قاغىجىرىغان قـەلىبلـەر
( گۈلسەنەم )
يېڭى تۇغۇلغان موزاي، يولۋاستىن قورقماپتۇ .
ھەركىم ھەر نىمە دەيدۇ، دەرت كەلمەيدۇ بىلمەيدۇ. ‹خەلىق ماقال-تەمسىللىرى›
ئاشىنا قىزلارغا كوڭۈل بۆلگەنلەرگە دەيدىغىنىم.... زىمىن باغرىغا سىڭىۋاتقان ئېغىر تىنىقلار، روھىيىتىمىزنى پاكلاشنى ئىزدىگەنچە، ئۆزىمىزگە بولغان ئىشەنچىمىز سۇسلاپ، گۇمانخورلۇق، ئەبگالىق قەلىبلەرنى قاغجىراتماقتا. كۈننىڭ شەرىقتىن چىقىپ، غەرىپكە ئولتۇرىشى، ھاياتتا ئەڭ ئىشەنچلىك قانۇنىيەت بولغىنىدەك، بىزنىڭ مۇ تۇغۇلۇپ، ئۇ دۇنياغا مېڭىشىمىزمۇ ئاللانىڭ ئىلكىدىكى مەڭگۈلىك قانۇنيەت. چېرىكىنلىككە، زەئىپلىككە مۇپتىللا بۇلۇۋاتقان تېڭىرقاش ئىچىدە قالغان روھىيتىمىزنىڭ ئىستەكلىرى تۇرغۇنلىق ئىچىدە پىتىراپ ئۆز مۇھازىنتىنى يوقۇتۋاتقان بۈگۈنكى كۈندە، قاياققا مېڭىشنى بىلەلمىگە قوي پادىلىردەك گاڭگىراشتۇق، مۇنازىرە بولسا كالىمىزغا ئازراقلا يانتۇ كەلگەن مەسىلەرنىنىڭ ماھىيتىنى سۈرۈشتە قىلمايلا كىمنىڭ ئاۋازى كۈچلۈك چىقسا شۇ تارەپكە قاراپ ھۇررا توۋلىدۇق. ئائىلە مەسلىسىنى توغرا بىر تەرەپ قىلالماسلىق سەۋەبىدىن ساقايماس بىر ۋابا ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ بوشلۇقلىرىغا سىڭىپ كىرىپ، ئىجدىمائىي ئەخلاقنىڭ بۇزۇلىشىغا ھەتتا پۈتكۈل مۇۋەزىنەتنى تەڭپۇڭسىز ھالەتكە ئەكىلىپ قۇيۇشقا سەۋەپ بولدى. مېنىڭ « ئاشنا قىزلار » ناملىق فىلياتۇنۇمدىكى باش پېرسۇناژ راسلا ھايات شەخس، ئۇ ئېرىنى بىرەرسىنىڭ ئازدۇرۇپ كېتىشىنى، بىرەر ئاي بولسىمۇ ئازاتقا چىقىپ قېلىشنى، ئۆز غۇرۇرنى دەپسەندە قىلىش بەدىلىگە يول قويدى، بۇ نىمە ئۈچۈن ؟ ئۇ بەزىلەر ئاغزىغا كەلگەنچە جۆيلىگەندەك ئۇ ئۇيۇنغا، باش-باشتاقلىققا پۇرسەت ئىزدەۋاتقان ھاياسىز ئايال ئەمەس. ئېتقادلىق، پەزىلەتلىك تىرىشچان ئايال. تۇرمۇش ئۇنى چارچاتتى. مېھىرسىزلىك، ۋاپاسىزلىق ئۇنى ئۈمۈتسىزلەندۈردى. ئاياللارنىڭ بۇنداق روھى بېسىمغا ئۇچراۋېرىشى ئۇلارنىڭ كېلىماكتىرىيە دەۋرىنىڭ تېزراق يىتىپ كىلشىنى ئىلگىرى سۈرۈشتىن ئۆزگە نىمىگە پايدىسى بولاتتى. سىز ئاياللانى قانچىلىك چۈشنىسىز ؟ ئاياللارنىڭ پېسخىكىسىغا كۆڭۈل بۈلۈپ باققانلاردىن قانچىسى بار؟ توق قوساق ئادەم ئاچ قورساق ئادەمنىڭ قەدرىگە يىتىشى ناتايىن. ئاياللانى شۇنداق باشقۇرۇپ، كۈنلەپ، بولسا ئۇرۇپ تۇرۇش كېرەككەنمىش...ئەجىبا ،شۇنداق باشقۇرۇپ سۈر ھەيۋىسنى كۆرسىتىپ، تەلەتىنى سەت قىلىپ زومىگەر بۇلىۋالمىسىڭىز، خۇتۇنلارنىڭ ھەممىسى ساقىلىڭىزغا چاڭگا تىزدىغان پۇرسەت پەرەس، بۇزۇقمۇ؟ قېنى سىزنىڭ «ئانا» دۇنيادىكى پاكلىقنىڭ، يۈكسەكلىكنىڭ مەنبەسى، گۈزەللىكنىڭ ئەڭ قۇرماس بۇلاقى دەپ بېرىدىغان تەبىرىڭىز، بىز ئاشۇنداق يالغان تەسبىر ئالداشلارغا. قۇرۇق شۇئارغا كۈنۈپ كەتكەن بىچارە خەقمۇ؟ ئەجىبا بۇ تېمىدا ئاياللانى مۇشۇنداق باشقۇرۇپ تۇرمىسا چاتاق دەيدىغانلارنىڭ ئۆزەڭلارغا ئىشەنچەڭلار يوقمۇ؟ سىز ئاشۇنداق يولۋاس ھۆركىرەيدۇ، ئارقى تىترەيدۇ دىگەندەك بىچارە ئەرمۇ؟ مېنىڭچە ئاياللار يولدىن چىقماسلىق، خاندىن قورقماسلىق كېرەك. بىز بۇ دۇنياغا سەھەر سالامەت تاڭ ئاتسا شۈكرى دەپ، يەپ ئىچىپ كالىدەك ئىشلەپ، كەچ بولغاندا شۈكرى دەپ ئۇخلىغىلىلا كەلمەيمىز ۋە ياكى ئەرلىرىمىزنىڭ تۇتقان ئاشنىسى، ئولتۇرغان رەڭلىك سورۇنىنىڭ قەيەردە كىم بىلەن بۇلدىغىنىنى رازۋېتكا قىلىش بىلەن، ئۇلارنىڭ مۇز يېغىپ تۇرغان زومگەر چىرايى، بولۇمسىزلىقى تۈپەيلىدىن، ئارتۇقچە جىڭدا توختىمايدىغان بۇيرۇقۋازلىقىنى ئىجرا قىلدىغان، نىكاھلىق قۇل ئەمەسمىز. ئىشەنچسىزلىك ئەڭ زور خورلۇق. بىزمۇ جەمئىيەت ئالدىدا، پەرزەنتىمىز ئالدىدا قانداق مەجبۇرىيتىمىز بارلىقىنى بىلەلەيمىز . ياخشى ئاتقا قامچا كەتمەيدۇ، ئۆزىگە ئىشەنچىسى يوق ئادەم باشقىلاردىنمۇ گۇمان قىلىپلا يۈرۈيدۇ. مىڭ تاياقتىن بىر ئېغىز گەپ يامان. بىر قىسىملارنىڭ سوزىدىن ئاياللارنى « قارىما كۆزىڭنى ئۇيىمەن، گەپ قىلما تىلىڭنى كىسىمەن » دىگەن تۇرمۇشقا كۆندۈرۈش كېرەك دىمەكچى بولغانلىقى مانا مەن دەپ چىقىپ تۇرمامدۇ. نوچىڭىز بولسا خىزمەتنىمۇ قىلىپ، تىجارەتمۇ قىلىپ، ئايالىڭىزنى خىزمەت قىلغۇزماي بالا تەربىيلەشكە قۇيۇڭ، مانا بۇ سىزدىكى غورۇر، ئەجىبا سىز تەييار تاماقنى، تەييار يۇيۇپ تازىلانغان كىيىمنى كىيىپ خىزمەتكە بېرىپ كېلىپ چارچاپ، ئايالىڭىز سىزنى قوشقا قاتقاندەك تەلەتىڭىزنى سەت قىلسىڭىز ئاياللار چارچىمامدىكەن. ئاياللارنىڭ ئىچكى ئەزاسى ياكى جىسمانى قۇۋتىنى مەڭگۈ خورىماس دەپ ئويلاپ قالدىڭىزمۇ -يە. بەزلەر ئەسەرلىرىمنى ئۇقۇپ ماڭا باھا بىرىپ كىتىپتۇ، ئۇسسىمايسىز ئەسەر تەھلىل قىلىشنى ئۈگۈنۈڭ، يېزىلغان رومان، داستانلارنىڭ ھەممىسى ئاپتۇرنىڭ ئۆزىنىڭلا كەچۈرمىشى بۇلسا بولامتى؟ مۇنبەرگە كىرىپ ئەركىن پىكىر قىلدۇق دەپ ئاپتۇرنىڭ نىمە دىمەكچىلىگىنى، بۇ مەسلىنىڭ كېلىش مەنبەسى ھەم يەتمەكچى بولغان مەقسىتى نىمە؟ دەيدىغان كاللا يوق سۆزلىگەنگە بىر ئىش پۈتمەيدۇ. ئاشۇ ئەسەرنى ئۇقۇغاندا بۇ ئايال زادى نىمە دىمەكچى ؟ بۇ بىچارە ئايال ئوز غورۇرىنى دەپسەندە بۇلشىغىمۇ ئوز ئىختىيارلىقى بىلەن رازى بۇلىشىغا زادى نىمە سەۋەپ ؟ دەپ تەھلىل قىلغانلاردىن قانچىسى بار ؟ مېنىڭ تۇرمۇشۇم شۇنچە خاتىرجەم، ئىشەنچ ئاساسىغا قۇرۇلغان تۇرمۇشىمدىن خاتىرجەملىنىپ ياشاۋاتقاندا، دوستلىرىمنىڭ دىلكەش قېرىنداشلىرىمنىڭ تالاي ھەسرەتلىرىنى ئاڭلايمەن، ئېرىدىن ئاجراشماقچى، بالىلىرىنى يىتىملىك كوچىسدا تەمتىرەتمەكچى بولغان ئاياللارنىڭ مۇڭ باسقان چېھرىدىن، غەمكىنلىك، مىسكىنلىك يېغىپ تۇرغان ۋۇجۇدىدىن، خورلانغان ئەقىدىسىدىن ئۇلارنىڭ دىل ئازارلىرىنى ھىس قىلسام ئائىلە زومگەرلىرىنىڭ تۈگمەس خورلىقلىرى، ئازاپلىردىن، خارلاشلىرىدىن ئۇھ دىگىدەك ھالى قالمىغان ئاياللارنىڭ كۈيۈم ۋە ئىلىقلىققا ئىنتىزار بولغاندىكى بىچارە چىرايىغا قاراپ يۈرگۈم خەنجەر بىلەن تىلغانغاندەك، ئازارلىق تولغىنىدۇ. شۇڭا ئەسەرلىرىم ئارمانلىرىم بىلەن ھەسرەتلىك دىلكەشلىرىمنى ئاھۇ - زارىنى مەنبە قىلىدۇ. بىلەمسىلەر قېرىنداشلىرىم 16 - نۇيابىردىكى ل.مۇتەللىپنىڭ تۇغۇلغان كۈنى ئۈچۈن بىر ئاي بۇرۇن تەيارلىق قىلدىم، ھەتتا مەشغۇلات قىيىنلاشقان كونا كومپىيوتېرىمنى لۇتپۇللانىڭ تۇغۇلغان كۈننى چايخاندا تەبرىكلەش پائالىيتىنىڭ نۇرمال بۇلىشى ئۈچۈن يېڭىغا ئالماشتۇردۇم. يولدۇشۇممۇ «بوپتۇ بىز لۇتپۇللا ئۈچۈن شۇنى بولسىما قىلايلى» دەپ قوللىدى. مەن چۈشتىن كىيىندىن باشلاپ، يولدۇشىمنىڭ تاماق يەۋېلىپ يېزىڭ دىگەن تەۋسىيىلىرىگىمۇ قارىماي 10 سائەتلەرگىچە ھەپىلشىپ ماقالىنى پۈتتۈرۈپ ( سالامەتلىكىمنىڭ ياخشى بولماسلىقى ھەم خەت ئۇرۇش سۈرئىتمنىڭ ئاستا بۇلشى سەۋەبىدىن) مەندە ساقلانغان كىتاپلاردىن ئۇنىڭ ھەر بىر پارچە رەسىمىنى تارتىپ، ئاندىن ئەسەرگە