ئىگىسى: مۇختار

مۇختار تۇردى: پىروزا ئەسەرلىرىدىكى ئىنچىكە تەسۋىر ھەققىدە

[ئۇلانما كۆچۈرۈش]
ۋاقتى: 2016-2-11 01:57:37 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئىنچىكە تەسۋىر پىروزائەسەرلەردە كەيپىيات يارتىشتىكى ئەڭ مۇھىم ھالقا ئىدى.بۇ تەرەپنى نەەردىن ساقىت قىلىپسىز.

ۋاقتى: 2016-2-11 22:08:18 يانفوندا يوللانغان | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش


ئىنچىكە تەسۋىر شىنەيئەننىڭ « سۇ بويىدا » ناملىق رومانىدا ھەقىقەتەن كۆپ ئۇچرايدۇ . ھەممىدىن بەك ئىسىمدە قالغىنى لۇ باقاۋۇلنىڭ « غەرب غوجىسى » غا ئاتقان ئۈچ مۇشت تەسۋىرىنىڭ ئىنچىكىلىكى ئىنتايىن ئۆزگىچە ئىدى .


كۈچلۈك مۇشت پۇققىدە بۇرنىغا تىگىۋىدى ، قىپقىزىل قان بولدۇقلاپ قۇيۇلۇپ قاسساپنىڭ بۇرنى سولغا قىڭغىيىپ قالدى ۋە جىياڭيۇۋ دۇكىنى ئېچىلغاندەك تۇزلۇقىمۇ ، ئاچچىقىمۇ ، چۈچىمېلىمۇ بىراقلا ئاقتى . قاسساپ مىدىرلىيالمىدى ، قولىدىكى پىچاقمۇ بىر ياققا تاشلىنىپ ئاغزىنى ئۆمەللەپ ” ياخشى ئۇردۇڭ ! “ دەپ ۋارقىرىدى . باقاۋۇل ” ئاناڭنى ، تېخى گەپ ياندۇرغىدەك بولدىڭما ! “ دېگىنىچە مۇشتىنى كۆتۈرۈپ جىيىكىگە بىرنى ئۇرىۋىدى ، قاپىغى يېرىلدى ، كۆزىنىڭ قارىسى پولتىيىپ چىقىپ گەزمالخانا ئېچىلغاندەك قىزىلىمۇ ، قارىسىمۇ ، بېغىر رەڭلىكىمۇ لەپىلدەپ قالدى . ئەتراپدىكىلەر باقاۋۇلنىڭ ئەلپازىدىن قورقۇپ ئاجرىتىپ قويۇشقا جۈرئەت قىلالمىدى . قاسساپ تاياق زەربىسىدىن يۇمشاپ ، يېلىنىپ يالۋۇرۇشقا باشلىدى . باقاۋۇل ” تۈفىي ، سەن چۈپرەندە مەن بىلەن ئاخىرغىچە تىركەشكەن بولساڭ ساڭا رەھىم قىلغان بولۇر ئىدىم ، ئەپسۇس ئاسانلا يۇمشاپ يالۋۇردۇڭ ، شۇڭا ساڭا تېخىمۇ يۈز خاتىرە قىلمايمەن ! “ دىدى ــ دە ، يەنە بىر مۇشتىنى دەل چېكىسىگە قۇيىۋىدى ، خۇددى مۇقام كۈيى باشلانغاندەك بارچە ساز بەس ــ بەستە چاڭىلداپ سايراشقا باشلىدى .


ئۇرۇلغان ئۈچ مۇشت ئىنساننىڭ تېتىش ، كۆرۈش ۋە ئاڭلاشتەك ئۈچ خىل سەزگۈسىگە ئەپچىللىك بىلەن ماسلاشتۇرۇلۇپ ئوقۇرمەندە يېڭىچە تۇيغۇ قوزغىدى .


ئەلۋەتتە نادىر يېزىلغان ئىنچىكە تەسۋىر ئۇيغۇر ئەدىبلېرىمىزنىڭ ئەسەرلېرىدە كۆپ ئۇچرايدۇ . بۇ خىل ئىنچىكە تەسۋىرلەر بىزدەك ئەدەبىيات ھەۋەسكارلىرىنىڭ ئۆرنەك ئېلىشىغا ئەرزىيدۇ .

