بۇ مەزمۇن 29قەۋەتتۈكۈ dilara نۈڭ 2012-04-30 20:38 يوللۈغان يازمۈسۈغا نەقۈل :
خرۈستۈېان دۇنياسۈ پەقەت 16-ېەسۈردۈن كېيۈن تەرەققۈي قۈلۈپ باش كۆتۈرۈپ چۈقتۈ. ېۇندۈن ېۈلگۈرۈ قالاق ۋە ياۋايۈ ھالەتتە ياشايتتۈ. ېۇلارنۈڭ پەن-تېخنۈكۈسۈنۈڭ ېاساسۈ مۇسۇلمان ېالۈملارنۈڭ نەتۈجۈلۈرۈدۈن كەلگەن. بۇ گەپنۈ تەپسۈلۈيراق دېسەك مۇنداق:
8-9-10-11-12-ېەسۈردە، يەنۈ موڭغۇللار 1258-يۈلۈ باغداتنۈ خاراپ قۈلۈشتۈن ېۈلگۈرۈ ېۈسلام دۇنياسۈ مۈسلۈسۈز دەرۈجۈدە گۈللەپ ياشنۈغان. ېۈلۈم-پەن ېۈنتايۈن تەرەققۈي قۈلغان. بۇ چاغلاردا ېۈسپانۈيە مۇسۇلمان دۆلۈتۈ ېۈدۈ. (ېەمەۋۈي سۇلتانلار ېۈدارە قۈلاتتۈ، ېەندالۇسۈيە) ياۋايۈ موڭغۇللار ېوتتۇرا ېاسۈيادۈكۈ (قاراخانلار...قاتارلۈق) دۆلەتلەرنۈ ۋەيران قۈلۈپ توختۈماي، ېۈسلام خەلۈپۈلۈكۈنۈڭ پايتەختۈ بولغان باغداتنۈ ېۈشغال قۈلۈپ، كۈتاپخانۈلارنۈ كۆيدۈرۈپ، ېالۈملارنۈ ېۆلتۈرۈپ قانلۈق قۈرغۈنچۈلۈق، ېېغۈر ۋەيرانچۈلۈق ېېلۈپ كەلدۈ. لېكۈن ۋەھشۈ موڭغۇللارنۈڭ قەدەم ېۈزۈ ېۈسپانۈيەگە يەتمۈدۈ. ېۈسپانۈيەدۈكۈ كۈتۈپخانۈلار مۇسۇلمان ېالۈملارنۈڭ ېەسەرلۈرۈ بۈلەن تولغان ېۈدۈ. 1492-يۈلۈ ېۈسپانۈيەدە ېۈسلام ھاكۈمۈيۈتۈ ېورنۈغا خرۈستۈېان ھاكۈمۈيۈتۈ تەختكە چۈقتۈ. مۇسۇلمانلارنۈڭ ېەسەرلۈرۈ ېۈسپانۈيە ېارقۈلۈق ياۋرۇپادۈكۈ لوندۇن، پارۈژ، رۈم .... قاتارلۈق شەھەرلەرگە توشۇلۇشقا باشلۈدۈ. شۇ دەۋردە مۇسۇلمانلار تەرەققۈي قۈلدۇرۇپ تاشلاپ قويغان ېۈسپانۈيەدۈكۈ ېۈلۈم-پەننۈڭ تەسۈرۈدە ياۋرۇپانۈڭ ېاستا-ېاستا ېويغۇنۈشۈ بۈلەن ياۋرۇپالۈق ېالۈملار مۇسۇلمانلار يېزۈپ قالدۇرغان تەبۈېۈي پەن ساھەسۈدۈكۈ ېەسەرلەردۈن پايدۈلۈنۈپ يېڭۈلۈقلار يارۈتۈشقا باشلۈدۈ.
مەسۈلەن: ېېنگلۈزچە "ېالگېبرا" دېگەن ېەسلۈ ېەرەپچە "ېەلجەبۈر" دېگەن سۆزدۈن كەلگەن. ېۈبنۈ سۈنا يازغان "تۈببۈ قانۇن" دېگەن كۈتاب ياۋرۇپانۈڭ تۈببۈ ېالۈي مەكتەپلۈرۈدە نەچچە يۈز يۈل دەرسلۈك كۈتاب قۈلۈنۈپ ېۈشلۈتۈلگەن...
بەزۈ ېۈنساپلۈق ياۋرۇپالۈق ېالۈملار گەرچە ېۆزۈ خرۈستۈېان بولسۈمۇ مۇسۇلمانلارنۈڭ دۇنياغا قوشقان تۆھپۈسۈنۈ ېۈنكار قۈلمايدۇ.
.......
