مەنبە: تەڭرىتاغ ئۇيغۇر تورى 2010-يىلى6-ئاۋغۇست
ىر
ۇخبىر ئۇكام، قىزىق گەپ قىلىسىزغۇ، قىزىمنى يازسىڭىز ئۆزىنى زىيارەت قىلماي مەندىن ئەھۋال ئىگىلىگىنىڭىز نېمىسى؟
— ئابدۇكېرىم ھاجى ئاكا، ھەيران بولماڭ، بىز خېلىدىن بېرى ئىلغار تىپلارنى يازغاندا ئۇلارنى تەربىيەلىگەن ئاتا – ئانىلىرىنى، خىزمىتىنى يېقىندىن قوللىغان ئۇرۇق – تۇغقانلىرىنىڭ ئۇلارنىڭ ياخشى نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرۈش جەريانىدىكى قوللاشلىرىنىمۇ يېزىشقا ئەھمىيەت بېرىپ كېلىۋاتىمىز.
مۇنداق دەڭا ئۇكا، توغرا، بىز ئاتا – ئانىلارمۇ پەرزەنتلىرىمىزنى ياراملىق ئادەم قىلىپ تەربىيەلەشنى ئارزۇ قىلىپلا قالماي، ئۇلارنىڭ كەسىپتە نەتىجە قازىنىشىنى پۈتۈن كۈچىمىز بىلەن قوللايمىز ئەمەسمۇ!
ز زەينۇرەمنى قانداق قوللاپ كېلىۋاتىسىز؟
دۇ، مەن سىزگە سۆزلەپ بېرەي، – دەپ گېپىنى باشلىدى ئابدۇكېرىم ھاجىم ئاكا.
نىدىن تۆۋەندىكىلەرنى ئۇقتۇم. 1992 – يىلى زەينۇرەمنىڭ سىنىپىدا ئوقۇۋاتقان ھەسەنجاننىڭ بىردىنلا ئوقۇش قىزغىنلىقى سوۋۇپ، نەتىجىسى كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلەپ كەتتى. زەينۇرەم ئابدۇكېرىم ھەسەنجاندىكى ئۆزگىرىشلەرنى سېزىپ، ئۇنىڭ ئەھۋالىنى ئىز قوغلاپ كۆزەتتى. ئۇ ھەسەنجاننىڭ پىسخىكا توسالغۇسىنى ھەل قىلىشنى توغرا تاپتى. ئۇ يەنە ھەسەنجاننىڭ ئىقتىسادىي قىيىنچىلىق تۈپەيلى ئوقۇشتىن توختاپ قېلىش گىردابىغا بېرىپ قالغانلىقىدىن خەۋەر تېپىپ، ئائىلە سۆھبىتىگە بېرىپمۇ ھەسەنجاننىڭ ئاتا – ئانىسىنى قايىل قىلالمىدى. ئۇ ئاخىر ئوقۇغۇچىنىڭ قىيىنچىلىقىنى ساۋاقداشلىرى ئارقىلىق ھەل قىلىش ئۈچۈن مەخسۇس پائالىيەت تەشكىللىدى. بىر كۈنى ئوقۇغۇچىلار تەييارلىق قىلىپ، بىر مەزگىل مەكتەپكە كېلەلمىگەن ھەسەنجاننى مەكتەپكە تەكلىپ قىلدى، ھەسەنجان سىنىپقا كىرىشى بىلەن ئوقۇغۇچىلار گۈلدىراس چاۋاك بىلەن ئۇنى قارشى ئالدى، بۇنىڭدىن ھەيرانلىق ھېس قىلغان ھەسەنجان ئارقىسىغا يېنىپ چىقىپ كەتمەكچى بولغاندا، دوسكىغا يېزىلغان ‹‹ھەسەنجان مەكتەپكە قايتىپ كەلدى›› دېگەن خەتلەرنى كۆرۈپ ئوقۇتقۇچى، ساۋاقداشلىرىنىڭ ئۆزىگە كۆڭۈل بۆلىدىغانلىقىنى ھېس قىلىپ تەسىرلىنىپ ‹‹مەن چوقۇم ئوقۇيمەن›› دەپ توۋلىۋەتتى. شۇنىڭدىن باشلاپ ھەسەنجان زور ئۈمىد بىلەن تىرىشىپ ئۆگىنىپ، 1995 – يىلى ئەلا نەتىجە بىلەن قەشقەر پېداگوگىكا ئىنستىتۇتىنىڭ تەنتەربىيە فاكۇلتېتىغا قوبۇل قىلىندى. ھەسەنجان چاقىرىق قەغىزىنى تۇنجى بولۇپ زەينۇرەمگە كۆرسىتىپ ئۇنىڭغا ‹‹مېنىڭ بۈگۈنىمنى سىز بەرگەن، رەھمەت سىزگە›› دېدى.
