7-باپ .ئۆلكە ئىچىدىكى رايۇنلار بىلەن تۇنۇشۇش

سۈزۈك

7-باپ .ئۆلكە ئىچىدىكى رايۇنلار بىلەن تۇنۇشۇش
§2.غەربى جەنۇپ چىگىرا رايۇندىكى ئالاھىدە ساياھەت رايۇنى __ شىشۇاڭبەننا   

دەرىسنىڭ  ۋاقت بۇيىچە ئۇرۇنلاشتۇرلىشى .
بۇ پاراگىراپ دەرىس جەمئى ئككى دەرىس سائىتى ئۆتىلىدۇ .بۇ ئىككىنجى  سائەتلىك دەرىستە 【جۇش ئۇرۇپ راۋاجلىنىۋاتقان ساياھەتچىلىكى    】دىگەن تىما سۆزلىنىدۇ .
ئۇقۇتۇش نىشانى –
1.بىلىم بىرىش نىشانى – بۇ سائەتلىك دەرىستە شىشۇاڭبەننانىڭ مول سېھرى كۈچكە ئىگە بولغان مىللى مەدەنىيەت ساياھەت بايلىقى بىلەن جۇغراپىيىلىك مۇھىتىنىڭ مۇناسىۋىتى قاتارلىق مەزمۇنلار سۆزلىنىدۇ .
2.ئىقتىدار يىتىلدۈرۈش نىشانى – ئۇقۇغۇچىلاردا رايۇن مۇھىتىنىڭ ئىنسانلار تۇرمۇشى شەكلى ۋە ئىقتىسادى تەرەققىياتنىڭ تەسرىگە ئۇچرايدىغانلىقىنى  پەرىقلەندۈرەلەيدىغان .ساياھات بايلىقىنىڭ جۇغراپىيىلىك مۇھىت بىلەن بولغان چوڭقۇر مۇناسىۋىتىنى پەرىقلەندۈرۈشكە  يىتەكلەش  تەلەپ قىلىنىدۇ .
3.ئىدىيەۋى تەربىيە نىشانى - ئۇقۇغۇچىلارغا مۇھىتىنى قوغداش ، ساياھەت بايلىقى ۋە ساياھەت ئەسلىھەلىرىنى ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە ئېلىپ بېرىپ ،ۋەتەنپەرۋەرلىك تەربىيىسى ئىمكانىيەتلىك سىجىل تەرەققىيات قارشى تەربىيىسى ئېلىپ بېرىلىدۇ .
ئۇقۇتۇش لاھىيىسى
مۇھىم نوقتا –شىشۇاڭبەننانىڭ مۇھىتى ئىنسانلارنىڭ تۇرمۇش ۋە ئىشلەپچىقىرىشىنىڭ تەسىرىگە ئۇچراپ ئىكولوگىيىلىك مۇھىتتا بىر قەدەر چىكىنىش بولغانلىقى  توغرىسدا بىر قەدەر ئەتراپلىق چۈشەنچىگە ئىگە قىلىش .
قىيىن نوقتا –ساياھەت بايلىقى شىشۇاڭبەننانىڭ مۇھىم بولغان ئاساسلىق ئىشلەپچىقىرىش تارمىقى ،شۇنداقلا تەبئى مۇھىتى بىلەن ساياھەتچىلىكنىڭ مۇناسىۋىتى  قاتارلىق مەزمۇنلار .
ھەل قىلىش ئۇسۇلى –ئۇقۇغۇچىلارنى سۆھبەتكە تەشكىللەش .    دەرىسلىكتىكى قىستۇرما رەسىملەرنى كۈرۈش ، ماتىرىياللارنى ئۆز ئارا سېلىشتۇرۇپ تەھلىل قىلىشقا  يىتەكلەش ئارقىلىق ھەل قىلىنىدۇ .
ئوقۇتۇش شەكلى ۋە ئۇقۇتۇش قۇراللىرىنىڭ تەييارلىنىشى -_ بۇ سائەتلىك دەرىستە  ئاساسلىقى دەرىسلىك كىتاپتىكى قىستۇرما رەسىم ۋە خەرىتىلەر  ،جۇغراپىيە ئاتلىسىدىكى مۇناسىۋەتلىك خەرىتىلەرنى كۆرسەتمە قىلىش ئارقىلىق  نىشانغا يەتكۈزىلىدۇ .
