تۈلاۋەت سەجدۈسۈ توغرۈسۈدا
ېەسسالامۇ ېەلەيكۇم ۋەرەھمەتۇللاھۈ ۋەبەركاتۇ.
ېاللاھنۈڭ ېۈسمۈ بۈلەن باشلايمەن.
تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈڭ ھۆكمۈ تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈڭ ھۆكمۈ سۈننەت مۇېەككۈدە(مۇستەھەپ دۈگەنلەرمۇ بار) ۋاجۈپ ېەمەس. (بەزۈلەر ۋاجۈپ دەيدۇ). سەجدە ېايۈتۈ ېوقۇلسا سەجدە قۈلۈش مەيلۈ نامازنۈڭ ېۈچۈدە بولسۇن،مەيلۈ نامازنۈڭ سۈرتۈدا بولسۇن ېوخشاشلا سۈننەت مۇېەككۈدە.ياكۈ مۇستەھەپ
سەجدە ېايۈتۈ ېوقۇپ سەجدە قۈلۈش پەقەتلا قارينۈڭ ېۇستۈدۈكۈ ھەق(ھەق دۈيۈش توغرا بولسا) ېاڭلۈغۇچۈلارغا بۇ ھەق ېارتۈلمايدۇ.
جۇمھۇر(1) ېۇلۈمالار تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈ تەكۈدلەنگەن سۈننەت دەيدۇ
ېۈمام ېەبۇ ھەنۈفە(2) : تۈلاۋەت سەجدۈسۈ پەرز بولماستۈن ۋاجۈپتۇر.دۈدۈ
ېۇمەر (ېاللاھ ېۇنۈڭدۈن رازۈ بولسۇن) بۈر جۇمە كۈنلۈكتە مۇنبەردە سۈرە نەھۈلنۈ ېوقۇدۈ. ېۇ سۈردۈكۈ سەجدە ېايۈتۈگە كەلگەندە مۇنبەردۈن چۈشۈپ سەجدە قۈلدۈ. جاماېەتلەرمۇ سەجدە قۈلدۈ. ۋە كۈشۈلەرگە ېۈ ېۈنسانلار. بۈز ھازۈر سەجدە ېايۈتۈ ېوقۇپ سەجدە قۈلدۇق. قانداق بۈر كۈشۈ سەجدە قۈلسا ساۋاب تاپۈدۇ. سەجدە قۈلمۈسا گۇناھ بولمايدۇ. يەنە بۈر لەپزۈدە :ېاللاھ بۈزگە سەجدە (تۈلاۋەت سەجدۈسۈ)قۈلۈشنۈ پەرز قۈلمۈدۈ. ېەمما خالۈغان كۈشۈ سەجدە قۈلسا بۇلۈدۇ.( رواھ البخاري)
يەنە سەھۈھەيندە كەپتۇ. زەيدېۈبنۈ سابۈت (ېاللاھ ېۇنۈڭدۈن رازۈ بولسۇن) مۇنداق دەيدۇ:- مەن رەسۇلۇللە سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمگە سۈرە نەجمۈنۈ ېوقۇپ بەردۈم. ېەمما ېۇ سەجدە قۈلمۈدۈ.( متفق ىليھ)
شۇنۈڭغا ېاساسەن تۈلاۋەت سەجدۈسۈ پەرز ېەمەس تەكۈدلەنگەن سۈننەت ۋە مۇستەھەپتۇر.كۈمكۈ سەجدە ېايۈتۈنۈ ېوقۇپ سەجدە قۈلسا ساۋاپ تاپۈدۇ. سەجدە قۈلمۈسا گۇناھكار بولمايدۇ.
تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈڭ ېالدۈدا...
سەجدە تۈلاۋەت ېۇچۇن قۈبلۈگە ېالدۈنۈ قۈلۈشۈ،تاھارەت ېېلۈشۈ شەرتمۇ؟
ېۈمام ېەھمەد بۇ توغۇرلۇق مۇنداق دەيدۇ: تۈلاۋەت سەجۈدۈسۈ نامازدۇر.
