رېستۇران - تىز تاماقخانىلىرىمىزدىكى تاماق تىزىملىكى توغرىسىدا [ئۇلىنىشنى كوپىيەلەش]

رېستۇران - تىز تاماقخانىلىرىمىزدىكى تاماق تىزىملىكى توغرىسىدا ；
تاماق تىزىملىكى مەسىلىسىنى مەن تېز ئويلىشىپ تەخىرسىز ھەل قىلىشقا تېگىشلىك بىر مەسىلە ئىكەن، دەپ ئويلىدىم. بۇ ھەممىمىزگە يولۇقىدىغان مەسىلە بولغاچقا باشقىلار ئاللىبۇرۇن ئوتتۇرغا قويۇپ بولغان بولىشىمۇ مۇمكىن.

ئۇيغۇرلارنىڭ رېستۇران، تېز تاماقخانىلىرى. شارائىتى، بېزىلىشى، تازلىقى جەھەتتىن ياخشى تاماقخانىلارمۇ ھەم كۆپ. تورداشلىرىم دىققەت قىلدىمىكىن، مەيلى نامى بار تاماقخانىلار بولسۇن ياكى ئادەتتىكى تاماقخانىلار بولسۇن تاماق تىزىملىكىدىكى تاماق ناملىرىنىڭ 70% خەنزۇچە. ھەتتا ئۇيغۇرچە نامى بار تاماقلارمۇ خەنزۇچە نام بىلەن ئاتىلىدۇ. ھەممە ئاشخانىلارغا كىرىپ تاماق يەپ باقمىغاچقا ھەممىسى شۇنداقمۇ ياكى مەن كىرگەن تاماقخانىلا شۇنداقمۇ بۇنى بىلمىدىم. لىكىن مەن كىرىپ تاماق يەپ باققان ئاشخانىلارنىڭ ھەممىسىدە بۇ مەسىلە مەۋجۇت. لەغمەن يەپ يەنە چۆپىدىن سېلىپ بېرىڭلار، دېسەم كۆپىنچىسى بىلمەيدۇ. ئامال يوق «جىيامىيەن» دەپ توۋلايدىغان گەپ. تاماق تىزىملىكىدىمۇ گۈيرۇ،سۈيرۇ، داپەنجى دەپ يېزىلىدىكەن. كاۋاپ ،مانتا ،پولۇ دېگەن تاماقلىرىمىز بولمىغان بولسا تاماق تىزىملىكى %100خەنزۇچە ناملار بىلەن بېسىلىپ قالاتتىغۇ دەيمەن.

يىمەك-ئىچمەك، كىيىم-كېچەك بىزىنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشىمىزدا ھەر كۈنى بولمىسا بولمايدىغان بىر تۈر. مۇھىم ئامىل بولغاچقا ئۆز نۆۋىتىدە مىللىي مەدىنىيەتنىڭ مۇھىم بىر تەركىبى قىسىمى. تاماق تىزىملىكى مەسىلىسى يەنە ئۇيغۇر تىل ساپلىقىغا تەسىر قىلىدىغان بىر ئامىل دەپ ئويلىدىم. تاماق كۈندە يەيدىغان نەرسە، بولسىمۇ بولىدىغان ياكى بولمىسىمۇ بولىدىغان ئىككىلەمچى نەرسە ئەمەس. ئۇيغۇرلار ئوتتۇرا ئاسىيادىكى مەدىنيەتلىك مىللەتلەرنىڭ بىرى بولىشى سۈپىتى بىلەن يىمەك-ئىچمەك جەھەتتىمۇ ئۆزىگە خاس بولغان مەدىنىيەت جەزمەن بار. مەن مەدەنىيەتشۇناس بولمىغاچ بۇ ھەقتىكى ئۇچۇرلارنى ياخشى بىلىپ كەتمەيدىكەنمەن.
دېمەك تاماق تىزىملىكى ھەقىقەتەنمۇ مۇھىم بىر مەسىلە. بۇ مەسىلىنى ھەل قىلىش تىلىنىڭ ساپلىقىنى ساقلاشقا، ئۇيغۇر مىللىي مەدەنىيتىگە ھەم پايدىلىق. ئەلۋەتتە بىز ھازىر يەۋاتقان كۆپ قىسىم تاماقلىرىمىز ياتلاردىن كىرگەن،بۇنىڭ ئۇيغۇرچە ئاتىلىشى يوق، شۇنداق بولسىمۇ بۇنى ھەل قىلىش چارىسى يوق ئەمەس دەپ ئويلايمەن. تەسىر كۈچى بار رېستۇران ھەم تاماقخانىلار سانىغىلى بولمايدىغان دەرىجىدە كۆپ ئەمەس. بۇ رېستۇران ۋە تاماقخانىلارنىڭ ئىگىلىرىمۇ مېنىڭچە ئۆز-ئارا كەسىپداش. سودا رىقابىتىدە ئۆزىنىمۇ - ئۆزگىنىمۇ بىلىش بىر ئەقەللى ساۋات. شۇنداق بولغاندىكىن. مۇشۇ كىشىلىرىمىز بىر يەرگە جەم بولۇپ بۇ مەسىلىنى ھەل قىلىش توغرىسىدا ئىزدىنىپ باقسا، دېگەن ئۈمىدتە بۇ تېمىنى يوللىدىم.

