بىر پارچە خەت (ھېكايە) [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

                                                                        بىر پارچە خەت
                                                                            (ھېكايە)
                                                                    ئابدۇرۇسۇل ئابدۇللا

          ئۇ يەكشەنبە كۈنى ئىدى،مەن ئايلىنىپ كېلىش مەقسىتىدە ئۆيدىن چىقتىم. سىرىتتا سۇس قار ئۇچقۇنلىرى لەيلەپ يۈرەتتى، ھاۋانىڭ سۇغۇق بولۇشىغا قارىماي، كوچىدا يولۇچىلار خىلىلا كۆپ ئىدى.مەن ئەشۇ نامەلۇم كىشىلەر توپىغا ئىچىگە سىڭىپ كەتتىم،مەن پىيادىلەر كوچىسىغا چىقىپ ئۆز ئىختىيارىم بىلەن   يەڭگىل قەدەم ئىلىپ كۆزۈمگە چىلىققان ھەر بىر نەرسىگە دىققەت قىلىپ، بىر قانچە كۈندىن بۇيان خىزمەتتە چارچىغان نىرۋىلىرىمنى ئارام ئالدۇرغان ھالدا كىتىپ بارماقتا ئىدىم.قىش كۈنلىرىدىكى سوغۇق ھاۋا شۇنچىلىك ساپ ئىدى،ھەر بىر قىتىم ئالغان نەپەسلىرىم  بىلەن ياشلىق قېنىم ئۇرغۇپ تاشقاندەك، ۋۇجۇدۇم كۈچ-قۇۋۋەتكە تولغاندەك روھلىنىپ كەتمەكتە ئىدى.
          ھەپتە ئاخىرىدىكى ئارام كۈنلىرىدە ئۆز خىياللىرىمىزنى مەيلىگە قويۇپ بىرىپ،ئائىلە، خىزمەت توغىرىسىدىكى تۈگىمەس تەشىۋىش ۋە ۋەزىپىلەردىن مۇستەسنا ھالدا ئادەملەر شالاڭ كوچىدا ساپ ھاۋادىن ئەركىن نەپەس ئىلىپ لەززان قەدەم تاشلىماق نەقەدەر ھوزۇرلۇق ئىش ھە.
         مەن مەقسەتسىز، روھى-كەيپىياتىم شۇنچىلىك يەڭگىل ھالدا ئالدىمغا قاراپ كىتىپ بارماقتا ئىدىم.يول بويىدىكى سۆگەت دەرىخىنىڭ يەرگە قاراپ ئىگىلگەن ئۇزۇن تاللىرى ۋە پىيادىلەر كوچىسىنىڭ يىشىللاشتۇرۇش بەلبىغىدىكى قۇرۇپ كەتكەن  كوكاتلارنىڭ سارغايغان غوللىرى ئاپپاق قىرا ئاستىدا قىش پەسلىدىكى بۇ سوغۇق ھاۋاغا پەرۋاسىز ھالدا ئۆزىنىڭ تاتلىق ئۇيقۇسىغا غەرىق بولغان ئىدى.
         قەدەملىرىمنىڭ مېنى قانداق قىلىپ ئىدارە دەۋازىسى ئالدىغا ئىلىپ كەلگىنىگە ھەيران قالدىم.ئىدارىنىڭ دەۋازىسى بىر ئادەم سىغقۇدەك ئوچۇق قويۇلغان ئىدى.مەن شۇ تاپتا بۇنىڭدىن باشقا بارىدىغان جايىمنى ئەسكە ئالالمىدىم،بۇ بىر نەچچە سائەتتە سىرىتتا توختىماي ئايلىنىپ يۈرۈشنىمۇ ئۇنچىلىك خالاپ كەتمەيتىم.شۇنىڭ  بىلەن كۆپ ئويلىنىپ تۇرمايلا ئىشخانام تەرەپكە قاراپ ماڭدىم.ئىشخانىدا ماڭا خۇشاللىق بىغىشلايدىغان، بۈگۈنكى ئارام كۈننى تىخىمۇ ئەھمىيەتلىك مەناغا ئىگە قىلدىغان ھەر قانداق بىر ئىشنىڭ بارلىقىغا ئىشىنەتتىم.پەقەت بولمىسا ئەشۇ تىنىچ مۇھىتتا ئولتۇرۇپ ئۆزۈم ياقتۇرۇىدىغان بىرەر كىتاپنى ئوقۇساممۇ مەيلى ئەمەسمۇ.