تەييارلىق سىناق ۋە يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىش ئۇسۇلى _ بۇ سائەتلىك دەرىستە شىشۇاڭبەنناغا مۇناسىۋەتلىك ئالدىنقى سائەت ئۈتۈلگەن بىلىملەرنى سۇراپ سىناش ئارقىلىق يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىلىدۇ .
1.بۇش ئۇرۇننى تولدۇرۇڭلار :
①شىشۇاڭبەننا رايۇنىدا  ئىگىز ۋە ھەيۋەت ئاسمانغا تاقاشقان ( پاراشور دەرىخى )، غايەت زور ( تاختىسىمان يىلتىز )، رەھىمسىز ( ئۇجۇقتۇرغۇچى ئۈسۈملۈك )،ھەيۋەتلىك ( يالغۇز دەرەخلىك ئورمان )قاتارلىقلار بار
②شىشۇاڭبەننا رايۇنىدا دەيزۇلارنىڭ ( كۆركەم بۇددا دىنى قۇرۇلۇشلىرى )،دەريا ۋە كۆل بۇيىدىكى ( كىچىك بامبۇك ئۆيلەر ) مەزىلىك ( ئاناناس تامىقى )،( بامبۇك تامىقى )،مىللى ئالاھىدىلىككە ئىگە بولغان ( توز ئۇسۇلى)  ۋە ( دۇمباق ئۇسۇلى )،كۈلىمى زور (  سۇ چېچىش بايرىمى ) قاتارلىق كۆپ خىل مىللى ئۆرۈپ ئادەتلەر شىشۇاڭبەنناغا چەكسىز سېھرى كۈچ ئاتا قىلىدۇ.
2. بىرلا توغرا جاۋاپنى تاللاڭلار ؛
①ئېلىمىزدىكى تىروپىك بەلۋاغ ئىپتىدائى يامغۇرلۇق ئورمىنى ئەڭ مۇكەممەل ساقلانغان جاي  (B   )
A. خېڭدۈەنشەن تېغى          B. شىشۇاڭبەننا    C. تەيۋەن      D. چوڭ ھىنگان تېغى
②«تىروپىك بەلۋاغ ھايۋانات پادىشالىقى » دەپ تەرىپلىنىدىغان جاي بولسا (  A  )
A.     شىشۇاڭبەننا    B.  خەينەن    C. تەيۋەن      D. چوڭ ھىنگان تېغى
③سۇ چېچىش بايرىمى بولسا (  D   ) مىللەتنىڭ ئۆرۈپ ئادىتىگە تەۋە .
A.     خەنزۇ    B. مىياۋزۇ    C. مانجۇ       D. دەيزۇ
④دەيزۇلارنىڭ بامبۇك ئۆيى (  A  ) نىڭ تەسىرىگە ئۇچىرىغان .
A.    ئىقلىم    B. ئۆرۈپ ئادەت    C. يەر شەكلى       D. ئىجتىمائى شارائىت
  بۇ سۇئاللارنىڭ ھەممىسىگە ئۇقۇغۇچىلار جاۋاپ بىرىپ بولغاندىن كىيىن ئۇقۇتقۇچى تەييارلىق سىناق سۇئاللىرىنى  قايتا خۇلاسىلاپ  ئۇقۇغۇچىلارنىڭ يېڭى بىلىمىنى ئۆزلەشتۈرۈش ئەھۋالىنى سىناش  ئاساسىدا يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىلىدۇ .
ئۇقۇتۇش جەريانىنىڭ لاھىيىلىنىشى