مەنمۇ شۇ ئەبجەش تىلدا يىزىلغان تاماق تىزىملىكىگە قاراپ تۇرۇپ قالىمەن  .....سىز دىگەندەك تاماق تىزىملىكى ھەقىقەتەنمۇ مۇھىم بىر مەسىلە. بۇ مەسىلىنى ھەل قىلىش تىلىنىڭ ساپلىقىنى ساقلاشقا، ئۇيغۇر مىللىي مەدەنىيتىگە ھەم پايدىلىق.
مەن كىيىن  يىمەك ئىچمەك كەسپى بىلەن شۇغۇنلانسام ئۆزۈمدىن باشلايمەن.

ھەقىقەتەن ياخشى ئويلاپسىز

راسلا ئويلىنىشقا تىگىشلىك تىما بوپتۇ . 99% ئۇيغۇرلار  كىرىدىغان ئاشخانىدىمۇ مۇشۇنداق ئەبجەش تىزىملىكلەر يۈگىرىپ يۈرگەن .ئاشخانام بولسىزە .......... ھەممىنى ئۆزۈمدىن باشلايتىم .

توغرا بۇ ئويلىنىشقا تىگىشلىك مۇھىم مەسىلە ،،،ھىلىمۇ ئىسىمدە 4 يىل بۇرۇن تاماق تىزىملىكىمىزنى يىڭىلىماقچى بولغان چاغدا بىزمۇ كوپ تىرىشتۇق ،،،ھەر ھالدا ياخشى چىققان دەپ ئويلايمەن شۇ چاغدىكى تاماق تىزىملىكىنى ،،،،پۇرسەت بولسا مۇنبەرگە يوللاپ قويارمەن ،ئەسكەرتىش : بۇ 4 يىل بۇرنقى تاماق تىزىملىكى ،ھازىرقى بىلەن باھا پەرقى بار .

توغرا بۇ شۇ ئاشخانىغا مەسئۇل بوپ ئىشلىگەن باش ئاشپەزدىكى مەسىلە ، ئەگەر تاماق تىزىملىكى ياكى قورۇما تىزىملىكى تۈزگەندە
شۇنىڭ بىر تەرىپىگە تولۇق خەنزۇچە يېزىلىشى، بىر تەرىپىگە ئۇيغۇرچە تەرجىمىسى < يەنى ئۇيغۇرچە ئاتالغۇسىنى > تولۇق يېزىپ بىرەلىسە
بۇ ئىشمۇ تۈگەيدۇ ، بۇ بىز ئۇستاملاردىكى سەل قاراش مەسىلىسى، ھەم بىزنىڭ بەزى ئۇستاملىرىمىز چالاپۇلا ھۈنەر ئىگەنلەپلا ئۆزىمىزنى كۆرسىتىشكە باشلايمىزدە
ئاشپەزلىكنىڭ ھەقىقى ماھىيتى نىمە ؟ ئويلاشقۇدەك ھەپسىلىمىز يوق. قازاندا نىمە بولسا ؟ چۆمۈچكە شۇ چىقىدۇ دىگەندەك ، بىز نىمىنى يېزىپ بەرسەك
تاماق تىزىملىكى باسىدىغانلار شۇنى بېسىپ چىقىرىدۇ، چۈنكى ئۇلار بۇ يىمەك ئىچمەك كەسپىنىڭ ماھىيتىنى تازا چۈشىنىپ كەتمەسلىكى مۈمكىن .
بۇندىن كىيىن مۇشۇ ئۆزىنى ئۇستام ساناپ تاماق تىزىملىكى تۈزگەن ئۇستاملارنىڭ مۇشۇ مەسىلە ئۈستىدە جىقىراق باش قاتۇرۇپ ، ئويلىنىپ تۈزىشىنى
ھەممىمىز ھەر ۋاقىت تەۋسىيە قىلىپ تۇرساق بۇمۇ ئوڭشىلىپ كىتىدۇ،

