مائارىپ نەشىرىياتى ۋە مائارىپ ئىدارىسى

elijan0215

	altuntarim09 يوللىغان ۋاقتى  2012-1-3 15:12 بۇ يەردە گەپنى خېلى ئوچۇق قىلدىم، بىراق ئوقۇتقۇچىلار ... ئاۋال سىزنىڭ ئەستايىدىللىق بىلەن بەرگەن جاۋابىڭىزغا كۆپ رەھمەت . قىممەتلىك ۋاقتىڭىزنى ئالدىم . ئەسلى ئەمدى ئىنكاس يازماي دىگەن ، بىراق سىزنىڭ ئاخىرقى ئىنكاسىڭىزنى كۈرۈپ يەنە ئىنكاس قالدۇرۇشقا باشلىدىم . سەل ئۇزۇن بۇلۇپ كەتتى ، كۆپرەك ۋاقتىڭىز چىققاندا ئالدىرىماي كۈرۈپ باقارسىز ... بۇ ئىنكاسىتا سىزنىڭ سۆزلىرىڭىز قىزىل رەڭلىڭ ، مىنىڭ ئادەتتىكى رەڭدە ئايرىلغان . ئالدىنقى ئىنكاسىمدا ‹‹ئىككى قۇر ›› ، ۋە كىتاب تۈرگۈچىلەرگە بولغان چۈشەنچەمنى قوش تىرناق ئىچىگە ئېلىپ قويماپتىكەنمەن ، شۇڭا سىز باشقىچە چۈشىنىپ قاپسىز ... مەن يالقۇن روزى ئاكا تۈزگە ئۇقۇتقۇچىلار قوللانمىسىنى ھازىر تېپىشقا ئىمكانىيتىم يوق . ھەم زۆرۈرىيتىمۇ قالمىدى . چۈنكى سىز ئىنكاسىڭىزدا ئەمدى دەرسلىكلەرنىڭ ئىسلاھات قىلىنغانلىقىنى ئېيىتتىڭىز ... بۇ قوللانمىلارنىمۇ شۇ يالقۇن روزىلار تۈزگەن، شۇنىڭدا بەك تەپسىلى مەزمۇن بار، بىز شۇنى يەتكۈزىمىز، ئاندىن تېكىستنى تونۇشتۇرىمىز، ئۇنى قوشۇپ قويسا كىتاب بەك كېلەڭسىز بوپ قالىدۇ، سىز ئىككى قۇر دەپسىز، بىر پۈتۈن تارىخنى ئىككى قۇر بىلەن ئىپادىلەيمەن دېسە بەك چولتا بوپ قالىدۇ، بىز تەپسىلى سۆزلەيمىز، بولۇپمۇ مەندەك ئۇيغۇر تارىخىغا خېلى پىششىق ئوقۇتقۇچىلار شۇنداق، قالغىنى قوللانمىدىن ئۆگىنىپ تەپسىلى سۆزلەيدۇ، بۇنىڭدىن ئەنسىرىمەڭ، بۇنى مۇنبەردىكى ئوقۇتقۇچىلار ياخشى بىلىدۇ. سىز بىرلا كىتابنى بىلگەن بىلەن بىز ئۈچ يىللىققا ئورۇنلاشتۇرۇلغان 6 كىتابنىڭ مەزمۇن سېستىمىسى ۋاھاكازالارنى تەتقىق قىلىپ ئاندىن دەرس ئۆتىمىز. بىز ئالدىمىزدا نېمە كىتاب بولسا شۇنى دېمەيمىز، دەرسلىكنى، بالىلارنى بىلىشنى ئالدىنقى ئورۇنغا قويۇمىز، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئوقۇتۇش تەتقىقات ئورۇنلىرى بىزدىن شۇنى تەلەپ قىلىدۇ، ئەنسىرىگۈدەك ئىش يوق، تاڭسېڭدىن باشقا بۇددىزىم ھەققىدە بالىلارغا گەپ تەشكۈدەك نېمە بار؟مەسىلەن........؟بىزدە قېلىپ قالغان ئادەتلەرنى سۆزلەيمىز تېخى، جىق گەپ بۇ. ئىككى قۇر ئۇ ئەسلى ‹‹›› ئىچىگە ئېلىنىشى كىرەك ئىدى . مەن سىزنىڭ بۇ سۆزلىرىڭىز گە جاۋاب بىرىشتىن بۇرۇن تىل ئەدەبىيات دەرسلىكىنى قىسقارتىپ ئازراق قالدۇرۇپ قۇيۇشنى مۇۋاپىق كۆردىم . مەجبۇرىيەت مائارىپى دەرس ئۆلچىمى تەجرىبە دەرسلىكى 7- يىللىق 1- قىسىم تىل ئەدەبىيات دەرىسلىكى . بۇ كىتابنىڭ ئالدىنقى بەتلىرى ياخشى ساقلانغانلىرىنى تاپالمىدىم . ساقلىنىپ قالغان مەزمۇندىن كىلەيلى : مارى كىيۇرى خانىم تۇنۇشتۇرۇلغان دەرسلىك .بۇنىڭدىكى ‹‹مىنىڭ ئەقىدەم ›› ئوقۇلۇپ بولغاندىن كىيىن كىيۇرى خانىمنى يەنە بىر بەت ئەتراپىدا ئايرىم تۇنۇشتۇرغان . مەشھۇر ئەسەرلەرنى تۇنۇشتۇرۇش  سەھىپىسىدە نىكۇلاي ئوستىروۋىسكىنىڭ ‹‹پولات قانداق تاۋلاندى ›› ناملىق رومانىدىن پارچە بىرىلگەن ،مۇھاكىمە سۇئاللىرى تۈگىگەندىن كىيىن ئاپتورنى قۇشۇپ ئەينى ۋاقىتتىكى تارىخى دەۋىرنى بىر يېرىم بەت ئەتراپىدا تۇنۇشتۇرۇغان . ئۈچىنجى بۆلەك ئاساسلىقى ئۇيغۇر ئۆرىپ ئادەتلىرى تۇنۇشتۇرۇلغان (مەشرەپ ، قارلىق ئۇيۇنى ،نوروزنامە )بۇ دەرسلىك ئىنتايىن جايىدا ئورۇنلاشتۇرۇلۇپتۇ . مەن قايىل بولدۇم  كىيىنكى يەردە مەھمۇد قەشقىرىنىڭ ‹تۈركى تىللار دىۋانى› دىن ئېلىنغان ئازراق پارچە بار ئىكەن . بۇ پارچە ئاستىغا ئازراق بولسىمۇ تۇنۇشتۇرۇش يېزىپ قۇيۇپتۇ . مىنىڭ دىگىنىممۇ ‹تىگىننىڭ ھىكايىسى› غا مۇشۇنچىلىكمۇ بولسا ئىدىقۇد خانلىقى توغرىلىق ماترىيال بۇلىشى كىرەك ئىدى . دىمەكچى . يەنە تۇرپان كارىزى تۇنۇشتۇرۇلغان دەرسلىكمۇ بار . بۇ تەپسىلى يېزىلىپتۇ . ئەسەت سۇلايماننىڭ ئەسىرىمۇ باركەن تېخى .