- ئاخىرقى قېتىم
- 2011-7-4
- تىزىملاش
- 2010-9-5
- ھوقۇق
- 1
- توردا
- 163سائەت
- جۇغلانما
- 1331
- نادىر تېما
- 0
- يازما
- 225
- تېما
- 49
- توردا
- 163سائەت
- نادىر تېما
- 0
- دوست
- 5
- يازما
- 225
- تېما
- 49
|

جېنىم ئانا مېنى ئوقۇشقا ئەۋەتىڭ! مەن ئوقاي، سىزگە قەتئى ئېغىرچىلىقىمنى سالماي ئوقۇيمەن جېنىم ئانا! خوش بوپ قالاي جېنىم ئانا !........
بۇ كۆز ئالدىمدا يۈز بەرگەن بىر نەچچە يىل يىل ئىلگىرى تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپنى ئەلا نەتىجە بىلەن پۈتتۈرۈپ، ئىچكىرىدىكى مەلۇم بىر شەھەرنىڭ تولۇق ئوتتۇرا سىنىپىغا ئوقۇشقا چاقىرىق كەلگەن بىر يىتىم قىز ئوقۇغۇچىنىڭ تىزلىنىپ ئولتۇرۇپ ئېسەدەپ يىغلىغان ھالدا ئانىسىغا يېلىنىۋاتقان، ئائىلىدىكى تۆت جاننىڭ ئانىسى بولغان نامرات تۇل ئايالنىڭ بىر قۇلى بىلەن ئېغىزىنى تۇتقان ھالدا بىچارىلەرچە يىغلاۋاتقان كۈرىنىشى ئىدى.
ئائىلىسىدىكى ئېغىر قىيىنچىلىق سەۋەبىدىن قىزىنى ئوقۇشقا ئەۋەتەلمەيدىغانلىق خەۋىرىنى ئاڭلاپ، ئۆزتەۋەسىدىكى مائارىپ خىزمىتىنىڭ نەتىجىسىنىڭ تۆۋەنلەپ كىتىشىگە كۆڭلى قىيمىغان بىر قىسىم يېزا رەھبەرلىگى ۋە مەكتەپ مەسئۇللىرىمۇ دەل مۇشۇ نەق مەيدان ئۈستىدە تۇراتتى. بۇرۇن بۇنداق ئىشلارنى تېلىۋىزور ياكى كىتاپلاردىلا كۆرگەن بۇ كىشىلەر كۆز ئالدىدا بۇلىۋاتقان بۇ ئىشلاردا بىردەم قاراڭغۇ ھەم كونا غېرىبانە ئۆنىڭ ئۇياق بۇياقلىرىغا قاراشسا، بىردەم بىر-بىرىگە قارىشىپ بۇ ئۆيگە خاتا كىرىپ قالغانىقىنى توغىرىسىدا كۆزلىرى ئارقىلىق سۆزلىشىۋاتاتتى.
ھېلىمۇ ياخشى باغرى يومشاق ئاقكۆڭۈل سىنىپ مۇدىرى بىلەن سەگەك مەكتەپ مۇدىرى كۆڭلىدىكى مەلۇم بىر ئۆتىنىشىنى ئېغىزىدىن چىقارماقچى بولۇپ ئاستاغىنا يېزا رەھبەرلىرى تەرەپكە يۇرۇشۈپ ئۇلارنىڭ قولىغىغا بىرنىمىلەرنى پىچىرلىغاندىن كىيىن ئۇلارمۇ ئاستا باش لىڭشىتىشتى ھەم مائارىپقا مەسئۇل مۇئاۋىن يېزا باشلىقى ئارىدىكى بۇجىمجىتلىقنى بۇزۇپ ئىچكىرى تولۇق سىنىپلىرىغا قوبۇل قىلىنغان ئوقۇغۇچىلارنىڭ ياتاق ۋە تاماقىنىڭ يوقۇرى دەرىجىلىك تارماقلار تەرىپىدىن ھەقسىز ئورۇنلاشتۇرىدىغانلىقىنى، بۇ ئوقۇغۇچىغا يېزا ۋە مەكتەپ رەھبەرلىگى ئىگە بولۇپ، ئوقۇغۇچىنىڭ كىرا ھەققىنى كۆتۈرۈپ ئوقۇشقا ئەۋەتىدىغانلىقىى توغىرىسىدا ۋەدىلەرنى بەردى.
