تاللانغان ماقال - تەمسىللەر ( 5 )

ئەزھەر36

سۆز كۆركى ماقال، ئەر كۆركى ساقال.
; i/ v, j$ ?* K$ O# R1 k% k: xئابروي ئەقىلدىن كېلەر، ئېغىزدىن كېتەر.
ئاتا – ئانا چۈمۈلىدىك يىغار، بالا توخۇدەك چاچار.
ئاتا – ئاناڭدىن مىراس قالسۇن دېسەڭ، ھۈنىرىڭگە ئىخلاس قىل.
+ E- a7 b5 U. m+ mئاتا – ئاناڭغا چىنىدە بەرسەڭ، پەرزەنتىڭ ساڭا تاغارلاپ بېرەر.
ئاتا – ئاناڭغا نېمە قىلساڭ، بالىلىرىڭدىن شۇنى كۆرىسەن.
3 ]+ @$ o! V; r( a1 e  ]ئاتا – ئاناڭنى باقمىساڭ، بالاڭدىن تامە قىلما.

ئاتا – ئاناڭنىڭ ھۆرمىتىنى قىل، خەلقىڭنىڭ خىزمىتىنى قىل.

; {3 `* }/ u; h2 ?% cئاتا – ئانام بولسىكەن، ئاغزى- بۇرنى بولمىسىكەن.
  a$ }5 z! m& c! l1 {4 p
ئاتا – ئانا يايرىسا باغ، يۆلەنسە تاغ.
, t. O% {3 A( s( ?
ئاتا – ئانىدىن يامانلىغان ئەقىلنىڭ يوقلىقى، تاماقتىن يامانلىغان قورساقنىڭ توقلۇقى.

ئاتا بالىسى بولغۇچە، يۇرت بالىسى بول.

& E0 X5 F+ H# N7 X% {ئاتا دۇئاسىدا باغ كۆكلەر، ئانا دۇئاسىدا ئەل كۆكلەر.
! V4 b6 i& U  I9 d
ئاتا كۆرگەن ئوق ئاتار، ئانا كۆرگەن تون پىچار.
! ~" H* o. d+ Y' P
9 x: V4 s- a) Q2 fئاتاڭ بار، ئاناڭ بار، بايلىقىڭ شۇ، ئەتىگەندە بېرەر تاماق قايمىقىڭ شۇ.
' P& i- ~# l! R. ~, t
+ ^: l) @. B4 H+ C( Nئاتاڭغا نېمە قىلساڭ، بالاڭدىن شۇنى كۆرىسەن.
7 m* E( H  x$ E+ A1 I1 j( a! o
ئاتا مېھرى چىراغ، ئانا مېھرى بۇلاق.

ئاتا ئۆينىڭ تۈۋرۈكى، ئانا ئۆينىڭ يۈرىكى.
! z3 Q. h% v& g. j8 F/ j' r" G% Q
% N% |( ^7 t7 _% T- jئات جەڭگە كىرسە، ئۇيقىسى ئېچىلار.

# G. ~% e- P5 [2 c5 [  r0 tئات تويغان يېرىگە تارتىدۇ، يىگىت تۇغۇلغان يېرىگە.
0 z& i/ L/ q$ v
ئاتقا مىنگەشمە، مىنگەشكەندىن كېيىن «ۋاي» دېمە.

, H; }  U, D; a  ]. e; r. iئاتنىڭ ــ زىننىتى ئىگەر، ئەرنىڭ ــ زىننىتى ھۈنەر.

; M* u4 G6 q: Gئاتنى مىنىپ سىنا، ئادەمنى ئارىلىشىپ سىنا.
( K9 |- f6 V" i
ئات ئۇزۇن يولدا سىنىلار، ئادەم ئۇزۇن يولدا سىنىلار.
; F" s: `6 e% {# W1 ^
ئات ئۈستىدە كارۋانمەن، جەڭ ئۈستىدە پالۋانمەن.

ئاتىقى چىققانى ياتمۇ تۇغقىنىم دەيدۇ، چاتىقى چىققاننى تۇغقانمۇ يات دەيدۇ.
2 O% N. S9 H# I3 B3 K
, M$ N2 ~/ \. C- [; N% ?ئاچچىق ئەقىلنى كېسەر، تاتلىق كۆڭۈلنى يېشەر.
4 k- m! H! I$ j  K# D: o
ئاچچىق تەر تۆكسەڭ، تاتلىق تاماق يەيسەن.
0 ?$ h; x0 Z+ }/ w: P4 H
& h- I8 S2 X1 v% f6 ~ئاچچىق كەلگەندە، ئەقىل قاچار.

ئاچ دەردىنى توق بىلمەس، كېسەل دەردىنى ساق بىلمەس.

ئاچلىقتىن ئۆلسەڭمۇ، ئاتا – ئاناڭنى تاشلىما.
' F; c' c5 n" D! j- a5 R+ b" v% @
$ \8 u. F+ \! P) Gئاچلىق نېمىنى يىگۈزمەس، بايلىق نېمىنى دېگۈزمەس.
, z; v3 C  M1 r, @- Q4 t  e7 v8 u
* O8 n+ e8 `; p5 }5 o( s) N( t6 }ئادالەتسىز پادىشاھنى ئادالەتلىك خورلۇق ئۆلتۈرەر.
. s" O; H+ p! t& K
ئادەت ئادەمنى باشقۇرماس، ئادەم ئادەتنى باشقۇرار.
& g1 k6 w7 O: i! R
3 z" ?' h6 P5 kئادەم ئالدىنىدۇ مالغا، قۇش ئالدىنىدۇ دانغا.

! R- P% [: Q$ X% R2 Rئادەم ئەتكەنگە تەزىم ئەت، ھالال تېپىپ لازىم ئەت.
8 s/ a! c* {: e' N; B
& g& S. ^! ~% I- a5 `6 j' cئادەم ئەللىك يىلدا يېتىلەر، دەرەخ ئون يىلدا يېتىلەر.

ئادەم بولغان ئادەمدە مىڭ كىشىنىڭ ئىشى بار، ئادەم بولمىغان ئادەمدە كىمنىڭ نېمە ئىشى.

, v+ u( t/ c( [% ~; n# ]- z- W! L9 s* cئادەم بولمىساڭ ئەقلىڭ بىلەن، ئەخمەق بولىسەن ساقىلىڭ بىلەن.

* G" A8 E; Q* Iئادەم بىلىمى بىلەن دۆلەت، بىلىمسىزدە قۇرۇق سۆلەت.
7 F6 g4 |! f6 G, Z
- V3 r% @5 R6 |# uئادەم جىق يەردە ئىش ھارام، موللا جىق يەردە گۆش ھارام.

ئادەم دوستى بىلەن، دەرەخ پوستى بىلەن.

6 Z" K/ Q. N, }: d6 s, S" Kئادەمدە ھايا كەتسە، ئورنىغا بالا كېلەر.
* o; l: G. k- X* d
ئادەم زىننىتى كىيىم بىلەن، يەر زىننىتى دەرەخ بىلەن، دەرەخ زىننىتى يۇپۇرماق بىلەن.

. Z* g, ~: F5 ~( H! e2 sئادەمنىڭ ئالدى گۈل، كەينى تىكەن.

3 j5 m; r7 B4 |; r! oئادەمنىڭ تەمى سۆز بىلەن، ئاشنىڭ تەم تۇز بىلەن.
1 ?3 `  V* \; ^/ M' O6 C' b
ئادەمنىڭ روھى چۈشسە، ئېتى يۈگۈرەلمەس.
" {4 B" _% q% }
ئادەمنىڭ زىننىتى كىيىم، يەرنىڭ زىننىتى جىرىم.

# m# r  w" f+ ?  Z: m4 Oئادەمنىڭ سۆلىتىگە قارىما، ئەمگىكىگە قارا.
2 S3 U, I0 S! W; l3 \$ t1 y. q1 \' N
  @. i. B3 s- R  s  L2 F( j% tئادەمنىڭ قىممىتى ئۆزىدە، ئۈزۈكنىڭ قىممىتى كۆزىدە.

ئادەمنىڭ كۈنى كۆپ بىلەن، ھايۋاننىڭ كۈنى چۆپ بىلەن.

+ B' V  p& n7 D) t' Mئادەمنىڭ ئېسىلى ئۆلگەندە بىلىنەر، ئاتنىڭ خۇيى مىنگەندە بىلىنەر.

# A% C7 _/ R$ i) H+ k2 ^6 H4 oئادەمنىڭ ئېشى تۈگىگىنى، ئىشى تۈگىگىنى.

ئادەمنىڭ ياخشىسى ئەل – يۇرت دەپ ئۆلەر.
' }+ y/ l# U) y
ئادەمنى ئۆتكۈر قىلغان ئاڭ، قىلىچنى ئۆتكۈر قىلغان گاڭ.
$ ?8 E7 d! p- f% a
% H+ ?9 h# g- _) P% Gئادەم ھاياسى بىلەن، ھايۋان باھاسى بىلەن.

) I' J3 `1 L- M" Q& rئادەم ئىككى نەرسە بىلەن زېرىكمەيدۇ: بىرى ناندىن، يەنە بىرى جاندىن.
3 t+ u1 o2 U  E+ P9 S" w# L; {& ]
  _& J& p: u, f! k: hئاددىي – ساددا ئالقىش ئالار، ھالى يوغان قارغىش ئالار.
3 Y) u, ?8 V4 r- R; e
( E6 C+ E5 h2 J: C! Z: ~. Sئارپا – پۇرچاق ئاش ئىكەن، ئۈنچە – مارجان تاش ئىكەن.

7 ?& c+ a* W0 \* ^& g4 X' k8 O! a! oئارقىدا قالغان ئىشىڭغا، قار ياغىدۇ بېشىڭغا.

ئاز – ئازدىن ئۆگەنسە دانا بولۇر، قەترە – قەترە يىغىلىپ دەريا بولۇر.
. _2 @+ p1 c( t9 S6 B+ ]
ئازاب چەككەننىڭ بىلىدىغىنى كۆپ.

ئارىسالدى ئېشەكنى بۆرە يەپتۇ.

  }0 b8 s) c! Rئاز گەپ ئۇز گەپ، جىق گەپ مۇز گەپ.
  _  t8 z- v3 ^& w
. ~6 Z9 v7 F% }$ s4 a- @6 qئاز يىغساڭمۇ ھالال يىغ.
/ K( r( c$ Z& a' E2 X
ئاستا ماڭغانمۇ ماڭغان، توختاپ قالغان يامان.
. w, e2 c/ r6 R6 P8 L9 C
ئاسقۇدا گۆش بولسا بىر كۈن مېھمانغا ياراپتۇ.

ئاسماندا پۇل بار دېسە، شوتا ئىزدەپتۇ.
7 B7 D' ~: ~8 L& E. k
2 U" S$ q, b$ N& t% g" m4 M  p/ k5 Zئاسمانغا تۈكۈرسەڭ، يۈزۈڭگە چۈشەر.

ئاشتىن كېيىن زاغرا، تويدىن كېيىن ناغرا.

ئاش ساتساڭ يىرىك سات، ئات ساتساڭ تىرىك سات.

ئاشقا تەييار، ئىشقا ھەييار.

: [* o+ c4 P2 `+ t! u2 S5 fئاشلىق بەدەن ئوزۇقى، ئىلىم – پەن ئەقىل ئوزۇقى.

ئاشنىڭ ئالىسى قورساقنى ئاغرىتار، كۆڭۈلنى ئالىسى دىلنى ئاغرىتار.
/ [! i$ J3 \" a! w' ]
ئاشنىڭ دەردىنى ئاچ بىلەر، ئانىنىڭ قەدرىنى يېتىم بىلەر.

ئاغرىق بولساڭ ئۆلۈپ قۇتۇل، قەرزدار بولساڭ بېرىپ قۇتۇل.
' m( O9 n% T* x# J4 O( e* s: O
8 M/ ?5 A0 A: ^7 V1 Q3 Pئاغرىق ساقايغۇسى كەلسە، تېۋىپ ئۆزى كەپتۇ.
* r8 a$ ^. p* K; Y
2 J+ {* p5 @8 p+ @4 o. Lئاغزىدا ئەل – ۋەتەن، كۆڭلىدە پەقەتلا «مەن».
* D( }$ q3 \: w4 K4 W" A
7 Z% M+ N4 Z  E/ U- p$ T4 Lئاغزىدا كۈلكە – چاقچاق، قوينىدا پالتا – پىچاق.

ئاغزىدىن ھەسەل تامار، كۆڭلىدىن زەھەر.

ئاغزىڭ قان بىلەن تولسىمۇ، دۈشمەن ئالدىدا تۈكۈرمە.
( Z6 v( J. e( R! O8 `  h; M/ q
% E& i$ C; h5 d# |" oئاغمىخاننىڭ توخۇنى يوقلىشىدا ياخشى نىيەت يوق.
  Q4 A/ s+ @  ~9 H( ^( L; t3 Z
$ R9 B8 G; B! ?. P, ?ئاغىنەڭ ياردەم سورىسا، ئەتىگە قالدۇرما.
$ c# H( A  V2 D1 j1 ]
4 j6 ?: O8 B0 I! d7 Yئاقىللاردىن ھېكمەت ياغار، نادانلاردىن تۆھمەت ياغار.
- p+ u. k* z7 L. J/ e
0 g+ ]' J- Z9 p3 J8 W4 Y) i% ^ئاڭلاپ ئىشەنمەي، كۆرۈپ ئىشەن.

ئالاردا سانىقى ئوتتۇز، بېرەردە سانىقى توققۇز.

ئالەمنى سۇ باسسا، ھۇرۇننى ئۇيقۇ بېسىپتۇ.
0 G1 Q+ j& d4 A' L! f
& [8 @1 q  B2 U/ `ئالىمىڭنى كەڭ ياراتتىڭ، زامانەڭنى تار؛ ئادىمىڭنى كۆپ ياراتتىڭ، ئۈچىينى تار؛ مۈشۈكۈڭنى بەگ ياراتتىڭ، ئىتلىرىڭنى خار.

