زەر دىۋان، كەۋسەر دىۋان، دىلبەر دىۋان، سەرۋەر دىۋان،
تۈركىي تىللارغا خاقان، تىل تەختىدە رەھ_بەر دىۋان،
ئىپتىخارىم جانىجان، پ_ەن سەتھىگە ئەخ_تەر دىۋان،
تىلشۇناسقا ب_اغىبان، داستان ئ_ارا جەۋھ_ەر دىۋان،
كۇللىياتقا تەرجىمان، ئوك_يانى تىل، مۇن_بەر دىۋان.

داغدۇغا قۇچقان بۇ يىلنى ئىككى مىڭ سەككىز، دېدۇق،
بەلكى «مەھمۇد كاشغەرىينىڭ يىلىدۇر» شەكسىز، دېدۇق،
خەلقى_ئالەم ئەتتى بەخش تاجدار باھا، تەقرىز، دېدۇق،
ھۆرمىتى ئ_الىمغا ئىنسان ئەھلىنىڭ چەكسىز، دېدۇق،
بارچە دىلنى شۇنچە مەستخۇش ئەيلىگ_ەن ئەنبەر دىۋان.

قوزغىغان دۇنيا ئ_ارا  زور زىل_زىلە كىم_دۇر ئۆزى؟
كىم ئ_ۇ  پۈتكۈل ئەھلى ئىنسان ئالدىدا ئاپ_تاپ يۈزى؟
كىم ئ_ۇ  ۋەسلى مەرىپەتتە يەك_كە ھەم ئۆتكۈر كۆزى؟
كىم ئ_ۇ مىليون توننا زەرگە توختىغان ھەر بىر سۆزى؟
ئىسمى مەھمۇد كاشغەرىيدۇر، ق_ولىدا ئەسەر _ دىۋان!

ۋادەرىخ! مىڭ يىل ب_ۇرۇن دۇنياغا ك_ەلدى بىر بوۋاق،
يۇرتى كاشغەر گۈلئۇزار، ئ_وپال ئاڭا ئاچ_تى قۇچاق،
جىسمىدا ئۆرك_ەشلىدى ئەركەك سۈيى ن_ورۇز بۇلاق،
زېھنىنى ت_اۋلاشقا پ_اك تاۋابى_ئات بولدى ئوچ_اق،
م_ەكتىپى ئازىق_تا باغاشلاپ قەلەم، دەپ_تەر، دىۋان.

ئ_اتىسى ئ_ەمىر ھۈس_ەيىن بەخ_تىيار ئەلنىڭ بېشى،
جەڭ - ئەلەم، خىزمەت، ق_ەلەمدە تەڭ يېتىل_گەن دانىشى؛
ئ_انىسىدۇر ب_ۈۋى رابى_يە خېنىم، ك_ۆپ پەرۋىشى،
پەن - ئىلىم پەرۋانىسى، ئەخ_لاق - پەزىلەت خ_انىشى،
ئ_ارزۇلۇق مەھمۇد ئۇلارنىڭ باغ_رىدا ن_ۆۋەر، دىۋان.

شۇ زام_ان... ئالىي بىلىم ئوكيانى كاش_غەر جانجىگەر،
كۈنچىقىشتىن كۈنپېتىشقا داڭقى، پەن_گە ھۆددىگ_ەر،
«مەدرىسەئى ساجىيە»، «ھامىدىيە»... ئ_ەل بەھرىۋەر،
خۇددى شۇ ئوكيان_دا غەۋۋاس ئىزچى مەھمۇد مۆتىۋەر،
پ_ەن - ئىلىمگە جان پىدالىق كۆڭلىدە مۆلچەر، دىۋان.

روھىنى دۇني_اغا چ_اتسا مەن_تىقە، ئىلمى نۇج_ۇم،
م_ەشغۇلى تارىخ، يەن_ە جۇغ_راپىيە بول_دى ئۇدۇم،
تەت_قىقات ئەيل_ەپ جاھانسازلىق، تېبابەتتە چوق_ۇم،
ئەرەبى، پارس تىللىرىدا ق_المىدى مۈج_مەل ئۇقۇم...
بارچە پ_ەن گوياكى ئالتۇن، ھەزرىتىم زەرگەر، دىۋان.

ئ_وردىسى قاراخانىي_لاردا ئېدىت_لاپ مەشغ_ۇلات،
ئىگىلەپ ئى_دارە قىل_ماق ھەققىدە م_ول تەپسىلات،
ق_ەھرىمان سەركەردىلەر ك_ۆرسەتسە تەلىم، ئىلتىپات،
ئات مىنىش، ئوق_يا ئېتىشتا قۇچتى يۈكسەك ئىستېدات،
ئوينىتىپ ئ_ۇ نەيزە، قالقان ھەم قىلىچ، شەمشەر، دىۋان.

