يامانيار يېزىسىدىكى يەر- جاي ناملىرى

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2012-5-16 22:29:46


	يامانيار ۋە كونا يامانيار " }) ?1 z8 t4 p" P' A/ V+ ?( U( U* E8 W7 S1 J3 D يامانيار - قەشقەر يېڭىشەھەر ناھىيىسى بازىرىدىن 26.5 كېلومىتىر يىراقلىقتىكى شەرقىگە جايلاشقان يېزىنىڭ نامى بولۇپ، دەريا سۈيى بۇ جاينى ئۇرۇپ خەتەرلىك يارنى شەكىللەندۈرگەنلىكى ئۈچۈن شۇنداق دەپ ئاتىلىپ قالغان.2 J N% E$ V1 E. l. O' U يامانيار دېگەن نامنىڭ پەيدا بولۇشىدا مۇنداق بىر تارىخىي رىۋايەت بار: زامانىي ئەۋۋەلدە، ھازىرقى يامانيار تەۋەسى كەڭ كەتكەن قېلىن جاڭگاللىق ئىكەن. يۇرت تەۋەسىدىن ئېقىپ ئۆتىدىغان تەلۋىچۈك دەرياسىنىڭ سۈيى تولىمۇ مول بولۇپ، يامغۇر يېغىپ، كەلكۈن كەلگەن چاغلاردا جاڭگاللىقنىڭ ھەممە يېرىنى سۇ بېسىپ كېتىدىكەن. يۇرتنىڭ ئايىغىدا بىر سۇ ئايرىش توسمىسى بولۇپ، ھەر يىلى كەلكۈن كەلگەندە بۇ توسمىنى بۇزۇۋېتىدىكەن. بۇ توسمىنىڭ ئورنى دەل ھازىرقى ياندۇما يېزىسىنىڭ قىزىلبايراق كەنتى ( 3-كەنت) بىلەن يامانيار يېزىسىنىڭ كونا يامانيار كەنتى ( 15- كەنت) تۇتىشىدىغان چىگرا ئورۇنغا ( قەشقەر- پەيزاۋات تاشيولىنىڭ يامانيار يېزىسىغا قايرىلىدىغان ئايلانمىسىنىڭ 500 مېرىتچە غەرب تەرىپىگە توغرا كېلىدۇ. تەلۋىچۈك دەرياسىنىڭ بۇ جايدىن ئېقىپ ئۆتكەن ئېقىنىنىڭ ئىزناسى ھېلھەم بار.) ھەر يىلى كەلكۈن پەسلىدە خەلق توسمىنى ئوڭشاپ، كەلكۈن بىلەن ئېلىشىپ، تىنماي ئىشلەپ ھالى قالمايدىكەن. شۇڭا كىشىلەر كەلكۈن كەلسىلا《ھېلىقى يامان يارغا ئىشلەيمىز ، ھەي جانغا زۇلۇم يامان يار》دەيدىكەن. شۇنىڭ بىلەن ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ بۇ توسمىنىڭ نامى 《يامان يار》 دەپ ئاتالغان. بۇ يارنىڭ ئەتراپىغا جايلاشقان جاي ( ھازىرقى يامانيار يېزىسىنىڭ 15- كەنتى) نىڭ نامىمۇ بۇ توسمىنىڭ نامى بىلەن《يامانيار》 دەپ ئاتالغان. % Y: Y9 @1 F7 d' v. L' u بۇ يېزىدا ياشىغان ئۇقۇمۇشلۇق كىشىلەرنىڭ مەلۇماتلىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە ، ئەينى چاغدا يامانيار نامى بىلەن بۇ جاي قەشقەر شەھرى بىلەن پەيزاۋات ناھىيىسىنىڭ ئارىلىقىدىكى مۇساپىنىڭ ئوتتورا بۆلىكى بولۇپ، قەشقەر- پەيزاۋات تاشيولىنىڭ ئومۇمىي مۇساپىسى 72 كېلومىتىر، بۇ جاي مۇشۇ تاشيولنىڭ 30-32 كېلومىتىر بۆلىكى ئەتراپىغا جايلاشقان. بۇ جاي قەشقەر بىلەن پەيزاۋات ئارىسىدىكى موھىم ئۆتەڭلەرنىڭ بىرى بولۇپ قالغان. بۇ جايدا يېقىن ئەتراپتىكى يۇرتلارنى باشقۇرىدىغان موھىم ئورۇنلار بولغان. ( يېڭى جوڭگو قۇرۇلۇشتىن ئىلگىرى بۇ يەردە جىڭساجۈي بولغان. ) بۇ يەردە ھەر ھەپتىنىڭ چارشەنبە كۈنى بازار، بازار ئەتراپىدا خېلى كۆپ دەڭ- سارايلار بولغان. بۇ يەردىكى دەڭ- سارايلارغا چۈشكەن يولۇچىلار ۋە يېقىن ئەتراپتىكى يۇرتلاردىن كەلگەن بازارچىلار قوشۇلۇپ، بۇ بازارنى ئىنتايىن ئاۋاتلاشقان. شۇنىڭ بىلەن، يىللارنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ،《يامانيار》 دېگەن بۇ نام يىراق- يېقىنلارغا تارقالغان. - Z/ I) o5 J I0 [) p5 B Y1 \ يېڭى جوڭگو قۇرۇلۇشتىن بۇرۇن ۋە كىيىن تاكى 1972- يىلغىچە 《يامانيار》نامى بىلەن ئاتالغان بۇ يۇرت ۋە ھازىرقى يامانيار يېزىسى ئۆز ئىچىگە ئالغان يۇرت- مەھەللىلەر يېڭىشەھەر ناھىيىسى ياندۇما رايونى ۋە ياندۇما يېزىسىنىڭ مەمۇرى تەۋەلىكىدە بولغان، 1972- يىلى ھازىرقى يامانيار يېزىسىغا تەۋە جايلار ئايرىم يېزا قىلىپ ئايرىلىپ، ياندۇما يېزىسىنىڭ مەمۇرى تەۋەلىكىدىن ئايرىلغان ھەمدە يېڭىشەھەر ناھىيىسىگە قاراشلىق بولغان. شۇ چاغدا يىراق – يېقىنغا تونۇشلۇق بولغان 《يامانيار》 دېگەن نام يېڭى قۇرۇلغان يېزىنىڭ نامى قىلىنغان ھەمدە بۇ يېزىنىڭ نامى يامانيار دەپ ئاتالغان. ئەسلىدىكى يامانيار تەۋەلىكى يامانيار يېزىسىنىڭ ھازىرقى 15- كەنتىگە ئۆزگەرتىلگەن ھەمدە كونا يامانيار دېگەن نام بىلەن ئاتالغان. يامانيار يېزىسىنىڭ 15- كەنت تەۋەسى ھازىرمۇ كونا يامانيار دەپ ئاتىلىدۇ. . R; ^* x6 \|$ x' N2 H 1 ?/ Y# e: a$ a/ h بۇ يازمىنى ئاخىرىدا Sultan تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2012-5-16 22:31 * x+ a7 P( @& B$ j- Q + [9 c7 [( t8 n- z% A( Z

