خىيال : ئابدۇخېلىل مىرخېلىل [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

خىيال

خىياللارغا قاپسەن چىلىشىپ ،
جەينىكىڭگە قويۇپ بېشىڭنى .
دەرتلەر سېنى يالماپ يۇتسىمۇ ،
كۆرسەتمىگىن تامچە يېشىڭنى .

خىيال نېمە - قەدىمىي كەچمىش ،
تېخى يېتىپ كەلمىگەن كەلمىش .
خىيال قانچە شېرىن بولسىمۇ ،
كىمدە بولغان خىيالغا يەتمىش .

گۈلۈم بولما خىيالغا ئەسىر ،
پۈتسىمۇ گەر خىيالدا قەسىر .
خىيال بىلەن خامان ئالغاننىڭ ،
نىسىۋىسى بوپ كەلگەن كەسىر .


سەن

قاتارلىشىپ كېتىۋاتقاندا ،
قوللىرىمىز تىگىشىپ كەتتى .
چاڭقاپ تۇرغان قەلبلەر ئارا ،
پاك ئىزگۈلەر سىڭىشىپ كەتتى .

سەن تەرەپكە تارتىپ تۇرىدۇ ،
قوللىرىڭنى لەۋلىگەن قولۇم .
سەن خىرامان يۈرگىنىڭ بىلەن ،
مېنىڭ دەردىم بولدى بىر تۇلۇم .

شېئىرىڭىز  بەكمۇ ياخشى چىقىپتۇ ، قەلىمىڭزگە مەرھابا ،ھارمىغايسىز .

بىر تولۇم بولغان دەردىڭىزنى ياقتۇرۇپ ئاڭلىدىم، بەك يېقىشلىق چىقىپتۇ.

قاچانقى شېئىرىڭىز بولغۇيتتى بۇ...؟

ئۇستازنىڭ خىياللىرى تېخىمۇ سۈزۈك بولغۇسى .

دەردى يوق دەمسەن مېنى ،
دەردىم ئىچىمدە بىر تۇلۇم.


دىگەن بۇ ناخشىنى ئەسلەپ قالدىم  ،تىلى راۋان يىقىشلىق شېئىر يوللاپسىز ،قەلەم تۇلپارىڭىز ھارمىغاي!!!

ﺑﯘ ﺋﯩﻜﻜﻰ «ﺷﯧﺌﯩﺮ» ﺑﻪﻙ ﺋﺎﺩﺩﯨﻲ ھەم شېئىرى مۇھىتتىن چەتنىگەن ھالدا ﻳﯧﺰﯨﻠﯩﭗ ﻗﺎﭘﺘﯘ. ﺋﺎﭘﺘﻮﺭﻣﯘ ﺷﯧﺌﯩﺮ ﻳﺎﺯﻣﯩﺴﺎ، ﺑﯩﺮﻩﺭﻯ «ﭼﺎﺗﺎﻕ» ﺳﺎﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻧﺪﻩﻙ ﺋﺎﻟﺪﯨﺮﺍﺷﭽﯩﻠﯩﻘﺘﺎ ﻳﺎﺯﻏﺎﻧﺪﻩﻙ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ.
«ﺧﯩﻴﺎﻟﻼﺭﻏﺎ ﻗﺎﭘﺴﻪﻥ ﭼﯩﻠﯩﺸﯩﭗ ،
ﺟﻪﻳﻨﯩﻜﯩﯖﮕﻪ ﻗﻮﻳﯘﭖ ﺑﯧﺸﯩﯖﻨﻰ .
ﺩﻩﺭﺗﻠﻪﺭ ﺳﯧﻨﻰ ﻳﺎﻟﻤﺎﭖ ﻳﯘﺗﺴﯩﻤﯘ ،
ﻛﯚﺭﺳﻪﺗﻤﯩﮕﯩﻦ ﺗﺎﻣﭽﻪ ﻳﯧﺸﯩﯖﻨﻰ.›› ﺑﯘ ﻣﯩﺴﺮﺍﻻﺭﺩﯨﻜﻰ ﺳﯚﺯﻟﻪﺭﻧﻰ ﻗﺎﻧﺪﺍﻗﻤﯘ ﺷﯧﺌﯩﺮ ﺗﯩﻞ ﺩﯦﮕﯩﻨﻰ ﺑﻮﻟﺴﯘﻥ؟! ﻳﻪﻧﻪ ﻗﺎﺭﺍﯓ ﺑﯘ ﺯﻭﺭﯨﻐﺎ ﻗﯘﺭﺍﺷﺘﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻥ ﺗﺎﻗﻘﺎ-ﺗﻮﻗﻘﯘ ﺳﯚﺯﻟﻪﺭﮔﻪ:
«ﺧﯩﻴﺎﻝ ﻧﯧﻤﻪ - ﻗﻪﺩﯨﻤﯩﻲ ﻛﻪﭼﻤﯩﺶ ،
ﺗﯧﺨﻰ ﻳﯧﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﻤﯩﮕﻪﻥ ﻛﻪﻟﻤﯩﺶ .
ﺧﯩﻴﺎﻝ ﻗﺎﻧﭽﻪ ﺷﯧﺮﯨﻦ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ ،
ﻛﯩﻤﺪﻩ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺧﯩﻴﺎﻟﻐﺎ ﻳﻪﺗﻤﯩﺶ .»
ﺑﯘ ﻣﯩﺴﺮﺍﻻﺭﺩﺍ ﻳﻪﻧﻪ ﺧﯩﻴﺎﻟﺪﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺋﯩﺨﺘﯩﺮﺍﻧﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺭﻭﮬﯩﻲ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻨﯩﯔ ﺭﻭﻟﯩﻤﯘ ﻳﻮﻕ ﻗﯩﻠﯩﯟﯦﺘﯩﻠﮕﻪﻥ.

«ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﺸﯩﭗ ﻛﯧﺘﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻧﺪﺍ ،
ﻗﻮﻟﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ﺗﯧﮕﯩﺸﯩﭗ ﻛﻪﺗﺘﻰ .
ﭼﺎﯕﻘﺎﭖ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ ﻗﻪﻟﺒﻠﻪﺭ ﺋﺎﺭﺍ ،
ﭘﺎﻙ ﺋﯩﺰﮔﯜﻟﻪﺭ ﺳﯩﯖﯩﺸﯩﭗ ﻛﻪﺗﺘﻰ .»
ﺑﯘ ﻛﻮﺑﯧﻠﯧﺘﻨﻰ ﻳﺎﻳﺴﺎﻕ، ﺗﺎﻳﯩﻨﻰ ﻳﻮﻕ ﻣﯘﺭﻩﻛﻜﻪﭖ ﺟﯜﻣﻠﻪ ﮬﺎﺳﯩﻞ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ:
ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﺸﯩﭗ ﻛﯧﺘﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻧﺪﺍ، ﻗﻮﻟﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ﺗﯩﮕﯩﭗ ﻛﻪﺗﺘﻰ.  
ﮬﻪﻡ ﻳﻪﻧﻪ ﺋﯘ ﺋﯩﻜﻜﻰ «ﺷﯧﺌﯩﺮ»ﯨﺪﯨﻜﻰ ﮔﺎﮬﻰ ﺳﯚﺯﻟﻪﺭ ﺋﯚﺯ ﺋﻮﺭﻧﯩﻨﻰ ﺗﺎﭘﺎﻟﻤﺎﻱ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ.
........................................................................................................
ﻣﻪﺷﺮﻩﭘﻨﯩﯔ ﻣﯘﻧﯘ ﻣﯩﺴﺮﺍﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﻗﯘﭖ ﺑﯧﻘﯩﯔ:
«ﺳﺎﺗﺎﺭﯨﻢ ﺗﺎﺭﯨﻐﺎ ﺟﺎﻥ ﺭﯨﺸﺘﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭ ﺋﯧﺸﯩﭗ ﺳﺎﻟﺴﺎﻡ،
ﺋﯘﻧﯩﯖﻜﻰ ﻧﺎﻟﻪﺳﯩﺪﯨﻦ ﺑﯩﯟﺍﭘﺎﻧﯩﯔ ﻛﯚﯕﻠﯩﻨﻰ ﺋﺎﻟﺴﺎﻡ.»
ﺷﯧﺌﯩﺮ ﺑﯘﻧﺪﺍﻕ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﻪﮔﻪﺭ ﺑﯩﺰﺩﻩ ﻣﻪﺷﺮﻩﭖ، ﻧﺎﯞﺍﻳﯩﻼﺭﻧﯩﯔ ﺑﻪﺩﯨﺌﯩﻲ ﺗﺎﻻﻧﺖ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ، ﺋﯘ ﮬﺎﻟﺪﺍ ﺑﯩﺰ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﻗﻪﺩﯨﺮﻟﻪﭖ ﺋﻮﻗﯘﭖ، ﺋﯚﺗﯜﭖ ﻛﻪﺗﺴﻪﻙ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ؟ ﺷﯘﯕﺎ ﺷﺎﺋﯩﺮﻟﯩﻖ ﻛﻮﭼﯩﺴﯩﻐﺎ ﺋﯩﻨﺘﯩﻠﮕﻪﻥ ﮬﻪﺭ ﺑﯩﺮ ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ، ﺋﺎﻟﺪﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯚﺯﯨﮕﻪ: «ﺷﯧﺌﯩﺮ ﻳﯧﺰﯨﭗ ﻧﯧﻤﯩﮕﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﻤﻪﻛﭽﻰ؟» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﻮﺋﺎﻟﻨﻰ ﻗﻮﻳﯘﭖ ﺑﯧﻘﯩﺸﻰ ﻛﯧﺮﻩﻙ!

