قۇش ھەيكىلى

قۇتتگېن

دوسلار ئۆزۇم يازغان ھىچيەردە ئىلان قىلدۇرمىغان شىئىرلىرىمدىن بىر پارچە داستان بار ئىدى ،بۇگۇن دوسلار نىڭ ھوزۇرىغا سۇندۇم . پىكىرىڭلارنى ئاڭلاپ باقاي

قۇش ھەيكىلى
ئۆلگەن قۇش ھەيكىلىنىڭ تىنىقلىرىدىن،
ئاڭلانمايدۇ ئالتۇن كولدۇرما.
مەدەنىيەت دەپ توۋلاۋاتقان چېرىگەن ئاۋازنىڭ،
كۆيگەن مېلئودىيەلىرى گولدۈرمىگەن گۆلدۈرماما.

چاقماق چاقماس دۇتتار ئاۋازى ،
كۆزياشلىرى ياغمىغان يامغۇر.
دېڭىزسىز شەھەر
قۇم ياغىدۇ ئاسمانلىرىدىن
يۈرەكلەردە چاڭ كۆمۈلگەن ئالەم،
قۇم دېڭىزىنىڭ چاناقلىرىغا.




تۈگە قۇش
قاناتلىرى كۆمۈلگەن.
يۈرەكلىرىگە نۇر يىپىنى چەگمىگەن.
توغراقلىرى ياسايدۇ ھەيكەل
يازالمىغان تارىخ بىتىنى.
قىزىۋىلىنغان جەسەت چېھرىنىڭ ،
توكيودىكى يالدامىسىنى .

قىپقىزىل قانلار يىزىپ قويدى ئۇيغۇرنىڭ،
تەكلىماكاندىكى قاغجىرغان تۇپراقتەك،
تەتۇر قىسمىتىنى يۇمالمىغان كۆزلىرى بىلەن.
كارۋان ئىزلىرى پىتىپ قاپتۇ يىراقتىكى كىرورەنگە،
مىسران قىلىچ تىپىلدىمۇ كۆمۈلمىگەن.

مۇزىخانىدىكى تاۋۇتسىز جەسەت ،
ئارخىلوگلارغا يىڭى رىۋايەت.



قۇشلار ئۇچۇپ كىتەر پاسپورتسىز،
تارىمنىڭ قۇم دىڭىزىدىكى تىنىقلىرىنى ،
قۇم باسقان شەھەرنىڭ سۈكۈناتىنى،
سۆزلەپ بىرەر يىراق قىتئەگە،
ئۆز تىلى بىلەن بارلىق قۇشلارغا.

قىلىچ،نەيزىدە قەلەمدىكى مەدەنىيەت،
كۆيدۈرۋىتىپ ئەدىببى بىلەن تارقاتماقتا رىۋايەت.
قارچۇقلاردا توڭلىغان گۇگۇم
ئۇيقۇ باشلاپ كىلەر يىراقتىن ،
ئۇنتۇپ قالغىن ئۇنۇت مىنى دەپ.

زىمىستان پەسلى
توڭلاپ قالغان ۋۇجۇتلاردا قان.
زەرەپشان سىڭمەك بولار قىزىل قانلاردەك تومۇرلىرىمدا،
قۇپقۇرۇق دۇنيا بىزىمەكچى مۇقاملار بىلەن،
ئىرىگەن قاننىڭ ھىجرانلىق كۈي باياۋانىدا.




چىچەك پەسلى
ئامان قالماس ئىچىلغان چىچەك.
دولقۇنلىغان قۇياش چېھرىدە يىغلاڭغۇ بوۋاق،
ساقىيدۇ ئوغۇزخاندەك ئۇنتۇلغان ئەرك كۆز ياشلىرىغا.
پەرھاتنىڭ تىنىقىدىكى گۆمۈرۈلگەن تاغ ،
كەلكۈن بولار سۆيگۈسىرغان كائىناتنىڭ دولقۇنلىرىغا.

تومۇز پەسلى
زىمىن سۆيگۈسىدىن ئوت كەتكەن قۇياش،
سۆيگۈ ھىجرانىدا گۈلخانغا ئوخشاش.
يالىڭاچلاندى تەن ،يالىڭاچلاندى ھەممە.
قايناق يۈرەك مۇزلۇقتا ياتىدۇ قىيپاش.
دۈمچەك –دۈمچەك تەكلىماكان بوۋاي ،
چۇۋۇق چاچلىق ئاق تارىم موماي،
يەنە بىزنى قىلىدۇ ھاپاش.