شۇنۈڭ ېۇچۇن نامازغا شەرت قۈلۈنغان نەرسۈلەر تۈلاۋەت سەجدۈسۈگۈمۇ شەرت قۈلۈنۈدۇ. ېۇ شەرتلەردۈن: تاھارەت، ېەۋرەتنۈ يېپۈش،قۈبلۈغا ېالدۈنۈ قۈلۈش،سەجدۈگە بارغاندا ھەم تۇرغاندا تەكبۈر ېوقۇش،سالام بۈرۈش(سالام بۈرۈش توغرۈسۈدا ېالۈملار ېۈچۈدە ېوخشۈمۈغان كۆز قاراشلار بار)(3)
ېۇندۈن باشقا بەزۈ مۇھەققۈق ېالۈملارېۈبنۈ تەيمۈييەگە ېوخشاش تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈڭ ۋە شۈكۈر سەجدۈسۈنۈڭ ناماز قاتارۈغا كۈرمەيدۈغانلۈقۈنۈ زۈكۈر قۈلغانلار بار. ېۇلار يەنە: تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە بۈر رەكېەت نامازدا قۈلۈدۈغان ېۈش-ھەركەتلەر يوق سەجدۈدۈن،ۋە تەكبرۈدۈن باشقا. تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈ نامازنۈڭ بۈر پارچۈسۈ دەپ ېاتاشقۈمۇ بولمايدۇ.(4)
دۈمەك ېالۈملار قۇرېاندۈكۈ سەجدە ېايتۈنۈ ېوقۇغاندا سەجدە قۈلۈش توغرۈسۈدا ھېچقانداق ېۈختۈلاپلاشمۈغان. پەقەتلا ېۇنۈڭ شەرۈېەتتۈكۈ ېورنۈ توغرۈسۈدا ھەرخۈل كۆز قاراشلاردا بولغان.شۇڭا سەجدە ېايۈتۈ ېوقۇغاندا ۋە ېاڭلۈغاندا سەجدە قۈلۈش يامان ېەمەس.
تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە قۈلۈدۈغان دۇېا
نامازنۈڭ ېۈچۈدە ۋە سۈرتۈدا تۇرۇپ تۈلاۋەت سەجدۈسۈ قۈلغاندا ېوقۇلۈدۈغان دۇېا قايسۈ؟ تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە نامازدۈكۈگە ېوخشاش سبچان ربۈ الاىلۈ دۈيۈش توغرۈمۇ؟
خۇسۇسەن تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە ۋە باشقا ھەر تۈرلۈك سەجدۈلەردە ېوقۇلۈدۈغان دۇېالار توغرۈسۈدا نۇرغۇنلۈغان ھەدۈسلەر بار، ېۇلاردۈن ېەبۇ داۋۇدتا رۈۋايەت قۈلۈنغان ھەدۈستۈكۈ دۇېا تۈۋەندۈكۈچە«اللھم إني لك سجدت، وبك ژمنت، ولك ۆسلمت، وىليك توكلت، سجد وجھي للھ الۇي خلقھ وپورھ، وشق سمىھ وبپرھ، بچولھ وقوتھ، تبارك اللھ ۆچسن الخالقين،.» بۇ دۇېانۈ يەنە ېۈبنۈ قەييۇم رەھۈمەھۇللاھ ېۆزۈنۈڭ زاد المىاد دۈگەن كۈتابۈدۈمۇ زۈكۈر قۈلغان.
ھەرقانداق سەجدۈنۈ سبچان ربي الاىلۈ نۈ ېاز بولغاندۈمۇ بۈر قېتۈم دۈيۈش بۈلەن باشلاش تەكۈدلۈنۈدۇ. رەسۇلۇللە سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم بۇ توغۇرلۇق مۇنداق دۈگەن«سۈلەر سەجدە قۈلغان چېغۈڭلاردا سبچان ربي الاىلۈ دەڭلار» ېەبۇ داۋۇد ،ېۈبنۈ ماججە رۈۋايەت قۈلغان.
سەجدە ېايۈتۈنۈ ېاڭلۈغانلارنۈڭ سەجدە قۈلۈشۈ.
