«جانان كوچىسىدىكى ئىشلار» ئەلكۈيى ئىكرانىدا

zial

مەن باياتىن قانۇن تورلىرغا كىرىپ بۇ توغىرىسدىكى ئالاقىدار قانۇنلارغا قاراپ باقتىم. نىشانىمىز  ئەلۋەتتە  ئۆزىھالنىڭ  بىگۇنا ئوغىرى دەپ نام ئەپقالماسلىقنى قوغداش، شۇنداقلا ئەسلى ئەسەر ھەقىقىتەن ئۆزھال ئىزدىنىش مۇنبىردە ئىلا ن قىلغان '' جانان كوچىسدىكى ئىشلارنىڭ ئىجات قىلىش جەرىيانى'' دىگەن يازمىسدا دىگەندەك  قاپلاننىڭ ھىكايىسنى ئۆزگەرتىپ دىرامما قىلىپ يېزىپ ،سەھنىشلەشتۈرۈپ ،ئاپتۇرلارغا ئىسمىغا قاپلاننى قاتمىغان بولسا  ئۇنىڭدىن ئوغۇرلۇق شەككىلىنىش ئېھتىمالىققى بار يوقلىقنى مۇنازىرە قىلىش. ئوغۇرلۇق شەكىللەنسە قانۇندا قانداق قانۇنى ئاقىۋەت كېلىپ چىقىدىغانلقىنى  پەرەز قىلىپ بېقىش.

srwaz

ئاۋال ئەسلى ئەسەر ئاندىن بۇ ئەسەرنى تولۇق كۆرۈپ ئىسپاتنى تولۇق تاپقاندىن كىين بىر نىمە دىمەمسىلەر ؟ بىر ئادەمنىڭ دىلىغا ئازار بىرىش . ئارتۇقچە گۇمان قىلىش . سىېسىتىىشتىن باشقا ئىش قىلالماسمىزمۇ دوسلار ؟ مىنىڭچە ئۆزھال ھەرگىزمۇ ئۇنداق ئادەم ئەمەس .

zial

.
[quote]بۇ 48قەۋەتتىكىkizhumar0998 يوللىغان 2011-02-03 15:11 غا قارتىلغان :
بۇ ئەسەر مەتبۇئات ئورۇنلىرىدا تۇنجى قېتىم ئۆزھالنىڭ نامىدا ئېلان قلىنغان بولغاچقا ئەلۋەتتە ئاپتۇرلۇق ھوقۇقى ئۆزھالدا بولىدۇ، ئەگەر قاپلان ناملىق تورداش بالدۇر ئېلان قىلغان بولسا ئەسەر ھوقۇقى قاپلانغا تەۋە بولۇپ، ئۆزھال كىيىن ئەسلى ئاپتۇرنىڭ رۇخسىتىنى ئالماي ئۆز نامىدا سەھنىلەشتۈرگەن بولسا، ئۇ ھالدا ئۆزھال ئەسەر ئوغرىسى بولىدۇ.
شۇڭا نۆۋەتتىكى ئەھۋالدا مەيلى كىم يازغان بولۇشىدن قەتئىينەزەر 1-بولۇپ ئەسەرنى ئېلان قىلغان ئۆزھال بولغاندىن كىيىن بۇ ئەسەر ئۆز ھالغا تەۋە.
قانۇن دىگەن پاكىتقا ئىشىنىدۇ، ھىسىياتقا ئىشەنمەيدۇ. شۇڭا پاكىت بولمىغان ئەھۋال ئاستىدا ئۆزھالغا ئەسەر ئوغرىسى دەپ بەتنام چاپلاشقا بولمايدۇ، ئۆزھالنىڭ ئىزدىنىشتا يازغان ماقالىسىدىن ئۇنىڭ سەمىمىيىتىنى كۆرۈۋېلىش تەس ئەمەس،
شۇڭا پاكىت بولمىغان پەرەزنى تولا قىلىپ، ئۇنىڭغا ئۇۋال قىلىپ قويمايلى.
گۇمان ئىماننى قاچۇرار.   
----------------------
ئىزدىنىشتىكى تارىمى دىگەن چوكاننىڭ گېپىدەك گەپ قىلدىڭىز. مەن قانۇننى تۈزۈك ئۇقمايمەن. بۇ تېمىنى قانۇن ئۇقۇدىغانلار قىلسا بولاتتى. رۇسۇل ، تارىمىغا ئوخشاش