كۈز پەسلى
غازاڭلارتۆكۈلىدۇ،قۇشلار كىتىدۇ،
يىڭى ۋەتەن ئىزلەپ،
كەلگۈسىدە كىلەي يەنە دەپ.
قومۇشلارنىڭ تىللىرى
شاماللارغا ئەگىشىپ،
يىڭى بىركۈي چالاي يەنە دەپ.

يولدىن يولغا ئۇللانماقتىمىز،
قۇشلاردىن تىز ئۇچۇشماقتىمىز...













ئەجدات قۇش ھەيكىلى
چۈش كۆرىدۇ مۇزىخانىدا،
چۈشلىرىنى يازار ئارخىلوگ.

يۈرەكلەردە غىرىبان داغلار،
ئۇيۇپ قالدى چۈشلىرى بىلەن،
دۈملەنگەن ئۆڭكۇرنىڭ يوچۇقلىرىغا،
سۆيۈلمەيدۇ مۇڭلانغان قىزنىڭ،
بەك سۆيۈملۈك قىلىقلىرىغا.

نەيزىلەردە دەريادەك قانلار،
تارىخىنى يازغان،
سۈكۈناتتەك قانخور دۇنيانىڭ.




ئاتوم بومبىسى
چۈشىگىمۇ كىرمىگەن
قۇش روھىينىڭ قاقاس دالاسىغا،
تەھتىت بولار
دەز كەتكەن يۈرىكىگە يەرشارىنىڭ.

ئەركىنلىك
قىلىچنىڭ كەينىدە مۈگىدەپ قالغان،
يولۋاستەك ھۆكۈرگەن ئۆلۈم خىتىنى،
يۈرىكىدە ساقلىغان.
ساۋاتسىز دۇنيا يىزىپ قويدى ئۇيغۇرنىڭ،
ئۆتمۇشىنى يۇلتۇزلارغا.
بۈركۇتلەرنىڭ قانىتى سايىۋەن ئەمەس
تىرناقلىرى قانىغان.
خازان بولغان دىڭىز كۆزىنى،
قۇملار قاپلىغان.



چاكىلدىغان لەۋلەرنىڭ قانلىق جىلغىسىدا
قوزغىلاڭلار ئەگكەن قىلىچنى ،
قاغجىرغان يۈرىكىدە.
ساددا دۇنيا تىزىپ قويدى ھەيكەلنىڭ،
سۇنۇقلىرىنى ئۆزى بىلگەنچە،
تاپالمىدى كۆزلىرىنى يىغلايدىغان.

كور قۇش ھەيكىلىنىڭ ئالدىدا ياتار سۈكۇنات،
سېھىرلەندى قەبىرلەرگە جۈل-جۈل تارىخ.

ئەجداد قۇشنىڭ چۈشى بۇزۇلدى
نەشىكەشنىڭ خىياللىرىدەك.
ئارخىلوگلار ئالىدۇ ئارام،
بىلەلمەستىن سېھرىنى تامام.








ئەجداد قۇش ئىسكىلىتى
ھەيۋەتلىكتۇر مۇزىخانىدا.
قەلىپلەردىكى ئوغۇزخاندەك،
چىن تۆمۈر باتۇردەك ،
ئۇچۇر،ئېنتىرنت پەپىلىمەكتە،
تەكلىماكاندا سۇنغان غورورنى قۇچقاچتەك .

تەكلىماكان سېرلىق مۆجىزە
قەلىپلەرنىڭ قۇملارسىمان چىچىلغان پەسلى.
تارىم تولا يىغلاپ بىھۇش بولدى قاغجىراپ،
دولقۇنلار ئۇخلاپ قالدى
تومورۇڭدا ئەي ئۇيغۇر،
ئۆز-ئۆزۇڭدىن قالما ياتسىراپ.




قومۇشلاردا تۈنىگەن گۇگۇم
سۆزلىمەكتە تارىختىن قىسە،
چۈشلىرىدە ئۇچىراپ ئۆزىگە.