تۇل ئانا پۇتىغا ئېسىلىپ يىغلاۋاتقان بىچارە قىزىغا قاراپ، قىزىنى ئوقۇشقا ئەۋەتىشكە كۆڭلىدە قوشۇلغان بولسىمۇ بىراق قىزى ئوقۇشقا ماڭغاندىن كىيىنكى قىزىنىڭ ھەر ئايلىق ئانچە مۇنچە پارچە تۇرمۇش خىراجىتى ۋە ئوقۇش پۈتتۈرگەندىن كىيىنكى ئالى مەكتەپتە ئۆرلەپ ئۇقۇش ئىستىقبالى توغىرىسىدا كۆڭلىدە بىچارىلەرچە خىيالغا پاتقان ھالەتتە بىرئاز ئولتۇرغاندىن كىيىن قىزىنىڭ رىسىغىنى ئاللاھقا تاپشۇرۇپ ئوقۇشقا ئەۋەتىشكە ماقۇل بۇلۇپ باش لىڭشىتتى.
مەكتەپ ۋە يېزا مەلۇم خىراجەت چىقىرىپ قىزنى ئوقۇشقا يولغا سالغاندىن كىيىن، ھەر قېتىملىق تەتىل مەزگىلىىدە ئەقىللىق قىزنىڭ ھەقىقەتەن ئانىسى ۋە كۆپچىلىكنىڭ كۈتكەن ئۈمىدىنى يەردە قويماي تىرىشچانلىق بىلەن ئوقۇپ، سىنىپتا ھەممىنىڭ ئالدىدا ئۈزۈپ كىتىۋاتقانلىقىنى باشقا ئوقۇغۇچىلاردىن ئاڭلاپ تۇردۇق ۋە ئۇنىڭغا بارىكاللا ئوقۇدۇق.
بىر يىل ئۆتمەي خىزمەت سەۋەبى بىلەن يېزا باشلىغى، سىنىپ مۇدىرى دىگەندەكلەرمۇ ناھىيە مەركىزىگە ئانچە يىراق بولمىغان بۇ يېزىدىن بىر-بىرلەپ يوق بولدى. كۆزدىن يىراق، كۆڭۈلدىن يىراق دەپ ئىككى -ئۈچ يىللاردىن كىيىن مانا مۇشۇنداق يىتىم ۋە نامرات تىرىشچان بىرقىزنىڭ ئەينى ۋاقىتتا ئىنتايىن تەسلىكتە ئوقۇشقا ئەۋەتىلگىنىىمۇ ئاستا-ئاستا باشقىلارنىڭ ئېسىدىن كۆتۈرۈلۈپ كەتتى. يىتىم قىز باشقا ساۋاقداشلىرى بارغان جايلارغا بارالمىدى، مەكتەپ ئۇيۇشتۇرغان مەكتەپ سىرتىدىكى پائالىيەتلەردە بويۇن قىسىپ تۇرۇپ، ساۋاقداشلىرى يىگەننى يىيەلمىدى، ئىچەلمىدى ھەم كىيەلمىدى....