بۇ كىتابقا بىر بۆرە توغرىلىق ئەسەر بار بۇلۇپ دەرىسلىك مەزمۇندىن سىرىت پەقەت بىر بۆرىنى چۈشەندۈرۈش ئۈچۈن ئۈچ بەت قىستۇرما ھىكايە ۋە پايدىلىنىش ماترىيالى بار . بۇ كىتابنىڭ كىيىنكى قىسىملىرىغا لىف تولسىتوي ، تۇرگىنىف ، ئاندېرسون ئەسەرلىرىدىن باشقا ئۇيغۇر خەلىق چۆچەكلىرىمۇ كىرگۈزۈلۈپ بالىلارنىڭ ئۈگىنىشىگە قىزىقىىشغا ئالاھىدە ماسلاشتۇرۇلغان مەجبۇرىيەت مائارىپى دەرس ئۆلچىمى تەجرىبە دەرسلىكى 7- يىللىق 2- قىسىم تىل ئەدەبىيات دەرىسلىكى . بىرىنجى بۆلەكتە ئاساسلىقى ئۇلۇغبەگ ،كۇمارا جىۋا ،مەمتېلى ئەپەندى ،بىتخوۋېن قاتارلىق مەشھۇر شەخىسلەر تۇنۇشتۇرۇلغان بۇلۇپ بۇلاردىن سىرىت يەنە بۇ ئەسەرلەرنىڭ ئاپتورى بولغان ئابدۇقادىر جالالىدىن، ئۆمەرجان بوزقىر ،سەيپىدىن ئەزىزى قاتارلىقلارنىڭ قىسقىچە تەرجىمھالى ۋە ئەسەرلىرى تۇنۇشتۇرۇلغان . بۇمۇ بىر ئۇستىلىق بىلەن لاھىيلەنگەن يېڭى ئىسلاھاتتىكى  دەرسلىك  ئۇسلۇبى . ئىككىنجى بۆلەكتە ئۆمەر ئەھمىدى ،ۋاڭ ئەنيى ،جورجى ۋىتولكاس (گېرىتسىيىلىك ئالىم .1932ـ يىلى تۇغۇلغان ، 1996-يىلى نوبىل مۇكاپاتى ئالغان) ئەخەت ھاشىم ،ئابدۇراخمان ئەبەي ،مۇھەممەتجان راشىدىنلارنىڭ ئەسەرلىرى كىرگۈزۈلگەن ،ئەلۋەتتە ئاستىدا ھەر قايسى يازغۇچىلارنىڭ تەرجىمھاللىرى چۈشۈپ قالمىغان . يىتەرلىك يېزىلغان . 3-بۆلەك بىناكارلىق سەنئىتى تۇنۇشتۇرۇلغان . ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىننىڭ ئۇيغۇر مىڭئۆيلىرى توغرىلىق يېزىلغان ئەسىرى بىلەن باشلانغان ، (سېلىشتۇرما بۇ يەردە  ئىزدىنىش ۋە مەشىق قىسمىدا بۇددا دىنى توغرىلىق تەكىتلەنمىگەن ) ، كىيىنكىلىرى ۋېرسال سارىيى (جى زۇ يىڭنىڭ  ئەسىرى ) ئاپاق خوجا مازىرى (راھىلە داۋۇت ئەلچىن خانىمنىڭ ئەسىرى )(سېلىشتۇرما : بۇ يەردىكى ئىزدىنىش ۋە مەشىق قىسمىدا ئىسلام بىناكارلىقىنىڭ ئالاھىدىلىكى تۇنۇشتۇلغان، ئەسەرنىڭ يېزىلىش ئۇسۇلى ئالاھىدە تەكىتلەنگەن .گەرچە بۇ بىناكارلىق ھەققىدىكى دەرسلىك بولسىمۇ ئاپاق خوجىنىڭ مەخسۇس ''سارىيى'' بولغاندىكىن چۇقۇم ئۇ توغرىلىق ئازراق ئۇچۇر بۇلىشى كىرەك ئىدى .) زاغۇنلىق قەدىمى قەبرىستانلىقى (ئابدۇقەييۇم خوجا .) كىيىنكىسى رىملىقلارنىڭ گلادىئاتورلار مەيدانى ۋە ئۇيغۇر بىناكارلىقى تۇنۇشتۇرۇلغان پايدىلىنىش ماترىيالى تۆتىنجى بۆلەكتە ھايۋانلار تۇنۇشتۇرۇلغان . تىيىن (ئاپتورى :بۇفۇن، فىرانسىيە) قوش لوكىلىق ياۋا تۆگە (ساتتار سالىخ ، تاتار ) ياپونىيە ماي قوڭغۇزى (فابىر ،فىرانسىيىلىك ھاشاراتشۇناس ) بۈركۈت ، گۇناھكار ئىشەك (بۇ ئىككى ئەسەر دەرسلىك مەزمۇنىغا ماسلاشتۇرۇلغان ، ئۈگىنىش قىزغىنلىقىنى يۇقىرى كۈتۈرۈشتە ئالاھىدە پايدىسى بار ) ئاندىن مەشھۇر ئەسەرلەردىن ‹‹كەلىلە ۋە دېمىنە ›› بۇ كىتاب تۇنۇشتۇرىشى ئۈچ بەت ، ئەسلى كىتابتىن ئېلىنغان مەزمۇن ئالتە بەت ،كىتابقا مۇناسىۋەتلىك تارىخى ئارقا كۆرىنىش ماتېرىيالى ئىككى بەت ئېلىنغان   سىزنىڭچە بۇ يەرگە شىنجاڭدىكى دۆلەت دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان ياكى نەسلى قۇرۇپ كەتكەن ياۋايى ھايۋانلار توغرىلىق ماتېرىيال بىرىلسە تېخىمۇ ياخشى بولماسمۇ ؟ بەشىنجى بۆلەك ئاخبارات ۋە ئۇچۇر ................ ۋاقىت مۇناسىۋىتى بىلەن بۇ بۆلەكتىكى سىتفان زىۋىگ ، رېگان ،ئەسەرلىرى ۋە مەركىزى خەلىق راسىئو ئىستانسىنىڭ خەۋەر ئورگىنالى توغرىلىق تەپسىلى توختالمىدىم . شياڭگاڭ ۋەتەن قوينغا قايتىپ كەلدى مەزمۇنلىق بۇ خەۋەرنى مەن 2008- يىلى مۇنبەرگە يوللىسام تور باشقۇرۇش خادىملىرى ھېچقانداق باھانە سەۋەبسىز ئۈچۈرىۋەتكەن . بۇ بۆلەك ئاخىرىدا يەنە ئېنتېرنىت توغرىلىق خېلى كۆپ چۈشەنچە بىرىلگەن بۇلۇپ ، ئىلىكتىرونلىق پوچتا ساندۇقى ، ئىزدەش ، خەۋەر تور بەتلىرى ، توردا ئەسەر ئەۋەتىش قاتارلىقلار تۇنۇشتۇرۇلغان (ياخشى يېرى ، ماكانىم ،مەيىن شامال ،دىيارىم ، ئىزباسار تور بەتلىرىنىڭ ئاددېرسىنى قالدۇرۇپ قويغان ) كىيىنكى مەخسۇس ئات توغرىلىق مەخسۇس تىما بۇلۇپ چۈشەندۈرۈش ، بىر ئىككى ماقالە ، ۋە تاڭ دەۋرىدىكى بەزى شىئېلار بىرىلگەن بۇلۇپ پەقەت بىر ئات توغرىلىق يېزىلغان بۇ مەخسۇس سەھىپە 17 بەت ئوروننى ئىگەللىكەن . (ئالدىنقى ئىنكاستا ئىككى قۇر خەت قۇشۇپ قويماي دىسەم ، مۇئەللىم ،ـ  كىتابنى ئىخچام چىقىرىدۇ دەۋاتاتتى ... ) ئالتىنجى باب شىئېرلا سەھىپسى ئاساسلىقى پۇشكىن ،روبىرىت فروست ،شەيخ سەئىدى ،دۇفۇ ،ئەھمەت يۈكنەكى ،يۈسۈپ خاس ھاجىپ،ئابدۇخالىق ئۇيغۇر ،ئوسمانجان ساۋۇت ، مۇھەممەت ئېلى زۇنۇن ،تىيىپچان ئېلىيۇف ،ياسىن مۇخپۇل ،سادىر پالۋان شىئېرلىرى بىرىلگەن . بۇ يەردىكى مەسىلە شۇكى ئاۋال يېقىنقى زامان شىئېرلىرى ، كىيىن كىلاسسىك شىئېرلار ، ئاخىرىدا چەتئەل شىئېرلىرى بىرىلسە تېخىمۇ ياخشى بۇلاتتى ... ) سىزنىڭ ۋاقتىڭىزنىڭ قىسلىقى سەۋەبلىك 6 مەۋسۇملىق دەرسلىكنى تۇلۇق قالدۇرمىدىم ھەم ھازىر تۈزىتىش كىرگۈزۈلگەن بولسا ھېچقانچە ئەھمىيتى يوق بۇلىدۇ . تۈۋەندىكىسى ئۇيغۇر تىلى دەرسلىكىنىڭ تىل ئەدەبىيات دەرسلىكى كىتابىغا كىرگۈزۈلۈپ بىرلەشتۈرۈلگەن قىسمى . 7-1 دەرىسلىكىدە  ئۇيغۇر تىلى دەرسلىكىگە ئائىت 17 بەت مەزمۇن بىرىلگەن 7-2 دەرىسلىكىدە ئۇيغۇت تىلى دەرسلىكىگە ئائىت 8 بەت مەزمۇن بىرىلگەن 8-1 دەرسلىكىدە ئۇيغۇر تىلى دەرىسلىكىگە ئائىت 7 بەت مەزمۇن بىرىلگەن 8-2 دەرسلىكىدە ئۇيغۇر تىلى دەرسلىكىگە ئائىت 5بەت مەزمۇن بىرىلگەن 9-1 دەرىسلىكىدە ئۇيغۇر تىلى دەرسلىكىگە ئائىت 12 بەت مەزمۇن بىرىلگەن 9-2 دەرسلىكىدە ئۇيغۇت تىلى دەرسلىكگە ئائىت 4 بەت مەزمۇن بىرىلگەن ‹  فونتىكا ،لېكسىكا ،مورفولوگىيە ،سىنتاكسىس › ئۈچ يىللىق ئوقۇتۇش مەزگىلىدە ئۈتۈلىدىغان دەرسى يىللىقىغا 20 بەتتىنمۇ توغرا كەلمەيدىكەن ... تاڭسېڭدىن باشقا بۇددىزىم ھەققىدە بالىلارغا گەپ تەشكۈدەك نېمە بار؟مەسىلەن........؟بىزدە قېلىپ قالغان ئادەتلەرنى سۆزلەيمىز تېخى، جىق گەپ بۇ. ئەگەر بۇددا دىنى ھەققىدە گەپ ئاچمىساق، بىر دەۋر تارىخىمىزنى نېمە دەپ چۈشەندۈرىمىز؟ ئاشۇ بۇددىست كاپىرلارنىڭ بىزنىڭ ئەجدادىمىز ئىكەنلىكىنى، بۇ يادىكارلىقلارنى قەدىرلىشىمىز ئىلمىي نۇقتىدىن ئىكەنلىكىنى قانداق بىلدۈرىمىز ئۇكام؟ زۆرۈرىيىتى يوقمىكەن؟كىتابقا بىرنى بەرگەن بىلەن يۈزنى سۆزلەيمىز. خاتىرجەم بولۇڭ، بۇرۇن تولۇقسىزنىڭ بالىلىرى ئۇيغۇر تارىخى ھەققىدە ھېچنېمە بىلمەيتتى، ھازىر ئاز بولسىمۇ بىلىدۇ، يەنە تولۇق ئوتتۇرا بار ئەمەسمۇ؟ شۇنداق لىكىن ،(يەنە جاھىللىق قىلدىم دە ) سىزنىڭ دىگىنىڭىز بۇيىنچە بولغاندا بۇ يەردە خاتالىق بار بۇلىدۇ . 16 بەت ئەتراپىدىكى ھىكايە ، بىر پارچە قسىتۇرما رەسىم (تىما مەزمۇنىغا ماسلاشتۇرۇلغان ) بۇلارنى ئۇقۇپ بولغاندىن كىيىن مۇھاكىمە قسىمىغا تۈۋەندىكىدەك يازىدۇ . ‹‹1.بۇددا دىنى خرىستىئان دىنى ، ئىسلام دىنى بىلەن بىللە ،  بۈگۈنكى دۇنيادىكى ئۈچ چوڭ دىننىڭ بىرى ھىسابلىنىدۇ .(مىنىڭچە بۇ يەردىكى بىر پەشتە لوگىكىلىك خاتالىق باردەك قىلىدۇ ) بۇ دىننىڭ ئۆزىگە خاس ئېتىقاد پىرىنسىپلىرى ۋە دۇنيا قاراش سىستېمىسى بار . بۇ ھىكايىدىكى ئاق نىيەت تىگىننىڭ ۋۇجۇدى بۇددا دىنىنىڭ ئەڭ تۈپ روھى بىلەن سۇغۇرۇلغان .بۇنى ئۇنىڭ ئىش ھەرىكەتلىرىدىن ۋە سۆز مۇئامىلىلىرىدىن ئېنىق كۆرۈۋالدىلى بۇلىدۇ . سىلەر ‹‹غەرپكە ساياھەت ›› فىلىمىدىكى تاڭ سېڭ ئوبرازىغا سېلىشتۇرۇپ ئاق نىيەت تىگىننىڭ  بۇددا ئەخلاقى ئۇنىڭ قايسى سۆز - ھەرىكەتلىرىدە ئىپادىلەنگەنلىكىنى كۆرسىتىپ بېقىڭلار .›› ئىخچاملانغان دەرسلىك مۇشۇنداق بۇلامدۇ ؟ بىر ئات توغرىلىق بىرىلگەن ئورۇن 17 بەت . ئۇنىڭغا تېخى جۇڭگۇ ئىنسكلوپېدىيىسىيى بىئولوگىيەدىكى ئات سۆزلىكى دىن بىر بەتتىن ئارتۇقراق چۈشەنچە بىرىپتۇ )سېرىق رەڭدىكى جايلار يازسىمۇ بۇلىدىغان يازمىسىمۇ بۇلىدىغان مەزمۇنلار ، قىزىل رەڭلىك قۇرغا ياخشى قاراڭ . مۇھاكىمە قىسمىدا ھېچقانداق بىر تارىخقا ئائىت ماتېريال يوق ،تىگىننىڭ بۇددا ئەخلاقى شۇ دەۋىردىكى بىر قىسىم كىشىلەرنىڭ ئەخلاقى  خالاس (يەنە كىلىپ تەرجىمە ھىكايە . تەرجىمە ھىكايە بىلەن شۇ دەۋىرنىڭ ئۆزىدىكى يازغۇچى يازغان ھىكايە پەرقىنىڭ خېلى چوڭلىقىنى سىز بىلىسىز  ، تەرجىمە ھىكايىدە پەقەت شۇ دەۋىردىكى تىلنىڭ ئىشلىتىش ۋە ئۆزگىرىشىنىلا بىلگىلى بۇلىدۇ ، كىشىلەرنىڭ ئىددىيىسى ،ئەخلاقىنى بەلگىلەپ بىرىىش ناتايىن ، بۇنىڭغا قايىل بولمىسىڭىز ماڭا ھازىرقى زامانغا تەۋە ، كىتابخانىلاردا تىز تاپقىلى بۇلىدىغان ، بىزنىڭ تۇرمۇشىمىزغا پۈتۈنلەي ئوخشاش يېزىلغان  كىتابتىن بىر نى تەۋسىيە قىلىڭ ) . بۇنىڭ  غۇنچە دىگەن تورداش ئېيىتقاندەك قەدىمقى ئۇيغۇر تىلىنى ئۈگىنىش ۋە  تەتقىق قىلىشتىن باشقا ھېچقانداق رولى يوق . مىنىڭ بۇ سۈزۈم چۈشنىشلىك بولدى ھەقىچان. يەنە مىنىڭ قارىىشمچە شۇ دەرسلىككە ئەسلى مەزمۇندىكى (قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىنى كونا يېزىقتا ئىپادىلەپ ) ماترىيالدىن بىرەرنى بىرىپ ، ئاندىن مۇھاكىمە قسىمىغا دىنغا، ياكى شەخىسكە ئەمەس شۇ دەۋىردىكى تىل ئۆزگىرىشىنى مۇھاكىمە قىلىشى كىرەك ئىدى . ئۇ ھىكايە  باراناس دۆلىتىنىڭلا شۇ ۋاقىتتىكى تارىخى ئارقا كۆرىنىشنى تۇلۇق ئىپادىلىيەلەيدۇ ، بىزگە نىسبەتەن ئىشلىتەلەيدىغان (بىردىنبىر ) پايدىلىق يېرى قەدىمقى ئۇيغۇر تىلىنى تەتقىق قىلىش خالاس . ھەرگىزمۇ ئۇ دەۋىردىكى كىشىلەرنى ئەمەس . ‹‹(پەقەت مۇشۇ تىمىدا پايدىلىنىش ئۈچۈنلا يېزىلدى ). ... شۇنىڭدەك ، بىر پۈتۈن ئۇيغۇر تىلىنىڭ تارىخى تەرەققىيات جەريانىغا قارىغاندىمۇ، فونتىكا ، گرامماتىكا جەھەتلەردىكى تەرەققىياتىنىڭ ئانچە گەۋدىلىك بولمىغانلىقىنى سوزۇق تاۋۇشلارنىڭ 8دىن توققۇزغىچە ئىكەنلىكىنى ، ئۈزۈك تاۋۇشلارنىڭ 20 دىن 25 كىچە بۇلۇپ كەلگەنلىكىنى ، گرامماتىكا جەھەتتە تەدرىجى ياخشىلىنىش ، ئىخچاملىنىش ... ›› بۇ ئالدىنقى ئىنكاسىمدا تەپسىلى يېزىلغان . ئىككى تىكىننىڭ ھىكايىسى پەقەت تىل يېزىق ئۆزگىرىشىدىنلا خەۋەر بىرەلەيدۇ . ئەگەر سىز شۇ  ھىكايىگە ئاساسەن بالىلارغا چۇقۇم بۇددىزىمنى چۈشەندۈرۈش كىرەك دەپ قارىسىڭىز خاتالاشقان بۇلىسىز ، ئەگەر بۇ ھىكايە ئەجدادلىرىمىز يازغان مەڭگۈ تاشلار بولغىنىدا ئىدى ، ئاندىن ھەقىقى  شۇ دەۋىر تارىخى ئارقا كۆرىنىشتىن خەۋەر بىرەلىگەن بۇلاتتى . مىسال : ‹‹ئالتۇن ئۆڭلۈگ يارۇق يالتىرىقلىغ قوپتا  كۆتۈرۈلمىش نوم ئىلگى ئاتلىغ نوم بىتىگ ›› يەشمىسى :‹‹ ئالتۇن رەڭلىك نۇرلۇق يالتىراقلىق ھەممىدىن ئۈستۈن نوم پادىشاھى ئاتاقلىق نوم پۈتۈگ ›› (بۇ ‹‹ئالتۇن يارۇق›› ناملىق ئەسەرنىڭ تۇلۇق ئىسمى ) ئاندىن مۇھاكىمە قسىمىغا ھازىرقى تىل بىلەن قەدىمكى تىلنىڭ روشەن سېلىشتۇرمىسى ھەققىدە مەزمۇن بىرىلسە ھەقىقى تۈردە سىز دىگەندەك تارىخلاردىن خەۋەر بىرىلگەن مۇكەممەل دەرسلىك بۇلالايدۇ . تىل خەلىقنىڭ ئۆتمۈشى ،ھازىرى ھەم كېلەچەك ئەۋلادىنى مۇستەھكەم بىر پۈتۈنلىككە ،تارىخىيلىق ۋە جانلىقلىق جەھەتتە جىپىسلىققا ئىگە قىلغۇچى ئەڭ ھاياتى كۈچكە ئىگە ، ئەڭ باي ،ئەڭ مۇستەھكەم ۋاستىدۇر                                                                        ــــــــــــــــــ ك . د . ئوشنىسىي   بۇ سۆز 7-1 مەۋسۇم تىل ئەدەبىيات دەرىسلىكىدىن ئېلىندى . ئەمدى يەنە قېلىنلىق قىلىپ ئىنكاس يازغانلىقىمدىن خىجىلمەن  ،  مەۋھۇم دۇنيادا بولسىمۇ ئۆزۈمنىڭ ئىددىيىسىدىن ئۆتمىگەن ئىشلارنى پىكىرلىشىپ پىكىر بىردەكلىكىگە كىلىش ، بىلمىگەنلەرگە  بىلگەننى دەپ بىرىش بىلمىگەننى سۇراش ، مۇنازىرىگە تىگىشلكنى ئوتتۇرىغا تاشلاش مۇنازىرە مۇنبىرىدە قىلىدىغان ئاساسلىق ئىش دەپ ئويلايمەن . يۇقىرىقى ئىنكاسىم پەقەت مىنىڭ ئۆزەمنىڭ كۆز قارشى ھېچقداق شەخىس ۋە ئورونغا قىلىنغان نارازىلىق ئەرزى ياكى ئىلتىماس ئەمەس .