يۈرەكلەر يۈرەكلەرگە يول بولىدىغان،
كۆزلەر كۆزلەرگە نۇر بولىدىغان،
قانلار تومۇرلاردىن تومۇرلارغا ئاقىدىغان.
قىنى ئۇدەۋىر؟
ئۇيغۇر پەسلى ئۆتمۇشمۇ ھازىر؟!

كارۋانلار ،يالتىرايدۇ تۈگە لوكىسى،
كۆمۈلمەكتە تارىخنىڭ چاقى.
مەدەنىيەتلىك جەمىيەتلەردە
كارۋان بىشى بولۇپتۇ ساقى.






ئاڭ، ماددىلىشىپ بارماقتا بەك تىز،
مۇھەببەتنىڭ كۆلەڭگىسىدە،
ئۆز-ئۆزىنى سىزماقتا دېڭىز.
ئەجداد قۇشنىڭ ھەيكىلىنى ياساپ،
قۇشلار بىلەن بەسلەشمەكتىمىز،
بارخانلاردا قالدۇرالماي ئىز.

رەڭسىز يوللاردا
قۇشلاردىن ئىگىز ،
ئۇچۇشماقتىمىز...













قۇشلار ھەسرەتلەنمەكتە...

ئۆمۈر چولپىنى قاپقارا قاغا،
ئۆلۈم پۇراپ قاقىلدىماقتا.
بىشارەتچى قۇش ،
ئەجداد قۇشقا ئوخشىماس ئەمما.

مۇڭلۇق قەبىرىستان ،
دوختۇرخانا توغۇرلۇق ئېلان،
تۇيغۇدىكى ئۆلۇمنى ،
ئىسىمىزگە سالىدۇ پات-پات،
يۈرەكلەرنى ئىزىدۇ قات-قات.

مەن تىرىكلەر قەبىرسىگە كۆمۈلگەن ئادەم ،
ئاخىرى يوقلۇق تەھتىگە كۆمۈلۇر ئالەم.



ۋاقىت
توم-توم بىر قامۇس.
ۋاراقلانغان
ۋاراقلىنىۋاتقان
ۋاراقلىنىدىغان.
ئۆمۇر
ئارمانسىزلا يىزىلغان جۈملە.
ئۆلۇم
قان-ياشلاردا قويۇلغان چىكىت.
ئادەم
ئۆز-ئۆزىنى يازغۇچى بىر قۇر،
قەپەستىكى مۇڭلۇق سوراقتۇر.

روھ
يوقۇق بۆشىكىگە بۆلۇنگەن
ۋاقىت قامۇسىنىڭ ،
مەڭگۇلۇك بىتى،
خەت يىزىلمىغان.


قسقارماقتا ئادەمنىڭ ۋاختى
كۆپەيمەكتە ئادەملەر ،شەھەر،
يىڭى قۇياش توغقاندەك سەھەر.

مىلاد كالىندارى
ۋاراقلانماقتا تىز،
تەرەققىياتقا ئەگىشىپ.

تەرەققىياتقا ئەگىشىپ
ئۇچۇرما بولۇپ ئۇۋىسىز قۇشلار،
ئەجداد قۇشقا ئايلىنار قايتا.












ۋەتىنىگە ئۇچماقتا قۇشلار،
يېشىل ئۇرۇق چاچقان باھارنىڭ،
دىرىكىنى بەرسە شاماللار.

ۋەتەن دەپ ،سۆيۈلىدۇ قۇشلارنىڭ تىلى،
ئۇۋا سالار ئورمانغا رىشتى.
تەمتىرەيدۇ ئۇۋىسىز قۇشلار،
چىكىلمەكتە ۋاقىت قوۋىقى.
ۋاراقلاندى ئەيسادىن كىيىن،
ئىنسانىيەتنىڭ ⅠⅩⅩ ئەسىرى.
يولوچىسىز ۋاگۇننى ئىلىپ ،
ئالدىرايدۇ ۋاقىت پويىزى.





ماددىلىقتىن باي بولغان ئەلنىڭ،
ئىنتىلىۋاتقان گۈزەل ھوجۇرسى ،
ئاياللارنىڭ ھوجۇرسى پەقەت.
نۇھ كىمىسى ،توپان بالاسى،
ئىنسانىيەتكە بولۇر بىشارەت.

ئوتتۇرا شەرق قاغجىرغان تۇپراق،
كۈلۈپ تۇرار نېفىتنىڭ كۆزى،
قۇرئان تىلىدا سۆزلىگەنلەرگە.
ئىلتىپاتتۇر مانناندەك①نىفىت
ئوتتۇرا شەرىق خەلىقلىرىگە.