بولتۇر بۇ قىز ئوقۇغۇچى مىڭ بىر جاپالار بىلەن ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىق ھاياتىنى ئەلا نەتىجە بىلەن ئاخىرلاشتۇرۇپ ئالى مەكتەپ ئىمتاھانىغا قاتناشقان بولسىمۇ بىراق ئاخىرىدا يەنە بۇنىڭ قۇبۇل قىلغىنى ئىچىكىرى ئۆلكىدىكى مەلۇم بىر داڭلىق ئونۋېرستىتنىڭ ئوقۇش ھەققى ھەر يىللىقى 8مىڭ يۈەن بولغان مەلۇم بىر كەسىپنىڭ چاقىرىق قەغىزى بولۇپ، بىرىنچى يىلى بۇ قىزنى ئوقۇشقا يولغا سېلىشقا كىرا ھەققى ھەم مەكتەپكە تاپشۇرىدىغان بەزى خىراجەتلىرىنى قوشۇپ ھىساپلىغانداكەم دىگەندىمۇ 9مىڭ يۈەندىن كۆپرەك پۇل كىتەتتى. مانا ئەمدى بىچارە قىز ۋە ئۇنىڭ يالغۇز ئېتىزغىلا قاراشلىق نامرات ئائىلىسىدىكىلەرنىڭ دېمى بىراقلا ئىچىگە چۈشۈپ، ئۇنىڭ كۈنى دىگۈدەك قاتناش ۋەقەسىدە بىمەھەل تۈگەپ كەتكەن دادىسىنى ئەسلەش ۋە ئۇنىڭغا سېغىنىپ يىغلاش بىلەن ئۆتىۋاتاتتى. 12يىللىق جاپالىق ئەجىرىنىڭ چىكىتى مانا مۇشۇ 9مىڭ يۈەن بولۇش ئالدىدا تۇراتتى.
ئاۋال شەپقەتلىك ئاللاھ بۇ بىچارە قىزغا بولغان رەھمىتىنى ئايىمىدى. بىرقىسىم ساخاۋەتلىك قوللار قىزغا سوزۇلدى بىراق تاكى ئوقۇش پۈتكىچە ئەمەس مۇشۇ بىرىنچى يىلىدىكى ئوقۇش پۇلى مەسىلىسىلا ھەل بولدى، بۇ ساخاۋەتچىلەردىن بەزىلەرگە ھەقىقەتەن قايىل بولدۇم ۋە ئۇلارغا بولغان ھۆرمىتىم تېخىمۇ ئاشتى،( بۇ جەرياندا ئىسمى-جىسمىغا لايىق بولغان خوتەن ئېھسان يېزا ئىگىلىك پەن تېخنىكا تەرەققىيات چەكلىك شىركىتى جۈملىدىن شىېركەت باش مۇدىرى ئابدۇرەسۇل ئەپەندىگە ئالاھىدە رەھمىتىمنى بىلدۈرىمەن.) لېكىن يەنە بەزىلەر مەجبۇرىيەت ۋە ياكى باشقىلارنىڭ ئالدىدىكى خىجالەتچىلىك سەۋەبىدىنلا قولىنى سوزغان بۇلۇپ، بۇ نەتىجە كىشىنى ئانچە خۇشال قىلالمايتتى. مەيلى قانداقلا بولمىسۇن رەھىمدىل ئاللاھ بۇ شەپقەتلىك قوللارغا تېخىمۇ كۆپ بەرىكەت ئاتا قىلغۇسى ۋە ئۇلارنىڭ كۆڭلىگە تېخىمۇ كۆپ شەپقەت تۇيغۇسى ئاتا قىلغۇسى!
بولدى ، بۇجەرياننى كۆپ سۆزلىمەيلا قوياي، بۇ جەمىيىتىمىزدىكى مۇشۇنداق قىيىنچىلىقتىكى بىرقىسىم كىشىلىرىمىزنىڭ ئاددى بىر مىسالى خالاس. تېمىدىكى مەقسەتكە كەلسەك ، بۇ ئوقۇغۇچىنى يولغا سېلىشتا مەن نۇرغۇن كىشىلەرنى كۆردۈم، يەنە كىلىپ كۆرگەنلىرىمنىڭ كۆپۈنچىسى خېلى پۇللۇق بايلاردىن ئىدى. ئۇلار ئۈچۈن 8-10مىڭ يۈەننىڭ ھېچقانچە پۇل ئەمەسلىگىنىمۇ ئوبدان بىلەتتىم. بىراق ئەپسۇس........
نۆۋەتتىكى جەمىيەت ئەھۋالىغا قارايدىغان بولساق، نۇرغۇن تەرەپلەردە پۇلنىڭ قۇدىرىتىنىڭ ھەقىقەتەن ناھايتى زور ئىكەنلىگىنى ھىس قىلىشقا بولىدىكەن.
