ئېسىت مېنىڭ ئادەملىكىمگە(مۇكاپاتلىق ئەسەر)

ئاتىكەم

داۋامىنى   تۆت  كۆزۈم بىلەن كۈتىمەن .
بىچچارە  بالىلارغا  ،  ئايالغا  بەك ئىچىم ئاغرىدى   .
ھەممە  ئىشنىڭ بىر ياخشى تەرىپى باردۇر  .

سەبىر

سەبىر

(2)

       -ئاكام ئۇنداق ئادەم ئەمەس ئانا(ئاپامنى مەنلا ئاپا دەيتىم،قەدىريە بىلەن جۇشقۇن ئانا دەيتى.) ئۇ مەھەللىدىكى كۆرەلمەس پەس ئاياللارنىڭ تاپقان پىتنىسى. ئويلاپ باقمامسىز، ئاكام ھەر ۋاقىت زۇمرەتنىڭ بىقنىدىن بىر قەدەم ئايرىلماي يۈرىدىغان تۇرسا قانداق ۋاقىتتا ئۇ خوتۇن بىلەن ئۇ ئىشنى قىلىدۇ ؟ زۇمرەتتىن ئاڭلىشىمچە ئاكام ھەقىقەتەن كېۋەز تەرگۈچە ئۇ خوتۇن بىلەن ئۇزاقتىن-ئۇزاق  پاراڭلىشىپتىكەن. لىكىن ئاكامنىڭ پاراڭخۇمارلىقىنى، ئادەم  ۋە  ئورۇن تاللىماي پاراڭلىشىدىغان ئادىتىنىڭ بارلىقىنى سىزمۇ بىلىسىز. پاراڭلاشقانغا نېمە بولۇپ كەتمەكچىدى! مېنىڭچە بۇ پۈتۈنلەي يالغان گەپ.
       -سەن شۇنداق دېگەن بىلەن بالام خەقلەر دولقۇن  داموللىنىڭ ئۆيىنىڭ كەينىنى چېغىر قىلۋەتتى، نۇرىمانگۈل بىلەن شۇنداق چىقىشىپ كەتتى دېيشىۋاتمامدۇ. ئىشقىلىپ ئاكاڭ ئېزىپ –تېزىپ ئۇ پوقنى يەپ قالمىسا  بولاتتى.
      -بۇ مۇمكىن ئەمەس، ئاكام ھەرگىز ئۇنداق ئىشنى قىلىپ يۈرمەيدۇ. ئۇ  كېچىسى زۇمرەتنىڭ كۆزىدىن نېرى بولمايدىغان تۇرسا ھەر قانچە بولسىمۇ كۈپكۈندۈزدە  تۆت بالىنڭ كۆزىدىن ئۇيالماي شۇ يولغا ماڭماس.  
      -ئۇ دېگىنىڭمىغۇ راس، لېكىن ھازىر ئاكاڭنىڭ كەينىدىن چىققان گەپلەر ئاز ئەمەس،«شامال چىقمىسا دەرەخ لىڭشىمايدۇ، بىر قولدىن چاۋاك چىقمايدۇ.» بالام. ئازراق خېمىر تۇرۇچى بولمىسا گەپلەرنىڭ بۇنچىۋالا ئېچىپ كېتىشى مۇمكىن  ئەمەس ئېدى. شۇڭا مەن ئاكاڭدىن بارغانسىرى ئەنسىرەپ قېلىۋاتىمەن.
      -توۋا دەڭە ئانا، ئاكام بەش ۋاخ ناماز ئوقۇيدىغان تۇرسا،ھەرقانچە بولسىمۇ شۇنڭغا لايىق ئىش قىلار!!ھازىرغۇ ئوقۇغان نامزىنىڭ ئاز-كۆپلىكىگە قاراپ كىشىنىڭ ئەخلاقىغا باھا بەرگىلى بولىدىغان زامان ئەمەس،لىكىن مەن ئاكامنىڭ ئادىمىيلىكىگە ئىشنىمەن. ئۇ باللارغا ۋە زۇمرەتكە قاتتىق قول بولغىنى بىلەن ئۇنچىلىك پەس كۆڭۈل ئەمەس. سىز ئۇ خوتۇننىڭ قانچىلىك يامانلىقىنى بىلمەيسىز، ئاڭلىسام  بۇندىن بۇرۇنمۇ ئۇنىڭ ئەر كىشىلەر بىلەن خېل-خېلى گېپى چىققانمىش. مەن قارسام ئۆزىمىغۇ ھەقىقەتەن چىرايلىق چوكانكەن، تۇغمىغان بولغاچ پىتىدىن چۈشمىگەن دەڭە.
      -ئەمسە ئاكاڭنى ئازدۇرغىنى راسىتكەندە؟ ئۇمۇ قىزىقىكەن،تۆت بالىغا دادا بولغان ئادەم تۇرۇقلۇق  ئەقلى-ھوشىنى يىغىپ ئىش قىلماي بېشى قايغان پۇتى تايغان تەرەپلەرگە مېڭىپ پوق دەسسەپ يۈرگىنى نېمىسى! ئادەم قىلغان ئىشنى قىلسچۇ ئۇ ئەقىلى يوق  كالۋا بالام .
      -پۈتۈنلەي ئۇنداق دەپ كەتكىلىمۇ بولمايدۇ. ئۇ كۆزى ئىتتىك، ئەخلاقى چىرىك  ئايال بولغىنى بىلەن  ئاكام  ھەر ھالدا ئۇنىڭ خىلى ئەمەس.ئۇنى ھېچ بولمىغاندا ئۇ خوتۇندىن سەگەكرەك ھەم قەلبى ساپراق دەپ ئويلايمەن. شۇڭا ئۇنىڭ ئۇنداق خوتۇنلارنىڭ دېپىغا ئۇسۇل ئوينىشى ناتايىن.  يەنە كېلىپ ئۇ ئايال  ئاكام بىلەن گېپى چىقىشتىن  ئىلگىرىمۇ  مۇشۇنىڭغا ئوخشاش سەۋەپ بىلەن داموللىدىن نەچچە قېتىم تاياق يەپتىكەن.شۇڭا  مەنچە ئۇ ئاكاملارنىڭ كېۋەزلىكىدە ئىشلەش جەريانىدا ئۇنىڭغا كۆز تاشلاپ،داموللىنىڭ يوقلىقىدىن پايدىلنىپ ئۇنىڭ بىلەن مۇناسۋەت باغلاش غەرزىدە بولغان بولۇشى ،ئەمما   ئاخىرىدا ھېچقانداق تەرەققىياتقا  ئېرىشەلمەي ھەم  قىلغان مىھنىتىدىن ھېچبىر نەتىجە كۆرەلمىگەي  ئۈمىدسىزلىنىپ  ئاچچىقىدا  مۇشۇنداق سۆز-چۆچەك تارقىتىپ يۈرگەن بولۇشى مۇمكىن.