①ماننان __ مۇسا ئەلەيھىسالام بەنى ئىسرائىل قەۋىمىنى  مىسىر فىرئەۋىننىڭ قۇللۇقىدىن قۇتۇلدۇرۇپ ئېرۇسالېمغا يۇرۇش قىلىش جەريانىداچۆل جەزىردە 40يىل سەرگەردان بولۇپ يۈرگەن . بۇ جەرياندا              ئۇلارنىڭ يىيىشى ئۈچۈن ئاسماندىن ماننان ياغدۇرۇپ بەرگەن .


ۋەتىنى بار ھەممە نەرسىنىڭ ،
نۇر يىپلىرى چوڭقۇر يۈرەككە ،
چىڭ باغلانغان ۋەتەن دىگەننىڭ.

كىندىك قىنى تۆكۇلگەن يەرگە،
ئاق قەغەزدەك سەبىي يۈرەككە ،
ئويۇلىدۇ ۋەتەن دىگەن خەت.
ۋەتەنسىزلىك دەردى بەك يامان،
سەرسان بولۇپ يۈرگەندە يۈرەك.
پەلەستىنلىك بەڭباش يىگىتلەر،
ئۆز-ئۆزىنى پارتىلاتماقتا ،
يۈرەكلىرى يانار تاغلاردەك.

قۇرت-قوڭغۇز ،چۈمىلىگىچە،
ئۇۋىسىنى قوغداشچۈن بىردەك،
يولۋاسقىمۇ ئىتىلار شىردەك .


ۋەتىنى بار ھەممە نەرسىنىڭ،
ۋەتىنىدۇر قۇملۇق توغراقنىڭ.
يۇلتۇزلارنىڭ ئاسمىنى ۋەتەن،
چىرىغىدۇر كېچە ئاسمىنىڭ.

ۋەتەن
قۇياشىدۇر كۈز ئاسمىنىنىڭ،
ئىسسىق چاپان مۇزلىغان تەننىڭ.
ئانا قۇشتەك دان توشۇۋاتقان،
پاناھگاھى ھەممە نەرسىنىڭ.

ۋەتەن
سىمۋول بولۇپ قالدى جاھاندا،
ئىنسانلارنىڭ قۇيرۇقسىز نەپسى،
پۇلنى قوغلاپ كىتىپ قالغاندا.
غازاڭلار تۆكۈلگەندە سوغۇق شامالدا،
ۋەتىنىنى قويۇپ تالادا.
ئەركىنلىكنى بىرىپ ھاۋاغا،
كۆپەيمەكتە ئۇۋىسىز قۇشلار ...




ئىگىلمەكتە قۇشلار قانىتى.

ئەجداد قۇشنىڭ بىر تال پىيىدەك،
ئەجداد قۇشنىڭ بىرتال چىشىدەك،
ئۇچۇشماقتا تۇمانلار ئارا.

بىز قۇشلاردەك كىچىكلەپ،
ئەجدادلارنىڭ بىرتال غورورىدەك
يۈرمەكتىمىز يۈرەكلەر يارا.

كۈندىن-كۈنگە زامانىۋىلىق بىلەن،
ساقايماقتا يىرىڭلىق يارا.

قۇشلار كۆرۈنمەس تۇمانلار ئارا،
دولقۇنلاردا ئويغۇنار دېڭىز،
خۇنۇكلىشىپ كەتتۇق ھەممىز.


ئىدقادسىزلىق
قاتقان نۇر.
سۇنغان نۇر.
ئەكىس نۇر.
كۆيگەن نۇر.
ياشىماقتا مەي بىلەن مەغرۇر،
ئىدقاتىدىن ئايرىلغان ئۇيغۇر.

ئاۋات شەھەر رىمدا ،لوندوندا،
ۋاشىنگتون ، ۋېنا ،  پارىژدا .
نۇر چاچىدۇ چېركاۋ مۇنارى،
ئاۋات دوقمۇش ئەيسانىڭ ئۆيى.

ئارقا كوچا ،خىلۋەت سەھرادا،
قىسىلغانچە تۇرىدۇ مەسچىت.
مۇڭلۇق ، مىسكىن ئەرزان ئاۋازى،
يىغلىغاندەك ئاڭلىنار جىمجىت.




