سېرىق كومپىيوتىر ئىشلىتىشتىكى 8 خىل خاتا قاراشيانفون

سرداش

يانفۇن

كومپىيوتىر ئىشلىتىشتىكى 8 خىل خاتا قاراش

6 O) G' y4 {9 y2 A) z# T" I2 o
7 Y4 r. s. X* d5 U& f
* O1 k5 w( ~+ p, r
& a( z/ }$ E0 @نۇرغۇن كىشىلەر كومپيۇتېرىغا ۋىرۇستىن مۇداپىئەلىنىش دېتاللىرىنى قاچىلىغان بولسىمۇ، لېكىن دائىم ۋىرۇسنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچرايدىغانلىقىدىن ئاغرىنىدۇ. ئەمەلىيەتتە بۇنىڭ قائىدىسى ئىنتايىن ئاددىي بولۇپ، ئىشىككە قۇلۇپ سالساقمۇ، لېكىن نەرسە- كېرەكلىرىمىزنىڭ ئوغرىلىنىپ كېتىشىگە كاپالەتلىك قىلالمىغانغا ئوخشايدۇ. ئەمەلىيەتتىكى ئىشلىتىش جەريانىدا نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ كومپيۇتېر بىخەتەرلىكى جەھەتتىكى بىلىملىرى كەمچىل بولغاچقا، بىخەتەرلىك جەھەتتە نۇرغۇن خاتا قاراشلار ساقلانغان بولىدۇ، بۇنداق بولغاندا ئەسلىدىن بىخەتەر بولمىغان كومپيۇتېرنى بىخەتەر دەپ قاراپ، ھوشيارلىقنى بوشاشتۇرۇپ قويىدۇ. بۇنداق ئەھۋالنىڭ كېڭىيىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن، تۆۋەندە بۇ خىلدىكى خاتا قاراشلار ئۈستىدە ئۆز قارىشىمنى بايان قىلىپ ئۆتمەكچى.

1. دائىرىلىك توردىكى كومپيۇتېر بىخەتەر بولىدۇ.

; G' ]. K- K2 p" zخاتا چۈشەنچە: دائىرىلىك توردا كومپيۇتېر ۋاكالەتچى مۇلازىمېتىر ئارقىلىق تورغا چىقىدىغان بولغاچقا، ئىنتېرنېت تورىدا ئۆزىنى ئاشكارىلىمايدۇ، بەلكى ۋاكالەتچى مۇلازىمېتىرنىڭ ئارقىسىغا يوشۇرۇنغان بولىدۇ، بۇنىڭ توردىكى كومپيۇتېرلار بىلەن مۇناسىۋىتى يوق.
7 V4 ~" x" b4 vتوغرا چۈشەنچە: گەرچە ۋاكالەتچى مۇلازىمېتىرنىڭ ئارقىسىغا يوشۇرۇنغان بولسا راستتىنلا بەلگىلىك دەرىجىدە بىخەتەر بولغىلى بولسىمۇ، لېكىن سىز يامان نىيەتتىكى تور بېكەتلىرىنى زىيارەت قىلغاندا، ياغاچ ئات ۋىرۇسى يۈكلەنگەن ھۆججەتنى ئىجرا قىلغاندا، ياكى توردىن چۈشۈرگەن ھۆججەتلىرىڭىزدە ۋىرۇس بولغاندا، بۇنىڭغا ۋاكالەتچى مۇلازىمېتىر ئارىلىشالمايدۇ، شۇنداق بولغاندا كومپيۇتېرىڭىز ئاشكارىلىنىپ قالىدۇ.

2. نومۇر بۇراپ تورغا چىققاندا مۇقىم IP ئادرېسى بولمىسا بىخەتەر بولىدۇ.

