كۆڭۈل ئىزتىراپلىرى ( ي. ئىبراھىم ) [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

كۆڭۈل ئىزتىراپلىرى

ياسىنجان ئىبراھىم

        كىرورەن گۈزىلىگە
( ئابدۇقادىر جالالىدىننىڭ شۇ ناملىق غەزىلىگە مۇخەممەس

قۇياشتىن نۇر ئېمىپ چېھرىڭ گۈزەل ئارمانغا ياماشتى،
كۆزۈڭنىڭ قورغىنى-كىرپىكلىرىڭ  پەيكانغا ياماشتى،
كۆزۈڭدىن چاچرىغان ئۇچقۇن تامام ۋولقانغا ياماشتى،
ئۇزاق قىسمەتلىرىڭ قۇم ئاستىدىن ئاسمانغا ياماشتى،
چېچىڭ سۇمبۇللىرى قۇش سايرىغان ئورمانغا ياماشتى.

چېچىڭ سۇمبۇللىرىغا تۈن قاراپلا قان يۇتۇپ ئۆلدى،
جەسۇرلۇق دولقۇنۇڭغا زور قىيانلار مەۋجى ئۈمتۈلدى،
جاھانمۇ كۆڭلىنى كەسلەپ ئوغۇزنىڭ نەسلىگە بولدى،
نازاكەت شەبنىمىڭ يىللار شېخىدا يالتىراپ كۈلدى،
ۋىسال چاقماقلىرىڭنىڭ شولىسى ھىجرانغا ياماشتى.

ھاياتنىڭ سىرلىرى تەكلىماكاننىڭ بەزمىسى گويا،
غورۇرۇڭ تەمكىنى ئاقىل بوۋاڭنىڭ سەبرىسى گويا،
قەھىرلىك قاتقىنى قارچۇق رەقىبىڭ قەبرىسى گويا،
ۋۇجۇدۇڭ جىملىقى باقى ھاياتنىڭ  نەغمىسى گويا،
تومۇرلار بىزدىكى دولقۇنلىغان ساپ قانغا ياماشتى.

مۇشۇ تۇپراققا ئوق يىلتىزلىرىڭ چۆككەنغۇ تارىختا،
نەسەبىڭ كۆمۈلۈپ بارخان ئارا يۈتكەنمۇ تارىختا،
سېنىڭدەك گۈل بەدەن ھۆرلەر قاچان ئۆتكەن بۇ تارىختا،
گۈزەللىك تاجىنىڭ زەر جىلۋىسى ئۆچكەنمۇ تارىختا،
رەزىللىك تۈلكىسىنىڭ پەنجىسى قاپقانغا  ياماشتى.

كۆمۈپ ئالتۇن دىيارىڭنى نىچۈن قۇم دولقىنى ئاقتى،
ئۇ چاغلار بەلكى قەسرىڭنى بورانلار ئۆرىدى-چاقتى،
تىلەكلەر بۇ  قەدىم جاي ئىزىدا نۇر-چىراق  ياقتى،
نىگاھىڭ يۇلتۇزى خىلۋەت رۇجەكتىن خۇش كۈلۈپ باقتى،
ئەسىرلەر ئالۋۇنىغا مىنگىشىپ بۇ قانغا ياماشتى.

كۆمۈلمەس قۇمغا ئابىدەڭ ئالالماس ئەمدى پىنھانغا،
ئەزىزسەن يەنە چىللاندىڭ يىراق ئەللەرگە مېھمانغا،
كېزەرسەن ئايلىنىپ ئالەمنىمۇ  تىللارغا... مېھمانغا.
ئۆتۈپ تار رەستىلەردىن بارارسەن دىللارغا مېھمانغا،
ئۈنۈڭنىڭ ساز تونۇش زىل تارىسى ئىمانغا ياماشتى.
            

سۆيگۈ ئىقرارى

ئۆچمەس قىلىپ قەلبىم بېتىگە،
يېزىپ قويۇپ سۆيگۈ خېتىڭنى.
يوقالساڭ مەن ئىزدەپ ئاۋارە،
شاماللاردىن پۇراپ ھېدىڭنى.

كۆز ئالدىمدا ئوتلۇق تەبەسسۈم،
خىيالىمدا  ئاچىمەن قۇچاق.
ئەپسۇس گۈزەل سىمايىڭ مەۋھۇم،
ۋىسال ئىزدەپ چېكىمەن پىراق.

تىنىقلىرىڭ قالغانمىدۇ دەپ،
خەتلىرىڭنى ئاختۇردۇم تالاي.
ئاھ، ھەممىسى يوقاپتۇ تامام،
قېنى قەلبىم قۇچاقلىغان ئاي...