قاچانقى شېئىرىڭىز بولغۇيتتى بۇ...؟

  بۈگۈن چۈشتىلا يازغان ...

خۇدايىم توۋا... شېئىرنى چوقۇم-چوقۇم بىر قېلىپقا سېلىپ يېزىش كىرەكمۇ؟ ئۆزى ئويلىغاننى، ئىخـىيارى ئولتۇرۇپ خىيالىدىن كىچىپ قالغانلانى ۋە ياكى ئارزۇ قىلغانلىرىنى شېئىرى شەكىلدە ئىپادە قىلسا بۇ خاتالىق ھىساپلىنامدۇ؟  گۈزەل نەرسىلەر بەزىدە ئىختىيارىغا قويۇپ بەرگەن بەڭۋاش خىياللاردىنمۇ تۇغۇلۇپ قالىدۇ، بۇنىڭغا ئەدەبىياتىمىزدا مەيدانغا كەلگەن قانچىلىغان ئەسەرلەر مىسال بولالايدۇ. ئەجىبا، شۇنداق بىر شىرىن خىياللارنىڭ، ئىستەك- ئارمانلارنىڭ تۈرتكىسىدە قولىغا قەلەم ئالماي،‹‹ چوقۇم پالانى شېئىر، پوكونى ھىكايە يېزىشىم كىرەك›› دەپلا باشلىغان قەلەمكەشلەر بارمىدۇ؟ زورىغا يېزىلغانمۇ بولسۇن ماقۇل، ئۇنىڭدىن ئالغان زوقنى ھەم شېئىردىن ھىس قىلغان، مەزمۇندىن كۆرۈپ يەتكەن گۈزەل تەرەپلىرىنى بىر ئېغىز سۆز بىلەنلا ئەخلەتكە چىقىرىۋىتىش تەخىرسىز ئىشمىدۇ؟...

