يېڭى دېھلى ئەڭ ياخشىسى بېيجىڭ بىلەن ئۆزەڭگە سوقۇشتۇرمىغىنى تۈزۈك
سىكوتىيا.ۋاتىس
ئىسپانىيە ياۋرۇ-ئاسىيا ئوبزورلىرى تورىنىڭ 19-ئاۋغۇستتىكى ماقالىسى . ئەسلى تېمىسى: ئاسىيادىكى ھىندىستان-جۇڭگو ئامىلىدىكى جۇڭگونىڭ ئاسىيادىكى ، بولۇپمۇ دۇنيادىكى يېتەكچىلىك ئورنى ئىنكار قىلغىلى بولمايدىغان ئەمەلىيەت . بۇ خىل رېئاللىق مۇنداق ئىككى خىل ئەھۋالنى پەيدا قىلىدى .بەزىلەر جۇڭگونى تەھدىت دەپ قارىغان بولسا، يەنە بەزىلەر جۇڭگو بىلەن ھەمكارلىشىشنى خالاۋاتىدۇ . ئامېرىكا بولسا دۇنيادىكى بىردىن بىر پۈتكۈل يەر شارىغا تەسىر كۆرسىتىۋاتقان دۆلەت دەپ قارىلىدىغان بولغاچقا ، تەبىئىيكى ، جۇڭگونى تەھدىت ھېس قىلىدۇ . ۋاھالەنكى ، بېيجىڭ ئەزەلدىن تىنچلىقنى تەكىتلەپ كەلدى ، ھەرگىزمۇ ۋاشىنگىتون دەپ كېلىۋاتقان مۇتتەھەملەردىن ئەمەس . شۇڭلاشقا جۇڭگونىڭ ئاسىيا ۋە ئافرىقىدىكى ئىشلىرى شۇنداق يۈرۈشىۋاتىدۇ .
جۇڭگوغا شۇنىسى ئېنىقكى، غەرب دۆلەتلىرى يولغا قويۇۋاتقان «دېموكراتىيە»نىڭ ئۆلچىمىدە ، ئۇلارنىڭ ھەرىكىتى دەل ئۇنىڭ ئەكسىچە بولىۋاتىدۇ ، جۇڭگو ئامېرىكنىڭ 100 مىڭ كىشىلىك قوشۇنىنىڭ شەرقىي شىمالىي ئاسىيادا تۇرۇۋاتقانلىقىنىمۇ ئېنىق بىلىدۇ . ئەگەر جۇڭگو ئۇنىڭ ئالدىدىكى ئامېرىكا-ياپونىيە ئىتتىپاقداشلىقىدىن ئازابلانغان بولسا ، مانا ئەمدىلىكتە بۈگۈنكى كۈندە ئامېرىكا-ھىندىستاننىڭ قول تۇتۇشۇپ جۇڭگوغا تاقابىل تۇرۇش خىرىسىغا دۇچ كېلىۋاتىدۇ . بۇ خىل ئىشەنمەسلىك ھەربىي ئىشلار ۋە ئىقتىسادىي كۈچنى زورايتىشقا تۈرتكە بولىدۇ ، ئەلۋەتتە . بېيجىڭمۇ بەكلا قەتئىلىشىپ كەتتى ، غەرىبنىڭ ئۆلچىمىگە باش ئېگىشى پەقەتلا مۇمكىن ئەمەس . ئامېرىكا مۇۋەپپەقىيەتلىك ھالدا ھىندىستاننىڭ مىللەتچىلىك مۇداپىئەسىدىن ئۆزىنى چەتكە ئېلىپ ، يېڭى دېھلىنى جۇڭگوغا قارشى تۇرۇشقا كۈشكۈرتىۋاتىدۇ . بىراق ھىندىستان ئامېرىكىنىڭ بۇيرۇقىغا ئاسانلىقچە بوي سۇنغۇنى بىلەن ، جۇڭگو بىلەن ئۈزەڭگە سوقۇشتۇرىدىغانغا ھەقىقەتەنمۇ ماجالى يوق ، ئامېرىكا بولسا كۈچىنىڭ بېرىچە ھىندىستاننى مۇشۇ ئىشقا رىغبەتلەندۈرىۋاتىدۇ .