# Y$ G8 @8 {+ q+ Zئالتۇنباش ئاتاڭ بىلەن قالغۇچە، پاخمىباش ئاپاڭ بىلەن قال.
6 i2 ]/ W" ~  L0 Q  \" \
, G- F* q" y! Qئالتۇن چىقىدۇ يەردىن، بەخت كېلىدۇ تەردىن.

ئالتۇن قەپەزدىن تىكەنلىك ئۇۋا ياخشى.

9 T! J/ E4 a/ R' Qئالتۇن – كۈمۈش چىققان يەردىن، تۇغۇلۇپ ئۆسكەن ئەل ياخشى.

ئالتۇن ياتىدۇ سايدا، تونۇمىساڭ نە پايدا؟
5 v$ O- g# w0 H8 E* A' Y1 ?
; t, P0 u9 Q' L7 Zئالتۇن يەردە قالماس، يەردە قالسا توپا قونماس.
% {6 r+ i, c& X* U) g
ئالتۇننى كۆرگەن پەرىشتە يولدىن ئازىدۇ.

ئالدىدا ئاش قويۇپتۇ، كەينىدىن مۇشت قويۇپتۇ.
& C% U, E  ~8 Y0 V  j! ^  |
ئالدىدا كەتسەڭ تەسچىلىك، ئارقىدا قالساڭ سەتچىلىك، ئوتتۇرىدا ماڭساڭ ئىشەنچلىك.
9 U6 r* s2 y/ t. J* x$ X
! ^& s* Z3 b5 e1 L- X8 r# r; sئالدىراقسانلىق ــ شەيتانلىق، سالماقلىق ــ رەھمانلىق.

ئالدىمغا كەلدى دەپ يېمە، ئاغزىمغا كەلدى دەپ دېمە.

: Z* M$ l: ]; t7 E" bئالدى ئىشىكتىن يىڭنە پاتمايدۇ، ئارقا ئىشىكتىن پويىز قاتنايدۇ.
" T' c6 l+ }/ ]' U9 |; [6 ]
ئالغاندا پاتمانلاپ، بەرگەندە مىسقاللاپ.

ئالغاندا خۇش چىراي، بەرگەندە مۇز چىراي.

* L4 Y4 G, I* {8 }( k! h* Fئالقىش ئالغان ئامان، قارغىش ئالغان يامان.

' Q6 m& l4 P1 n7 a& ]% E2 E6 gئالماس خەنجەر قىنىدا ياتسا، دات باسار.

ئالىم بولماق ئاسان، ئادەم بولماق تەس.
7 |' h; _4 s! a# x0 c; i/ J/ ?: L# g
! H  a0 ~  {* eئالىم سۆزلىسە، زالىم جىم بوپتۇ.

ئالىمىنڭ خۇمارى بىلىم، بەڭگىنىڭ خۇمارى چىلىم.

$ k. [8 p$ S0 x6 A& v5 Sئانا ئايىغىدا جەننەت بار، ئاتا ئايىغىدا دۆلەت بار.
) e$ g3 h. Z/ {( z" N. X4 a
& Z- C' n) J. F% m# _ئانارنى چۆلگە تىك، ئەنجۈرنى كۆلگە.

( a$ I0 ^5 h" g* E" l& iئاناڭنى جاھان بىلسەڭ، ئاتاڭنى خاقان بىل.
: ?5 u( T9 N* ~, t+ V
ئانىنىڭ كۆڭلى ئاغرىسا، يەر تىترەيدۇ.

ئانىنىڭ كۆڭلى بالىدا، بالىنىڭ كۆڭلى تالادا.

" u5 S5 E6 F( a' Q+ k5 i7 T* m" B. I) I  pئاۋات شەھەرىڭدىن ئەسكى تاملىق يۇرتۇم ياخشى.

, ^  j5 m5 P4 l9 Y- Y& gئاھ ئۇرۇپ غەم قىلغۇچە، ئەقىل ئىشلىتىپ پەم قىل.
# y7 }: V! _- p2 y) j
8 V2 q7 l: I8 S' t, iئاۋۋال ئىشلە، ئاندىن چىشلە.
- W+ d* x% Q- s' V, o
& E  [9 _& q8 p# h$ E9 Jئايال كىشىنىڭ قولى كۆسەي، چېچى سۈپۈرگە.

; ]7 H- n5 Y; }0 kئە
; S; C1 }5 T# r: g0 q. `ئەپتىڭ يامان بولسا، ئەينەكتىن كۆرمە.
1 m( \! V) `" L
  ^/ l. p  s" R4 ]) P0 ^ئەتىگەندە قىلسا ناشتا، كېسەل بولماس باشتا.

ئەتلەس كىيسەڭ، بۆز كىيگىنىڭنى ئۇنۇتما.

ئەتىيازنىڭ ئاپتىپىغا كېلىنىڭنى سال، كۈزنىڭ ئاپتىپىغا قىزىڭنى سال.
' o) y+ S& \9 q0 C
ئەجىر قىلساڭ تاشقا، ئاغزىڭ تېگەر ئاشقا.

ئەجىر قىلساڭ چۆلگە، پۈركىنىسەن گۈلگە.
3 l: Q* I3 z  J6 _
9 U8 f; y- f% o, nئەجىر قىلساڭ، لوم تۆمۈر يىڭنە بولار.

' N& S0 R9 k6 m, z" L8 pئەدەپ – ئەخلاق بازاردا سېتىلماس، ئەدەپسىزگە ھېچ كىشى قېتىلماس.
' r, S- m$ ]8 K: N
* S1 X7 N5 c- O% eئەردىن ئەلگە نەپ، نەپ تەگمىسە كۆتىگە تەپ.

! L$ k, s% \2 m; k% b& Sئەرزان بەرگەن ئاۋۋال ساتار.

ئەت قانىتى ــ ئات.
/ C# {) x& J! |  r* z# C3 R
ئەر كۆركى ــ ساقال، سۆز كۆركى ــ ماقال.
$ O; N3 B: ~9 \% M9 @: b
/ r, G$ _+ e& L* s3 ~' o% Uئەركىلىتىۋەرسەڭ، ئېشەككە مۈڭگۈز چىقار.
' L# v* V; G% C) k# W! Q
ئەر كۆيگەنگە كۆيمە، ئەل كۆيگەنگە كۆي.
3 U5 J9 G& L3 E0 R1 E
ئەر ئۆزى ئۈچۈن تۇغۇلۇپ، ئېلى ئۈچۈن ئۆلەر.

. P" @# o$ T; h7 J6 d+ Xئەر ئۈمىدىنى ئەر ئاقلار، ئەر نامىنى ئەل ساقلار.
  B/ J% G1 w2 z& q. f, q
/ e% l3 V. b! W# j- `ئەر ئېيتماس، ئېيتسا قايتماس.
; F' b, a: o0 l
ئەزمە ئويلانغىچە، تەۋەككۈلچى مەقسەتكە يېتەر.

ئەسكى تامدا قۇشقاچ تولا، كەمبەغەلگە پۇتلاش تولا.
% e  c: s. z# c9 q
! m% E: B/ D+ G& xئەسكى جاڭگالنىڭ تۈلكىسى كۆپ، تەخسىكەشنىڭ كۈلكىسى كۆپ.
1 n* I: S# U) ]9 i( q
  W# H0 R% ~1 Kئەسكى دۇمباقنىڭ ئۈنى يوغان، ئەخمەق كىشىنىڭ گېپى يوغان.

ئەسكىدىن جىن قورقىدۇ.
* G5 ~: B! l8 l- q
- m# ^$ Y$ ?6 @. J  r# Gئەسكىسىنى ياراتماي، ئوبدىنىنى تاپالماي، داغدا قالغان باراتباي.

9 B4 X6 r4 p, `7 Uئەسكە مېھمان ئىشىكتىن كىرگۈچە، كەشى تۆرگە چىقىپتۇ.

. Z% V) A( C! z' uئەسكىنى ئالداپ ئىشلەت، تاسمىنى مايلاپ ئىشلەت.
: B+ z, T0 p# w, s! w3 n0 U" Q+ [
  W' k2 E. ^: U8 H, }ئەسلىڭنى ئۇنۇتتۇڭ، نەسلىڭنى قۇرۇتتۇڭ.
  m8 T9 B3 G/ i7 g" j' J" G4 r! [2 @' U
ئەقىل چىرىقىڭنى چاقنىتاي دېسەڭ، بىلىمگە ئاشىق بول.
+ V& W3 T/ N# c) ?. }. A  j8 k" K/ z
ئەقىلسىز باشنىڭ جاپاسىنى پۇت تارتىدۇ.
, e7 a) s8 \+ G; R$ U7 m
0 M3 [' K- I9 o, Q6 Nئەقىلسىزنىڭ پەمى يوق، گەپ سۆزىنىڭ تەمى يوق.

+ T5 U& C9 @$ r6 \ئەقىللىق بىلىمگە ئامراق، ئەقىلسىز ئويۇنغا ئامراق.
9 d# L% Q! M# `. H
0 }! H7 F% q/ U0 E& }ئەقىللىق پۇل تاپسا ئايغا مىنەر، ئەقىلسىز پۇل تاپسا لايغا مىنەر.

ئەقىللىق تېپىپ سۆزلەيدۇ، نادان كۆپۈپ سۆزلەيدۇ.

ئەقىللىقنى ئىشىدىن بىل، بىلىملىكنى سۆزىدىن بىل.
" w6 j! Q3 C) |; f1 Y9 O
ئەقىللىق ئويلاپ سۆزلەر، ئەقىلسىز ئويناپ سۆزلەر.
, {* d7 i( v3 F4 g; q! |% s- o/ u
ئەقىللىق ئۆزىنى ئەيىپلەر، ئەقىلسىز ئۆزگىنى ئەيىپلەر.

. W5 Q* |( p, j1 z7 ~: N; ^ئەقىللىق ئۈمىدۋار كېلىدۇ، ھاماقەت خىيالچان كېلىدۇ.
4 b, j; D4 G: a# K0 v& d
ئەركىلىتىش ئاپەت، باشقۇرۇش مۇھەببەت.

: L3 Q7 r& V& d0 l9 jئەل ئاياغ باسمىغان يەردە كۆپ يۈرمە.

ئەل بار سورۇندا ئوغلۇڭنى چۆكۈرمە، ئەر بار سورۇندا قىزىڭنى چۆكۈرمە.
) z( O) S- p- o
$ b6 ]4 ^. C! @; ]2 o3 i# jئەل بار يەردە ئەر خار بولماس.

ئەل بەختىگە كۆيگەندىن ئەل سۆيۈنەر.

$ N% R8 k- t3 \1 o$ Y, [ئەل بولساڭ، تۇغۇڭنى كۆرسەت؛ باتۇر بولساڭ، بۇغۇڭنى كۆرسەت.

4 _1 N; i' x# J9 l# tئەل بېشىغا كۈن چۈشسە، ئەل بەغرىدا مىڭ ئۆچكە.
7 i) l) ^) h+ Q4 M# R9 R. _
ئەل بىر پەرياد چەكسە، سەن مىڭ پەرياد چەك.

% ]) o! x  X/ F( `1 sئەل بىلەن بىللە كېسىلگەن قولدىن قان چىقماس.

5 r) G! x) S$ [# U; M' Q, bئەلدىن بېشىڭ تارتقىنىڭ ، مۇردا بولۇپ قاتقىنىڭ.
4 t8 [! O3 G* L2 M
ئەلدىن قاچقان سەلگە ئۇچراپتۇ.
* I3 q+ K3 i4 ]
$ `5 u4 V* @0 M4 i0 J+ ~8 ~ئەل ساڭا غۇنچە تۇتسا، سەن گۈلدەستە تۇت.

9 y- l2 v. {& o4 t% `" v% L: [ئەل سۆيمىگەن ئەردىن، گىياھ ئۆنمىگەن يەر ياخشى.

9 S2 ~! u* p3 y  a0 X7 v" n4 ~ئەل سىلىسا ئەل ئايىقى، ئەل سىلىمىسا ئىت يالىقى.

ئەل غېمىدىن ئەر قاچسا، ئەر غېمىدىن ئەل قاچار.
5 }( P  [- z" A) [; u: T# a
ئەل كۆكەرسە، ئەر كۆكىرەر.

( b! W4 e. [- R  ~8 C) h8 Gئەل كۆڭلىنى ئوۋلىغانلار مەقسەتكە يېتەر، ئەل كۆڭلىنى ئاغرىتقان ھەسرەت چېكەر.
4 D8 r% P1 V; i& H4 {# t
; N) |! n. E. h) S/ Fئەل كىرگەن كېچىكتىن يانما.

( I  t' C- C. c" Z* xئەلگە باقساڭ ئېلىڭچە، سۇغا كىرگىن بېلىڭچە.

ئەلگە بەرسەڭ ئېشىڭنى، ئەل سىلايدۇ بېشىڭنى.

ئەلگە قوشۇلساڭ ئەر بولىسەن، ئەلدىن ئايرىلساڭ يەر بولىسەن.

ئەلگە ئىشلەتمىگەن بىلىم، سۆڭەككە چاپلاشقان يېلىم.
" @* P2 o4 L# ]" E( ~
" ~0 `' D+ b- O5 {$ @3 Lئەلگە ياخشىلىق قىلغىنىڭ ــ كۆكتە پەرۋاز قىلغىنىڭ.

5 O: W  |: B) q( Q4 d& R" f) _, jئەل مەشئەل كۆتۈرسە، شەپەرەڭ دات سالار.

ئەل مېھرىنى ئۆتۈنمە، ئوتىدا كۆي، ئۆكۈنمە.