4 b9 M- V% B7 Uخاتا قاراش: ھازىرقى كۆپ قىسىم ئابۇنىچىلار كەڭ بەلۋاغلىق تور ئارقىلىق نومۇر بۇراپ تورغا چىقىدۇ. كەڭ بەلۋاغلىق تورنىڭ ھەر قېتىملىق ئېرىشكەن IP ئادرېسى مۇقىم بولمىغاچقا، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئىنتېرنېت تورىدىكى ئۇلىنىشلارنىڭ ھەممىسى IP ئارقىلىق ئورۇنلىنىدىغان بولغاچقا، مۇقىم IP ئادرېسى بولمىسا، تاجاۋۇزچىلار ئۆزىنى تاپالمايدۇ، شۇ ئارقىلىق كومپيۇتېر بىخەتەر بولىدۇ دەپ قارايدۇ.
7 q' n# i3 F) e5 @4 Z: dتوغرا چۈشەنچە: ھەرىكەتچان ھالدا IPغا ئېرىشىش دېگەنلىك ھەر مىنۇتتا ئۇنىڭ IP ئادرېسى ئۆزگىرىپ تۇرىدۇ دېگەنلىك ئەمەس، شۇنى بىلىش كېرەككى، ھەر قېتىملىق تور ئۇلىنىشى ئۈزۈلۈشتىن بۇرۇن ئىشلىتىۋاتقان IP ئادرېسى يەنىلا مۇقىم ئادرېس بولىدۇ. بۇنداق بولغاندا قارشى تەرەپ سىزنىڭ IP ئادرېسىڭىزنى بىلسىلا، بىخەتەرلىك مۇداپىئە تەدبىرلىرى بولمىغان ئەھۋالدا بىر نەچچە مىنۇتتىلا تاجاۋۇز قىلىپ كىرەلەيدۇ. ئۇندىن باشقا ئەكس تەسىر خاراكتېرلىق ياغاچ ئات ۋىرۇسى بولسا، سىز ئۆزىڭىزنىڭ IP ئادرېسىنى ھەرقانچە ئۆزگەرتكەن بىلەن، سىزنىڭ سىزنىڭ IP ئادرېس ئۇچۇرلىرىڭىز تاجاۋۇزچىغا ئاپتوماتىك يوللىنىپ تۇرىدۇ، ھەتتا بۇنداق ياغاچ ئات ۋىرۇسلىرى سىزنىڭ سىزنىڭ IP ئادرېسىڭىزنىڭ قانداق ئۆزگىرىشى بىلەن كارى بولماي، تاجاۋۇزچى بىلەن تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئالاقىلىشىدۇ.
2 x% o9 v* v& `: d5 o& a
3. ۋىرۇس تازىلاش دېتاللىرىنى قاچىلىسىلا بىخەتەر بولىدۇ.
: b! D1 e& U1 l- A
خاتا قاراش: كومپيۇتېرىمغا رەسمىي نۇسخىدىكى ۋىرۇس تازىلاش دېتاللىرى قاچىلانغان، ۋىرۇس تازىلاش دېتاللىرىنىڭ قوغدىشى ئاستىدا ئەمدى بىخەتەرلىك مەسىلىسىدىن ئەمدىزە قىلمىساممۇ بولىدۇ.
توغرا چۈشەنچە: ۋىرۇس تازىلاش دېتاللىرىنىڭ ئەڭ مۇھىم تەرىپى بولسا ۋىرۇسنى تەكشۈرۈپ تازىلاش بولۇپ، جاسۇس دېتاللىرىغا قارىتا ئۇنىڭ رولى ئاساسەن بولمايدۇ. ئۇندىن باشقا ۋىرۇس تازىلاش دېتاللىرىنى قاچىلىغان بىلەن، ۋاقتى- ۋاقتىدا دەرىجىسىنى ئۆستۈرۈپ تۇرمىغاندا، ئوخشاشلا بىر قىسىم يېڭى ۋىرۇسلار ۋە كونا ۋىرۇسلارنىڭ يېڭىچە شەكىللىرىگە قارىتا مۇداپىئە كۆرەلمەيدۇ. ئۇندىن باشقا ۋىرۇس تازىلاش دېتاللىرى ئاساسەن دېگۈدەك پاسسىپ مۇداپىئە كۆرىدۇ ، يەنى يېڭى بىر ۋىرۇس چىققاندىن كېيىن ئاندىن ئۇنىڭ تازىلاش ئۇسۇلى تەتقىق قىلىنىدۇ، بۇنىڭغا ھامان ئازراق ۋاقىت كېتىدۇ، ھالبۇكى ۋىرۇس دەل مۇشۇ بىر قىسىم ۋاقىت ئىچىدە كومپيۇتېرىڭىزدا تاجاۋۇز قىلىپ كىرىپ بولغان بولىدۇ.

4. كومپيۇتېردا مۇھىم مەزمۇن بولمىسىلا ھۇجۇمدىن قورقماسلىق كېرەك.