1. ئالدى بىلەن ئۇقۇغۇچىلارنى دەرىسلىك كىتاپتىكى ششۇاڭبەنناغا مۇناسىۋەتلىك مەزمۇنلارنى ئەسلىتىش ئاساسىدا «شىشۇاڭبەننانىڭ ئىلگىرىكى ئىشلەپچىقىرىش تارمىقى قانداق ئىدى ؟ بۇ جاينىڭ ساياھەتچىلىكى قانداق شەكىللەنگەن ؟ »دىگەن سۇئاللارنى سۇراش ئارقىلىق شىشۇاڭبەننانىڭ ئىلگىرىكى ۋە ھازىرقى ئىگىلىكى ئەھۋالىنى سېلىشتۇرۇپ پەرىقىنى تېپىپ چىقىشقا يىتەكلىنىدۇ .
ئۇقۇغۇچىلار كىتاپ كۈرۈش ئارقىلىق جاۋاپ بىرىدۇ .
[ ئىلگىرى شىشۇاڭبەننا رايۇنى يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشىنى ئاساس قىلىپ كەلگەن ئىدى ،20-ئەسىرىنىڭ 80-يىللىرىنىڭ ئوتتۇرلىرىدىن باشلاپ دۆلەت ۋە يۈننەن ئۆلكسىنىڭ ئالاقىدار سىياسەتلىرىنىڭ تۈرۈتكىسىدە ئۈزىگە خاس بولغان ئۇرۇن ئەۋزەللىكى ھەم بايلىق ئەۋزەللىكىگە تايىنىپ ساياھەت ئىشلىرىنى راۋاجلاندۇرىدى .نۆۋەتتە ساياھەتچىلىك بۇ جاينىڭ ئاساسلىق تۈۋرۈكلۈك كەسپىگە ئايلاندى . ]
2. ئۇقۇغۇچىلارنى 67-بەت شىشۇاڭبەننانىڭ مەنزىرلىك ساياھەت رايۇنلىرى خەرىتىسىنى كۈرۈشكە تەشكىللەپ بۇ جايدا دۆلەت دەرىجىلىك قايسى ساياھەت رايۇنلىرى قۇرۇلغانلىقى توغرىسىدا ئىزدىنىشكە يىتەكلىنىدۇ .ئۇقۇغۇچىلار كىتاپ كۈرۈپ خەرىتىگە بىرلەشتۈرۈش ئارقىلىق جاۋاپ بىرىدۇ .
[  بۇ جايدا شىشۇاڭبەننا تىروپىك بەلۋاغ ئۈسۈملۈكلىرى باغچىسى ، دەيزۇلار يۇرتى ،ياۋا پىل جىلغىسى قاتارلىق دۆلەت دەرىجىلىك بىر تۈركۈم مەنزىرلىك ساياھەت رايۇنلىرى ھەمدە كۆپلىگەن ئوبلاسىت ئىچى چىگرا ساياھەت لىنيىسى بەرپا قىلىندى .   ]
3. ئۇقۇغۇچىلاردىن « بۇجايدىكى ساياھەتچىلىكىنى راۋاجلاندۇرۇش ، رايۇن ئىقتىسادىنى تەرەققى قىلدۇرۇشتا قانداق رول ئوينىدى؟  » دىگەن مۇزاكىرە تىمىسىنى ئوتتۇرغا قۇيۇپ ئۇقۇغۇچىلار سۆھبەتكە تەشكىللەندى ..
[شىشۇاڭبەننا رايۇنىنىڭ ساياھەتچىلىكىنىڭ تەرەققىياتى نۇرغۇن تارماقلارنىڭ تەرەققىياتىغا تۈرۈتكە بولدى .شۇنىڭدەك ئىشقا ئۇرۇنلىشش پۇرسىتى كۈپۈيىپ كىشى بېشىغا توغرا كىلىدىغان كىرىم ئاشتى . نەتىجىدە خەلىقىنىڭ تۇرمۇشى ياخشىلىنىپ شىشۇاڭبەننانىڭ ئىقىتسادى تەرەققىياتى ئىلگىرى سۈرۈلدى  .  ]
4. ئۇقۇغۇچىلارنى 69-بەت ئۇقۇش ماتىرىيالى « بۈگۈنكى گەنلەنبادىكى دەيزۇلار »نى مۇستەقىل ئۇقۇشقا يىتەكلەش ئارقىلىق دەيزۇلارنىڭ ئىجتىمائى تۇرمۇشى ۋە ئۆرۈپ ئادەتلرى توغرىسىدا  ئەتراپلىق چۈشەنچىگە ئىگە قىلىنىدۇ .
