版权声明：转载时请以超链接形式标明文章原始出处和作者信息及本声明
http://www.blogbus.com/kukyal-logs/71329566.html

سەپرا خىلىتى ۋە سەپرا مىزاجلىق ئادەملەر

سەپرا خىلىتى جىگەردە ئىشلىنىپ ، ئۆت خالتىسىدا ساقلىنىدىغان سارغۇچ ، رەڭلىك سۇيۇقلۇق.

سەپرا ئادەم بەدىنىدە ئوزۇقلۇقلارنى پارچىلاش ، ئېرىتىش ، ھەزىم قىلىش ، زەھەرسىزلەندۈرۈش ، نېرۋا ھەرىكىتىنى غىدىقلاش ، بەدەننى ئىسسىق ساقلاش، بۇزۇق ماددىلارنى ھەر خىل يوللار ئارقىلىق سىرتقا چىقىرىۋېتىش، بەلغەم خىلىتىنىڭ ھۆل ۋە سوغۇقلۇقىنى تەڭشەپ تۇرۇش خۇسۇسىيىتىگە ئىگە.تەبىئىتى قۇرۇق ئىسسىق ، بەدەندىكى جايلاشقان ئورنى ئۆت تەبىئەت دۇنياسىدىكى ۋەكىلى ئوت.

بۇ خىل مىزاجدىكى كىشىلەرنىڭ خۇلقى : ھاياجان كېلىدۇ ، تىزلا قېرىيدۇ ، قايغۇ يەتسە تېزلا چۈشكۈنلىشىپ كېتىدۇ . ئالدىراقسان ئەمما جۇشقۇن .ھۇجۇمچى باتۇر كۆرۈنىدۇ .

 قىياپىتى: بۇ مىزاجدىكى كىشىلەرنىڭ رەڭگىروھى ، تېنى ، كۆز ئېقى، تىلى سېرىققا مايىلراق كېلىدۇ. كۆز ئالمىسى قارامتۇلراق كېلىدىغانلىرىمۇ بار . مۇسكۇللىرى ناھايىتى قاتتىق ، تېرىلىرىدە كۆك قان تومۇرلار ئېنىق كۆرۈنۈپ تۇرىدۇ. تۇمۇرى ئىنچىكە ، تىز سالىدۇ . ئۆزى ناھايىتى كۈچلۈك ، جاپاغا چىداملىق ، ھەرىكىتى چاققان ، تېنى ئورۇقراق ، ماي قاتلاملىرى تەرەققىي قىلمىغان ، تېرىلىرى يىرىكرەك ، كۆكرىكى ئىنچىكە ، تۇتۇۋېلىش قابىلىيىتى يۇقىرى  كېلىدۇ.سۈيدۈك رەڭەى سېرىققا مايىل بولىدۇ. كۆپىنچە ھارارەتلىك كېسەللەرگە گىرىپتار بولىدۇ. سەزگۈرلۈكى باشقا كىشىلەرگە قارىغاندا يۇقىرى بولۇپ ، كېسەللىك ئازابىدىن كۆپرەك زارلىنىدۇ.

تەپەككۇرى: مەسىلىلەرگە نىسبەتەن ئىنكاسى ناھايىتى تىز ۋە كۈچلۈك بولۇپ ، ئۇقۇم ۋە ھالەتلەرنى تىز ئەستە قالدۇرالايدۇۋە ئاسانلا ئۇنتۇپ كېتىدۇ.يېڭى شەيئىلەرنى تىز قوبۇل قىلىپ تىز تاشلايدۇ. ئىشى كۆپتەك ھېس قىلىدۇ .مەسىلىنىڭ يىپ ئۇچىنى تىز تاپسىمۇ ، لېكىن چالىلىق تۈپەيلى ئىشنى تۇلۇق ۋە مۇكەممەل قىلىپ كېتەلمەيدۇ. ئۆزىنىڭلا مەنپەئەتىنى سۆزلەيدۇ، باشقىلارنى قالاق ۋە دۆت ھېسابلايدۇ.