           مەن ئىشخانامغا كىرگەندىن كېيىن، خىزمەت ئورنۇمغا كىلىپ ئولتۇردۇم ۋە ئۇرۇندۇققا يۆلەنگەن ھالدا نىمە ئىش قىلىش توغىرىسىدا ئويلاندىم. ئىشخانىنىڭ ھاۋاسى ئىللىق ئىدى، دەرىزىگە قويۇلغان ئۈچ تەشتەك گۈل كىشىگە ياز مەۋسۇمىنى ئەسلەتمەكچى بولغاندەك ياپيىشىل يۇپۇرماقلىرى بىلەن جىممىدە تۇراتتى.مەن ئالدى بىلەن بىر ئىستاكان قەھۋە تەييارلاپ ئاندىن نىمە ئىش قىلىش توغىرىسىدا قارا چىقارماقچى بولدۇم دە قەھۋە بولاقچىسى ئىلىپ مەقسىتىدە خىزمەت ئۈستىلىمىنىڭ يان ئىشكاپىنى ئاچتىم.كۆزۈم شۇئان سىرىق رەڭلىك قىلىن ھۆججەت خالتىسىغا چۈشتى.بۈگۈنكى روھى ۋە ۋاقىت جەھەتتىكى ئازادىچىلىك مىنىڭ بۇ خالتا توغىرسىىدا قىسقا ئويلىنىشىمغا تۈرۈتكە بولغان بولسا كىرەك،بۇ خالتا ئىچىگە نىمىلەرنى سالغان بولغىيدىم دىگەن ئوي كاللامدا شەكىللەنگەن ھامان ئىككىلەنمەي تۇرۇپ ئۇنى قولۇمغا ئالدىم.مەن تىخى خالتىنىڭ ئىغىزىنى شىلىم بىلەن يەملىۋەتكەن ئىكەنمەن.ئۆزۈمنىڭ قانداق بولۇپ بۇ خالتىنى شۇنچىلىك ئىنچىكلىك بىلەن ساقلىغىنىمغا ھەيران قالدىم، بۇنىڭ بىلەن خالتىغا بولغان قىزىقىشىم تىخىمۇ كۈچەيدى ۋە قەلەمتىراش بىلەن خالتا ئىغىزىنى چىرايلىق كەستىم.مەن ئۇنىڭدىكى نەرسىلەرنى ئالدىم،بۇ خاتىرە، سۈرەت،خەت-چەكلەر ئىدى،شۇئان ئىسىمگە كەلدى،بۇ خاتىرلەر مىنىڭ خىزمەتكە چىققاندىن كىيىنكى بىر قانچە يىل جەريانىدا يازغان كۈندىلىك خاتىرلىرىم ئىدى.سۈرەتلەر بولسا تولۇق ئوتتۇرا، ئالىي مەكتەپتىكى ساۋاقداشلارنىڭ ئوقۇش پۈتتۈرگەندىكى كوللىكتىپ سۈرەتلىرى ئىدى،مەن بۇ سۈرەتلەرنى بىر مەزگىل خىزمەت ئۈستىلىمدىكى ئەينەك ئاستىغا قويىۋالغان بولساممۇ لىكىن كىيىنكى كۈنلەردە ئۇنى ئىلىۋەتكەن ئىدىم.