ھ_القىغاندا ئىككى ئوندىن ياش، ت_ازا پىشتى يۈرەك،
سۈردى بىخ دىل كەڭ_لىكىدە بىر يېڭى، ئالىي تىلەك:
مەدەنىيەت، تىل ۋە تارىختىن يىغىپ سەرخىل چېچەك،
تۈركىي مىللەت قوۋمىنى دۇنياغا قىلماق چوڭ كۆرەك،
مەلۇماتلاردىن يۈرۈشكە ئالدى ي_ول لەشكەر، دىۋان.

ش_ۇ ئۇلۇغ ئارمان_دا بالقىپ باشلىدى قۇتلۇق سەپەر،
ئىزدىنىشتە قالمىدى ئ_ۇ بارمىغان سەھ_را - ش_ەھەر،
تۈركىي ئ_ەل دۇنياسىنى تەكشۈردى پۇچقاققا ق_ەدەر،
ئىختىرادا ئۆتتى تېز ئون نەچچە يىل... توپلاپ خەۋەر،
قايتتى كاشغەرگە، مۇناسىپ تەقلىنىپ مەرم_ەر، دىۋان.

ك_ۆلسىمان تاش_قاندا زەم_زەمدەك تولۇق ماتېرىيال،
پەر قېقىپ ئۇچقان قەلەمنىڭ ئالدىغا چ_ۈشتى س_وئال،
ھەزرىتى موللام ش_ۇئان يول ئال_دى باغدادقا خۇشال،
بولدى ھەل ئۇندا چىگىشلەر، يۈز ئېچىپ ئىزگ_ۈ ۋىسال،
ئىككى يىل قۇرلار چېچەكلەپ پۈتتى شام - سەھەر دىۋان...

يەتتە مىڭ بەش يۈزدىن ئارتۇق سۆز - ئاتالغۇ، تەزكىرە،
دەۋرى ق_اراخانىيلاردىن خ_اتىرە، ئ_ۇز مەن_زىرە؛
ئى_ككى يۈزدە قى_رىق ئىككى ئەدەبىي راي سەم_ەرە؛
ئىككى يۈزدىن ئارتۇق ھېكمەت ج_ان، ھاياتقا ئەندىزە،
ھەر كەسىپ، تۇرمۇشقا دائىم تۇز ۋە بال، شېكەر دىۋان...

ق_ەبىلە، قوۋملار ئ_ارا جەڭلەر ئېسىل داستان سۇۋار،
سەجئىلەر، بېيىت - قوشاقلارغا ئوقۇرمەن چىن خ_ۇمار،
بات ماقال - تەمسىل، رەجەزلەر مىسلىسىز كەتمەس باھار،
ئ_ۆتمۈشى ئەجدادلىرىمنىڭ ئ_ۈنچىدەك قاتار - قاتار...
بايلىقى ئۇيغ_ۇر، كۆڭۈللەردە ئ_ەتىر - سەبدەر دىۋان.

دەيدۇلەر مەھمۇد بوۋام: «... سۆز دېڭىزى بولدى قىيام،
ھېچكىشى قوللانمىغان ئۇسلۇب بىلەن ئ_ەتتىم تام_ام،
مەڭگۈ خەلقىمگە تەۋەررۈك چوڭ مىراس بولسۇن مۇدام...»
دەرھەقىقەت، ب_ۇ ئەسەرنى ئ_ەڭ بۈيۈك بىلدى ئاۋام...
شۇنچە ھېكمەتلەرگە ب_اي، كاتتا، لېكىن كەمتەر دىۋان!

ئ_ادىمى_يات پەن_لىرىدە ب_ۇ ئەس_ەر يې_گانىدۇر،
ھەر سۆزى، ھ_ەر جۈملە، ھەرپى بى_باھا دۇردانىدۇر،
ئۆزگىچە ئۇسل_ۇب، ئاجايىپ م_ۆجىزە، شاھانى_دۇر،
تەڭدىشى يوق_تۇر جاھاندا، ئ_ەل شۇڭا ھەي_رانىدۇر،
يىل_تىزىم، بەختىم، غۇرۇرۇم، دەستۇرۇم گۆھەر دىۋان!

2008 - يىل دېكابىر، ئۈرۈمچى
(ژۇرنىلىمىز 2009-يىل 1-سانىدىن)
(ئاپتور: «جۇڭگو مىللەتلىرى» ژۇرنىلى تەھرىراتىدىن)