ئەلنى سۆيسەڭ يولۇڭ ئوچۇق، ئەلنى سۆيمىسەڭ كۆتۈڭ ئوچۇق.

" k( V; t: M$ B1 ^5 _9 Kئەلنى سۆيگەن خار بولماس، پەننى سۆيگەن زار بولاس.

ئەلنى سېغىنغان ئايغا باقار، ئەلدىن كەچكەن لايغا پاتار.
4 w0 B  H, J/ m# T( U9 |
% R1 L! E3 s; V) D4 D: u, d* R3 [* |9 K  `ئەلنىڭ ھەققىنى يېسەڭ، كۆتۈڭدىن پۈتۈن چىقار.
7 ]5 P- w: P, h8 _, W% h8 W6 j7 r# U
ئەلمەلدار بۆرە بولسا، پۇقرالار تۈلكە بولار.
5 v' a9 @: X' f8 a5 t
ئەمەلدارنىڭ ئوت قويۇشىغا رۇخسەت، پۇقرانىڭ چىراق يېقىشىغا يول يوق.

ئەمەلدىن كەچ، ئەلدىن كەچمە.
' w) h$ Z3 D9 w. K5 r  q. e
2 y6 |7 R2 b7 [6 e- @' \" ]3 z1 oئەمگەك بىلەن ئەل كۆكىرەر، يامغۇر بىلەن يەر كۆكىرەر.
9 e2 [! E2 {6 Z
5 ?5 z9 `! d/ oئەمگەك بىلەن ھەرىكەت قىلساڭ، ئالتۇن بىلەن بەرىكەت تاپىسەن.

/ U7 F+ D! r" ?" u+ |ئەمگەك قىلغان جىگدە يەپتۇ، ئوڭدا ياتقان گىردە يەپتۇ.
! R" O- B" o. S" Q; q
ئەمگەك قىلماي ھالاۋەت يوق، ئىناق بولماي سائادەت يوق.

; o7 a- {2 h+ U1 c* Iئەمىلىڭ بىلەن ئاتالغۇچە، بىلىمىڭ بىلەن ئاتال.
4 s" L4 B$ I6 R! B. T
ئەيىپسىز دوست ئىزدىگەن، يالغۇز قالار.

ب
! b4 [* L7 T; d4 g" Nباتۇر بىر قېتىم ئۆلەر، قورقۇنچاق مىڭ قېتىم.

باتۇر جېنىدىن كەچسىمۇ، ئېلىدىن كەچمەس.
) o6 z8 l9 [/ T* o% R  |. v6 ~
4 ?+ B% C" _6 j0 iباتۇر چۈشىدۇ دۈشمەن كۆرەر.

باتۇرغا بىلەك كېرەك، مەردكە يۈرەك كېرەك.
% t& h. R1 m* x- ~0 ^
باتۇر ئۆيدە تۇغۇلۇپ، جەڭدە ئۆلەر.

+ P$ q- ~# o0 H0 X1 {& x6 Dباجگىرغا قاۋىغان ئىت جەننەتكە كىرەر.

, b, e0 p( X7 K: S' i  V% y% ?باخشىنىڭ كۈنى داپ بىلەن، يالغانچىنىڭ كۈنى لاپ بىلەن.
* K  [. P* F3 H4 @( z! U6 }- E% c
باراڭ لازىم ئەمەس، قاپاق لازىم.

بارچە گۇناھ ئۆزۈمدە تۇرۇپ، قاپ كۆتۈرۈپ نەگە باراي.
' e9 U+ J$ N3 `3 a
بارمىغان يەرنىڭ ئوي – چوڭقۇرى تولا.

* Z/ \3 X) i2 R- n2 m" xبار نېمىنى دېگۈزمەس، يوق نېمىنى يىگۈزمەس.

بارنىڭ خىجالىتىدىن، يوقنىڭ خىجالىتى يامان.

# E! ]2 A/ l: g- @; D  X: Z; Lبازارغا باققال يارىشا، پوقاققا ساقال.
* d& B) @9 N# L9 Z9 Y1 x$ T& n
بازارغا گەپ ئاتما، مازارغا چالما ئاتما.
  W& j: G8 G2 X# N
بازىرى كاساتنىڭ پارىڭى تولا.

باش ئاغرىقى ــ غەمدىن، بەل ئاغرىقى ــ نەمدىن، پۇت ئاغرىقى ــ يولدىن.
0 I5 o+ }6 J5 d  ]
باشتا قاتتىق بولسا، ئاياغتا تاتلىق بولار.

باش ــ غەزىنە، تىل ــ ئاچقۇچ، كۆز ــ ساقچى، قول ــ بايلىق.

باشقا يۇرتنىڭ سۇلتانلىقىدىن، ئۆز ئېلىڭنىڭ گادايلىقى ئەلا.

باشقىنىڭ ئەقلى بىلەن ئاش يىگۈچە، ئۆز ئەقلىڭ بىلەن پوق يە.
! L  u$ \6 F, ]; F6 s
9 Y2 T3 `" k& a1 g0 U0 [3 aباش نەدىن كېتىدۇ دېسە، تىلىنى چىقىرىپتۇ.

باغلاقلىق ئىت ئوۋغا يارىماپتۇ.
) y. M9 j( i1 P+ s/ R( A# Q3 k
& O- M( o) o6 d. \5 n, W: ]بالا بالا بولغۇچە، ئانىسى موماي بولار.

6 T/ K$ W8 ~* _  Y: M, ^بالاڭغا كۆيسەك، يامان ئىشتىن توس.

2 Z# E$ ^, U' K, }; a  tبالاڭنى ئايىساڭ، بالاغا قالىسەن.
5 l$ X$ D. H: W, z1 o9 {
بالاڭنى مەيلىگە قويساڭ، ئوچىقىڭنى بۇزار.

! O& K& k+ }7 o9 X* q/ s, oبالاڭنى مەيلىگە قويۇپ بەرسەڭ، بېشىڭغا چىچار؛ چىۋىننى مەيلىگە قويۇپ بەرسەڭ، ئېشىڭغا چىچار.
% N6 G3 q% y7 l6 y- P8 W# h- P
8 R3 ]& @0 D+ S: v- G2 [بالاڭ يامان بولسا ئۆزۈڭدىن كۆر.

4 ]! v! W) }0 {  j% d6 V& D% zبالا ئۇچراپتۇ يوقسۇزغا، كىيىك ئۇچراپتۇ ئوقسىزغا.
6 C# {2 E7 J' u  p* F3 g
; ]5 e* n9 N8 Q7 M1 `9 yباي بازارغا يېقىن، گاداي قازاغا يېقىن.

باي بايغا باقار، سۇ سايغا ئاقار.

باي بولساڭ، نامراتنىڭ غېمىنى ئويلا.

بايغا يالۋۇرما، ئۆزۈڭگە يالۋۇر، ئىرادە ئالدىدا مۇشەققەت قاچۇر.
5 B, C) R, C! g  q, k$ }5 l
بايلىق تېجەشتىن، نامراتلىق چېچىشتىن.

  l/ O, B: s9 L( [8 C6 t2 U0 Tبايلىق قاچقان كىشىنى قوغلار، قوغلىغان كىشىدىن قاچار.

6 N: h1 @% e; D; c" Y% ~راست گەپ ئاڭلاي دېسەڭ، كىچىك بالا بىلەن مۇڭداش.
# y( `8 h5 E  o( y
" g' G  ^2 u, }9 `% Hباي مېلىنى سۆزلەيدۇ، نامرات غېمىنى سۆزلەيدۇ.
$ u# m6 p/ |( g: e! H/ N
! G  d. o8 z% i* x3 v4 |6 `باينىڭ بالىسى بازارغا يېقىن، كەمبەغەلنىڭ بالىسى قازاغا يېقىن.

1 n1 U$ W) N! v7 R7 [باينىڭ پۇلى بار، كەمبەغەلنىڭ ھۈنىرى بار.

باينىڭ پۇلى بولغىچە، گاداينىڭ قۇلى بول.
' u  c; }) [+ W" |% ^8 o
( N# i+ [. a! W8 mباينىڭ قىزى تازغا ئامراق.
0 k' z7 `+ @: K) o5 a5 h7 C; X
باينىڭ مېلى كەمبەغەلنىڭ كۆز يېشى.
% W" _) k( O$ ?8 C3 ]. F9 l
4 A. J" p) D7 d; e* }بەتتام قوغۇننىڭ ئۇرۇقى تولا، ئويلانماي قىلغان ئىشنىڭ سورىقى تولا.
, j' U6 q( f, s' [: I
& t- |9 `- I8 Z) |بەختسىز قىز تېزەك تەرگىلى چىقسا، كالىلار سۇغا تېزەكلەپتۇ.
! F" Q% T7 q. C9 c8 `& ~% X
& \' O: N4 l  J1 a2 g- Oبەختنى ئەردىن ئىزدەش بەختسىزلىكنىڭ باشلىنشى.

قارىغۇ مۈشۈككە ئۆلۈك چاشقان ئۇچراپتۇ.
7 L; ~2 W$ c* v: h8 m) L8 c, _
5 B. t1 T0 V, S3 I: U& o& tبەختسىز قۇدۇققا چۈشسە، بېشىغا قۇم يېغىپتۇ.
2 D* {6 w- k& @6 j
, i: J( O2 ^- eبەرىكەت دېگەن خالتاڭدا ئەمەس، ئالىقاندا.
* Z+ e# H: o: f" [
; `# V1 M- B& f. @بەرىكەتنى ھەرىكەتتىن تىلە.
. d9 t- q8 Z3 R. }& i' y4 |
بەرگىنىڭنى مىننەت قىلما، ئالغىنىڭنى ئۇنتۇپ قالما.
  `) x( {# p4 k+ F) z
1 o9 Z9 d$ e; F3 [$ ^& f5 x- Aقىزغانچۇقنىڭ ھالۋىسىدىن، قولى ئوچۇقنىڭ ئۇمىچى ياخشى.
/ z& R* }% r3 T" y
كىشىنىڭكىنى بۇلاپ – تالاپتۇ، ئۆزىنىڭكىنى سىقىپ يالاپتۇ.

* ~/ ?1 ]# a/ Iبەزىدە خۇدا بىلەن رۇسۇل، بەزىدە دۇتار بىلەن ئۇسسۇل.
; B7 h+ {) k6 ?- t
بەزىدە مېھمان كېلۇر قويۇپ قويغان ئۆپكىدەك، بەزىدە مېھمان كېلۇر يۈگۈرۈپ قوپۇپ تەپكۈدەك.
, ^& U: t1 K* u& p( L) o' ~$ V
1 `! g5 @+ ~2 n+ l  [- H. r: yبەزىلەرگە ئالتۇن تاۋاقتا ئاش كېلۇر، بەزىلەر يوقسۇزلۇقتىن جان بېرۇر.

. c5 _9 @) g+ L. Mبەلگە بولسا يولدىن ئازماس، بىلىم بولسا سۆزدىن ئازماس.
+ v. D# G& v- R% ]4 S
بورىچى ھالۋىچى بولسا، كۆزىنى چاپاق بېسىپتۇ.
1 [3 G5 ?8 ?/ v+ H: m
بولسا ئادەم پىلانسىز، كېتەر ئوقى نىشانسىز.
5 V3 Q: n/ D( G
! M9 D: ?5 v1 d/ Y8 B0 fبۇ دۆلەت سەندە تۇرماس، بۇ مەينەت مەندە تۇرماس.
$ x/ j% g7 e# N. W- A, ], s8 j
" I$ ]9 H& z  aبۇلبۇل باھارنى سۆيەر، ئادەم ۋەتەننى سۆيەر.

& @' v  `; C7 a9 m% P- Z% h4 Dبۆرىگە ئىچ ئاغرىتساڭ، قويغا زامىن بولىسەن.
$ t/ Z. `. z  X/ X0 e
بۆرىنىڭ خىرىس قىلىشىدىن، تۈلكىنىڭ ھىجىيىشى يامان.

بۈگۈنكى دوستلىرىڭدىن ئەتىكى دۈشمەنلىرىڭ زېرەك.
9 E$ u; X8 p+ |$ p: i+ O
بېخىلنىڭ بېغى كۆكەرمەس، بېخىلنىڭ پوقىغا بىگىز ئۆتمەس.

" y1 ?, }: P0 [* `+ C& kبېخىلنىڭ شامى ئاقسا، كۆزىنىڭ يېشى ئاقار.
3 r1 ?  K9 U) ~% \" s
بېرىشتە سانىقى توققۇز، ئېلىشتا سانىقى ئوتتۇز.

' e6 p1 y% z/ g! x+ b9 ]بېشىڭغا كۈن چۈشكەندە، ئەسقاتىدىغىنى دوست.
& i, o5 \0 Q# e0 O
0 u' \% P% O9 c% f! J3 j# F7 Kبېشىڭ كۆككە تاقاشسا، خەلقىڭنى يۇلتۇز بىل.
3 H! [/ K: ]8 z' [% _& ^5 i
& Z' p7 Z7 N* u! |* b$ sبېشىڭ نەدىن كېتەر، تىلىڭدىن كېتەر.

& D% ]" \' [! o$ \- }2 y- Xبېقىپ يەيمەن دېسەڭ مال قىل، سېتىپ يەيمەن دېسەڭ دەرەخ قىل.
! |/ }$ E% c9 k0 m5 x
0 d( D: _8 V5 ~: o, `% S6 S7 dبېگىز تاغاردا توختىماس، چوغ پاختىدا.

