بالىلار پىسخكىسىغا دائىر بلىملەر (توردىن توپلىغان)

alwaris

ئورۇنسىز جىدەل قىلغان بالىلارغا قانداق مۇئامىلە قىلىش كېرەك؟
% L4 H' S4 V" t: y$ n3 hبەزى بىر قىسىم بالىلار كىچىككىنە ئىشلارنى دەپ قاتتىق ئاچچىقلىنىپ، بىر ئۇنىڭغا بىر بۇنىڭغا ئېسىلىپ، ھەمىشە بىر خىل ھالىتىنى ساقلىماي، دائىم جىدەل قىلىپ، قائىدە چۈشەنمەي، ئادەمنى بىزار قىلىدۇ، نەسىھەت قىلسىمۇ ئاڭلىمغاندا، ئائىلە باشلىقى بېشى قاتتىق ئاغىرىپ كەتكەندەك ھېس تۇيغۇدا بولىدۇ. بالىلارنىڭ بۇنداق ئورۇنسىز قىلمىشغا قارىتا ئائىلە باشلىقى زادى قانداق مۇئامىلىدە بولۇشى كېرەك؟
1. ئائىلىدە تەربىيىلەش كۆز قارىشىنى ئۆزگەرتىش. ناۋادا ئاتا- ئانىلارنىڭ بالىلارغا قويغان تەلىپى بەك يۇقىرى بولۇپ كەتسە، بالىلارنىڭ يۈكى ئېشىپ، دائىم جىددىلىشىدىغان، ئۇنىمىغان ئەھۋالدا بالىلاردا ھەمىشە ئورۇنسىز جىدەل قىلىدىغان ھالەت شەكىللىنىدۇ، شۇنىڭ ئۈچۈن ئائىلە باشلىقى ئائىلىدە بالىلارنى تەربىيىلەش كۆز قارىشىنى ئۆزگەرتىپ، بالىلارنىڭ كۆڭلىدىكىنى بىلىشكە تىرىشىپ، بىر خىل تىنچ بولغان روھى كەيپىياتىنى ساقلىشى كېرەك.
* ]4 W* T, ]0 V& G& N) U( u. E2. مۇكاپاتلاش ئۇسۇلىنى ئۆزگەرتىش كېرەك. ئاتا-ئانىلار بالىلارنىڭ ماددىي ئىھتىياجىنى قاندۇرۇشنى بالىلارنى ئۆگىنىشكە ئىلھاملاندۇردىغان ئۇسۇل قىلىۋالماسلىقى كېرەك. بۇخىل ئۇسۇل بىلەن تەربىيىلەنگەن بالىلارنىڭ ماسلىشىش ئىقتىدارى كۈچلۈك بولمايدۇ، ئوڭۇشسىزلىققا بەرداشلىق بېرىش كۈچى ئاجىز بولىدۇ. ئاتا-ئانىلار بالىلار بىلەن كۆپرەك پىكىر ئالماشتۇرۇپ، ماددى مۇكاپات بىلەن مەنىۋى مۇكاپاتنى بىرلەشتۈرۈشى كېرەك.
3 z: I5 R, D% ]" ?3 T3. بىرلا يولدا ئوڭۇشلۇق بولىدۇ دەپ قارىماسلىق كېرەك. بالىلار ئورۇنسىز جىدەل قىلغان ۋاقىتتا، ئائىلە باشلىقى گەپ تېمىسى ۋە كەيپىياتىنى ئۆزگەرتىشى كېرەك، ياكى بولمىسا قەستەن سوغۇق مۇئامىلىدە بولۇپ، بالىلارغا بۇخىل ئورۇنسىز جىدەلنىڭ ھىچقانداق نەتىجىسى بولمايدىغانلىقنى ھېس قىلدۇرۇپ، ئۆزلىكىدىن بۇنداق يامان قىلىقنى تۈگۈتۈش لازىم.
5 V. [3 @3 W. L% h! J% v( Y4. مۇۋاپىق بولغان مەغلۇبىيەت تەربىيىسى ئېلىپ بېرىش كېرەك. بىرىنچىدىن، مەقسەتلىك ھالدا بالىلارنىڭ قەلبىدە بەرداشلىق بېرىش ئىقتىدارىنى مەشىق قىلدۇرۇپ، ئۆز-ئۆزىنى تونۇش ئىقتىدارىنى يېتىلدۈرۈشكە دىققەت قىلىش كېرەك. ئىككىنچىدىن، بالىلاردا مۇستەقىل ھەرىكەت قىلىش ئىقتىدارىنى يېتىلدۈرۈش لازىم. ئۈچىنچىدىن، ئۆزىگە ئىشىنىش، ئۆزىنىڭ ئىرادىسنى كونترول قىلىش ئىقتىدارنى يېتىلدۈرۈش كېرەك.
