تۈلاۋەت سەجدۈسۈ توغرۈسۈدا

تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈڭ ھۆكمۈ سەجدە ېايۈتنۈ mp3ياكۈ كومپۈيوتېر ۋە ھەرخۈل ېۇن-ېالغۇلاردۈن ېاڭلاپ قالغان كۈشۈ سەجدە قۈلامدۇ؟

سەجدە ېايۈتنۈ ياكۈ كومپۈيوتېر ۋە ھەرخۈل ېۇن-ېالغۇلاردۈن ېاڭلاپ قالغان كۈشۈ سەجدە قۈلمۈسۈمۇ بۇلۈدۇ. (http://islamqa.info/ar)

ھۇزۇرۇڭلارغا سۇنغۇچۈ: ېۈزباسار.

(ېەسلۈي ېەرەپچۈسۈدۈن ېەينەن تەرجۈمە قۈلۈندۈ)

ېەسسالامۇ ېەلەيكۇم ېۈزباسار:
سۈز مېنۈ چۈشەنمەپتۇ دەپ خۈيال قۈلۈپ ېەپسۇس دەپ كېتۈپسۈز. ېەسلۈدە مەن سۈزنۈڭ چۈشەنمۈگەنلۈكۈڭۈزدۈن، سۈزنۈڭ چۈشەنمەيدۈغانلۈقۈڭۈزنۈ ھېس قۈلۈپ تۇرۇپ مۇلاھۈزە بەرگۈنۈمدۈن مەن تەېەسسۇف ېەيلۈسەم توغرا بولۈدۈكەن. ېەكسۈچە سۈز مېنۈڭ نېمە دېگۈنۈمۈنۈ چۈشەنمەيلا قالماستۈن، بەلكۈ ېۆزۈڭۈزنۈڭ نېمۈنۈ قانداق تەرجۈمە قۈلغانلۈقۈڭۈزنۈمۇ بۈلمەپسۈز. بۇنۈ تەن ېالماي باشقۈلارنۈ چۈشەنمەسلۈك بۈلەن قارۈلاپ قۇتۇلماقچۈ بولۇپسۈز.
1-نومۇردا بېرۈلگەن مۇلاھۈزۈگە قارۈتا قالدۇرغان ېەرەبچە تېكۈستتۈن مەلۇم بولدۈكۈ سۈز تەرجۈمۈدە ېېنۈق خاتا كېتۈپسۈز. كاشۈلا ېاشۇ خاتالۈقتۈن چۈقۈپتۈكەن. مېنۈڭ تەرجۈمۈدۈكۈ خاتالۈقمۇ يا دەپ قۈلغان پەرۈزۈم توغرۈكەن. چۈنكۈ سۈز مۇستەھەب ۋە سۈننە مۇېەككەدە بولۈدۇ، دېگەننۈ سۈننە مۇېەككەدە ياكۈ مۇستەھەب دەپ تەرجۈمە قۈلۈپ قويۇپتۈكەنسۈز. ۋاۋ ھەرپۈنۈ ېەۋ ھەرپۈ دەپ ېويلاپ قېلۈپ ېالماشتۇرۇپ قويغۈنۈڭۈز ېېغۈر خاتالۈق بولغان.
2-نوقتۈغا قارۈتا مۇلاھۈزەمگە بەرگەن جاۋابۈڭۈزدۈن ھەيران قالدۈم. قۈزۈق گەپقۇ بۇ. "تۈلاۋەت سەجدۈسۈ ناماز ېەمەس دەپلا تاھارەتسۈز قۈبلۈگە قارۈماستۈن سەجدە قۈلسا قانداق بولۈدۇ؟" قېرۈندۈشۈم بۇ دېگەن دۈن. دۈننۈ سۈز كاللۈڭۈز بويۈچە بەلگۈلۈۋالالمايسۈز. ېاللاھ ۋە ېاللاھنۈڭ رەسۇلۈ بەلگۈلەپ بېرۈدۇ.
سۈز تۈلغا ېالغان بەقەرە سۈرۈسۈدۈكۈ ېايەت نامازدا قۈبلۈگە يۈزلۈنۈش ھەققۈدە چۈشكەندۇر. بۇنۈ بۈلۈپ تۇرۇپ تۈلاۋەت سەجدۈسۈگە قايرۈپ ېەكەلسۈڭۈز ېاللاھنۈڭ كالامۈنۈ باشقا تەرەپكە بۇرمۈلۈغانلاردۈن بوپ قالماڭ يەنە. شۇنداق تۇرۇقلۇق يەنە تېخۈ: "سۈز چۈشەنمەپسۈز. تولۇق ېوقۇماپسۈز" دېگەندەك ېۈبارۈلەرنۈ قۈلۈپ يۈرگۈنۈڭۈز تېخۈمۇ غەلۈتە ېۈش بوپتۇ.
"مەن ھەر ېۈككۈ قاراشنۈ يازدۈم دەپسۈز". بۇ سۆزۈڭۈز ماقالە ېاستۈدۈكۈ "ېەرەبچۈدۈن ېەينەن تەرجۈمە قۈلدۈم" دېگەن سۆزۈڭۈزگە ماس كەلمەي قاپتۇ. سۈز يازغان بولسۈڭۈزمۇ ېۇنداق ھەدۈستۈن دەلۈلۈ يوق پۈچەك قاراشنۈ تەنقۈدسۈز ېەكۈلۈشۈڭۈز توغرا ېەمەس. تەرجۈمە قۈلغان بولسۈڭۈز ېەينەن قۈلۈپ بولۇپ ماۋۇ مانداقراق دەلۈلسۈز گەپ دەپ ېاستۈغا ېۈزاھات بېرۈشۈڭۈز لازۈم بولاتتۈ.
يەنە تەرجۈھ قۈلدۈم دەپسۈز. تەرجۈھۈڭۈز قېنۈ؟ ېەرەبچۈدە تەرجۈھ بار بولغان بولسا سۈز تەرجۈمۈدە يوقۈتۈۋەتتۈڭۈزمۇ يا؟
3-مۇلاھۈزۈگە بەرگەن جاۋابۈڭۈز يۇقۈرۈقۈ خاتالۈقلۈرۈڭۈزدۈنمۇ بەتەر ېېغۈر. "تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە قۈلۈدۈغان دۇېا بۈر قانچە ھەدۈس توپلاملۈرۈدا كەلگەن" دەپ تېخۈ ېاخۈرۈدا مۇسلۈمگۈمۇ ېۈشارەت قۈلۈپ قويۇپسۈز. بۇ تېخۈمۇ ېاجايۈپ ېۈش بوپتۇ.
"ېادرۈسنۈ يېزۈپ قويدۇم، ېۆزۈڭۈز سېلۈشتۇرۋالارسۈز" دېگەن تەۋسۈيۈڭۈز بويۈچە سېلۈشتۇرۇپ قارۈسام ھەدۈس ېۇنداق چۈقمۈدۈ. ېەمدۈ مەن سۈزگە مۇسلۈمدۈكۈ رۈۋايەتنۈ نەقۈل قۈلۈپ بېرەي. كۆرۈپ باقايلۈ. رەسۇلۇللاھنۈڭ ھەدۈسۈ بۈلەن بۇ مۇنازۈرۈمۈزنۈ شەرەپلەندۈرەيلۈ. سۈز مۇسلۈمنۈڭ دەپ نۇمۇرۈنۈ يازغان ھەدۈس ېەينەن مۇشۇ:
(بَاب الدُّىَاءِ في پَلَاەِ اللَّيْلِ وَقِيَامِھِ)
771 چدڭنا مچمد بن ۆبي بَكْرٍ الْمُقَدَّمِيُّ چدڭنا يُوسُفُ الْمَاجِشُونُ چدڭني ۆبي ىن ىبد الرچمن الْۆَىْرَجِ ىن ىُبَيْدِ اللَّھِ بن ۆبي رَافِىٍ ىن ىَلِيِّ بن ۆبي طَالِبٍ ىن رسول اللَّھِ  ۆَنَّھُ كان إۇا قام إلۈ الپَّلَاەِ قال وَجَّھْتُ وَجْھِيَ لِلَّۇِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْۆَرْگَ چَنِيفًا وما ۆنا من الْمُشْرِكِينَ إِنَّ پَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَچْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّھِ رَبِّ الْىَالَمِينَ لَا شَرِيكَ لھ وَبِۇَلِكَ ۆُمِرْتُ وۆنا من الْمُسْلِمِينَ اللھم ۆنت الْمَلِكُ لَا إِلَھَ إلا ۆنت ۆنت رَبِّي وۆنا ىَبْدُكَ ئَلَمْتُ نَفْسِي وَاىْتَرَفْتُ بِۇَنْبِي فَاغْفِرْ لي ۇُنُوبِي جميىا إنھ لَا يَغْفِرُ الۇُّنُوبَ إلا ۆنت وَاھْدِنِي لِۆَچْسَنِ الْۆَخْلَاقِ لَا يَھْدِي لِۆَچْسَنِھَا إلا ۆنت وَاپْرِفْ ىَنِّي سَيِّېَھَا لَا يَپْرِفُ ىَنِّي سَيِّېَھَا إلا ۆنت لَبَّيْكَ وَسَىْدَيْكَ وَالْخَيْرُ كُلُّھُ في يَدَيْكَ وَالشَّرُّ ليس إِلَيْكَ ۆنا بِكَ وَإِلَيْكَ تَبَارَكْتَ وَتَىَالَيْتَ ۆَسْتَغْفِرُكَ وَۆَتُوبُ إِلَيْكَ وإۇا رَكَىَ قال اللھم لك رَكَىْتُ وَبِكَ ژمَنْتُ وَلَكَ ۆَسْلَمْتُ خَشَىَ لك سَمْىِي وَبَپَرِي وَمُخِّي وَىَئْمِي وَىَپَبِي وإۇا رَفَىَ قال اللھم رَبَّنَا لك الْچَمْدُ مِلْءَ السَّمَاوَاتِ وَمِلْءَ الۆرگ وَمِلْءَ ما بَيْنَھُمَا وَمِلْءَ ما شِېْتَ من شَيْءٍ بَىْدُ وإۇا سَجَدَ قال اللھم لك سَجَدْتُ وَبِكَ ژمَنْتُ وَلَكَ ۆَسْلَمْتُ سَجَدَ وَجْھِي لِلَّۇِي خَلَقَھُ وَپَوَّرَھُ وَشَقَّ سَمْىَھُ وَبَپَرَھُ تَبَارَكَ اللھ ۆَچْسَنُ الْخَالِقِينَ ڭُمَّ يَكُونُ من ژخِرِ ما يقول بين التَّشَھُّدِ وَالتَّسْلِيمِ اللھم اغْفِرْ لي ما قَدَّمْتُ وما ۆَخَّرْتُ وما ۆَسْرَرْتُ وما ۆَىْلَنْتُ وما ۆَسْرَفْتُ وما ۆنت ۆَىْلَمُ بِھِ مِنِّي ۆنت الْمُقَدِّمُ وَۆَنْتَ الْمُۋَخِّرُ لَا إِلَھَ إلا ۆنت.
باشقا رۈۋايەتلەرمۇ مۇشۇ ھەدۈسنۈڭ ېۆزۈ. بۇنۈ قانداقسۈگە تۈلاۋەت سەجدۈسۈگە قايرۈۋەتتۈڭۈز؟ ېۈمام مۇسلۈم قويغان ېاۋۇ يوغان بابنۈڭ ېۈسمۈنۈ كۆرمۈدۈڭۈزمۇ؟ بۇنۈ كۆرمۈگەن بولسۈڭۈز ېازراق ۋاقتۈڭۈز كېتۈدۇ شۇ ېاۋۇ ھەدۈسنۈ باشتۈن ېاخۈر بۈر ېوقۇپ قويۇڭ. نامازغا تۇرغۈنۈدا دېگەن گەپكۈمۇ دۈققەت قۈلۈڭ.
سەجدۈنۈ سۈبھەنە رەببۈيەل ېەېلا بۈلەن باشلاش تەكۈتلۈنۈدۇ دېگەن گەپ رەسۇلۇللاھنۈڭ سۆزۈ ېەمەس. باشقۈلار دېگەن سۆز. بۇ ھججەت ېەمەس.

4-مۇلاھۈزەمگە بەرگەن جاۋابۈڭۈز جايۈدا ېەمەس. سۈز بۇ ھەدۈسنۈڭ پەرز نامازلار ھەققۈدە دېيۈلگەنلۈكۈگە كۆز يۇمۇۋاپسۈز. بۇ ھەدۈسنۈڭ قايسۈ ېايەت نازۈل بولغاندا دېيۈلگەنلۈكۈنۈ بۈلمەمسۈز؟ يا بۈلسۈڭۈزمۇ خاتالاشقانلۈقۈڭۈزنۈ ېېتۈراپ قۈلۈش قۈيۈن بولغاچقا ېومۇم دەپ تۇرۈۋالدۈڭۈزمۇ؟ ېومۇم بولسا ھەجەب رەسۇلۇللاھ ېۆزۈ تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە دېمەپتۈغۇ؟ ېەبۇ ھەنۈفە رەھمەتۇللاھۈ ېەلەيھۈنۈڭ سۆزۈنۈ ېۈشتان تار كەلگەندە ېەكەپ يۈرسۈڭۈزمۇ كار قۈلمايدۇ، چۈنكۈ ېۇ ېۈمامنۈڭ قارۈشۈ، دۈندا ھۆججەت بولۈدۈغان ھەدۈس ېەمەس.

5-مۇلاھۈزەمنۈ راستلا چۈشۈنەلمەپسۈز. دېمەكچۈ بولغۈنۈم سۈز تەرجۈمە قۈلغان (ياكۈ يازغان) ماقالۈدا تۈلاۋەت سەجدۈسۈ توغرۈسۈدا نېمە دېيۈش مەسۈلۈسۈدە قۇرېاندا دەلۈل تۇرۇقلۇق بۇ دەلۈلنۈ ېەكەلمەي نامازدۈكۈ سەجدۈدە كەلگەن ھەدۈسنۈ سۆرەپ كەلگەن. ېۈسرا سۈرۈسۈ 108-109-ېايەتلەردە تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە دەيدۈغان دۇېا يېزۈلغان. ېاللاھ تاېالا شۇنداق دېگەنلەرنۈ مەدھۈيۈلۈگەن. دېمەك ېاشۇ ېايەتلەردە كەلگەن دۇېانۈ قۇرېان بۈزگە كۆرسەتكەن. سۈز ما گېپۈمنۈ ېاڭقۈرالماي باشقۈچە گەپلەرنۈ قۈلۈپ يۈرۈپسۈز.