. Q1 m% `9 ~2 i. _* n" [# [6 z, gيېتىمنىڭ ئاغزى ئاشقا تەگسە، بۇرنى قاناپتۇ.
4 |8 D( n2 M/ F8 ^
بىچارىنىڭ بېشىنى سىيلىساڭ، چىققان دۆڭۈڭ ئېگىز بولۇر.
% p6 Q8 j: W" {4 w2 \/ n. E
& E5 }2 g, h6 O! O: Qبىر ئاچقانغا سۆزلىمە، بىر ھارغانغا سۆزلىمە.
4 P& O/ ~2 ~  t
6 h0 H1 L; _% o- Y1 ]& wبىر ئادەمنى چۈشىنىش ئۈچۈن، بىر تاغار تۇزنى بىللە يە.
1 p0 O; Y" m- @; {+ B2 T* F
6 J2 _% c/ h" j- l3 mبىراۋغا ئۆلۈم تىلىگۈچە، ئۆزۈڭگە ئۆمۈر تىلە.
8 N2 F7 m! }- x( q. ?
بىر بەت كىتاب ئوقۇساڭ، بىر سەر ئەقىل قوشۇلار.

بىر تاغار خۇشامەتتىن، بىر ئېغىز ھەقىقەت ياخشى.

* z* H/ E; T5 a: V, |, x2 G, @بىرلىكى بار ئەلدىن قورق.
1 ?9 n% g) b- d4 m4 Q
4 o3 D: H% s$ l9 eبىر تۈپ دەرەخ كەسسەڭ، ئون تۈپ كۈچەت تىك.

بىر سەر ئالتۇنۇڭ بولغۇچە، بىر مىسقال ئەقلىڭ بولسۇن.
# ]6 t+ r2 N9 K' d7 w8 {
بىرسى چالما دەپ تاشلىسا، بىرسى ئالما دەپ ئاپتۇ.

بىر قېتىم جىدەل بولغان ئۆيدىن، قىرىق كۈن بەرىكەت قاچار.
. w, T& W* R7 P$ a. w0 X
$ m  ]* a) s- h2 p! N0 j3 N% m; ]3 _بىر قىر ئاشقۇچە، كۆپ داۋان ئاشار.

كالىنىڭ مۆڭگۈزىگە ئۇرسا، تۇۋىقى سىرقىراپتۇ.

2 N0 d. O# R4 `" \( k1 xبىر كۈن تۇز يىگەن جايغا قىرىق كۈن تەزىم.

بىر كۈن ياشاش ئۈچۈن، مىڭ كۈن ئۆگەن.
! Z. F! f7 e2 U
- m  G( i) H7 k8 f: v6 m. `' `, o5 ~بىر كىتاب ئوقۇساڭ، بىر سەر ئەقىل قوشۇلار.
% V6 D4 M" h* E7 [; N
/ b' G& _7 ~. L2 b( s0 ~بىر مۆشۈكنى ئۆلتۈرسەڭ، مىڭ چاشقاننى قوغدايسەن.

: {* O4 @( \- e- a- x* yبىر مىسقال دۆلەتنى كۆتۈرۈش ئۈچۈن، مىڭ مىسقال تەمكىنلىك كېرەك.

بىر ئېغىز بىلىمنى مىڭ تىللاغا سېتىپ ئال.
  ], ]; S4 H% s5 f2 ~
بىكار يۈرمەڭ لاغايلاپ، پۇلنى خەجلەڭ ئاۋايلاپ.

بىلەي دېسەڭ قىيىن ئەمەس، چىقاي دېسەڭ ئېگىز ئەمەس.
. K* e$ M% X# [# f+ w/ J
- s+ ]6 ?  s' g, [2 [0 cبىلىم ئىشقىدا كۆيسەڭ، ئالتۇن شوتىدا ئۆرلەيسەن.

9 n- n. F0 F8 Y! J6 ]9 }# }- M& ]بىلمىگەننى سوراپ ئۆگەنگەن ئالىم بولۇر، ئارلىنىپ سورىمىغان زالىم بولۇر.

بىلىكىڭ توم بولسا، دۈشمىنىڭ سالامغا كېلىدۇ.

بىلىكىڭگە ئىشەنگۈچە، بىلىمىڭگە ئىشەن.

. y& ^: j0 n8 w0 [4 w% Dبىلىم ئالمىغان ياش ــ تام تۈۋىدىكى تاش.

9 V# G; q; b& T" F( R2 [بىلىم ــ تۈگىمەس بۇلاق، ئەقىل ــ ئۆچمەس چىراق.
6 o1 D- q* d8 _$ ~& \
بىلىم ــ دەسمايىسىز ھۈنەر.

بىلىم دېگەن بىر دۆلەت، كىيىم دېگەن بىر سۆلەت.

بىلىمدىن ئارتۇق دوست يوق، كېسەلدىن ئارتۇق دۈشمەن يوق.
' N& I+ S! c, O3 @; v- r
2 V) _7 Y- y/ k: P( v+ R: xبىلىمسىز ئەردىن ھوسۇللۇق يەر ياخشى.
8 D/ Z# `2 ]2 ], z5 U
بىلىمسىز باش يارىدۇ، بىلىملىك تاش يارىدۇ.
0 h7 Y& a+ k! K& z" h
بىلىمسىز بولسا زامان، قاراڭغۇ بولۇر جاھان.
% b( k4 o6 e* R
) \; {- u3 }# ?- q: B! f) ^. h) yبىلىمسىز پادىشاھدىن بىلىملىك گاداي ياخشى.

: y, w  E2 E' w$ J5 T  iبىلىمسىزگە ئىش يوق، ئىشسىزغا ئاش يوق.

2 @. E% H) o0 d  Aبىلىمسىزلىكتىن قورقما، تىرىشماسلىقتىن قورق.
) Y  l5 m( e; {% H4 O+ T
بىلىمسىزنىڭ تۆرىدىن بىلىملىكنىڭ پەگاسى ياخشى.
% }5 I. u% T9 F* @1 T1 I( T
, M6 h1 T0 _& b6 H8 Gبىلىمسىزنىڭ ئېپى يوق، تىڭشىغۇدەك گېپى يوق.

بىلىمسىزنىڭ ئىشى بىر، بىلىملىكنىڭ ئىشى مىڭ.

9 x- b3 L% M- _5 h9 T4 ~بىلىم قاچماس تىرىشچاندىن، بەخت قاچماس ئىشچاندىن.
& g; {: z, K/ B  A6 B
" q/ B% G5 }4 o3 {7 k/ x$ |بىلىم كۈندە لازىم، چىراغ تۈندە لازىم.

بىلىملىك ئادەم تاللىنار، بىلىمسىز شاللىنار.
% |: ?% I0 j0 H+ C% u) y8 q) n4 Q9 D
$ b& ]! ~, k; S8 V% U2 I' l# `0 Wبىلىملىك بېرىلەر، بىلىمسىز كېرىلەر.

بىلىمىلىك بىلەي دېسە، بىلىمسىز بىلىمەن دەپتۇ.

بىلىملىك بىلىمسىزدىن تۆر تالاشماس.
0 A! B9 \; v9 i! m2 H
9 q5 m. P7 ^- \بىلىملىكتە نەپ تولا، بىلىمسىز گەپ تولا.

بىلىملىك دۆلەتمەن بولۇر، بىلىمسىز سۆلەتمەن بولۇر.
8 T. s) b+ s: o0 U
بىلىملىككە ئامەت كۆپ، بىلىمسىزگە ئاپەت كۆپ.
1 Q2 l$ \, x7 _* L+ O% t
بىلىمسىزگە تۆر، بىلىمسىزگە گۆر.

بىلىملىككە گەپ قىلسام ئاڭلىدى، بىلدى، بىلىمسىزگە گەپ قىلسام ئاڭلىدى، كۈلدى.

( Z, D% P; H7 {% \8 R3 L3 `بىلىملىك نۇرلىنار، بىلىمسىز خورلىنار.

بىلىملىكنى قارىلىساڭ، ئۆزۈڭنى خارلايسەن.
" A& Y1 W2 [% S! }- k; g0 ]3 n1 z
بىلىملىكنىڭ چارىسى كۆپ، بىلىمسىزنىڭ باھانىسى كۆپ.

بىلىملىكنىڭ قولدىشى شىجائەت، دۈشمىنى قانائەت.

+ F* Z9 U4 E% V5 r* v9 uبىلىملىكنىڭ ۋاپاسى كۆپ، بىلىمسىزنىڭ جاپاسى كۆپ.

بىلىملىك ئويلاپ سۆزلەر، بىلىمسىز قايناپ سۆزلەر.

- k, ?, w9 u% ^/ S9 u5 _بىلىملىك ئىشىدىن مەلۇم، بىلىمسىز گېپىدىن مەلۇم.
. C8 g( |; m1 e1 J" D
2 m. `! W& O# Y+ J- q' ?* pبىلىملىك ئىشىغا ئىشىنىدۇ، نادان چۈشىگە ئىشىنىدۇ.

بىلگىنىڭنى ئەلدىن ئايىما.

9 n2 ^2 g& j" h9 B$ D: Nبىلىم ئۆگەنسە كىشى، كۆككە يېتەر بېشى.
/ c) o/ Z# s. p% l$ f! \. ]- z
بىلىم ئىزدىنىشتىن كېلىدۇ، بەخت كۈرەشتىن كېلىدۇ.
) p9 m1 R: V+ @
6 R6 \) M5 Q, X; Mبىلىمى يوق كىشىنىڭ، بەرىكىتى يوق ئىشىنىڭ.

- K% ?1 D# I: ~بىلىم يېنىپ تۇرغان چىراغ، ھۈنەر ئېقىپ تۇرغان بۇلاق.
& B+ J3 b% s; X. F* N0 W
پ
پاتمىغان مېھماننىڭ كەتكىنى ياخشى، ساقايمىغان كېسەلنىڭ ئۆلگىنى ياخشى.
) {0 v3 r3 @$ I' f. H" L
پادا باققاندا دوست ئىدۇق، ياڭاق چاققاندا ئايرىلدۇق.
, s6 v# J8 B. S0 m& n8 \
پادىچىغا ئەمەل تەگسە، قوتانغا زەدىۋال تارتىپتۇ.

5 j4 V. X$ d2 C2 M: X' T9 `' K2 `پادىشاھ ئادالەتسىز بولسا، يۇرت ۋەيران بولۇر.
& R) h7 ]" p0 z+ J- I: k8 ~
6 M" P' _! n- p2 L8 _0 _2 t8 bپادىشاھ مەست بولسا، دۆلىتى غەرق بولۇر.

پادىشاھنىڭ ئوت قويۇشىغا رۇخسەت، پۇقرانىڭ چىراغ يېقىشىغا رۇخسەت يوق.

پاراسەت بولسا، قىلدا پىل باغلىيالايسەن.
$ s7 i0 S% p( E% V4 A3 z
پارا يىگەن كىشىنى، قۇرت يەپتۇ چىشىنى.

پاشىنىڭ ئۇۋىسى يوق، پەسنىڭ مىللىتى.

پاقا ئۆكۈز بىلەن تەڭ بولىمەن دەپ يېرىلىپ كېتىپتۇ.
$ _4 p/ U2 Z9 J1 b$ I, E- b6 a
پاكىت ئالدىدا پىلمۇ ئۇسۇرۇپتۇ.
% P  d4 |) H( _" ~% c1 V, @
پالتاڭ ئىتتىك بولسا، قولۇڭغا زور كەلمەس.

پالتىنىڭ سېپىغا موزاي تېزەكلەپتۇ.

پالۋان ئۆكتەم كېلىدۇ، باتۇر ئاڭقاۋ كېلىدۇ.
6 q3 P9 U4 r" P/ R1 n0 X
. i, b# C# h; E. Wپالۋان يىقىتسا يۆلەپ قويار.
! a% Y  W1 _8 s; F9 c; O
6 ~4 e' F3 y2 _& u& Xپايپاققا ناھال قاققاندەك، ھۆل تامغا ئېشەك تەپكەندەك.
+ N! ^0 Y: E4 H, ~" g$ q
«پايدا» دېسە بۈرگىدەك، «زىيان» دېسە سازاڭدەك.

  e% Q9 T4 r" f4 C# u/ yپايدىسىز كېلىشىمدىن، پايدىلىق جىدەل ياخشى.
) F$ k+ F" e7 U, j8 @
" l$ O6 M* j7 l) k/ rپايدىنى كۆرسە بۈرگىدەك چاققان، زىياننى كۆرسە كىرپىدەك ياتقان.
( I4 {; S2 W8 n/ H
پەخەس بولغىن دوستۇڭغا، كىرىۋالار پوستۇڭغا.

; k! m$ [+ F8 {, s# \) C  wپەرداز تويدا كېرەك، مۇھەببەت كۈندە.

. q) O! N& H& Qپەرزەنتنىڭ جېنى تەڭرىدىن، ۋۇجۇدى ئاتا – ئانىدىن، ئىستىقبالى مەرىپەتتىن.

پەزىلەتنىڭ بۇلغىنىشى بەختسىزلىنىڭ يىلتىزى.

$ ]! M' C% k9 v. _4 {- [پەلەك ھىيلىگەر بولسا، تۇرمۇش لەززەتسىز بولۇر.

) R, w6 F  e7 Cپەننى سۆيگەن زار بولماس، ئەلنى سۆيگەن خار بولماس.
' ?8 ^! W) k2 P0 v- Y
پولات تاۋلىنار پىچتا، ئىشچان تاۋلىنار ئىشتا.
4 u# _* Y% Z% }) ~8 U
پولات ئوتتا تاۋلىنار، ئادەم مېھنەتتە تاۋلىنار.
& W4 h0 X  }" k2 J; D0 g
$ @8 S; x  ^3 s1 a) Kپولۇغا چامغۇر، سۇيۇقئاشقا زەردەك.
1 c% u0 C* E# O
پۇتىدىن يىقىلغان تۇرار، تىلىدىن يىقىلغان تۇرالماس.

