تورغا چىققانلار دىققەت

dartman119

	تورغا چىققانلار ۋە داۋاملىق چىقىۋاتقانلار دىققەت قىلىشقا تېگىشلىك روھىي ساغلاملىق      ئېنتىرنىت تورى پۈتۈن يەر شارىدىكى ئەڭ چوڭ ئۇچۇر مەنبەسى بولۇپ ، بۇ ئۇچۇرلار ئىجتىمائىي تۇرمۇشنىڭ ھەممە ساھەلىرىگە چېتىلىدۇ. شۇڭا، بەزى كىشلەر ئۆزىنى تۇتۇۋالالمىغان ھالدا تورغا چىقىشقا بىرىلىپ كېتىپ، نۇرغۇن ۋاقتى بىلەن زىھنى توردىكى قۇرۇق پاراڭلىشىشقا ئىسراپ بولۇپ كىتىپ، ئادەتتىكى خىزمەت ۋە تۇرمۇشى تەسىرگە ئۇچىرىماقتا.تېخمۇ ئاشۇرۇۋىتىدىغانلادا ھەتتا روھىي ھالىتىدىمۇ بەزى توسالغۇلار پەيدابولۇپ، تۇرمۇشتا ھەرخىل نورمالسىزلىق، روھىي توسالغۇ، خاراكىتىر توسالغۇسى، سىمپاتىك نىرۋا ئېقتىدار قىسمى بۇزۇلۇش قاتارلىقلار كۆرۈلمەكتە. بۇخىل كېسەللىك ھالىتىنىڭ ئىكاسى ئالاقە تورى پەيدا قىلغان خۇمارلىق يىغندى كىسەللىك (ئېنگلىزچە قېسقارتىلىپ< دەپ ئاتىلىدۇ) ياكى تور خاراكىتىرلىك روھىي توسالغۇ دەپ ئاتىلىدۇ.     مۇتەخەسسىسلەرنىڭ تەتقىقاتىغا ئاساسلانغاندا، بۇ كىسەلنىڭ قوزغىلش نىسبتى دۆلەت ياكى رايوندىكى تورغا چىققان ئادەم سانى بىلەن ئوڭ تاناسىپ بولىدىكەن. دۆلىتىمىزدىمۇ بۇخىل كىسەللىك مەۋجۇت. ھازىر ئۇ كىسەل ئاللىقاچان پىسخىكا مۇتەخەسسىسلىرى بىلەن مىدىتىسنا مۇتەخەسسىسلىرىنىڭ كەڭ دىققەت- ئىتىبارىنى قوزغىدى. بۇ كېسەلگە گېرىپتار بولغانلار دەسلەپكى مەزگىلدە ، ئالدى بىلەن ئاستا- ئاستا تورغا چىققاندىكى تەسىردىن ھوزۇرلىنىدۇ، ئاندىن تورغا چىقىش ۋاقتىنىڭ ئۇزىرىشىغا ئەگىشىپ، روھىي جەھەتتىن تورغا يۆلىنۋىلىشقا راۋاجلىنىپ، ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى تۆۋەنلەش، يېمەك - ئېچمىكى ئازىيىش ، بەدەن ئېغىرلىقى يېنىكلەش قاتارلىقلار كۆرۈلىدۇ. كېيىن تەن ۋە فىزىئولوگىيە جەھەتتىن يۆلىنۋىلىشقا راۋاجلىنىپ ، ھەركۈنى ئورنىدىن تۇرغاندا، كەيپىياتى تۆۋەن بولۇش ، تەپەككۇرى ئاجىزلىشىش، قوللىرى تىترەش، چارچاپ ماغدۇرسىزلىنىش ۋە ئېشتىھاسى تۇتۇلۇش پەيدا بولۇپ، پەقەت تورغا چىققاندىلا ئانداىن روھىي ھالىتى ئەسلىگە كېلىپ، نورماللىشىدىغان ئىپادىلەر كۆرۈلىدۇ. ئاخرىقى باشقۇچتىكى كسىەل ئالامەتلىرى بولسا، كىسەلدە فىزىئولوگىيلىك ئامىل بىلەن  مۇناسىۋەتىسز بولغان بەدەن ئېغىرلىقى يېنىكەلش، چىرايى سۇلغۇنلىشىش، تورغا چېقىشنى توختاتسىلا جىددىي خاراكىتىرلىك ۋاقىتلىق ئۇنتۇش يىغىندى كىسەللىك ئالامەتلىرى پەيدا بولۇش قاتارلىقلار كۆرۈلىدۇ. كىسلى ئىغىر بولغانلار ئۆزىنى قىيناش ياكى ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋىلىش ۋاسىتسىنى قوللىنىش ، باشىقلارغا زىيان يەتكۈزۈش قاتارلىق ئەھۋاللارنى سادىر قىلىدۇ. ستاتىسىتىكا ماتىرىيالغا ئاساسلانغاندا، ئىنتىرنىت تورى پەيداقىلىدىغان خۇمارلىق يىغىندى كىسەللىكىگە گىرىپتار بولغانلارنىڭ يىشى 15 ياشتىن45 ياشقىچە بولۇپ ،ئەرلەر،98.5 پىرسەنتنى، ئاياللار 1.5 پىرسەنتىنى ئىگىلەيدىكەن. 