altuntarim09

	elijan0215ئىنىم، بۇ ئىنكاسىڭىز بەكمۇ ياخشى بوپتۇ، 17 بەتلىك ئات، بۇ بىر مەخسۇس تېما ئوقۇتۇشى لايىھەسى، بۇنى نېمە دېسەم بولار؟ ماتىرىيال توپلاش، ھەمكارلىشىپ ئۆگىنىش، ماتىرىياللارنى تۈرگە ئايرىش ئىقتىدارى، خۇلاسە ...........قاتارلىق ئىقتىدار -ماھارەت يېتىلدۈرۈش ئۈچۈن بېرىلگەن دەرسلىك.  ئۇ چەتئەللەرنىڭ ئوقۇتۇش ئەندىزىسىگە ئاساسەن خەنزۇچە كىتابقا لايىھەلىنىپ، بىزنىڭ كىتابقا تەرجىمە قىلىنغان. ئۇنىڭدا ئۇيغۇرلارنىڭ ئات بىلەن مۇناسىۋىتى، ئات مەدەنىيىتى ھەققىدە بەك ئوبدان گەپلەر بار، بىىز بۇ تېمىنى ۋاستە قىلىپ، ئەمەلىيەت پائالىيىتى دەرس لايىھىسى تۈزىمىز، ھەم بۇنى 3 سائەتلىك پىلان تۈزۈپ ئقۇتۇش ئېلىپ بارىمىز، بۇنى سىزگە مۇشۇنچىلىك چۈشەندۈرەي. مەشھۇر ئەسەرلەرمۇ شۇنداق پائالىيەت دەرسلىكى، شۇڭا شۇنداق تەپسىلى  بېرىلىدۇ. ئەمدى ئېيتسام، ئىككى تېگىننىڭ ھېكايىسىنى شۇنداق ئاددى بەرگىنى بىلەن، بىز ئوقۇغۇچىلارنىڭ دەرسخانا ئەمىلىيىتىگە قاراپ، قوللانمىنىڭ يېتەكچىلىكى بىلەن تولۇقلاش ئېلىپ بارىمىز، نېمىشقا شۇنداق؟ تەپسىلى بەرمىگەن كىتابقا؟چۈنكى بۇ .................ھەي ئەقىللىق ئىنىم، مەقسەت مېنى گەپكە سېلىش ئەمەستۇ-ھە؟ئەمدى سورىماڭ. شېئىرلارنىڭ رەت تەرتىپى..... بۇ سېلىشتۇرۇپ ئوقۇش، خۇلاسىنى ئاخىرىدا نېمە بىلەن چىقىرىش، نېمىنى تەپسىلى، نېمىنى ئىخچام ئۆتۈشنى كۆزلىگەن. سىز ئوبدانلا سەۋىيەلىك، بۇنى چۈشەندىڭىز ھەقاچان. بۇ دەرسلىك كىتابلار قوش تىل بالىلىرى ئۈچۈن ھەجمى كۆپ، مەزمۇنلىرى بىرقەدەر قىيىن، چېچىلاڭغۇ بولۇپ قالغاچقا( بىز ئۈچ يىل ئوقۇتۇش ئېلىپ بېرىش جەريانىدا پىكىر سۇندۇق) يەنە يېڭى ئانا تىل-ئەدەبىيات دەرسلىكى تۈزۈپ چىقىلدى، ساپلا « يەرلىك مەھسۇلات» ئىشلىتىلدى. ئات يەنە بار، بايىقى ئەندىزىلەر بار، يەرلىك پۇراق كۆپ. بۆرىمۇ بار، بۆرە بىلەن بىزنىڭ مۇناسىۋىتىمىز بار ئەمەسمۇ؟ئۇمۇ بىر تارىخ، ئاتمۇ بىر تارىخ..................... مارىيە كىيۇرى بىر پەزىلەتلىك ئالىم، نوبىل مۇكاپاتى ، ئاتوم بومبىسى، رادىياتسىيىلىك ئېلىمىت ۋە مۇھىت ھەققىدە جىق نەرسە بىلدۈرىمىز. يەنە ئەسەرنىڭ بەدىئىلىكىنى ئۆگىتىمىز تېخى. ھەي نېمە دېسەم بولار، مەن بىر ئوقۇتقۇچى، شۇنچىلىك تەتقىق قىلىپ باقتىم، بۇ دەرسلىكنىڭمۇ كۈنى تۈگىدى. ئىلىمگە تۇتقان پوزىتسىيىڭىز مېنى قايىل قىلدى، ھېچبولمىسا سىز ئاغزىمنى تاتلاپ يۈرۈپ ئوقۇتۇش ھەققىدە بىر نېمە ئالدىڭىز، قېنى ئىنكاسىڭىزنىڭ داۋامىغا قارايمەن.