ئىزدەپ يۈرۈش بىھاجەت.

تاپالايسەن چوڭ كوچىلاردىن،
ئاقسۇ ، كورلا ، غۇلجا ،قەشقەردىن،
كۆزۇڭ چۈشكەن ھەممە دوقمۇشتىن
تانسخانا،مەيخانىلارنى.

تاپالايسەن
ئونبەش ياشلىق قىزدەك جۇۋاننى،
نۇر چاچىدۇ كېچىگە ئايدەك،
يۈرەكلىرى ئايدىكى داغدەك.

تاپالايسەن
يۇلتۇزلاردىن قىلماستىن ھايا،
مەست قىزلارنىڭ دادىسىدەك مەسىتنى،
قۇيرىقىغا چىتىپ مىڭىشىنى .



تاپالايسەن
خىلۋەت كوچا،خىلۋەت دوقمۇشتىن،
ئەرلەر ئۈچۈن پۈتكەن بىكەتنى،
كېچىدىكى ئاياللار سالغان.

تاپالايسەن
يۈرىكىنى ،خوتۇنىنى تىكىپ
ئۇتتۇرۋەتكەن》غورورلۇق《ئەرنى،
نەشىكەشنى،ئوغۇرنى،مەسىتنى،
كوچىلاردا تۆكۈلگەن نۇردەك.
لۇكچەكلەرنى ، يانجۇقچىلارنى.
دوقمۇشلارنىڭ تىكەن گۈلىدەك،
نۇرسىز يۈزنى ،زىرىككەك كۆزنى.

تاپالايسەن
ئۇيغۇر كوچىسىدىن
زىمىستاندەك نۇرسىز پەسىلنى.



تاپالمايسەن ناتىۋان شائىر،
شەرىئەتنى،ئەخلاقنى ،نۇرنى،
ساڭا لازىم ھەممە نەرسىنى...

تارىخىڭنى ۋاراقلاپ بىر-بىر،
قايتىپ كەتكۈڭ كىلەر تارىخقا.
ئات چاپتۇرۇپ چۆللەردە يۈرگەن،
شەھەر ئىلىپ،شەھەرنى سۈرگەن،
ئىدقادى بار غورورلۇق ئەرنىڭ،
سۆيگۈڭ كىلەر تاپانلىرىغا.

ئەي! مىسكىن شائىر
بۇغراخاننىڭ، سەئىدىخانلارنىڭ،
چاپارمىنى بولساڭ بىر نۆۋەت،
جەڭگاھلاردا بولۇپ قالساڭ شىھىت.
ياشىغاندەك بولىسەن قىنىپ
تۇپراققا سىڭىپ كىتەرسەن جىمجىت.



بىرتال پەيدەك يىنىك قۇشلارنى
توسىۋالار چىقسا گەر تۇمان
مەسىت ئادەملەرنىڭ جۆلىشلىرىدەك
نىمىدىگەن مەنىسىز جاھان
مەنە ئىزدەپ مەنىسىز بىلەن
يۈرەكلەردە زىدىلەرقالغان.

ئۆزگەرمەكتە ئادەملەر ،شەھەر
ئۆزگەرمەكتە ھەممىسى بىر-بىر،
سۈكۈناتتا كورقۇش ھەيكىلى
يىغلىماقتا يىغىسى بىر سىر
كور قۇش
يىغلىماقتا ئۈنسىز ۋە ئاستا،
ھىچكىم ئۇنى بىلمىدى ئەمما...
                                          

uytekin

كومپىيوتىردا چىققان بولسام تازا باھالىۋىتەتتىم   بۇ داستاننى.
ھەقىقەتەن ياخشى چىقىپتۇ.
روھلان تورى Android يانفون تېرمىنالىدا يېزىلغان ئىنكاس

قاغان01

ئاجايىپ ياخشى يىزىپسىز  نامسىز قەھرىما كەنسىزغۇ،شىرىڭىزنى ئوقۇپ تارىخنى ئەسلەپلا قالدىم،مۇشۇ ئالى مەكتەپكە كەلگۈچە بىزگە بىرەر قىتىممۇ ئۆزتارىخىمىزنى ئۆتۈپ باقمىدى دىسە·
روھلان تورى Android يانفون تېرمىنالىدا يېزىلغان ئىنكاس