خاتا قاراش: كومپيۇتېرىمدا پەقەت ئويۇنلا ئوينايمەن، ئۇنىڭدىن باشقا رولى يوق، مەخپىي ساقلايدىغان ھۆججەتمۇ يوق، ھۇجۇمغا ئۇچرىساممۇ، ماڭا نىسبەتەن ھېچقانداق زىيان كەلتۈرەلمەيدۇ.
6 r& H) w$ h1 T$ b2 jتوغرا چۈشەنچە: گەرچە كومپيۇتېردا مۇھىم مەزمۇن بولمىسىمۇ، لېكىن ۋىرۇس سىستېمىڭىزنى ئاستىلىتىۋەتسە ئىشلىتىشىڭىزگە ھامىنى تەسىرى بولىدۇ، سىستېمىڭىز كاردىن چىقسا قايتىدىن قاچىلاشقا توغرا كېلىدۇ. ئەگەر CIH دېگەندەك زىيىنى چوڭراق بولغان ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملىنىپ قالسا كومپيۇتېرىڭىزنىڭ قاتتىق دېتاللىرىغىمۇ زىيىنى بولىدۇ.
- I3 Z0 F- O9 W" pئۇندىن باشقا كومپيۇتېرىڭىزدا مۇھىم مەزمۇن بولمىدى دېگەندىمۇ لېكىن سىز كومپيۇتېرىڭىزنىڭ باشقىلار تەرىپىدىن كونترول قىلىنماسلىقىغا، كومپيۇتېرىڭىزنىڭ باشقىلارغا ھۇجۇم قىلىشتىكى ۋاسىتە بولۇپ، خەيكېرلارنىڭ ياردەمچىسى بولۇپ قالماسلىقىغا كاپالەتلىك قىلالامسىز؟ بىلىشىڭىز كېرەككى، بۇنداق چاغدا باشقا كومپيۇتېرلارغا ھۇجۇم قىلىشقا قارىتا بەدەل تۆلەيدىغىنى خەيكېر ئەمەس، بەلكى سىز بولۇپ قېلىشىڭىز مۇمكىن .

5. ياماقنى قاچىلىسىلا بىخەتەر بولىدۇ.

خاتا قاراش: كومپيۇتېرىمغا ھەر خىل ياماقلارنى ۋاقتىدا قاچىلايمەن، بۇنداق بولغاندا خەيكېرلار كومپيۇتېرىمغا ھۇجۇم قىلالمايدۇ.
9 S: l% G8 U- j7 W  L3 _# n6 O7 [6 dتوغرا چۈشەنچە: ۋىرۇس تازىلاشقا ئوخشاش يوچۇقنى تېپىشتىن تارتىپ ئۇنى تۈزىتىشكىچە بىر قىسىم ۋاقىت كېتىدۇ. بۇ مەزگىلدە باشقىلار يەنىلا ئاشۇ يوچۇقلاردىن پايدىلىنىپ سىزگە ھۇجۇم قىلىشى مۇمكىن . بىر ياماق بىر يوچۇققا قارىتىلغان بولۇپ، سىز ياماقنى قاچىلىسىڭىز، بۇ يوچۇقنىڭ باشقىلار تەرىپىدىن پايدىلىنىلمايدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ، بىراق باشقا يوشۇرۇن يوچۇقلارغا قارىتا كاپالەتلىك قىلىش تەس.
! T! e! b0 g' [3 x8 z) L8 R, q
* `, F$ T* q0 v6. توردا بىخەتەرلىكنى تەكشۈرتسە تولۇق خاتىرجەم بولغىلى بولىدۇ.