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2012-5-18 00:53:27


	بايتوقاي. \|* F, V/ X+ h% k4 u5 c2 t ( {& @1 L* Y/ X. ^# h$ Y7 t بايتوقاي- يېڭىشەھەر ناھىيىسى يامانيار يېزا تەۋەسىدىكى تەلۋىچۈك، پەيزاۋات دەريالىرى ئارىسىغا جايلاشقان يۇرت نامى، بۇرۇنقى زاماندا ئىككى دەريا بويىغا جايلاشقان بۇ جايدىكى زېمىن مۇنبەت بولغاچقا قويۇق چاتقاللىق، ئورمانلىقلار پەيدا بولغان. ھەمدە بۇ جاينىڭ بىر قىسىم يەرلىرى چارۋا باقىدىغان توقاي ( يايلاق دېگەن مەنىدە ) بولغان. بۇ جايدىكى چاتقاللىق، ئورمانلىقلار ۋە توقاينىڭ ھەممىسى شۇ يۇرتتىكى چوڭ بىر بايغا مەنسۇپ بولغانلىقى ئۈچۈن، بۇ جاي دەسلەپتە باينىڭ توقىيى، كىيىنچە باي توقاي دەپ ئاتىلىپ قالغان. يامانيار يېزىسىنىڭ ھازىرقى 7-، 8-، 9-، 15- كەنت تەۋەسىدىكى جايلار بايتوقاي يېزىسى دەپ ئاتالغان. يامانيار يېزىسى ئايرىم يېزا بولۇپ قۇرۇلغاندىن كىيىن، بايتوقاي يېزىسى ئەمەلدىن قالدۇرۇلغان. ھازىرمۇ بىرقىسىم جايلار مۇشۇ نام بىلەن ئاتىلىدۇ.. B8 F c# ?7 l% ?/ T- C: m