zial

مەتبۇھاتتا  كىم بالدۇر ئىلان قىلىۋالسا ئەسەر شۇنىڭ بولامدۇ ؟ ئەمسە ئالدىنقى يىللىرى پەرھات تۇرسۇن يالقۇن روزىغا '' تۆھمەت '' قىپتۇ-دە. نىمىشكە شۇنداق دەيمەن ، '' مەمەتئەلى ئەپەندىم'' دىگەن بىئوگىرافىك روماننىمۇ ئەسلىدە ئابىلكىم زوردۇن يېزىپتىكەن. يالقۇن روزى بۇ ئەسەرنى  قايتا  بىر قېتىم پىششىقلاپ ئىشلەپ ئۇنى ئىلان قىلپتىكەن. لېكىن ئاخپارات- نەشىريات ئىدارىسى يالقۇن روزىنىڭ قىلمىشدىن ئابىلكىم زوردۇننىڭ ئەسىرىگە دەخلى تەرۇز شەككىلىندۇ دەپ ،كىتاپقا ئابىلكىم زوردۇننىڭمۇ ئىسمىنى تولۇقلاپ يېزىش، قەلەم ھەققىدىن مۇۋاپىق نىسبىتتە بېرىش ،ئۇنىڭدىن ئاشكارا كەچۇرۇم سوراشقا بۇيرۇپ كىسىم چىقىرىپتىكەن. يۇقارقى پاكىتلارغا قارىغاندا ئاخپارات-نەشىريات ئىدارىسدەك  ئەسەر ھوقۇقىنى قوغدايدىغان نوپۇزلۇق ئىدارىمۇ خاتا كىسىم چىقىرىپ قويغان بولمامدۇ؟
مېنىڭچە ئۇنداق ئەمەس، ئاخپارات -نەشىريات ئىدارىسىنىڭ  يالقۇن روزى بىلەن ئابىلكىم زوردۇن ئوتتۇرسدىكى دېلونى بىر تەرەپ قىلىشى تامامەن توغرا بولغان.
ئەمدى ماۋۇ ئىشقا كەلسەك  ئۆزھال بىلەن يالقۇن روزىنىڭ ئىشى  مۇئەييەن جەھەتتىن ئوخشاش ئىشقۇ ؟ ھەر ئىككىسى ئەسەرنىڭ ئىگىسنىڭ ئىجازىتنى ئالماي تۇرۇپ ئۆزىنىڭ نامىدا ئىلان قىلىۋالغان. تاپاۋەتىتىن ئۆزى بەھرىمان بولغان.

zial

سىزنىڭ ئۆزھال ئاۋال مەتبۇھاتتا ئىلان  قىلغان دېگەن گېپىڭىز '' يەڭگەن بەگ بولۇر'' دىگەن  قاراقچىلىق پەلسەپىسنىڭ ئۆزىغۇ؟

qelem

بىز مانا مۇشۇنچىلىك، ئەمدى قويۇلۇپ ئاز-تولا داغدۇغا پەيدا بولۇۋىدى، ئەمدى ئۇنى ئۇنداق بۇنداق دەپ غاجاشقا ئۆتتۇق، تېمىنىڭ ماۋزۇسى دېراممىدا ئىكەن، ھەرگىزمۇ ئۇنىڭ ئاپتورىنى باھالاپ بېرىڭلار دېمەپتۇ، شۇنىڭ ئۈچۈن يوقۇلۇش گىرداۋىدىكى سەنئەت تۈرلىرىمىزنى قايتىدىن جۇلالاندۇرۇشقا ئاتلانغان راھمانجاندەك قېرىنداشلىرىمىزغا رەھمەت دەپ،
دىراممىدا قانداق سەۋەنلىكلەر ھەم ئارتۇقچىلىقلار بار ئىكەن شۇ توغرىسىدا گەپ قىلىڭلار.