ئۇنۇتمايمەن سېنى بىر ئۆمۈر،
بەلكى شىرىن چۈشۈم بولۇپ قال.
سايراپ قالاي بۇلبۇلۇڭ بولۇپ ،
مەيلى ئۇنۇت مەيلى ئەسكە ئال.

بىلەلمىدىم سىرىڭنى نىچۈن،
پىنھان قىلدىڭ ئۆزۈڭنى ماڭا.
سۆيۈلۈشكە بولساممۇ تەشنا،
تاڭالمايمەن سۆيگۈمنى ساڭا.

بەخت تىلەپ ياشاي سەن ئۈچۈن،
سۆيەر بىرى بەلكىم  مېنىمۇ.
كۆڭۈل بېرىپ سۆيگەن ئادىمىڭ،
مەن سۆيگەندەك سۆيسۈن سېنىمۇ...

  كېچىكىش

مەن كېچىكتىم ئەشۇ كۈن ئۈچۈن،
يۇلتۇزۇمنىڭ قۇتلۇق كۈنىگە.
ئاھ ھېچكىممۇ سالمىدى قۇلاق،
ناتىۋاننىڭ ئاجىز  ئۈنىگە.

مەن كېچىكتىم ئەشۇ كۈن ئۈچۈن،
قۇياشىممۇ تۇتۇلدى دىلدا.
تەبەسسۇمدە بېرەلمىدىم قول،
ئارمانلىرىم بوغۇلدى تىلدا.

مەن كېچىكتىم ئەشۇ كۈن ئۈچۈن.
سەرسان خىيال ئۆلدى تاتىرىپ.
دېدى كۆكتە چېقىلغان چاقماق،
كۈتتى بىرى شۇنچە زارىقىپ.

مەن كېچىكتىم ئەشۇ كۈن ئۈچۈن،
مەغرۇر تۇرۇپ بېرەلمىدىم قول.
قالدى كۆزۈم كۆزدىن بىۋىسال،
ۋىسالىمغا يەتكۈزمىدى يول.

مەن كېچىكتىم ئەشۇ كۈن ئۈچۈن،
پاك سۆيگۈمنى چاچقۇ قىلالماي.
بوياقلىرىم تۆكىلەرمۇ، ئاھ...
يۈرىكىمنى ئەينەن سىزالماي.

مەن كېچىكتىم ئەشۇ كۈن ئۈچۈن،
كېچىكمەيدۇ دېگەنسەن بەلكىم.
ئۆكۈنۈشتە كۆيەرمۇ مەندەك،
تۇرالمىسا لەۋزىدە ھەركىم.

نورۇز باللادىسى

شىرىن ئۇيقۇ ئەللەيلىگەندە،
سەپەر قىلدىم چۈش دۇنياسىغا.
يۈرگىدەكمەن ئانا يۇرتۇمنىڭ،
مەپتۇن بولۇپ تاغ-دالاسىغا...

ھايات قايناق گۈزەل شەھەردىن،
ئۇچقىدەكمەن يېزا - قىشلاققا.
مۇئەللەقتە لەيلەپ بۇلۇتتەك،
باقتىم قانماي يىراق-يىراققا.

كۈلۈپ كەلدى بىر گۈزەل شۇ چاغ،
ھۆسنىدە گۈل تاپتى لاتاپەت.
سۆيگۈگە باي ئوتلۇق مېھرىدىن،
ئالدى زېمىن ئوتلۇق ھارارەت.

باغاشلىدى يېيىپ كەڭ قۇچاق،
ئىشقى بىلەن كەڭرى زېمىننى.
مېھرى بىلەن ئېرىدى قار-مۇز،
ھاسىل قىلدى دەريا- ئېقىننى.

كۈلكىسىگە جۆر بولدى قۇشلار،
يېشىللىقتىن يايدى كەڭ ئېتەك.
ھىممىتىدىن يارالدى بوستان،
تىنىقىدىن ئېچىلدى چېچەك.

قىن-قىنىغا سىغماي گۆدەكلەر،
ئەركىلىدى تال-چىۋىق سوراپ.
چېلىپ ھارسا سۇنايلىرىنى،
شوخ سايراشتى قۇشلارنى دوراپ.

كۈلۈپ ماڭدى دىخان يىگىتى،
ئېتىزىمغا باھار كەپتۇ دەپ.
ئالقىنىدا مېھنەت گۈللىرى،
ھوسۇل ئىشقى ياندى ھەسسىلەپ.

