شىنجاڭدىكى ئەڭ چوڭ مازارلاردىن بىرى [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

بىلىدىغانلىرىمىزنى  كۆپلەپ  يوللايلى

ۋېكپىدىيە تورىدىن مەھمۇت غەزنەۋى توغرىسىدىكى بايانلارنىڭ ئۇلىنىشىنى يوللاپ قويماقچىدىم،.. مۇنبەر قوللىمىدى. مۇمكىن بولسا MAHMUD GHAZNAWIدەپ كىرگۈزۈپ گۇگۇلدىن ئىزدەپ باقارسىلەر...

سۇلتان مەھمۇت بىننى سەبۇقتېكىن غەزنەۋى ھىجرى357-يىلى(968-)غەزنە شەھرىدە دۇنياغا كەلگەن. ھىجرى 387-يىلى(997-)غەزىنە سۇلالىسىنى تىكلىگەن. غەربتە ئىراقتىن شەرقتە ماۋرائۈننەھىرگىچە جايلارنى ئىگىلىگەن.قاراخانىيلارنىڭ غەربىي ئىلىكخانى(992-1012-)ۋە يۈسۈپ قادىرخان(1031-يىل ۋاپات بولغان) بىلەن جەڭ-جىدەللەر قىلىشقان. ھىيجىرى421-يىلى(1030-)غەزىنە شەھرىدە ۋاپاد بولغان.


‹تارىخى ھەمىدى›. مىللەتلەر نەشىرياتى2008-يىل1-ئاي.2- بېسىلىشى.709- بەت. 260-ئىزاھ.

.......ئاقسۇدا...... يەنە سۇلتان مەھمۇد غەزنەۋى دەپ يەنە بىر مەشھۇر مازارى ئالىي دەرەجات بار. لېكىن سۇلتان مەھمۇد غەزنەۋىنىڭ قەبرىسى بولسا غەزىنە شەھرىدە.  بۇ مازار ئىگىسى بەلكى مەھمۇد غەزنەۋى بىلەن ھەمنام بولسا كېرەك، ياكى سۇلتان مەھمۇد غازى بولسا كېرەك. ئاممىۋى تىلدا ‹‹غازى›› سۆزى ‹‹غەزنەۋى›› دەپ ئۆزگىرىپ قالغان بولسا كېرەك...



موللا مۇسا سايرامى: ‹تارىخى ھەمىدى›. مىللەتلەر نەشىرياتى2008-يىل1-ئاي.2- بېسىلىشى.599-بەت
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   (ئۈمىد) تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-2-22 03:14  

ئۈمۈدىنىڭ دەلىللىرى  خېلى  ئەتىراپلىق  بولىۋاتىدىغۇ. داۋاملىق  ھۇررا

تارىخى ھەمىدىدىن ياخشى دەلىل ئاپسىز شائىر دوستۇم، شۇڭا بۇنداق نازۇك تېمىلارغا شائىرانە ھىسىيات بىلەن؛

بۇ مازاردا شۇ دەۋىرلەردە ئاقسۇنى پايەتەخت قىلغان مۇغۇلىستان خانلىرى ياتقان دېسە ئېنىق...    ئەمما (يېنىڭىزلاردا تارىخچى خوجانىياز مۇئەللىم تۇرۇپتۇ) سۇلتان مەھمۇت غەزنەۋى ياتقان دېسە دۇنيانى كۈلدۈرىدىغان خەۋەر بولماسمۇ؟...   مەھمۇت غەزنەۋىگە غەزنەۋىلەر تېرىتۇرىيىسىدىن ئورۇن چىقماي زامانداش قاراخانىيلار زېمىنىدىن  گۆرلۈك ئىجارە ئېپتىكەنمۇ... ....-بۇ يازمىنى كۆكتۇغ نامىدا يوللىغان قېرىندىشىم- ،  قۇشقاچنىمۇ قاسساپ سويسۇن... مازارلار توغرىسىدا ئەڭ ياخشىسى يەنىلا مازارشۇناسلىرىمىز بىر نېمە دېسۇن...  (سىلەر  رەسىمىڭلار بولسا ئايىماي يەنە يوللىغايسىلەر...)

بۇنداق ھۆكۈم قىلىپ تېما ئىگىسىنى مازاق قىلماي، موللا مۇسا سايرامىدەك سوغۇققانلىق بىلەن ئىلمىي يەكۈن چىقىرىشىنى ئۈگىنىڭ بۇندىن كېيىن. شۇ تارىخنى بىزمۇ ئوقۇغان. خەلقىمىزدە «ئۆزەڭنى ئەر چاغلىساڭ، ئۆزگىنى شىر چاغلا» دەيدىغان بىر ماقال بار. سىزنىڭ، بىزنىڭ تېخى بىزدىن چوڭلارنىڭ پىكرىنى مازاق قىلغۇدەك دەرىجىگە يەتكەن بىلىمىمىز تايىنلىق.
ئاندىن نەقىل ئالغاندا
موللا مۇسا سايرامى: ‹تارىخى ھەمىدى›. مىللەتلەر نەشىرياتى2008-يىل1-ئاي.2- بېسىلىشى.599-بەت

ھەمىشە مۇشۇنداق يوغان بويمىسىڭىزمۇ (مۇنبەر بېتىنى ئىسراپ قىلىپ، چاقچاق) كۆزى ساق ئادەم ئوقۇيالايدۇ. سەمىمي تەكلىپ بېرىپ قويدۇم. ئەمما ئاۋۇ يازمىلىرىڭىزغا ئاپرىن. لېكىنزە دەككىڭىزنى يەپ بولۇپ يازدىڭىزدە ئۇنى (چاقچاق)...




بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۆلجەرى تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-2-22 10:53  

مۆلجەرى ئەپەندى  بۇ  گەپلەرنى  سىز  ماڭا  قىلىۋاتامسىز؟

دوستۇم مولجەرى، قارىغاندا كېچىدىن بۇيان مەيدان(گۇاڭچاڭ)دا ئۇخلىماي پانۇس بېقىپ كاللىڭىز مۇزلاپ قالدىمۇ قانداق،..سىز ئاۋال دەككىنىڭ نېمىلىگىنى بىلىپ كېلىڭ (ئىلىم ۋە ئۆزلۈك يولىدىكى قېرىنداشلار ئوتتۇرىسىدىكى ئاز-تۇلا ئختىلاب دەككە ھىسابلانسا ئۇ يەنىلا مېھىرلىك،... بىر بىرىمىزنى سەگىتىپ تۇرغىنىمىز ياخشى ئەمەسمۇ؟...)

ئەسلىدە تۇركچە مەنبەلەردىن ۋە ۋېكپىدىيە تورىدىن بىر تۈركۈم ئۇلىنىشلارنى يوللىماقچىدىم،..،.. مۇنبەر قوللىمىغاچقا يوللىيالمىدىم، قالدى گەپ تورداشلارنىڭ مۇلاھىزىسىگە - تۇلۇقلىشىغا قالدى،...



بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   (ئۈمىد) تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-2-22 20:45  

مەھمۇد غەزنەۋىنىڭ ۋاپاتى ۋە يەرلىكى ھەققىدە داۋاملىق ئىزدىنىشكە توغرا كېلىدىكەن.
ھازىر تارىخ يېزىۋاتقانلاردا مۇنداق ئىككى تۈرلۈك پەزىلەتسىزلىك ساقلانماقتا: بىرسى باشقا كىتابلاردىن كۆچۈرۈپ قويۇش، يە نە بىرسى ئۆزىنىڭ ھېسسىياتىنى ئاساس قىلىپ، تارىخ ئويدۇرۇش. مانا بولار كېيىنكىلەرنىڭ ھەقىقي تارىخنى چۈشىىشى ئۈچۈن قىيىنچىلىق ئېلىپ كەلمەكتە.

    ئەينى ۋاقىتتا ئۇيغۇر  قاراخانىيلار خانلىقى بىلەن ئوتتۇرا ئاسىيادىكى  يەنە بىر خاندانلىق غەزنەۋىلەر ئوتتۇرىسىدا گاھ دوسلۇق،گاھ دۈشمەنلىك ئىزچىل داۋاملاشقان، بىراق ، مۇشۇ خاننىڭ سەۋەبىدىن  ،قاراخانىلار خانلىقى پالاكەتكە يۈزلەنگەن .مەيلى 1231- يىلى قاراخانلىقنىڭ سىمۋۇلى بولغان خانلار ئاساسەن ئالەمدىن ئۆتكەن ياكى ئەمەلدىن قالدۇرۇلغان. مەخمۇد خەزنىۋىمۇ ئوخشاشلا شۇ دەۋىرنىڭ بىر پورسۇنازى.  ئۇ بىر ئۇلۇق سۇلتان، بىراق،ئۇ،ئەينى ۋاقىتتىكى قاراخانىلارنىڭ ئىچكى نىزا پاتقىقىغا پىتىشىغا ھەمدە زاۋاللىققى يۈزلىنىشىگە ۋاستىلىق رول ئۇينىغان....   
    شۇ نۇقتىدىن قارىغاندا بۇ يەردە ياتقان كىشى مەخمۇت خىزنەۋى بولماسلىقى ئىنىق.بەلكى شۇ ئاتلىق باشقا بىر كىشى ياكى سوپى -ئىشانلار تۇقۇپ چىققان ئىسىم بۇلىشى مۈمكىن.


                  خۇتەندە مانچە ئىمانلىرىمنىڭ مازىرى بار.      تارىختىن ئازراق خەۋىرى بار كىشىلەر بۇنى ئۆز ئىچىدە بىلىدۇ.          ( ئەمىلىيەتتە شۇ ئىمانلىرىم خۇتەندە ئىسلام ئېچىلىشتىن بىرەر يۈز يىل بۇرۇن كۆز يۇمغان،بەزى خۇراپى ئۆلىمالار ئۇلار خۇتەنگە كىلىپ خۇتەنلىكنى ئىمانغا كەلتۈرگەن دەپ يەرلىك كىشىلەرگە ۋەزخانلىق قىلىدۇ......خۇتەنگە ئىسلامنى تارقاتقان زات ئەمىلىيەتتە سۇتۇق بۇغراخان  ۋە ئۇنىڭ ئەۋلاتلىرى). ئاپپاق خۇجا ۋە ئۇنىڭ مۇرىتلىرى يۇرت-يۇرتتا مازار ئويدۇرۇپ چىقىپ،بۇ مازارلارنى بۇرۇن ئۆتكەن  ئۇلۇقلارنىڭ نامى بىلەن ئاتاپ يەرلىك كىشىلەرنى قايمۇقتۇرغان.بۇلارنى دىيىشنىڭ ھاجىتى يوق ئىدى،يەنە ئازراق تەكىتلەپ قويدۇم.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   م.ئۆزھال تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-2-24 22:33  

.....................
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   (ئۈمىد) تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-2-23 03:20  

م.ئۆزھال ئەپەندى سەل ھاياجانلىنىپ قاپتۇ...

ياخشى مۇلاھىزە بوپتۇ، بىراق، مېنىڭچە، قىرچە، يانچە تېگىشمەي ئىلمىي مۇنازىرە قىلساق تېخىمۇ ياخشى بۇلاتتى.