بۇ مەزمۇنلارنىمۇ تورداشلار ياقتۇرۇپ ئاڭلايدىغۇ دەيمەن .2 F4 g0 k( Y% W- W% G# o$ [/ F
7 f. q9 u2 b" Z* _ c" q' a
+ P- o k% T1 F9 _ D! p1 h
قان تىپى ۋە مۇناسىۋەتلىك بېلىملەر * T; v: X5 B% x0 U" g- L( X
+ X! X/ z$ I/ z- w8 T
قان تىپى بولسا قاننىڭ تۈرگە ئايرىلىىش ئۇسۇلى بولۇپ ،ئادەتتە قىزىل قان ھۆجەيرسىنىڭ يۈزىدە ئانتىگېن بار-يوقلىقىغا قاراپ بىكىتىلىدۇ .نۆۋەتتە دۇنيا بويچە قان تىپىنىڭ تۈرى30دىن كۆپرەككە يەتكەن بولۇپ،بۇنىڭ ئىچىدە ئەڭ ئاساسلىقى ABOۋەRhقان تىپى سېستىمىسدۇر .قان تىپى قان بېرىش قاتارلىق ئىشلاردا مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە بولۇپ ،ئوخشىمىغان قانلار ئۆز ئارا ئۇچراشسا قاننىڭ ئېرىپ كىتىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ .ھەمدە شۈك بولۇپ قېلىش،ھەتتا ئۆلشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ .كىچىك بالىلارنىڭ قان ئرىش كېسىلگە گىرىپتار بولىشىمۇ قان تىپى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك .
6 w& q4 _# N. P! Q uئادەملەرنىڭ قان تىپى ئىچىدەABOقان تىپى سېستىمىسى ئەڭ دەسلەپتە بايقالغان ،ھەمدەA,B,Cئۈچ خىل قان تىپى ئىنىقلاپ چىقىلغان كىيىنچە Cقان تىپى O گە ئۆزگەرتىلگەن .1930-يىلىغا كەلگەندەRhقان تىپى سېستىمىى بايقالغان .دىمەك قان تىپى سانى ناھايتى كۆپ بولسىمۇ يۇقارقى ئىككى قان سېستىمىسى كۆپ قىسىمنى ئىگەللەيدۇ .قالغانلىرى بولسا ناھايتى ئاز كۆرۈلىدۇ .
. y4 m, H# Z, a; m3 c5 ~& v' lشۇڭا دوختۇرخانىلاردىمۇ ئاساسلىق يۇقارقى ئىككى قان سېستىمىسىنى ئاساس قىلىپ تەكشۈرىدۇ.ناۋادا بىر ئادەمنىڭ قان تىپىABھەمدە مۇسبەت تىپلىق بولسا AB+ قىلىپ يېزىلىدۇ .
$ }- T( u! O {. E0 i1 e. KAقان تىپلىق ئادەمنىڭ قېنىدا Aتىپلىق ئانتىگېن بولىدۇ .شۇڭلاشقا A تىپلىق قان تىپى بولغان ئادەمگە A ياكى Oتىپلىق قاننى سالسا بولىدۇ . Bتىپلىق ئادەملەرگە بولسا Bتىپلىق ياكى Oتىپلىق قاننى سالسا بولىدۇ .ABقان تىپلىق ئادەمگە بارلىق قان تىپىنى سالسا بولىدۇ .ئەمما ABقان تىپى بار ئادەمگە قان ئىئانە قىلىشى كېرەك .Oتىپلىق قانغا ھەرقانداق قاننى سالسا بولىدۇ ،ئەمما Oتىپلىق قانغا چوقۇم Oتىپلىق قاننى سېلىش كېرەك .7 ?. m6 Y9 V d- [) J8 L
پۈتۈن دۇنيا بويچە Oقان تىپى ئەڭ كۆپ كۆرۈلىدۇ .ئەمما ياپونىيە قاتارلىق جايلادا بولسا Aقان تىپى ئاساسلىق قان تىپى ھېساپلىنىدۇ .ABOقان تىپىنىڭ تارقىلىشى رايون ۋە ئېرىق بويچە پەرىقلىق بولىدۇ .Rh- Rh+ قاتارلقلار بولسا Rh قان تىپى سېستىمىسنىڭ ئىككى تۈرى ،Rh- Rh+بولسا قان بېرىشتىكى مۇھىم ئۆلچەملەرنىڭ بىرى ،ئۇقۇشماستىن Rh-ئادەمگە Rh+ قان تىپىنى سالسا قۇبۇل قىلغۇچىنىڭ قېنى ئىرىپ كىتىپ ئۆلۈشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.ئۇنىڭدىن باشقا يەنە دۇنيادا ئاسالىقى Hhقان تىپى Pقان تىپى قاتارلىقلار بار .
# o& C P s Q8 hABOقان تىپى سېستىمىسىغا مۇناسىۋەتلىك بەزى ماتېرياللار : ئادەتتە ئاتا-ئانا بولغۇچى Oتىپلىق بولسا تۇغۇلغان بالىسىنىڭ قان تىپىمۇ چوقۇم Oبولىدۇ .ئەگەر ئاتا-ئانىنىڭ بىرسى ABبولسا بالىسىنىڭ قان تىپى Oبولىشى مومكىن ئەمەس .AۋەO قان تىپلىق ئاتا -ئانىدىن Bۋە ABقان تىپلىق بالىنىڭ تۇغۇلىشى مومكىن ئەمەس .Bۋە O قان تىپلىق ئاتا-ئانىدىن Aياكى ABتىپلىق بالىمۇ توغۇلمايدۇ .2 L! x0 g+ C4 W: z1 u- {" z" z6 u
تۆۋەندىكى جەدىۋەلگە قاراڭ1 a" [9 ?, f$ A& g% c- T1 Y% ]
4 k$ c$ _4 X( T6 H7 q" R, r) W
! B1 H8 q0 A+ v3 i# G: Q Y, T5 x& A
يۇقارقى جەدىۋەلدىكى ئاساالىق ئەھۋال بولۇپ ،باشقا ئەھۋاللامۇ كۆرۈلۈپ قېلىشى مومكىن .ئۇنداق ۋاقىتتا دوختۇرخانىدا تەكشۈرتۈش لازىم . |