بۇلاردىن باشقا يەنە بىر قانچە پارچە خەت بار ئىدى،مەن بۇلارنىڭ كىملەردىن كەلگەن خەت ئىكەنلىگىنى بىلمەكچى بولۇپ خەت ئەۋەتكۈچىنىڭ ئادىرىسىغا قارىدىم،ئارىدىكى بىر پارچە خەت ئەۋەتكۈچىنىڭ ئىسمى مېنى قىسقا بىر ھاياجانغا دۇچار قىلىپ، بۇنىڭدىن نۇرغۇن يىللار ئىلگىركى ئەسلىمىلەر قوينىغا تاشلاشقا تەييار بولغان ئىدى، دەرۋەقە بۇ خەت بۇنىڭدىن ئون يىل ئىلگىرى يىزىلغان، ئەجەپلىنەرلىكى بۇ خەت مېنىڭ نامىمىغا ئەمەس بەلكى شۇ يىللاردىكى ئەڭ يىقىن سىرداش دوستۇم نادىرغا يىزىلغان ئىدى.بۇ خەت قانداق بولۇپ مىنىڭ قولۇمدا بولۇپ قالدى؟بۇ  شۆبىھلىك خىيال مىنى كونۋىرىتنى ئىچىپ خەتنى ئوقۇپ چىقىپ سۇئاللىرىمغا جاۋاپ تىپىشقا ئالدىراتتى.خەت تولىمۇ قىسقا يىزىلغان ئىدى:
               ھۆرمەتلىك نادىر، قانداق ئەھۋالىڭىز،ئۇزاق بولدى ئالاقە قىلالمىدۇق،سىزمۇ بەلكىم ئىقبالنىڭ قارىلىقىنى تۇتۇپ ماڭا خەت يىزىشقا ئىرىنگەنسىز، ئەلۋەتتە ئىقبالنىڭ ئەڭ يىقىن دوستى بولۇش سۈپىتىڭىز بىلەن شۇنداق قىلىشقا ھەقلىقسىز.بىراق جاھاندا سەۋەپسىز ئىش بولمايدۇ،مەن ئەسلىدە ئىقبالنى شۇنچىلك چىن ۋە سەمىمىي دەپ ئويلىغان ئىدىم بىراق ئۇ ئويلىمىغان يەردىن مىنىڭ ئۇنىڭغا ئىشەنچىمنى يوق قىلدى،ئۇنىڭ قىلغانلىرىغا چىدىيالمىدىم،ھازىر شۇنداق قىلسا، كىيىن نىمە ئىش قىلماقچى بۇلارنى تەسەۋۋۇر قىلالمىدىم،ئۇنىڭغا بولغان قىزغىنلىقىم مەڭگۈگە يوقالدى.شۇڭا ماڭا نىسپەتەن باشقىچە قارىماسلىقىڭىزنى ئۈمىد قىلىمەن.
                               دوستىڭىز قۇربانئايدىن
                                  29 -سىنتەبىر
         مەن خەتنى توتقان پىتىچە قەھۋە ئېچىشنى ئونتۇغان ھالدا ئولتۇرۇپ قالدىم.خىياللىرىم ئەشۇ خەت يىزىلغان كۈنلەردىكى غۇۋالىشىشقا يۈزلەنگەن ئەسلىمىلەرگە قاراپ قانات قاقتى. شۇ ۋاقىتتا ئۇ تىخنىكومنى پۈتتۈۈرۈپ خىزمەتكە چىقىش ئالدىدا تۇراتتى، مەن بولسا ئالىي مەكتەپنىڭ چاقىرىقىنى ساقلاۋاتاتتىم.مەن ئۇنىڭ ئىككىمىز ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەتنى ئۈزۈش توغىرىسىدىكى قەتئىيلىك چىقىپ تۇرىدىغان خېتنى تاپشۇروپ ئالغاندىن كىيىن ئۆزۈمنىڭ قايسى ئىشنىڭ بۇ ئازاپلىنارلىق ئاقىۋەتنى پەيدا قىلغانلىقنى بىلەلمەي كۈنلىرىم ئاخىرلاشمايدىغان ئوي-خىياللار ،ئۇنىڭغا بولغان چەكسىز قىيالماسلىق ھىسياتى بىلەن ئۆتمەكتە ئىدى.مەن ئۇنى چىن دىلىمدىن ياخشى كۆرەتتىم.مەن ئۇنىڭ قارارىدىن ئۇۋالچىلىق ھىس قىلساممۇ بىراق ئۇنىڭغا نىمە ئۈچۈن دەپ سۇئال قويۇشقا شۇنچىلىك ئاجىز ئىدىم.مەن پەقەت ئۈنسىز ھالدا قۇربانئاينىڭ خاتالاشماسلىقىنى ئۈمىد قىلاتتىم.قانداق بىر كەچۈرگۈسىز خاتالىقنىڭ ئىككىمىزنىڭ مۇناسىۋىتىنى بەربات قىلىشقا ئىمكانىيەت يارىتالىغانلىقىدىن ھەيران ئىدىم، ئۆزۈمنىڭ ھەركەتلىرى ئۈستىدە ئويلىناتتىم،مۇھەببەت ئۈچۈن مۇھەببەتلىك قەلبىتىن باشقا يەنە قانداق نەرسە مۇھىم ئىدى قارايتىم،شۇ كۈنلەردە دوستۇم نادىر يۇقارقى خەتنى تاپشۇرۇپ ئالغان ئىدى. مەن نادىرنىڭ قولىدىن بۇ خەتنى ئىلىپ كۆرگەندىن  كىيىن ئۆزۈمنى يوقۇتۇپ قۇيۇشقا تاسلا قالدىم، سۆيگۈ بىغىغا ئەمدىلا قەدەم قويغان، ۋۇجۇدىدا شۇنچىلىك سەمىمىي بىر مۇھەببەتىن باشقا نەرسە بولمىغان دۇنيارىمدا ئۇنىڭ ئەشۇ سۆزلىرى گۇيا زۇلمەت ئىلىپ كىلىدىغان قۇرقۇنچىلىق ئاۋازغا ئايلىنىپ مىنىڭ ھەر بىر دەقىقىلىرىمنى ئەلەم ۋە ئۆكۈنۈش ئىچىگە غەرىق قىلغان ئىدى.ئەشۇ بىر پارچە خەت ئۇنىڭ مەن كۆرگەن ئەڭ ئاخىرىقى پارچە خىتى ئىدى.بىراق مەن ئەشۇ بىر پارچە خەتتىن ئۇنىڭ تىنىقىنى پۇرىغاندەك، ئۇنىڭ مەن ئۈچۈن خەت يىزىۋاتقان ھالىتىنى كۆرىۋاتقاندەك، مەن ئۈچۈن قەلەم تەۋىرتىۋاتقان ئۈشۇ دەقىقىدە ئۇنىڭ يۈرۈگىدە ھىلھەم ئۆچمىگەن بىر ئوتنى ھىس قىلغاندەك بولاتتىم.بىراق ئۇ ئىككىمىزنىڭ مۇناسىۋىتىنى ئاخىرلاشتۇرغان ئىدى، بۇنىڭ سەۋەبى مىنىڭدە ئىدى بىراق سەۋەنلىكىمنى  بىلمەيتىم،قۇربانئايمۇ ماڭا ئىيتىپ بەرمىگەن ئىدى.