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2012-5-18 00:57:28


	بەش ئېغىز 5 C6 Z0 Y* ?+ J7 Q: ?: e $ K/ [0 s7 C! x3 T) X 《بەش ئېغىز》- ھازىرقى يامانيار يېزىسىنىڭ ئونتاش ( 4- كەنت ) تەۋەسىدىكى چوڭبۇلۇڭدىن گەمىساڭغا ئۆتىدىغان قىسمى . ( f& E1 H: Y& U' {/ c1 _ 《بەش ئېغىز》توغرىسىدا يۇرت خەلقى ئىچىدە مۇنداق بىر رىۋايەت بار: بۇ جاي ئەينى چاغدا تەلۋىچۈك دەرياسىنىڭ ئونتاشتىن گەمىساڭغا ئۆتىدىغان موھىم ئورۇن بولۇپ، بۇ جايدا خېلى چوڭ بىر توسما بولغان. بىر مەزگىللەرگە كەلگەندە بۇ توسما يار ئېلىپ بۇزۇلۇپ كەتكەچكە، ئەتراپتىكى يۇرتلارغا سۇ چىقماي، يۇرتتا قۇرغاقچىلىق يۈز بەرگەن. قانچە ھەپىلەشسىمۇ توسمىنى ئېتەلمىگەن خەلقنىڭ بىر قىسمى باشقا يۇرتلارغا كۆچۈپ كېتىشكە باشلىغان. دەل شۇ چاغدا ھەزىرىتى ئېلى يۇرتلارنى ئارىلاپ مارالبېشىغا كەلگەندە بۇ خەۋەرنى ئاڭلىغان . ئۇ ئېتىنى مارالبېشىدىكى 《ئوقۇر مازار》دا قويۇپ، ئۆزى بۇ توسما يېنىغا كېلىپ، دەريا قېنىنىڭ تۆۋەنلەپ كەتكەنلىكىنى كۆرگەن. شۇنىڭ بىلەن ئۇ مىسران قىلىچىنى بىرلا شىلتىغانىكەن، يار ئېتىلىپ، زور بىلەن توسما پەيدا بولۇپ، دەريا سۈيى كۆتۈرۈلگەن. ھەزىرتىئېلى يۇرت خەلقىدىن قانچە يۇرت مۇشۇ ئېغىزدىن سۇ تۇتىسىلەر دەپ سورىغاندا، يۇرت خەلقى بەش دەپ جاۋاپ بەرگەن. بۇ چاغدا ئۇ بارماقلىرىنى ئېچىپ تۇرۇپ بۇ توسمىغا بىرنى ئۇرغان ئىكەن، بەش بارمىقىنىڭ ئورنىدا بەش يۇرتقا سۇ ئاقىدىغان بەش ئېقىن ھاسىل بولغان. شۇنىڭ بىلەن بۇ جاي 《بەش ئېغىز》دەپ ئاتالغان. 5 C' f( b2 m: u گەرچە بۇ بىر رېۋايەت بولۇپ، ئىلمىي ئاساسىي ياكى يازما ئاساسى بولمىسىمۇ، بۇ ئورۇندىكى بىر ئېغىز بۇزۇلۇپ كەتكەن بولسىمۇ، قالغان تۆت ئېغىزنىڭ ئىزناسى ھېلىمۇ بار. * k+ V. G2 w. }9 S0 T4 u( c

پەرىزات · ۋاقتى: 2012-5-21 16:30:32


	يۇرتۇمدىكى يەر جاي ناملىرىنى يەنىمۇ ئىلگىرلىگەن ھالدا چۈشنىۋالدىم.قەلىمىڭىزگە دەت كەلمىسۇن قېرىندىشىم.....

