2010-04-09
تۈركچە ئۆگىنەيلى -3 - [تۈركچە ئۆگىنەيلى ]
版权声明：转载时请以超链接形式标明文章原始出处和作者信息及本声明
logs/61858658.html
1- ھازىرقى زامان ئىسىملىق پېئىلى
مۇئەييەنلەشتۈرۈش شەكىلى
1.بىرىنجى شەخىس
بىرلىك
ھازىرقى زامان ئىسىملىق پېئىلى بىرىنجى شەخىس بىرلىك شەكىلى بولسا ، سۆزلەرگە ım ,im , um , üm نىڭ قوشۇلىشى بىلەن ياسىلىدۇ ، تۈرك تىلىدا ئىككى سوزۇق تاۋۇش ئۇلىنىپ كەلمەيدىغانلىقى ئۈچۈن ، ئىككى سوزۇق تاۋۇش ئارىسىغا ، y قوشۇپ ئۇلىنىپ كېلىدۇ .
مەسلەن : ben askerim.
ben talebeyim
. .....
كۆپلۈك
ھازىرقى زامان ئىسىملىق پېئىلى بىرىنجى شەخىس كۆپلۈك شەكىلى بولسا ، سۆزلەرگە ız ,iz , uz , üz نىڭ قوشۇلىشى بىلەن ياسىلىدۇ ، تۈرك تىلىدا ئىككى سوزۇق تاۋۇش ئۇلىنىپ كەلمەيدىغانلىقى ئۈچۈن ، ئىككى سوزۇق تاۋۇش ئارىسىغا ، y قوشۇپ ئۇلىنىپ كېلىدۇ
. مەسلەن :
ben askerim.
biz talebeyiz .
.....
2. ھازىرقى زامان ئىسىملىق پېئىلى
مۇئەييەنلەشتۈرۈش شەكىلى
ئىككىنجى شەخىس
بىرلىك
ھازىرقى زامان ئىسىملىق پېئىلى ئىككىنجى شەخىس بىرلىك شەكىلى بولسا ، سۆزلەرگە sın ,sin , sun , sün نىڭ قوشۇلىشى بىلەن ياسىلىدۇ.
مەسلەن :
sen hastasin.
sen güzelsin. sen müdürsün .
........
كۆپلۈك
ھازىرقى زامان ئىسىملىق پېئىلى ئىككىنجى شەخىس كۆپلۈك شەكىلى بولسا ، سۆزلەرگە sınız ,siniz , sunuz , sünüz
نىڭ قوشۇلىشى بىلەن ياسىلىدۇ
. مەسلەن :
siz müdürsünüz.
siz askersiniz .....
1.سۆز بولسا مەنىگە ئىگە تاۋۇش ياكى تاۋۇشلارنىڭ بىرىكمىسىدىن ئىبارەت
. دۇر ، تۇر ، تۇر ، تۈر .....لار مەنىگە ئىگە ئەمەس ، شۇڭا سۆز دەپ ئاتالمايدۇ ،
دۇر ،تۇر ، تۇر ،تۈر .......بۇلار ئىنگىلىزتىلدىكى be ...notسۆزى بىلەن ئۇيغۇرتىلدىكى بولسا ، ئىدى بولدى.....ياق ، ئەمەس دىگەندەك سۆزلەر بىلەن تەڭداش . ئىنگىلىزتىلدا بۇلارنى ئايرىم ھالدا be پېئىلى دەپ ئاتىغان ، ئۇيغۇرتىلدا بولسا ، بولدى ، ئىدى ، ياق ، ئەمەس، بار ، يوق ...دىگەندەك ئۆز ئالدىغا مەنە ئىپادىلىمەيدىغان ، لىكىن جۈملىدە پېئىللىق رولغا ئىگە سۆزلەر ئېنىق ھالدا پېئىلغا مەنسۇپ دەپ سۆز تۈرگە ئايرىلمىغان ، ئەمما مەن بۇلارنى چۈشىنىشكە قولاي بولسۇن ئۈچۈن پېئىللىق سۆز دەپ يازدىم . ھەم مەندە ئۇيغۇرتىلى گىرامماتىكا كىتابى يوق ، شۇڭا چۈشىنىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن .