ياشام ئەپەندى:
بۇ تىمىغا ئىزاھات بىرىش ئۇشۇقچە ئىدى ئەسلى....
بۇ قېرىندىشىمىز ئۇزى ئىجتاھاد قىلىپ يازغان تىما ئەمەسكەنغۇ بۇ. پەقەتلا تەرجىمە قىلىپ كەڭ قېرىنداشلارنىڭ ھۇزۇرىغا سۇنۇپتۇ.
سىز بۇ يەردە باشقىلارنىڭ تىمىسىغا بەرمىسىمۇ بۇلىدىغان مۇلاھىزىلەرنى بىرىپ يۈرگىچە ئۇزىڭىز ياخشى مۇلاھىزە قىلىپ تىما يېزىپ يوللىسىڭىز بۇلىدۇغۇ.
ئىزباسارمۇ تەرجىمىدە خاتا كەتكەن يەرنى كۆرسىتىپ قويغىنىڭىزغا ھەشقاللا دەپ ئۆزىنىڭ رەھمىتىنى بىلدۇرۇپ تۇزۇتۇپ قۇيۇپتۇ.
سىز شۇنىڭدەك خاتا كەتكەن يەرلەر بولسا كۆرسىتىپ بەرسىڭىز بۇنچە-تالاش تارتىش قىلىشنىڭ ئورنى يوقتى.
مەن سىزنىڭ بۇ تىما توغرىسىدىكى مۇلاھىزىڭىزنى يازغان كۇنلۇكتە كۇرۇپ يېزىلمىسىمۇ بۇلىدىغان مۇلاھىزىكەن دىگەنتىم. ھەم ئىككىڭلارنىڭ مۇنازىرسىگە قىسىلىپمۇ كىرۋالمىغانتىم. ئىككىلىڭلار بىر-بىرىڭلارغا قايىل بولمىدىڭلار. بۇ مۇنازىردە سىزنىڭ ئىنكاسلىرىڭىزنىڭ بەزىسى ھەقىقەتەن سىزگە لايىق بولماي قالدى.
كەڭسايدا مۇشۇنداق ئىجادىي ۋە تەرجىمە قىلىنغان ئىسلامىي تىمىلارنى يوللايدىغان قېرىنداشلاردىن قانچىسى بار؟ پەقەتلا شۇ ئىزباسار،ئويچان،تاھىربەگ ،غەيرەت قاتارلىق بىر قانچەيلەنلا بار.
راستىمنى ئېيتسام بۇ مۇنبەردە ھەمىشە مۇنازىرە بۇلىدىغان تىمىلارغىلا ئىنكاس يازىدىغانلاردىن بىر قانچىسى بار. بۇلارنىڭ مەخسىتى نىمىدۇ؟ ئۇزى بىرەر تىما يازمايدۇ،باشقىلار يازسا قۇسۇر تېپىپلا يۇرۇيدۇ.
قۇسۇر تاپىدىغان تىمىلارنىڭمۇ ئورنى بار. مەسلەن ھەيزدار ئاياللار رۇزا تۇتسا بۇلىدۇ، ئەيسا ئەلەيھىسسالام قايتا چۈشمەيدۇ...دىگەندەك تىمىلارغا قانچە مۇنازىرە قىلساق توغرىسىنى يەتكۇزسەك مەجبۇرىيتىمىزنى ئادا قىلغان بۇلىمىز. ئەكسىچە ھەممە تىمىلارنى ئۆز رەئىيىمىزگە توغۇرلايمىز دىسەك بىز خاتالاشقان بۇلىمىز. بىز نىڭمۇ بىلمەيدىغانلىرىمىز ساماندەك. بەلكىم شۇ تىمىنى يازغۇچىمۇ شۇ مەزمۇننى يېزىشتا مەلۇم بىر ئاساسقا تايىنىپ يازغاندۇ.
ئۇيغۇرلارنىڭ ئىچىدىن ھەقىقى ئىلىملىك باشقىلارغا ئۆزى ئىجتىھاد قىلىپ پەتىۋا بىرەلەيدىغان ئۇيغۇرلاردىن چىقىپ باققىنى يوق ئىدى. ئاللاھنىڭ رەھمىتى بىلەن ئالىي ئىسلامىي بىلىم يۇرتىدا ئوقۇپ دۇكتۇرلۇق ئۇنۋانىغا ئىرىشكەن ئۇستازىمىز دۇكتۇر ئابدۇلئەزىز رەھمەتۇللاھ چىقتى.
دەرەخنىڭ  بىر شېخدا مىۋە بولمىدى دەپ بىر تۈپ دەرەخنى كىسۋېتىش ئاقىلانىلىك ئەمەس. ئۇنى كىسۋەتمەي باشقا مىۋە بىرىدىغان پۇتاقلىرىدىن پايدىلانساق بۇلىدۇ.
كۆپ گەپ قىلىپ سالدىم. توغرا بولسا قۇبۇل قىلارسىلەر خاتا بولسا كەچۇرگەيسىلەر

