سېرىق مەشھۇر ئەدىب ، شائىر - پراتياشىرىلۇغەت

مەشھۇر

خەۋەرپىراتياشىرى - بۇددا دىنىنىڭ ماھايانا مەزھىپىگە مەنسۇپ ئىسىم بولۇپ ، تەخەللۇس ئورنىدا قۇبۇل قىلغان . ھالبۇكى ، « پراتياشىرى » تەخەللۇسلۇق بۇ شائىر ۋە ئەدەبىي تەرجىماننىڭ ئەسلى ئىسمى ۋە تەرجىمىھالى بىزگە مەلۇم ئەمەس .
پراتياشىرىنىڭ ئىجادىيىتىدىن بىزگە « ئون تۈرلۈك نەزەر ئۇسۇلى » ، « جانلىقلارغا پايدا يەتكۈزمەك » ، « ئېتىراپ » ، « توغرا يول » ، « ياخشى تىلەك » ، « ئىشەنىچ » ، « ياخشى نىيەت » قاتارلىق شېئرلىرى ، يەتتە قىسىمدىن تەركىپ تاپقان 50 كۇپلېت تۆتلىكى ( ماۋزۇسىز ) ھەمدە سانسكرىت تىلىدىن تەرجىمە قىلىنغان « ھېكمەت پەزىلەتلىرى » ناملىق 23 كۇپلېت تۆتلىك شەكىلدىكى شېئردىن ئىبارەت بىر قەدەر كۆپ ئەدەبىي مىراسى يىتىپ كەلگەن . ئۇنىڭ شېئرلىرى ۋە تەرجىمە ئەسەرلىرى پۈتۈنلەي بۇددا دىنىنىڭ ماھايانا مەزھىپى مەزمۇنىدا بولۇپ ، ئۇ ئۆز تەخەللۇسىنى ئەسەرلىرىنىڭ ئاخىرىغا ئېنىق قىلىپ يېزىپ قالدۇرغان .
پراتياشىرى بۇددا دىنىنىڭ ماھايانا مەزھىپى ئەقىدىلىرىنى ئىلگىرى سۈرۈشتە ئوبرازلىق تىل ، بەدىئىي ۋاستىلەردىن ئۇستىلىق بىلەن پايدىلىنىپ ، ئۆز شېئرلىرىنىڭ جەلىپ قىلىش كۈچىنى ، ئۈنۈمدارلىقىنى يۇقىرى كۆتەرگەن ۋە شۇ ئارقىلىق ئۆزىنىڭ يىتىلگەن شائىر ۋە ئەدەبىي تەرجىمان ئىكەنلىگىنى نامايەن قىلغان .
تۆۋەندە ، ئۇنىڭ « جانلىقلارغا مەنپەئەت يەتكۈزۈش » ناملىق شېئردىن بىر كۇپلېت مىسال كەلتۈرىمىز :
« كۆل سۇۋىنىڭ لىنىخۇائاسىتەگ يۇقۇلۇنچىسۇز ئارىيۇ ،
2 Z6 h; P# {; K$ }8 q' X  ^  Aكۆك ايازنىڭ كۈن ئايى تەگ ئالىنچىسىز يورىيۇ .
' r: t: K3 s, j) ^  u4 y. G: zكۆپ قىلىنچىتىن نىشۋانتىن شىمنۇنۇڭ سىمىنىتىن ،
كۆچەر بارىر يىرتىنچۇنۇڭ يولنىدىن ئوشالىم » .
مەنىسى :
3 Q( K5 O$ \, y5 Y! M% ]0 g; Xكۆل سۈيىدە ئۆسكەن لەنخۇا گۈلىدەك غۇبارسىز ئايلىنىپ ،
كۆك ئاسماندىكى قۇياش ۋە ئايدەك توسقۇنسىز ئايلىنىپ .
( r, H& U3 g+ I6 x7 D/ Cتۈرلۈك ھاۋايى - ھەۋەستىن ، ئىپلاسلىقتىن ، شەيتانلار زىمىنىدىن ،
7 K0 u/ q3 ]& T' W5 y8 Mئۆتكۈنچى بۇ دۇنيانىڭ بارلىق يولىدا ۋاز كېچەي .
تەتقىقاتچىلار تۇرپان رايۇنىدىن تېپىلغان بۇددا دىنىنىڭ ماھايانا مەزھەىپى مەزمۇنىدىكى يازمىلارنى كۆپرەك 9 - ئەسىرگە تەئەللۇق ، دەپ قاراشماقتا . ئۇنداق بولغاندا پراتياشىرى تەخەللۇسلۇق بۇ شائىر 9 - ئەسىردە ، غەرىبىي يۇرتتا ياشىغان دەپ قىياس قىلىش مۇمكىن .ئىزدە

 

                                                   كىرگۈزگۈچ ئايال بالا پەن ئىللىق

تەمكن

رەھمەت، قۇلىڭىزغا دەرت بەرمىسۇن، داۋاملىق تېرىشىڭ....