      -مېنىڭمىغۇ ئىشەنگۈم كەلمەيدۇ، لىكىن مەن خەقتىن ئاكاڭنىڭ ئۇ خوتۇننى بازاردا پىتىر مانتا بىلەن مىھمان قىلغىنىنى، يەنە تېخى تېلفۇن ئېلىپ بەرگىنىنى ئاڭلىدىم. يەنە دېسەم يەنە شۇ، ئاكاڭنىڭ ئەقلىدىن ئېزىپ بۇ يولغا كىرمىگىنى تۈزۈك ئېدى بالام.  بولمسا   ئاخىردا  ئىمىن ياغاچچىدەك  ئۆزىنىڭ يۈزىنى ئۆزى چۈشۈرۈپ ئىناۋىتىنى ئىككى پۇڭ قىلىپ ئولتۇردىغان ئىش چىقىدۇ.
       - ئاكامنىڭ ئۇ مىجەزىدە خەققە بىر نەرسە ئېلىپ بىرىشى مۇمكىنمۇ؟چاشقانغا كىپەك ئالدۇرمايدىغان چىڭ ئادەم تۇرسا ئۇ.  ھەممىسى قۇرۇق گەپ.  تېخى ئۆتكەندىلا  زۇمرەت ماڭا مەخسۇس مۇشۇ ئىش ئۈچۈن ئۇ خۇتۇن بىلەن پاراڭلاشقانلىقىنى سۆزلەپ بەردى. ئەمەلىيەتتىمۇ ئۇلارنىڭ ئارىسىدا ھېچقانداق ئىش بولۇنغان ئەمەسكەن.  بۇنى شۇ چاغدا زۇمرەتكە  ئۇ خۇتۇن ئۆز ئاغزى بىلەن ئېيتىپ بېرىپتۇ. زۇمرەت ئۇ ئايالغا خېلى ئۆتكۈدەك گەپ قىلغان چېغى،شۇنىڭدىن كېيىن   ئۇ  ئايالنى خېلى ئۆزىنى بىلىپ يۈرىۋاتىدۇ دەپ ئاڭلىدىم. بۇ ئىشتىن كېيىن   تېخى بەزى ئاياللارئۇنىڭغا :« زۇمرەت،  سىز تولا خەقنىڭ خوتۇنىغا  كارىلداپ يۈرمەي ئۆزىڭىزنىڭ ئېرىڭىزگە ئوبدان ئىگە بولۇڭ، خەققە گەپ قىلغىنىڭىز بىكار. ئىھتىياج بولمىسا مەھسۇلات مەيدانغا چىقمايدۇ. پەقەت  دولقۇنلا ئۆزىنى باشقۇرۇپ  جىم يۈرسە ئىشلار ئۆزلىكىدىن ھەل بولىدۇ. ئەگەر بۇ ئىش مۇشۇنداق راۋاجلىنىپ مېڭىۋىردىغان بولسا   ئۇ كۆكەرمە خەققە بۇ ئەپقاچتى گەپلەر  راسىت ئەھۋالدەك تۇيۇلۇپ،  ئۇششۇقلۇق قىلىپ  يۈرۈپ ئىرىڭىزگە   يىمىگەن مانتىنىڭ پۇلىنى تۆلىتىشتىن يانمايدۇ جۇمۇ.» دەپتۇدەك.
       -زۇمرەت ياخشى قىلىپتۇ، بۇدا ئۇ چوكاننى ئاكاڭ بىلەن كۆرۈپ قالسا ئۇرۇشۇپ، چېچىنى يۇلۇپ رەسسۋايىنى چىقىرۋەتسۇن تازا، شۇ چاغدا ئۇ پەسەندى خەقنىڭ ئادىمىگە شالىنى چېچىپ يۈرمەيدىغان بولىدۇ. قانداق يەردە چوڭ بولغان نېمىكىن ئۇ ئۆزىنى باشقۇرالمايدىغان .
       - گەپ ئوغلىڭىزدىمۇ بار ئانا،  زۇمرەت:«مەن بۇ ئايال بىلەن جىق پاراشماڭ، تەسىرى ياخشى بولمايدۇ،خەق گەپ تاپىدۇ، دەپ ئاكىڭىزغا شۇ چاغنىڭ ئۆزىدىلا ئەسكەرتىكەن . ئەمما ئۇ  سەن ئۆز ئىشىڭنى بىل دەپ دەپ  سۆزۈمگە ئىرەن قىلمىدى. مەن ئاچچىقىمدا بۇدا يەنە پاراڭلاشسىڭىز ئئۇنىڭغا گەپ قىلىمەن دېسەم   شۇنداق قىلساڭ تاياق يەيسە، بىز پەقەت ئائىلە ، بالا توغۇرلۇق پاراڭلاشتۇق،شۇڭا بۇ ئىشلارغا تولا ئارلىشىۋالما،ئەگەر قالايمىغان گەپ قىلىپ ئىشنى بۇزساڭ مەندىن ياخشىلىق كۆرمەيسەن  دەپ ئاغزىمنى تۇۋاقلىدى. ئۇندىن كېيىن بۇ ئىشلارغا ئانچە پەرۋا قىلىپ كەتمەپتىمەن .  ئاخىردا ئەنسىرىگىنىم  راسىتقا ئايلاندى.» دەيدۇ. ئوغلىڭىزمۇ دىققەت قىلىشى كېرەكتى  مەھەللىسىدىكى بىساپا،كوت-كوت خۇتۇنلارنىڭ ئاغزىنى بىلگەندىكىن.
       -ساراڭكىنا بۇ ئاكاڭ، توۋا........خەتەر بۇرنىغا پۇراپ تۇرسىمۇ چۆچۈمىگىنى نېمىسى ئەمدى.
       -ئىشقىلىپ ئاكامنىڭ ئۇ چوكان بىلەن مۇناسىۋتى يوق بۇنىڭغا مەن شەكسىز ئىشنىمەن. ھە راس، ئاڭلىشىمچە داموللا بۇ پاراڭلارنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ئىشلەۋاتقان يېرىدىن قايتىپ كېلىپ خوتۇنىنى يەتكىچە  ئۇرۇپ-تىللاپ ئەدىپىنى بەرگەندىن كېيىن ئانىسىنىڭ يېنىغا ئاپرىۋتىپتۇدەك. ئەمدى يىل ئاخىرىدا  قىلۋاتقان ئىشىنىڭ ئاخىرى ئۈزۈلگەندە ئاندىن  ئايالىنى ئېلىپ بىللە قايتىپ كېلەمىش.شۇڭا  ھازىر داموللىمۇ،نۇرىمانگۈلمۇ بۇ يۇرىتتا يوقكەن.
       -ئوبدان قىپتۇ، بولسا بىر مەزگىل كەلمىسۇن بۇ يەرگە، شۇ باھانىدا بۇ گەپلەرمۇ بېسىقىپ قالا.......
         
