بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۇلتۇز )يۇلدۇز)
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yultuz (yulduz)
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2462
|
: ئاۋاتلىقى
|
يۇلتۇز
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۇرىچى
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yurichi
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2646
|
: ئاۋاتلىقى
|
مەنىسى: (1) يولباشلىغۇچى، يولچى (2) رەھبەرلىك قىلماق (3) ھۇجۇمچى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۇرتۇغ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yurtugh
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2435
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئۇرۇش ۋاقىتلىرىدا خاقاننى قوغداپ ماڭغۇچى مۇھاپىزەتچىلەر ياكى خاقاننىڭ ئۆزى بىلەن بىللە ئېلىپ يۈرگەن ھەمراھلىرىنى كۆرسىتىدۇ.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يارىئەلى
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yariəli
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2298
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئەلىنىڭ دوستى (بۇ يەردە چاھاريارلاردىن ئەلى كۆزدە تۇتۇلۇشىمۇ ياكى ئاللا كۆزدە تۇتۇلىشىمۇ مۇمكىن. ئەمما، «ئەلى» نىڭ ئۆزى كۆزدە تۇتۇلۇشى ئېھتىمالغا يېقىن)
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۇغرۇش
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yughrush
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2783
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئەمەل نامى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يىتىك ئەر
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yitik ər
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2310
|
: ئاۋاتلىقى
|
چېۋەر ئادەم
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياڭان تەمۈر
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yangan təmür
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2547
|
: ئاۋاتلىقى
|
ياڭان: ئىسمى، تەمۈر: سۈپىتى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۈز بېشى
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yüz beshi
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2637
|
: ئاۋاتلىقى
|
ھەربىيدە يۈز ئەسكەرنىڭ باشلىقى، مەمۇرىيدىمۇ شۇنىڭغا تەڭ.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يانداق
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yandaq
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
1801
|
: ئاۋاتلىقى
|
يانتاق
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياشىل
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yashil
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2293
|
: ئاۋاتلىقى
|
يېشىل
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يارۇغلۇ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yarughlu
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
1727
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئوتلۇق، نۇرلۇق
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياراتمىش
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yaratmish
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2799
|
: ئاۋاتلىقى
|
ياراتقان، ئىجاد قىلغان
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۈگۈرگەن
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yügürgən
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
1630
|
: ئاۋاتلىقى
|
مەنىسى: (1) يۈگۈرۈكچى، (2) خەۋەرچى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يورتۇغ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yortugh
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2642
|
: ئاۋاتلىقى
|
ھەمراھ
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يوللۇغ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yollugh
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2438
|
: ئاۋاتلىقى
|
قۇتلۇق، يوللۇق، يولى بار
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياغما
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yaghma
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2081
|
: ئاۋاتلىقى
|
تۈرك قەبىلىلىرىدىن بىرىنىڭ نامى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياراق
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yaraq
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
2279
|
: ئاۋاتلىقى
|
قورال
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يارىئەلى
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yariəli
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
230
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئەلىنىڭ دوستى (بۇ يەردە چاھاريارلاردىن ئەلى كۆزدە تۇتۇلۇشىمۇ ياكى ئاللا كۆزدە تۇتۇلىشىمۇ مۇمكىن. ئەمما، «ئەلى» نىڭ ئۆزى كۆزدە تۇتۇلۇشى ئېھتىمالغا يېقىن)
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يەزەكدار
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yəzəkdar
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
156
|
: ئاۋاتلىقى
|
«ئالدىدا ماڭغۇچى قوشۇن باشلىقى» دېگەن ھەربىي ئەمەل نامىدۇر.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يەزەك
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yəzək
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
171
|
: ئاۋاتلىقى
|
چارلىغۇچى ۋە خەۋەر بەرگۈچىنى كۆرسىتىدۇ.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يىلپاغۇ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yilpaghu
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
147
|
: ئاۋاتلىقى
|
باتۇر، قەھرىمان
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يىدلاغ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yidlagh
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
152
|
: ئاۋاتلىقى
|
پۇراقلىق، خۇش پۇراق
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يابغۇ (ياپغۇ)
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yabghu (yapghu)
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
142
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئۇنۋان نامى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياتغاق
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yatghaq
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
162
|
: ئاۋاتلىقى
|
خاننى ۋە ئوردىنى يېتىپ كۈزەت قىلغۇچى مۇھاپىزەتچىلەرنى كۆرسىتىدۇ. «تۈركىي تىللار دىۋانى» دىمۇ «ياتغاق – قاراۋۇل، كۆزەتچى، خاقاننى، قورغاننى ۋە شۇنىڭغا ئوخشاشلارنى مۇھاپىزەت قىلغۇچى كۆزەتچى» دەپ شەرھلەنگەن.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يەتمىش قارا
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yətmish qara