خاتا قاراش: مەن بىخەتەرلىك يۇمشاق دېتاللىرىنىڭ تور بېكەتلىرى تەمىنلىگەن توردىكى بىخەتەرلىكنى تەكشۈرۈشنى ئىشلىتىۋاتىمەن، تەكشۈرۈش نەتىجىسىدە كومپيۇتېرىم بىخەتەر چىقتى، شۇڭا مەن بىخەتەرلىك جەھەتتە غەم يېمىسەممۇ بولىدۇ.
: j6 E' O! }5 vتوغرا چۈشەنچە: مۇكەممەل بولغان بىخەتەرلىك تەكشۈرۈشكە بۇنداق ئاددىي ھالدىكى توردىكى تەكشۈرۈش بىلەنلا ھۆكۈم قىلغىلى بولمايدۇ. چۈنكى توردىكى تەكشۈرۈش پەقەت تور ئۆتكىلىنىڭ بىخەتەرلىك ئەھۋالىنى تەكشۈرىدۇ، ئەگەر سىزنىڭ كومپيۇتېرىڭىز دائىرىلىك تورغا ئۇلانغان بولسا، بۇنداق تەكشۈرۈش كۆپىنچە ھالدا كومپيۇتېرىڭىزنىڭ بىخەتەرلىكىنى تەكشۈرمەستىن تور ئۆتكىلىنىڭ بىخەتەرلىكىنى تەكشۈرىدۇ.
0 q4 f+ s6 g" M3 J4 v0 Q. u; H
7. يۇمشاق دىسكا ئىشلەتمىسەملا ۋىرۇس بولمايدۇ.
5 V& ~. a+ K1 E* O
خاتا قاراش: ۋىرۇس تارقىلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن مەن ئەزەلدىن كېلىش مەنبەسى ئېنىق بولمىغان يۇمشاق دىسكا ياكى بارماق دىسكىنى ئىشلەتمەيمەن، ئىشلەتكەن تەقدىردىمۇ ئاۋۋال ۋىرۇس تازىلىۋېتىپ ئاندىن ئىشلىتىمەن.
# d! X( ?# i- ^1 Sتوغرا چۈشەنچە: بۇنداق قاراش ئاساسەن تور ئانچە تەرەققىي قىلمىغان مۇھىتقا قارىتا ئېيتىلغان. IT تەرەققىياتىنىڭ دەسلەپكى مەزگىللىرىدە، تور تېخى كەڭ تارقالمىغان بولغاچقا، ھۆججەت ئالماشتۇرۇش كۆپىنچە يۇمشاق دىسكا ئارقىلىق بولاتتى، شۇڭا زور كۆپ قىسىم ئابۇنىچىلار بىخەتەر بولۇش ئۈچۈن كېلىش مەنبەسى ئېنىق بولمىغان يۇمشاق دىسكىلارنى ئاچماسلىق كېرەكلىكىنى بېلەتتى . بىراق تور تەرەققىي قىلىپ بۈگۈنكى كۈنگە كەلگەندە، تور ئارقىلىق ۋىرۇس تارقىتىش ۋىرۇسلارنىڭ تارقىلىشىدىكى ئەڭ ئاساسلىق مۇھىم بىر يول بولۇپ قالدى.
* j, L( c. A8 o4 G; \4 P
8. مۇھىم ھۆججەتلەرنى ئوقۇشقىلا بولىدىغان خاسلىققا يۆتكەپ قويسام ۋىرۇس يۇقمايدۇ.
6 @; M7 O* G7 z( d8 e$ V% [
2 ?) Z- I: F" a8 R/ j' \6 |0 Cخاتا قاراش: ۋىرۇس يۇققىنى ھۆججەتنىڭ ئۆزگەرتىلىشىدىن بولىدۇ، شۇڭا مەن مۇھىم سانلىق مەلۇماتلارنىڭ خاسلىقىنى ئوقۇشقىلا بولىدىغان قىلىپ تەڭشەپ قويسام، ۋىرۇس بۇنى ئۆزگەرتەلمەيدۇ، ھۆججەتمۇ بىخەتەر بولىدۇ.
توغرا چۈشەنچە: سىز ھۆججەتنىڭ خاسلىقىنى ئوقۇشقىلا بولىدىغان قىلىپ تەڭشەپ قويالايدىكەنسىز، ئەجەبا ۋىرۇس سىستېما بۇيرۇقلىرىنى قوللىنىپ ئۇنىڭ خاسلىقىنى ئۆزگەرتەلمەسمۇ؟ ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۆچۈرۈش ۋە فورماتلاش قاتارلىق مەشغۇلاتلار ھۆججەتنىڭ خاسلىقى بىلەن پەقەت كارى بولمايدۇ. ھالبۇكى ۋىرۇس ئارقىلىق فورماتلاش بولسا بىر قىسىم ۋىرۇسلارنىڭ زىيىنىنىڭ ئاساسلىق ئالاھىدىلىكىدۇر. ئەگەر ئۇنىڭغا ياغاچ ئات ۋىرۇسى كۆچۈرۈپ قويۇلسا، ئۇنداقتا تېخىمۇ شۇنداق بولىدۇ.
بۇلارنى كۆرۈپ نۇرغۇن كىشىلەر ھەرقانچە قىلسىمۇ كومپيۇتېرنىڭ مۇتلەق بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلغىلى بولمىسا زادى قانداق قىلىش كېرەك دەپ ئۈمىدسىزلىنىشى مۇمكىن . ئەمەلىيەتتە ھەرقانداق ئىشنىڭ نىسپىي ۋە مۇتلەق ئىككى تەرىپى بولىدۇ، بىز بۇنىڭلىق بىلەن ئۆزىمىزنىڭ قىلىۋاتقانلىرىمىزدىن گۇمانلانساق بولمايدۇ. بۇلارنى كۆپچىلىككە دېيىشتىن مەقسەت، بىخەتەرلىك مەسىلىسىگە مەڭگۈ سەل قارىماسلىقنى، بولمىسا چوڭ مەسىلە كېلىپ چىقىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈپ قويۇشتىن ئىبارەت.دىتال

 

                                                   كىرگۈزگۈچ ئايال بالا پەن ئىللىق

نەزىفە

توغرا...توغرا.,..مەن ياقتۇردۇم