باھا سۆز

ئەدىبلېرىمىزنىڭ ئەسەرلېرىدە-ئەدىبلىرىمىزنىڭ ئەسەرلىرىدە...  ۋاقتى: 2016-3-11 10:09 AM
ۋاقتى: 2016-2-12 11:12:44 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بۇ  تېمىدىكى تەسۋىر ئاتالغۇسىغا ئائىت 3 ئۇقۇم بار.
1.ئىنچىكە تەسۋىرلەش، 2.تەسۋىرنىڭ ئىنچىكىلىكى 3. ئىنچىكە تەسۋىر
    بىز ئاۋالقى ئىككى ئۇقۇمنى تاللىساق 1 تەسۋىرلەش ھالىتىنى 2. تەسۋىرلەشنىڭ دەرىجىسىنى
ئېنىقلاشنى بىلدۈرىدۇ. 3 .ئۇقۇم بولسا ئادەتتىكى سۆزدە ياكى باياندا تەسۋىرنىڭ ئىنچىكىلىكىنى
بىلدۈرسىمۇ ماقالىدە ۋە ماۋزۇدا ئىشلىتىلگەندە بىر ئاتالغۇ  تۈسىنى رەسمى ئېلىپ قالىدۇ دە
بەزىلەر "ئىنچىكە تەسۋىر' دەپ ئاتالغۇ بولغان يەردە "يۈزەكى  تەسۋىر  دېگەن ئاتالغۇ  بارمۇ ؟ دېگەن مەسىلىنى ئوتتۇرغا  قويماي قالامدۇ؟   

مەن ئاپتورنىڭ ماقالىنى ئۇزۇن يېزىشىنى ئۈمىد قىلغان ئەمەس.بۇ ھەقتە جىق گەپ بىھاجەت."سۆز قىممىتى' ناملىق شېئىرىمدىكى ئىككى مىسرانى ئالسام كۇپايە:

   ئورۇنلۇق سۆز مىڭ بولسىمۇ  بىلىنمەس  ئۇزۇن.
   ئورۇنسىز سۆز بىر بولسىمۇ بىلىنەر يوچۇن.

   

ۋاقتى: 2016-2-13 22:32:11 يانفوندا يوللانغان | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئ‍ا،يۈسۈپ ئ‍ەپەندىم.دەرسلىكتىكى نەقىل مىساللارنى ئ‍ىنكاس شەكىلدە تەپسىلىي ئ‍ۇرۇپ چىققىنىڭىزغا رەخمەت.بۇ مىساللار كىتاپقا  بېرىلگىلىمۇ 20يىلدىن ئ‍ارتتى.

ۋاقتى: 2016-2-13 22:38:06 يانفوندا يوللانغان | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بۇ ماقالە تەسۋىر ھەققىدىكى كونا ھەم ئ‍ەھمىيەتسىز  بىلدۈرگۈ  بوپتۇ.بۇ مەزمونلار بۇرۇنقى ئ‍ەدەبىيات نەزەرىيە كىتاپلىرىدا ئ‍ىزچىل شۇ پېتى  بىسىلىپ كىلۋاتقان قىلىپلىشىپ كەلگەن كونا نەزەرىيە.پەقەتلا  يېڭى  گەپ پەردازلانغان ئ‍ىنچىكە تەسۋىر دىيىلمىسى  خالاس.

ۋاقتى: 2016-2-22 12:32:37 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   kiwirhemit تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2016-2-22 12:33 PM  

كۈچلۈك مۇشت پۇققىدە بۇرنىغا تىگىۋىدى ، قىپقىزىل قان بولدۇقلاپ قۇيۇلۇپ قاسساپنىڭ بۇرنى سولغا قىڭغىيىپ قالدى ۋە جىياڭيۇۋ دۇكىنى ئېچىلغاندەك تۇزلۇقىمۇ ، ئاچچىقىمۇ ، چۈچىمېلىمۇ بىراقلا ئاقتى . قاسساپ مىدىرلىيالمىدى ، قولىدىكى پىچاقمۇ بىر ياققا تاشلىنىپ ئاغزىنى ئۆمەللەپ ” ياخشى ئۇردۇڭ ! “ دەپ ۋارقىرىدى . باقاۋۇل ” ئاناڭنى ، تېخى گەپ ياندۇرغىدەك بولدىڭما ! “ دېگىنىچە مۇشتىنى كۆتۈرۈپ جىيىكىگە بىرنى ئۇرىۋىدى ، قاپىغى يېرىلدى ، كۆزىنىڭ قارىسى پولتىيىپ چىقىپ گەزمالخانا ئېچىلغاندەك قىزىلىمۇ ، قارىسىمۇ ، بېغىر رەڭلىكىمۇ لەپىلدەپ قالدى . ئەتراپدىكىلەر باقاۋۇلنىڭ ئەلپازىدىن قورقۇپ ئاجرىتىپ قويۇشقا جۈرئەت قىلالمىدى . قاسساپ تاياق زەربىسىدىن يۇمشاپ ، يېلىنىپ يالۋۇرۇشقا باشلىدى . باقاۋۇل ” تۈفىي ، سەن چۈپرەندە مەن بىلەن ئاخىرغىچە تىركەشكەن بولساڭ ساڭا رەھىم قىلغان بولۇر ئىدىم ، ئەپسۇس ئاسانلا يۇمشاپ يالۋۇردۇڭ ، شۇڭا ساڭا تېخىمۇ يۈز خاتىرە قىلمايمەن ! “ دىدى ــ دە ، يەنە بىر مۇشتىنى دەل چېكىسىگە قۇيىۋىدى ، خۇددى مۇقام كۈيى باشلانغاندەك بارچە ساز بەس ــ بەستە چاڭىلداپ سايراشقا باشلىدى .

