شىنجاڭ دولان قويىنىڭ باھاسى تۇيۇقسىز ئۆرلەپ 10 مىلىيون يۈەندىن ئېشى

تەڭرىتاغ

	شىنجاڭ دولان قويىنىڭ باھاسى تۇيۇقسىز ئۆرلەپ 10 مىلىيون يۈەندىن ئېشىپ كەتتى      2011 -يىلى ياز كىرگەندىن بۇيان ، ئۇزۇن ۋاقىتلاردىن بېرى جۇڭگو شىنجاڭنىڭ تارىم ئويمانلىقىدا ياشاپ كېلىۋاتقان بىر خىل يەرلىك قوي ــــ دولان قويىنىڭ ‹‹نەرقى›› شىددەت بىلەن ئۆرلەپ ، ھەتتا بىر قويغا 14 مىليون يۈەن ‹‹ئۆرە›› باھا قويۇلدى . ئىچكى ئەھۋالدىن خەۋەردار بىر قىسىم چارۋىچىلىق مۇتەخەسسىسلىرى دولان قويىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى ئۇنىڭ ئەتىۋارلىق ماللار بازىرىدا ئەمەس ، بەلكى تاماق ئۈستىلىدە پەيدا بولۇشقا تېخىمۇ ماس كەلگەنلىكىنى بېكىتكەن . شۇڭا ئۇنىڭ ‹‹نەرقى›› 10 مىليون يۈەندىن ئېشىپ كەتكەن .     بۇ يىلنىڭ بېشىدا ، بىر مەزگىل شىنجاڭنىڭ دولان قويى ئىنتېرنېت تورىدا كۆرۈنۈپ ، كىشىلەر ئارىسىدا تارقىلىشقا باشلىدى . بۇ 14 مىليون يۈەن باھا قويۇلغان قوچقارنى قەشقەرلىك دېھقان مىجىت ئابدۇرېھىم 2007-يىلى 1 مىلىيون يۈەنگە سېتىۋالغان ، گەرچە كېيىن كىشىلەر ئىلگىرى-كېيىن بولۇپ ، 6 مىلىيون يۈەن باھا قويغان بولسىمۇ ، ئۇ : ‹‹بۇ مېنى بايلىققا ئېرىشتۈرگەن قوي ، ئىلگىرى-كېيىن بولۇپ تۆت يۈرۈش ئۆي ، تۆت ئاپتوموبىل سېتىۋالدىم ›› دەپ سېتىشقا ئۇنىمىغان . بۇ غايەت زور ئىقتىسادىي پايدا ئېلىپ كەلگەن دولان قويىنى مىجىت ئابدۇرېھىم دائىم دېگۈدەك سەۋزە ، تۇخۇم ، ياڭاق قاتارلىق ‹‹قۇۋۋەتلىك يېمەكلىكلەر›› نى تەڭشەپ بېرىپ ئەتىۋارلاپ باقىدىكەن .     كىرىم كۆڭۈلدىكىدەك بولغاچقا بىر مۇنچە دېھقانلار بازارغا قاراپ بېقىپ باقمىچىلىق بىلەن شوغۇللىنىشقا كىرىشىپ ، ‹‹مال تونۇيدىغان›› ، ‹‹كەسىپكە پىشقان ›› چوڭ خوجايىنلارغا ياخشى باھادا سېتىپ نەپ ئېلىشنى ئويلاشتى ، ھالبۇكى ، دولان قويىنىڭ باھاسىمۇ بارغانسېرى ئۆرلەپ ، بىر قوينىڭ باھاسى بىر بىنانىڭ باھاسىغا يېقىنلاشتى . بۇ يىل 9-ئايدا جۇڭگو بايۋەتچىلىرىنىڭ يېڭى ئەرمىكى دەپ ئاتالغان بۇ خىل شىنجاڭ قويىغا مۇناسىۋەتلىك خەۋەرلەر ئەنگىلىيەدە چىقىدىغان ‹‹كۈندىلىك تېلېگراف خەۋەرلىرى›› گېزىتىگە بېسىلدى ، ھەمدە ‹‹جۇڭگو ئەتىۋارلىق تاۋارلىرى قىزغىنلىقى›› دېگەن خەۋەردە رېياكتىپ ئايروپىلاننىڭ ئالدىغا تىزىلىپ ، بىر مەزگىل دۇنيانى ھەيران قالدۇرغان ‹‹ئاجايىپ خەۋەر›› گە ئايلاندى .     