راستىمنى ئېيتسام بۇ مۇنبەردە ھەمىشە مۇنازىرە بۇلىدىغان تىمىلارغىلا ئىنكاس يازىدىغانلاردىن بىر قانچىسى بار. بۇلارنىڭ مەخسىتى نىمىدۇ؟ ئۇزى بىرەر تىما يازمايدۇ،باشقىلار يازسا قۇسۇر تېپىپلا يۇرۇيدۇ...................................................................................................................
سىز ئىيتقاندەك ئىنكاس يازىدىغان شۇ بىر نەچچەيلەن مۇنازىرە بولىدىغان تىمىلارغا ئىنكاس يىزىپ مۇنازىرە قىلغان بولسا ياخشى بوپتىغۇ ئۇنداقتا، مۇنازىرە بولمايدىغان تىمىغا يازسا رازى بولىدىغان ئوخشىمامسىز قىرىندىشىم، مۇنازىرە بولىدىغان تىمىلارغا ئىنكاس يىزىپ مۇنازىرە قىلىدىغانلارنىڭ مۇنازىرسىنى قۇسۇر تىپىش دەپ چۈشەنسىڭىز قارىشىڭىز بىراز مەنتىقىسىز بوپ قالدىمۇ قانداق؟ ئەمدى ئۇلارنىڭ مۇنازىرسىنى قۇسۇر تىپىش دىسىڭىز سىزنىڭ  يۇقۇرقىدەك مەنتىقىگە چۈشمەيدىغان ئىنكاسىڭىزنى نىمە قىلىش دەپ چۈشەنگۈلۈك، ئىزباسارغا يان بىسىش دەپ چۈشەنگۈلۈكمۇ ئەمدى؟
 ئىلىم سورۇنىدا ئىختىلاپى مەسىلىدە گەپ قىلغاندا زىل بولۇپ گەپ قىلماي، ياكى تەرجىمىدىمۇ ئىنچىكە بولماي گەپ قىلغاندىكىن يەنە بىر ئىلىم ئەھلىنىڭ مانداراق دىسەك قاندا بولا، ياكى مانداق دىسەك بولاتتى دەپ مۇلاھىزە قويغىنىنىڭ نەرى يامان؟ توغرا ئاۋام پەرق ئىتىپ بولالمايدۇ، ئەمما پەرق ئىتەلىگەنلەرنىڭ شۇنچىكى مۇلاھىزىسى قۇسۇر چىقىرىش بولامدۇ ئەمدى، ئەلۋەتتە مۇلاھىزە قويۇلغاندىكىن قارشى تەرەپمۇ ئۇنىڭغا ئۇقماپسىز يەي، بىلمەپسىز، ئۆزىڭىزگە ئوخشىمىدىڭىز دەپ دەۋەتكىچە مىنىڭ ما مەسىلىدە ماۋۇ دەلىلنى مانداق چۈشەنگەنلىكىم ئۈچۈن مانداق ئويلىغان ئىدىم، ياكى ئاپتۇر مانداق مەقسەت قىلىپتۇ، مىنىڭ چۈشەنچەم مانداق دەپ تۇنجى ئىنكاسىنى چىرايلىق يازسا قارشى تەرەپمۇ ئۇنىڭغا قارىتا مۇئامىلە قىلىدۇ ئەمەسمۇ، ئەگەر قارشى تەرەپ ئۇنداق مۇئامىلە قىلماي ۋە ئالدىن مانداق مۇلاھىزەم بارىتى دىمەيلا تەنقىدلەپ تەنە ۋە قوپاللىق قىلغان بولسا ئۇ چاغدا باشقا گەپ ئىدى، ئىزباسارمۇ دەسلەپلا تەرجىمە قىلىنغان ماقالىنى ياكى تەرجىمىسىدىكى چۈشەنچىلەرنى ياقلاش پوزىتسىيەدە خۇددى قارشى تەرەپ راستىنلا جۆيلۈپ مۇلاھىزە قىلغاندەك مۇئامىلە قىلىپ قويدى، بولمىسا ئىككەيلەننىڭ ئىنكاسىنى سىلىشتۇرۇپ كۆرۈپ بېقىڭلار بولمىسا، ئەمدى قوپۇپ ياشامغىلا ھەممىڭلا ئىسلىۋالغىنىڭلا قىززىق بولدىغۇ؟ ياشامنىڭ ئەڭ ئاخىرقى ئىنكاسىنى ئوقۇدۇم، بىر مۇلاھىزىسىگە ئاشۇنچىۋالا شەخسىيتىگە تەككەنگە لايىق ئىنكاس قايتۇرۇشنىڭ ئورنىغا تىخى جىق ئۆزىنى بىسىۋىلىپ ئىغىرلىق قىلىپ رەددىيە قايتۇرۇپ قويۇپتۇ، تىما ئىگىسىمۇ مايىرىنى مەن خاتا تەرجىمە قىلىپ قويۇپتىمەن، تۈزەتكىنىڭىزگە رەھمەت دەۋىتىپلا ئۆچ ئالغاندەك تەنقىد باشلىۋەتكىنى قىززىق بولدى،، يەنە ياشام ئىغىرلىق قىلسا  ھەممە خاتانى ياشام قىلغاندەك ياشامغىلا قارىتىپ كىتىپسىلەرغۇ ئىنكاسڭلانى، ئەجەبا قارشى تەرەپ شۇقەدەر ئاپپاقمۇ؟ مۇنازىرە بولىدىغان تىمىغا ئىنكاس يىزىپ مۇنازىرە قىلىش ئەقەللى يوللۇق ئىش، پەقەت مىنىڭ ئىدىيەمگە ماس تىمىغىلا ئىنكاس يىزىشامسە دىگەننى قىلىپ ئەھلى ئىلىم باللانىڭ مەقسىتىگە مىتىر قويىدىغان ئانداق گەپلەرنى قىلمايلى، ھەر ئىككى تەرەپتەپىكىر ئەركىنلىكى بولسۇن ئۇنچىلىك ...

ئەكەكتەك گەپ بولدى ماۋۇ

مۇنبىرىمىزنىڭ شۇئارىمۇ چۈشۈنۈش ۋە چۈشەندۈرۈش يۇلىدا  بولغاندىكىن  تىما يوللايدىغانلا ئاۋال بىر مۇنبەرداشلانىڭ پىكرىگە تىك تۇرالامدۇق يوق دىگەننى ئويلىۋىتىپ ئاندىن يوللايلى بىرسى ئىككى ئېغىز گەپ قىپ قويسا ئايال كىشىدەك زىللىشۋالساق قاملاشمايدۇ.تارتىشما دېگەندە يۇمشاقمۇ گەپ چىقىدۇ قاتتىقمۇ گەپ چىقىدۇ تارتىشمىغا قاتناشتۇقمۇ چىدىغۇلۇق قىيدىساق بولمايدۇ.
ئەگەر بىرى ئاللاھ  رازلىقى ئۈچۈن تىما يوللىسا ئۇ تارتىشمىلاغا ئىلمى مۇئامىلە قىلىدۇ ،بۇ تارتىشما قىيداش بىلەن ئەمەس دەلىللەر بىلەن قېرىنداشلاچە داۋاملىشىدۇ.رىيا ئۇچۈن يوللانغان بولسا ئەكىسچە بۇلدۇ.مەقسەتلېرىمىز خالىس بولسۇن.كەڭ قۇرساق بۇلايلى.
مەنسۇر ھەللەجىنى جازا مەيدانىغا ئەپ چىققاندا(ئاللاھىم،سېنىڭ ئۈچۈن ماڭا ئازار بەرگەنلەرنى كەچۈرگىن)دەپ دۇئا قىپتۇ.
بىز مۇسۇلمان قېرىنداش دەپ قۇيۇپ بىر-بىرىمىزگە شۇنچىلىك كەڭ قۇرساق بۇلالمىساق بىزنى نىمە دىگلۈك.
خوش تەخسىرلېرىم مۇنازىرىنى قىيداش تەرپىگە ئەمەس بەلكى ئاۋامغا پايدىلىق تەرەپكە بۇرغايسىلە!

بۇ...بىر ئوبدان سۆزلەۋىتىپ،ئايال كىشىگە ئوخشاتقىنىڭز نىمىسى ھەي...

ھۆپەپنى يۇڭدىماي يەپتۇ. ھەسەلدىن قىلنى خىللاپتۇ...............