ي.ت.توغراق · ۋاقتى: 2013-2-12 02:11:19


	يەر جاي ناملىرى توغىرىسىدىكى تەتقىقاتىڭىز ئۈزۈلۈپ قالمىغاي دوستۇم

م.ق.غەرىبى · ۋاقتى: 2013-3-24 20:16:48


	ۋاھ خېلى بىلملەرنى بىلۋالدىم.مەنمۇ ئۆزۇمنىڭ يۇرۇتىنىڭ يەر جاي ناملىرىنى تەتقىق قىلىپ باقاي.

چىچەك · ۋاقتى: 2013-4-4 11:57:23


	ئۆز يۇرتۇمنىڭ ناملىرىنى ھازىرغىچە بۇنچە ئىنىق بىلمەيدىكەنمەن ئەمەسمۇ؟/ T e8 C2 d% x/ o

ئوغلان · ۋاقتى: 2013-11-16 13:13:22


	يامانياردا رابىيە-سەئدىنىڭ قەبرىسى بارغۇ دەيمەن بىلىشىم خاتا بولمىسا،

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2013-12-3 14:26:27


	چوكانيار 3 H9 A6 P8 t C6 x$ r * ?7 D+ j7 i; Z7 N3 b2 l; {يېڭىشەھەر ناھىيىسى يامانيار يېزىلىق ھۆكۈمەتنىڭ شەرقىي شىمالىدىن 10 كېلومىتىر يىراقلىققا جايلاشقان بىر جاينىڭ نامى. بۇ جايدىكى كۆۋرۈكمۇ 《چوكانيار كۆۋرۈكى》 دەپ ئاتىلىدۇ. $ }) f$ y o6 V5 f' Q$ D1 Qيامانيار يېزىسىنىڭ 7-كەنت تەۋەسىدىن ئېقىپ ئۆتىدىغان دەريا ئېقىنىنىڭ گەمىساڭ 5- كەنت بىلەن تۇتىشىدىغان دائىرىسىدە ئىنتايىن يامان بىر توسما بولغان. كەلكۈن ۋە يامغۇر پەسلىدە بۇ يار كۆپ قېتىم يار ئېلىپ كېتىپ خەلق دائىم ئۇنى رېمونت قىلىش بىلەن ئاۋارە بولغان. بىر يىلى بۇ توسما يەنە يار ئېلىپ كەتكەن. كىشىلەر بىر مەزگىل خېلى ھەپىلىشىپمۇ يارنى ئېتەلمىگەن، ئەتراپتىكى يۇرتلارغا سۇ چىقماي خەلقنىڭ ھاياتى ۋە ئىگىلىكى خەۋپكە دۈچ كەلگەن. ئاخىرىدا يەرلىك خەلق مەسلىھەتلىشىپ، يەرلىك ئەقىدىسى بويىچە، تۇختى، تۇرسۇن، تۇردى...... دەپ ئىسمى بار يەتتە يىگىتىنى تۈرمەل ئارىسىغا قوشۇپ ئىنتايىن يوغان بىر تۈرمەل ياساپ، بۇ يارغا باسقان. شۇنىڭ بىلەن يار ئېتىلگەن. يار ئېتىلگەندىن كىيىن، يارنى ئېتىشكە قاتناشقان ئەمەلدارلار ۋە خەلق خۇشاللىقتىن بەزمە قىلىشقان. ' Z. M, l3 { _ يارغا بېسىلغان بۇ يەتتە يىگىتنىڭ بەشىنىڭ ئايالى بولغاچقا، بۇ چوكانلار ئەرلىرىنىڭ يارغا بېسىلغانلىقىنى ئاڭلاپ، ئۇلارنى قۇتقۇزماقچى بولغان ھەمدە بۇ بەش چوكان تۈرمەلنى بۇزۇش ئۈچۈن ھەپىلەشكەن. ئۇلار توپتوغرا بىر كېچە ھەپىلەشكەن بولسىمۇ ئەرلىرىنى قۇتقۇزالمىغان. لېكىن كېچىچە قېيىپ توپلىنىپ ئۇلغايغان سۇ توسمىنىڭ بۇزۇلغان يەرلىرىدىن يەنە يار ئېلىپ ئۇلارنى ئېقىتىپ كەتكەن. شۇنىڭ بىلەن بۇ يار چوكانيار دەپ ئاتالغان. * {3 u% k$ M1 F" K. y+ N0 A( g