zial

قىزخۇمار(0998) جانان كوچىسدىكى ئىشلار دىگەن بۇ دېراممنىڭ  ئەسلىدە  '' قاپلان ''  دىگەن تورداشنىڭ ھىكايىسغا  ئاساسەن  ئىشلەنگىننى ئۆزىھال ئۆزى ئېتىراپ قىلغان( ئىزدنىش مۇنبىردىكى جانان كوچىسدىكى ئىشلار دېراممسنىڭ ئىجات قىلىنىش جەرىيانى دىگەن يازمىدا) ئەمدى سىزگە زادى قانداق پاكىت لازىم ئىدى زادى؟! ئۆزھال ئىزدنىش مۇنبىرنىڭ باشقۇرغۇچىسى بولغاچقا تېمىدىكى گەپلەر ئاۋۇپ كۆرۈلۈش قېتىم سانى ئاشقانسىرى تېمنى مۇنبەردە تۇرغۇزۇشنىڭ ئۆزىگە پايدىسىز ئىكەنلكىنى بىلىپ قېلىپ مۇنبەرنىڭ ئەخلاتخانىسغا  ئەكىرىپ قويدى.ھازىر بۇ تېما تارىمى ،رۇسۇل، گۈلەن ... قاتارلىقلارنىڭ ئىنكاسى بىلەن ئىزدىنىش مۇنبىرنىڭ ئەخلەتخانىسدا يېتىپتۇ. مېنىڭ قاپلان بىلەنمۇ ئۆزھال بىلەنمۇ تونۇشلۇقۇم يوق. ئۆمرۈمدە بىر تال تاماكانى چېكىشىپ باققان ئادەم ئەمەسمەن.لېكىن ئۆزھالنىڭ قاپ يۈرەكلىك بىلەن قاپلاننىڭ '' كۆرۈپ بېقىڭ '' دەپ ئۇنىڭغا ئەۋەتىپ بەرگەن ھىكايىسنى ،بىر يۇمۇلۇتۇپ دېرامما قىلىپ ئۆزىنىڭ نامىدا سەھنىلەشتۈرۈپ ئىلان قلىشى  دىققىتىمنى قوزغىدى. شۇڭا بۇ تېمىغا قىزقىپ ئولتۇرۇپ قانۇن بىلدىغانلارنى بىر نەرسە دەپ باقسا بولاتتى دەپ ئولتۇردۇم.ئۆزھالنى ئاقلاپ كېتىپ بارغان، ھىسداشلىق قىلىۋاتقانلار دەپ بېقىڭلارچۇ ، ئۆزھالنىڭ باشقىلارنىڭ ھىكايىسىنى  ئۇنىڭ رۇخسىتىسىز  ھالدا دېرامما قىلىشى توغرىمۇ؟

zial

قىزخۇمارنىڭ 50-قەۋەتتىكى ئىنكاسى ئىكەن.
مېنىڭ دىگىنىم قاراقچىلىق پەلسەپىسى ئەمەس، بەلكى پاكىتقا ئاساسەن چىقارغان قارار.
-----------------------------
سىزنىڭ بۇ ئەسەر ئۆزھالنىڭ دىيىشكە قولڭىزدا قانداق پاكىت بار ؟
مەن سىزگە ئۆزھالىنىڭ ئۆزىنىڭ يازمىسدىكى گېپى بويۇنچە  نەچچە قېتىم پاكىت كۆرسەتتىم.
سىزنىڭ پاكىتىڭىز قېنى؟

zial

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئەسەر ھوقۇقى قانۇنى



1990 - يىل  9 - ئاينىڭ 7 - كۈنى 7 - نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ  15 - يىغىنىدا ماقۇللاندى، 2001 - يىل 10 - ئاينىڭ 27 - كۈنى 9 - نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 24 - يىغىنىنىڭ «>جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئەسەر ھوقۇقى قانۇنى< غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى» غا ئاساسەن تۈزىتىلدى.

2- ماددا جۇڭگو پۇقرالىرى، قانۇنىي ئىگە ياكى باشقا تەشكىلاتلار ئەسىرى ئېلان قىلىنغان - قىلىنمىغان بولسۇن، بۇ قانۇن بويىچە ئەسەر ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولىدۇ.