غەرپتىكى بايلار ئۆز بايلىقىنىڭ 3تىن بىرىنى ھەتتا پۈتۈن مال مۈلكىنى خەيرىيەت ئېھسان ئىشلىرىغا سەرپ قىلىدىكەن. بىراق بىزنىڭ ئەھلى مۇسۇلمان دەپ سانىلىدىغان ھاجى بايلىرىمىزغىچۇ؟؟ ئەجىبا بىزنىڭ ئىسلام دىنىمىزدىكى بىريىتىمنىڭ بېشىنى سىلاشنىڭ چەكسىز ساۋاپلىق ئىش ئىكەنلىگىنى ئەشۇ ناسارا، كاپىر لارچىلىك چۈشەنمەمدىغاندۇ؟ ئۇلارنىڭ مال دۇنياسى بىر يىتىمنىڭ بېشىنى سىلاش بىلەن كەملەپ كىتەرمىدى؟
يېقىنقى 10يىلدىن بىرى خوتەن دىيارىدا ئاللاھنىڭ رەھمىتى بىلەن، نەچچە ئەسىرلەردىن بىرى تاشلىنىپ ياتقان قاشتېشى سودىسى تويۇقسىز ئەۋجىگە چىقىپ قاشتېشىنىڭ باھاسى نۆۋەتتە كىشىنى ھەيران قالدۇرىدىغان دەرىجىدە يوقۇرى بولماقتا. مانا ھازىر خوتەن دىيارىدا قاشتېشىدىن ئىبارەت بۇ يوقۇرى كىرىملىك سودا تىجارىتىگە قىزىقمايدىغانلار بولمىسا كېرەك. نەگىلا قارىسىڭىز پالانى ئاخۇنغا پالانى جايدىن مانچە يۈزمىڭ يۈەنلىك ياكى مانچە مىلىيۇن يۈەنلىك تاشىتىن بىرسى چىقىپتۇ ، بۇنى مۇنچە مىلىيۇن يۈەنگە سېتىپتۇ دىگەندەك يۈزمىڭلىق ۋە مىلىيۇنلۇق پۇللارنىڭ گىپىنى ئاڭلاشقا بۇلىدۇ.
توغرا، قاشتېشى خوتەن دىيارىدا نۇرغۇن بايلارنى ۋۇجۇتقا چىقارغانلىقى راست. ئۇلارنىڭ مال دۇنياسى گەرچە ئەرەپ بايلاردەك ئۇنچە كۆپ بولمىسىمۇ بىراق ئەزەلدىنلا بىرەرمىڭ يۈەننىمۇ چوڭ كۆرۈپ كىلىۋاتقان بىز ئويغۇرلارغا نىسبەتەن ئېيتقاندا بۇ بايلارنىڭ پۇلى ھەقىقەتەن كۆپ. ئالدىنقى يىلى مەن خوتەنلىك مەلۇم بىر قاشتېشى سودىگىرىنىڭ 18مىلىيۇن يۈەن زاكات پۇل ئايرىغانلىقىنى ئاڭلىغان ئىدىم. (خۇتەندىكى بەزى تاشچىلارنىڭ ئادەتتە كۆزىمىز بىلەن كۆرۈپ تۇرىۋاتقان كۈندىلىك تاپاۋەت ئەھۋالىدىن قارىغاندا بۇنىڭغا ئىشىنىشكە بۇلىدۇ.) ئىسلام دىنى قائىدىسى بۇيىچە بولغاندا، پۇلى بارلارنىڭ ئۆزمالدۇنياسىغا نىسبەتەن زاكات ئايرىش لازىملىىقى ھەممەيلەنگە ئايان. زاكات كەلگەندىمۇ سۇدا سېتىق تىجارىتىگە ئىشلەتمەيدىغان مال دۇنياسىنىڭ 40تىن بىرىگە توغرا كىلىدۇ. دىمەك 18مىلىيۇن يۈەن زاكات ئايرىغان باينىڭ پۇلى ئاز دىگەندىمۇ 1 ملىيارتتىن ئاشقان مىلىيادىر ھىساپلىنىدۇ. بۇخۇتەندە بىر ئەمەس.