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2013-12-3 14:27:08


	گەمىساڭ6 W* o; z7 g g, I. {( G0 m 8 {, Q3 N1 S, H Qگەمىساڭ - يېڭىشەھەر ناھىيىسى يامانيار يېزىلىق ھۆكۈمەتنىڭ شەرقىي شىمالىدىن 10.7 كېلومىتىر يىراقلىققا جايلاشقان بولۇپ، يامانيار يېزىسىنىڭ ھازىرقى 5-، 6- كەنتلىرى ھازىر مۇشۇ نام بىلەن ئاتىلىدۇ. بۇ نام توغرىسىدا تەتقىقاتچى ئادىل تۇران تۈزگەن《 قەشقەر مەجمۇئەسى》نىڭ《قەشقەر يەر- جاي ناملىرى》قىسمى (قەشقەر ئۇيغۇر نەشرىياتى 2010- يىل 4– ئاي 1- نەشىرى) دە بۇرۇنقى زامانلاردا بۇ جايدىكى كىشىلەر ئاشلىقنى گەمىدە ساقلىغانلىقى ئۈچۈن شۇنداق دەپ ئاتىلىپ قالغان》دېگەن بىر مەلۇمات بار. مېنىڭچە ئۇنداق ئەمەس. 《گەمىساڭ》 نامى بىلەن ئاتالغان بۇ جايغا تەۋە ئىككى كەنىت ئىلگىرى ئىككى خىل نام بىلەن ئاتالغان. 6- كەنتنىڭ ئىلگىرىكى نامى 《گەمە》 دەپ ئاتالغان، ھازىرمۇ كىشىلەر بۇ كەنتنىڭ نامىنى 《گەمە》 دەپ ئاتايدۇ. بۇ جايدىكى كىشىلەرنىڭ كۆپىنچىسى ئىلگىرى گەمە ئۆيلەردە ئولتۇرغاچقا، بۇ كەنتنىڭ نامىنى 《گەمە》 دەپ ئاتاشقان. 5- كەنتنىڭ ئىلگىرىكى نامى 《ساڭ》 دەپ ئاتالغان، ھازىرمۇ كىشىلەر بۇ كەنتنىڭ نامىنى 《ساڭ》 دەپ ئاتايدۇ. كىيىنچە بۇ ئىككى كەنتنى بىرلەشتۈرۈپ ئاتاش زۆرۈرىيىتى بىلەن، ئىككى كەنتنىڭ نامى بولغان《گەمە》بىلەن《ساڭ》دېگەن ئىسىملار بىرلەشتۈرۈلۈپ《گەمە ساڭ》داپ ئاتالغان. ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ، بۇ سۆزدە فونتېكىلىق ئۆزگىرىش يۈز بېرىپ، 《گەمە ساڭ》دىگەن ئاتالغۇ تەركىبىدىكى 《ئە》 تاۋۇشى《ئى》 غا ئاجىزلىشىپ، 《گەمىساڭ》غا ئۆزگەرگەن. 1 T3 \|2 k. ]' D2 q