6. ئۇقۇغۇچىلارنى 69-بەت پائالىيەتكە تەشكىللەش ئارقىلىق  شىشۇاڭبەننانىڭ ساياھەتچىلىكىنىڭ تەرەققىياتى ۋە ساياھەت ئىشلرىنىڭ تەرەققىياتىنى بۇغۇپ قويغان ئامىللار توغرىسدا ئىزدىنىشكە يىتەكلىنىدۇ .شۇ ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلاردا ساياھەت بايلىقىنى قانداق قوغداش ،ساياھەتچىلىكىنى تەرەققى قىلدۇرۇشنىڭ دۆلەت ۋە يەرلىككە قانداق پايدا ئېلىپ كىلىدىغانلىقى توغرىسىدا ئەتراپلىق چۈشەنچە ھاسىل قىلىنىدۇ .
دەرىس ئاخىردا مەزمۇن يىغىنچاق خۇلاسە قىلىنىپ دەرىس مەزمۇنىنى تېخىمۇ چوڭقۇرلاشتۇرۇپ چۈشۈنۈش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىندى  .
دەرىسىتىن كىيىنكى سىناق سۇئاللىرى ؛
1.بۇش ئۇرۇننى تولدۇرۇڭلار :
①شىشۇاڭبەننا رايۇنىدا ( شىشۇاڭبەننا تىروپىك بەلۋاغ ئۈسۈملۈكلىرى باغچىسى )، ( دەيزۇلار يۇرتى )،( ياۋا پىل جىلغىسى ) قاتارلىق دۆلەت دەرىجىلىك بىر تۈركۈم مەنزىرلىك ساياھەت رايۇنلىرى ھەمدە كۆپلىگەن ئوبلاسىت ئىچى چىگرا ساياھەت لىنيىسى بەرپا قىلىندى
2. بىرلا توغرا جاۋاپنى تاللاڭلار ؛
①ئىلگىرى شىشۇاڭبەننا رايۇنى(   B  )  ئىشلەپچىقىرىشىنى ئاساس قىلىپ كەلگەن ئىدى
A. چارۋىچىلىق          B. يېزا ئىگىلىك   C. ئورمانچىلىق       D. سانائەت  
②شىشۇاڭبەننانىڭ ساياھەتچىلىك كەسپى تەرەققى قىلغان ۋاقىت  (  A  )
A.     20-ئەسىرىنىڭ 80-يىللىرى    B.  20-ئەسىرىنىڭ 80-يىللىرىنىڭ ئوتتۇرلىرى
C. 20-ئەسىرىنىڭ 90-يىللىرى      D. 2000-يىلدىن كىيىن
تاپشۇرۇق ؛
ئۈتۈلگەن دەرىسىنى پىشىشىق ئۈگۈنۈپ كىلىش . 69-بەت پائالىيەتنىڭ 3-نى  ئىشلەپ كېلىش  

pari

ياخشى تەييارلانغان بىر سائەتلىك دەرسكەن بۇ ، رەھمەت داۋاملىق يوللاپ تۇرغايسىز !

سۇجۇپ

بەك ئەستايدىل تەييارلاپسىز، پايىلىنىش قىممىتى باركەن، ھەشقاللا!!!!

ئىلغار

بۇندىن كېيىن مۇشۇنىڭغا ئوخشاش تېمىلىرىڭىز ئۈزۈلۈپ قالمىغاي ، قوللىرىڭىزغا دەرت كەلمىسۇن.

زەپەر

بەيدۇ تور دىسكىسىدىن بوشلۇق ئېلىپ يوللاڭ . ياخشى تەييارلىقكەن

گۈلزار

سىزنىڭ ھەر بىر تېمىڭىزنىڭ پايدىلىش قىممىتى بەك يوقۇرى ، بولۇپ بايقاش  مۇنبىرىنىڭ خاسلىقىنى نامايەن قىلماقتا . رەھمەت سىزگە . ھارمىغايسىز .