2009-يىلى ، شوتلاندىيەنىڭ كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش يىغىنىدا ئەنگىلىيەنىڭ تېكسىل قويىغا كىمئارتۇق قىلىپ سېتىشقا 230 مىڭ فوندستېرلىڭ يۇقىرى باھا قويۇلۇپ ، بۈگۈنگە قەدەر ئەنگىلىيەدىكى ئەڭ قىممەت قوي بولۇپ قالغانىدى . ھازىر بولسا شىنجاڭ دولان قويى پەقەت بىر يىل ئىچىدىلا 1 مىلىيون 400 مىڭ فوندستېرلىڭ باھا بىلەن دۇنيا بويىچە ئەڭ يۇقىرى باھا رېكورتىنى يېڭىلىدى .     شىنجاڭ ئاۋات ناھىيەلىك چارۋا-ئۆي قۇشلىرى نەسلىنى ياخشىلاش پونكىتىنىڭ باشلىقى شىن بىڭ تونۇشتۇرۇپ مۇنداق دېدى : ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 80-يىللىرىنىڭ ئاخىرىدا ، دولان قويى توغرىسىدا جەنۇبىي شىنجاڭدا باھاسى يۇقىرى ئۆرلەشتەك يۇقىرى دولقۇن كۆتۈرۈلگەنىدى ، ئەينى ۋاقىتتىكى باھا ئادەتتىكى قويلارنىڭ باھاسىدىن روشەن يۇقىرى بولدى .90-يىللارنىڭ ئوتتۇرىغا كەلگەندە ، كۆپ يىل نەسلىنى ياخشىلاش ئارقىلىق دولان قويىنىڭ باھاسى يەنە ئۆرلەشكە باشلاپ ، كۆپلىگەن قوي سودىگەرلىرى بازار سودىسىدا ئالدىن تاللايدىغان قويغا ئايلاندى .گەرچە شۇنداق بولغان بولسىمۇ ، دولان قويىنىڭ سودىدىكى باھاسى ئەڭ يۇقىرى بولغاندا بىر قانچە يۈز مىڭ يۈەن بولدى .     شىن بىڭ مۇنداق دېدى : دولان قويىنىڭ بۇرنى ئېگىز ، قۇلىقى ئۇزۇن ، تېنى موزايچىلىك كېلىدىغان بولغاچقا ، كىشىلەر ئەتىۋارلايدۇ .ئۇنىڭ ئۈستىگە دولان قويى ئادەم بىلەن ئوينىشىشنى ياخشى كۆرگەچكە ، تەدرېجىي ھالدا كىشىلەر ئۇنى ئەرمەك ئورنىدا بېقىپ كەلمەكتە . ھازىر دولان قويى بارا-بارا ‹‹ئاقسۆڭەك›› لەر يولىغا قاراپ مېڭىپ ، ئۇنى ياخشى كۆرىدىغان كىشىلەر بارغانسېرى كۆپەيمەكتە ھەمدە سودىسى بارغانسېرى قىزىپ ، بازاردا قوزىلار بىر قانچە يۈز مىڭ يۈەنگە سېتىلسا ، يېتىلگەن قوي تۈرلىرىنىڭ باھاسى بىر قانچە مىليون يۈەنگە چىقتى .     شىنجاڭ دولان قويى تەكلىماكان قۇملۇقىنىڭ غەربىي جەنۇبى ، زەرەپشان دەريا ۋادىسىدىكى مەكىت ، مارالبېشى ، يوپۇرغا ، يەكەن قاتارلىق جايلارغا تارقالغان . شىنجاڭ چارۋىچىلىق پەنلەر ئاكادېمىيەسى چارۋىچىلىق تەتقىقات ئورنىنىڭ تەكشۈرۈشىگە ئاساسلانغاندا ، شىنجاڭنىڭ تارىم ئويمانلىقىدىكى دولان قويىنىڭ سانى 3 مىليوندىن ئاشىدىكەن .     