( ?* R6 ]: j" R. O
' b+ ^% a! q7 G$ B8 }0 H$ vبالىڭىزغا ئۇخلاشتىن بۇرۇن ھېكايە ئېيتىپ بېرىشنى ئۇنتۇماڭ.
1 q+ [: @; s5 d2 Qئامېرىكىلىق ئالىملارنىڭ تەتقىقات دوكلاتىدا مۇنداق دېيىلدى : ‹‹كىتاب ئوقۇش بالىلارنىڭ ئەقلىي كۈچىنى زورايتىپلا قالماستىن ، ئۇلارنىڭ سودا قىلىش ئىقتىدارىنىمۇ كۈچەيتىدۇ . بالىلارغا ئۇخلاشتىن بۇرۇن ھېكايە ئېيتىپ بېرىش ، ئۇلارنى كىتاب ئوقۇشقا قىزىقتۇرۇش ماھىيەتتە بالىلارنىڭ ئىجتىمائىيەتكە ئاسانلا ماسلىشىشىغا ياردەم بېرىدىغان ياخشى چارە›› .
   تەتقىقات دوكلاتىدا يەنە مۇنداق دېيىلدى : ‹‹ كىچىكىدىن باشلاپلا ئاتا–ئانىسى ئوقۇپ بەرگەن كىتابقا قۇلاق سېلىپ ئادەتلەنگەن بالىلاردىكى تىل ئىقتىدارىنىڭ تەرەققىياتى بەك تېز بولىدۇ ، ھەتتا شۇنىڭدىن كېيىنكى تەرەققىيات داۋامىدىمۇ تىل بىلەن ئىپادىلەش ئەۋزەللىكى باشقىلارنىڭكىدىن ياخشى بولىدۇ . بالىلارنىڭ كىتابقا ئامراق بولۇشىدىكى يەنە بىر سەۋەب شۇكى ، ئۇلار ھەر قانداق ياخشى كىتابتىن ئۆزى ياخشى كۆرگەن كىشلەر بىلەن تەڭ بەھرىمان بولۇشنى ئارزۇ قىلىدۇ›› .
# c7 O$ k1 r! Y3 y( c; ]   بالىلارغا زادى قانداق ئۇسۇلدا ھېكايە ئېيتىپ بەرسە ئەڭ ياخشى ئۈنۈمگە ئىگە بولغىلى بولىدىغانلىقى ھەققىدە گەپ بولغاندا ، مۇتەخەسسىسلەر تەكلىپ بېرىپ مۇنداق دېيىشتى : ‹‹ ئاتا–ئانىلار بالىلىرى ئۇخلاشتىن بۇرۇن كىتاب ئوقۇپ بەرمەكچى بولسا ، چوقۇم كىتابنى تەسىرلىك ۋە جانلىق ئوقۇشقا ئەھمىيەت بېرىشى كېرەك . قايتا–قايتا ئوقۇپ ئۇلارنى ئىلھاملاندۇرۇشقا تۈرتكە بولۇشى ، ھەر خىل پېرسوناژلارنى دىيالوگىنى شۇلارغا خاس تاۋۇشتا ئىپادىلەشكە تىرىشىشى لازىم


! [, h" |9 z0 B2 x6 q$ }ئىكىكى ياشىلىق بالىلار قايسى خىل ھەرىكەتكە ئەڭ ئامراق؟
ئىككى ياشىلىق بالىلارنىڭ يىېتىلىشى ناھايىتى تېز بولىدۇ ، بولۇپمۇ ئۇسىتىخان ۋە مۇسىكۇللىرىىنىڭ يىېتىلىشى كۆرنەرلىك ھالدا بولۇپ ، بالىلارنىڭ ماڭدىغان ، يۈگۈرەلەيدىغان ، سەكرەيدىغان پائالىيەت سورۇنى نىسىبەتەن كەڭ بولىدۇ . ئاددىي ھالەتىتىكى ئۆي ئۇنىڭ ئىېھىتىياجىنى قاندۇرالمايدۇ . شۇڭا ، بالىلار سىرتقا چىقىپ ، تەنتەربىيە پائالىيەتىلىرى بىلەن مەسىلەن .. ئۈچ چاقىلىق بالىلار ۋىېلىسىپىتى مىنىش ، گۈلەڭگۈچ ئۇچۇش ، تىېيىلىپ ئويناش قاتارلىق پائالىيەتلەرگە ئىنىتايىن ئامراق بولىدۇ . بۇلار بۇ ياشىتىكى بالىلارنىڭ ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان پائالىيەتىلىرى ، ئۇنىڭدىن باشىقا ئوغۇل بالىلار پۇتبۇل ۋە ۋالىبول ئويناشىقا قىز بالىلار تەپكۈچ ۋە قۇم خالىتىسى ئويناشىقا ئامراق كىېلىدۇ . بۇ خىل پائالىيەتلەر ئارقىلىق بالىلارنىڭ ئۇسىتىخان ۋە مۇسىكۇلىلرىنى چىېنىقىتۇرۇپلا قالماسىتىن ، يەنە ھەرقايسى ئەزلارنىڭ ئېلاسىتىكىلىقى ۋە پائالىيەتچانىلىقىنى مەشىق قىلىدۇرغىلى . ئەگەر  ئوخشاش ياشىتىكى دوسىتىلىرى بىلەن بۇ خىل ئويۇنلارنى ئويىنىسا ، يەنە بالىنىڭ ئامىمىۋى مۇناسىۋەت ئىقىتىدارىىنى  يىېتىلىدۈرگىلى بولىدۇ . بىراق ،بۇ خىل پائالىيەتلەردە چوقۇم بىخەتەرلىككە دىققەت قىلىش كېرەك .