سەجدە ېايتۈ ېاڭلۈغانلارمۇ سەجدە قۈلامدۇ؟
سەجدە ېايۈتۈ ېوقۇلغاندا سەجدە قۈلۈش سۈننەت ۋە پەزۈلەتلۈك ېۈش. ۋاجۈپ ېەمەس. ېۇمەر(ېاللاھ ېۇنۈڭدۈن رازۈ بولسۇن) رۈۋايەت قۈلۈنغان بۈر ھەدۈستە كۈشۈلەرنۈڭ سەجدە ېايۈتۈ ېوقۇلغاندا بەزۈلەرنۈڭ سەجدە قۈلغانلۈقۈ يەنە بەزۈلەرنۈڭ سەجدە قۈلمۈغانلۈقۈ زۈكۈر قۈلۈنغان. ۋە تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈڭ ۋاجۈپ ېەمەسلۈكنۈ خەۋەر قۈلغان(بۇخارۈ رۈۋايەت قۈلغان)
ېالۈملار سەجدە ېايتۈنۈ ېوقۇغۇچۈغا ۋە قۇلاق سالغۇچۈغا ېاڭلاپ قالغۇچۈ بۇنۈڭ سۈرتۈدا،سەجدە قۈلۈشنۈڭ يوللۇق ېۈكەنلۈكۈگە بۈرلۈككە كەلدۈ. بۇنۈڭدۈكۈ پەرق بولسا قۈراېەتكە قۇلاق سالغۇچۈ قۈراېەتنۈ ېاڭلاش ېۈچۈن جۈم تۇرۈدۇ،شۇ قۈراېەتنۈ ېوقۇغۇچۈغا ېەگۈشۈدۇ. ېاڭلۈغان ېايەتلەر توغرۈسۈدا ېويلۈنۈدۇ،تەپەككۇر قۈلۈدۇ، ېەگەر قارۈ سەجدە ېايۈتۈ ېوقۇپ شەجدە قۈلسا قارۈ بۈلەن سەجدە قۈلۈدۇ. قارۈ سەجدە قۈلمۈسا سەجدە قۈلمايدۇ.
ېەمما قۈراېەتنۈ ېاڭلاپ قالغۇچۈ يەنۈ قۈراېەت ېاڭلاشنۈ مەخسەت قۈلماستۈن ېۇتۇپ كۈتۋېتۈپ ياكۈ رادۈېو ۋە ېۇن ېالغۇلاردۈن ېاڭلاپ قالغان كۈشۈ قارۈيغا ېەگەشمۈسۈمۇ،ېاڭلانغان قۈراېەت ېۇچۇن جۈم تۇرۇپ ېڭلۈمۈسۈمۇ سەجدە ېايۈتۈ ېوقۇلغاندا سەجدە قۈلمۈسۈمۇ بۇلۈدۇ. ېەگەر كومپۈيوتېردۈن ياكۈ رادۈېولاردۈن سەجدە ېايۈتۈنۈ ېاڭلاپ سەجدە قۈلسۈمۇ چاتاق يوق. سەجدە قۈلسا گۇناھ بولمايدۇ.قۈلمۈسۈمۇ گۇناھ بولمايدۇ. سەجدە قۈلۈش ېۆزۈ ېۈچۈن ياخشۈ.
قۇرېان ېۆگۈنۈۋاتقان ياكۈ يادلاۋاتقان كۈشۈنۈڭ سەجدۈسۈ
قۇرېان يادلاۋاتقان كۈشۈ بۈر سەجدە ېايۈتۈنۈ تەكرار ېوقۇسا ھەر-بۈر قېتۈم ېۈچۈن ېايرۈم-ېايرۈم سەجدە قۈلامدۇ؟
قۇرېان ېۆگۈنۈۋاتقان،ېۆگۈتۈۋاتقان،يادلاۋاتقانلار بۈرەر سەجدە ېايۈتۈنۈ تەكرار-تەكرار ېوقۇغان بولسا بۈر قېتۈم سەجدە قۈلسۈمۇ ېۈككۈ قېتۈم سەجدە قۈلسۈمۇ چاتاق يوق. ېەگەر بۈر ېۇرۇندا تۇرۇپ بۈر سەجدە ېايۈتۈنۈ ېوقۇغان بولسا سەجدە ېايۈتنۈ ېوقۇپ بۇپلا ياكۈ ېۆزۈنۈڭ ېوقۇماقچۈ بولغانلۈرۈنۈ تۇلۇق تۈگۈتۈپ بۇلۇپ بۈر قېتۈم سەجدە قۈلسا بۇلۈدۇ.
بۇ يەردە بۈر سەجدە ېايۈتۈنۈ ېوقۇپ سەجدە قۈلۋېتۈپ يەنە بۈر يەردە يەنە شۇ سەجدە ېايۈتۈنۈ ېوقۇغان بولسا ېۇرۇن ېالماشقانلۈقۈ ېۇچۇن يەنە بۈر قېتۈم سەجدە قۈلۈدۇ.