چارۋىچىلىق كەسپىدىكى مال دوختۇرى بولۇش سۈپىتى بىلەن ، تاھىر راھمان مۇنداق دەپ قارىدى : دولان قويىنىڭ قىممىتى باقمىچىلىق ئارقىلىق يېزا ئىگىلىكنى ئىلگىرى سۈرۈپ ، كىرىمنى ئاشۇرۇشتا گەۋدىلىنىدۇ .بىر قانچى ئون يىل تۈجۈپىلەپ تاللاپ كۆپەيتىش ، سورتىنى ياخشىلاش ئارقىلىق دولان قويىنىڭ تەن شەكلىدە زور ئۆزگىرىشلەر ھاسىل بولدى ، ھەمدە قويلار ئارىسىدىكى ھەقىقىي ئەلا سورت بولۇپ يېتىلىپ ، تا بۈگۈنگە قەدەر ساقلىنىۋاتىدۇ .     دولان قويىنى تەتقىق قىلىدىغان شىنجاڭ يېزا ئىگىلىك ئۇنىۋېرسىتېتى ھايۋانات پەنلەر ئاكادېمىيەسىنىڭ پروفېسسورى مۇھەممەدئىمىن بارات مۇنداق دېدى : ‹‹چۈنكى ئۇنىڭ بويى ئېگىز ، كۆپىيىش ئىقتىدارى كۈچلۈك ، تۆت ئايلىق قوزىنىڭ بەدەن ئېغىرلىقى 50 كىلوگىرامغا يېتىدىغان بولغاچقا ، ئۇ باقمىچى ئائىلىلەرگە ناھايىتى كۆپ ئىقتىسادىي ئۈنۈم ئېلىپ كېلىدۇ . ئەمەلىيەتمۇ ئىسپاتلىدىكى ، ئىلگىرىكى زامانلاردا ‹يىپەك يولى› دا سودىگەرلەر مالغا مال ئالماشتۇرۇشتىكى غەربىي يۇرت يەرلىك قويى ، بۈگۈنكى كۈندە بىر رايوننىڭ قوي سورتىنى ياخشىلاشنىڭ ھۆددىسىدىن چىقالايغان تۈرگە ئايلاندى›› .     شىن بىڭ مۇنداق دېدى : ‹‹نەسلى ياخشىلانغان دولان قويىنىڭ ئۆسۈشى تېز ، يېتىلىشى بالدۇر ، گۆش مەھسۇلاتى ۋە كۆپىيىش نىسبىتى يۇقىرى ، ماسلىشىش ئىقتىدارى كۈچلۈك ، ئېرسىيەتلىك خۇسۇسىيىتى مۇقىم بولۇشتەك ئالاھىدىلىكلىرى شۇنى كۆرسىتىپ بەردىكى ، دولان قويى ئەرمەكلەر بازىرىغا قارىغاندا پۇقرالارنىڭ تاماق ئۈستىلىدە پەيدا بولۇشقا لايىقلاشقان ››. شىن بىڭنىڭ ئانالىز قىلىشىچە ، دولان قويىنىڭ ئۆمرى ئادەتتە سەككىز يىلدىن ئون يىلغىچە بولۇپ ، ياشاش ئادىتى ، تەبىئىيتى ، ئەقىل بۆلۈنمىسى ، ئالاھىدىلىكى ئەرمەك ھايۋان ئورنىدا بېقىشقا ماس كەلمەيدىكەن .     شىنجاڭ چارۋىچىلىق پەنلەر ئاكادېمىيەسى چارۋىچىلىق تەتقىقات ئورنىنىڭ باشلىقى تيەن كېچۈەنمۇ مونۇلارنى كۆرسەتتى : قوينىڭ سۈپىتىنى ئۇنىڭ ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى بەلگىلەيدۇ ، دولان قويىنىڭ بازاردىكى باھاسىنىڭ بىر قانچە يۈز مىڭ يۈەنگە يېتىشى مۇمكىن بولىدىغان ئىش ، ئەمما 10 مىليوندىن ئېشىپ كېتىدىغان باھا نورمالسىزلىق ، دولان قويىنىڭ سورتىنى ئېلىپ ئېيتقاندا ، گەۋدە سۈپىتىدە پەرقلەر چوڭ ، ئىشلەپچىقىرىش يوشۇرۇن كۈچى ۋە سورت سۈپىتىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشكە توغرا كېلىدۇ .