elijan0215

	ۋاي توۋا ، ما پەستىكى ئىككى پارچە رەسىمنىڭ بۇ تىما ۋە ئىنكاسلار بىلەن ھېچقانداق مۇناسىۋىتى يوق جۇمۇ ، ئاۋۇ يۇمىلاق كۇنۇپكا تاختىسىنى مۇشۇ مۇنبەردىكى بىر تىمىدا بىر نەچچەيلەن تۇلا يۇمىلاپ ھېرىپ قاپتىكەن ، شۇ تىمىغا يوللىيالماي ئاخىرى ئىنكاس يازمىغان ، مايەرگە ئۆزىچىلا چىقىپ قاپتۇ ، باشقۇرغۇچى خادىملار كۈرۈپ قالسا ، بۇ ئىككى پارچە رەسىمنى چىقىرىۋەتسە . ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ مەن جەمىيىتىمىزدە سىزدەك ئوقۇتقۇچىلار قالمىدى دەپ ئويلاپ قاپتىمەن ،،، ئەمەلىيەتتە قەلبىمدىكى ئوقۇتقۇچىلار ئوبرازىنى يەنە بىر دەرىجە يۇقىرى كۈتۈردىڭىز ، ھەم مەن قايىل بولمىغان مەزمۇنلارمۇ ئەمدى تۈگىدى . سىزگە كۆپ رەھمەت ئېيتىمەن . كەچ بوپ كەتسىمۇ ئېرىنمەي سۇئاللىرىمغا جاۋاپ بىرىپسىز ، رەھمەت .   ھە راس مەن مارى كىيۇرى خانىمنىڭ دەرىسلىكىنى سۆزلەپ بۇ يەردە ھەرگىزمۇ ئارتۇقچە دەرىسلىك دەپ قارىغانلىقىم ئۈچۈن ئەمەس بەلكى ناھايتى ياخشى ئۇرۇنلاشتۇرۇلغانلىقى ئۈچۈن تىلغا ئالغان بۈگۈن باشقا شەھەرگە بېرىپ ئۆيگە سەل كەچرەك قايتقانتىم ، كىلىپلا ئىنكاس قايتۇرغاچقا قىسمەن خاتالىق كۈرۈلۈپتۇ . مارى كىيۇرى خانىم ، خېللىن كېللىر ... غا ئوخشاش قەيسەر كىشىلەرنىڭ ئەسەرلىرى ۋە تەرجىمھاللىرى كۆپرەك تۇنۇشتۇرۇلسا تۇلۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپ دەرىسلىكى ئۈچۈن ياخشى دەپ ئويلايمەن . چۈنكى بۇ مەكتەپ ھاياتىدىكى ئۇلۇغۋار ئارزۇ تىكلەيدىغان ئەڭ ھالقىلىق ۋاقىت . سىز بىلەن پىكىرلەشكىنىمدىن تۇلىمۇ خۇشالمەن ، ھەر ھالدا بىر يىلدىن بېرى تىزىملاتماي مىھمان ھالىتىدە كىرىپ مەخسۇس مۇشۇ تىمىنى يېزىش ئۈچۈن تىزىملاتقانتىم بۇ تورغا ، ئۆزى يازغان مەزمۇننى تەھرىرلىگىلى بولمايدىغان ئىش بەك چاتاق بوپتۇ ، ئىھتىياتسىزلىقتىن بۇلۇپ قالغان پەش، چىكىت， ئىملا خاتالىقىنى تۈزەشكە پۇرسەت يوقكەن دىسە ... نەچچە كۈندىن بېرى فىلىم تەھرىرلەش دىتالىنى ئىشلىتىشنى ئۈگىنىۋاتقان ، يېڭى يىل كىرگەندىن بېرى ئۇمۇمى ئۇخلىغان ۋاقتىم 20 سائەتكە يەتمەيدۇ . مەنمۇ سىزنىڭ دىمەكچى بولغان لىكىن دىمىگەن سۆزلىرىڭىزنى چۈشەندىم ، بەلكىم سىزمۇ مىنىڭ يېزىپ بۇلۇپ يوللاشتىن ئىلگىرى ئۈچۈرىۋەتكەن مەزمۇنلارنى بىلىپ بولغانسىز ، كىيىن ئۈچۈرىۋەتكەندىن كىيىن مەزمۇن پۈتۈنلىكىگە تەسىر يىتىپ تاققا - تۇققۇ يازغاندەك بىلىنىپ قالدى بۇ مىنىڭ ئىلىكتىرونلىق خەن ساندۇقۇم . elijan0215@126.com  يەنە پىكىرلىشىپ تۇرىشىمىزنى ئۈمىد قىلىمەن .قىممەتلىك ۋاقتىڭىزنى ئاجراتقىنىڭىزغا رەھمەت . ما سائەت يەنە 2 دىن ئېشىپ كىتىپتىيا ... تولۇقلىما مەزمۇن (2012-1-4 04:32): مەن ۋاقىت چىقىرىپ ، سىز دىگەن يېڭى دەرسلىكنى چۇقۇم كۈرۈپ باقىمەن ...

altuntarim09

	يېڭى دەسلىكنى باشقىلارنىڭمۇ كۆرۈپ بېقىشى ئۈچۈن بۇ يەرگە مۇندەرىجىنى بېكىتىپ قويدۇم:                 تىل-ئەدەبىيات 7-يىللىق 1-قىسىم( قوش تىل سىنىپلىرى ئۈچۈن)                                       2009-يىلى 6-ئاي 1-نەشرى بىرىنچى بۆلەك                                          سۆيۈملۈك ئەدەبىيات 1.سىزگە ئىشىك ئېچىلدى............................................................جاۋ لىخوڭ 2.شېئىر ۋە شائىر...............................................................ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر 3.قىش بىلەن يازنىڭ مۇنازىرىسى........................................مەھمۇد كاشغەرىي يېزىقچىلىق ئىلھام كەلگەندە يېزىش كېرەك...................... ئۇنۋېرسال ئەمەلىيەت پائالىيىتى ئەدەبىياتنى سۆيىمەن.................................... ئۇيغۇر تىلى مۇنبىرى ئۇيغۇر تىلىنىڭ تەركىبى قىسىملىرى..................... ئىككىنچى بۆلەك                                      ھەۋەسكە تولغان بالىلىق 4.«بۇزغۇنچى»............................................................................ئەخەت ھاشىم 5.موللاقچىلىقنى  ئۆگىنىش..............................................................زۇنۇن قادىرى 6.بالىلىقىڭغا قېنىۋال، بالام..............................................................قاسىم سىدىق يېزىقچىلىق راست گەپ قىلىش، چىن ھېسسىياتنى ئىپادىلەش........................... ئاغزاكى ئالاقە سۆزلەشكەندە ئوبېكىتقا، سورۇنغا دېققەت قىلىش، سۆزىمىز مەدەنىي، لايىقىدا بولۇش................. ئۇيغۇر تىلى مۇنبىرى تاۋۇشلارنىڭ ماسلىشىشى........................................................ سوزۇق تاۋۇشلارنىڭ ماسلىشىشى.............................................. ئۈچىنچى بۆلەك                                                         ئۆرپ-ئادەتلىرىمىز 7.مەشرەپ......................................................................................ئابدۇكېرەم رەھمان 8.ئەتلەستىكى سەنئەت..................................................................مۇھەممەتئىمىن سابىر 9.ئون ئىككى ھايۋانلىق كالىندار......................................................ئابدۇبەسىر شۈكۈرى يېزىقچىلىق تۇرمۇشتىن «خۇرۇچ » ئىزدەش................. ئۇنۋېرسال ئەمەلىيەت پائالىيىتى كۈتۈپخانىغا كىرىش........................... ئۇيغۇر تىلى مۇنبىرى ئۈزۈك تاۋۇشلارنىڭ ماسلىشىشى............................ مەشھۇر ئەسەرلەر بىلەن تونۇشۇش مەھمۇد كاشغەرىي................................................. تۆتىنچى بۆلەك                                                                                              ئۆزلۈك ۋە كىملىك 10.پارىژدىكى « ئۇيغۇر مۇزىيى».............................................ئەسەت سۇلايمان 11.كىيىنىشىمىز ۋە كىملىكىمىز...............................................زۇلپىقار بارات ئۆزباش 12.ئۆزۈم ھەرجايدا مەن، كۆڭلۈم سەندىدۇر....................پەرىزات سۇلايمان ئەلدەر يېزىقچىلىق مەنزىرىلەرنىڭ ئالاھىدىلىكىنى كۆزىتىش ۋە تەسۋىرلەش........................ ئاغزاكى ئالاقە سۆزنى قاراتمىلىققا ، جەلپكارلىققا ئىگە قىلىپ،باشقىلارنى تەسىرلەندۈرۈش................... ئۇيغۇر تىلى مۇنبىرى بەزى سوزۇق تاۋۇشلارنىڭ ئاجىزلىشىشى.........................................                                         مەخسۇس تېما بۆرە.......................................................... بەشىنچى بۆلەك                                              ئاجايىپ خىياللار 13.ئۇر توقماق....................................................................................... 14.دىۋە ۋە بالىلار................................................................................... 15.داستىخان مەيدانىدىكى جەڭ............................................................... يېزىقچىلىق تەسەۋۋۇر................................................................... ئاغزاكى ئالاقە ئەگىتىپ رەت قىلىش........................................................ ئۇيغۇر تىلى مۇنبىرى تاۋۇشلارنىڭ چۈشۈپ قېلىشى ۋە قوشۇلۇپ قېلىشى.......................................... قىرائەتخانا 1.پەخىرلەن دۇنياغا، مەھمۇد ۋەتىنى.............................................نۇرمۇھەممەت ئېركى 2.بالىلىقىم............................................................................پەرھات ئابىت چوغلان 3.جىبران نەسىرلىرىدىن ئىككى پارچە................................................... 4.تاغلار....................................................................................خالىدە ئىسرائىل 5.نورۇز شۇنداق دەيدۇ........................................................ئەيساجان تۇردى ئاچچىق خەت-چەكلەر ھۆججەت........................................................... سالام خەت........................................................