20 ياشىتىن 35 ياشقىچە بولغان بويتاق ئەرلەردە بۇ كىسەل ئەڭ كۆپ بولىدىكەن. بۇ خىل روھىي توسالغۇنىڭ پەيدابولۇش سەۋەبىنى تەھلىل قىلغاندا، ئۇ بىئولوگىيىلىك ئامىل بىلەن پىسخكا ئامىلىدىن ئىبارەت ئىككى ئامىلغا مۇناسىۋەتلىك بولىدۇ. كىسەل تورغا چىقىش ئارقىلىق يوشۇرۇن ئاڭدا ساقلىنىدىغان كۆڭۈل بۆلۈش، ئىللىقلىق قاتارلىق قانائەت تۇيغۇسىغا ئېرىشىدۇ. ئۇزۇن ۋاقىت تورغا چىققانلىقتىن ، چوڭ مىڭە نېرۋىسىدىكى ئاساسىي نېرۋا داۋاملىق ئىنتايىن ھاياجانلىنىش ھالىتىدە تۇرغاچقا، ئادىرىنالىننىڭ ئاجرىلىىشى نۇرمالىسزلىشىپ ، سىپاتىك نېرۋىنىڭ زىيادە ھاياجانلىنىشىنى كەلتۈرۈپ چېقىرىدۇ. ئادەتتە شۇ كېشدە ئوڭۇشسىزلىققا ئۇچراش، خىزمەت كۆڭۈلدىكىدەك بولماسلىق، مۇھەببىتى بۇزۇلۇش قاتارلىق ئالدىنقى سەۋەب بولغانلىقتىن ، تورغا چىققۇچى بۇلاردىن قۇتۇلۇشنى ئىزدەپ ، تورغا بىرىلپ كېتىپ، ئەمەلىي تۇرمۇشنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى ئۇنتۇپ ، تورنىڭ مەۋھۇم بوشلۇقىدا ياشايدۇ.     ئەمەلىيەتتە بۇ كېسەلنىڭ خەتىرى ئىنتايىن چوڭ بولۇپ، ئۇنىڭ قىمار ئويناشقا بىرىلىپ كېتش، زەھەرلىك چېكىملىك چېكىش قاتارلىق يامان ئادەتلەر بىلەن ھىچقانداق ماھىيەتلىك پەرقى يوق، بولۇپمۇ ۋىگىناتىۋ نېرۋىنىڭ قالايمىقانلىشىشغا سەۋەب بولۇپ، ئىممۇنىتىت ئىقتىدارنىڭ ئاجزىلىشىشىنى، ھەر خىل كىسەللىكىنىڭ پەيدا بولۇشىنى ، مەسىلەن: يۈرەك قان تومۇر كىلىسى، ئاشقازان- ئۈچەي نىرۋا فۇنكىسىيسى بۇزۇلۇش كىسىلى، جىددىي خاراكىتىرلىك باش ئاغرىقى، تەشۋىشلىنىش، غەمكىنلىك قاتالىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىللە كومپىيۇتىر ئىكىرانغا ئۇزۇن ۋاقىت قاراپ ئولتۇرغانلىقىتن كۆرۈش قۇۋۋىتى تۆۋەنلەپ، قاراڭغۇغا ماسلىشىش ئىقتىدارى ئاجىزلاپ كېتىدۇ.     ھازىر بۇ خىل كېسەلنى داۋالاش تېخى تەتقىق قېلىنىش باسقۇچىدابولۇپ، تۆۋەندىكىدەك تەدبىرلەرنى قوللىنشقا بولىدۇ: ئىنتىرنىت تورنى ئىشلىتىشتە ئارتۇقچىلىقلارنى جارى قىلدۇرۇپ، كەمچىلىكىتىن ساقلىنىش، ئىمكانقەدەر ئەكس تەسىردىن ساقلىنىپ توردا ئۇلانما لىنيىلىك ئويۇن ئويناشقا، پاراڭلىششقا ئاز قاتىنىشش: ئائىلە ئەزالىرى. دوستلار چوقۇم ئۆز ئارا كۆڭۈل بۆلۈش، تورغا چىقىش ۋاقتىغا چەك قويۇش، بولۇپمۇ تورغا چىققاندا ۋاقىت بەك ئۇزۇن بولۇپ كەتمەسلىك؛ كۆپرەك سەۋزە، تۇخۇم، ئورۇق گۆش، ھايۋانات جېگىرى قاتارلىق تەركىبىدە ۋىتامىن Aۋە ئاقسىل ماددسى مول بولغان يېمەكلىكلەرنى كۆپ ئېستىمال قېلشقا دىققەت قىلىش لازىم؛  كسىلى بەك ئىغىر بولغانلارنى بالدۇرراق دوختۇرغا كۆرسىتىپ مۇۋاپىق داۋالىتىش، زۆرۈر بولغاندا پېسخىكىلىق داۋالاش ئىلىپ بىرىش لازىم. مەنبە: ساغلاملىق دېگەن كىتابدىن ئېنلىدى .