ئوتتۇرغا قويغان تېمىڭىزغا رەھمەت ئۇدۇم ئەپەندى

كۆپچىلىك تولىمۇ ئەھمىيەتلىك تىما ئوغرىسىدا مۇنازىرە يۈرگۈزگۈز ۋىتىپسىلە ، شۇنداخ ئىيتالايمەنكى ھەققىقەتەن بۇ مەسىلە
توغرىسىدا ئىزدىنىۋاتقان ھەم كۈڭۈل بۆلىدىغان كەسىپداشلىرىمىز ھەقىقەتەن بار ، ھەم بەزى كەسىپداشلىرىمىز بۇ ئىشتا مەلوم
نەتىجىلەرگىمۇ ئىرىشتى ،بىراخ بۇ يىتەرلىك ئەمەس ، پەقەت بۇ ئىشنىڭ قىيىنلىق دەرىجىسىنى ھەقىقىي قول سىلىپ ئىشلەپ
باققان ئادەم بىلىدۇ ، بۇ بىر كەسپىي تۈر ۋە تىلشۇناسلىققا چىتىلىدۇ .
ئىيتايلوخ ئەڭ قىسقىسى مەن ئاشپەزلىك كەسپى تۈر لوغىتى تا پالمىدىم .[بۇنىي خاتا چۈشەنماڭلار ،ئادەتتە تىببىي ئىلىم،
ۋە باشقا مۇشۇ نىڭغا ئوخشاش كەسپىي تۈرلەرنىڭ ،كەسپى لوغىتىنى تاپقىلى بولىدۇ]
كۆپ قىسىم قورما تۈرلىرىنى سىرىتتىن قوبول قىلغىنىمىز ئىنىق ،شۇنىڭغا ماس ھالدا قورما ماتىرياللىرىمۇ تەدرىجىي سىڭىپ
كىرىۋاتىدۇ . بۇ مۇشۇ يىقىنقى دەۋىردىكى تائام مەدىنىيتىنىڭ يۈكسىلىنىشى بولۇپ ،شۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك قورمىنىڭ نامىي
ئەمەس ھەتتا بە زى  ئاشۇ كىرگۈزۇلگە يەككە ماتىريال ئۈزىنىڭمۇ ئۇيغۇرچە ئاتالغۇسى بارلىققا كەلگىنى يوق .
رەنجىسەڭلارمۇ يەنە بىر گەپنى قىتىپ قويسام ،ھازىر مۇشۇ ئاشپەزلىك كەسپىنى ئىشلەۋاتقان كۆپىنچە كەسىپ ئىگىلىرىنىڭ
كەسپى ھاياتى ۋە كەسىپكە كىرىش سەۋەبى ھەرخىل ، بەلكىم كۆپىنچىسى بۇسوئالغا ئەينى چاغدا ئۆز تۇرمۇش ئىختىسادىنىڭ
يار بەرمىگەنلىكى تۈپەيلىدىن بولغانلىقىدەك جاۋاپنى بىرىشى مومكىن ، ئەلۋەتتە ئىقتىسات دىگەن بۇ گەپ دىيىلگەندىن كىيىنلا
بۇنىڭ كەينىدىن يىشىلىدىغان بەزى سىرلار بار  .  بۇ سىرلار ئارسىدىكى مۇشۇ تىمىغا مۇناسىۋەتلىك بولغىنى ئوقۇش يەنى
بىلىم ئىلىش شارائتىنىڭ تىخىمۇ يار بەرمىگەنلىكىنى بىلدۇ رىدۇ ، مەيلى بىز قانداخلا دەيلى بۇرۇن مۇشۇ كەسىپنى ئىشلىگەنلەر
ۋە ياكىي ھازىر ئىشلە ۋاتقانلار بولسۇن ،مەيلى خىزمەت ئورنىنىڭ يۇقرى تۇۋەنلىرى بولسۇن ئوخشاشلا كەسپى تۈر جەھەتتە
مۇشۇ ئاشپەزلىك كەسپىگە مەلوم دەرىجىدە تۆھپە قوشقۇچىلار ھىساپلىنىدۇ  . [بەلكىم ساۋاتسىز ئۇستامنىڭ قولىدىن،بىز سۆيۈنگىدەك
ئاشپەزلەرمۇ چىقىدۇ]   شۇڭا كەسىپداشلاردىن ئارتۇقچە ئاغرىنمايلى ،ھۈنىرىنىڭ يۇقرى تۆۋەنلىكىنى بازار ۋە ئىستىمالچىلار ئايرىدۇ.