ئۇ تەلپۈندى قايناق ھاياتقا،
كۈتىۋالدى مېھنەت قاينىمى.
ئۇ سۆيۈندى دېدى ھەممىگە:
"ئېلىپ كەلدىم نورۇز سالىمى"

دېدىم مەنمۇ : "مەرھابا باھار،
خىسلىتىڭگە بولدۇم ھەيرانە"
دېدى: " نورۇز چىللىغاچ بۈگۈن،
گۈل دىيارنى قىلدىم سەيلانە.

ئاھ، بىر زامان ئۇنتۇدۇڭ ئەجەپ،
بىلسەڭ ئۇلۇق ئايەم ئۇ ساڭا.
چاقنار ئۇندا خىسلەت.ئەنئەنەڭ،
يىلتىزلىغان روھىڭمۇ  ئاڭا.

كۈن بىلەن تۈن تەڭلەشكەن شۇ كۈن،
نورۇز  بايرام ئەجدات مىراسى.
كۆكتە قۇياش بوۋىلار  روھى،
چوققىلاردا  ئوغۇز  سىماسى...

نورۇز بىلەن سىردىشايلى كەل،
كۆككە يەتسۇن بايرام شاتلىقى.
بۇ قۇتلۇق كۈن خىسلەتلىرىگە،
بولسۇن تالىق سۆزنىڭ تاتلىقى.

يۇرت-يۇرتلاردا قاينىسۇن مەشرەپ،
ھەر كۆڭۈلدە ئېچىلسۇن بىر گۈل.
ئەدەپ - ئەخلاق يالقۇنلىرىدا،
بارچە ئىللەت بولسۇن كۆيۈپ كۈل.

ساز - ناخشىلار يەتسۇن ئەۋجىگە،
يەر تىترىسۇن ئۇسۇل-سامادىن.
چاچقۇ بولۇپ چىن سۆيگۈ-مېھىر،
كەڭ تارالسۇن ئىللىق سابادىن.

يەتتە خىل دان، يەتتە خىل خۇرۇچ،
ئورۇن ئالسۇن قازان بېشىدىن
قازانلارغا   تىلە بەرىكەت،
يىگەن چاغدا نورۇز ئېشىدىن.

ئات، تۆگىلەر چۈشسۇن بەيگىگە،
شۇنچە جۇشقۇن چەۋەندازغا باق.
دولقۇنلىنار  ئاۋام دېڭىزى،
تامچە بولۇپ شۇ دولقۇندا ئاق.

مەيدانلاردا ئىت،توخۇ، قوشقار...
سوقۇشقاندا بولىسەن ھەيران.
شۇنداق يۈرەك باتۇرلۇق بولسا،
ئانا يۇرتۇڭ بولمايدۇ ۋەيران.

قايىل قىلار چېلىشچى ئوغلان،
رەقىبىنى چىشلەتكەندە يەر.
ئوغلانلاردا بولمىسا ۋىجدان،
ئاتا-ئانا،ئەل-يۇرت نېمە دەر...

سارغايدىدا سارغايماس قىزلار،
بۇركۈتلەردەك قىلىدۇ پەرۋاز.
كىم ئاپىرىن دېمەس ئاسماندا،
سىم ئۇستىدە ماڭغاندا دارۋاز.

كۆپتۇر شۇنداق بۇ قۇتلۇق كۈندە،
خىسلەتكە باي نى كارامەتلەر.
دوستلۇق رىشتى كۈلدىرەر دىلنى،
يۇيىلىدۇ كىر- ئاداۋەتلەر..."
         **      **
قايتقىنىمدا چۈش دۇنياسىدىن،
سۈردى قەلبىم جەننەت ھۇزۇرى.
دەرىزەمنى چەكتى سۈبھىدە،
نەۋ باھارنىڭ تۇنجى يامغۇرى...
  
سەھرا مۇھەببىتى

     
سەھرا، سەھرا ئانا سەھرايىم،
كىندىك قېنىم توكۈلگەن تۇپراق.
سەن شەھەردىن بولساڭمۇ يىراق،
سېغىنىمەن خىياللار ئارا،
يۈرىكىمدىن قايناپ ئىشتىياق.

چىللاپ مېنى سېغىنچىڭ يەنە،
كەلگىنىمدە ئاچتىڭ كەڭ قۇچاق.
ئەي مۇقەددەس ئەي ئېزىز تۇپراق،
ماڭا كۈلۈپ باقماقتا ئەنە،
قىرلاردىكى چىم،يالپۇز،قىياق...

گۈل كۆرىنەر كونا مەھەللەم،
چاڭ توزىغان توپىلىق يولمۇ،
قاداق باسقان يېرىلغان قولمۇ.
كۇلكە تۆكەر چېھىرلەر ھەردەم،
شۇلاردىكەن سۈتتەك كۆڭۇلمۇ.
                  2
ئۆتمۈشۈڭدۇر غول يىلتىزىڭدۇر،
پەرىشتىدەك بوۋام ۋە مومام،
تۆرگە ئاپتۇ شۇڭا ئەل-ئاۋام،
ئۇلار يېشى سېنىڭ يېشىڭدۇر،
سەھرا،سەھرا ساڭا مىڭ سالام.

