دۆڭكۆۋرۈكتىكى پاراڭلار
(ھېكايە)
ئابدۇلئەزىز ئىسمائىل
تاغ قاپتىلىدىكى ئەللىك نەچچە تۈتۈنلۈك بۇ پىنھان مەھەللىنىڭ تۆت كوچا دوقمۇشىدا تاش-بىتون بىلەن قوپۇرۇلغان بىر كونا كۆۋرۈك بار.دېھقانلار ئۇ يەرنى <<دۆڭكۆۋرۈك>>دەپ ئاتىشىدۇ.ھەر كۈنى قاش قارىيىشىغىلا كۆۋرۈكنىڭ ئىككى قاسنىغىدىكى سېمونت پەشتاقتا -ئۇششاق شېغىل تەكشى چېچىلغان يايسىمان سەينادا 20-30چە ئادەم بىكارچىلىقتا ئۆي-ئۆيدىن يىغىلىپ خەلقئارا ۋەزىيەتتىن ئېلىمىز ۋەزىيىتىگىچە،بەزى پارىخور،خىيانەتچى ئەمەلدارلارنىڭ قىلمىشلىرىدىن مەھەللىدە يۈز بەرگەن ئۇششاق-چۈششەك ئىشلارغىچە قىزغىن بەس مۇنازىرە قىلىشىدۇ.....ھەققانى گەپ قىلامدۇ،يالغان سۆزلەمدۇ،قۇرۇق لاپ ئۇرامدۇ،غەيۋەت قىلامدۇ.....قىسقىسى،كىمنىڭ نىمە دىگۈسى كەلسە شۇنى دىيىشىدۇ.
بۈگۈن كۈن ئولتۇرماستىلا كۆۋرۈك ئۈستى قايناپ كەتتى.بىر توپ ئادەم روبىرو ئولتۇرۇشۇپ،پۇرقىرىتىپ موخوركا چىكىپ،كاراسلىتىپ گازىر چېقىشقاچ يەنە گەپ خالتىسىنىڭ ئاغزىنى ئېچىشتى.
-يېزا باشلىقى مەتروزى كالىۋاشنىڭ ئىشىنى ئاڭلىدىڭلارمۇ؟-شەمشىت ئۇزۇن قۇلاق بىرىنچى بولۇپ چىش ياردى.
-ئۇ باداڭ قۇساق كالىۋاش نىمىش قىلىپتۇ؟-قۇدۇقتىكى چارپاقىدەك جاھاندىكى ئىشلاردىن بىخەۋەر يۈرىيدىغان تازا بىر ھاماقەت خەق جۇمۇ سىلە.ئۇ نائەھلى يەر تەۋرەشكە چىداملىق ئۆي سېلىش دولقۇنىدىن پايدىلىنىپ،ھۆكۈمەت بىز دېھقانلارغا ھەقسىز ئەكىلىپ بەرگەن خىش،پولات چىۋىق،ياغاچ،سىمونتلارنى ئوغرىلاپ100نەچچە مىڭ كويغا خىيانەت قىپتىكەن،قىلمىشى ئاخىر ئاشكارلىنىپ ئەمىلىدىن ئېلىپ تاشلىنىپتۇ.-خوپ بوپتۇ!<<ئەل قىساسى مىنھەلھەق>>دېگەن مانا شۇ.-دېمىسىمۇ ئۇ نائەھلى ھەددىدىن بەكلا ئېشىۋالغان ئىدى.تېخى ئۆتكەن يىلى 280مىڭ كويغا پىكاپ ئېلىپ مىنىپتىكەن....
-280مىڭ كوي دىدىڭما؟!....يارەببىم!...بارى-يوقى ئون نەچچە مىڭ نوپوسلۇق كىچىككىنە بىر نامرات يېزىنىڭ باشلىقى شۇنچە قىممەت باھالىق ئېسىل پىكاپتا ئولتۇرسا،ناھىيە باشلىقلىرى ئالتۇن پىكاپتا ئولتۇردىغان ئوخشىمامدۇ؟...
-بەلكىم ناھىيىمىزدە ھاكىم،رايون دەرىجىلىك باشلىقلاردىن كەم بولغاندا ئىككى-ئۈچ يۈزى بار.ھۆكۈمەت ھەر بىرىگە ئاشۇنداق قىممەت باھالىق پىكاپ ئېلىپ بەرسە،مىڭ تاغار پۇل كەتتى دىگەن گەپ.مەملىكەت بويىچە ھىساپلىغاندا....
-ھۆكۈمەتنىڭ،خەزىنىسىنى،مەتروزىدەك،مەلئۇنلار قۇرىتىدۇ،!-مەتروزىغا ئوخشاش ئۆزىنىڭ راھەت پاراغىتىنىلا ئويلايدىغان ئاچ كۆز ئەمەلدارلارنىڭ كاساپىتىدىن بىز دېھقان خەق نامراتلىق ئاسارىتىدىن قۇتۇلالمايدىغان ئوخشايمىز.مىنگەن پىكاپقا تۇشلۇق بىزنى باي بولۇشقا يېتەكلىيەلىسە،ئايرۇپىلاندا ئولتۇرسىمۇ مەيلىتى.
-مەزكۇر،ئاپتونوم رايوننىڭ سىياسىتى شۇنداق ياخشى.شۇڭا مەتروزىغا ئوخشاش بەدبەخلەرنىڭ قىلمىشىنى بىر-بىرلەپ بۇرنىدىن بۇلاق چىقىرىۋاتىدۇ.‹‹كىچىك پىت چوڭ پىتتىن بەك چاقىدۇ››دىگەن راسكەن.
كەنىت باشلىقى ئىسراپىل تۇڭگۇزمۇ شىرەم تۇققىنى مەتروزىنىڭ سايىسىدا كەنىتنىڭ 200مولۇق نەشپۈت بېغىنى ئەرزان باھادا كۆتىرە ئېلىۋالغان ئىدى .بۇنى ئاز دەپ تۆت ئوغلى،تۇغماس تۇل قىزى،ھەتتا ئۇرۇق-تۇققانلىرىنىڭ ھەممىسىگە ئۆيلۈك يەر كىسىپ بەردى.لېكىن مەن ئۈچ بالىغا ئاتا بولغان چوڭ ئوغلۇم بىلەن توخۇ كاتىكىچىلىك قورودا قىستىلىشىپ ئۆتىۋاتىمەن.ئۇنىڭ ئۈستىدىن يېزىلىق ھۆكۈمەتكە بىرنەچچە قېتىم داد ئېيتىپ بېرىپ،مەتروزىدىن بولۇشىغا تىل-دەشنام ئشىتكەنىدىم.مەتروزى تەخىتتىن غۇلاپتۇ.ئەمدى ئارزۇيۇممۇ روياپقا چىقىدىغان بوپتۇ.
-بۇ جاھاننىڭ ئىگىسى بار،قادىركا.تىيەنچۈكسىز قالغان ئىسراپىل توڭگۇزمۇ ئۇزاققا قالماي قىلمىشىنىڭ جازاسىنى تارتىدۇ.
-شۇنداق بولغاي ئىلاھىم!.....
-يېزىلىق ھۆكۈمەتتە ئىشلەيدىغان ھۇشۇر قارىينىڭ ئىپلاسلىقىدىن خەۋەر تاپتىڭلارمۇ؟