مىنىڭچە تالاش تارتىشنى قۇيۇپ دىلارە يوللىغان مەزمۇننى ياستۇقنى قىرلاپ ، بىر پىيالە ئاچچىق چاي بىلەن ئولتۇرۇپ ئويلىنىپ باقساق قانداق ؟ مۇشۇ كۇنلەردە بۇ گەپلەر ئەسلى بىز بار زىھنىمىزنى يىغىپ ئويلىنىدىغان تەپەككۇر قىلىدىغان مەسىلىلەر ئىدى ،،، ئىمام ئەھمەدنى زىنداندا شۇنچە قىيناپ ، كىيىن قايتىپ چىققاندىن كىيىن ئۇنىڭغا پادىشاھ تەرەپلەردىن ئىززەت ئىكرام كىلىشكە باشلايدۇ ،، شۇ چاغدا بۇ كىشى قاچقان ئىكەن ، سەۋەبى سۇرۇشتىرىلگەندە ، ئىمام ئەھمەد «دۇنيانىڭ سىنىقى زىنداننىڭ سىنىقىدىن  يامان » دىگەن ئىكەنلەر
بۇ گەبنىڭ ئاساسى بار
قېرىنداشلار ئىتپاقسىزلىقنىڭ ، ئىختىلاپنىڭ  دەردىنى يەتكۈچە تارتتۇق ، بىز پەرۋەردىگارىمىز بىر ، بەيغەمبىرىمىز بىر ، قىبلىمىز بىر ، دىنىمىز بىر بولغان شۇنچە بىرلىكلەر  ئاساسىدىكى خەلق تۇرۇپ ، ھىلىھەم ئىتپاقسىزلىقنىڭ دەردىنى تارتىپ تۇرۇپ يۇقىرقىدەك دۈشمەنلەرچە مۇنازىرە قىلىش ھەقىقەتچىلەرنىڭ ، ئىسلاھاتچىلارنىڭ قەلبىنى غەش قىلىپ ئازاپلىسا ، دىن دۈشمەنلىرىنىڭ قەلبىنى راسا خۇرسەن قىلىدۇ، باشقىلارنىڭ  نۇرغۇنلىغان ئىختىلاپلارنى بىر ياققا قەيرىپ قۇيۇپ بەزى مەسلىلەردە ئىتپاقلاشقانلىقىنى ئويلىنايلى  ! بىز ئاللاھنىڭ << ئى مۆئمىنلەر ھەممىڭلار بىرلىكتە ئاللاھنىڭ ئارغامچىسىغا مۇستەھكەم ئىسىلىڭلار ، ئىختىلاپلاشماڭلار >>دىگەن بۇيرۇقىغا ئەمەل قىلىپ ،ئىسلامدىكى ئىلمى مۇنازىرە ئەخلاقىغا ئەمەل قىلغان ئاساستا ئىلمى مۇناز ىرە قىلغان بولساق ، يۇقىردىىكى مۇنازىرىدىن كۆڭلۇم تازا بىئارام بولدى بىز ئىختىلاپقا ئەمەس ئىلىم-مەرىپەتكە ، ئىتتىپاقلىققا ھەر قانداق نەرسىدىن بەكرەك مۇھتاج ، ھەرقانداق بىر مۇسۇلمان كىشىنىڭ مۇسۇلمانلارنىڭ ھازىرقى ئەھۋالى توغرىسىدا ئويلىنىشى ، نۇرغۇنلىغان مۇھىم ،ئاساسلىق مەسلىلەرنى ھەل قىلىشقا تىرىششى ،ئىتپاقلىششى ۋە بۇ توغرىسىدا كەڭ مۇنازىرە سەھىپىللىرىنى ئىچىشى باش تارتالمايدىغان مەسئۇلىيتى .
بىز مۇسۇلمانلار چۇقۇم ئەڭ مۇھىم ئىشلارنى تۇنۇپ يىتىشىمىز ۋە ئۇ ئىشلارنىڭ ئالدىغا مۇھىملىقتا تۈۋەن ئىشلارنى قۇيىۋالماسلىقىمىز كىرەك . ھەر-بىر مۇسۇلماندا <<ئەۋلەۋىيەت >> يەنى قايسىنى بۇرۇن قىلىش چۈشەنچىسىسى يىتىلىشى ، قىممەتلىك ۋاقتنى مۇھىم ، ئەۋزەل ئىشلار بىلەن ئۆتكۈزىدىغان ھالەتنىڭ يىتىلىشى مۇسۇلمانلارنىڭ تەرەققىياتىغا زور تەسىر كۆرسىتىدۇ ؛
ئتتىپاقلىق كۈچ !
بىلىم كۈچ !
بىزنىڭ ھازىرقى دۇنيادىكى ئورنىمىزغا قاراپ باقايلى !
بىز ھازىر ئەڭ كۈچلىكمۇ ؟ ياكى ئاجىزمۇ ئويلۇنۇپ باقايلى !
ئاللا پۈتۇن مۇسۇلمانلارغا رەھمەت قىلسۇن !  
ئىمان-ئىتقادنى رىزىق قىلىپ بەرسۇن !
كۈچلۈك ئىرادە ۋە ئىتپاقلىقنى ئاتا قىلسۇن
ئىختىلاپلاشماسلىق ئۈچۈن باشقىلارغا يول قۇيۇش كىرەك ،
مۇنبەرداشلاردىن ئىختىلاپنى ئازايتىش ئۈچۈن  ئامال بار ئىختىلاپى مەسلىلەرنى ئاز يوللاشنى ، مۇنازىرىدە مۇنازىرە ئەخلاقىغا رۇئايە قىلىشىنى ئۈمۈد قىلىمەن

كىمىكى بىر كىشىنى فاسىق دىسە ئۇ كىشىدە شۇ سۇپەت تېپىلمىسا دىگىچۇگە قايتىدۇ ،ئىبارەت ئالماشقان بولسىمۇ ھەدىسنىڭ مەزمۇنى شۇ،بۇرادەر بىر بىرىمىزنى ئۇنداق سۆزلەر بىلەن ئاتاشمىساق ،ھەممىمىز بىر ئىتىقاتتىكى ئادەم ،ئۇسۇلىمىز ئوخشىمىسىمۇ يۇرەك بىر يانغا سوقىدۇ ،بىر نىشاننى ئىزدەيدۇ ،چىرايلىك پىكىر بىلەن مۇنبەرنى بېيىتساق ،
ئاللا ھەممىنى ياخشى بىلگۇچى.......................

ۋاھ ، دەھشەت ئىنكاسلار چۈشۈپتا .