ئوقۇتۇش، تەلىم-تەربىيە سۈپۈتىنى ئۆستۈرۈشنىڭ يوللىرى توغرىسىدا

كىرئيە

ئوقۇتۇش، تەلىم-تەربىيە سۈپۈتىنى ئۆستۈرۈشنىڭ يوللىرى توغرىسىدا

ئوقۇ-ئوقۇتۇش تەلىم-تەربىيە خىزمىتىنى مەكتەپلەرنىڭ ئاساسلىق خىزمەتلىرى بولۇپ سۈپەت مەكتەپنىڭ جېنى ئوقۇتۇش تەلىم-تەربىيە سۈپۈتىنى يۇقۇرى كۈتۈرۈپ مەكتەپ مۇدىرى ئويلاشقا ،تۇتۇشقاتىگىشلىك ھالقىلىق مەسىلە بولۇپ تۆۋەندە مەن تەلىم-تەربىيە ئوقۇتۇش سۈپۈتىنى ئۆستۈرۈش يوللىرى توغرىسىدا خىزمەتلىرىمدا ھاسىل قىلغان تەجرىبە تەسىراتلارغا ئاساسەن ئۆز چۈشەنچەمنى ئوتتۇرغا قۇيۇپ ئۆتىمەن:

1.ئەخلاقى تەربىيە خىزمىتىنى ئالدىنقى ئورۇنغا قويۇش ياخشى بولغان مەكتەپ ئىستىلىنى بارلىققاكەلتۈرۈشنىڭ ئاساسى .
1)ئەخلاقى تەربىيە خىزمىتى مەكتەپ خىزمىتىنىڭ مۇھىم تەركىۋى قىسمى بولۇپ ئۇ مەكتەپنىڭ تەلىم-تەربىيە ئوقۇ-ئوقۇتۇش ۋەباشقا ھەرساھە ۋەزىپىللىرىنى ئوڭۇشلۇق ئېلىپ بېرىشنىڭ ھەمدە سوتسىيالىستىك مەكتەپ باشقۇرۇش يۈنۈلىشىدە چىڭ تۇرۇپ پارتىيىنىڭ مائارىپ فاڭجىننى ئۇمۇميۈزلۈك ئىجرا قىلشنىڭ تۈپ كاپالىتى .مەكتەپ پارتىيە ياچايكاشۈجىسى مەكتەپ مۇدىرلىرى ئەخلاقى تەربىيە بۈلۈمىنىڭ مەسئۇللىرى ،سىنىپ مۇدىرلىرىدىن تەركىپ تاپقان ئىدىيە-ئەخلاق خىزمەت تورىنى شەكىللەندۈرۈش ،ئەخلاقى تەربىيە خىزمىتى بۇيىچە ۋەزىپە مەسئۇليەتنى ئادەم بېشىغىچە ئەمىللەشتۈرۈش شۇ ئارقىلىق ئەخلاقى تەربىيە خىزمىتىنى كۈچەيتىش لازىم .مەكتەپ رەھبەرلىكى ئەخلاقى تەربىيەنى ئالدىنقى ئورۇنغا قويۇپ ئوقۇتۇشنى ئاساس قىلىش .ئادەم تەربىيەلەشنى تۈپ مەخسەت قىلىش ،ئىلمى تەرەققىيات قارشىنى يىتەكچى قىلىشتەك مەكتەپ باشقۇرۇش يۈنۈلىشىدە چىڭ تۇرۇپ ئەخلاقى تەربىيە خىزمىتىنى تېخىمۇ ياخشىلاش ئەخلاقى تەربىيە خىزمىتىنى ھەقىقى ئۈنۈمگە ئىرىشتۈرۈش جەھەتتە كۆپ ئىزدىنىش  لازىم.
2)ئوقۇتقۇچىلاركەسپى ئەخلاق قۇرلۇشىنى كۈچەيتىش لازىم .مەكتەپ ئادەم تەربىيەلەيدىغان ئۇرۇن بولغاچقائۇنىڭ خارەكتىرى ئوقۇتقۇچىلارچۇقۇم سىياسى جەھەتتە ،كەسپى ئەخلاقى جەھەتتە لاياقەتلىك بولۇش، ئالىجاناپ روھ بىلەن تەربىيە ئىشلەشتىن ئىبارەت ،بۇ شەرىتنى ھازىرلاشنى بەلگىلىگەن .ئوقۇتقۇچىلارمەدىنيەت تارقاتقۇچىلار شۇڭا ئوقۇتقۇچىلار چۇقۇم سىياسى جەھەتتە، كەسپى ئەخلاق جەھەتتە ،باشقىلاردىن 10قەدەم ئالدىدا مېڭىشى ،باشقىلاردىن يۇقۇرى ئورۇندا تۇرۇشى ئالدىن قاتاردىكى سەۋىيەنى ھازىرلىشى لازىم .بۇنىڭ ئۈچۈن مەكتەپ مۇدىرلىرى ئوقۇتقۇچىلارغا پىلانلىق سىستىمىلىق ھالدا سىياسى ئىدىيىۋى تەربىيە ، كەسپى ئەخلاق تەربىيىسىنى كۈچەيتىش لازىم .
3)ئوقۇغۇچىلاردا ياخشى ھەركەت ئادىتىنى يىتىلدۈرۈش تەربىيىسىنى كۈچەيتىش لازىم .سىنىپلارغا كۈندىلىك ھەركەت ئۆلچىمى ئوقۇغۇچىلار قائىدىسى قاتارلىقلارنى چاپلاپ ئوقۇغۇچىلارنى مۇزاكىرىگە ،ئۈگۈنۈشكە تەشكىللەش ئاتىزىم تەربىيسى ،ۋەتەنپەرۋەلىك تەربىيسى ،كوللىكتىۋىزىملىق تەربىيىسى ،ئۈگۈنۈش تەربىيىسى ،ئادەم بولۇشنى ئۈگۈنۈش تەربىيىسى قاتارلىقلارنى پىلانلىق سىستىمىلىق ھالدا قانات يايدۇرۇش ،چوڭ يىغىن ،سىنىپ يىغىنى ،نوقتىلىق سىنىپ يىغىنى ،بايراق چىقىرىش مۇراسىمى ،دەرىسخانا ئوقۇتۇشى قاتارلىق يول ۋە ۋاستىلار ئارقىلىق دەرىسخانا ئوقۇتۇشى ،ئوقۇغۇچىلار پائالىيەتلىرى قاتارلىقلارغا سىڭدۈرۈش تۇنجى سائەتلىك دەرىس ئۈتۈش تۈزۈمىدە چىڭ تۇرۇپ ئوقۇغۇچلارنىڭ ئىنتىزام ،ئۈگۈنۈش ،ئىدىيىۋى تۇنۇش قاتارلىقلارنى يۇقۇرى كۈتۈرۈش مۇقۇملۇق تەربىيىسى ،مىللەتلەرئىتىپاقلىقى تەربىىيسىنى كۈندىلىك خىزمەتلەر قاتارىدا چىڭ تۇتۇپ ياخشى ئىشلەش لازىم.