+ C, k+ T& C& Lپۇتقا تاپسا باشقا يوق، باشقا تاپسا پۇتقا يوق.
& o( u8 `5 ~6 ]6 t- o: a7 A
: j* D" T8 X3 Y& {* u5 l9 Dپۇتۇڭنىڭ توغرىلىقىغا قارىما، يولۇڭنىڭ توغرىلىقىغا قارا.
- N* n  j4 _9 E+ x/ I
پۇتى چاققان ئاش تاپار، ئاغزى چاققان ئىش تاپار.
7 I( @8 j- p; S; B$ j) O6 n! f
) L9 w! M+ c. y; t" w0 l6 Rپۇتى ئۆيگە كىرگۈچە، كەشى تۆرگە چىقىپتۇ.
+ J: |, \( v/ I5 J
توخۇ ئۇچسا تامغا قۇنىدۇ، لاچىن ئۇچسا تاغقا قۇنىدۇ.
& G  x, H5 z0 k; W# s
/ G1 Z4 w$ B7 s* O# x' {& c8 K' wپۇت يۈگرۈكى ئاشقا، تىل يۈگرۈكى باشقا.

پۇقرا ئالدىڭغا كەلسە، ئەمىلىڭنى تاج قىلىپ قاقما.

پۇل ئالدىدا ئېزىقما، مەنسەپ دېسە قىزىقما.
/ y/ o) \7 x/ q2 s1 F4 ~) @, [
پۇل ئالساڭ ساناپ ئال، ئېشەك ئالساڭ مىنىپ ئال.
# g) Y: C: s- ?$ r$ s" Y3 T
3 |# u; K, v) ]" ^$ |, ]7 U6 n- u/ Fپۇل بايغا ئاقار، سۇ سايغا ئاقار.

" l- |$ S2 T5 v1 U5 F& d5 n/ Cپۇل بولسا جاڭگالدا شورپا، پۇل بولمىسا بازاردا توۋۋا.

, i6 ]: o" H& |# D. G9 w  `* Cپۇل بېرىپ ئۆي ئالغۇچە، ئالتۇن بېرىپ قوشنا ئال.

) ~# D! f9 t% p& m9 E# ?5 lپۇل تاپقۇچە ئەقىل تاپ، ئۆز ئىشىڭغا كېپىل تاپ.
: R+ [- y, [; s/ D6 \# t! r/ _
3 V4 X- u8 p6 x' w' Nپۇل تاپقۇچە بىرلىك تاپ.

6 P; k$ y: K, i2 s' Lپۇل دوستنى دۈشمەن قىلۇر، دۈشمەننى دوست قىلۇر.

3 r1 ]5 Q1 ^6 p6 nپۇل دېسە توكۇرمۇ ئۇسسۇلغا چۈشەر.
$ u9 T. I* K* T- {: q
كىشىنىڭ ئەيىبىنى كولىغۇچە، ئۆزۈڭنىڭ بۇرنىنى كولا.
  g; {) V) \8 H; X" r9 H
$ s4 \: `$ H6 b! S# s& `پۇللۇق نادانلار بولغان، پۇلسىز دانالار بولغان.

6 N1 F' h1 D4 `2 Q& q+ Bــ پۇل نەگە بارسەن؟

, q+ f5 I0 `4 m( U1 n6 Wــ تۇغقاننى يات قىلغىلى بارىمەن.
& T+ [+ P5 t4 w2 H4 y5 X
5 c6 h6 ]7 @' w5 S$ ^& T2 h4 Fپۇلنى تاپ جاسارەتتە، پۇلنى خەجلە پاراسەتتە.

پۇلنىڭ بىر ئۇچى بىلەكتە، بىر ئۇچى يۈرەكتە.
. |7 T; ~* x8 l7 ?) r( r& C
پۇلۇڭغا ئىشەنگۈچە، ئەقلىڭگە ئىشەن.

پۇلۇڭ بار بېرىپ ئۆت، پۇلۇڭ يوق كۆرۈپ ئۆت.
  C% m* U5 V7 W, R# ?
پۇلۇڭغا بېقىپ خەج قىل، ئېھتىياجغا بېقىپ قەرز قىل.

+ v1 u3 Z+ v3 Sپۇلۇڭ كۆپەيگۈچە، دوستۇڭ كۆپەيسۇن.
2 @! U. @/ l5 j
پۇلۇڭ يۈزگە يەتكۈچە، دوستۇڭ يۈزگە يەتسۇن.
$ w  }; a5 K/ M, Q+ y/ \2 v2 w  _+ }
' m5 q) d& q1 e1 n4 K& Iپۇلى بار بازارغا ئامراق، پۇلى يوق مازارغا ئامراق.

پۇلى باردا يېقىن ئاغىنە، پۇلى يوقتا نېرى ماڭغىنە.
* ?9 M, O7 _. J5 U3 s% ~
. O7 p7 q/ A* \& c4 ~پۇلى بار كۈندە كۆرۈشۈپتۇ، پۇلى يوق كۈندە ئۇرۇشۇپتۇ.

پۇلى بارنىڭ گېپى ئوڭ، پۇلى يوقنىڭ گېپى توڭ.
* o8 @) i0 X& r2 l& _3 [
* L! D6 k' ?7 U/ I* k( `( }پۇلى تۈگىگەندە، پوقىنى سىلاپتۇ.
! K2 T2 J$ a5 B3 U( I
, q( a% W3 @( z4 ~/ [' Iپۈتكەن ئىشقا ئىگە تولا، ئۇرۇشتىن كېيىن باتۇر تولا.

6 g% P5 E, I" ]9 P6 Q4 eپېشىڭ ئۇزارسا پۇتلاشقىنىڭ شۇ، گېپىڭ ئۇزارسا دۆتلەشكىنىڭ شۇ.

5 ^8 w: v: |, X0 Q/ ^9 X5 `پېلەككە ئالدىنىپ، خەمەكسىز قاپتۇ.
2 H( ^( W6 v4 T, ?
پىتنە – پاسات بەتلەگلىك مىلتىقتىن يامان.

# o3 z6 v/ b0 Z& @' K" b( O0 iپىتنە – ئىغۋا كۆپ بولسا، ئوڭ ئىش تەتۈرگە ئايلىنار.

3 P* |/ X5 r/ w4 V. H0 C$ ~% pپىچاقنى ئۆتكۈر قىلغان گاڭ، ئادەمنى ئۆتكۈر قىلغان ئاڭ.
! e; }% F2 V" p# Y" M; Q/ l
پىچاق ھەرقانچە ئۆتكۈر بولسىمۇ، ئۆز سېپىنى كەسمەس.
$ J; N$ c8 B4 \& Y" G4 V
پىچاق يارىسى ئۇنتۇلار، دىل يارىسى ئۇنتۇلماس.

  ]  B! ^! s" L7 ^$ t" H* I9 Cپىچىقىڭ ئۆتكۈر بولسا، ياغاچنىڭ قاتتىقى يوق.
  o% `; \- j3 d6 z* l# o+ v- Z
4 d/ P6 u- q2 T+ U; }4 |پىلانچى پىلانلىغۇچە، تەۋەككۈلچى مەقسەتكە يېتىپتۇ.

% H8 h; @* X% V* N% J0 \پىلدەك دۇنيادىن قىلدەك بىلىم ئەلا.

  f' c# Q/ |/ ?& o8 Xپىياز پوستى بىلەن، ئادەم دوستى بىلەن.

! E) C* [. b, L. N8 jت
3 d- s. V+ X, K7 j+ v4 pتاپقاندا پولدۇرۇڭ – پولدۇرۇڭ، تاپالمىغاندا قاراپ ئولتۇرۇڭ.

$ D7 D3 {# u. fتاپقىنى قوي ئۆلتۈرۈپتۇ، تاپالمىغىنى چۈجە خوراز، تاپقىنى گۈل كەلتۈرۈپتۇ، تاپالمىغىنى بىر باش پىياز.
3 v# c6 B% T' |; |# m  v! h/ W0 C9 X
$ `. J) k" I5 k) gتاپماي تۇرۇپ يېمە، بىلمەي تۇرۇپ دېمە.

* m! X) ?) q0 r9 Oتاتلىق تىل يىلاننى ئىنىدىن چىقىرار.
3 t$ u* h) @+ N8 H+ C3 r
تاج كەيسەڭ، كونا تۇمىقىڭنى ئۇنتۇما.

( o1 w& J5 W! Q7 F0 Q0 sتارازىنى لىللا تۇت، ساڭا ياغار بەخت – قۇت.

تارالمىغان چاچنىڭ زىننىتى يوق، دوستسىز ھاياتنىڭ قىممىتى يوق.

تارتىنساڭ گېپىڭ قالۇر، ئېرىنسەڭ ئىشىڭ قالۇر.

تارغا تار دۇنيا، كەڭگە كەڭ دۇنيا.
) b# a+ [$ a. A0 e, Y
9 B$ ^& o% m1 A0 b- @7 }; Qتارىمىغان چاچنىڭ زىننىتى بولماس، چاقىرمىغان مېھماننىڭ ئىززىتى بولماس.

تازنى ئاپتاپتا قىستا.

تازنىڭ كۆزى چاچتا، يېتىمنىڭ كۆزى ئاشتا.
$ M) h) I) l6 q9 T: u
تاش بىلەن ياڭاق تەڭ بولماس.
' m& p1 o, c6 \
9 G, g6 a  g$ R$ `2 H# ~7 hتاش كىچىك بولسىمۇ، مىڭ ياڭاقنى چاقار.

تاشنى ئەزسە قۇم بولۇر، تۆمۈرنى سوقسا قىل بولۇر.
  @1 ~5 A3 ^2 c8 v
7 T$ |( y. f) l! Tتاغدا يولۋاس بولمىسا، مايمۇن پادىشاھ.

تاغدەك يامانلىقنى تېرىقتەك ياخشىلىق يېڭىپتۇ.

8 r8 ]0 l; a/ @) `/ oتاغدىن يىقىلغان ھېچ گەپ ئەمەس، ئەل نەزەرىدىن يىقىلغان يامان.

تاغنى تەۋرىتىش ئاسان، ئىرادىنى تەۋرىتىش قىيىن.
$ G  |. @5 t- R+ U! g3 O
0 a: m% Y( \! Aتاغنى كۆتۈرگۈدەك كۈچۈڭ بولغۇچە، قىلنى يارغۇدەك دىتىڭ بولسۇن.

0 F' w" O! J. n9 A2 @# @; ?/ i; {تاغ ئېگىز بولسىمۇ، كۈننى توسالماس.

/ ~2 f! y, Q0 Y! Xتاماقتىن يامانلىغان قورساقنىڭ توقلۇقى، تۇغقاندىن يامانلغان ئەقىلنىڭ يوقلۇقى.

تام تۈۋىدىن قېرىيدۇ، ئادەم ئىچىدىن قېرىيدۇ.

( ]) ^/ ~6 E5 Z+ G5 Eتامىقىنى يەپ تاۋىقىنى چېقىپتۇ.
+ y( G" B9 \; l0 n+ R& d
4 e& m/ i1 w& jتاياق گۆشتىن ئۆتەر، تىل سۆڭەكتىن ئۆتەر.
- G9 A# N' G* z+ e# Z. g2 I
تەختىڭ كەتسە كەتسۇن، بەختىڭ كەتمىسۇن.

/ s8 C- ?, Y' D/ Mتەدبىرىڭ قانداق بولسا، تەقدىرىڭ شۇنداق بولۇر.

4 J4 a# j4 C; k! R" I8 r; Gتەر تۆكۈپ چاچساڭ ئۇرۇق، يەر سېنى قويماس قۇرۇق.
7 g$ ?# ~) S# r8 J, P
تەڭ كۆتۈرگەن يۈك يېنىك.
- S8 ]4 C5 h* A7 T9 L; Z0 o
تەن بىرلىكىنى كۈتمە، دىل بىرلىكىنى كۈت.
3 l7 r( \1 c/ y1 \; q
) Q& U9 B6 G5 |7 h7 [تەن راھىتى ئاز يېيىشتە، تىل راھىتى ئاز دېيىشتە.
6 U" ]1 x4 D6 a! @6 T
* B7 \9 O, T: w! d! @/ G7 aتەنقىد ئاقارتىدۇ، ماختاش قاپارتىدۇ.
; A  o3 |1 H. \! X- ]0 ~. \
تەۋەككۈلچىنىڭ بىر ناخشىسى ئارتۇق.

تەۋرەپ كەتكەن ئەلدىن قورق، يامراپ كەتكەن سەلدىن قورق.

; L, ~) [" h$ e0 c; z, a, Fتەييارغا ئۆگەنسەڭ، قەدرىڭدىن كېتىسەن.

قارىغاي سوغۇقتىن قورقماس، قەھرىمان توساقتىن قورقماس.

6 ~  E$ s% q% \7 Uتەييارلىقسىز جەڭگە كىرمەڭ، ئارغامچىسىز دەڭگە كىرمەڭ.
) A4 j) Z% y  F0 M0 h5 O+ G
تەييارلىقىڭ ساز بولسا، مۇشەققىتىڭ ئاز بولۇر.
9 Z5 |- u2 ]- {2 `  l" U3 c
+ N+ {8 ]5 b) P( M# [* mتەييار ئىشنىڭ بېشىغا، ھۇرۇن كېلەر قېشىغا.
! U- x* Z  }9 Y5 M7 u' P
, |/ A5 d: E, k% I9 q: ]7 xتوپقا قارىتىپ تاش ئاتساڭ، ئۆز بېشىڭنى يارار.

- u+ y6 j% E# n" bتوپلاشقان قاغا يولۋاسنى يەپتۇ.
4 \! q% ~8 g9 _
توپنى ئۆرلەتكەن يەل، باتۇرنى ئۆستۈرگەن ئەل.

توختىسا ھەرىكەت، تۈگەيدۇ بەرىكەت.