يىلى زەينۇرەم قەشقەردە ئۆتكۈزۈلگەن بىيولوگىيە ئوقۇتۇش ماھىرلىرىنى تاللاش مۇسابىقىسىدە ئۈزۈپ چىقىپ، ئاپتونوم رايون بويىچە ئۆتكۈزۈلىدىغان مۇسابىقىگە قاتناشماقچى بولدى. بۇ چاغدا ئۇ ھامىلىدارلىق مەزگىلىدىكى يۇقىرى قان بېسىم كېسىلىگە گىرىپتار بولغان بولسىمۇ، دوختۇر ۋە مەكتەپ رەھبەرلىكىنىڭ نەسىھەتلىرىگە قۇلاق سالماي مۇسابىقىگە قاتنىشىپ 1 – دەرىجىلىك مۇكاپاتقا ئېرىشتى. بىر ئايدىن كېيىن تۇنجى پەرزەنتىنى تۇغۇت ئوپېراتسىيەسى ئارقىلىق تۇغقان بولسىمۇ، ئوقۇتۇش گۇرۇپپىسىدىكى ئىككى ئوقۇتقۇچىنىڭ كېسەل بولۇپ كېسەلخانىدا يېتىپ قالغانلىقىدىن خەۋەر تېپىپ، بوشانغىنىغا ئىككى ئاي بولماي تۇرۇپ خىزمەتكە چىقىپ، ھەپتىسىگە 18سائەت دەرس ئۆتتى. ئۇ دەرسخانا ئوقۇتۇشىنى چىڭ تۇتقاندىن باشقا، ئوقۇغۇچىلارنى مول مەزمۇنلۇق دەرسىتىن سىرتقى ئەۋرىشكە يىغىش، بىيولوگىيە ئەۋرىشكىسى توپلاش قاتارلىق پائالىيەتلەرگە ئۇيۇشتۇرۇپ ياخشى نەتىجە ياراتقاچقا، 2000 – يىلى ئاپتونوم رايون بويىچە ‹‹مۇنەۋۋەر پەن – تېخنىكا يېتەكچىسى›› بولۇپ باھالىنىپ تەقدىرلەندى.
ڭ ئۆز كەسپىنى قىزغىن سۆيۈپ ئىز باسارلارنى تەربىيەلەشتىكى يۈكسەك مەسئۇلىيەتچانلىق روھى مەكتەپتىكى ئوقۇتقۇچىلارنىڭ قوللىشى ۋە ئىشەنچىسىگە ئېرىشتى، مەكتەپ رەھبەرلىكى 2002 – يىلى 7 – ئايدا ئۇنىڭغا بىيولوگىيە ئوقۇتۇش گۇرۇپپىسىنىڭ مەسئۇللۇقى ۋە تولۇق 1 – يىللىق 5 – سىنىپنىڭ سىنىپ مۇدىرىلىق خىزمىتىنى تاپشۇردى. ئۇ ھەم گۇرۇپپا ئەزالىرىنىڭ تەربىيەلىنىشىنى چىڭ تۇتتى، ھەم ئوقۇتقۇچىلار ئارىسىدا ئۆزئارا ئۆگىنىش، ئۆزئارا ھۆرمەتلەشتىن ئىبارەت كەسىپداشلار مۇناسىۋىتىنى ئورنىتىپ، كەسىپداشلىرىنىڭ ئاكتىپلىقىنى يۇقىرى كۆتۈردى، بۇنىڭ بىلەن ئىلگىرى ئانچە كۆزگە چېلىقمايدىغان بۇ ئوقۇتۇش گۇرۇپپىسى ئۇدا سەككىز يىل مەكتەپ بويىچە ‹‹ئىلغار ئوقۇتۇش گۇرۇپپىسى›› بولۇپ باھالاندى.
ا باسقۇچىدا ئېلىنىدىغان ھەقنىڭ يۇقىرىلىقى بىر قىسىم ئوقۇغۇچىلارنىڭ نورمال ئوقۇشىنى داۋاملاشتۇرشىغا تەسىر كۆرسىتىۋاتقانلىقىنى سەزگەن زەينۇرەم مەكتەپ رەھبەرلىكىگە ئەھۋال ئىنكاس قىلىپ ئازراق بولسىمۇ كەچۈرۈم قىلىشنى قولغا كەلتۈردى، ھەم ئۆز يېنىدىن پۇل چىقىرىپ سىنىپتىكى ئوقۇغۇچىلارغا ياردەم قىلدى. بەش توننىدىن ئارتۇق كۆمۈر ئېلىپ، ئائىلىسىدە قىيىنچىلىقى بار ئوقۇغۇچىلارغا تارقىتىپ بەردى. 15 ئوقۇغۇچىغا قىشلىق كىيىم ئېلىپ بەردى.