altuntarim09

	سىزدىكى 7-يىللىقنىڭ كونا بىرىنچى قىسىم دەرسلىكىگە سېلىشتۇرما قىلىپ بىرىنچى قىسىمنى يوللىدىم. سۇئال:1› چۆچەكلەر بار بۆلەكتىن كېيىن نېمە ئۈچۈن « ئەگىتىپ رەت قىلىش» دېگەن ئاغزاكى ئالاقە پائالىيىتىنى بېرىدۇ؟ 2›قىرائەتخانىدىكى تېكىستلەرنىڭ ئەھمىيىتى نېمە؟ 3› نېمە  ئۈچۈن ئۇيغۇر تىلى بۇنچە ئىخچام قىلىپ بېرىلدى؟ۋە چېچىۋېتىلدى؟

elijan0215

	بۇ قېتىمقى دەرسىلىككە يەنە يېڭىدىن ئەسەرلەر قېتىلىپتۇ ، ھەم بۇرۇنقى ياخشى ئەسەرلەرمۇ ساقلىنىپ قاپتۇ ، سىز دىگەندەك راستىنلا باشقىچە بىر دەرسلىك مەيدانغا كەپتۇ . تەرجىمە ئەسەرلەر ھەقىقەتەن قىسقارتىلىپتۇ ... ئىمتىھانغا ئاز قالغاچقا ئىككى جىيەنىمنى يېنىمغا ئەكەپ قويدى ، دەرس تۈگۈشىگىلا ئۈيۈمگە كىلىۋېلىپ ئارام بەرمەيدۇ . بۇلارنىڭ  ئۈگىنىشىگە يىتەكچىلىك قىلىپ ئالدىراش بۇلۇپ قالدىم . بىكار ۋاقىتلىرىم تور ۋە جىيەنلىرىم ئارىسىدا ئۈتۈپ كىتىۋاتىدۇ ، مۇشۇ ئاي ئىچىدە چۇقۇم كۈرۈپ باقىمەن . رەھمەت سىزگە .

elijan0215

	مەن يېڭى دەرسلىكنى كۈرۈپ باقمىغان تېخى ....  شۇنداقتىمۇ كونىسىغا قاراپ ھىس قىلغانلىرىمنى دەپ باقاي ... 1.ئادەتتە چۆچەكلەردە ئېغىز ئەدەبىياتىنىڭ جانلىق ئوبراز ،بەدئى ۋاستە ۋە گۈزەل تىل بىلەن ھەرىكەتچان ۋەقەلەر قۇشۇلۇپ سىرلىق دۇنياغا (بالىلارنىڭ تەپەككۈر دۇنياسىغا )باشلاپ كىرىدۇ ، مەسىلەن ‹‹ئۇر توقماق ›› ،‹‹پادىشاھنىڭ يېڭى كىيمى ›› ،‹‹ئۈچ يالغاندا قىرىق يالغان ›› ... قاتارلىقلار ، بۇ بۆلەك ئاخىرلاشقاندا بولسا  ئاغزاكى ئالاقىنىڭ رولىنى بىر قەدەر چۈشىنىپ بولغان بۇلىدۇ ،بۇ ۋاقىتتا ئاغزاكى ئالاقىدىكى بىر مىسال ۋە ئۇنىڭ رولى قۇشۇلۇپ سۆزلەنسە بەلكىم دەرس ئۈنۈمى پىلاندىكىدەك بۇلىشى مۇمكىن . ھەمدە بالىلاردا سورۇن ۋە ئوبىكتنى نەزەرگە ئېلىپ مۇناسىپ ئىپادىلەش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشتە مۇھىم رول ئوينايدۇ .(قوش يۆلىنىشلىك بۇلۇپ ئېغىز ئەدەبىياتى بىلەنمۇ تۇنۇشۇپ چىقالايدۇ )  بەزى كىشىلەر سۆز قىلغاندا تىلنى چايناپ كىشىنى زېرىكتۈرىدۇ ،بەزىدە ئەتەي گەپ ياساپ سۆزلەيدۇۋە قىلغان سۆزى باغلاشماي تاغدىن باغدىن تۇتامى يوق سۆزلەرنى قىلىدۇ .پىكىر قىلىشى ئاستا بۇلىدۇ، چېچىلاڭغۇ ،بىر ئېغىز سۆزلىۋېلىپ بىر توختاپ كىيىن دەيدىغان سۆزىنى ئويلىنىۋالىدۇ .سۆز تاپالمىسا بايىقى گېپىنى تەكرارلاپ ، ياكى ‹‹ھە ›› دىۋېلىپ ئاغزىغا نەچچىنى سالغۇسىنى كەلتۈرىۋېتىدۇ ... مۇنتىزىم تەربىيلەنگەندىن كىيىن بولسا ئۆزىنى توختىتىۋېلىپ ،سۆزلەيدۇ ، سۆزلىرى ئېنىق، روشەن ، مەنىلىك بۇلىدۇ .ۋە قىسقا مەزمۇنلىق سۆزلەيدۇ . يىغىنچاقلىغاندا تىل بىلەن ئىپادىلەش ئىقتىدارىنى يۇقىرى كۈتۈرۈش ۋە تەرەققى قىلدۇرۇش ئاساى مەقسەت قىلىنغان .  (مۇئەللىمسىز تەربىيلەنسە مۇشۇنچىلىك چۈشەنگىلى بۇلىدىغان ئوخشايدۇ ، بۇ مىنىڭ ھىس قىلغانلىرىم . ئۆزەمنى ئىمتىھان مەيدانىدا دەپ ئويلىمىغانلىقىم ئۈچۈن گەپلىرىم سەل ئۇزىراپ كەتتى ) 2.قىرائەتخانىدىكى تىكىستلەر بالىلارغا ئۈگىنىش قىزغىنلىقىنى قوزغاش،نەزەر دائىرىسىنى كېڭەيتىش ، ئىلمى ئۈگىنىش ۋە يېزىقچىلىق ئىقتىدارىنى يۇقىرى كۈتۈرۈش ھەم مەشھۇر ئەسەرلەرنى تۇنۇتۇش ئەھمىيتى بار . 3. قېتىمقى ئۇيغۇر تىلى دەرسلىكى ئەدەبىيات دەرسلىكى بىلەن قانۇنىيەتلىك جىپىسلاشتۇرۇپ ئەدەبىيات بىلەن  گىرامماتىكىنىڭ باغلىنىشى يۇرۇتۇپ بىرىلگەندەك قىلىدۇ . ئىخچاملىقىغا كەلسەك شۇ كىتابنىڭ ئۆزىنى كۈرۈپ باققان بولسام ياخشى بۇلاتتى ... ئاخشام مەن ئىنكاس يازغاندا يوق تۇراتتى ، يوللاپ بۇلۇپلا باشقا تىمىغا ئاتلاپ كىتىپتىمەن ئەسكەرتىش ئۇچۇرلىرىنى ھازىر كۆرۈپتىمە