1 M% @2 q% Z% k9 e* W8 Gئىكىكى ياشىلىق بالىلارنىڭ ئەقىلىي قابىلىيىىتىنى قانداق ئىچىش كېرەك؟
/ K! `+ H+ E# C" I! \4 r& p! e بالىلار ئىككى ياشىقا كىرگەندىن كىېىين ئەقىلىي قابىلىيەت جەھەتتە مۇئەييەن دەرىجىدە ئاس سالىدۇ ، ئىلىگىرىكى ئاددىي ، پاسىىپ ، دوراش شەكىلىدىكى ئەقىلىي ئىقىتىدارىنى ئىېچىش ماس كەلمەي قالىدۇ . بۇ ۋاقىتىتا بالىلارغا ئويلىنىدىغان ، تەپەككۇر قىلىدىغان ، قاتىنىش تۇيغۇسىدا بولىدىغان ئۇسۇلىلارنى قولىلىنىپ ، ئەقىلىي ئىقىتىدارنى ئىېچىش كېرەك . بۇ خىل ئۇسۇل ئارقىلىق بالىلارنىڭ ئىقىتىدارىنى تولۇق جارى قىلىدۇرۇپ ، تەسەۋۇر قىلىش ئىقىتىدارى ۋە يىېڭىلىق يارىتىش روھىنى يېتلىدۈرۈشكە ، بالىلارغا غەلىبە تۇيغۇسى ۋە ئۆز ئۆزىدىن پەخىرلىنىش تۇيغۇسىىىنى ھىېس قىلىدۇرغىلى بولىدۇ . بۇ مەزگىلىدە ، بالىلارنىڭ ئەقىلىي ئىقىتىدارىنى ئىېچىشىىتىكى ئاساسىلىق ئۇسۇل ھىېكايە سۆزلەش ، رەسىمىلىك ژۇرنال كۆرىسىتىش ۋە ھىېسابلاشىنى ئۆگىتىشىتىن ئىبارەت . ئومۇملاشتۇرۇپ ئىېيتىقاندا ، خىلمۇخىل ئۇسۇلىلارنى قولىلىنىش ئارقىلىق بالىلارنىڭ ئەقىلىي ئىقىتىدارىىنى ئىېچىپ ، بالىنىڭ ئازادە مۇھىت ئىچىدە پەخىرلىنىش كەيىپىياتى ئىچىدە يىېتىلىشىگە شارائىت ھازىرلاپ بىېرىش كېرەك .
) ?) e1 W+ p+ F! y. O2 l
9 w# p; N# z8 J
# d# V6 p& W- F8 p5 Aپەرزەنىت تەربىيلەشىتىكى سىرلار
1 . ھەرقانداق ۋاقىتتا تولۇپ تاشىقان ئۈمىد بىلەن قاراڭ .
2 . ئادەتتە بالىڭىزنىڭ نىېمىنى ياخشى كۆردىغانىلىقىنى چۈشەنىسىڭىز ، بالىڭىزنى خۇشال قىلالايسىز .
; k% C$ r, d+ j8 k3 . بالىڭىزنى دائىم ئىلىھاملاندۇرۇڭ ، بالىڭىز ئوڭۇشىسزلىققا ئۇچرىغاندا سوغۇق سۇ سەپمەڭ .
1 |3 X; v( F$ O* i4 . بالىڭىزغا قىلىش تەلەپ قىلىنىغان ئىشلارنى ئالدى بىلەن قىلىپ كۆرىسىتىڭ .
/ b# P& n3 l9 {! n: `9 O2 d% d5 . بالىڭىز ئالدىدا ئىېرىڭىز بىلەن تاكالاشىماڭ .