سۆز ئالاھىدىلىكى : تېز سۆزلەيدۇ ، سۆزلىگەندە قولى مۇناسىپ ھەرىكەتلىنىدۇ. سۆزلىرى كەينى – كەينىدىن پارتلاش خاراكتىرلىك چىقىدۇ . سكزلىرىدە كەمتەرلىك ئاز ئەيىبلەش، ئاغرىنىش خارەكتىرلىك سۆزلەر كۆپرەك بولىدۇ. تەنبىھ بەرگىلى ئاران تۇرىدۇ.

تىلى ؛ تىلى ئۈستىدە سېرىق گەز بولۇپ ئېغىز تەمى ئاچچىق بولىدۇ.

يېمەك – ئىچمىكى: ئۇندا تەييارلانغان سۇيۇق – سەلەڭ تاماقلارنى ياخشى كۆرىدۇ ، گۈرۈچ تاماقلىرىنى ئانچە ياقتۇرمايدۇ، تاماقنى تېز يەيدۇ ، مايىق تاماقلارنى ياخشى كۆرمەيدۇ ، سۇغۇق ئىچىملىكلەرگە ئامراق، لېكىن يەنىلا گۆشنى ياخشى كۆرىدۇ.

خەت – يېزىق ئالاھىدىلىكى: خەتنى ئۇششاق ، بىر بىرىگە چاپلاشقان ھالەتتە ئېگىز-پەس يازىدۇ. خەت گۈزەللىكىگە ئېتىبار قىلمايدۇ. مۇھىم نۇقتىلارنى تۇتىۋېلىشقا ماھىر بولغاچقا ،خەتمۇ- خەت ئەستە قالدۇرالمايدۇ. مەلۇم نەرسىلەرنى يازغاندا ماتىرىياللارنىڭ بەت ، تېمىلىرىنى ئېنىق يازمايدۇ.

يول مېڭىشى: تېز ماڭىدۇ، ئەتراپتىكى كىشىلەرگە دىققەت قىلمايدۇ ، يۇرت ئارىلاشقا ئامراق.

كىشىلىك مۇئامىلىسى: ئاسانلىقچە ئادەم ياراتمايدۇ، يېقىن ئۆتسە قىزغىن ، يامانلاشسا گەپلەشمەيدۇ. كىشىنى رەنجىتىپ قويۇپ ، ئىچىدە پۇشايمان قىلىدۇ. ۋەدىكەش كىلىدۇ ، كىشىنى ئاسان چۈشىنىپ ئالالايدۇ.

ئۇيقۇسى : باشقا مىزاجلىق كىشىلەرگە قارىغاندا ئۇيقۇسى ئازراق ، تۇيغۇن ئۇخلايدۇ.

ھالەت ئىپادىسى : ئۆزى ياقتۇرمايدىغان سۆز ۋە ئىشقا دۇچ كەلسە ، خاپا بولغانلىقىنى بىلدۈرۈپ قويىدۇ.

تۇرمۇش ئادىتى؛ كۆيۈمچان ، قىزغىن ، سەمىمىي كېلىدۇ. مۇھەببىتى كۈچلۈك ، ئوغۇلبالىچىقنى تەكىتلەيدۇ.

كېسەلگە مايىللىقى ؛ جىگەر ، ئۆت ۋە ئۈچەي كېسەللىكلىرىگە مايىل كېلىدۇ. جىددىيلىكى سەۋەبىدىن زىققىگە گىرىپتار بولىدۇ.

ئىللىتى : سىر ساقلىيالمايدۇ .

كەسپ ئالاھىدىلىكى: ئاممىۋى مۇناسىۋەت ، تىجارەت ، تەرجىمە-تەھرىرلىك ، ئوقۇتقۇچىلىق ساھىلىرىدە كۆپرەك .

كۈتۈنۈشى: تۇخۇم سېرىقى ، پولو ۋە مايلىق تاماقلار زىيان قىلىدۇ . سۈت ، كۆكتاتلار ۋە سۇيۇق سەلەڭ تاماقلار پايدا قىلىدۇ.

پايدىلانغان ماتىرىياللار:

ئەخمەتجان ئىسمايىل (ئۇيغۇر تېبابىتى قىسقىچە پىسخولوگىيەسى)

ئۇيغۇر تېبابىتى قامۇسى ئاساسىي نەزەرىيە قىسمى 

ھاياتلىق دەستۇرى