قۇچاقلىدى ھويلىدا مەھكەم،
نان قومۇرۇپ ئولتۇرغان ئانام.
دېدى:"خويمۇ سېغىندىم بالام..."
يالتىرىدى كۆزلىرىدە نەم،
كېتىپ قاپتۇ ئېتىزغا  ئاتام.

ئۆز-ئۆزۈمگە دېدىم پىچىرلاپ:
"ياشاندىڭلار يەتكەندۇ ھاردۇق،
ئەمدى جاپا سىلەرگە ئارتۇق...
ۋىجدانىمغا قويايچۇ سوئال،
قىلالىدىم نېمىنى تارتۇق..."
           3
كۆرۈپ قالدىم ئەنە يىراقتىن،
قەيسەر ئاتا مېھنەتكەش ئاتا.
تونىمايدۇ يۈرىكىم  خاتا،
سېغىنغاچقا سېنى ئۇزاقتىن،
قىر ياقىلاپ  بارىمەن مانا.

ئەگەشتۈرۈپ ئىزىڭدىن باھار،
ئېتىزىڭغا سۇ باشلىدىڭمۇ؟
چۆنەك تارتىپ قىر قاشلىدىڭمۇ؟...
كەتمىنىڭدە قۇياش يالتىرار،
خورىماپتۇ بەرداشلىقىڭمۇ...

بولاي ھەمدەم ئارامىڭنى ئال،
تونۇپ قالسۇن ئەجرىم ئېتىزنى.
ئۈزەي يېشىل ھەم ئاق دېڭىزنى...
مېھنىتىمدىن قايىل بولۇپ قال،
ھوسۇل كۈتسۇن خاماندا بىزنى.
                  4
سەھرا،سەھرا ئانا سەھرايىم،
بارغۇم كەلدى مارجان بۇلاققا،
ئوخشايتتى ئۇ كۈلگەن بوۋاققا.
ئۇنى كۆرمەي قانماس خۇمارىم،
ئاقار ئىدى ئۇزاق-ئۇزاققا...

سۆزلەيدۇ ئۇ بالىلىقىمنى،
بارمىدۇ شوخ "ئالتۇن بېلىقىم"
چۆكۈپ كەتكەن قومۇش قېيىقىم،
سۆزلەر بەلكىم شوخلۇقلىرىمنى،
سېغىنىشتا يۈرەك بىتىنىم.

چاڭقاق يۈرەك چىلاشسۇن ئاڭا،
ئۇچۇم-ئۇچۇم ئوتلاي سۈيىنى.
ئاڭلاي شىلدىر-شىلدىر كۈيىنى...
خاسىيەتلىك بۇلاق ئۇ،ئاقار
يېشىللىققا ئاتاپ ئۆزىنى.
           5
ئاھ جىگدىلىك كىچىككىنە باغ،
تونىيالماي قالدىڭمۇ مېنى.
ئۇنتالمايمەن پەقەتلا سېنى.
ئوت ئۈستىگە چاچتىڭ يەنە ياغ،
مەن قالدۇرغان شورىلار قېنى.

ھىدى بارمۇ شىرىن سۆيگىنىڭ،
ئاھ،جىگدىلىك چىچەكلىرىڭدە.
گۈزەل بوستان ئېتەكلىرىڭدە...
ئېسىڭدىمۇ شۇ چاغ كۆرگىنىڭ،
ئىسمىم تۇرار تېرەكلىرىڭدە.

چىرمىۋالدى جىسمىمنى شادلىق،
ئاڭلانماقتا يېنىك شىلدىرلاش.
ياپراققا جۆر تاتلىق شىۋىرلاش.
قەيەردىندۇ ئاڭلىنار ناخشا،
ئانام ئېيتقان ئەللەيگە ئوخشاش.
               6
تاپالمىدىم نەلەردە قالدى،
بالىلىقتا قوي باققان جايلار.
كەڭ جىرالار،ئوي-دۆڭلەر،سايلار...
نەگە باقسام يېشىلزار،گۈلزار،
مېھنەت سىڭىپ ئۆتكەچكە يىللار.

ئەجىر، مېھنەت خاسىيىتىدىن،
سۆيدى ئامەت تۇپراقنى ئاخىر.
ئالقانچە يەر قالماپتۇ تاقىر،
باغاشلاپتۇ ياپ-يېشىل ئورمان،
ياڭرار قۇشلار نەغمىسى ھازىر.