3 - ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئەسەر تۆۋەندىكى شەكىلدە ئىجاد قىلىنغان ئەدەبىيات، سەنئەت  ۋە تەبىئىي پەن، ئىجتىمائىي پەن، قۇرۇلۇش تېخنىكىسى ئەسەرلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

(1) يازما ئەسەرلەر؛

(2) ئاغزاكى ئەسەرلەر؛

(3) مۇزىكا، تىياتىر، ئەلنەغمە، ئۇسسۇل،  سېرك   سەنئىتى ئەسەرلىرى؛

(4) گۈزەل - سەنئەت، بىناكارلىق ئەسەرلىرى؛

(5) فوتو سۈرەت ئەسەرلىرى؛

(6) كىنو ئەسەرلىرى ۋە كىنو ئىشلىگەندەك ئۇسۇلدا ئىجاد قىلىنغان ئەسەرلەر؛

(7) قۇرۇلۇش چېرتيوژى، مەھسۇلات چېرتيوژى،  خەرىتە، شەرتلىك سخېما قاتارلىق گرافىكلىق ئەسەرلەر ۋە  مودېل ئەسەرلەر؛

(8) كومپيۇتېر يۇمشاق ماتېرىياللىرى؛

(9) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا ئەسەرلەر.
9 - ماددا ئەسەر ھوقۇقى ئىگىلىرى:

(1) ئاپتور؛

(2) ئەسەر ھوقۇقىدىن بۇ قانۇن بويىچە بەھرىمەن بولىدىغان باشقا پۇقرالار، قانۇنىي ئىگىلەر ياكى باشقا تەشكىلاتلار.

10 - ماددا ئەسەر ھوقۇقى تۆۋەندىكى جىسمانىي ھوقۇق ۋە مال - مۈلۈك ھوقۇقلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

(1) ئېلان قىلىش ھوقۇقى، يەنى ئەسەرنى ئېلان قىلىش - قىلماسلىقنى بەلگىلەش ھوقۇقى؛

(2) ئىسىم يېزىش ھوقۇقى، يەنى ئاپتورنىڭ سالاھىيىتىنى بىلدۈرۈپ، ئەسەرگە ئىسمىنى يېزىش ھوقۇقى؛

(3) تۈزىتىش ھوقۇقى، يەنى ئەسەرنى تۈزىتىش ياكى باشقا ئادەمنىڭ تۈزىتىشىگە ھوقۇق بېرىش ھوقۇقى؛

(4) ئەسەرنىڭ پۈتۈنلۈكىنى ساقلاش ھوقۇقى، يەنى ئەسەرنى بۇرمىلاش ۋە ئۆزگەرتىۋېتىشتىن ساقلاش ھوقۇقى؛

(5) كۆپەيتىش ھوقۇقى، يەنى مەتبەئەدە  بېسىش، نۇسخا ئېلىپ بېسىش، چاپلاپ بېسىش، ئۈن - سىن ئېلىش، قايتا كۆچۈرۈش، قايتا سۈرەتكە ئېلىش قاتارلىق ئۇسۇللار بىلەن ئەسەرنى بىر نۇسخا ياكى كۆپ نۇسخا  تەييارلاش ھوقۇقى؛

(6) تارقىتىش ھوقۇقى، يەنى سېتىش ياكى ھەدىيە قىلىش ئۇسۇلى بىلەن جامائەتكە ئەسەرنىڭ ئەسلىي نۇسخىسى ياكى كۆپەيتىلگەن نۇسخىسىنى بېرىش ھوقۇقى؛

(7) ئىجارە بېرىش ھوقۇقى، يەنى كىنو ئەسەرلىرى ۋە كىنو ئىشلەنگەندەك  ئۇسۇلدا ئىجاد قىلىنغان ئەسەرلەر، كومپيۇتېر يۇمشاق ماتېرىياللىرىنى باشقىلارنىڭ ھەقلىق ئىشلىتىشىگە ئىجازەت بېرىش ھوقۇقى، كومپيۇتېر يۇمشاق ماتېرىيالى ئاساسلىق ئىجارە نىشانى بولمىغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا؛

(8) كۆرگەزمە قىلىش ھوقۇقى، يەنى گۈزەل - سەنئەت  ئەسەلىرى، فوتو سۈرەت ئەسەرلىرىنىڭ ئەسلىي   نۇسخىسى ياكى كۆپەيتىلگەن نۇسخىسىنى ئاشكارا كۆرگەزمە قىلىش ھوقۇقى؛