نۆۋەتتە خوتەن دىيارىدا بايلار ھەقىقەتەن كۆپىيىۋاتىدۇ، بىراق بۇ بايلارنىڭ پۇلى كۆپەيگەن بىلەن ئۇلارنىڭ ئاڭ سەۋىيەسى، بىلىمى يوقۇرىلىۋايماتىدۇ. ھەتتا بەزىلىرىنىڭ ئاڭ ۋە بىلىمى ئەكسىچە كەينىگە يېنىۋاتىدۇ. تاش كولاش جەريانىدا جەمەتلەر ئارا زىددىيەتلىشپ جىدەللىشىش، كوپ پۇلغا يارايدىغان تاشلار چىقىپ قالسا، بىر-بىرىنى ئۆلتۈرۈپ، جەسىدىگەتاش توپىلارنى تاشلاپ ، كان بېسىۋالغان ھالەت شەكىللەندۈرۈپ يالغان نەق مەيدان ياساش ئەھۋاللىرىمۇ كۆرىلىۋاتىدۇ. ئازراق پۇلنى كۆرۈش بىلەن ئۇلارنىڭ ئاچكۆزلۈك ۋەھاۋايى نەپسى يوقۇرى كۆتۈرۈلۈپ ئىشتىنىغا پاتمايۋاتقانلىرىمۇ ئازئەمەس. ئۇلار ئۈچۈن ئۆزئارا مەنلىك تالىشىپ بىر قانچە شەھەرلەردىن كاتتا ئۆيلەرنى ۋە ئېسىل ماشىنىلارنى سېتىۋېلىپ خۇتۇندىن بىر نەچچىنى كۆپەيتىش، بەزى ئۆز سىڭلىسى ياكى قىزىدەك ئوقۇغۇچى قىزلارغا ئايرۇپىلان بىلەتلىرىنى سېتىۋېلىپ، بىر نەچچە كۈندىلا پۈتۈن جۇڭگۇنى كىزىپ ئويناپ ئىشقى نەپسىنى قاندۇرۇش ئانچە چوڭ ئىش ھىساپلانمايۋاتىدۇ. ئۇلار ئاللاھنىڭ بۇ دۇنيادا ئۇلارغا بەرگەن مۇكاپاتىنىڭ سورىقىنى ئۇدۇنيادا قانداق بىرىشنى ئويلاشمايۋاتىدۇ. نۆۋەتتىكى ئۇلاردىكى پۇل خۇددى ئېشەككە مول بىلىم بىلەن يېزىلغان ئېسىل كىتاپنى ئارتىپ قويغانغا ئوخشايدۇ. ئۇلار بۇنىڭ قەدىرىنى ۋەئىشلىتىش يولىنى بىلمەيدۇ. ( ئەلۋەتتە، ئۆزىنىڭ پۈتۈن ۋۇجۇدى ۋە ئىشتىياقىنى پەقەت بىر ئاللاھ ئىگەمگىلا ئاتاپ، تاپقان مال-دۇنياسىنى توغرا يولدا ئىشلىتىپ كىلىۋاتقان تاشچى ھاجى ۋە يىگىتلىرىمىزمۇ ئاز ئەمەس.)
دىمەك، بىزنىڭ بىر قىسىم بايلىرىمىزنىڭ مال دۇنيا جەھەتتە ھەقىقەتەن باي دىگۈچىلىكى بار، بىراق مەنىۋى جەھەتتە ئۇلاردا ئېغېر دەرىجىدە مەدىنىيەتسىزلىك ، قالاقلىق، بىلمسىزلىك ئەھۋاللىرى بار. شەپقەتلىك ئاللاھ بىركۈنى ئۇلارنىڭ دىلىنى بىلىم نۇرى بىلەن يورۇتقاي!