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2013-12-3 14:27:26


	كۆكچى * k1 a* y! K* i % s. V* s: g$ ?1 p* x كۆكچى - يېڭىشەھەر ناھىيىسى يامانيار يېزىلىق ھۆكۈمەتنىڭ غەربىدىن 5 كېلومىتىر يىراقلىققا جايلاشقان يۇرتنىڭ نامى. يامانيار يېزىسى ئايرىم يېزا بۇلۇپ قۇرۇلغانغا قەدەر ھازىرقى 10-، 11-، 12-، 13-، 14- كەنتلەر كۆكچى يېزىسى دەپ ئاتالغان. بۇ يېزىدىكى خەلق قوغۇن تېرىشقا ئىنتايىن ماھىر بولۇپ، ئاساسلىقى ئاق كۆكچى، قارا كۆكچى، قوتۇر كۆكچى قاتارلىق كۆكچى قوغۇنلىرى تەمىنىڭ تاتلىقلىقى بىلەن يىراق- يېقىنغا تونۇلغان. شۇڭا بۇ يۇرتنىڭ ئىسمى بۇ قوغۇن نامى بىلەن كۆكچى دەپ ئاتالغان. يامانيار يېزىسى ئايرىم يېزا بۇلۇپ قۇرۇلغاندىن كىيىن، ھازىرقى 11-، 13- كەنتلەر كۆكچى دەپ ئاتالغان. $ S; S V$ C: g

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2013-12-3 14:27:51


	خادا تىك+ M" X7 L5 W6 y5 `" _* g2 ^. g 7 M7 K. Y6 o* B( q2 b1 sخادا تىك - يېڭىشەھەر ناھىيىسى يامانيار يېزىلىق ھۆكۈمەتنىڭ غەربىدىن 1.1 كېلومىتىر يىراقلىققا جايلاشقان ، ئىلگىرى بۇ جايدا بىر خادا تىكلەپ قويۇلغانلىقتىن شۇنداق دەپ ئاتىلىپ قالغان. يامانيار يېزىسىنىڭ ھازىرقى 10- كەنتى ھازىر مۇشۇ نام بىلەن ئاتىلىدۇ." o& s3 g6 W9 d# g) O* \|# s: y$ B, ? 0 C- H% S- h% T. b# { خانىقا/ G" x, Y. @$ o. y : m6 ~+ E2 D$ `+ r! ^ خانىقا - يېڭىشەھەر ناھىيىسى يامانيار يېزىلىق ھۆكۈمەتنىڭ شىمالىدىن 6.3 كېلومىتىر يىراقلىققا جايلاشقان. 100 يىل ئىلگىرى بۇ جايدا سوپىزىمچىلار جەرە- ساما سالىدىغان، دۇئا- تىلاۋەت قىلىدىغان بىر خانىقا بولغانلىقى، خانىقا جايلاشقان يۇرت 《خانىقا》 دېگەن نام بىلەن ئاتالغان. بۇ يېزىدىكى ئۇقۇمۇشلۇق كىشىلەرنىڭ مەلۇماتلىرىغا قارىغاندا، بۇ خانىقانىڭ ئورنى ھازىرقى يامانيار يېزا 1- كەنتنىڭ كەنت قوروسىنىڭ غەربىي شىمالىغا توغرا كېلىدىكەن. بۇ خانىقا يۇرتتىكى سوپىزىم تەسىرىنىڭ ئاجىزلىشىشغا ئەگىشىپ كىيىنكى مەزگىللەردە چېقىۋېتىلگەن بولسىمۇ، خانىقا》 دېگەن نام جاي ئىسمى بولۇپ ھازىرغىچە ساقلىنىپ قالغان. يامانيار يېزىسىنىڭ ھازىرقى 1- كەنت ھازىر مۇشۇ نام بىلەن ئاتىلىدۇ. 0 O5 Z: v! ?2 w+ C