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
150
|
: ئاۋاتلىقى
|
يەتمىش: ئىسمى، قارا: سۈپىتى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يالىن
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yalin
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
229
|
: ئاۋاتلىقى
|
يالقۇن
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يارۇن
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yarun
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
161
|
: ئاۋاتلىقى
|
شەپەق
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يەگەدمىش
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yəgədmish
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
129
|
: ئاۋاتلىقى
|
يەڭگەن
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياڭان (ياغان)
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yangan (yaghan)
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
180
|
: ئاۋاتلىقى
|
پىل (ھايۋان ئىسمى)
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۈگۈرگەن
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yügürgən
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
156
|
: ئاۋاتلىقى
|
قەدىمكى پوچتىكەشلەر شۇنداق ئاتالغان. «تۈركىي تىللار دىۋانى» دا بۇ ئاتالغۇ «خەۋەرچى، پوچتىچى، چىن سودىگەرلىرىنىڭ مۇسۇلمانلار شەھەرلىرىگە كېلىۋاتقان كارۋانلىرىنىڭ خەت – خەۋەرلىرىنى ئالدىن يەتكۈزگۈچى» دەپ ئىزاھلانغان.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۇغۇرۇش
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yughurush
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
171
|
: ئاۋاتلىقى
|
باش ۋەزىرنى كۆرسىتىدۇ. ئۇنىڭ ۋەزىپىسى خاننىڭ ھوقۇق – مەنپەئىتىنى قوغداش، خانغا ياردەملىشىپ ئىچكى – تاشقى ئىشلارنى بېجىرىشتىن ئىبارەت.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۇرىچى بەگ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yurichi bəg
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
130
|
: ئاۋاتلىقى
|
ھۇجۇمچىلار باشلىقى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يىنچۇ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yinchu
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
194
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئۈنچە – مەرۋايىت
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياشىن
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yashin
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
188
|
: ئاۋاتلىقى
|
چاقماق
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياش
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yash
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
156
|
: ئاۋاتلىقى
|
ياش، يېڭى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياران
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yaran
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
130
|
: ئاۋاتلىقى
|
دوستلار، ھەمراھلار؛ دوست
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۇرىچى
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yurichi
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
152
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئۇنىڭدىكى «يۇرى» –«ھۇجۇم، ئاتاكا» دېگەننى بىلدۈرىدۇ، «چى» بىلەن قوشۇلغاندا «ھۇجۇمچى» دېگەن بولىدۇ.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يىتىك
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yitik
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
218
|
: ئاۋاتلىقى
|
قولىدىن ئىش كېلىدىغان، چېۋەر
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يولچى
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yolchi
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
141
|
: ئاۋاتلىقى
|
رەھبەر، باشلامچى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يالاپار
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yalapar
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
161
|
: ئاۋاتلىقى
|
قاراخانىيلار دەۋرىگە تەئەللۇق ئەمەل نامى بولۇپ، خاقاننىڭ ئەلچىلىرىگە بېرىلگەن.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياچانقىز
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yachanqiz
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
145
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئۇياتچان، ھايالىق
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يەتمىش (يىتمىش)
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yətmish (yitmish)
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
169
|
: ئاۋاتلىقى
|
يەتمىش (سان)
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يۈكسەك
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yüksək
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
196
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئېگىز، ئۈستۈن
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يوللۇغ تېكىن
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yollugh tekin
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
131
|
: ئاۋاتلىقى
|
قۇتلۇق، يولى بار شاھزادە
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياساۋۇل
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yasawul
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
135
|
: ئاۋاتلىقى
|
ئوردا مۇھاپىزەتچىلىكى ئۈچۈن خىللانغان مەخسۇس ئەسكەرلەرنى كۆرسىتىدۇ.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياپغۇ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yapghu
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
134
|
: ئاۋاتلىقى
|
«تۈركىي تىللار دىۋانى» دا: «ئاددىي خەلقتىن بولۇپ، خاقاندىن ئىككى دەرىجە تۆۋەن تۇرىدىغان كىشىگە بېرىلىدىغان ئۇنۋان» دېيىلگەن.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياباقۇ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yabaqu
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
130
|
: ئاۋاتلىقى
|
قەبىلە نامى
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يېمىش
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yemish
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
167
|
: ئاۋاتلىقى
|
مېۋە، يىمىش
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
يالاۋاچ
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yalawach
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
133
|
: ئاۋاتلىقى
|
قەدىمكى ئۇيغۇرلار ئەلچىنى شۇنداق ئاتىغان.
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|
بۇ ئىسىم ياخشىكەن
|
ياشقان
|
: ئويغۇرچە كونا يېزىق
|
yashqan
|
: ئويغۇرچە ULY
|
|
: خەنزۇچە
|
ئەرلەر ئىسىملىرى
|
: تۈرى
|
183
|
: ئاۋاتلىقى
|
ياش يىگىت
|
: چۈشەندۈرلىشى
|
|
|
|