sarsanroh

	ھەقىقەتەن دىققەت قىلساق بولغىدەك مەنمۇ تورغا چىقىش ۋاقتىنى ئازايتمىسام بولغىدەك

intil

	بۇ مۇھىم ئەمەس جۇمۇ مېنىڭچە.       مېنىڭچە ھازىر تورغا چىققاندا ‹‹سىياسىي››غا بەك دىققەت قىلىشىمىز كېرەكمىكىن دەيمەن جۇمۇ، ما جەمىيىتىمىزدە.  مەنغۇ سىياسىدىن بەك يىراق، قەتئىي ئارىلاشمايمەن.  قورقىمەن....

tumurkadiri

	بۇندىن كېيىن تورغا چىقىش ۋاقتىنى ئازايتمىسام بولمىغۇدەك.

سىنچى

	بىلىۋېلىشقا تېگىشلىك بىلىمكەن . شۇنداق توردىن مۇۋاپىق پايدىلانساق بولغۇدەك .

مەقسەت

	كۆرسەتمىڭىزگە قايىل بولساق بۇلىدۇ. دىمىسىمۇ قىلىدىغان باشقا ئىشنىڭ ۋاختىنى تارتىپ كىتىدۇ.

Erkman

	«سىياسىي» دېگەن خەتنى ئۇرغان چېغىمىزدا بىز ئاللىقاچان سىياسىيغا چېتىلىپ بولغان بولىمىز، گەپ قانداق سىياسىي ئۈستىدە توختىلىش، مەملىكىتىمىزدىكى ھەر مىللەت خەلقىنىڭ سىياسىي ھاياتىدىكى مۇھىم ئىشلار خۇسۇسىدا ئىجابىي پىكىر يۈرگۈزگەننىڭ ھېچقانداق يامىنى يوق! مەسىلەن مەن مۇشۇ ئىنكاستا سىياسىيغا چېتىلىدىغان مەسىلىلەر ئۈستىدە توختىلىپ باقاي: نۆۋەتتە ئاپتونوم رايونىمىز ئاھالىلىرىنىڭ ئىلىم-پەن ساپاسى 1.2 نىسبەتتە بولۇپ، بۇ بىزنىڭ 2020-يىلىغا بارغاندا مەملىكەت خەلقى بىلەن تەڭ قەدەمدە ھاللىق جەمئىيەتكە كىرىشىمىزگە، شۇنداق جەمئىيەتكە كىرىش ئۈچۈن ھازىردىن باشلاپ «كېيىن تەرەققىي قىلىپ ھالقىپ كېتىشىمىز» گە ئەكس تەسىر كۆرسىتەمدۇ-يوق؟ شۇڭا ھەر بىر شىنجاڭ پۇقراسىنىڭ مەملىكەتنىڭ تەرەققىي قىلغان رايونلىرىدىكى 4.59 لىق نىسبەتتىكى، ئوتتۇرا قىسىم رايونلاردىكى 2.60لىق نىسبەتتىكى ۋە غەربىي رايونلاردىكى 2.33 نىسبەتتىكى سەۋىيەسىدىن ھالقىشى مۇھىممۇ - ئەمەسمۇ؟ بىز ئۆزىمىزدىن بىر ھەسسسە يۇقىرى ساپالىق كىشىلەر ياراتقان تەرەققىياتتىن ھالقىپ كېتىش ئۈچۈن ئۇلاردىن خېلىلا تۆۋەن ساپادا تۇرۇپ شۇنداق تەرەققىياتقا يېتەلەيمىزمۇ؟ بۇنىڭ ئۈچۈن شىنجاڭلىقلار شىنجاڭ روھىنى جارىي قىلدۇرۇپ ھەسسىلەپ تىرىشچانلىق كۆرسىتىشكە، دۆلەتمۇ مۇئەييەن يۆلەش سىياسىتى بىلەن ئېتىبار بېرىشكە توغرا كېلىدۇ! ____________________________ دېسەم گەپ ئۇزىرايدۇ، مېنىڭچە، سىياسىيدىن قاچماسلىق، بەلكى خەلقنىڭ سىياسىي تۇرمۇشىدىكى ئىشلار ئۈستىدە كۆپرەك باش قاتۇرۇش يەنىلا زۆرۈر!

dilnaray

	قارىغاندا مەن شۇ كېسەلگە گىرىپتار بولۇپ بولغان ئوخشايمەن...رىئاللىققا قارىغاندا مەۋھۇملۇقنى ياقتۇرىدىغان بولۇپ قالدىم دېسە...

tumar

	ۋاي ئوغۇللار دىققەت قىلىڭلار جۇمۇ؟

hak suz

	ھەي مىنىڭ ۋاختىمنىمۇ بەك ئىپ كىتىۋاتىدۇ دىسە.ئىشلىرىم بەك كۆپتى بوممىسا.