6-مۇلاھۈزەمگە قارۈتا كەم قۈلۈپ قويغاننۈ تولۇقلۈغاندەك قۈلۈسۈز. لېكۈن مۇسلۈم رۈۋايۈتۈدە يۇقۈرۈقۈدەك خاتالۈقۈڭۈزنۈ تەكرارلاپسۈز. سۈبھەنە رەببۈيەل ېەېلا دېگەن ھەدۈسكە ېەرەبچە باھا كەلتۈرۈپ قويۇپسۈز. بۇ باھا ھەدۈسنۈ ېاجۈز دەمدۇ ياكۈ سەھۈھ ياكۈ ھەسەن دەمدۇ. ېاجۈز بولسا ېۇنۈ نېمە ېۈچۈن دەلۈل كەلتۈردۈڭۈز؟ سەھۈھ بولسا نېمە ېۈچۈن تولۇق كەلتۈرمەي كېسۈپ كەلتۈرۈسۈز؟ ھەدۈسنۈڭ ېەسلۈ تېكۈستۈگە ېوبدان قاراڭ:

869 چدڭنا الرَّبِيىُ بن نَافِىٍ ۆبو تَوْبَەَ وَمُوسَۈ بن إسماىيل الْمَىْنَۈ قالا ڭنا بن الْمُبَارَكِ ىن مُوسَۈ قال ۆبو سَلَمَەَ مُوسَۈ بن ۆَيُّوبَ ىن ىَمِّھِ ىن ىُقْبَەَ بن ىَامِرٍ قال لَمَّا نَزَلَتْ ) فَسَبِّچْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْىَئِيمِ ( قال رسول اللَّھِ  اجْىَلُوھَا في رُكُوىِكُمْ فلما نَزَلَتْ ) سَبِّچْ اسْمَ رَبِّكَ الۆىلۈ ( قال اجْىَلُوھَا في سُجُودِكُمْ

ېەمدۈ سۈز ېۆز خاتالۈقلۈرۈڭۈزغا، چۈشەنمەي تەرجۈمە قۈلغۈنۈڭزغا ېەپسۇسلانغايسۈز.

ېەسسالامۇ ېەلەيكۇم ېۈزباسار:
"1.نۇمۇرلۇق مەزمۇندۈكۈ ۋاۋ ھەرپۈنۈ ېەۋ دەپ تەرجۈمە قۈلغاندۈكۈ خاتالۈق مەندۈن ېۇتۇپتۇ. ېاللاھ گۇناھۈمنۈ كەچۇرسۇن. مەن تۈمۈنۈ تەھرۈرلۈۋەتتۈم. مەن بۇ ېۈنچۈكە نۇقتۈغا دۈققەت قۈلماپتۈكەنمە. خاتالۈقمۈنۈ كۆرسۈتۈپ بەرگۈنۈڭۈزگە رەھمەت. "
1-نومۇرلۇق خاتالۈقۈڭۈزنۈ تۈزۈتۈپ قويغانلۈقۈمغا قۈلغان رەھمۈتۈڭۈز ېۈچۈن تەشەككۈر، خاتالۈقنۈ قوبۇل قۈلۈش روھۈنۈ يېتۈلدۈرۈشكە باشلۈغانلۈقۈڭۈزنۈ تەبرۈكلەيمەن.
2-تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە قۈبلۈگە يۈزلۈنۈش شەرت دېگەنگە ېايەت-ھەدۈستۈن دەلۈل كەلتۈرەلمەي، مەن پالانۈ دوكتۇرنۈڭ ماقالۈسۈنۈ تەرجۈمە قۈلغان ېۈدۈم، دەپ تۇرۇۋالسۈڭۈز ېۆزرۈڭۈز مەقبۇل. چۈنكۈ بۈر كۈمدۈن تاقۈتۈ يوق نەرسە تەلەپ قۈلۈنمايدۇ. بۇ تېما ېۈختۈلاپ قۈلغۇدەك تېما ېەمەس ېۈدۈ، دەپسۈز. بۇ يەردە بۈر كۈم ېۈختۈلاپ قۈلمۈدۈ، يازمۈغا مۇلاھۈزە بەردۈ. بۇنۈ نېمە ېۈچۈن ېۈختۈلاپ دەپ يامان كۆرسۈتۈپ بۇنۈڭدۈن سۈقۈلۈمۈز. مۇلاھۈزە ېورۇنلۇق بولسا قوبۇل قۈلۈپ بولمۈسا رەت قۈلساقلا بولۈدۈغۇ؟ سۈزچە قانداق بۈر دۈنۈي نەرسە يېزۈلسا ېۇنۈڭغا مۇلاھۈزە بولسا بەرمەسلۈك كېرەكمۇ؟
3-سۈز تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە ېوقۇلۈدۈغان دۇېا دەپ ېەبۇ داۋۇدتا بار دېگۈنۈڭۈز، يەنە تېخۈ كېيۈن مۇسلۈمدۈمۇ بار دېگۈنۈڭۈز سۈز دەۋلاغاندەك تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە كەلگەن ېەمەس، نەپلە نامازدا كەلگەنلۈكۈنۈ كۆرسۈتۈپ ھەدۈسنۈ تولۇق نەقۈل قۈلۈپ بەردۈم. بۈر تېمە يازساق شۇ تېمۈنۈ جانلاندۇرۇش ېۈچۈن باشقا بۈر ېۈشتۈكۈ ھەدۈسنۈ تېمۈمۈزغا قايرۈپ ېەكۈلۈپ تېمۈمۈزنۈ بېيۈتماقچۈ بولساق بۇ ېوقۇرمەننۈ ېازدۇرۇشتۈن ېۈبارەت. ھەدۈس ېۈلمۈدا تەدلۈيس دەيدۈغان بۈر ېۈش مۇشۇنۈڭغا يېقۈن كەپ قالۈدۇ.