توشقاننى قومۇش ئۆلتۈرەر، ئادەمنى نومۇس ئۆلتۈرەر.
) i/ G! K$ A3 j7 D
$ A8 i& p: K4 ~توشقان ئۆلسە، تۈلكە مازار چۆرگىلەر.
5 N% G, F0 L) c1 f% S
توغان بېشىدىكى دەرەخكە كۈن يوق، باينىڭ قېشىدىكى كەمبەغەلگە كۈن يوق.

توغرا قىلساڭ ئاتىقىڭ چىقار، خاتا قىلساڭ چاتىقىڭ چىقار.
" e7 z* b2 x/ Y8 G) Z3 A; {9 q& r
6 R: `7 i& \4 j0 d5 {5 K/ `# wتوغرا يۈردۈڭ، يەتتىڭ مۇرادقا، ئەگرى يۈردۈڭ، قالدىڭ ئۇياتقا.

توغرا بولساڭ كېلەر ئامىتىڭ، ئەگرى بولساڭ سۇنار قانىتىڭ.
$ T8 H, L/ R3 S- m* G
4 [9 a0 t! K; B! ^& S- Q! `خۇدادىن قورققۇچە، قۇداڭدىن قورق.

توق مۈشۈك چاشقان بىلەن ئوينايدۇ.
2 w: j) {2 {* v5 ~7 L
1 u; ^+ }: d) [) x1 ?' t* O0 u5 xتوكۇرنى ياردا تۇت، توشقاننى قاردا تۇت.
' @6 p5 v  h+ T& k
- e' e  ?  D- v5 F5 Eتولا سۆز چىققان ئېغىزدىن، چاپاق باسقان كۆز ياخشى.
! `- `9 Y7 l( W3 s: b: N8 e
8 i5 {# B5 _5 G7 S5 ~تولا گەپ داغ بولار، قىسقا گەپ ياغ بولار.

توي تۈگىگەندە ناغرا چاپتۇ، قېتىق تۈگىگەندە زاغرا يەپتۇ.

4 X+ l+ n+ v. c2 Vتويدا كۈلگەن دوستۇڭنى ئۆلۈمدە سىنا.
) u/ y! Y6 n7 `2 z- \
تويدا ناغرا ياخشى، قېتىققا زاغرا ياخشى.

4 i1 G( ]( ~; b2 t/ eتۇز قەدرىنى بىلمىگەن، تۇز قەدرىگە بوغۇلار.

تۇغۇڭنى تۇغۇلغان يەرگە قادا.

5 O9 z0 x2 g) \4 c- Kتۇمشۇقىغا يىمەي، بۇرنىغا سۇ كىرمەس.

  _, Q  }' h- Vتۇيۇقسىز كەلگەن مېھمان، ئوغرى توقمىقىدىن يامان.

تۆشۈككە پاتمىغان چاشقان قوڭىغا غەلۋىر باغلاپتۇ.

تۆشۈك كىچىك بولسىمۇ، چوڭ بىر كېمىنى غەرق قىلىۋېتىدۇ.

تۆگىدەك بويۇڭ بولغان بىلەن تۈگمىدەك ئەقلىڭ بولمىسا بىكار.

تۈگىدەك قىز بېرىپ، تۈگمىدەك گۆش يەپتۇ.
2 B0 R! M& k2 D/ B. g
تۈگىنى شامال ئۇچۇرسا، ئۆچكىنى ئاسماندا كۆر.
' p8 t) D# c1 Y, k1 R: A' Q; p
تۆمۈر كەسسەڭ قىسقا كەس، ياغاچ كەسسەڭ ئۇزۇن كەس.

1 B- v/ y4 H5 W- q/ f4 n  }- s; ?1 _تۆمۈرنى دات يەيدۇ، ئۆمۈرنى دەرت يەيدۇ.

3 D  F) V  k7 {تۆھپىسى بارنىڭ ھۆرمىتى يوق، ھۆرمىتى بارنىڭ تۆھپىسى يوق.

5 b$ `. c7 V+ J+ aتۇزىنى يەپ، تۇزلۇقىنى چېقىپتۇ.

تۈتۈننىڭ ئاچچقىنى مورا بىلەر، ھەر كىم دەردىنى ئۆزى بىلەر.

0 C: R6 Y) m3 x0 K2 M- Aتۈگمەن بار يەردە ياغۇنچاقنىڭ نېمە ئىشى.
4 q9 E- s! w  _( ~1 f6 q! p
تۈگمەندە تۇغۇلغان چاشقان، گۈلدۈرمامىدىن قورقماس.
1 w, t8 U2 _# o1 |" c- M
' T% G5 r2 X  J( g  ^تۈلكە سۆزگە چىقسا، توخۇ غەمگە چۈشوپتۇ.
' |$ l7 a4 ~7 n5 k( {
تۈلكىنىڭ سالىمىغا خورازنىڭ جاۋابى بار.
/ r6 m0 d) A/ _
تېرىساڭ يىغىۋالىسەن تاغارلاپ ئاش، تېرىمىساڭ تاتىلارسەن باش.

; n, `( }( h% ]8 oتېرىقنىڭ بولۇشى كۆكىدىن مەلۇم، بالىنىڭ ئادەم بولۇشى كىچىكىدىن مەلۇم.

+ L: s8 {2 D1 H. jتېزىنى باسسا بېزى، بېزىنى باسسا مېزى.
0 C* v2 `) K+ [6 ^3 C
تېشىدا ئىنساپ يالتىراپتۇ، ئىچىدە تۇڭگۇز قاتىراپتۇ.

1 X8 T/ R- t- Cتىرىشچان تاشقا مىخ قاقار، بىپەرۋا پۇتىغا پالتا چاپار.

تىرىشچانغا ۋاقىت يەتمەس، ھۇرۇننىڭ ئەتىسى تۈگىمەس.
  G; _& |! _* b) E
تىغ بىرگە زەربە، تىل مىڭغا زەربە.

تىغدىكى ھەسەلنى يالىساڭ، تىلىڭنى كېسەر.
5 r& ~( ?# e6 X) I
تىغنى دۈشمىنىڭگە سالمىساڭ، ئۆز كۆكسۈڭگە قادىلار.

5 n; X  P- i9 _8 hتىغ يارىسا ساقىيار، دىل يارىسى ساقايماس.
* i4 @  h: e" M, \% K1 X) k: T4 M4 [; e
تىكەندىن قورققان گۈل ئۈزەلمەس.
0 D8 A* f- @# S
تىكەنسىز گۈل بولماس، جاپاسىز بىلىم.
& P  {! V6 F' K# ^7 T% @( S
تىلەپ يىگۈچە، ئىشلەپ يە.
' ~5 d5 @) N$ P( h
6 l" r. X! @) mتىل بۇزۇلسا، ئەل بۇزۇلۇر.

9 ~" O2 I( x2 [تىلنى بىلىش دىننى بىلىشكە يول ئاچۇر.
3 C, f' n+ Z1 G5 X0 c
تىلنى سۆيمىگەن ئەلنى سۆيمەس.

! Q" u+ p+ O2 r' V/ H  }0 N3 oتىلى تاتلىق موزاي ئىككى ئانىنى ئېمىپتۇ.
) e+ d* k0 v* L  x; M
تىلىڭ ئوقۇشقا كەلمىسە، قولۇڭ ھۈنەرگە كەلسۇن.

تىلىڭ ئۇزارسا، ئۆمرۈڭ قىسقىرار.

تېنچ كۆڭلۈڭ بولسۇن، ئالتۇن ئۆيۈڭ بولغۇچە.

ج
جاپا تارتمىغىچە ھالاۋەت يوق، ئىناق بولمىغىچە سائادەت يوق.

جاپانى كىم تولا چەكسە، گۆھەرنى شۇ ئالۇر تاشتىن.

" R" P3 J. W1 B! W; H* Oجاڭگالدا ھاڭرىغان ئېشەك، شەھەردە ھاڭرىيالماس.

جاڭگالنىڭ تۈلكىسى كۆپ، خۇشامەتچىنىڭ كۈلكىسى كۆپ.
; L, H9 [) q0 n0 P! q
9 q0 E& B) J. z( P% W1 `9 e( Y' zجاڭگال يوقلىغان قىشتا كۈلۈپتۇ، ئويناپ يايرىغان توڭلاپ ئۆلۈپتۇ.
$ O5 N) o. v( L
% h# m: N% i. G; C3 g( l) Iجاڭگال يېقىن دەپ ئوتۇننى بۇزما، كۆل يېقىن دەپ سۇنى بۇزما.
# Y" J) X9 X  _; z
, y7 ]1 J+ r, K7 l1 hجامالىڭغا باقمايمەن، ئۆي تۇتۇشىڭغا باقىمەن.

8 W! H! |8 c( o, G8 q3 I+ Nجان بولسا جاھان، ئاش بولسا قازان.
4 _7 O9 y( W8 E
جان چىققاندا دېمىدە ئىچكۈزگەننىڭ پايدىسى يوق.

) ?( L+ ?/ S# C  z' }! vجان دوستۇڭ جېنىدىن كەچسە، مال دوستۇڭ مېلىدىن كەچمەس.

جان راھىتى تەن بىلەن، تەن راھىتى پەم بىلەن.
) g; }8 E+ l- v8 _
جانلىق نادان ــ ئۆلۈك، جانسىز ئالىم ــ تىرىك.

جاننى كېپەككە سات، ئابروينى ئالتۇنغا ئال.
; o5 E" S. f0 A! \
- A- L  _$ y0 u" r3 M. qجاھان ساڭا باقمىسا، سەن جاھانغا باق.
, m$ ?% B* [5 u- O
جاھاننى سۇ باسسا، ئۆردەكنىڭ قاپتىلىغا كەلمەپتۇ.
( w" Y, K+ w  J1 Q% v5 a, W
: Q3 ]' q$ H4 ~8 Wجاي بەرگەنگە جان بەر.
  g) c! J. ], D" e
ئادەمدىن ھايا قاچسا، ئورنىغا بالا كېلەر.

ئەدەبلىك ئويۇننى ئويۇن قىلىدۇ، ئەدەبسىز ئويۇننى قويۇن قىلىدۇ.
* u* g  k. j# Y$ \% H( }
جەڭدە ئۆلسە بىر كىشى، غەيرەتلىنەر مىڭ كىشى.
" M: G, g: C% Y0 t& s% V9 L/ {: z
; B9 Y. Q5 |% [; m. z/ B6 Eجەڭگە ئالدىرىما، ئاتقاننى كۆرىسەن، سەلگە ئالدىرىما، ئاققاننى كۆرىسەن.
9 D7 W' w; p" \; y: k
6 m& R2 Y/ y, M$ u0 ^7 Yجەننەتنى بېرەي دېسىمۇ، شەيتانغا ئالدىرىما.
6 \$ J% O' r1 s: O
جىرىم تىكسەڭ پۇتاپ تۇر، تۈز لىم ئالىسەن؛ بىكار بولساڭ كىتاب كۆر، بىلىم ئالىسەن.
" ^* j' }7 y1 [; p0 c5 |0 n
جىگدە ياغىچى بادرا بولماس، دېھقا بالىسى كادىر بولماس.

$ o; l' B  V  ?; w; Tجىگدىگە يىلىم يارىشار، ئادەمگە بىلىم يارىشار.
' {% i$ X! f! Q/ A! n
جىڭ تۇتقاندا، ئىنساپىڭنى تارتىپ كۆر.
- }  T$ ^& w4 a
6 o( W' i' ]0 t  [# d" Wچ
$ b! h% G3 ]0 x: O9 G4 Fچاپىنىمدا تۆت يانچۇق، خەجلەي دېسەم بىر پۇل يوق.

7 D/ [1 E# W0 \1 R$ R. t) Z8 y, Uچارۋا قىلساڭ بېقىپ يەرسەن، ئورمان قىلساڭ يېتىپ يەرسەن.

چاشقان تۈشۈككە پاتمىسا، قۇيۇقىغا غەلۋىر باغلاپتۇ.

" D* f: ]  N' |  s& i6 }; ]چاشقان دەرمىش: شاھ بار، گاداي بار، پوقۇمنى يىمىگەن كىم بار؟
* R0 T, S/ R  i; v2 e- o) d
چاشقانغا قىيىن، مۈشۈككە ئويۇن.

چاشقان كۆپەيسە، مۈشۈكنىڭ بازىرى چىقار.

5 w5 T: W! [' J0 H7 Wچاشقاننىڭ ئەرزى مۈشۈككە يېتىپتۇ.
( R. O) ]5 H; f4 E) u% ?9 m
$ s* [  N# G9 [, Jچاشقاننىڭ ئۆلگىسى كەلسە، مۈشۈكنىڭ قۇيرۇقىغا چىشلەر.

, {  ~: ]7 |# g# f; g  Wچاشقاننىڭ ئېشىدا مۈشۈك مېھمان بوپتۇ.
5 B7 Y$ g& n+ \/ @0 X: e
- v8 l/ R: U8 D! b) j% |6 G0 i. T& _چاشقاننى ھارۋىغا قاتساڭ، تۆشۈككە تارتىپتۇ.
; v- E( V+ q' M% w: S+ o
چاقنى بۇزغان تانىسى، قىزنى بۇزغان ئانىسى.

چاقىرسا ئېتى بار، تۇتسا سېپى بار.

چاقىرغان مېھمان بالايى مېھمان، ئۆزى كەلگەن مېھمان خۇدايى مېھمان.

; D) }: L6 A4 e+ \7 X6 M! g7 V3 h, wچاقىرغان يەردىن قالما، چاقىرمىغان يەرگە بارما.

چاقىرمىغان يەرگە بارغىچە، تاياق ئېلىپ قويۇڭنى باق.

چالا پىشقان تاۋۇزنىڭ شاپىقى كۆپ، تولا ئىچكەن شاراپنىڭ چاتىقى كۆپ.
) Z3 U" D3 v1 t$ q/ x* x8 b  i
چالما دائىم مېۋىلىك دەرەخكە ئېتىلىدۇ.