       جۈمەدىن يېنىپ چوڭ ئۆيگە سالامغا كىرگىنىمدە  تۇيۇقسىزلا قۇلقىمغا كىرىپ قالغان بۇ پاراڭ مېنى خېلىلا چۈچۈتتى. مۇشۇ تەرىقىدە ئۇلار بىلەن يۈزلىشىشتىن خىجىل بولۇپ ئاستا ئارقامغا ياندىم. مېڭىۋاتىمەن، ئاپامنىڭ بايىقى :« ئاكاڭ ئىمىن ياغاچچىدەك  ئۆزىنىڭ يۈزىنى ئۆزى چۈشۈرۈپ ئىناۋىتىنى ئىككى پۇڭ قىلىپ ئولتۇرمىسلا بولاتتى.»دېگەن سۆزلىرى  خىيال ئاسمىنىمدا قاناتلىنىپ، ماڭا ئىمىن ياغاچچى ئائىلىسىنىڭ ھازىرقى سەرسانە تۇرقىنى ئەسلەتتى. ئىلگىرى مەھەللىدە داداملاردىن قالسىلا ئەڭ يۈز-ئابرويلۇق سانلىدىغان بۇ كىشى ھەقەقەتەنمۇ كۆڭۈلنىڭ كەينىگە كىرىپ پەسلەشكىنى سەۋەبىدىنلا  ئائىلىسىنى ۋەيران قىلغان ۋە ئۆزى قاماققا چۈشكەنىدى.
       بىر ۋاقىتلاردا ئۇنىڭ ئارقىسىدىنمۇ  خۇددى مېنىڭ كەينىمدىن چىققان گەپلەرگە ئوخشاش گەپلەر تارقىلىپ يۈرگەنىدى .ھەتتا ئايالى ۋە قىزلىرىنىڭ نەچچە قېتىم سەتچىلىكى ئۈستىگە چۈشۈپ قالغانلىقى توغرىسىدىمۇ گەپ-سۆزلەر بولۇنغانىدى. كىين  مەن يېڭى خىزمەتكە چىققان يىللىرى ئايالى ئۇنى ئۆلۈپ كەتكەن ئېنمنىڭ  ئايالى بىلەن تۇتۋالدىم دەپ داۋراڭ قىلىپ يۈردى. ئەمما مەن بۇنى ئۇنىڭ ئاغزى مەينەت ئايالىدىن كۆرۈپ، بۇ چوقۇم ئۇ خوتۇن ئۆزى ئويدۇرۇپ چىقارغان گەپ دەپ ئويلۇدۇم. چۈنكى ئۇنىڭ ئېسىل سۈپەت،تەقۋا تۇرقىغا قارىغان كىشى ھەرگىزمۇ  ئۇنى بۇنداق ئىش قىلىپ يۈرىدۇ دەپ ئويلىمايتى.
       ئەمما  بۇ ئىشلار راسىت  بولۇپ چىقتى، ئۇ ھەممىمىزنى تاڭ قالدۇرۇپ، ئۆلۈپ كەتكەن قېيىن ئىنىسىنىڭ ئايالىنى نىكاھىغا ئالدى. ئەمما ئايالى رەيھان بۇ يېڭى نىكاھنىڭ تىنىچ داۋاملىششىغا يول قويمىدى. ئۆز شەنىگە ئۆزى ئولتۇرۇپ شەرمەندە بولغان ئۇ ئايال ئاخىردا نۇمۇستىن  ئۆزىنى قويارغا يەر تاپالماي ئۈچ  ئوغلىنى ئېلىپ يۇرىتتىن كۆچۈشكە مەجبۇر بولدى. ئۇ يەنە بۇنىڭ بىلەنلا بولدى قىلماي،ئانسىنىڭ يالۋۇرۇشلىرغىمۇ پەرۋا قىلماي، ئايالى ۋە باللىرىنى قان-زار يىغلىتىپ يۈرۈپ نەچچە قېتىم سىرىتتا ئۆي تۇتىۋالدى ۋە  ئاشۇ تىرناقتا توختىمايدىغان« ئەر بىدىكى»خوتۇنلار ئۈچۈن پۈتۈن بىساتىنى سورىۋەتتى.
       ئۆيگە كىرىپ تورۇسقا قاراپ ياتقىنىمچە خېيالىمنى ئاستا نۇرىمانگۈلگە بۇرىدىم. سىڭلىم ئېيىتقاندەك ئۇ ھەقىقەتەنمۇ چىرايلىق ئېدى. مەن ئۇنىڭ بىلەن كېۋەزلىكتە پاراڭلىشىشتىن ئىلگىرى ئۇنىڭ مەھەللىمىزدىكى ئىشلەمچى يىگىت داموللىنىڭ يىراقتىن ئەكەلگەن ئايالى ئىكەنلىكى بىلمەيتىم. توغرىسى مەن ئەر كىشى بولغان بىلەن تالا-تۈزگە كۆپ چىقمىغاچقا بۇرۇن ئۇنى مەھەللىدە  پەقەتلا كۆرۈپ باقمىغان ئىكەنمەن. مەن شۇ كۈنى ئۇنى كېۋەزلىكتە كۆرۈپ شۇنچىلىك ھەيران بولغان ۋە بۇنىڭدىن 17يىل بۇرۇنقى تولۇق ئوتتىرا ھاياتىمغا قايتىپ قالغاندەك تۇيغۇغا كېلىپ قالغان ئېدىم.  ئۇنىڭ تۇرمۇشۇمدا پەيدا بولۇشى مېنىڭ ھېسلىرىمنى ياشلىقىمنىڭ تاڭ سەھرىدىكى ئاشۇ تاتلىق ئەسلىمىلەر قوينىدا قايتىدىن ئەللەيلىتىپ،قەلبىمدىكى  ئۆچەي دەپ پىلىلداپ قالغان ئۈمىد شامىنى قايتىدىن جانلاندۇردى ۋە ئاڭا ھاياتى كۈچ ئاتا قىلدى.
       ھەبىبەنى ئاپامدىن  قالسىلا ماڭا ئەڭ  تەسىر  قىلغان كىشى ، ھاياتىمدىكى مۇھىم شەخىس دېسەم ھەرگىز ئاشۇرۋەتكەنلىك بولمايدۇ. چۈنكى ئۇ مەندەك بىر  بايۋەتچە مېجەز، ھاكاۋۇر،چوڭچى  ئادەمگە  كىشىلەرگە  قانداق مۇئامىلە قىلىش ۋە قانداق ياشاش كېرەكلىكىنى يەنە بىر قېتىم چوڭقۇر ھېس قىلدۇرغان ئادەم.شۇنداقلا  ئايالىمنى ھېساپقا ئالمىغاندا    مېنىڭ بۇ ئۆمرۈمدىكى ئەڭ ھۆرمەتلەيدىغان، ئەڭ ياقتۇرىدىغان، ئەڭ ئۇنتالمايدىغان ۋە ئەڭ قايىل بولىدىغان  ئادىمىم ئېدى.  
        گەرچە كۆڭلۈمدە  ھەبىبە بىلەن نۇرىمانگۈلنىڭ  باشقا-باشقا ئىككى ئادەم ئىكەنلىكنى بىلىپ تۇرساممۇ، ئۇلاردا تاشقى قىياپەت  ئوخشاشلىقى ۋە قەلىپ ئورتاقلىقى بولغانلىقى ئۈچۈنلا ئۆزۈممۇ سەزمىگەن ھالدا   ئۇنىڭغا ئاكتىپ يېقىنلاشتىم. ئەمما بۇ قانداقتۇر مېنىڭ شاللاقلىقىم ياكى ئۇنىڭغا بىرەر غەيرى مەقسەتتە بولغانلىقىمدىن ئەمەس ئېدى. چۈنكى مەن ھەرقانچە زالىم،ھەر قانچە قاتمال بولساممۇ ،زالىملىقىم قاتماللىقىم ئەقلىمنى بېسىپ كەتكۈدەك دەرجىدە ئەمەس ئېدى. ئەمما  ئىش مېنىڭ ئويلىغىنىمدەك چىقماي ،كۈتمىگەن ۋەقەلەرنىڭ سادىر بولۇشىغا ۋە نۇرغۇن كۆڭۈل ئاغرىقىغا سەۋەپكار بولدى.