بۇ مىسال ئابلەت ئۆمەر باشچىلىقىدا يېزىلغان «ئەدەبىيات نەزىرىيىسى ئاساسلىرى» غا مىسال قىلىپ كىرگۈزگەن.


ۋاقتى: 2016-2-22 13:05:32 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئىنچىكە تەسۋىر دېسە نېمە بوپتۇ، تەسۋىرنىڭ ئىنچىكىلىكلىگى دېسە نېمە بوپتۇ، ھەممىسى ئوخشاش گەپقۇ؟!
زادى بىر قۇسۇر چىقارمىساق بولمايدىغان ۋەزىپە چۈشكەندەك...
ئۇنچىۋالا مۇرەككەپلەشتۈرىۋەتسەك بۇ نەزەرىيەگە چوقۇنۇش بولىدۇ. نەزەرىيە دېگەن ئىجادىيەت ۋە ئوقۇرمەنلىك ئەمەلىيىتىدىن  نۇرغۇن ئىندۇكسىيەلىنىش ۋە دېدۇكسىيەلىنىشتىن ئۆتۈپ تۇرغۇزىلىدىغان نەرسە. شۇڭا ئۇ ئىككىلەمچى ئورۇندا تۇرىدۇ. بىلىملىك كىشىلەر مۇرەككەپ نەرسىلەرنى ئەڭ ئاددىيلاشتۇرۇپ ئېيتىپ بېرەلەيدىغان كىشىلەردۇر. ئاتالغۇلارغا چوقۇنۇپ ئۇنى ئۆلۈك مۇقەددەس نەرسە قىلىۋېلىشقا بولمايدۇ.
ئىشەنمىسەڭلار مەخسۇس ئەدەبىيات نەزەرىيىسىگە ئاتالغان ئىلمىي ماقالىلەر ژورناللىرىنى بىر نەچچە يىل ئوقۇڭلار، ئوقۇغانسېرى نەزەرىيە دېگەن خۇددى كۆتەكتە ئولتۇرۇپ سالغان پاراڭدەك ئاددىيلىشىپ كېتىدۇ.
ئىنچىكە تەسۋىر، تەپسىلى بايان، زىغىر بايان...ھەممىسى ئوخشاش گەپ. نەزەرىيەدىن بىز ئەمەس، نەزىرىيە بىزدىن قورقسۇن، دوستلار!


باھا سۆز

ماۋۇ جىڭ گەپ--نەزىريەلەرنى بىز قورقىتىشىمىش كىرەك  ۋاقتى: 2016-2-22 01:24 PM
ۋاقتى: 2016-2-23 22:34:11 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بىر بىلىمگە ئىگە بولدۇم رەھمەت

ۋاقتى: 2016-2-24 15:45:41 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئەسكەرتىش: يوللىغۇچى چەكلەنگەن. مەزمۇننى كۆرەلمەيسىز .
ۋاقتى: 2016-2-24 16:40:30 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ياخشى بىر بىلىمگە ئىگە بولدۇم ،ئاپتۇرنىڭ ئەجرىگە رەخمەت.

ۋاقتى: 2016-3-10 15:54:52 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
  بۇ  ماقالىدە پروزا يېزىقچىلىقىدىكى  تولىمۇ مۇھىم يەنە بىر  نۇقتا تولىمۇ  ياخشى ، ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن ھالدا  يۇرۇتۇپ بېرىلىپتۇ . ئاپتورنىڭ ئىزدىنىشىگە ئاپىرىن !

ۋاقتى: 2016-3-10 15:55:06 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بۇ  ماقالىدە پروزا يېزىقچىلىقىدىكى  تولىمۇ مۇھىم يەنە بىر  نۇقتا تولىمۇ  ياخشى ، ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن ھالدا  يۇرۇتۇپ بېرىلىپتۇ . ئاپتورنىڭ ئىزدىنىشىگە ئاپىرىن !

كىرگەندىن كېيىن ئىنكاس يازالايسىز كىرىش | تىزىملىتىش

سەھىپە جۇغلانما قائىدىسى


ستاتىستىكا|يانفون نۇسخىسى|新疆作家协会网
Powered by Discuz! X3.2(NurQut Team)© 2001-2011 Comsenz Inc. For www.xjzjxh.com
چوققىغا قايتىش