5 `8 D8 l/ z4 p0 u6 . بالىڭىزغا بوۋا مومىلىرنىڭ يامان گىېىپىنى قىلىماڭ .
7 . خاتالىقىنى بالىڭىزنىڭ ئۆزىگە ئىقىرار قىلدۇرۇڭ .
: [3 R0 g  C0 g& V; x8 d& s8 . باشىقىلارنىڭ ئالدىدا بالىڭىزنىڭ يۈزنى چۈشۈرمەڭ .
9 . باشىقىلار بالىڭىزنىڭ كەمچىلىكىنى كۆرسەتكەندىدە يان باسىماڭ .
* O7 z: A- ^6 N, `# T' @10 . بالىڭىزنىڭ سورىغان سوئاللىرىغا قارىتا سەمىمىي بولۇڭ بىلىگەنىنى بىلمەن ، بىلىمىگەنىنى بىلىمەيمەن دەڭ .
11 . بالىڭىزنى پات پات ساياھەتلەرگە ئىېلىپ چىقىڭ .
12 . بالىڭىزغا ئەركىن پائالىيەت قىلىدىغان ۋاقىت ئاجرىتىپ بىېرىڭ .
13 . ھەركۈنى بالىڭىزنى سىرتقا ئىېلىپ چىقىپ ئايلاندۇرۇڭ .
14 . بالىڭىزنى ئىش قىلىغاندا ئاكىتىپ قىلىشىقا ، ئوڭۇشىسزلىققا ئۇچرىغاندا بەل قويۇۋەتمەسىلىككە ئىلھاملاندۇرۇڭ .
15 . بالىڭىز بىلەن دائىم ھەرخىل مەسىللەر ئۈسىتىدە مۇلاھىزە ئىېلىپ بىېرىپ ئىككى تەرەپىنىڭ ئىدىيە ھىېسىيات ئالاقىسىنى كۈچەيتىڭ .
16 . بالىڭىز سىزدىن سوئال سورىغاندا ھەرقانچە ئالدىراش بولىسىڭىزمۇ سەۋىر چانىلىق بىلەن ئاڭلاڭ .
17 . بالىڭىزنى تەنىقىدلىگەندە ، بالىڭىزنىڭ چۈشەندۈرۈش ۋە ئىنىكاسىىنى ئاڭلاپ كۆرۈڭ .
# T5 }" X" ?& m18 . بالىڭىزغا سەن دېگەن دۆت ھىېچىقانداق ئىشىنى قاملاشتۇرالمايسەن دېگەندەك گەپلەرنى قىلىماڭ .
: [) O* U6 y2 m7 R6 ^' J! h19 . بالىڭىزنىڭ بىېسىمىنى ئازايتىپ ، بالىڭىزغا تاللاش ۋە ھۆكۈم قىلىش پۇرىسىتى بىېرىڭ .
) s  x7 Q& `: g* b8 A) U20 . بالىڭىزغا ۋەدە قىلىغان ئىشىنى چوقۇم قىلىپ بىېرىڭ .
$ s! |$ ]6 V  V* l0 w, }3 m( f6 B21 . بالىڭىزنىڭ دوسىتىلىرىنىڭ ئۆيىڭىزگە كىېلىپ ئوينىشىنى قارش ئىېلىڭ
22 . بالىڭىزنىڭ كەيىپىياتىنىڭ ئۆزگرىشىگە دىققەت قىلىپ ، كۆڭلىدىكى تەلەپ ئىھىتياجىنى چۈشىنىۋىېلىڭ .
23 . بالىڭىزغا ئويۇنچۇقىنى ھەددىدىن زىيادە كۆپ ئىېلىپ بەرمەڭ .
24 . بالىڭىز شوخلۇق قىلىسلا ۋاقىراپ قورقۇتماڭ .
# G& F- y1 G; O1 n2 U25 . مۇئەللىمى بىلەن دائىم ئالاقىلىشىپ تۇرۇڭ .
26 . بەزى ئىشىلاردا بالىڭىزنڭىمۇ پىكىرىنى ئاڭلاپ قويۇڭ .
27 . بالىڭىز خاتالىق ئۆتكۈزگەندە ئۆتۈپ كەتكەن ئىشلارنى تەكىتىلىمەڭ .
28 . بالىڭىزغا بىېسىم ئىشلەتمەڭ .
  F; L# `7 {: \8 r+ C29 . بالىڭىزغا قاتىتىق قول بولۇش بىلەن بىرگە يەنە ئازاراق ئەركىنىلىكىمۇ بىېرىڭ .
30 . شارائىتىڭىز يار بەرسە ، بالىڭىزنىڭ ئۆيىنى ئايرىم قىلىپ بىېرىڭ .
& R2 W* j# d. H+ S

360

بىر ئۇقۇپ چىقاي ...رەھمەت