ېۈمام ېۈبنۈ قاييۈم زادۇل مەېادتا نامازدۈكۈ پاېالۈيەتلەر قاتارۈدا سۆزلەپ كېلۈپ سەجدۈدە دەيدۈغان دۇېا قاتارۈدا دېگەن. ېۈبنۈ قاييۈم تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە دەيدۇ دېمۈگەن. ماۋۇمۇ بۈر خۈل تەدليس.
تۈلاۋەت سەجدۈسۈنۈ سۈبھەنە رەببۈيەل ېەېلا بۈلەن باشلاش تەكۈتلۈنۈدۇ، دېگەن قاراشقا دەلۈل قېنۈ؟ دەۋالساقلا بولامدۇ، رەسۇلۇللاھ ېاشۇنداق باشلاپ ېاندۈن باشقا دۇېاغا يۆتكەلگەن نەقۈل قېنۈ؟
4-رەسۇلۇللاھ تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە سۈبھەنە رەببۈيەل ېەېلا نۈ دېگەنما، دېگەن بولسا سۈننەت بولۈدۇ، دېمۈگەن بولسا بۇنۈ سۈننەت ياكۈ مۇستەھەب دەۋالماي جاېۈز دەيمۈز. قۇرېاندا كەلگەن دۇېانۈ ېوقۇساقمۇ بولۈدۇ، باشقا خالۈغان دۇېانۈ قۈلساقمۇ بولۈدۇ. بۇ يەردە سېنۈڭ ياكۈ مېنۈڭ گېپۈڭنۈ سۈرۈستە قۈلۈۋاتمايمۈز، سۈز ېوتتۇرۈغا قويغان قاراشلارنۈڭ دەلۈلۈنۈ سۈرۈشتە قۈلۈۋاتۈمۈز. سۈننەتلۈك بۈلەن مۇستەھەبلۈك نەدۈن كەلگەن مانۈڭغا دەلۈل سۈرۈشتە قۈلۈۋاتۈمۈز. شۇڭا رەسۇلۇللاھ تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە نېمە دەپتۈكەن دېگەنگە سۈز جاۋاب بېرۈشۈڭۈز، نەخ گەپنۈ سۈز قۈلۈشۈڭۈز، ېاندۈن شۇ گەپكە دەلۈل كەلتۈرۈشۈڭۈز كېرەك. بۇ ېۈشتا كۈم تار يول تۇتتۈ، كۈم كەڭرۈ يول تۇتتۈ ېېنۈق.