(9) ئورۇنداش ھوقۇقى، يەنى ئەسەرنى ئاشكارا ئورۇنداش ھەم ئەسەرنىڭ ئورۇندىلىشىنى ھەرخىل ۋاسىتىلەر بىلەن ئاشكارا تارقىتىش ھوقۇقى؛

(10) قويۇش ھوقۇقى، يەنى كىنو ئاپپاراتى، پرويېكسىيە ئاپپاراتى قاتارلىق تېخنىكىلىق ئۈسكۈنە ئارقىلىق گۈزەل - سەنئەت، فوتو سۈرەت، كىنو ۋە كىنو ئىشلىگەندەك ئۇسۇلدا ئىجاد قىلىنغان ئەسەرلەرنى ئاشكارا قايتا كۆرسىتىش ھوقۇقى؛

(11) ئاڭلىتىش - كۆرسىتىش ھوقۇقى، يەنى ئەسەرنى سىمسىز ئاشكارا ئاڭلىتىش ياكى تارقىتىش، ئەسەرنى سىملىق  تارقىتىش ياكى ئۇلاپ تارقىتىش ئۇسۇلى بىلەن جامائەتكە تارقىتىش، ئاڭلىتىش ھەم ئاۋاز كۈچەيتكۈچ ياكى شەرتلىك بەلگە، ئاۋاز، سۈرەت تارقىتىدىغان، شۇنىڭغا ئوخشاش باشقا قوراللار ئارقىلىق جامائەتكە تارقىتىش، ئاڭلىتىش ھوقۇقى؛

(12) ئۇچۇر تورىدا تارقىتىش ھوقۇقى، يەنى  ئەسەرنى سىملىق ياكى سىمسىز ئۇسۇلدا يەتكۈزۈپ، جامائەتكە ئۆزى تاللىۋالغان ۋاقىت ۋە ئورۇندا ئەسەرگە ئېرىشتۈرۈش ھوقۇقى؛

(13) فىلىم ئىشلەش ھوقۇقى، يەنى ئەسەرنى كىنو قىلىپ ئىشلەش ياكى كىنو ئىشلىگەندەك ئۇسۇلدا  ۋاسىتىگە مۇقىملاشتۇرۇش ھوقۇقى؛

(14) ئۆزگەرتىش ھوقۇقى، يەنى ئەسەرنى ئۆزگەرتىپ ئۆزگىچە يېڭى ئەسەر يارىتىش ھوقۇقى؛

(15) تەرجىمە قىلىش ھوقۇقى، يەنى ئەسەرنى بىر خىل تىل - يېزىقتىن يەنە بىر خىل تىل - يېزىققا ئۆرۈش ھوقۇقى؛

(16) توپلاپ تۈزۈش ھوقۇقى، يەنى ئەسەر ياكى ئەسەرنىڭ بۆلەكلىرىنى تاللاش ياكى رەتلەش ئارقىلىق يېڭى ئەسەر تۈزۈش ھوقۇقى؛

(17) ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى بەھرىمەن بولىدىغان باشقا ھوقۇقلار.

ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى ئالدىنقى تارماقنىڭ (17)~(5) تارماقچىلىرىدا  بەلگىلەنگەن ھوقۇقلىرىنى باشقىلارنىڭ يۈرگۈزۈشىگە ئىجازەت  بەرسە ھەم  پۈتۈم ياكى بۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن ھەق ئالسا بولىدۇ.

ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى بۇ ماددىنىڭ بىرىنچى تارماق (17)~(5)  تارماقلىرىدا بەلگىلەنگەن ھوقۇقلىرىنىڭ ھەممىسىنى ياكى بىر قىسمىنى ئۆتۈنۈپ بەرسە ھەم پۈتۈم ياكى بۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن ھەق ئالسا بولىدۇ.
2 - پاراگراف ئەسەر ھوقۇقى تەۋەلىكى



11 - ماددا ئەسەر ھوقۇقى ئاپتورغا تەۋە، بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

ئەسەرنى ئىجاد قىلغان پۇقرا ئاپتور ھېسابلىنىدۇ.
قانۇنىي ئىگە ياكى باشقا تەشكىلاتنىڭ رىياسەتچىلىكىدە، قانۇنىي ئىگە ياكى باشقا تەشكىلاتنىڭ ئىرادىسى بويىچە ئىجاد قىلىنغان ھەم قانۇنىي ئىگە ياكى باشقا تەشكىلاتلار جاۋابكارلىقنى  ئۈستىگە ئالىدىغان ئەسەرلەردە قانۇنىي ئىگە ياكى باشقا تەشكىلات ئاپتور دەپ قارىلىدۇ.

