ئۇيغۇر كىتابچىلىقىغا تەسىر كۆرسەتكەن 100 نادىر كىتاب [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

ئۇيغۇر كىتابچىلىقىغا تەسىر كۆرسەتكەن 100 نادىر كىتاب

                   ئابدۇراخمان باقى



1.«ئوغۇزنامە»:1981-يىلى  شىنجاڭ خەلق نەشىرىياتى تەرىپىدىن نەشىر قىلىنغان.

2. «ئىككى تېكىن ھېكايىسى» :80-بەت بولۇپ،ھازىر پارىژدا ساقلانماقتا.

3.«ئالىپ ئەرتۇڭا داستانى».

4.«ئىدىقۇت مەھكىمە سۆزلۈكى». شىنجاڭ خەلق نەشىرىياتى تەرىپىدىن نەشىر قىلىنغان.

5.«مايتىرى سىمىت» :1988-يىلى نەشىر قىلىنغان.(27پەردىلىك درامما)

6.«ئالتۇن يارۇق». سىڭقۇ سەلى تۇتۇڭ خەنزۇچىدىن تەرجىمە قىلغان.بۇ ئەسەرمۇ   نەشىر قىلىنغان.

7.«چاشتانى ئېلىگ بەگ داستانى».ئەسلى قوليازما 1914-يىلى تۇرپاندىن تېپىلغان .

8.«دەدە قۇرقۇت داستانى».سەككىزىنچى توققۇزىنىچى-ئەسىرلەردە قەلەمگە ئىلىنغان.(نۆۋەتتىكى «دەدە قۇرقۇت ھېكايىلىرى» ناملىق كىتابچە شۇ كىتابقا ئاساسەن نەشىر قىلىنغان ).

9.«پەزىلەتلىك شەھەر ئاھالىسى ۋە ئادىل پادىشاھ توغرىسىدا».فارابى ئاپتۇرلىقىدىكى بۇ كىتابمۇ نەشىر قىلىنغان.

10.«دىۋانى لۇغەتىت تۈ*رك»....(بۇ ھەقتكى مەلۇماتلار بىزگە ئېنىق)

11.«قۇتادغۇبىلىگ » داستانى.

12.«ئەتەبەتۇل ھەقايىق». 14باپلىق بۇ داستان قاراخانىيلار دەۋرىنىڭ ئاخىرىقى دەۋرىلىرىدە ئەما شائىر ئەھمەد يۈكنەكى تەرىپىدىن يېزىلغان.بۇ ئەسەرمۇ نەشىر قىلىنغان.

13.«سۇرراھ» : (پارس تىلىنىڭ ئىزاھلىق لۇغىتى) بىر قىسىم كىتاب بولۇپ 670بەت . ئاپتۇرى:مۇھەممەد ئىبنى جامالىيە قارشى. تەئىللىق نۇسخىدا كۆچۆرۈلگەن.

14.«مۇھەببەتنامە»: خارەزىمى تەرىپىدىن 1353- يېزىلغان .11پارچە مەكتۇپ.

15.«خەزائىنۇل مەئانى ۋە خەمىسە»: (خەزائىنۇل مەئانى 80مىڭ 344 مىسرالىق 3130پارچە شېئىرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بولسا  <خەمىسە> ھەيراتۇل ئەبرار ،سەبىئەئى سەييار،پەرھات-شىرىن،لەيلى-مەجنۇن ۋە سەددى ئىسكەندەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان).

16.«مۇھاكىمەتۇل لۇغەتەيىن» :1499-يىلى نەۋائىي تەرىپىدىن يېزىلغان  ئەدەبىي تەنقىدچىلىك ۋە پەلسەپىگە ئائىت ئەسەر.

17.«مەجالسۇن نەفائىس» (گۈزەللەر يىغىلىشى)1491- نەۋائىي تەرپىدىن يېزىلغان بىئوگىرافىك ئەسەر.

18.«ئۆگدۈلمىش ئوغلى جانى بەگنىڭ باشتىن كەچۈرگەنلىرى»:12-13-ئەسىرلەردىكى ئوتتۇرا ئاسىيالىق تارىخچى ئەدىب جانى بەگ ئۆگدۈلمىش ئوغلىنىڭ تەرجىمھال خاراكتىرلىك رومانى.1260-يىلى يېزىلغان.

19.«بابۇرنامە»: 1483-يىلى تۇغۇلغان مەشھۇر شاھ بابۇر تەرىپىدىن يېزىلغان.

20.«قىسەسۇل ئەنبىيا»: نەسىردىن رابغۇزى تەرىپىدىن 1309-1310-يىللىرى ئەتراپىدا يېزىلغان.

21.«تارىخي رەشىد» :مىرزا مۇھەممەد ھەيدەر تەرىپىدىن پارىس تىلدا 1541-1547-يىلىغىچە يېزىلغان.

22.«تەزكىرەئىي ئارسىلانخان» : 18-ئەسىردىكى تارىخچى ۋە شائىر قاسىمى تەرىپىدىن1799- يېزىلغان.2122مىسرالىق تارىخى داستان.

23.«چىڭگىزنامە»: 18-19-ئەسىرلەر ئارلىقىدا ياشىغان موللا مىرسالىھ قەشقەرە تەرىپىدىن يېزىلغان.(بۇ كىتابتا سەئىدىيە خانلىقىغا دائىر مەلۇمات بار).

24.«مۇھەببەت داستانلىرى»: ئابدۇرېھىم نىزارى تەرىپىدىن 1837-1838-يىللىرى يېزىلغان.(رابىيە-سەئىدىن،ۋامۇق-ئۇزۇرا،پەرھات-شىرىن،لەيلى-مەجنۇن قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ)

25.«كىتابى غىرىب» : غىرىبى تەرىپىدىن 1837-يىلى زوھۇردۇن ھاكىمبەگ تەشەببۇسى بىلەن يېزىلغان.2150مىسرا،36ماۋزۇ،32خىل كەسىپ كىرگۈزۈلگەن.

     داۋامنى  داۋاملىق يوللايمەن.

   مەنبە: ئىجتىمائىي پەنلەر مۇنبىرى 2006-يىللىق 6-سان.

بۇ   ناھايىتى ئەھمىيەتلىك تېما بوپتۇ. بىلىم ۋە ئەقىل-پاراسەتنى ئۇلۇغلاش ئۇيغۇرلارنىڭ قەدىمدىن بۇيانقى ئەڭ موھىم ئالاھىدىلىكلىرىدىن بىرى.ئورخۇن ئۇيغۇر خانلىقى دەۋرىدە  بارلىققا كەلگەن مەڭگۈ تاش ئابىدىلىرىنىمۇ  قوشۇمچە قىلىپ قوشۇشقا بولامدۇ -يوق؟  چۈنكى ئۇ،ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆز  ئەجدادلىرىنىڭ ئۆز  قولى بىلەن قەغەزگە ئەمەس تاشقا ئويۇپ قالدۇرغان يالدنامىلىرى بولۇپ ماددى پاكىتلىق ۋە يازما پاكىتلىق رولىنى ئوينايدۇ.شۇنداقلا موھىم رولىغا سەل قاراشقا بولمايدۇ.

قېنى داۋامى يوللاپ تۇرۇلى

رەھمەت .تېما مەزمۇنىنى ساقلىۋالدىم .داۋامىنى ساقلايمىز...

[«مايتىرى  سىمىت»(  مايتىرى بىلەن كۆرۈشۈش) ] دېگەن ئاۋۇ  كىتابى  قەيەردىن  تاپقىلى بۇلار؟