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2013-12-3 14:28:10


	داۋزا قۇم + s5 r: v1 Q u7 F " r3 G6 {2 j# s( w9 W9 ^+ y* j! zداۋزا قۇم - ئەسلى ئاتىلىشى 《دەرۋازا قۇم》بولۇپ، يېڭىشەھەر ناھىيىسى يامانيار يېزىلىق ھۆكۈمەتنىڭ جەنۇبىدىن 3 كېلومىتىر يىراقلىققا جايلاشقان، يامانيار يېزىسى بىلەن يېڭىئېرىق يېزىسى چىگرىسىغا جايلاشقان ئورۇن نامى، بۇ جايدا قۇم دۆۋىللىرى بار بولۇپ، يامانيار يېزا خەلقى بىلەن يېڭىئېرىق يېزا خەلقى ئارىسىدىكى بۇ يەردىن ئۆتىدىغانلار ئېگىز قۇم ئارىسىدىكى يولدىن ئۆتىدىغانلىقى، بۇ يول قۇم دۆۋىللىرى ئارىسىدىكى تەبىئىي دەرۋازا بولۇپ قالغانلىقى ئۈچۈن، بۇ جاي 《دەرۋازا قۇم》 دەپ ئاتىلىپ قالغان. ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ، بۇ سۆزدە فونتېكىلىق ئۆزگىرىش يۈز بېرىپ، 《ە》 تاۋۇشى《ئا》غا ئۆزگەرگەن ھەمدە 《ر》،《ئا》 تاۋۇشلىرى چۈشۈپ قالغان، شۇنىڭ بىلەن《داۋزا قۇم》دەپ ئاتالغان. ( بۇ يۇرتتىكى كىشىلەر كىرىپ- چىقىدىغان ئورۇننى بىلدۈرىدىغان《دەرۋازا》دېگەن سۆزنى ھېلھەم 《داۋزا》دەپ تەلەپپۇز قىلىدۇ. ) ( s; y" v# h+ T) X5 r& ~( U& w" H cۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ، بۇ جايدىكى قۇم بارخانلىرى ئشلىتىلىپ تۈگىگەن بولسىمۇ، بۇ جاي ھازىرغا قەدەر 《دەرۋازا قۇم》 دەپ ئاتىلىپ كەلمەكتە. ' d9 Z0 x& o Z# @6 G

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2013-12-3 14:28:27


	سايغانلىق 5 n: `9 s% j9 X; G . g3 v! N0 T' d8 T/ v W يېڭىشەھەر ناھىيە يامانيار يېزىسىنىڭ ھازىرقى 1-، 2-، 4-، 5-، 7-، 8-، 15- كەنىتلىرى بىلەن تۇتىشىدىغان، قەشقەر- پەيزاۋات تاشيولىنىڭ يامانيار يېزىسىنى 15- كەنتى بىلەن 5- كەنتىنىڭ ئوتتورىسىدىكى تەخمىنەت يەتتە كېلومىتىر بۆلىكىنىڭ ئىككى تەرىپىگە جايلاشقان 30 كۇۋادىرات كېلومېتىردىن كۆپرەك كۆلەمدىكى كەڭ كەتكەن بىر جاڭگاللىق بار بولۇپ، بۇ جاڭگاللىقتا 《سايغان》 دەپ ئاتىلىدىغان بىر خىل ئوت- چۆپ كۆپ بولغاچقا، بۇ جاڭگاللىق《سايغانلىق》 دەپ ئاتالغان. ئىلگىرى بۇ تەلۋىچۈك دەرياسىنىڭ شەرقىي تەرىپىگە جايلاشقان بۇ جاڭگاللىقنىڭ سۈيى مول بولغاچقا ھەمدە جاڭگال ئىچىدە 《ئايدىڭكۆل》 دەپ ئاتىلىدىغان بىر كۆل بولغاچقا، ئوت چۆپ خېلىلا مول ھەم بولۇق ئىكەن. شۇڭا،《سايغانلىق》 يېقىنقى مەزگىللەرگە قەدەر يامانيار يېزىسىنىڭ ھازىرقى 1-، 2-، 4-، 5-، 7-، 8-، 15- كەنتلىرىدىكى خەلق چارۋا باقىدىغان، ئوت- چۆپ يىغىدىغان ئورۇن بولۇپ كەلگەن. ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ، يۇرىتتا سۇ قىس بولۇپ ، 《ئايدىڭكۆل》 قۇرۇپ كەتكەن، بۇ جاڭگاللىقنىڭ يەرلىرى بارغانسىرى شورلىشىپ كەتكەن بولسىمۇ، بۇ جاينىڭ《سايغانلىق》 دېگەن ئىسمى ساقلىنىپ قالغان . ( Z X1 L0 j( w2 O# c0 \| + l4 w, s7 m8 ^# l0 \, X& e