دوستلىرىمنىڭ ياردىمدە چاپلاپ، قالغىنىنى تۇلۇقلاپ، چۈشەندۈرۈشلەرنى يازغىچە قانچىلىك چارچىغىنىمنى ھەم تىرىشچانلىق كۆرسەتكىنىمنى ئۆزۈم بىلىمەن. ئەمما مەن ئۇ ئەمگىكىمدىن ئىنتايىن رازى، لىكىن دىلى ئازار يەپ، چارچاپ پۈتكۈل دەردىنى ئىچىگە يۇتۇپ كېسەلمەن بوپ كەتكەن بىر ئايال بىلەن سۈيۈش، بەختىنىلا تەلەپ قىلىپ، ئايالىنى سۈيۈلۈش بەختىدىن مەھرۇم قىلىپ ئائىلىنى جىمجىت، مېھىر - مۇھەببەتنىڭ شاۋقۇنلىرى بېسىققان گورىستانغا ئايلاندۇرۇپ قويغان بىر زومىگەر ئەرنىڭ تۇرمۇشى بىر سائەتتىلا پۈتتۈرۈلگەن « ئاشنا قىزلار » غا قاراپ ھەسرەتلىك ئۇھسىندىم. لۇتپۇللا مۇتەللىپ تېمىسنىڭ كۆرۈلۈش قېتىم سانى بەش كۈندە 1915،چۈشكەن ئىنكاس 40. اشنا قىزلارنىڭ ئىككى كۈندە كۆرۈلۈش قېتىم سانى 2538، چۈشكەن ئىنكاس 60. بۇنىڭغا قاراپ كۆزۈم ياش بىلەن نەمدەلدى. لۇتپۇللا بىز سىزنى ئەسلەيمىز، سىز بىزنىڭ پەخرىمىز دىيەلمىگەن قېرىنداشلىرىمغا ئېچىندىم. « ئاشنا قىزلار » ھەممىزنى شۇنداق جەلىپ قىلامدىكەن دوستلىرىم. لۇتپۇللا ئۈچۈن تەييارلانغان ئەسەردە مەن نالە قىلىپ كەتتىم، ھەممىز ئۇنىڭ بىر كوپلىت شېئىرىنى يازساقمۇ، ئۇ بىر ساقلاش قىمىتىگە ئىگە مۇكەمەل ئەسەر بوپ قالىدۇ دەپ. ئىشەنمىسەڭلا نەسىر كوزنىكىگە كىرىپ قاراپ باقساڭلا بۇلىدۇ. ئاخىردا دەيدىغىنىم ئاياللار كۈينىشكە مىھىر - ۋاپاغا مۇھتاج. بىز مىڭ يىل ئۆمۈر كورمەيمىز، ئەرلەر ئورۇنسىز گۇمان قىلىپ، خورلاپ ئاياللارنىڭ ھىم ئىتىكلىك تۇرغان ئىشكىنى ئۆز قۇلۇڭلار بىلەن ئېچىپ قويماڭلار. بىزنىڭ ئېھتىيات قىلدىغىنىمىز بىر- بىرىمىز ئەمەس قېرىنداشلىرىم، بىز ياكى بىر نىشانغا قاراپ بەيگىگە ئاتلانغان قارمۇ - قارشى ئىككى كوماندىنىڭ ئەزالىرى ئەمەس، « ئىككى قاغا پوق تالاشسا ئوۋچىغا پايدا ». بالىلىرىمىزغا كۆڭۈل بۆلەيلى، ئەرلەرنىڭ پايلاقچى كوزلىرى، يوقۇلاڭ ئىشلار بىلەن نۇرىنى يۇقاتماي پەرزەنتلەر ئۈچۈن زىھنى - قۇۋتىمىزىنى سەرىپ قىلايلى. قاغجىرغان قەلىبلەر سىلەرنىڭ ئىللىقلىىىڭلار بىلەن سۇغۇرۇلۇشقا مۇھتاج!
قىمەتلىك ۋاتىڭلارنى چىقىرىپ بۇ تىمىنىمۇ كورەپ باققايسىلەر .
./read.php?tid-30722-keyword-.html
XabnamBBS -> بەس-بەس مۇنازىرە -> <گۈل-سەنەم> قاغجىراق قەلىبلەر ..