ئامېرىكا بىلەن ھىدىستان مەيلى قانداق پىلان تۈزىسۇن ، جۇڭگونىڭ نىشانى ناھايىتى ئېنىق ، ئۇ بولسىمۇ ئۆز دۆلىتىنىڭ ھەربىي ۋە ئىقتىسادىي كۈچىنى ئۆزلۈكسىز زورايتىپ ، تەسىر كۈچى دائىرىسىدىكى ئىتتىپاقداشلىرىغا تەسىر كۆرسىتىش . شۇ ئارقىلىق ھەمراھلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا ، مۇشۇنداق قىلىشنىڭ غەرىبنىڭ داۋراڭ سېلىپ كۆپتۈرۈۋاتقان ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىدىن تېخىمۇ ياخشى ئىكەنلىگىگە كاپالەتلىك قىلىشتىن ئىبارەت . غەرب دۆلەتلىرى نام-ئاتاقتا باشقا دۆلەتلەر بىلەن ھەمراھلىق مۇناسىۋىتى ئورناتقىنى بىلەن ، ئەمەلىيەتتە ئاستىرتىن دوستلىرىغا بۇزغۇنچىلىق قىلىدۇ .
جۇڭگونىڭ دوسىتلۇق چەمبىرىكى ئۆزلۈكسىز زورىيىۋاتىدۇ ، مانا بۇ سېلىنما بىلەن جاۋاب قايتۇرۇشنىڭ مەھسۇلى . جۇڭگو پاكىستاندا گۇادار پورتىنى ياساپ بولدى ، بېرمىغا ياردەملىشىپ بېرما پورتلىرىنىڭ ئىقتىدارىىنى يۇقىرى كۆتۈرۈپ بەردى . بېرمىنىڭ بېنگال قولتۇقىنى بويلىغان ناھايىتى ئۇزۇن دېڭىز قىرغىقى لىنىيەسى بار ، جۇڭگو مانا مۇشۇ ئۇزۇن دېڭىز قىرغىقى لىنىيەسىنى بويلاپ بازا ئورۇنلاشتۇرسا تامامەن بولىدۇ . ھىندىستان يەنە جۇڭگونى ئىراۋۇد دەرياسى كارىدورىغا كىرىۋالدى ، ھىندىستاننى مۇۋەپپەقىيەتلىك ھالدا قورشاۋغا ئېلىۋالدى دەپ نارازى بولىۋاتىدۇ .
جۇڭگونىڭ جەنۇبىي ئاسىيادا ناھايىتى ئىشەنچىلىك ئىتتىپاقداشلىرى بار ، جەنۇبىي ئاسىيادىكى بارلىق دۆلەتلەرنىڭ ھەممىسى ھىندىستاننىڭ ئۆكتەملىك قىلىشتەك پوزىتسىيەسىدىن جاق تويۇپ كەتتى .شۇڭلاشقا ئۇلار ئۆزلىگىدىن يېڭى ھەمراھ ئىزدەپ قارشىلاشماقچى بولىۋاتىدۇ ، جۇڭگو ئەلۋەتتە بۇ ۋەزىپىنى ئۈستىگە ئېلىشىنى خالايدۇ .جەنۇبىي ئاسىيا دۆلەتلىرىنىڭ بېيجىڭغا يېقىنىلىشىشىغا ئەگىشىپ ، يېڭى دېھلىنىڭ بۇ رايوندىكى نىشانلىرىىمۇ پەيدىن پەي تارىيىۋاتىدۇ . روشەنكى ، ئەگەر ھىندىستان غەرىبنىڭ نىيىتى بويىچە جۇڭگوغا جەڭ ئېلان قىلىشقا ئورۇنسا ، ئۇ چاغدا سەۋر-تاقەتنىڭمۇ چېكى بولىدۇ ، جۇڭگو يۇقىرقى دۆلەتلەردىن پايدىلىنىپ ھىندىستانغا تاقابىل تۇرىدۇ ، بۇنىڭ بىلەن ھىندىستاننىڭ ھەر تەرەپلىمىلىك دىپلوماتىيەسى ناھايىتى تېزلا چا-چېكىدىن ئاجىراپ كېتىدۇ .
ئەخمەت ساتتار تەرجىمىسى
يوللىغان ۋاقتى 2012-8-24 11:54:38