بىلگيار

سەبىرنىڭ ئەسىرىگە راسلا كاللا كىتىدۇ جۇما ، ئالدىنقى قىتىم ئاقتاما يەرگە سۇ باشلىغاندەك ئىش يۇز بەردى دەپ ئاخىرلاشقان ، بۇدا يەنە بىر ۋەقەلىك تەسۋىرلەندى ، زۇمرەتقۇ ئۇنىڭ ئايالى ئىدى ، نۇرمانگۇلچۇ ، ئەمدى ھەبىبە چىقتى ، زەپ قىزىقىپ قىلىۋاتىمەندە ،   ئالدىنقى قىتىم ‹‹ ھىلىقى ساۋاقدىشىم››دىمۇ پۇتۇن ئوقۇپ بولۇپ ئاندىن مەزمۇنلارنى چۇشەنگەن ، بۇ ئەسەرمۇ ئۇنىڭدىن قالتىس چىقىدىغان چىراي

قالەملەردە چىقاركەن ھەر خىل
كىشىگە زوق بىرەر مەزمۇن
قاچانلاردا ئادەم بولاركىن
ھىكايىدىكى مەلئۇن

ئاتىكەم

ئەجەپ مۇرەككەپلىشىپ كەتتىيا ما دىلو ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

سەبىر

بىلگيار يوللىغان ۋاقتى  2014-10-31 17:14
سەبىرنىڭ ئەسىرىگە راسلا كاللا كىتىدۇ جۇما ، ئالدىنقى ق ...

ھېكايىدە مەلئۇن يوق ھەي قاپاقباش

تۇمارىس

بىردەمدە بىشنى ئۇنتۇپ قاپتمەن بىشدىن قايتا  ئوقۇپ چىقاي،

ئاي بەرگى

سەبىر يوللىغان ۋاقتى  2014-11-1 20:30
ھېكايىدە مەلئۇن يوق ھەي قاپاقباش

ما مۇنبەر مىسرانىم پۇراپ كەتتى.قاچانغىچە تۈگىمەيدىغان داۋامى بۇ؟ئەدەمنى تەقەززا قىلىپ...كۆزلىرىم ئىككىدىن تۆتكە ئۆزگىرەپ قاسا ھەقاسىلرى ئىگە بۇلۇشمايلا ھەقىچان،ئاناموي.........