چاياندىن ئىلتىپات كۈتمە، زالىمدىن شەپقەت.

5 ?8 g9 E' I0 B: l0 y) y0 Iچاينىمىغان ئاشنىڭ لەززىتى يوق، چاقىرمىغان مېھماننىڭ ئىززىتى يوق.

2 a8 y5 y( s# W4 Eچەكچەيگەن كۆزدە ئەقىل ئاز.
' O' e) Y9 J) v, b
چەينەك پىيالىگە ئىگىلسە، پىيالە ئېغىزغا ئېگىلەر.
/ D& I8 d9 p1 L2 Y  C1 N1 s) T
! {+ N* [! a/ F5 G" F/ _چوڭ باشنى ئاچسا، كىچىك قوڭىنى ئېچىپتۇ.

چوڭ قوغۇننىڭ تىلىمى كۆپ، كۆپ ئوقۇغاننىڭ بىلىمى كۆپ.
0 ]; @( D8 J9 h# l5 f: M; b$ Q& @' u
+ B% r0 Q$ y, E+ M2 h, _5 L$ S# Sچولاقنىڭ دەردىنى قولى سۇنغان بىلەر.

" B; j/ z4 q* ~, q( A7 eچۈجىنى كۈزدە ساناڭ، چۆچۈرىنى پىشقاندا.

* `) _" A+ P0 fچۈشكىچە ئۆمرۈڭ بولسا، شۇنىڭغىچە ئوقەت قىل.

چۈشۈڭگە ئىشەنسەڭ نامرات بولارسەن، ئىشىڭغا ئىشەنسەڭ روناق تاپارسەن.
5 y4 e- f5 h  i9 j' r) q/ S$ u
چۈمۈلە بىرلەشسە شىرنىڭ تېرىسىنى يۇلۇۋالار.
% ~4 L& M# g8 Z. U0 J6 u+ c3 W" I( b
چىچەن جۇۋاننى ئوچاق بېشىدا سىنا.
. m1 A9 c/ R4 D* f/ z) I$ z
" b8 N2 S% r8 b. _5 l7 _$ hچېچەن يىگىت ئىلان كۈشىگەننى تۇيار.

چىدىماسنىڭ نالىسى تولا، ھۇرۇننىڭ باھانىسى تولا.

, i4 Y& M$ w. Yچىراغدا ياغ كۆپ بولسا پىلىك ئاز كېتىدۇ، دەسمايەڭ كۆپ بولسا شېرىك ئاز كېىتدۇ.

- e4 X- k7 G' Q: v) Q8 iچىراغنى پۈدىسەڭ، ساقىلىڭ كۆيەر.
3 U5 q; v4 ~) a
چىرايىڭنى ئەينەكتىن بىل، ئابرويىڭنى خەلقتىن بىل.

% I3 [" d5 k1 D) _' x$ eچىرىغىڭ ئۆچسە ئۆچسۇن، ئاتاڭنىڭ روھى ئۆچمىسۇن.

چىش ئاغرىقى ئاغرىق ئەمەس، چىش ئاغرىقىغا ئادەم ئۆلمەس.
1 Q0 u4 o$ e% g/ N
+ O2 ]6 h/ Y3 r" h4 b4 Mچىش دورىسى ئامبۇر، ئۆپكە دورىسى چامغۇر.
, u  d* s7 L6 q2 ]
چىشىڭ ئاغرىسا تىلىڭنى تارت، كۆزۈڭ ئاغرىسا قولۇڭنى تارت.

چىشىڭنى سەدەپلىك قىلغۇچە، ئىشىڭنى ئەدەپلىك قىل.

چىشىم سۇنمىسۇن دېسەڭ، تىلىڭنى تۈز تۇت.
3 i* z% f% Y. c  \& r+ x" q) ]
$ \5 b+ w/ Z+ b& b3 p2 ]% t6 lچاشقاننىڭ ئەرزىنى مۈشۈك سوراپتۇ.
" w+ d" g* {5 Z* {& p. [
6 @" `' `$ l9 t% U: Gچىقماقنىڭ چۈشمىگى بار، ئالماقنىڭ بەرمىگى بار.
/ X( z7 i/ Y) K" N
چىلانغا چۆل ياخشى، ياڭاققا كۆل ياخشى.

چىۋىق تەگسە غىڭشىيسەن، كالتەك تەگسە جىم.

خ
خاتادىن قالساڭ قال، قاتاردىن قالما.

0 p. e3 B# h6 s7 [2 sخەجلەيدىغان مىڭ پۇل بار، خەجلىمەيدىغان بىر پۇل بار.

خەقتىن قورققۇچە، ھەقتىن قورق.

خەققە ئورا كولىساڭ، ئۆز بويۇڭغا ئۆلچەپ قاز.

خەقنىڭ بىر قوشۇق يۇندىسى، قىرىق يىل ئېغىز كۆيدۈرەر.

- I  K5 q8 _6 G* I2 _. D. _$ z( _خەقنىڭ يۇرتىدا سولتان بولغۇچە، ئۆز يۇرتۇڭدا ئۇلتان بول.
. D) c0 ]) U0 j0 F0 G$ Q0 \( M% N3 P
خەق ئۈچۈن ئىشلە، ئۆزۈڭ ئۈچۈن ئۆگەن.
9 l( W5 D7 W0 i# k* Q
خەلپەم كۈلمەيدۇ، كۈلسە تېلىقىپ قالىدۇ.
) B" ^! _$ @6 \8 Z+ q( }
خەققە خىيانەت قىلدىڭ ــ ئۆزۈڭگە خىيانەت قىلدىڭ.
3 J: z3 |1 U7 B
2 |7 {7 l% D) Z2 S+ q5 S3 J- Gخەلق قوزغالسا، تەخت قوزغىلىپتۇ.
; I8 N  D  K; V9 O/ }
; o1 ~9 |0 t. B0 w! Vخەلق ئېيتماس، ئېيتسا خاتا چىقماس.
) A- B* J* f7 J8 a: K5 b
1 \4 K9 }& O# u! B( Jخەلق ياندۇرغان چىراغنى پۈدىگەننىڭ ساقىلى كۆيەر.
7 t# V' q7 p4 D5 O
خەنزۇلاردا چامباشچى يامان، ئۇيغۇرلاردا يامباشچى يامان.

0 z( V. z' L6 f6 a9 tخەير قىلدىڭ، خوپ قىلدىڭ، مىننەت قىلدىڭ يوق قىلدىڭ.
/ K6 ?4 m3 J5 S: u% ~3 v
) o; Y* V; P' C  r- xخوجايىنىڭنىڭ ئاچچىقى يامان بولسا، چىراغ ئۆچكەندە ئالىيىۋال.

2 U) H$ _# B9 n$ i3 C) f$ wخوجامنىڭ قورسىقى توق، قۇلى بىلەن كارى يوق.

خۇدا بەرسە، شەيتاننىڭ كۆزى قىزىرىپتۇ.
7 P% p6 V0 K+ r
+ _3 e' `) t2 K) \خۇدا بەندىسىنى كەچ قويسىمۇ، ئاچ قويماس.
- g/ S! Y7 H$ ?' l. i  |5 r
خۇدا بىلىپ پاقىغا قۇيرۇق، ئېشەككە مۈڭگۈز بەرمىگەن.
( U8 V' `" G& ]: O' |
خۇدا كەچ قويسا قويار، ئاچ قويماس.

خۇدايىم بار دەپ ئاچ قاپتۇ، ئېشىكىم بار دەپ كەچ قاپتۇ.

خۇرۇم چاپان، بۈدۈر چاچ، ئۈچ كۈن بولدى قورساق ئاچ.
$ x9 F( _/ E9 F. O& }! f* @
6 m4 L; e: w7 S, @) Yخۇشال بولغاندا كۆزگە پالاكەت كۆرۈنمەس.
: _8 |& G( X- T( ^
( i% i6 O/ i5 X  K4 d+ f& lخۇشاللىق ئاستا كېلىپ تېز كېتەر، خاپىلىق تېز كېلىپ ئاستا كېتەر.

خۇشامەتچى بېلىدىن قېرىيدۇ، ماختانچاق ئاغزىدىن قېرىيدۇ.

خېرىدارىڭ بولمىسا، زىبالىقىڭ نە كېرەك.

. M% Y# T: @- m0 k" D$ uخىيانەتلىك دوستتىن دىيانەتلىك دۈشمەن خوپ.

د
دادام مازارغا شەيخ، مەن تەييارغا شەيخ.
9 o  T8 Y$ q" f  Q, E7 Y/ S
دادىسىنى خارلىغان داردا ئۆلەر، ئانىسىنى خارلىغان ياردا ئۆلەر.
) G5 u1 c  V9 G" Q8 \/ \6 j4 X2 g" E
داستىخان ئۈستىدە دۈشمەنمۇ دوست كۆرۈنەر.
# m1 S# P; n3 D, J
3 I3 M/ p# I1 h' W; Aداڭلىغان قىز تويىدا چىچىپتۇ.

# v% V) S% z; n4 o1 d/ Aدانا بار يەردە تىلىڭنى تارت، ئۇستاڭ بار يەردە قولۇڭنى تارت.

1 I' R" o9 q" e  e) Oداننى ئۆيدە يەپ، باشقا يەردە تۇخۇملاپتۇ.

  B# u1 P  A4 X3 Y/ {8 e) r6 vئەقىل بولمىسا، كۆز دېگەن تامنىڭ تۆشۈكى.

- c9 }! I" B3 g+ x% c& mدەرەخ زىننىتى ياپراق، ئىنسان زىننىتى ئەخلاق.
9 A, J% N: C0 }, D! i
( D, _/ h1 q; j0 B+ d( b+ @دەرەخ شېخىدىن سۇنار، ئادەم گېپىدىن سۇنار.

& x) x2 U7 W( v) |/ B) s, yدەرەخ مېۋىسى تەنگە، بىلىم مېۋىسى ئەلگە.

دەرەخنىڭ قەد كۆتۈرۈشى غولى بىلەن، ئادەمنىڭ قەد كۆتۈرۈشى بىلىم بىلەن.

دەرەخ ئون يىلدا يېتىلىدۇ، ئادەم ئەللىك يىلدا.
4 c4 |/ K" ?: e/ S+ @6 r) D& G7 q9 {1 h
دەرەخ ئۇچىدىن قېرىيدۇ، ئادەم ئىچىدىن قېرىيدۇ.
* F  b+ W; m% H( m( G  l4 |
دەرەخ يىلتىزىدىن كۆكلەر، نامرات ئەقلىدىن كۆكلەر.

8 \- D7 c( o* z$ @! Y0 n8 rدەرد سۆزلىتەر، ئەلەم ئۆلتۈرەر.

دەرد پاتمانلاپ كىرەر، مىسقاللاپ چىقار.

+ a# S  m# y2 z) k6 q+ [4 v1 dدەرد كەلسە جۈپ، دۆلەت كەلسە تاق.
1 f5 m6 T( h$ E! e$ \, n6 K
1 @8 A* q8 A6 s0 kدەرد كېلىدۇ كەم غىزالىقتىن، بەخت كېلىدۇ رازى – رىزالىقتىن.

دەردلىك باشتا ئەقىل بولماس.
- R) B$ V: S, _! b
0 L1 l+ z9 |# P& D( ^$ q+ \. [دەۋا قېرىماس، ئالتۇن چىرىماس.

7 ?/ e  Q# i; p  y0 S0 D& jدەۋاگەر بوش كەلسە، قازى مۇتتەھەم بوپتۇ.
( M/ q3 l, J/ ^+ ?  [2 v  i
1 S6 B$ P6 R, s: Dدەي دېسەم تىلىم كۆيىدۇ، دېمەي دېسەم ئىچىم كۆيىدۇ.
+ S, l$ Z5 E/ g% n& O2 c+ I' y( r
! Q% C$ R" W0 b; E1 Q% h5 j" ^دۇپپىسىنى ئەكەل دېسە، بېشىنى ئەكىلىپتۇ.
0 }% g# g, q: {0 B
; a; b7 n: v9 Mدوراشتىن قىلىق تاپىسەن، قىلىقتىن ئادەت.

! w0 d* }% _9 ^& o" D( ?6 F0 Zدوست ئاغرىتىپ ئېيتار، دۈشمەن كۈلدۈرۈپ.
! D. U* {! P: @
دوست ئامانلىقنى تىلەر، دۈشمەن يامانلىقنى تىلەر.
. n0 A3 I3 u3 ]3 w/ e; z2 Y, N
5 s0 X% ~3 _2 `3 ~: G' x3 A( vدوست ئاينىسا دۈشمەن بولۇر.
0 V, P; `, y4 e6 d" x
" h( c" ^6 A% z4 w" N+ |2 V- mدوست بولۇش ئوڭاي، دوستلۇقنى ساقلاش تەس.

دوست تۇتساڭ كەيپ – ساپانى، سېتىۋالىسەن جەبىر – جاپانى.
& o4 h1 ~/ |& f) o
. h* d. E: o4 o6 g; @- y5 iدوست تۇتۇش ئۈچۈن ئاۋۋال باشقىلارنىڭ دوستى بول.

7 V. ^" t- V1 p% ?2 Nدوستتىن يامانلاش ئەقىلنىڭ يوقلۇقى، تاماقتىن يامانلاش قورساقنىڭ توقلۇقى.

دوست سۆزىنى تاشلىما، تاشلاپ بېشىڭنى قاشلىما.

  P% T# o& [5 Z& [, O! ]* g8 t# Jدوست كەينىڭدە ماختار، دۈشمەن ئالدىڭدا.

دوستنى باشقا كۈن چۈشكەندە سىنا.

دوستنى دۈشمەن قىلار ئاداۋەت، ئادەمنى ھۇرۇن قىلار قانائەت.
+ Q# i5 T* C  U' p, j3 S
دوستنىڭ ئاتقان تېشى باش يارماس.
9 H$ f5 T' l; C: {5 N! c  I0 i
دوستنىڭ ھېسابى كۆڭۈلدە.

