شىنخۇا تورى. ئەنقەرە، 10-ئاۋغۇست تېلېگراممىسى: تۈركىيە ئاخبارات ۋاسىتىلىرى ئېلان قىلغان ئەڭ يېڭى سانلىق مەلۇماتلارغا قارىغاندا، ھازىرقى زۇڭلى، ھاكىمىيەت بېشىدىكى پارتىيە ـــ ئادىللىق ۋە تەرەققىيات پارتىيەسىنىڭ رەئىسى ئەردوغان 10-ئاۋغۇست ئۆتكۈزۈلگەن تۇنجى قېتىملىق زۇڭتۇڭ بىۋاسىتە سايلىمىدا يېرىمدىن كۆپرەك سايلام بېلىتىگە ئېرىشكەن، ئېرىشكەن بېلەت نىسبىتى % 52.2 كە يېتىپ، سايلامدا غەلىبە قىلىشى مۇقىملىشىپ قالغان.

تۈركىيەدىكى جەمئىي 53 مىليون سايلىغۇچى خەلق پۈتۈن مەملىكەتنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا يېڭى زۇڭتۇڭنى سايلاشقا بېلەت تاشلىغان. تۈركىيە ئاخبارات ۋاسىتىلىرى ئېلان قىلغان % 98 لىك سايلام بېلىتىگە قارىتا ئېلىپ بارغان ئىستاتىستىكىلىق نەتىجىگە ئاساسلانغاندا، جۇمھۇرىيەت خەلق پارتىيەسى ۋە مىللىي ھەرىكەت پارتىيەسى بىرلىكتە نامزاتلىققا كۆرسەتكەن سابىق ئىسلام ھەمكارلىق تەشكىلاتىنىڭ كاتىپى ئېھسان ئوغلى ئېرىشكەن بېلەت نىسبىتى % 38.7 بولغان، كۇردلارغا مايىل خەلق دېموكراتىك پارتىيەسى تەۋسىيە قىلغان نامزات دېمىرتاش ئېرىشكەن بېلەت نىسبىتى % 9.1 بولغان.

بۇ يىل 60 ياشقا كىرگەن ئەردوغان ئىلگىرى ئەخلاق پارتىيەسى ئىستانبول پارتىيە بۆلۈمىنىڭ رەئىسى بولغان. 1994-يىلى 3-ئايدا، ئىستانبول شەھىرىنىڭ باشلىقلىقىغا سايلانغان. ئۈچ ئايدىن كېيىن، ئۇ تۈركىيە دۆلەتلىك بىخەتەرلىك سوتى تەرىپىدىن ‹‹دىنىي ئۆچمەنلىككە قۇترىتىدىغان سۆزلەرنى قىلغان›› دېگەن سەۋەب بىلەن 10 ئايلىق قامىلىپ، بەش يىل ئىچىدە سىياسى بىلەن شۇغۇللىنىشقا رۇخسەت قىلىنمىغان. 2001-يىلى 8-ئايدا، ئەردوغان ئەخلاق پارتىيەسى بىلەن ئىسلاھاتنى تەشەببۇس قىلغان نەۋقىران گۇرۇھى بىلەن بىرلىكتە ئادىللىق ۋە تەرەققىيات پارتىيەسىنى قۇرغان ھەمدە رەئىسلىكىگە تەيىنلەنگەن.

2002-يىلى 11-ئايدا، ئادىللىق ۋە تەرەققىيات پارتىيەسى تۈركىيە پارلامېنت سايلىمىدا غەلىبە قىلىپ، دەرھال ئاساسىي قانۇننىڭ ماددىلىرىغا تۈزىتىش كىرگۈزۈپ، ئەردوغاننىڭ سىياسىي بىلەن شۇغۇللىنىشقا رۇخسەت قىلىنماسلىقىدەك چەكلىمىنى بۇزۇپ تاشلىغان. 2003-يىلى 3-ئاينىڭ 11-كۈنى، زۇڭتۇڭ سېزېر ئەردوغاننى زۇڭلىلىققا تەيىنلىگەن ھەمدە كابىنېت تەشكىللەش ھوقۇقى بەرگەن. 2007-يىلى 7-ئايدا، ئادىللىق ۋە تەرەققىيات پارتىيەسى زۇڭتۇڭ سايلىمىدا يەنە بىر قېتىم غەلىبە قىلىپ، ئەردوغان ئۇدا زۇڭلىلىققا تەيىنلەنگەن. 201-يىلى 6-ئايدا، ئادىللىق ۋە تەرەققىيات پارتىيەسى ئۇدا 3-قېتىم زۇڭتۇڭ سايلىمىدا غەلىبە قىلىپ، ئەردوغان ئۇدا زۇڭلىلىققا تەيىنلەنگەن.

تۈركىيەدە زۇڭتۇڭنى پارلامېنت سايلاش ئاۋام-خەلق بىۋاسىتە سايلاشقا ئۆزگەرتىلگەندىن كېيىن، زۇڭتۇڭلۇق مۇددىتىمۇ يەتتە يىلدىن بەش يىلغا قىسقارتىلدى، ئەمما ئۇدا يەنە بىر نۆۋەت زۇڭتۇڭلۇق ۋەزىپىسىنى ئۆتىسە بولىدۇ. تۈركىيە ئالىي سايلام كومىتېتى ئېلان قىلغان كۈن تەرتىپ جەدۋىلىگە ئاساسەن، زۇڭتۇڭ بىۋاسىتە سايلىمىغا 1-نۆۋەتلىك بېلەت تاشلاش 10-ئاۋغۇست ئېلىپ بېرىلىدىكەن. ئەگەر 1-نۆۋەتلىك بېلەت تاشلاشتا ھېچكىم % 50 لىك بېلەت نىسبىتىدىن ئاشالمىسا، 24-ئاۋغۇست 2-نۆۋەتلىك سايلامغا بېلەت تاشلاش ئېلىپ بېرىلىدىكەن.