سەبىر

ئاي بەرگى يوللىغان ۋاقتى  2014-11-2 09:10
ما مۇنبەر مىسرانىم پۇراپ كەتتى.قاچانغىچە تۈگىمە ...

كەچۈرۈڭلار، ئەمدى ئۇنداق سوزىۋەتمەيمە ئامال بار

سەبىر

(3)

      كېچىكىمدىن تارتىپ تۇرمۇشۇمدا  باشقىلاردا بولمىغان بىر خىل  ئەۋزەللىك باردەك ھېس قىلاتتىم. چۈنكى مەن ئائىلەمدە ھەددىدىن ئارتۇق كۆيۈنۈشتىن بەھرىمان بولغاندىن سىرىت يەنە مەكتەپتىمۇ ئالاھىدە مۇئامىلە ۋە ئىمتىيازلاردىن بەھرىمان بولاتتىم. تاكى يۇرىتتىن ئايرىلىپ  ئالىي مەكتەپكە ئوقۇشقا بارغانغا قەدەر مەن باشقا ساۋاقداشلىرىمغا ئوخشاش ئاددى ھەم نۇرمال ئوقۇغۇچىلىق تۇرمۇشى كەچۈرۈپ باققام ئەمەس ئېدىم.
      باشلانغۇچ مەكتەپتە ئاپامنىڭ يۈزى بىلەن ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلارنىڭ ياقتۇرشىغا نائىل بولدۇم. ئۇنىڭدىن باشقا يەنە  مەكتەپكە بېرىپ كېلىش ۋە كۈندۈزلۈك مەشغۇلىيەتتە دەرىس ئاڭلاشتىن باشقا ھەرقانداق بىر ۋاقىتتا مەن ھامان ئاپامنىڭ  قۇيرۇقىدا ئېدىم. تولۇقسىز ئوتتىرىغا چىقىپ  تېخىمۇ چەكلىمىسىز ياشىدىم. مۇدىرنىڭ ئوغلى بولغانلىقىم ئۈچۈنمىكىن مەيلى قانچىلىك ناچار قىلىقلارنى قىلماي ئىسمىم يەنىلا ياخشىلار قاتارىدا ئېدى. تەنقىدتىن يىراق ئېدىم. دادام خىزمەتنى ئەستايىدىل ئىشلىگىنى بىلەن بالا تەربىيلەشكە ئانچە كۆڭۈل بۈلۈپ كەتمىگىنى ئۈچۈن، ئەمەلىيەتنى ئېنىق  كۆرۈپ تۇرسىمۇ  بۇنىڭغا تازا ئەستايىدىل پۇزىتسىيەدە بولۇپ كەتمىدى ۋە  مېنى ئۆز ئەركىمگە قويدى. مەن بۇ يەردىمۇ ۋاقتىمنىڭ تەڭدىن تولىسى ساۋاقداشلىرىم ئارسىدا ئەمەس دادامنىڭ ئىشخانىسىدا ئۆتكۈزدۈم.
       تولۇق ئوتتىرغا چىققاندىن كېيىن دادام ئوخشاشلا مېنى مەكتەپ ئوقۇغۇچىلار ياتىقىغا ئەكىرمەي  ناھىيلىك مائارىپ ئېدارىسىنىڭ ئائىللىكلەر ئولتۇراق رايۇنىدىكى يېڭىدىم تەقسىم بولغان  بىنا ئۆيىمىزگە ئورۇنلاشتۇردى ۋە مەكتەپكە كىرىپ-چىقىشىم ئۈچۈن موتوسىكىلىت ئېلىپ بەردى. مەن ساۋاقداشلىرىمغا ئوخشاش مەكتەپ ئاخشانىسىدىن  ئۆزۈم كۆتۈرۈپ چىققان قاچىغا ئۇزۇندىن – ئۇزۇنغا ئۆچرەتتە تۇرۇپ تاماق ئېلىپ يىمەيتىم، چايدان كۆتۈرۈپ  يىراقتىكى چايخانىغا چىقىپ چاي تالاشمايتىم.( ساۋاقداشلىرىمدىن مەكتەپ چايخانىسىدىكى چاينى بالدۇ چىقىپ تالشىپ ئالمىسا ئالغىلى بولمايدىغانلىقىنى ئاڭلىغانىدىم.) موتۇسىكلىتىمنى ھەيدەپ ئۆزۈم خالىغان يەرلەردە تاماقلىناتتىم. ئۆيگە كىرسەم قازان-قومۇشتىن تارتىپ ھەممە نەرسە تەل ئېدى ، ھېچنىمىدىن قىسىنمايتىم.  قىسقىسى مۇشۇنداق باشقىلارنىڭكىدىن ئالاھىيدىراق  شارائىتتا تۇرمۇش كەچۈرۈش تەبىيلا  مەندە بىر خىل ئۈستۈنلۈك تۇيغۇسى شەكىللەندۈرگەن ۋە مېنىڭ مەنمەنچى، ھاكاۋۇر خاراكتىرگە ئېگە بولۇپ قېلىشىمغا يول ئاچقان ئېدى.