( O- d1 s' d( r: t* jدوستۇڭ بىلەن يولداش بول، ھەر ئىشىغا قولداش بول.
5 V- X* X& e( L* i- b2 }
5 n" `  M% \; z4 Nدوستۇڭ جاپا سالسا، يىغلاشنى بىل، دۈشمىنىڭ جاپا سالسا، چىداشنى بىل.
% M' o# ?* \/ j% n( ?# W8 o# [
دوستۇڭدىن دەردىڭنى يۇشۇرساڭ، دۈشمىنىڭ خۇشال بولۇر.

دوستۇڭغا بالا كەلسە، ئۆزۈڭنى چەتكە ئالما.
: C+ q' L) J, V2 z
دوستۇڭغا جاپا قىلما، دۈشمەنگە ۋاپا قىلما.

دوستۇڭغا دەرد كەلسە، دۈشمىنىڭنىڭ تويى بولۇر.

دوستۇڭ قاغا بولسا، يېيىشىڭ پوق.

دوستۇڭ كۆپ بولسا، ئەقلىڭ كۆپ بولۇر.
' @9 O/ q& \( d  ?5 p
دوستۇڭ كۆپىيەر قولۇڭغا پۇل چۈشكەندە، ھەقىقىسى بىلىنەر بېشىڭغا كۈن چۈشكەندە.

دوستۇڭنى سىنىماقچى بولساڭ، ئۇنىڭ بىلەن سەپەرگە چىق.

1 ~' Z6 a" m. n# G& Eدوستۇڭنىڭ بايلىقىدىن ئۆزۈڭنىڭ قەلەندەرلىكى ياخشى.
1 S3 s0 r; o( m: D5 D3 {4 V" q
4 k0 z4 j, d: V( p  Wدوستۇڭنىڭ پوقى پۇرىماس.
8 _2 B+ r% W( A, U1 j" B5 B
دوستۇڭ ياردەم سورىسا ئەتىگە قويما.
: j$ b5 s! c/ m# t4 \
دوستىدىن ئەيىپ ئىزدىگەن دوستسىز قالار.
/ |" i) i- Z$ @3 I* j, j* b1 R
4 w" K+ b8 d: i0 g! q* E. l. lدوستى يوقنىڭ ھۆرمىتى يوق.
9 x- X' B& {) D' z3 ^& T
دوكنى گۆر ئوڭشايدۇ، گومۇشنى خوتۇن ئوڭشايدۇ.

4 `: d! }* O) |دۇتار تارىسى ساتاردا يوق، بىلىمسىز ئادەم قاتاردا يوق.
7 g, S8 `+ o4 G) X' T9 @' I4 |
" z; ]) {% X' e! ^1 X5 k3 l+ y. Tدۇنيانى سۇ باسسا، ئۆردەككە نېمە غەم. (دۇنيانى سۇ باسسا، ئۆردەكنىڭ قاپتىلىغا كەلمەپتۇ.)

دۈشمەنگە باش ئەگسەڭ دەسسەيدۇ، دوستۇڭغا قول سۇنساڭ ئەسلەيدۇ.

/ t+ B. M+ ?& o) D2 Q/ wدۈشمەنگە سەپەرداش بولساڭ، ئاي پالتاڭ قوينۇڭدا بولسۇن.

: ^3 v" x# L) w3 @! Nدۈشمەنگە قالغان شەھەر، ئىپپىتىنى يوقاتقان قىز.
( {7 a3 _. ~$ p0 |% a# F6 o
دۈشمەنلىك بولۇشتىن قورقما، دۈشمەنسىز بولۇشتىن قورق.

+ [9 H% b4 V" V- |) r) Uدۈشمىنىڭگە خىرىس بول، مىللىتىڭگە ھېرىس بول.

" H% G) L- F: fدىلى ئوچۇقنىڭ قولى ئوچۇق، ئەل سۆيگەننىڭ يولى ئوچۇق.
7 J" F# j* o5 k1 C( X& ^; l! g
, K1 L' ?/ [, X+ N+ w8 Dر
راست سۆزنىڭ خىجالىتى يوق.
3 R$ g4 K  r5 [* @6 i( ~0 }4 {1 U2 G
, a  ]$ B$ _/ |: C% p9 h$ ~0 ^راست سۆز ئېغىزدىن چىققۇچە، يالغان سۆز داۋان ئېشىپتۇ.

راستقا يالغاننى قاتما، ئابرۇيىڭنى پۇلغا ساتما.

8 z' O1 Y. k( Q; s0 }% t/ yراست گەپ ئاڭلاي دېسەڭ، كىچىك بالا بىلەن مۇڭداش.
# C' L+ ]' P( M* [* |! D* c
راست گەپكە تۆھمەت جىق، يالغانغا خوش – خوش جىق.

' [7 o- S4 z1 r6 oراست گەپنىڭ تاتلىقى ئاز، يالغان گەپنىڭ ئاچچىقى ئاز.

! F% W7 X5 ?5 V" x" b7 s. vراستلىقى ئاز كىشىنىڭ دوستلۇقى ئاز.
" U; |% I. [5 V5 W. D# A5 [
  f5 [) r8 _2 _6 q1 _; Sراست ئېيساڭ قۇتۇلىسەن، يالغان ئېيتساڭ تۇتۇلىسەن.
! S0 z4 ~* H' ^: g- |
9 I& c5 @' T+ h+ q; E) Cروزىنى سەن تۇت، ھېيتنى مەن ئويناي.
, ^! Q: C' a9 t: b7 K* N7 L
روھى چۈشكەن ئادەمنىڭ ئېتىمۇ يۈگرىيەلمەيدۇ.

ز
2 O) E. X- B, `, Xزالىمنىڭ ئوغلى بولغۇچە، ئالىمنىڭ قۇلى بول.
8 E4 C. W7 K2 L. p" s
زامان ئەخمەقنىڭ قولىغا قالسا، نادانغا ئامراق بولۇر.

زامان بۇزۇلسا، ئاتتىن ئېشەك ئۆتۈپ كېتىدۇ.
$ i% c* V% f4 P- r5 p6 H4 l
& F3 t$ k# ~7 P6 q+ G& H  J  U; nزامان تۈزەلسە، يامان تۈزۈلىدۇ.

$ ~! ?+ M& ^' X8 P7 e# ?زاماندىن ئاغرىنماي ئۆزۈڭدىن ئاغرىن.

1 \3 Q0 B4 m5 aزامان ساڭا باقمىسا، سەن زامانغا باق.
4 v' A% c, M/ k, `
- ?2 s% i" h  \8 uزورلاپ يىگەن تاماق زەھەر بولۇر.

% x; [; L' r) Aزورلۇق بىلەن «ھۆرمەت» تاپساڭ، خورلۇق بىلەن ئۆلىسەن.
$ P% ], f+ g$ {8 b/ Z  m
9 S' Q5 u! z- f& Eزۇلۇم ئىشىكتىن كىرسە، ئىنساپ تۈڭلۈكتىن قاچار.

زېمىننى كېپەككە ئال، قوشنىنى ئالتۇنغا ئال.
3 T6 @# }4 ^" o, T- Q. r) h
7 k" p& F5 ?- Y& M$ I- vزىرائەت تېرىمىسا ئۈنمەس، ئادەم ئۆگەنمىسە بىلمەس.
- _. r9 N: M( F7 Q
4 g0 [$ T+ G( F4 Y3 p2 Xزىرائەت كۆكىدىن مەلۇم، بالا كىچىكىدىن مەلۇم.
! B/ w' {8 N5 v$ ?  r6 [& x
! w8 J5 L# m  z4 Y' E5 @  @1 J& @زىيادە دۆلەت باش يارماس.
8 l9 q% I% }$ `/ W4 F1 e. e
س
3 B. x& W  b7 l4 w$ f  N% aساداقەت مۇھەببەتنىڭ كۆۋرۈكى، ۋىجدان مۇھەببەتنىڭ يۈرىكى.
8 j& r2 W2 |/ y2 Q
ساراڭ ئەقىل تاپسا، ئېغىلغا زەدىۋال تارتىدۇ.
# x$ B- Q/ ]! L9 f! \' F# x
/ G& f* k, E& _" U! B. Iساغلام بولاي دېسەڭ ھەرىكەت قىل، مول ھوسۇل ئالاي دېسەڭ مېھنەت قىل.
1 _, B) }" N* h5 m
ساق بولاي دېسەڭ گېلىڭنى يىغ، تېنچ بولاي دېسەڭ تىلىڭنى يىغ.

) q- V' |) k- u* s+ l) G6 `- H) V& Fساما ناغرا بىلەن، قېتىق زاغرا بىلەن.

# }9 y5 ~, ]" v5 \, Eسا ھەرقانچە ئىگىز ئۇچسىمۇ، سايىسى يەرگە چۈشەر.

سەپەر قىلغان يول بىلەر، كۆپ كۆرگەن مول بىلەر.
5 C3 N' T% ]4 |% ^+ y+ ]
سەدىقە بالانى يەر، توۋا گۇناھنى.
/ z6 o- c7 l! y& u
& `( u5 g" K8 c& v: Uسەركە ئەقىللىق بولسا، مالغا ئاپەت كەلمەس.

4 v5 Q4 \: \# S% p. ^% ?$ p. U4 Bسەركەردە پەملىك بولسا، ئەسكەرلىرى باتۇر بولار.

  W3 ?( r+ \" ]; e. ]3 Bسەن تاش سانىساڭ، خەق قۇم سانايدۇ.

7 J$ c8 r# I0 n, e; a4 V2 P; S: E«سەن» دېسە، «سىز» دە، تاشلىسا ئىزدە.

سەن سۆيمىسەڭ ھېچ گەپ ئەمەس، ئەل سۆيمىسە ھالىڭ خاراپ.

سەن مېنى كىشى دېسەڭ، يانچۇقۇمدا كىشمىشىم، سەن مېنى كىشى دېمىسەڭ، سېنىڭ بىلەن نېمە ئىشىم.
1 ?, k, o* I( q$ }! _
8 ~; \3 c* \9 Z) eسەھەر تۇرۇپ قوشناڭغا باق.

سەھرادا ھاڭرىغان ئېشەك، شەھەردە ھاڭرىيالماپتۇ.

. a, A1 }, l, R8 J6 [& R2 fسەۋر قىلساڭ، غورىدىن ھالۋا پىشار.

سودىگەرگە بوش كۆرۈندۈڭ، يەيدىغان گۆش كۆرۈندۈڭ.

سوراپ – سوراپ بىلىم ئاپتۇ، ئويلاپ – ئويلاپ كېيىن قاپتۇ.

سوراپ – سوراپ ئىلىم ئاپتۇ، ئىزا تارتىپ كېيىن قاپتۇ.

# G* I4 Z  W" v3 o: I0 z1 Dسورا – سورا بىلىم ئاپتۇ، ئوينا – ئوينا كېيىن قاپتۇ.

' y; M1 {% g$ ]. o! w1 B) wسوقۇشتا قورققان خوراز چىللاشتىن قالار.

8 _6 S% h# C5 B* ^! x1 [سۇ ئەكەلگەن خار، كوزا چاققان ئەزىز.
* E+ s7 e7 K1 y+ @% e8 [$ a
سۇ بىلەن زىمىن ياشنار، بىلىم بىلەن ئەل ياشنار.

سۇدا پىشماي كىگىز بولماس، ئوتقا چۈشمەي بىگىز بولماس.
% L  w' x/ n7 e6 e$ n& R( n
% U: K0 x* o* Mسۇ ــ دېھقاننىڭ قېنى، يەر ــ دېھقاننىڭ جېنى.
- \: o$ ]2 k% n; N1 ]4 d, d( I7 `
+ v8 Y+ Y# |6 f, K8 X- g  g; c0 Dسۇغا سالسام سۇ كۆتۈرمەس مىسقال تۆمۈرنى، ئالتۇن بېرىپ ئېلىپ بولماس قالغان كۆڭۈلنى.

1 z0 ?1 C- |1 w/ fسۇ كېچىكىدىن ئۆتكەن ئەر ئەمەس، قان كېچىكىدىن ئۆتكەن ئەر.
; `/ k& d' t6 l: \( ~
سۇنغان ئەينەك تۈزەلسىمۇ، سۇنغان كۆڭۈل تۈزەلمەس.
9 o8 s6 e5 y" k2 S' _4 v
سۇنى بىلمەي سەكرىسەڭ، تۇنجۇقۇپ ئۆلەرسەن.

سۇنى سەپ سىڭار يەرگە، سۆزنى قىل سىغار يەرگە.
" v- x7 V: L% ~6 J
' B; M) E/ \! cسۇنى كۆرمەي ئۆتۈك سالما.

سۇ ئۇلغايسا كېمە كۆتۈرۈلەر، سۆز ئۇلغايسا جېدەل كۆتۈرۈلەر.

مەخمۇت3

رەخمەت سىزگە ھەمىسىنى ساقلىۋالدىم

كارۋان001

تۆھپىكار ئەزا ئەزھەر36 قارى يۇقىردا يوللىغان ماترياللارنى ئۆزىڭىز بىر قوللۇق كىرگۈزگەنمۇ؟ ياكى باشقا تورلادىن كۆچۈرۈپ كەلدىڭىزمۇ؟ "سۇ ئىچكەندە قۇدۇق قازغاننى ئونۇتما" دەيدىغان گەپ بار. بۇنى نەدىن تىرىپ كەلدىڭىز؟ ئازىراق چۈشەنچە بىرەمسىز............................. ......................................................................

نۇرلان

ئەزھەر ئەپەندىمگە رەھمەت.

ئىھسان

مۇشۇنداق ياخشى ماتىرىيالنى يوللىغانلارغا كۆپتىن كۆپ رەخمەت