ياڭرار قۇشلار نەغمىسى ھازىر،
تەڭكەش بولۇپ مەشرەپ سازىغا.
باھار مۆككەن قىشى-يازىغا،
ئالسۇن پۈتمەس ئىلھامنى شائىر،
نەزمە چېچىپ باغ-بوستانىغا...  

      پۇل دۇنياسىدا
   
  ياسىنجان ئىبراھىم

ياشاپ كەلدىم پۇل دۇنياسىدا،
جان تالىشىپ ئالالماي نەپەس.
ئالتۇن دىسەم ئادەملىكىمنى،
بولالمىدىم پۇلدەك مۇقەددەس.

ياشاپ كەلدىم پۇل دۇنياسىدا،
سىرلىق باقار كۆزلەردە سېھىر.
چاچقۇ قىلاي قەلبىمنى دىسەم،
رەستىلەردە سېتىلار مېھىر.

ياشاپ كەلدىم پۇل دۇنياسىدا،
بار مەۋجۇدات كۆرىنەر پۇلدەك.
چىقىراي دىسەم مورامدىن تۈتۈن،
ھۆكۈمران پۇل ئىشلەتتى قۇلدەك.

ياشاپ كەلدىم پۇل دۇنياسىدا،
قان-تەرىمنى بازارغا سېلىپ.
پۇل ئىشقىدا قاينايدۇ بازار،
يۈرەر سەيياھ ساپايە چېلىپ...

ياشاپ كەلدىم پۇل دۇنياسىدا،
پۇل تاپقاندا ئاغزىم مايلىنىپ.
پۇلسىزلىقتا خارلىنىپ خەستەك،
قەدىرلەندىم پۇلغا ئايلىنىپ.

ياشاپ كەلدىم پۇل دۇنياسىدا،
ئەگەشتۈرۈپ پۇل دىگەن بىر سۆز.
كۆڭۈل ئىزدەپ كۆزۈمگە باقماي،
يانچۇقۇمغا چۆكتى ئويناق كۆز...

سوئالىم كۆپ پۇل دۇنياسىغا،
ئەڭ مۇقەددەس پۇلمۇ ئادەممۇ؟
پۇلنى ئەمەس ئەلنى دوست تۇتۇپ،
ئۇلۇقلىنىپ كەلگەن ھاتەممۇ...

   مەن شۇنداق ئىنسان

             (ساتىرا)   

ئۆزگە ئەمەس ئۆزۈمنىلا ھۆر دەيمەن،
ھەممە جايدا لايىق ماڭا تۆر دەيمەن.
دوست-قېرىنداش كۆزىدە ياش كۆرسەممۇ،
پىشانەڭگە يېزىلغاننى كۆر  دەيمەن.

قاترايدىغان ئارقا ئىشىك بەك تونۇش،
خوشامەتنى شوتا قىلىپ ئۆرلەيمەن.
ئۆزۈملا بار بىخسىغان تار كۆڭلۈمدە،
نەپ كۆزلەيمەن باشقىلارنى كۆرمەيمەن.

ئويلىغىم يوق ئەسلا پەسكە چۈشۈشنى،
شاختىن-شاخقا ئۇچۇشنىلا  كۆزلەيمەن.
گېزى كەلسە يۇمۇۋېلىپ كۆزۈمنى،
قارىنى ئاق قىلىپ يالغان سۆزلەيمەن.

خۇددى مۈلكۈم-بىساتىمدەك بىلىمەن،
ئەمەل تۇت دەپ ئەل بەرسىمۇ ھوقۇقنى.
پارا بىلەن ھۇل چىڭدايمەن قاترايمەن...
ئەلگە سۆزلەپ مېغىزى يوق نۇتۇقنى.

پەستە قالغان دوستلارغىمۇ سالام يوق،
قاپىقىمدىن مۇز ياغىدۇ كۈلمەيمەن.
كىملەرگىدۇ ئېگىپ بەلنى پۈكلىنىپ،
ئېرىپ كېتەر چىرايىممۇ بىلمەيمەن.

مۇھتاجلارغا گىدەيگىدەك بوينۇم بار،
سىرلىق كۈلۈپ چۆنتەكنىلا ئاچىمەن.
ئىلاي دىسە قارماق بالا نەپسىمدىن،
سۇ يۇقمىغان ئۆردەك بولۇپ قاچىمەن.

ئاھ،مەن شۇنداق ئادەم بولغاچ ۋادەرىخ،
ئۆلمىسەممۇ كۆرسەتتى ئەل قەبرەمنى.
كېتەرمەنمۇ ئاھانەتتە قالدۇرۇپ،
دادا دىگەن قىز-ئوغلۇمنى، نەۋرەمنى...