       سىنىپ تەقسىماتىدىن كېيىن دادام بىلەن خوشلىشىپ ،سىنىپ يىغنى ئاڭلاش ئۈچۈن مۇئەللىمنىڭ ئېيتىپ بەرگىنى بويىچە  مەكتەپ دەرۋازىسىنىڭ سول تەرپىگە يېڭىدىن سېلىنغان ئاق رەڭلىك ئوقۇتۇش بىناسىنىڭ ئەڭ ئۈستۈنكى قەۋتىگە چىقىپ  1-يىللىق 5-سىنىپ دېگەن ۋېۋىسكا ئېسىلغان سىنىپقا كىردىم. سىنىپتا بىر قىز يالغۇز ئولتۇرۇپ كىتاپ كۆرۋاتاتتى. مەن سىنىپقا كىرىپلا  تۇنجى بولۇپ يۈز كۆرۈشكەن بۇ يېڭى ساۋاقدېشىم بىلەن تونۇشىۋېلىش مەقسىتىدە ئۆزۈمگە يات بولمىغان بىرخىل شوخلۇق بىلەن ئۇنىڭ يېنىغا كېلىپ ئولتۇردۇم ۋە ئۇنىڭ ئىسمىنى سورىدىم:
      -ياخشىمۇ سىز، سىزمۇ مۇشۇ  سىنىپقا تەقسىم قىلىندىڭىزمۇ؟ ئىسمىڭىزنى سورسام بولامدۇ؟ - ئۇ گەپ- سۆز قىلماي بىر تال ۋاراقچىگە «ھەبىبە» دەپ يېزىپ ئالدىمغا ئىتتىرىپ قويدى ۋە كىتاپتىن كۆتۈرمەي تۇرۇپ قىزلارغا خاس سەزگۈرلۈك بىلەن:
      - ئىمسىمنى ياقتۇرمايمەن،شۇڭا باشقىلار سورسا  ئېيتىپ بېرىشتىن بەك خېجىل بولىمەن.-دەپ قوشۇمچە قىلىپ قويدى. ئۇنىڭ بۇ قىلقىغا شۇنداق كۈلگۈم كەلدى. بۇنىڭدىن بۇرۇنقى تۇرمۇشۇمغا نەزەر سالىدىغان بولسام ، ئەزەلدىن بىرەرىگە يول قويغىنىمنى  ئەسلىيەلمەيمەن. ئەمما نېمە سەۋەپتىنكىن  ئۇنىڭدىن قايتا گەپ سورماي  بېرىلىپ كىتاپ ئوقۇۋاتقان تۇرقىغا قارغىنىمچە جىمجىت ئولتۇردۇم.
       سىنپقا بالدۇر كىرۋالغان بولسام كېرەك، خېلى ئۇزۇنغىچە  مەن بىلەن ھال-مۇڭ بولۇشقىدەك بىرەرسىمۇ كېلەي دېمىدى. ئۇ قېز مېنىڭ ئۆزىدىن گەپ تاما قىلىپ ئولتۇرغىنىمنى سەزمەي كىتابىنى  بېرىلىپ ئوقىۋەردى.  شۇ ۋاقىتتا مەن ئۇنى سەل بىنۇرمالدەك ھېس قىلىدىم. نېمە ئۈچۈن دېسىڭىز  مېنىڭچە بولغاندا  ياشلىق دەۋىرىگە قەدەم قويغان بىزگە ئوخشاش ياشتىكى تولۇق ئوتتىرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىللىرى كىتاپقا قارىغاندا كىشىلىك مۇناسىۋەتكە بەكرەك  ئىتبار بەرگىنى تۈزۈك ئېدى. چۈنكى بۇنىڭدىن بۇرۇن مەن  كېلىشكەنرەك  ئوغۇل ساۋاقداشلىرى يېنىغا كېلىپ قالسا ھەر قانچە مۇھىم ئىشلىرى بولسىمۇ تاشلاپ قويۇپ تۇرۇپ، ھىجىيىپ ئۆزىنى سۈركىۋېلىشقا ئاران تۇرىدىغان قىزلارنى كۆپ كۆرگەنىدىم.  شۇڭا ھەيرانلىق ئىلكىدە ئۇ قىز تەرەپكە بۇرۇلۇپ ئۇنىڭ پۈتۈن كۆڭۈل-ئىتبارىنى ئۆزىگە تارتىپ، ئەقلىنى-ھوشىنى  ئېگىلىۋالغان بۇ سىرلىق ئېسىل ئەسەرنىڭ زادى قايسى ئەسەر ئېكەنلىكىنى بىلپ بېقىش ئىستىكىدە كىتابنڭ بىر بۇرجىكىنى ئاستا قايرىپ مۇقاۋىسىغا قارىدىم. ئۇ خۇددى ئىچىمدىكىنى بىلىپ قالغاندەكلا:
       -مېنىڭ بىرىلىپ ئوقۇپ كەتكىنىمگە قاراپ سىزمۇ قىزقىپ قېلىۋاتىسىز ھە؟! ئابدۇرىھىم ئۆتكۈرنىڭ ئىز رومانى بۇ. ئەگەر ئوقۇغىڭىز مەندىن ئېلىپ ئوقۇڭ، تۈگەيلا دەپ قالدى. كەچكىچە بىكار قىلىپ بېرىمەن.-دېدى.     
       – سىزنىڭ بېرىلىپ ئوقۇغىنىڭىزغا قاراپ قىزىققىنىم راس، ئەمما مېنڭ تارىخى رومانلارنى ئوقۇشقا  ئانچە ئىشتىياقىم يوق.- دېدىم مەن گەدىنىمنى قاشلاپ تۇرۇپ بىر خىل ئوڭايسىزلانغاندەك قىياپەتتە.
      -تارىخى ئەسەرلەر بەزىبىر مەزمۇنى يوق، تېتىقسىز ئىجادى ئەسەرلەردىن مىڭ ياخشى ئەمەسمۇ؟! مېنىڭچە ھەقىقەتەن بىر ئوقۇشقا ئەرزىگۈدەك ھەم ئوقۇپ قويۇشقا تېگىشلىك ياخشى ئەسەر بۇ. ئوقۇشقا  سەرىپ قىلغان ۋاقتىڭىزغىمۇ رازى بولىسىز. مۇشۇ كىتاپنى ئەستايىدىللا ئوقۇپ تۈگتىدىكەنسىز كېلەركى قېتىمدىن باشلاپ تەبئىيلا تارىخى ئەسەرلەر بار تەرەپكە يۈگۈرىمىسىڭىز مانا مەن. كەچلىك مۇزاكىردىن يانغاندا كىتاپنى يەتكۈزۈپ بېرەي، ئوقۇپ بېقىڭە، چوقۇم ياقتۇرۇپ قالىسىز.