قارشى ئىسپات بولمىسا، ئەسەرگە ئىسمى يېزىلغان پۇقرا، قانۇنىي  ئىگە ياكى باشقا تەشكىلات ئاپتور ھېسابلىنىدۇ.
13 - ماددا ئىككىدىن ئارتۇق ئادەم ھەمكارلىشىپ ئىجاد قىلغان ئەسەرنىڭ ھەمكارلاشما ھوقۇقىدىن ھەمكارلىشىپ ئىشلىگەن ئاپتورلار ئورتاق بەھرىمەن بولىدۇ. ئىجادىيەتكە  قاتناشمىغان كىشى ھەمكارلاشقان ئاپتور ھېسابلانمايدۇ.
ھەمكارلاشما ئەسەرنى پارچىلاپ ئىشلىتىشكە بولىدىغان بولسا، ئاپتورلار ئۆزى ئىجاد قىلغان قىسمىدا ئەسەر ھوقۇقىدىن ئۆز ئالدىغا بەھرىمەن بولسا بولىدۇ، بىراق ئەسەر ھوقۇقىنى يۈرگۈزگەندە پۈتۈن ئەسەر ھوقۇقىغا دەخلى - تەرۇز قىلسا بولمايدۇ.
19 - ماددا ئەسەر ھوقۇقى پۇقراغا تەۋە بولسا، شۇ پۇقرا ئۆلگەندىن كېيىن، ئۇنىڭ بۇ قانۇننىڭ 10 - ماددا بىرىنچى تارمىقىنىڭ (17)~(5) تارماقچىلىرىدا بەلگىلەنگەن ھوقۇقلىرى بۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن  قوغداش مۇددىتى ئىچىدە ۋارىسلىق قانۇنىدىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە يۆتكىلىدۇ.
20 - ماددا ئاپتورنىڭ ئىسمىنى يېزىش ھوقۇقى، تۈزىتىش ھوقۇقى، ئەسەرنىڭ پۈتۈنلۈكىنى ساقلاش ھوقۇقىنىڭ قوغدىلىش مۇددىتى چەكلىمىگە ئۇچرىمايدۇ.

21 - ماددا پۇقرالارنىڭ ئەسەرلىرىنى ئېلان قىلىش ھوقۇقى، بۇ قانۇننىڭ 10 - ماددا بىرىنچى تارمىقىنىڭ (17)~(5) تارماقچىلىرىدا بەلگىلەنگەن ھوقۇقلىرىنىڭ قوغدىلىش مۇددىتى ئاپتورنىڭ ئۆمرىنىڭ ئاخىرىغىچە ھەم ئاپتور ئۆلۈپ 50 يىلغىچە بولىدۇ، بۇ مۇددەت ئاپتور ئۆلۈپ 50 - يىلى 12 - ئاينىڭ 31 - كۈنىگىچە ھېسابلىنىدۇ؛  ھەمكارلاشما ئەسەر بولسا، ئەڭ ئاخىرىدا قېپقالغان ئاپتور  ئۆلۈپ 50 - يىلى 12 - ئاينىڭ 31 - كۈنى ئاخىرلىشىدۇ.
3 ‿باب ئەسەر ھوقۇقىنى ئىجازەتلىك ئىشلىتىش ۋە ئۆتۈنۈپ بېرىش توختامى





24 - ماددا باشقىلارنىڭ ئەسەرلىرىنى ئىشلىتىشتە ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى بىلەن ئىجازەتلىك ئىشلىتىش توختامى تۈزۈش كېرەك. بۇ قانۇندا ئىجازەت ئالمىسىمۇ بولىدۇ دەپ بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

ئىجازەتلىك ئىشلىتىش توختامى تۆۋەندىكى ئاساسىي مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

(1) ئىجازەتلىك ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ تۈرى؛

(2) ئىجازەتلىك ئىشلىتىشكە بېرىلگەن ھوقۇقنىڭ مەخسۇس ئىشلىتىش ھوقۇقى ئىكەنلىكى ياكى ئەمەسلىكى؛

(3) ئىجازەتلىك ئىشلىتىش رايون دائىرىسى ۋە ۋاقتى؛

(4) ھەق بېرىش ئۆلچىمى ۋە چارىسى؛

(5) خىلاپلىق جاۋابكارلىقى؛

(6) ئىككى تەرەپ پۈتۈشۈش زۆرۈر دەپ قارىغان باشقا مەزمۇنلار.

