ئىككى ماقال تەمسىل تەرجىمىسى توغرىسىدا [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

بۈگۈن بىر دوستۇم ئىككى ماقال تەمسىلنى خەنزۇچىغا تەرجىمە قىلىش زۆرۈر بوپ قالغانلىقىنى ئېيتىپ تېلېفون قىلدى، ئۇ تەمسىلنى بۇ يەرگە يوللاپ تەرجىمىسىنى تورداشلار بىلەن ئورتاقلىشىشنى لايىق كۆردۈم.
بۇ ئىككى ماقال-تەمسىل:
دىل كۆرىكى كۆز، قەلب كۆرىكى يۈز.

بۇ تەمسىلنى لۇغەتتىن تاپالماي، مۇنداق تەرجىمە قىلدىم:
眼睛是心灵的窗户
脸面是心灵的名片

ئىككىنچىسى:
قورساق ئاغرىتقان ئاش ئەمەس، كۆڭۈل ئاغرىتقان دوست ئەمەس؛
بۇنى مۇنداق تەرجىمە قىلدىم:
好饭不伤身，好友不伤心؛

بۇ يەردە كۆپچىلىكنىڭ ماقال-تەمسىل تەرجىمىسى توغرىسىدىكى تەكلىپ پىكىر، مۇنازىرىسىنى ئاڭلىغۇم بار.

يەنە باشقا تەمسىللەر تەرجىمىسى بولسا مۇشۇ يازما ئاستىدا پىكىرلەشسەك دېگەن ئويۇممۇ بار. كۆپچىلىك قانداق قارايدىكىن؟ بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   Arghu تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-6-2 19:28  

كۆز قەلبنىڭ رامكىسى
يۈز قەلبنىڭ ماركىسى

1-نى مۇشۇنداق دەيلى.

2-سىنى سىز ناھايىتى ياخشى ئاپسىز.

كىشى كۆركى يۈزدۇر، يۈزنىڭ كۆركى كۆز،
قەلب كۆركى تىلدۇر ، تىلنىڭ كۆركى سۆز.
                                                        ---------يۈسۈپ خاس ھاجىپ

مېنىڭچە ناھايىتى ياخشى تەرجىمە قىپسىز

ئارغۇ : «بۈگۈن بىر دوستۇم ئىككى ماقال تەمسىلنى خەنزۇچىغا تەرجىمە قىلىش زۆرۈر بوپ قالغانلىقىنى ئېيتىپ تېلېفون قىلدى»دەپتىكەن. بىزمۇ بۇ ئۇيغۇرچە ماقاللارنى خەنزۇچىغا  تەرجىمە قىلىش ھەققىدە پاراڭلىشىپ كۆرسەك. بىرىنچى ئۇيغۇرچەماقال眼睛是心灵的窗户 دەپ ئوبدان تەرجىمە قىلىنغان.قازاقچە«كۆز–كۆڭۈلنىڭ دېرىزىسى» دېگەن ماقال  بۇنۇڭغا ئوخشاپ كېتىدىكەن.

قاسىم ئوسمان، غازى ئوغلى، ئايجامال ۋە ئۇستاز ئىدىلنىڭ تېمامغا ئىشتىراك قىلغىنىغا كۆپ رەھمەت، ئىدىل ئۇستاز كۆپرەك تەلىم بەرگەيسىز.

0274.
ukuş körki til ol bu til körki söz
kişi körki yüz ol bu yüz körki köz



274      
ئەقىل كوركى تىلدۇر ، بۇ تىل كوركى سوز ،
كىشى كوركى يۇزدۇر ، بۇ يۇز كوركى سوز



274
智慧的美饰是舌头，舌头的美饰是语言，
人的美饰是脸，眼睛又是脸的美饰。

ئوقيا ئەپەمدى، سىزگە رەھمەت قۇتادغۇ بىلىكتىكى ئەينىسى بويىچە كۆرسىتىپسىز.

«ئەقىل كوركى تىلدۇر ، بۇ تىل كوركى سوز ،
كىشى كوركى يۇزدۇر ، بۇ يۇز كوركى سوز »

يۇقىرىدىكى ئۈزۈندىنىڭ 2-مىسراسىدىكى «سوز» ئەسلى «كۆز» ئىكەن.ئەسلى نۇسخىسى بىلەن سېلىشتۇردۇم.لېكىن خەنزۇچە تەرجىمىسى توغرا چىققان. شۇنداقتىمۇ ئۇنى تۆۋەندىكىدەك ئاز–تولا ئۆزگەرتىش لازىمدەك تۇرىدۇ:

智慧的美饰是舌头，舌头的美饰是语言
人的美饰是脸，脸的美饰是眼睛

ئىدىل ئۇستازنىڭ ئەستايىدىللىقىغا ئاپىرىن. مۇشۇنداق مۇھاكىمىلەر ئادەمگە ئەمەلىي نەپ بېرىدۇ.

ماقال بىلەن تەمسىلنىڭ پەرقى بار،بىرلا ئىبارىنى «ماقال-تەمسىل»دەپ ئېلىش  مۇۋاپىق بولماسمىكىن. ماقالدا مەنە ئۇدۇل ئىپادىلىنىدۇ،تەمسىلدە پىكىر ئەگىتمە يوللار ئارقىلىق يەنى تەسۋىرىي يوسۇندا ئىپادىلىنىدۇ.مۇشۇ مەنىدىن ئېيتقاندا  تەرجىمىگە يوللانغان «دىل كۆرىكى كۆز، قەلب كۆرىكى يۈز»؛«قورساق ئاغرىتقان ئاش ئەمەس، كۆڭۈل ئاغرىتقان دوست ئەمەس» دېگەنلەر ماقال بولىدۇ.بۇ  خىل چۈشەنچە فولكلۇر تەتقىقاتىدا خېلى  ئومۇمىيلىشىپ قالغان. ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ    ماقالنىڭ ئالدىنقىسىدا ئىملا خاتالىقى بار.بۇنىڭ توغرىسى :«دىل كۆركى كۆز، قەلب كۆركى يۈز» ."كۆرىكى "بىلەن "كۆركى"نىڭ پەرقى بار.  شۇڭا مۇشۇ تەرەپلەرنى تورداشلارنىڭ نەزەردىن ساقىت قىلماسلىقىنى تەۋسىيە قىلىمەن.  رەھمەت. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ____kizilgul تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-6-12 23:05  

قىزىلگۈلنىڭ ئەسكەرتمىسىگە رەھمەت، مۇندىن كېيىندىققەت قىلىشقا تېگىشلىككەن.

ئىككىنچى ماقالنىڭ تەرجىمىسى ماڭا بەك يارىدى.
قاملاشمىسىمۇ بىرىنچى ماقالنى مۇنداق ئۆزگەرتىپ باقتىم:

心灵之窗是眼睛，
心腹桥梁是表情。

ئوغۇزخاننىڭ تەرجىمىسى تېخىمۇ جانلىق چىقىپتۇ.

  قىزىلگۈلنىڭ تەكلىپى تولىمۇ ئورۇنلۇق. دەرۋەقە، ماقال بىلەن تەمسىل تۇراقلىق تەركىبلەرگە تەۋە بولسىمۇ، ئەمما ئۇلاردا روشەن پەرقلەر بار.