قەھىرتان ، ئىسمى - جىسمىڭىزغا يارىشا قەھىرتان ئىكەنسىز ،  ئابدۇخېلىل ئاكىنىڭ  بۇ مىسرالىرىنى پۇتۇنلەي بىر تاياقتا يوققا چىقىرپسىز ، ئىلھام دىگەن شۇنداق بولىدۇ ، بەزىدە مىسرالار قاپىيەگە زورلىنىپ قالىدۇ ، بەزىدە پىكىر بەكمۇ ئەركىن بولوپ كېتىدۇ ، سىز ئەڭ ياخشىسى ئوبزۇرچى بولماڭ ، بولمىسا ئۇيغۇر شېئىريىتنىڭ بوينىغا يۈگەن سېلىپ قويىدىغان ئوخشايسىز ، ھەي قېرىندىشىم ، سىزگە يارىمىغان بولسا باشقىلارغا يارايدىغان تۇرسا ، ئايىشەم دىگەندەك نەدىمۇ شېئىردا ئۆلچەم- قېلىپ بار ، موزاي جېنىدا مۆرەيدۇ ، توخو جېنىدا چىللايدۇ  .شائىر دەل بەزىدە ئۆز ئىلھامى ئۈچۈن موزاي ياكى توخۇ بولسا نىمە بولوپتۇ . ئەجىبا ،سىزدە موزاي ياكى توخۇدەك ئانسىنى سۆيىدىغان ، مۇھاببەتلىك يۈرەك يوقمۇ؟
ئېسىڭىزدە بولسۇن ، شائىرلار ، ھېچنىمىگە ئېرىشمەيدۇ ، پەقەت بىر ياخشى بولغان باھاغا ، خەلق ھەقىقىي سۆيىدىغان قوللاشقا ئېھتىياجلىق بولىدۇ ، سىز شائىرلىق كوچىسىغا قانداقمۇ كىرىپ قالغانسىز ؟ سىز مۇنداق قىلىڭ ، شائىرلار كوچىسىغا كىرىپ قاپسىز ، ھېچقىسى يوق ، سىز شائىرلارنىڭ شېئىرنى باھالىماي ، ئۇلارنىڭ قەلىمىنى تەييارلايدىغان ، قەغىزىنى تەييالايدىغان ، ئايىقىنى مايلايدىغان ئۇششاق - چۈششەك ئىشلىرىنى قىلشىپ بېرىڭ ، ئاندىن ئۇلارنىڭ ھەقىقىي كۆڭلىنى چۈشىنىسىز .  سىز شاھ مەشرەپ بىلەن نەۋائىينى تىلغا ئاپسىز ، قارىغاندا سىز چوقۇم مەلۇم بىر تەتقىقات ئورنىنىڭ گۇرۇپپا باشلىقى ئەمەستۇ - ھە؟
شۇنداق بولىدىغان بولسا مەن سىزگە شاگرىت بولۇشقا رازىمەن .

يازمىڭىزنى ئوقۇپ ئولتوروپ،
خىياللارغا چىلاشقىنىم راس.
نېسىۋمنى دېسىمو كەسىر،
ئاڭلىمايمەن قولاقلىرىم گاس.

كۆزئالدىمغا تەرلەپ پىشىپ ۋاراقشىۋاتقان بىر چۆگۈن كەلدى. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   شەھلا تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-5-12 10:36  

مۇنداق يازغان بولسىڭىز توغرا بولاتتى:

ﻛﯚﺯ ﺋﺎﻟﺪﯨﻤﻐﺎ ﺗﻪﺭﻟﻪﭖ - ﭘﯩﺸﯩﭗ ﯞﺍﺭﺍﻗﻼﯞﺍﺗﻘﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﭼﯚﮔﯜﻥ ﻛﻪﻟﺪﻯ...
............................

دەل مۇشۇنداق،چۆگۈننىڭ قاينىشى سىزنىڭ تىلىڭىزدا ۋاراقلاپ دەپ ئىپادە قىلىنسا،مېنىڭ تىلىمدا ۋاراقشىۋاتقان بولىدۇ.

تىلىمىزدا  بىر ھالەتنى نەچچە خىل ئىپادىلەش تامامەن مۇمكىن،
ۋاراقشىپ قايناپ كەتتى،ۋاراقلاپ قايناپ كەتتى ،،،ھەر ئىككىلىسى قاينىغاننى بىلدۈرۋاتىدۇ.

شۇنداق ئىكەن نىمە ئۈچۈن باشقىلارنىڭ ئۆي-پىكرىنى ئۆز خاسلىقى بىلەن ئىپادىلىشىگە ئۆز خائىشىمىز بۈيۇنچە كېسىم كېسىپ «چوقۇم مەن ياسىغان قېلىپقا چۈش» دەيمىز؟

كۆزئالدىمغا تەلەپ پىشىپ ۋاراقشىۋاتقان بىر چۆگۈن كەلدى.
................................
ﺑﯘ ﺟﯜﻣﻠﯩﯖﯩﺰﺩﯨﻜﻰ «ﺗﻪﻟﻪﭖ ﭘﯩﺸﯩﭗ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯﻟﻪﺭﻧﻰ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﻧﯧﻤﻪ ﻣﯘﺩﺩﯨﺌﺎﻧﻰ ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﻠﯩﻤﻪﻛﭽﻰ؟