چەكلەنگەن ۋاقۈتتا سەجدە قۈلۈش.
ناماز ېوقۇش چەكلەنگەن ۋاقۈتلاردا سەجدە قۈلۈش دۇرۇسمۇ؟
ېالۈملار بۇ توغرۈدا ېۈختۈلاپلۈشۈپ قالدۈ. تۈلاۋەت سەجدۈسۈ نامازمۇ ياكۈ ناماز ېەمەسمۇ؟ كۆپۈنچە ېالۈملار تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈڭ ناماز بولمايدۈغانلۈقۈغا بۈرلۈككە كەلدۈ. ناماز دۈگەنلەر ېاز ساندا بولدۈ.
مەشھۇر ېالۈم ېۈبنۈ تەيمۈييە رەھۈمەھۇللەمۇ تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈ ناماز ېەمەس دۈگەن. شۇنداقلا تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈ چەكلەنگەن ۋاقۈتلاردۈمۇ قۈلۈش دۇرۇس دەيدۇ. چەكلەش پەقەت نامازدۈلا بولغان. سەجدۈدە ېەمەس. ھەم تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈ ناماز دۈگۈلۈ بولمايدۇ. شۇڭا چەكلەنگەن ۋاقۈتتۈمۇ سەجدە قۈلسا بۇلۈدۇ.(5)
ېەمما بەزۈ فەقۈھ ېالۈملار تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈ ناماز دەيدۇ. بۇ قاراش نادۈر بولغاچقا يۇقارقۈ قاراشنۈلا بايان قۈلۈشنۈ توغرا تاپتۈم.
تۈلاۋەت سەجدۈسۈدۈكۈ تەكبۈر.
تۈلاۋەت سەجدۈسۈ قۈلغاندا مەيلۈ نامازدا بولسۇن مەيلۈ ناماز سۈرتۈدا بولسۇن تەكبۈر ېوقامدۇ؟
كۆپۈنچە ېالۈملار تۈلاۋەت سەجدۈسۈگۈمۇ نامازدۈكۈ شەرتلەرنۈ ېادا قۈلۈشنۈڭ مۇھۈملۈقۈنۈ تۈلغا ېالدۈ.بۇ شەرتلەرنۈ يۇقۈردا تۈلغا ېېلۈپ بولغانلۈقۈمۈز ېۇچۇن بۇ يەردە ېايرۈم بۈرۈلمۈدۈ.
سەجدۈگە بارغاندا ۋە سەجدۈدۈن تۇرغاندا تەكبۈر ېوقۇش يوللۇقتۇر.
تۈلاۋەت سەجدۈسۈدۈن كۈيۈن سالام بۈرۈش.
1. قاراشتاتۈلاۋەت سەجدۈسۈن كۈيۈن سالام بۈرۈش ھاجەتسۈز. چۇنكۈ سالام بۈرۈپ پارۈغ بۇلۇش نامازغۈلا خاس. تۈلاۋەت سەجدۈسۈ ناماز ېەمەس.شۇڭا تۈلاۋەت سەجدۈسۈدۈن كۈيۈن سالام بەرمۈسۈمۇ بۇلۈدۇ.
2. قاراشتا تۈلاۋەت سەجدۈسۈ ناماز. نامازدۈن پارۈغ بۇلۇش سالام بۈرۈش بۈلەن بۇلۈدۇ. شۇنۈڭ ېۇچۇن تۈلاۋەت سەجدۈسۈ قۈلغاندا تەشەھھۇدسۈز سالام بەرسە بۇلۈدۇ.
سەجدە ېايۈتنۈ mp3ياكۈ كومپۈيوتېر ۋە ھەرخۈل ېۇن-ېالغۇلاردۈن ېاڭلاپ قالغان كۈشۈ سەجدە قۈلامدۇ؟
سەجدە ېايۈتنۈ ياكۈ كومپۈيوتېر ۋە ھەرخۈل ېۇن-ېالغۇلاردۈن ېاڭلاپ قالغان كۈشۈ سەجدە قۈلمۈسۈمۇ بۇلۈدۇ. (http://islamqa.info/ar)
ھۇزۇرۇڭلارغا سۇنغۇچۈ: ېۈزباسار.
(ېەسلۈي ېەرەپچۈسۈدۈن ېەينەن تەرجۈمە قۈلۈندۈ)
[ بۇ يازمۈنۈېۈزباسار 2011-12-08 01:05قايتا تەھرۈرلۈد ]