يالغاننى كۆرۈپ

كېسىلگەندەك ئاتنىڭ قۇيرىقى،
قىرقىپ تاشلاپ سۇمبۇل چېچىڭنى،
ئايدەك چېھرىڭگە
بوياق بېرىپ...
يېتەلمىدىڭ قوغلاپ مودىنى.
ئىمانىڭنى
دىيانىتىڭنى
بەدەل قىلىپ شاللاق كۆڭۈلگە،
مەپتۇن قىلدى شەيتان سورىنى.

قارىغىنا،
ئۆزۈڭگىمۇ قالدىڭ ئوخشىماي،
سەكپارە بولۇپ،
ئۆزۈڭگىمۇ مەۋھۈم
بىزگە ناتونۇش،
گۈزەللىك ۋەسلىدە.
تال-تال قىلىپ،
ساغراڭنى بويلىتىپ،
ئۇسۇل ئويناپ يالغان چاچ بىلەن،
ئۇيغۇر قىزى بولدۇڭ سەھنىدە.

يالغاننى كۆرۈپ،
سۆيۈنۈپ كۈلۈپ...
چاۋاك چالدۇق ئىشقىمىز بىلەن،
قىزارغىچە ئالقانلىرىمىز.
ھاياتىمىز ئەسلىمە بولۇپ،
تارىخىمىز ئەسلىمە بولۇپ،
قالار ئىكەن ئارقىمىزدىلا،
ئاھ،بۇ ھاياتتا،
يوقاتقىنىمىزدىن
ئاز ئىكەنغۇ تاپقانلىرىمىز...

تۇل خوتۇن دەپ


مودا قىلىپ ئۆزىچە دائىم رەڭلىك سورۇننى،
ئاجىزەنى پەس كۆرۈپ تىكلىۋېلىپ بويۇننى،
دەز كەتكۈزۈپ تۇرمۇشقا ئۆزى ئويناپ ئويۇننى،
شۇنچە ئىللىق ئۆيىگە باشلاپ تەتۈر قۇيۇننى،
ئەر ئەمەسمۇ بۇرادەر تۇل قالدۇرغان خوتۇننى.

تانالمايمىز بىزدىمۇ شاللاق ئايال يوق ئەمەس،
قىز-ئايالنىڭ ھەممىسى مىشچان،نايناق شوق ئەمەس،
تۇل ئايالنىڭ ھەممىسى سېسىغان بۇزۇق  ئەمەس،
تالاپ-چىشلەپ تارتىشقا دائىم ئۇلار لوق ئەمەس،
بىر تاياقتا ھەيدەمدۇق كۆرۈپ بىرلا يوچۇننى.

دىيانەتلىك مېھرىبان ئانىلار بار تۇل قالغان،
ۋىجدانىدىن ئىماندىن قەلبلەرگە ئىز سالغان،
كۆيۈپ پەرزەنت ئوتىدا ھىممىتىدىن زوق ئالغان،
مۇشەقەتتىن ۋايسىماي پاك ياشاشنى تاللىغان،
ئۆرنەك قىلىپ ئۆزىگە ئەجدادىنى يوسۇننى.

ئۇلۇقلايمىز ئانىنى ھەر بىر ئوغلان سۈت ئەمدۇق،
تۈزەلمەي ئۆي-ماكاننى ئۆزىمىزنى ئەر دەمدۇق،
ناپاك بولسا شۇ ئايال ھارام دىمەي ئاش يەمدۇق،
قوغدالمىساق بىر ئۆينى باش كۆتۈرۈپ يۈرەمدۇق،
كۆرۈپ قالماق ئۆلۈمدۇر گۈلىمىزدە قۇزغۇننى.

يوقمۇ بىزدە ئايالنى خارلىغانلار قۇل قىلىپ،
قوغدىماستىن قوغلىغان كوچىلارغا تۇل قىلىپ،
كۆز-كۆز قىلىپ ھەر جايدا تەشتەكتىكى گۈل قىلىپ،
ھەتتا نومۇس قىلماستىن رەستىلەردە پۇل قىلىپ...
ئىشلەتتۇقمۇ بارچە ئەر ۋىجدان ئاتلىق سوپۇننى.

بىر ئائىلە بىر ۋەتەن ئەرگە تالىق قىسمىتى،
روناق تاپقاي ياشنىغاي بولسا چەكسىز ھىممىتى،
ئەرگە بېقىپ ئاشمامدۇ ئايالنىڭمۇ قىممىتى،
ھايا-نومۇس ئىنساننىڭ پەزىلىتى زىننىتى،
ئاش سورىما ئايالدىن تەييار قىلماي ئوتۇننى.