ھازىر بىزدە نىمە كەم؟ بىزدە دەل بىلىم ۋە بىلمگە قابىل بولغان تالانىت ئىگىلىرى كەم ئەمەسمۇ؟ بىز نىمە ئۈچۈن تاپقان مال دۇنيالىرىمىزنىڭ ئاز بىر قىسمىنى بولسىمۇ مىللەتنىڭ كەلگۈسى ۋە يۈز ئابرويى ئۈچۈن ئىشلەتمەيمىز؟ مال دۇنيالىرىمىزنى مۇشۇنداق تۇتۇپ يېتىپ قانچىلىك پايدا ۋە ساۋاپقا ئىرىشمەكچىمىز؟
ئاللاھ ھەر بىر ئادەمگە ئۆزىگە چۈشلۇق بولغان رىسق ئاتا قىلغان، بىز ئۆزىمىزنىڭ قولىمىزدىكى يىتەرلىك پۇل مېلىمىز بىلەن باشقىلارنىمۇ ئاز-تۇلا مەنپەئەتلەندۈرسەك، ئىنسانىلىقتىكى ئۆز-ئارامىھرى-مۇھەببىتىمىزنىڭ ۋە ئۇيۇشۇشچانلىقىمىزنىڭ قانچىلىك كۈچىيىدىغانلىقىنى ياخشى تەسەۋۇر قىلىپ بېقىشىمىز كېرەك. ئۆز-ئارا مېھرى -مۇھەببەت ۋە ئۇيۇشۇشچانلىقنىڭ كەم بۇلىشىمۇ دەل بىزدىكى ئېغىر كەمتۈكلۈكنىڭ بىرى.
باشىلارغا خەيرى-ساخاۋەتلىك قوللىرىنى سۇنۇپ باققانلار بىلىدۇكى، باشقىلارنى خۇشاللىقا ۋە خاتىرجەملىككە ئىرىشتۈرۈپ، ئۇلارنىڭ خۇشاللىق ۋە ھۆرمەت تۇيغۇسى بىلەن قارىغاندىكى ئىپادىسىنى كۆرگەن ئادەمدىكى خۇشاللىقنىڭ ھۇزۇرى ئۇ ئالاھىدە ھۇزر ! بۇ ھۇزۇرنى تېتىمىغانلار چوقۇم تېتىپ بېقىشقا ئالاھىدە ئەرزىيدۇ! بۇ بەخىت، بۇ بەخىتنى باشقىلارغا تارقىتىشقا بولىدىغان بەخىت! بىراق بۇ بۇ قوللار مەقسەتسىز، مىننەتسىز ساپ دىللىق بىلەن بولىشى كېرەك.
باشتا ئېيتىلغان قىز ئوقۇغۇچىنىڭ دادسى ئائىلىسىدىكلەرنىڭ ھال ئەھۋالىمۇ خېلى يامان ئەمەس بۇلۇپ، ئۇلارنىڭ ئېيتىشىچە، بۇقىز ناۋادا پەننى مەكتەپتە ئوقۇماي دىنى مەكتەپتە ئوقۇغان بولسا ئۇنىڭغا ۋە ئائىلىسىدىكىلەرگە ياردەم قىلاتتىكەنتوق. بىراق بۇقىز پەننى مەكتەپتە ئوقۇغانلىقى ئۈچۈن ئۇنىڭغا ياردەم قلىش دۇرۇس بولمايمىش. لېكىن مەن بۇقىز بىلەن سۆزلىشىىش ۋە پىكىرلىشىىش جەريارنىدا شۇنى ھىس قىلدىمكى بۇقىزنىڭ دىنى ئەخلاق ۋە ئىسلامى شەرىئەت بىلىملىرى خېلى يوقۇرى بۇلۇپلا قالماي ھېلى ھەم ھازىرمۇ ئۆز زىممىسىدىكى ئىسلامى پەرىزلەرنى تولۇق ئادا قىلىۋاتقانلىقىنى بىلىشكە بۇلىدۇ.
ئاللاھ ھەممەيلەننىڭ كۆڭلىگە ئىنساپ دىيانەت ئاتا قىلغاي!
مەنبە ئۆزقەلىمىم
|
|