نىڭ تەشەببۇسى بىلەن ئوقۇتۇش گۇرۇپپىسىدىكى 16 ئايال ئوقۇتقۇچى‹‹مېھرىبان ئانىلار›› كوللېكتىپى بولۇپ تەشكىللىنىپ، 2003 – يىلىدىن بۇيان ھەر ئايدا 20 يۈەندىن يىغىش قىلىپ ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانىدىن ئۆتكەن ئائىلىسىدە قىيىنچىلىقى بار ئوقۇغۇچىلارغا ياردەم بېرىپ كەلدى.
3 – يىلىدىن بۇيان قەشقەر شەھىرى، ۋىلايەت بويىچە 20 نەچچە قېتىم ‹‹مۇنەۋۋەر ئوقۇتقۇچى››، ‹‹مۇنەۋۋەر پارتىيە ئەزاسى›› بولۇپ مۇكاپاتلاندى. 2009 – يىلى ئاپتونوم رايون بويىچە ‹‹مۇنەۋۋەر ئوقۇتقۇچى›› بولۇپ باھالىنىپ تەقدىرلەندى.
دا ئابدۇكېرەم ھاجىم ئاكا مۇنداق دېدى: ئەمەلىيەتتە مەن قىزىمنى تازا قوللىيالمىدىم دەپ ئويلايمەن، 1991 – يىلى 10 – ئايدا مەن قىزىمنىڭ ئوقۇتقۇچى بولغانلىغىدىن خەۋەر تېپىپ قەۋەتلا خۇش بولۇپ كەتتىم، چۈنكى ئۈچ پەرزەنتىمنىڭ بىرسى بولسىمۇ ئوقۇتقۇچى بولسىكەن دېگەن ئارزۇيۇم بار ئىدى. قىزىم شەھەرلىك 1 – ئوتتۇرا مەكتەپكە خىزمەتكە چۈشۈپ ئۇزاق ئۆتمەي ئۇ ئۆتكەن تۇنجى ئوچۇقدەرسكە قاتناشتىم. بۇ ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئاتا – ئانىسىنىڭ دەرسىگە تۇنجى قاتنىشىشى بولسا كېرەك. شۇ چاغدا قىزىمنىڭ خىزمەتداشلىرى ھەيران قاپتىكەن. شۇ دەرستىن كېيىن قىزىمغا توختىماي تەكلىپ، مەدەت بېرىپ تۇردۇم. ئازراقلا نەتىجىگە ئېرىشسە ئۆزۈمنىڭ ئۇسۇلى بىلەن تەبرىكلەپ تۇردۇم. ئۇنىڭ بۇلتۇر ئاپتونوم رايون بويىچە مۇنەۋۋەر پەن – تېخنىكا يېتەكچىسى بولۇپ باھالانغانلىقىدىن خەۋەر تېپىپ، 4000 يۈەن قىممىتىدە بىر كومپيۇتېر سوۋغا قىلدىم. مەن پەقەت قىزىم تېخىمۇ تىرىشىپ ئۆز كەسپىنى قەدىرلەپ مىللىي مائارىپ ئۈچۈن تۆھپە قوشسا مېنىڭ ئۈمىدىمنى ئاقلىغان بولاتتى دەپ ئويلاپ كەلدىم. مەن دائىم ئۇنىڭغا دەۋر تەرەققىي قىلغانسېرى دەۋرنىڭ ئوقۇتقۇچىلارغا قويىدىغان تەلىپى ئوخشاش بولمايدۇ، ئۆتكەن ئەسىرنىڭ 70 –، 80 – يىللاردا ئوقۇتقۇچىلارنى شامغا ئوخشاتقان بولساق ھازىرقى دەۋر نۇقتىسىدىن قارىساق شامنىڭ يورۇتۇش ۋاقتى قىسقا، يورۇتۇش دائىرىسىمۇ چوڭ ئەمەس. مېنىڭچە، ھازىرقى ئوقۇتقۇچىلار ئۆزىنى ئېلېكتىر چىراغقا ئوخشىتىشى لازىم. شۇڭا مەن دائىم قىزىم زەينۇرەمنى قىزىم ئۆزىڭىزنى ‹‹شام››غا ئوخشاتماڭ، دەپ تۇرىمەن.