25 - ماددا ۇ قانۇننىڭ 10 - ماددا 1 - تارمىقىنىڭ (5) ~ (17) تارماقچىلىرىدا بەلگىلەنگەن ھوقۇقلارنى ئۆتۈنۈپ بېرىشتە، يازما توختام تۈزۈش كېرەك.

ھوقۇقنىڭ ئۆتۈنۈپ بېرىش توختامى تۆۋەندىكى ئاساسلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

(1) ئەسەر نامى؛

(2) ئۆتۈنۈپ بېرىلگەن ھوقۇقنىڭ تۈرى، رايون دائىرىسى؛

(3) ئۆتۈنۈپ بېرىش ھەققى؛

(4) ئۆتۈنۈپ بېرىش ھەققىنى تاپشۇرۇش ۋاقتى ۋە ئۇسۇلى؛

(5) خىلاپلىق جاۋابكارلىقى؛

(6) ئىككى تەرەپ پۈتۈشۈش زۆرۈر دەپ قارىغان باشقا مەزمۇنلار.
26 - ماددا ئىجازەتلىك ئىشلىتىش توختامى ۋە ئۆتۈنۈپ بېرىش توختامىدا ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى ئېنىق ئىجازەت  بەرمىگەن، ئۆتۈنۈپ بەرمىگەن ھوقۇقلارنى يەنە بىر تەرەپنىڭ ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىسىز يۈرگۈزۈشىگە بولمايدۇ.
28 - ماددا نەشر قىلغۇچىلار، ئورۇندىغۇچىلار، ئۈن - سىن ئىشلىگۈچىلەر، رادىئو - تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى قاتارلىقلار بۇ قانۇننىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلىرىگە بىنائەن باشقىلارنىڭ ئەسەرلىرىنى ئىشلەتكەندە، ئاپتورنىڭ ئىسىم يېزىش ھوقۇقى، ئەسەرنىڭ پۈتۈنلۈكىنى ساقلاش ھوقۇقى ۋە ھەق ئېلىش ھوقۇقلىرىغا دەخلى - تەرۇز قىلسا بولمايدۇ.

36 - ماددا ئورۇندىغۇچىلار (ئارتىس، ئويۇن قويغۇچى ئورۇن) باشقىلارنىڭ ئەسەرلىرىنى ئورۇندىماقچى بولسا، ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئېلىشى ھەم ئۇنىڭغا ھەق بېرىشى لازىم. ئۇيۇشتۇرغۇچى ئويۇن ئۇيۇشتۇرۇشتا، ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىدىن ئىجازەت ئېلىشى ھەم ئۇنىڭغا ھەق بېرىشى كېرەك.

ئورۇندىغۇچىلار ئەسلىي ئەسەردىن ئۆزگەرتىپ تۈزۈش، تەرجىمە قىلىش، شەرھلەش، رەتلەش  ئارقىلىق ھاسىل بولغان ئەسەرنى ئورۇندىماقچى بولسا، شۇ ئەسەرنى ئۆزگەرتىپ تۈزگەن، تەرجىمە قىلغان، شەرھلىگەن، رەتلىگەن ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى ۋە ئەسلىي ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئېلىشى ھەم ئۇنىڭغا ھەق بېرىشى لازىم.  