       مەن ئۇنىڭ ھە دېگەندىلا كىتاپ توغۇرلۇق سۆزلىشىنى ياقتۇرمىغان بولساممۇ،ئۇنىڭ ماڭا ئىشەنىچ بىلەن تىكىلگەن كۆزلىرىنى ئۈمىدسىز قالدۇرماسلىق ئۈچۈن ئىلاجىسىز بېشىمنى لىڭشىتتىم. ئۇ مەنمۇنلۇق بىلەن كۈلۈمسىردى ۋە ئارقىدىنلا يەنە كىتاپقا قارۋالدى. مەن ئۇنىڭ ئىسمىمنى سورمىغىنىدىن سەل ھەيران بولدۇم.
       كەچلىك مۇزاكىردىن چۈشۈشتىن ئون مىنۇت بۇرۇن ئۇ ھېلقى كىتاپنى ئالدىمغا قويۇپ قويدى. بۇ كىتاپنى ئوقۇشقا قىلچىلىك رايىم بولمىسىمۇ  ئىلاجىسىز :«ئۆزۈم تاپقان بالاغا،نەگە باراي داۋاغا.» دەپ كىتاپنى ئاستا ۋاراقلىدىم. دەر ھەقىقەت تېخى نەچچە بەت ئوقا-ئوقۇمايلا مەنمۇ  كىتاپقا بېشىمچىلاپ  كىرىپ  كەتتىم. شۇ كىتاپنى ئوقۇغاندىن باشلاپ ئەزەلدىن كىتاپ ئوقۇمايدىغان ،ھەتتا دەرىسلىك كىتاپلارغىمۇ نەزرىمنى سېلىپ قويمايدىغان مەن  قىزنىڭ ئېيىتقىنىدەك ئاقىۋەتكە دۇچار بولۇشقا باشلىدىم.
       سىنپىمىز ئىجتىمائىي پەن سىنپى بولغاچ باللارنىڭ تەڭدىن تولىسى ئويۇنچى ئېدى، بىز بەزى ۋاقىتلاردا ھەتتا سىنىپقا پېتىشماي قالاتتۇق.ئەمما ھەبىبە ھېچقايسىمىزغا ئوخشىمايتى. ئۇ خۇددى بىز بىلەن ئايرىم بىر دۇنيادا ياشاۋاتقاندەك ۋاراڭ-چۇرۇڭغا تولغان سىنىپتا  ھەر ۋاقىت كىتابىغا قارغىنىچە جىمجىت ئولتۇراتتى. دەرىس ۋاقتىدىن باشقا ۋاقىتتا ئۇ بىرەرسى كېلىپ گەپ سوراپ قالمىسىلا قەتئىي گەپ قىلمايتى ۋە كۈلمەيتى. كىشىنى ھەيران قالدۇردىغىنى باشقىلار ئۇنىڭدىن دەرىس سورىسا ئۇ تەرىنى تۈرۈپ تۇرۇپ كەسكىنلىك بىلەن:
       - ئەمسە قۇلىقىڭلارنى دىڭ تۇتۇپ ئاڭلاڭلار ھە، پەقەت بىر قېتىملا دەپ بېرىمەن، ئىككىنجى قېتىم قايتا تەكىتلىمەيمەن.-دەيتى.  ئۇ ھەقىقەتەنمۇ كەسكىن، دېگىنىنى قىلدىغان بىر قىز ئېدى.ھەرقانداق گەپنى  ناھايتى ئېنىق قىلىپ تۇرۇپ بىر قېتىملا دەپ ئىككىنجى قېتىم قايتا تەكرارلىمايتى. شۇنىڭغا يارىشا ئۆزىنىڭ تۇتۋېلىش ئىقتىدارى ئالاھىدە ياخشى ئېدى. مەيلى باشقىلارنىڭ ئىسملىرى بولسۇن ياكى  ئوقۇتقۇچى سۆزلىگەن دەرىس مەزمۇنى بولسۇن پەقەت بىرلا قېتىمدىلا تۇتۋالالايتى.ئىشىقىلىپ دەرسى ۋاقتىدىن باشقا ۋاقىتلاردا ئۇنىڭ ئۆگۈنۈش قىلغىنىنى ئاساسەن كۆرگىلى بولمايتى. قاچان قارىسا قولىدا تارىخى ئەسەرلەرنىڭ تۇرغىنى تۇرغان ئېدى. ئۇنىڭ بۇ مىجەزى بىزگە ياقماي ئۇنى ئانچە ئارىغا ئالغۇمىز كەلمەي قالدى.ئەمما ئۇ بىزنىڭ بۇ قىلغىنىمىزدىن  خۇشالدەك  شۇنچە پەرۋاسىز ھالەتتە يۈردى.
       ئىككنجى ماۋسۇمدا ئويلىمىغان يەردىن بىز ئۆزىمىزچە ياراتمايدىغان  بۇ غەيرى مىجەزلىك قىز ھەبىبە پۈتۈن بىرىنجى يىللىقلار بويىچە بىردىنبىر «ئۈچتە ياخشى ئوقۇغۇچى» بولۇپ  ھەممىمىزنى تاڭ قالدۇردى. ئۇ سەھنىگە چىقىپ تەقدىرنامە ئېلىۋاتقان شۇ مىنۇتلاردا ئادەتتە بىر نەرسىلەر ئۇنچە پەرۋا قىلىپ كەتمەيدىغان مەندە  ھېچقاچان كۆرۈلۈپ باقمىغان بىر خىل ھاياجان ۋە پەخىرلىنىش تۇيغۇسى شەكىللەندى. توغرىسىنى ئېيىتقاندا  ئۇنىڭ قارارىمىزدىكى يەتتە سىنىپ ئىچىدە بىرىنجى بولۇشى قەلبىمىزدىكى ئورنىنى بىراقلا كۆتۈرۋەتكەندى.