2.ئوقۇتۇشنى مەركەز قىلىش ساپا مائارىپنى پائال ئىلگىرى سۈرۈشنىڭ ئاساسى:
1)رەھبەرلىك بەنزىنىڭ ئوقۇتۇشنى ئاساس قىلىش ئىدىيىسىنى بىرلىككە كەلتۈرۈش لازىم .رەھبەرلىك بەنزىنىڭ ئوقۇتۇشنى ئاساس قىلىش ئىدىيىسىنىڭ ئەمىللىشىشى مەكتەپ ئوقۇتۇش سۈپۈتىنى يۇقۇرى كۈتۈرۈشنىڭ كاپالىتى .رەھبەرلىك بەنزىنىڭ ئوقۇتۇشنى ئاساس قىلىش ئىدىيىسىنى توغرىلاپ رەھبەرلىك بەنزە ئەزالىرى باشلامچىلىق بىلەن دەرىس ئۈتۈش نوقتىدا تۇرۇش تەكشۈرۈپ تەتقىقى قىلىش .ئوقۇتۇشتا ساقلانغان مەسىلەرنى ئورتاق تۈگۈتۈش لازىم .
2)ئوقۇتۇش پىلاننى ياخشى تۈزۈش لازىم .ئوقۇتۇش پىلاننى تۈزگەندە مەكتەپ ئەمىليىتىنى چىقىش قىلىپ ئىجرا قىلغىلى بولىدىغان ئىشلارنى ئوتتۇرغا قويۇش ھەقىقەتنى ئەمىليەتتىن ئىزدەش پىرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇش لازىم .
3)ئوقۇتۇش كۈچلىرىنى ياخشى تەشكىللەش لازىم .مەكتەپ مۇدىرى ئوقۇتۇش كۈچلىرىنى تەشكىللەپ ئوقۇتقۇچىلارنىڭ كەسپى بىلىم قۇرۇلمىسى ئالاھىدىلىكى قاتارلىقلارنى چىقىش قىلىپ ئادەم تەخسىملەش ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئەتراپلىق يىتىلىشىنى نەزەردەتۇتۇش لازىم.
4)دەرىسخانا ئوقۇتۇشنى كۈچەيتىشتە دەرىسخانا ئوقۇتۇشنى چىڭ تۇتۇپ ئوقۇتۇش تېخنكىسى ئوقۇتۇش ئۇسۇلى ئوقۇتۇش تەدبىرلىرى ۋە ئوقۇتۇش ئەندىزىللىرى ئۈستىدىكى تەتقىقاتنى كۈچەيتىپ ئۈچكەئۆزگۈرۈش ،بەشنى ئەمىللەشتۈرۈش يەنى سىڭدۈرۈش شەكىلنى قوزغۇتۇش شەكلىگە ئوقۇغۇچىلارنىڭ پاسسىپ دەرىس ئاڭلاش ھالىتىنى تەشەببۇسكارلىق بىلەن قاتنىشىشقا  پەقەت بىلىملار بىرىشىنى بىلىم ئىقتىدارغا تەڭ ئەھمىيەت بىرىشكە ئۆزگەرتىشنى «ئوقۇغۇچىلارنىڭ كۈزۈتۈش، پىكىر يۈرگۈزۈش، قول سېلىپ ئىشلەش خۇلاسە چىقىرىش »نى ئەمىللەشتۈرۈشكە كۈچ سەرىپ قىلش دەرىسخانىدا ئوقۇتقۇچىلاردائۈچنى  سۆزلەش ،ئۈچنى سۆزلىمەسلىك،ۋەئۈچنى ئىشقائاشۇرۇش يەنى :ئوقۇتقۇچى ئوقۇتۇشنىڭ ئاساسى گەۋدىسى بولۇپ نوقتىلىق ھالدا ئاسان ئارلاشتۇرىۋاتىدىغان ئاسان خاتالىق يۈز بىرىدىغان،ئاسان ئۇنتۇلۇپ قالىدىغان نوقتىلارنى سۆزلەش .ئوقۇغۇچىلارنى ئۈگۈنۈشنىڭ ئاساسى گەۋدىسىگە ئايلاندۇرۇپ ئوقۇغۇچلاربىلىپ بولغان بىلىملەرنى ئوقۇغۇچىلار ئۆزى ئۈگۈنەلەيدىغان بىلىملەرنى ئوقۇغۇچىلار نۆۋەتتە ئۈگۈنەلمەيدىغان بىلىملەرنى سۆزلىمەسلىك .شۇ دەرىس ۋاقتىدا بارلىق بىلىملەرنى ھەزىم قىلدۇرۇشقا تىرىش ،مۇناسىۋەتلىك تاپشۇرۇقلارنى شۇ ۋاقتىدا تاماملاشنى ئىشقائاشۇرۇشقا تىرىشچانلىق كۆرسىتىش لازىم .