تۇل خوتۇننى كۆپەيتىپ ۋايسىمايلى ئەر بولساق،
چاقناتقىنى ۋاپادار شۇ خوتۇندۇر  زەر بولساق،
تەڭ ئۈلىشى بىزدە بار نۇقسانلارنى دەر بولساق،
تەڭ بولىمىز ئاقىۋەت ئار-نومۇستىن يەر بولساق،
پاك بولسىلا بىگۇناھ  تۇل قىلمايلى خوتۇننى...

            
سوغۇق تام لىرىكى

ئەسىر قىلىپ تەگسىز خىيالغا،
ھەمراھ بۈگۈن سوغۇقلا تۆت تام.
ئىللىمىغان غېرىپ كۈلبىدە،
مەيۈسلىنىپ پىلىلدايدۇ  شام.

ئەشۇ تۆت تام ئىچرە نە ئۈچۈن،
چېچىلمىدى سۆيگىدىن ئۇرۇق.
سۆيۈلۈش يوق سۆيۈشسەكمۇ گەر،
قەلبىم يەنە لېۋىمدەك قۇرۇق.

ئەشۇ تۆت تام ئىچرە نە ئۈچۈن،
بولدى زەھەر ھەسەل ئىچسەممۇ.
ئۆلدى كۆڭۈل ئۆلدى مۇھاببەت،
يۈرىكىمنى بەدەل دىسەممۇ.

ئەشۇ تۆت تام ئىچرە مەنمۇ ھەم،
بولالمىدىم پۇلدەك مۇقەددەس.
پىچىرلىدىم ئۆزۈمگە شۇنداق:
"تاياققا تاش تېڭىلغان ئەمەس...

قەيەردە سەن دىلكەش دوستلىرىم،
مۇڭداشقىم بار ئۇزاقتىن - ئۇزاق..."
كىملەرنىدۇ ئەسلەيمەن يەنە،
بۇللدۇقلايدۇ كۆزۈمدە بۇلاق.

قەيەردىسەن بەخت كۈلكىسى،
تەنھالىققا كىم سىرداش بۈگۈن.
چىرايىمدا يالغان تەبەسسۈم،
قەلبىمدە دەرت قەلبىمدە تۈگۈن.

بىر قارىسام ئالدىمدا بەختىم،
بىر قارىسام ھالىم خاراپتەك.
تېتالمايمەن تەقدىرگە نىچۈن،
ھەييام ئىچكەن ئاچچىق شاراپتەك.

چۈشەنمىدىم تەقدىرنى ئەجەپ،
چۈشەنمىدىم سۆيگىنى ئەسلا.
ئاچچىق ئازاپ ئاچچىق ئۆكۈنۈش،
يۈرىكىمگە تولغان پەۋەسلا.

نومۇس دەيتتىم ئەرگە ياش تۆكۈش،
يۈرىكىمدىن تامدى ياش بىراق.
ئارمان بىلەن تىزغان ئۇگامدا،
مۇھاببەتتىن ياقالماي چىراق.

نىمە بولدى پاك سۆيگۈ دىگەن،
چىرىپ كەتتى نە ئۈچۈن ۋىجدان.
رەزىللىككە دىدىم مىڭ لەنەت،
چىن ئەقىدە بولغاندا پايخان.

بىر مورىدىن چىقسىلا تۈتۈن،
قويۇپ ئۆتسە بىر ياستۇققا باش.
بەخت ئەمەس قالسا كۆڭۈللەر،
ئالەم سىغىپ كەتكىدەك ئاراش.

ئالداندىممەن تەقدىرگە بەلكىم،
ئالدانغاندەك تاتلىققا سەبى.
ياشىدۇقمۇ يۈرەكنى ئالداپ،
ئىككى ھەيكەل سۆيۈشكەن كەبى.

چاقچىقىڭ كۆپ ھاياتقا تەقدىر،
بىھاجەتتۇر دادلىماق ساڭا.
چىن سۆيگىنىڭ ئىللىق قۇياشى،
نۇر چاچىدۇ بىر كۈنى ماڭا...

   كېتەرسەنمۇ

جىسمىمدا ئوت يۈرىكىمدە ئوت،
تۇتاشتۇرغان ئۇنى بىر ئۆزۈڭ.
ۋۇجۇدۇمدا چاقىدۇ چاقماق،
تىكىلگەندە كۆزۈمگە كۆزۈڭ.

تىكىلگەندە كۆزۈمگە كۆزۈڭ،
سەنمۇ مەندەك تېپىرلىدىڭمۇ؟
كەتتى ساڭا ئەگىشىپ روھىم،
بىلەلمىدىم سېھىرلىدىڭمۇ.