دۆت

	ماۋۇ گەپنى قوينىمۇ ياڭاق ، تۇخۇم بىلەن باقسا.... بىز ئىنسانلار ھەلەپ بىلەن گۈنجۈر يەيمىزمۇ نىمە كەلگۈسىدە؟؟؟ بۇ 14مىليونلۇق قوينى قانداقسىگە قوتاندا بېقىپ كېچىلىرى خاتىرجەم ئۇخلاۋاتقاندۇ ھە -مىجىتەم.... بۇنداق دىسەم ھەيران قالماڭلار بىزنىڭ ناھىيىدە نىياز جورجى دىگەن بىر توخۇۋاز بار ئىدى ئۇنىڭ بىر خورىزى ،ۋە بىر دىڭ قۇلاق دەيدىغان ئىتى باربۇلۇپ بۇ ئىتقا خۇتۇن باللىرىغىمۇ بىرىشكە كۆزى قىيمىغان تۇنۇر كاۋاپ گۆشى .. تۇخۇم ،سۈتلەر بىلەن  كېچىسى يوتقانغا سولاپ دىگۈدەك باقادىكەنمىش(باشقىلار ئوغۇرلاپ كەتمىسۇن، تامىقىغا زەھەر سېلىۋەتمىسۇن دەپ). بىر خەۋەردە شىنجاڭلىق ئويغۇر دىھقاننىڭ بىر قوغۇننى 20مىڭ يۈەنگە كىم ئارتۇق قىلىپ ساتقىننى ئاڭلىغان. ئەمدى بۇ قوچقار راستىنلا شۇنداق كىم ئاشتى قىلىنسا 100مىليوندىنمۇ ئېشىپ كەتكۈدەك.... ئاتا-ئانىڭىزنى شۇنچىلىك سۈت ،تۇخۇم بىلەن باقارمسىزمۇ ھە ... «مىجىتەم...»

	دەرھال سىستۋىتىش ياكى ئۆلتۈرۈپ يىۋىتىش كىرەك ما قوينى ، بولمسا كۆز تىگىدۇ .

borayar

	تۇيۇقسىز ئۆرلىمىدى ، بارا بارا ئۆرلىدى،1مىليونلۇق 4مىليونلۇق 5مىليونلۇق 7مىليونلۇق قويلارنىڭ گېپىنى ئاڭلىغان مەكىتتە.  مانا ئەمدى 10مىليونغا چىقىپتۇ.

harsan

	بۇ قوينى بېقىپ ئىلگىرى ۋەيران بولغانلارمۇ ئاز ئەمەس.

haltakoqa

	ياخشى بوپتۇ، بىزنىڭ مەھسۇلاتنىڭمۇ بازىرى چىقسۇن بۇرادەرلەر

Ayberchin

	ئاۋۇ بىرىنچى سۈرەتتىكى قوي چاڭلاشتۇرۇلغانمۇ قانداق، بىلەكچىلا تۇرىدا...

sarsanroh

	بىزمۇ قوي باقساق بولامدۇ نېمە

dilnaray

	شۇ قويدىن بىرسى بولغان بولسا، خىزمەتنىمۇ ئىشلىمەي،  يىمەي-ئىچمەي، 4 قات كۆرپىنىڭ ئۈستىدە ياتقۇزۇپ قويۇپ كېچە-كۈندۈز ئۆزى كۈزەتچىلىكتە تۇرسا..ھى ھى ھى

kurban

	خېلى بۇرۇنلا باھاسى ئۆسۈشۈ كېرەكتى. ئەمدىلەتىن بولسىمۇ بىزلەرنىڭ ئاچا تۇياق قويلىرىمىزنىڭ باھاسىنىڭ ئۆسۈشى بىر ياخشى باشلىنىش.

Erkman

	سۈرەتتىكى قوي ئىتقىلا ئوخشايدىكىنە!