{ھەممىمىزگە ئايان ھەرقايسى يۇرۇتلىرىمىزدا 4 - 5  سۇمغا قوساق تويوپ ئىشىپ قالغۇدەك لەغمەن كىلىدىغان ۋە بەزى يەرلەردە
15 -20 سۇم خەجلىسەكمۇ قورساق تويغىدەك تاماخ كەلمەيدىغان ئالىي دەرىجىلىك تاماخخانىلىمىز تەڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدۇ ،
مانا بۇ بازار ۋە بازار ئھتىياجى   ھەم ھەرخىل ئىستىمال ئىھتىياجى ،يۈكسەلدۈرەيلى دىگەن بىلەن ھەرگەزمۇ بىر ئىككى
كۈنلۈك خىزمەت ئەمەس ئەلۋەتتە. شۇڭا مەن ئويلايمەن ھۈنەرنىڭ چولتا ۋە پۇختىلىقىنى بازار ۋە ئىستىمالچى ئايرىسۇن
ئەڭ موھىمى ياشلىرىمىزنى ھالال يولدا مىڭىشقا رىغبەتلەندۈرەيلى.}
ئيتىلغاندەك ئوقىمىيالمىغانلارنىڭ تاماخ تىزىملىكتىن ئىبارەت بۇنداخ ئىشلارغا كۈچ چىقىرالىشى ناتايىن ،ئەمما شۇندىمۇ ئىزدىنىۋاتقانلار يوق ئەمەس.
ئوقىغانلىرىمىزدىنمۇ كىلەيلى ،سىز مۇشۇ ئاشپەزلىك خۇرۇچلىرى ياكى ماتىرياللىرىنىڭ ھەقىقى ئۇيغۇرچە ئاتالغۇسىنى زادى
قانچىلىك بىلىسىز ،نەشىر قىلىنىۋاتقان يىمەكلىك توغرىسىدىكى ئاتالغۇ ۋە مەزمونلارنى تولوخ چۈشىنەلەمسىز ،{ئەلۋەتتە
مەنمۇ شۇنىڭ ئىچىدە} مىنىڭچە بۇنىڭغا قانائەتلىنەرلىك جاۋاپ بىرىدىغانلار كۆپ ئەمەس.
بىزنىڭمۇ مۇشۇ دەۋىرگە ماس ھالدا ،يىڭى دەۋىر ئاشپەزلىرىدىن بولۇپ چىقىش ئىستىگى ئۈچۈن ماڭغان قەدەملىرىمىزنىڭ ۋاختى
ئۇزۇن ئەمەس تىخى يىقىنقى دەۋىرلەردە باشلاندى .بۇنىڭ تىپىك مىسالى بولغان مەزكور توربەتنىڭ قۇرغۇچىسى سەمەتچان
ئۇستام ۋە ھەرقايسى جايلاردىكى پىشىۋا ئۇستاملار [ئۆز نۆۋىتىدە مۇشۇ كىشىلەرگە مەندىن ئوتلۇخ سالام].
مىنىڭچە يەتكىلى بولمايدىغان مەنزىل ،ئۆتكىلى بولمايدىغان داۋان يوق.
شۇنداخ بولغانكەن ،تورداشلار ئوتتۇرغا قويغان بۇ مەسىلە پەقەت ۋاقىت مەسىلىسىلا بولۇپ قالدى ، بارلغىمىز بىرلىكتە
تىرىشسساق ۋە قوللىساق چوقۇم ھەل بولىدۇ.
ئۇدۇمنىڭ ئەۋەتكەن تىمىسىغا ۋە تورداشلارنىڭ مۇلاھىزىلىرىگە رەخمەت.
ئىنكاسىمنىڭ خاتا كەتكەن يەرلىرى بولسا كەچۈرەرسىلەر ،چۈنكى نوخسانسىز ئادەم بولمايدۇ.

ئاشپەز مۇنبىرىگە مۇشۇنداق تېملار كوپرەك يوللانسا نىمە دىگەن ياخشى ،،،،،،،،،،،،،

  

ناھايتى ياخشى پىكىر بوپتۇ   مەن ئاقسۇدا بىر تاماقخاندا ھەممەتاماقلانىڭ ئۇيغۇرچە ئىسمىنى كۆردۇم  دىمەك ئۆزمىزنىڭ تىلدا  
ئىپادىلىسىمۇ بولىدىكەنغۇ دەپ ئويلىغان