بىلەلمىدىم سېھىرلىدىڭمۇ،
ئوت ئىچىگە تاشلاندىمغۇ مەن.
بۇزۇلدىغۇ قەلبىم قورغىنى،
بۆسۈپ كىردىڭ پەقەتلا بىر سەن.

بۆسۈپ كىردىڭ پەقەتلا بىر سەن،
تالىق دىدىم قەلبىم ساڭىلا.
ئۆتەرسەنمۇ زارىمغا باقماي،
ھەسرىتىڭنى قويۇپ ماڭىلا.

     دىل سىرلىرى قالماقتا پىنھان

بىز ئۇچرىشىپ تۇرىمىز ھامان ،
ئۆتمەكتىمىز سىرداشماي بىراق.
چىن سۆيگۈدىن كۆڭۈل قەسىرىمدە،
يېنىپ كەلدى ئۆچمەس بىر چىراق.

نىمىشقىدۇ ھەر ئۇچراشقاندا،
تىپىرلايدۇ يۈرەك باشقىچە.
پەقەت،پەقەن خىيال بېغىدا ،
ۋىسال تاپتىم ئاھ،سانسىز كېچە....

ئوتلۇق كۆزدە قىيا بېقىشىپ،
ئۇچرىشىپلا ئۆتەمدۇق ھامان .
ئىزتىراپتا تىپىرلاپ يۈرەك ،
دىل سىرلىرى قالماتتا پىنھان.

         ئىشىقنامە

ئىشقىڭدىمەن ۋىسالىڭغا زار،
يوللىرىمدا مارىدىڭ دىمە.
گۇناھمىدى كۆيگىنىم ساڭا،
قارىۋالاي قارىدىڭ  دىمە.

قارىۋالاي قارىدىڭ دىمە،
سۈرەتلىرىڭ قالسۇن كۆزۈمدە.
كۆزلىرىڭدىن سۆيگۈ ئاختۇرۇپ،
تەشنالىق بار ھەر بىر كۈنۈمدە.

باشقىلارغا كۆچمەيدىغان ئوت،
بىر سەن ئۈچۈن مەڭگۈلۈك كۆيەر،
يۈرىكىمنى تۇتقىزاي ساڭا،
كىممۇ سېنى مېنىڭدەك سۆيەر.

كىممۇ سېنى مېنىڭدەك سۆيەر،
كۆز يۇمساممۇ روھىمدا ئەبەت.
گۇناھ ئەمەس سۆيۈپ قالغىنىم،
سۆيۈلۈشنى ئىزدەيمەن پەقەت...



مەنبە: خاتىرەم
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   elqizi تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-22 12:53  

بىر يۈرۈش ئېسىل شېئىرلارنى سۇنغىنىڭىز ئۈچۈن سىزگە كۆپ رەھمەت! ھەر قېتىملىق ئىجادىيەت مۇساپىلىرىڭىزنىڭ يورۇق يۇلتۇزدەك پارلاق بولىشىنى تىلەيمەن!
                                              ھۆرمەت بىلدۈرۈپ: تۇنساگۈل بارات ئەلقىزى

( ئابدۇقادىر جالالىدىننىڭ شۇ ناملىق غەزىلىگە مۇخەممەس).... بۇ تەخمىسقۇ دەيمەن-ھە؟ ھەممىسىنىڭ ئۆزىگە خاس ئاتالغۇسى بار.

تەخمىسىڭىز ئەسلى غەزەلگە شېئىرىي پىكىر ۋە بەدىئىي بالاغەتتە ئاجايىپ جىپسىلىشىپتۇ.  مۇمكىن بولسا تەخمىسكە نۇقسان يەتكۈزگەن مۇنۇ ئىككى مىسرانى قايتا ئىشلەپ باقسىڭىز:
«تىلەكلەر بۇ  قەدىم جاي ئىزىدا نۇر-چىراق  ياقتى،»
«ئۆتۈپ تار رەستىلەردىن بارارسەن دىللارغا مېھمانغا،»       

    رەھمەت ئەلقىزى،رەھمەت تورداش دوستلار سىلەر بەرگەن ئىلھام-مەدەت، سەمىمى پىكىر تەلەپ، قەلىمىمدىن ئىبارەت يېتىلىپ بولالمىغان كۆچەتتىكى ھارام شاخلارنى پۇتاشتىكى ئەڭ ياخشى ياردەم بولغۇسى...

ياسىنجانغا سالملار بولسۇن...

يھسىنجان مۇئەللىمگە سالامەتلىك يار بولسۇن .ئىجادىيىتىڭىزگە يەنىمۇ ئۇتۇقلارنى تېلەيمەن !