بىلىملىكلەر بلوگى

ئۆزبېكلەر ئەسلى راستلا ئۇيغۇرلارمۇ؟ ئۆزبىك نامىنىڭ كېلىپ چىقىشى توغرىسىدا
خوجا نىياز يوللۇغ تېكىن

ئۆزبېك دىگەن نام ئالتۇن ئوردا خانلىقىنىڭ خانى ئۆزبەگ خان (1312-1342) نىڭ نامىدىن كەلگەن.يەنى 1312-يىلى مەنگۈ تۆمۈرنىڭ نەۋرىسى(توغرۇلچە خا...

ئوسمان تۈرك ئىمپېرىيىسىنىڭ ھالاكىتى ! 1914-يىلى7-ئاينىڭ 28-كۈنى 1-دۇنيا ئۇرۇشى باشلاندى.گېرمانىيە ،ئاۋستىرىيە-ۋېنگىرىيە، ئوسمان ئىمپېرىيىسى بىرلەشتى ۋە ئىتىىپاقداش دۆلەتلەر بۇلۇپ ئۇيۇشتى.ئەنگىلىيە،فرانسىيە،ۋە روسىيە ئانتانتا دۆلەتلەر گورۇھىنى شەكىللەن...

تەكلىماكان بولسا ئۇيغۇرچىدە «بارسا كەلمەس،تەكتى ماكان»دىگەن مەنىلەردە بولۇپ،«ھالاكەت دېڭىزى»دەپمۇ ئاتىلىدۇ.تەكلىماكان چوڭ قۇملۇقى بولسا دۆلىتىمىز چىگرىسى ئىچىدىكى ئەڭ چوڭ قۇملۇق بولۇپ ،نۆۋەتتە دۆلەت ئىچى-سىرتىدىكىلەرنىڭ ساياھەت ...

قەدىمقى ئۇيغۇرلار


قەدىمكى ئۇيغۇرلار مەركىزى ئاسىيادا قەدىمقى زامانلاردىن تارتىپ شەھەر تۇرمۇشى كەچۇرۇپ كەلگەن ئەڭ مەدەنى خەلقلەرنىڭ بىرسى.
                      ---------------...

شىنجاڭدا ھازىرغىچە بايقالغان ۋە قوللىنىلغان قەدىمقى يېزىقلارنىڭ ئەھۋالىدىن قارىغاندا ئاساسلىقى تۆت چوڭ تىل سېستىمىسىغا تەۋە.يەنى :ھېندى-ياۋرۇپا تىل سېستىمىسى، ئالتاي تىلسېستىمىسى ، خەن-زاڭ تىل سېستىمىسى ۋە سام-ھام تىل سېستىمىسىدىكى 18 خىل تىل قوللىنىلغ...

بورتالا ئوبلاستى  جىڭ ناھىيسى ئىپنۇر كۆلى ئەتراپىدىكى يەنى قەدىمقى يىپەك يۇلى ئەتراپىدىن بۇنىڭدىن 3000- 4000 يىل بۇرۇنقى تاش قۇرال بايقالدى .   ئۇندىن باشقا ئارخولۇگىلار شۇ ئەتراپتىن يەنە مىس تەڭگە ۋە فارفۇر قاچا - قۇچا پا...

يۇنۇسجان ئىلى

 

 يېقىنقى يىللارغىچە شىنجاڭدىن كونا تاش قۇرال دەۋرىگە ئائىت خارابە ئىزلار تېپىلمىغاچقا ، شىنجاڭدا ياشىغان قەدىمقى ئىنسانلار توغرىسىدا بىرەر ئىلمىي يەكۇن  چىقىرىلمىغاندى . ئەمما 80 – يىللارنىڭ ئ...

قەدىمقى تۇرك يىزىقى تۇرك-رونىك يىزىقى ياكى ئۇرخۇن-يىنسەي يىزىقى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. مەزكۇر يىزىقنىڭ كەڭ كۇلەمدە ئىشلىتىلگەن دەۋرى تەخمىنەن مىلادىيە 6-ئەسىردىن 9-ئەسىرلەرگىچە بولغان بولسىمۇ، ئەمما ئۇنىڭ ئۇيغۇر ۋە تۇركى خەلقلەر ئارىسىدا شەكىللىنىش مەنبىئىنى ...

ئىدىقۇت ئىلى قىتانلارنىڭ ھۈكۈمىرانلىقىدىن قۇتۇلۇپ، مۇڭغۇل ئىلى بىلەن ئىتتىپاق تۈزۈشكەندىن كىيىن، ئىدىقۇت خانى بىلەن مۇڭغۇل خانى ئۆز-ئارا قۇدۇلىشىپتۇ. مۇشۇ ۋاقىتتا مۇڭغۇل ئىلىنىڭ خاقانى چىنگىزخان قىزى ئالتەن بەكە (مۇڭغۇل تىلىدا ئالتۇن دىگەن مەنىدە) نى ئ...