hanjar731

altuntarim09

	altuntarim09 يوللىغان ۋاقتى  2012-1-6 02:08 سىزدىكى 7-يىللىقنىڭ كونا بىرىنچى قىسىم دەرسلىكىگە سېلى ... سىزدىكى 7-يىللىقنىڭ كونا بىرىنچى قىسىم دەرسلىكىگە سېلىشتۇرما قىلىپ بىرىنچى قىسىمنى يوللىدىم. سۇئال:1› چۆچەكلەر بار بۆلەكتىن كېيىن نېمە ئۈچۈن « ئەگىتىپ رەت قىلىش» دېگەن ئاغزاكى ئالاقە پائالىيىتىنى بېرىدۇ؟ 2›قىرائەتخانىدىكى تېكىستلەرنىڭ ئەھمىيىتى نېمە؟ 3› نېمە  ئۈچۈن ئۇيغۇر تىلى بۇنچە ئىخچام قىلىپ بېرىلدى؟ۋە چېچىۋېتىلدى؟ بۇ سۇئالغا جاۋاب بېرىدىغان ۋاقىت ئۆتۈپ كەتسىمۇ بۇرچۇمنى ئادا قىلىۋېتەي. بۇ تېمىلارنى ھەرقانچە قىلىپمۇ تاپالمىغانتىم، بىرنېمىلەر قىلىپ يۈرۈپ چىقىرىۋالدىم. elijan0215 ئۇكام، توردا بولسىڭىزلا بۇنى كۆرىدىغانلىقىڭىزغا ئىشىنىمەن.

altuntarim09

	سۇئال:1› چۆچەكلەر بار بۆلەكتىن كېيىن نېمە ئۈچۈن « ئەگىتىپ رەت قىلىش» دېگەن ئاغزاكى ئالاقە پائالىيىتىنى بېرىدۇ؟ جاۋابى بىز ئۈچۈن شۇنداق ئاددى. « ئۇر توقماق» تا بوۋاي تۈگمەنچىگە ئۈچ قېتىم ئالدىنىدۇ، تۈگمەنچى تەكلىپ قىلىپ ھارمايدۇ، بۇ بوۋاي بىرەر قېتىم رەت قىلىشنىمۇ بىلمەيدۇ. رەت قىلسا قانداق بولىدۇ؟ مەسىلەن: ياق، ئەمدى مېنى تەكلىپ قىلماڭ.....ياكى ياق، ئېشىگىمگە ئۆزەم قاراي.....دېگەندەك. ئوقۇغۇچىلارغا شۇنداق سۇئالنى قويسىڭىز، قانداق قىلىپ رەت قىلسا بولار دەپ ئويلىنىشنى باشلايدۇ. تۈگمەنچىگە ياردەم قىلىشىپ بېرىشكە تەشكىللىسىڭىز بولىدۇ. بارا-بارا باشقىلارنىڭ كۆڭلىنى ئاغرىتماي رەت قىلىشتىن ئىبارەت تېما مۇددىئاسى ئېچىلىدۇ. ئويۇنقېپى بىر دوستىڭىز سىز ئۆگىنىش قىلىۋاتقاندا ئويۇنغا تەكلىپ قىلىپ تۇرۇۋالسا قانداق قىلىسىز؟ ياخشى كۆرىدىغان كىتابىڭىزنى يوقىتىۋەتكەن بىر دوستىڭىز سىزدىن يەنە كىتاب سورىسىچۇ؟قانداق بىر تەرەپ قىلىسىز؟ ھازىرچە بالىلار مۇشۇنچىلىكنى قوبۇل قىلالايدىكەن، بۇ تەجرىبىدىن ئۆتكەن. ئەگىتىپ رەت قىلىشمۇ بىر خىل كىشىلىك مۇناسىۋەت ئۇسۇلى، باھانىڭىز بەزىدە راست، بەزىدە يالغان بوپ قالسىمۇ. ئوقۇغۇچىلار بوۋاي بىرەر قېتىم بولسىمۇ نەرسىلىرىنى ئۆزى بېشىغا قويۇپ ياتسىچۇ؟....دېگەندەك ھەرخىل پەرەزلەرنى قىلىپ باقىدۇ. بىرىنچى يىللىقتا مۇشۇنچىلىك ئالاقىنى ئۆگەنسە، بۇمۇ چوڭ گەپ. بىرەر قېتىممۇ باشقىلارغا ياق دېيىشنى بىلمىگەن ئادەمنىڭ قەدرى بولمايدۇ، داۋاملىق خەققە ئەخمەق بوپ يۈرۈش ئىززىتىڭىزنى يەر بىلەن يەكسان قىلىدۇ. دېققەت قىلىدىغان نۇقتا: قانداق ئەھۋالدا ئەگىتىپ رەت قىلىش كېرەك؟ كىشىلەر سىزنىڭ ياردىمىڭىزگە مۇھتاج بولغاندا رەت قىلماڭ، ئەگىتىپ رەت قىلىشنى ئۆگىنىشتىن مەقسەت سىزنى شەخسىيەتچى قىزغانچۇق قىلىپ تەربىيىلەش ئەمەس، بۇ نى ئوبدان بىلىۋېلىش كېرەك.   بۇ ئاغزاكى ئالاقىنىڭ ئەھمىيىتى بەكمۇ زور، بۇنى يۈزە قىلىپلا يوللاپ قويدۇم، چوڭلار چۈشىنىدىغان مەزمۇن قالغىنى.