تۇردى سۇلتان · ۋاقتى: 2013-12-3 14:28:48


	سۇبھاناللا5 b2 u- j- f; s - ^! o" R7 r6 ?سۇبھاناللا - يېڭىشەھەر ناھىيىسى يامانيار يېزىلىق ھۆكۈمەتنىڭ غەربىي جەنۇبىدىن 6.1 كېلومىتىر يىراقلىققا جايلاشقان كەنت نامى، سۇبھاناللا - 《خۇدادىن پاناھ تىلەش》 دېگەن مەنىدە. يامانيار يېزىسىنىڭ ھازىرقى 14- كەنتى مۇشۇ نام بىلەن ئاتىلىدۇ.; @6 h* Q9 x N& i+ o4 E بۇ نام توغرىسىدا يەرلىك خەلق ئارىسىدا مۇنداق بىر رىۋايەت بار: - u: j+ ?9 p1 S2 @# wتەلۋىچۈك دەرياسى بويىغا جايلاشقان بۇ جاي ئىلگىرى زېمىنى مۇنبەت يەر ئېكەن. بۇ جايغا ئەڭ دەسلەپتە گېرىگىت( بۇ ناممۇ ئېنىق ئەمەس، پاكىستاندىكى 《گىرىگىت》 بولۇشىمۇ ئىلگىرىكى《كىنگېت》( ھازىرقى كۇچا) بولۇشىمۇ مۇمكىن، بۇنى تېخىمۇ ئىچكىرلەپ ئېنىقلاشقا توغرا كېلىدۇ.)تىن تۆت ئائىلىلىك كۆچۈپ كەلگەن. خان خوجا پادىشاھىم ( بۇ كىشىنىڭ كىملىكى ھازىرچە ئېنىق ئەمەس) يۇرت ئارىلاپ بۇ جايغا كەلگەندە، بۇ تۆت ئائىلىلىك ئىچىدىكى رېھىم بوۋاي ئىسىملىك بىر كىشىنى《سۇبھاناللا، سۇبھاناللا》 دەپ توختىماي تەسبىھ ئېيتىپ كېتىۋاتقان ئۇچراتقان. ئۇنىڭغا قىزىقىپ قالغان خان خوجا پادىشاھىم رېھىم بوۋاينىڭ كىملىكىنى، بۇ يۇرتنىڭ نامىنى سورىغان. رېھىم بوۋاي ئۆزىنىڭ ئىسمىنىڭ رېھىم ئىكەنلىكىنى، بۇ يۇرتقا تېخى يېڭىلا كۆچۈپ كەلگەنلىكىنى، يۇرتقا تېخى ئىسىم قويۇلمىغانلىقىنى ئېيىتقان. شۇنىڭ بىلەن خان خوجا پادىشاھىم ئۆزىنىڭ نام- ئەمەلىنى ئېيىتقاندىن كىيىن، مەن بۇ يۇرتقا قەدەم بېسىپلا 《سىلىنىڭ توختىماي ‹سۇبھاناللا، سۇبھاناللا› دەپ ئاللاغا تەسبىھ ئېيتىپ يۈرگەنلىكلىرىنى كۆردۈم ھەم ئىشىتتىم. شۇڭا بۇ يۇرتنىڭ ئىسمى ‹سۇبھاناللا› بولغاي 》 دەپتۇ. شۇنىڭ بىلەن بۇ جاينىڭ ئىسمى 《سۇبھاناللا》 دەپ ئاتىلىپ قاپتۇ. # b4 `% ]1 M. B* s- a( K, { گەرچە بۇ بىر رېۋايەت بولسىمۇ، مۇشۇ يۇرتنىڭ نامىنىڭ كېلىپ چىقىشىدىكى نەزەردىن ساقىت قىلىشقا بولمايدىغان بىردىنبىر ئۇچۇردۇر. شۇڭا، بۇ نامنىڭ دىنىي تۈسى قويۇق بولسىمۇ، يەر – جاي ناملىرىنىڭ ھەر تەرەپلىمە ئالاھىدلىكى نوقتىسىدىن ئىلمىي مۇئامىلە قىلىشقا توغرا كېلىدۇ ، ئەلۋەتتە. ( [+ a7 }; {2 x

يامانيار يېزىسىدىكى يەر- جاي ناملىرى

باھا سۆز