       يېڭى ماۋسۇمدا بىز ئۇنى سىنىپىمىزنىڭ ئۆگۈنۈش باشلىقى قىلپ تىكلىدۇق. ئەمما بۇ ئەسلىدىكى ئۆگۈنۈش باشلىقىمىزغا ناھايتى ئەلەم قىلدى. ئۇ لاياقەتلىك بولالمىغان ئىمتاھان قەغەزلىرىنى قۇچاقلاپ يىغلامسىرىغىنىچە:
      -  مەن يىگەن تامىقىمغا يۈز كېلەلىگۈدەك ئىش قىلالمىغاندىن كېيىن ئەمدى تاماق يېمەي ئۆگۈنۈش قىلىمەن.تاكى ئار-نۇمۇسۇمنى ئاقلاپ  چۈشكەن  ئىززىتىمنى ئەسلىگە كەلتۈرەلىگەنگە...........
      -ئايتىللا، قاچانغىچە تاماق يېمەيمە دېدىڭىز؟ كەچكىچىمۇ ياكى ئەتىگىچىمۇ؟ -مېنىڭ ئۇنىڭ غەلىتە گەپلەرنى قىلىۋېرشىگە چىداپ بولالماي قىلغان بۇ گېپىم بىلەن تەڭ باشقا ساۋاقداشلارنىڭمۇ ئاغزى ئېچىلىپ كەتتى:
      -نېمىدىگەن ئالىي جاناپ ئېسىل روھ بۇ؟! ساۋاقداشلار  مەن  تەسىرلىنىپ يىقىلىپ قالاي دېدىم، ئۇنداق قىلماي  مېنى يۆلىۋېلىڭلار! ئاھ......
      -ۋاھ نېمىدېگەن پاساھەتلىك گەپلەر بۇ، سەھنە سۆزى يادلاۋاتامسىز يا كونا باشلىق؟ ھى ھى ھى......
      -ئۇنداق قىلسىڭىز ئەليۇل ئەلا ئەمەس ئاچ ئەرۋاھ بوپ قالاسىزمىكى. ھا ھا ھا......
      - چۈشكىدەك ئىناۋىتىڭىزمىغۇ يوقتى. شۇڭا  ئازاپ تارتىپ يۈرمىسىڭىزمۇ بولىدۇ. ئىناۋەتنى ئاش-نان ئورنىدا يېگىنى بولمىغاندىن كېيىن.
      -ۋاھ، ھېي باللا مەن چۈش كۆرىۋاتمايدىغاندىمە؟ مېنى چىمداپ بېقىڭلارچۇ!
      -ھەي ساۋاقداشلار،بۇنداق قىلماڭلار، بۇيەردە كىشىنىڭ روھىنى چۈشۈردىغان ياپما گەپلەرنى قىلىپ ئايتىللاغا زەربە بەرگۈچە بېرىپ كىتاۋىڭلارنى كۆرسەڭلار بولمامدۇ؟ ھېلى سۇئالغا جاۋاپ بېرەلمەي قالساڭلار ئۆزۈڭلارغا ئاۋارچىلىق. ئايتىللانىڭ سۆزىلىرى ئېشىپ كەتكەن  بولسۇن ماقۇل،لىكىن قايسى بىرىڭلار شۇنىڭچىلىك ئۆزۈڭلار ئۈستىدە ئويلىنىپ باقتىڭلار؟ئەجىبا ئاتا-ئاناڭلار مىھنەت  قىلماي بىرەر يەردە پۇل سۈپىرەمدا سىلەرنىڭ؟
      ھەبىبەنىڭ بۇ سۆزى بىلەن تەڭ بىز  خۇددى قايناۋاتقان قازانغا سۇ قۇيغاندەك شۇنچە تىزلا جىمىدۇق.ئەمەلىيەتتە ئۇنىڭ بۇ سۆزلىرى بىزگە ئارتۇقچە ئېدى. چۈنكى ئايتىللا ئاغزىدا شەھەر سوراپ،ئەمەلىيتىدە ھېچ ئىش قىلمايدىغانلار تىپىدىن ئېدى . بىزچە ئۇنىڭغا مۇشۇنداق گەپلەرنى قىلىپ ئەنچە-مۇنچە قانات-قۇيرۇقلىرىنى قىرقىپ قويۇش ۋاجىپ ئېدى. دەرۋەقە ئۇ قايغۇلۇق يۈزنى بىز پەقەت نەچچە سائەتلا كۆرەلىدۇق. ئۇنىڭدىن كېيىن  ئۇ يامغۇردىن كېيىنكى سەھرا ئاسمىنىدەك ناھايتى تىزلا ئېچىلىپ بۇرۇنقىغا ئوخشاشلا پو گەپ قىلىپ يۈرىۋەردى.
      گەرچە بىز ئۆزىنىڭ ئۆزگىچە كۆزقاراشلىرى ، خاسلىقققا ئېگە بولغان مىجەز-خاراكتىرى،رەتلىك ھەم ئېدىتلىق يۈرۈش-تۇرۇشلىرى، ھېقايسىمىزدىن تېپىلمايدىغان ئالاھىدە ئىقتىدارى ۋە يۇقرى بىلىم سەۋيىسى، كىشىنى ئويغا سالىدىغان ۋەزمىنلىك سۆزلىرى،تىپىك ئۇيغۇر قىزلىرىغا خاس پاكىز تەققى-تۇرىقى بىلەن قەلىب تۆرىمىزدىن ئورۇن   ئالغان گۈزەل قىز ھەبىبەنى شۇنچىلىك ھۆرمەتلىسەكمۇ ئەمما كېيىنكى كۈنلەردە شۇنى چوڭقۇر ھېس قىلدۇقكى شۇ چاغدا  ئۇنى باشلىقلىققا كۆتۈرۈپ ناھايتى خاتا قىلغان ئىكەنمىز. شۇنىڭدىن تارتىپ سىنىپىمىزدا ئورۇنسىز پاراڭ ۋە كۈلكە يوقلىپ بىز قاتتىق سىقىلىش ئىچىدە ياشىدۇق. مەن ھە دېگەندىلا ئۇنىڭغا چېپىلىپ ئۇنىڭ مېجەزىنى ئۆزگەتىشكە ئۇرۇنغان بولساممۇ ، ئاقىۋەتتە مەن ئۇنى ئەمەس ئەكىسچە ئۇ مېنى ئۆزگەرتىۋەتتى.