46 - ماددا ھوقۇققا دەخلى - تەرۇز قىلىدىغان تۆۋەندىكى قىلمىشنى سادىر قىلغانلار ئەھۋالغا قاراپ، دەخلى - تەرۇزنى  توختىتىش، تەسىرىنى تۈگىتىش، ناماقۇل بولۇش، زىياننى تۆلەش قاتارلىق ھەق - تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ:

(1) ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ ئەسىرىنى ئېلان قىلىۋالغانلار؛

(2) باشقىلار بىلەن ھەمكارلىشىپ ئىجاد قىلغان ئەسەرنى شۇ ھەمكارلاشقان ئاپتورنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆزى يالغۇز ئىجاد قىلغان ئەسەر قاتارىدا ئېلان قىلىۋالغانلار؛

(3) ئۆزى ئىجادىيەتكە قاتناشماي تۇرۇپ، ئۆزىنىڭ نام - مەنپەئىتىنى كۆزلەپ، باشقىلارنىڭ ئەسىرىگە ئىسمىنى يېزىۋالغانلار؛

(4) باشقىلارنىڭ ئەسەرلىرىنى بۇرمىلىۋەتكەنلەر، ئۆزگەرتىۋەتكەنلەر؛

(5) باشقىلارنىڭ ئەسىرىنى ئوغرىلىۋالغانلار؛

(6) ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ، كۆرگەزمە قىلىش، كىنو ئىشلەش ئارقىلىق ۋە كىنو ئىشلىگەندەك ئۇسۇلدا ئەسەر ئىشلەتكەنلەر ياكى ئۆزگەرتىپ تۈزۈش، تەرجىمە قىلىش، شەرھلەش قاتارلىق ئۇسۇللار بىلەن ئەسەر ئىشلەتكەنلەر. بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا؛

(7) باشقىلارنىڭ ئەسەرلىرىنى ئىشلىتىپ، ھەق بېرىشكە تېگىشلىك بولسىمۇ ھەق بەرمىگەنلەر؛

48 - ماددا ئەسەر ھوقۇقى ياكى ئەسەر ھوقۇقى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ھوقۇققا دەخلى - تەرۇز قىلغانلار ھوقۇق ئىگىسىنىڭ ئەمەلىي زىيىنى بويىچە تۆلەم تۆلەيدۇ. ئەمەلىي زىياننى ھېسابلاش قىيىن بولسا، ھوقۇققا دەخلى - تەرۇز قىلغۇچىنىڭ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى بويىچە تۆلەم تۆلىتىلىدۇ.  تۆلەم سوممىسى ھوقۇق ئىگىسىنىڭ دەخلى - تەرۇز قىلمىشىنى توسۇش ئۈچۈن چىقىم قىلغان مۇۋاپىق خىراجىتىنىمۇ ئۆز ئىچىگە  ئېلىشى كېرەك.

ھوقۇق ئىگىسىنىڭ ئەمەلىي زىيىنى ياكى ھوقۇققا دەخلى  - تەرۇز قىلغۇچىنىڭ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇئەييەنلەشتۈرگىلى بولمىسا، خەلق سوت مەھكىمىسى ھوقۇققا دەخلى - تەرۇز قىلىش قىلمىشىنىڭ ئېغىر - يېنىكلىكىگە قاراپ، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن تۆلەم تۆلەشكە ھۆكۈم قىلىدۇ.

zial

54- ماددا ئەسەر ھوقۇقى ماجىراسى مۇرەسسە قىلىنسا بولىدۇ، ئالاقىدارلار پۈتۈشكەن يازما كېسىم كېلىشىمىگە ياكى ئەسەر ھوقۇقى توختامىدىكى  كېسىم ماددىلىرىغا بىنائەن كېسىم ئورگانلىرىنىڭ كېسىم قىلىشىنى ئىلتىماس قىلسىمۇ بولىدۇ.

ئالاقىدارلار  كېسىم كېلىشىمى ھاسىل قىلمىغان، ئەسەر ھوقۇقى توختامىدىمۇ كېسىم ماددىلىرى بولمىغان بولسا، خەلق سوت مەھكىمىلىرىگە بىۋاسىتە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

55 - ماددا ئالاقىدارلار  مەمۇرىي جازاغا قايىل بولمىسا، مەمۇرىي جازا قارارىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي ئىچىدە خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ. سۈرۈك توشقۇچە دەۋا قىلمىغان، ئىجرامۇ قىلمىغان بولسا، ئەسەر ھوقۇقى مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقى خەلق  سوت مەھكىمىسىگە ئىجرا قىلدۇرۇپ بېرىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.