5)ئوقۇتۇشنى تەتقىقى قىلش ،ئوقۇتۇشنىڭ ئىچكى قىسمىغا بولغان باشقۇرۇشنى كۈچەيتىش ،يىتەكچىلىق قىلىش لازىم .
مەكتەپ مۇدىرى پاتپات ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئوقۇتۇشنى ئىچىكى قىسمىغاچوڭقۇر چۈكۈپ دەرىس تەييارلاش ،دەرىس ئۈتۈش ،تاپشۇرۇق تەكشۈرۈش خۇلاسىلاش قاتارلىق ئوقۇتۇشنىڭ ئىچكى قىسمىدا ساقلانغان مەسىلە ئارتۇقچىلىقلارنى ۋاقتىدا بايقاپ خاتالىقنى تۈگۈتىشى دەرىسخانا ئوقۇتۇشنى ئەلالاشتۇرۇشقاكۈچ سەرىپ قىلىش لازىم .ئوقۇتقۇچىلار مۇھاكىمە يىغىنى بەنزە ئەزالىرى مۇھاكىمە يىغىنى ئوقۇتۇش گۇرۇپپىسى مۇھاكىمە يىغىنى قاتارلىقلارنى ئېچىپ تەجرىبەساۋاقلارنى يەكۈنلەرئوقۇتۇشتا ساقلانغان مەسىللەرنى تۈگۈتۈش لازىم .
6)ئوقۇتقۇچى ئوقۇغۇچىلارنى ئىلھاملاندۇرۇش مىخانىزىمىنى ئورنىتىش لازىم .ئوقۇتقۇچىلارنىڭ خىزمىتى ئىزچىللىققا ئىگە جاپاسى بىرقەدەر كۆپ بولغان خىزمەت بولۇپ مەكتەپ مۇدىرلىرى ياخشى ئىشلىگەنلەرنى ماددى ۋە مەنىۋى جەھەتتىن رىغبەتلەندۈرۈش ئوقۇغۇچىلارئارىسىدىكى ئىلغارمۇنەۋۋەر ئۈچتە ياخشى ئوقۇغۇچىلارنى مۇكاپاتلاش ئوقۇتۇش مۇكاپات پۇلى تەسسى قىلىش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق رىغبەتلەندۈرۈش سالمىقىنى يۇقۇرى كۈتۈرۈش لازىم .خىزمەت نۇرمىسىنى بىكىتىپ ئارتۇق دەرىس ئۆتكەن ئوقۇتقۇچىلارغا شەنبە يەكشەنبە ،تەتىلدە دەرىس ئۆتكەن ئوقۇتقۇچىلارغا مۇۋاپىق ھەق ھىسابلاپ بىرىپ ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئاكتىپچانلىقىنى يۇقۇرى كۈتۈرۈش لازىم .
7)ئوقۇتۇشتىكى يېڭى يۈزلۈنۈش ئوقۇغۇچىلار ئىمتىھانىدىكى ئىقتىدار سىنايدىغان سۇئال شەكىللىرى بىىلەن تۇنۇشۇش مەخسىتىدە  ئاپتۇنۇم رايۇن بۇيىچە بىر تۇتاش ئىمتىھان سۇئالىنى قوللۇنۇپ ئوقۇتۇشتىكى پەرىق ۋە ساقلانغان مەسىللەرنى بايقاش شۇ ئارقىلىق ئوقۇتۇشقا ياخشى يىتەكچىلىك قىلىش لازىم .

