«ئىراق ۋە شام ئىسلام دۆلىتى »نىڭ كېڭىيىشى ئىنتايىن تېز بولدى، بۇ تەشكىلاتقا يېڭىدىن قوشۇلغان 3000دىن ئارتۇق چەت ئەللىك ئەھۋالنى تېخىمۇ مۇرەككەپلەشتۈرۈۋەتتى. ئۇلار ئەنگلىيە، ئامېرىكا، فرانسىيە، گېرمانىيە ۋە ياۋروپادىكى باشقا دۆلەتلەردىن كەلگەن بولۇپ، ئامېرىكا پۈتۈن دۇنيادا تېررورلۇققا قارشى ئىتتىپاق ئورنىتىۋاتقان مەزگىلدە غەربتىكى بۇ ياشلار نېمە ئۈچۈن دۈشمەن سېپىگە قوشۇلىدۇ ؟

سەئۇدى ئەرەبىستان «ئوتتۇرا شەرق گېزىتى»نىڭ 24-يانۋاردىكى سانىدا، سۇرىيەدىكى ئۆكتىچى قوراللىق تەشكىلاتتا غەرب مۇسۇلمانلىرىنىڭ سانى 2000 گە يەتتى، نەچچە ئايدىن كېيىن بۇ سان ئىنتايىن تېز كۆپەيدى، دېيىلگەن. يەرلىك ساقچى دائىرىلىرىنىڭ تەمىنلىشىچە، 500دىن ئارتۇق ئەنگلىيەلىك سۇرىيە ۋە ئىراققا بېرىپ، رادىكال تەشكىلاتقا قاتناشقان.
ئامېرىكا ئەدلىيە مىنىستىرلىقى 6-ئۆكتەبىر يېقىندا ئوتتۇرا شەرققە بېرىپ «ئىراق ۋە شام ئىسلام دۆلىتى »گە قاتناشماقچى بولغان بىر ئەرنى قولغا ئالغان، ياپونىيە توكيو ساقچى دائىرىلىرىمۇ شۇ كۈنى «ئىراق ۋە شام ئىسلام دۆلىتى» گە قاتناشماقچى بولغان بىر ياشنى قولغا ئالغان.

ئانالىزچىلارنىڭ دېيىشىچە، «ئىراق ۋە شام ئىسلام دۆلىتى»نىڭ رەھبەرلىك قاتلىمىدىكىلەر ئاساسەن دېگۈدەك ئىراقلىق بولۇپ، سۇرىيە ۋە باشقا دېڭىز قولتۇقى دۆلەتلىرىدىن كەلگەن چەت ئەللىك «جەڭچى»لەرنى «يەمچۈك» قىلىدىكەن. ئۇلار يەمچۈك قىلىنىدىغانلىقىنى ئېنىق بىلىپ تۇرسىمۇ، يەنە نېمە ئۈچۈن «ئىراق ۋە شام ئىسلام دۆلىتى»گە قاتنىشىدۇ ؟

بۇ دۇنيادىكى باي كەمبەغەللىك پەرقىنىڭ زورىيىشى بىلەن مۇناسىۋەتلىك. بايلىق بىر قۇتۇپقا مەركەزلىشىپ، ئوتتۇرا بۇرژۇئازىيە كۈندىن-كۈنگە ئاجىزلاشقاندا، كىشىلەر ئاسانلا رادىكال ئىدىيەنىڭ ئېزىقتۇرۇشىغا ئۇچرايدۇ. ھازىرقى زامان خەلقئارا مۇناسىۋەتلەر تەتقىقاتخانىسىنىڭ مۇئاۋىن تەتقىقاتچىسى تيەن ۋىنلىن :بۇ غەربلىكلەر ئاساسلىقى مۇسۇلمان، ئۇلار غەربكە بارغان بولسىمۇ، مەدەنىيەت جەھەتتە غەربكە سىڭىپ بولالمىغان، بولۇپمۇ «11-سېنتەبىر »ۋەقەسىدىن كېيىن ئۇلار ئاساسىي ئېقىمنىڭ چەتكە قېقىشىغا ۋە يەكلىشىگە ئۇچرىغان. ئۇلار تەرتىپلىك تۇرمۇش كەچۈرگەن بولسىمۇ، مەدەنىيەت جەھەتتە يەنە چۈشىنەلمەسلىك ئىدىيىسىدە بولۇپ كەلگەن، دېگەن.

ئامېرىكا مەركىزىي ئاخبارات ئىدارىسىنىڭ يېقىندا ئېنىقلىشىچە «ئىراق ۋە شام ئىسلام دۆلىتى »نىڭ ئادەملىرى 31مىڭ 500گە يەتكەن. 80 دۆلەتتىن كەلگەن قوراللىقلار بۇ تەشكىلاتقا ئەزا بولغان.

«دەۋر» ھەپتىلىك ژۇرنىلىدا: نۇرغۇن غەرب مۇسۇلمانلىرىغا نىسبەتەن «ئىراق ۋە شام ئىسلام دۆلىتى »ئۆزلىرىنىڭ غايىسىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇشقا «شارائىت »ھازىرلىدى. ئۇلار ۋەتىنىگە قايتىپ كەلسە خەۋپ كەلتۈرىدۇ، دېيىلگەن.

تيەن ۋىنلى: مەسىلىنى ھەل قىلىشتا ۋاقىتلىق ھەل قىلىش ئۇسۇلىدىن باشقا، يەنە پۇقرالار چەت ئەللەرگە چىققاندا ئۇلارنى نازارەت قىلىش ۋە تۈپتىن تىزگىنلەش كېرەك، لېكىن بۇ تەدبىرنى قىسقا مەزگىلدە يولغا قويغىلى بولمايدۇ، دېگەن.