        تۇنجى مۇھەببەتنىڭ شىرىن ۋە قىممەتلىك بولىدىغانلىقى ئۇنىڭغا چىن ھىسياتتىن باشقا ھەر قانداق بىر ئىجتىمائى ئامىلىنىڭ يۇشۇرۇنمىغانلىقىدىن بولسا كىرەك. قۇربانئاي توي شاتلىقىغا چۈمگەن كۈنى مەن ئالىي مەكتەپ دەرۋازىسىدىن قەدەم ئالدىم. ئالىي مەكتەپ ھاياتى ماڭا نۇرغۇن نەرسىلەرنى ئاتا قىلدى، مەن يوقۇتۇشنىڭ ئىرىشىشنىڭ تۇنجى قەدىمى ئىكەنلىگىنى ھىس قىلدىم. ئوقۇش پۈتتۈرۈپلا خىزمەتكە چىقتىم، ئۆي -ئوچاقلىق بولدۇم،  مانا قولۇمدا قۇربانئاينىڭ ئون نەچچە يىل ئىلگىرى  مىنى ئازاپلىغان، يۈرۈگۈمنى ھەسرەتتىن پۇچۇلىغان خىتى، بىراق ئۇنىڭغا يۇرۇشۇنغان مەقسەتلەر مانا ئەمدى مەن ئۈچۈن سىر ئەمەس ئىدى.چۈنكى شۇ ۋاقىتتا كەلگۈسىدىكى كۈنلىرىىنىڭ قانداق بولۇشى تىخى نامەلۇم بولغان بىر ئالىي مەكتەپ ئۇقۇغۇچىسىدىن ئاللىقاچان خىزمەتكە چىققان،مۇقىم ئىش ھەققى بار بىرسى قۇربانئاينىڭ رىئاللىقىدا تىخىمۇ ئەھمىيەتكە ئىگە ئىدى.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ARKZAT تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-1-18 13:26  

ياخ يىزىلغان ئەسەر بوپتۇ

مۇنبەرگە ئەسەر يوللانغانىكەن،  ئۇنىڭغا نىسبەتەن ھەركىمنىڭ تۈرلۈك قاراش-چۈشەنچىلەردە بولۇشى تەبىئىي ئىش.  ئەسەرنى ئوقۇپلا چىقىپ كەتكەندىن كۆرە، ئاپتولار ئۈچۈن ئەھمىيەتلىك تەكلىپ-پىكىرلەرنى بېرىش-ئاقىلانىلىق.
   مۇنبىرىمىز ئەزالىرىنىڭ  ئىنكاس يېزىشنى ئۆزىگە ۋەزىپە قىلىپ يۈكلىۋالماي،  ئەسەر ئۈستىدە ئىجادىي قاراش ۋە ئاپتوردىن كۈتىدىغان تىلەك-ئارزۇلىرىنى توغرا ئىملادا يېزىپ قالدۇرۇپ، ئۆزئارا يېتەكلەش-يېتەكلىنىشتە ئورتاق ئىلگىرىلەش ئۈچۈن ئىزدىنىشىگە تىلەكداشمەن.

تور ئەدەبىياتىغا مەنسۇپ ھېكايىلەرگىمۇ ئەھمىيەت بېرىلىشى كېرەك ئىدى. بىراق...

ئەركزاتقا رەھمەت.

     مۇپاسساننىڭ ھېكايىلىرىنى تەرجىمە قىلىپلا قىلچە قورۇنماي ۋە ئەنسىرىمەي مۇنبەرگە يوللىغان بىلەن ئۆزى يازغان ھېكايىلەرنى تولىمۇ دەككە-دۈككە بىلەن «كىم نىمىلەرنى دەركىن،تەنقىد، پىكىرلەرگە كۆمۈلۈپ كىتەرمۇ كىشى »دىگەندەك ئويلارغا كەلسىمۇ بىراق ئەشۇ ئوخشىمىغان پىكىرلەر ئارقىلىق كەمچىللىك ۋە يىتەرسىزلىكلەرنى تولۇقلاشقا بولغان قىزغىنلىقنىڭ تۈرۈتكىسى بىلەن مۇنبەرگە يوللايدىغان گەپ ئىكەن، ئاقىۋەتتە «مەن ياخشى يىزىپتىمەن،ئىملادا دىققەت قىلسام بولىدىكەن»دىگەندەك پىكىرگە كىلىپ ،يازمىلىرىمىزدىن شۈنچىلىك پەخىرلىنىپ ئەمدى رومان يىزىپ كەتسەم ھە دىگەن ئويغا چۈمۈپ كىتىدىكەن كىشى.
     

قالتىس ئېسىل ھېكايە بوپتۇ.