ئامان

بايقاش مۇنبىرىگە كەلگەن قەدىمىڭىزگە مەرھابا!
بۇ تېمىڭىز ئەسلى ئەلپىدا خەت نۇسخىسىدا ئۇرۇلغان ئىكەن، شۇڭا بۇ تېمىڭىزنىڭ يېزىقى مۇنبەردە نورمال كۆرۈنمەپتۇ. تېمىڭىزنى چۈشۈرۈپ، ئۇيغۇرچە كود ئالماشتۇرۇش دىتالى ئارقىلىق ئەلكاتىپ خەت نۇسخىسىغا ئايلاندۇرۇپ يوللاپ قويدۇم. كود ئالماشتۇرۇش دىتالى بايقاش مۇنبىرىدە بار، بۇنىڭدىن كېيىن ئەلپىدا خەت نۇسخىسىدا ئۇرۇلغان ماتىرىياللارنىڭ خەت نۇسخىسىنى ئۆزگەرتىپ بۇلۇپ يوللىغايسىز، يەنە يوللىغان تېمىلىرىڭىزنىڭ مەنبەسىنى ئەسكەرتىشنى ئۇنتۇمىغايسىز.
ياخشى تېما ئىكەن، ئوقۇتۇش، تەلىم-تەربىيە خىزمەتلىرىگە مۇناسىۋەتلىك تېمىلىرىڭىز ئۈزۈلۈپ قالمىغاي.