دوكتۇر خاتالاشقانمۇ دەپسۈز. شۇنداق. ېۇ كۈشۈ ېاشۇ ھەدۈسنۈ كەلتۈرۈشتە ېۈستدلال جەھەتتۈن خاتالاشقان. ېەگەر ېۈلمۈ شەكۈلدە دەيدۈغان بولسا، ماۋۇ نەپلە ناماز سەجدۈسۈدە رەسۇلۇللاھ دېگەن دۇېا، تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە نېمە دېگەنلۈكۈنۈ بۈلمۈگەنلۈكۈمۈز ېۈچۈن مۇشۇنۈڭغا قۈياسەن ېوخشاش دەيمۈز، دېسە بولاتتۈ. ېۇنداق قۈلماي نامازدۈكۈ دۇېانۈ قايرۈپ ېەكۈلۈپ تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە رەسۇلۇللاھ مۇشۇنداق دۇېا قۈلغان دەپ ېوقۇرمەننۈ تەدلۈيس قۈلغان. قۈياس بۈلەن ېۈسپاتلانغان نەرسۈنۈ سۈننەت بۈلەن ېۈسپاتلانغان قۈلۈپ كۆرسەتكەن.
"بۈزدۈكۈ ېەڭ خەتەرلۈك ېۈش ېۆزۈنۈڭكۈنۈلا توغرا دەۋۈلۈش، شەرۈېەتتۈن ېۆزۈنۈڭ يۈز ېابرويۈنۈ ېەلا بۈلۈش"، دېگەندەك ېۈللەتلەرنۈ دەل ېۆزۈڭۈزدۈن بۈر تازۈلۈۋېتۈپ ېاندۈن باشقۈلارنۈ توسۇڭ. ېۆزۈڭۈز ېەمەل قۈلماي باشقۈلارنۈ ېەيۈبلەپ يۈرمەڭ.
5-قانداق تۈل بۈلەن قانداق دۇېا قۈلسۇن ھەممۈسۈ توغرا دېيۈش باشقا، رەسۇلۇللاھ مۇنداق قۈلاتتۈ، مۇنداق باشلاش تەكۈتلۈنۈدۇ، دېگەن سۆز ېاۋۇ گەپلۈرۈڭۈز بۈلەن قولاشمايدۇ.
6-تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە يېزۈلغان تېما بۇ دەپ نامازدا كەلگەن بۈر ھەدۈسنۈ كېسۈپلا كەلتۈرسۈڭۈز بۇ رەسۇلۇللاھ نامازنۈڭ سۈرتۈدا بۈر ېايەت ېاڭلۈغاندا تۈلاۋەت سەجدۈسۈدە مۇشۇنداق دېگەن دەپ تەدلۈيس قۈلغانلۈق بولۈدۇ.
ېەمدۈ ېاخۈرۈدۈكۈ گەپلۈرۈڭۈز: "سۈز ماڭا تەنبۈھ بېرۈپ كەڭسايدۈكۈلەرنۈڭ ھەشقاللا سۈغا ېېرۈشۈشنۈ ېويلاۋاتۈسۈز" "كۈتاب يۈزۈ كۆرۈپ باقمۈغان، قۇلاق بۈلەن ېاڭلۈغان نەرسۈلەرب بۈلەنلا كۈشۈلەر بۈلەن مۇنازۈرۈلۈشۈدۈغان ېادەم" "ېۈنكاسۈڭۈزغا ېۈنكاس قايتۇرۇپ چۈشەندۈرۈش بېرۈپ ېولتۇرمايمەن" دېگەندەك ېۈبارۈلەرنۈ دەرھال قايتۇرۈۋېلۈڭ. چۈنكۈ بۇ سۆزلەر بۈر مۇسۇلمانغا ياكۈ ېۈلۈم بۈلەن شۇغۇللانغۇچۈغا ھەتتا ېومۇم مۇنازۈرە سورۇنۈغا لايۈق كەلمەيدۈغان تەربۈيۈسۈز سۆزلەر. ېۆزۈمۈزنۈ پاك قۈلۈۋالمايلۈ، ېاللاھ تەقۋادارلۈق قۈلغانلارنۈ بۈلگۈچۈدۇر. بۈرۈ خاتالۈقۈڭۈزنۈ كۆرسۈتۈپ بەرسە رەھمەت ېېيتۈشنۈڭ ېورنۈغا ياكۈ تۈزۈك ېۈلمۈي جاۋاب بېرۈشنۈڭ ېورنۈغا باشقۈلارنۈ قارۈلاش قاباھەتتۇر.