- تىزىملاتقان
- 2016-2-15
- ئاخىرقى قېتىم
- 2016-3-5
- ھوقۇقى
- 1
- جۇغلانما
- 38
- نادىر
- 0
- يازما
- 2
ئۆسۈش
  12.67%
|
ياجشى يېزىلغان ئەسەركەن. گەرچە شىئەلەرنىڭ ھەقىقى ئەپتىبەشرىسى تولۇق ئېچىپ بىرىلمىگەن بولسىمۇ (ئەلۋەتتە بۇنداق بىر قىسقا يازمىدا ئۇلارنىڭ پەسكەش ، رەزىل قىلمىشلىرىنى پۈتۈنلەي ئېچىپ بىرىش مۇمكىن ئەمەس.) لىكىن ئۇلارنىڭ رەزىللىكلىرى مەلۇم دەرىجىدە يۇرۇتۇپ بىرىلىپتۇ. بىراق يازمىدا قىسمەن كىچىك خاتالىقلار بار ئىكەن.
1ـ شىئەلەرنىڭ شەكىللەنگەن دەۋرى 6ـ ئەسىر ئەمەس. بەلكى 7ـ ئەسىرنىڭ كىيىنكى يېرىمى. يەنى ئۈمەۋىيلەرنىڭ 5ـ خەلىپىسى ئابدۇلمەلىك ئىبنى مەرۋان دەۋرى.(685 ـ 705).
2ـ قارامىتە ئەمەس قەرمەتىيلەر. بۇلار شىئەلەرنىڭ ئەڭ رەزىل بىر تەبىقىسى. يەنە بىر نامى ئىسمائىلىيەلەر. شىئە مەزھىبى 8ـ ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا ئىماملىققا كىمنىڭ ۋارىسلىق قىلىش مەسىلىسىدە بۈلۈنۈپ كەتكەن. ئۇلارنىڭ بىر قىسمى ئالتىنچى ئىمام جەئفەر سادىقنىڭ ئۆزىدەن بۇرۇن ئۈلۈپ كەتكەن ئوغلى ئىسمائىلنى يەتتىنچى ئىمام دەپ ئىشەنسە ، يەنە بىر قىسمى ئۇنىڭ ھايات ئوغلى مۇسا كازىمنى ھەقىقى ۋارىس دەپ قارايتتى. ئالدىنقى قاراشتىكىلەر تەدرىجى تەرەققى قىلىپ ئىسمائىلىيە مەزھىبىنى شەكىللەندۈردى. 9ـ ئەسىرنىڭ ئاخىرلىرى ئۇلارغا ھەمدان قەرمەتى دىگەن بىرسى باش بولدى. بۇنىڭ بىلەن ئۇلار قەرمەتىيلەر دەپ ئاتالدى. ئۇلار بۇنىڭ رەھبەرلىكىدە ناھايىتى تىز تەرەققى قىلدى. ھەتتا دەمەشىقنىمۇ مۇھاسىرىگە ئېلىۋالدى. سۈرىيەنى ۋەيران قىلدى. بىراق ئۇنىڭ ۋارىسى ئابدۇللاھمۇھەممەد ئۆلۈپ ئىنىسى ئەھمەد رەھبەر بولغان دەۋرىدە903ـ يىلى ئۇ ئابباسىيلار تەرەپىدىن مەغلۇپ قىلىندى ۋە ئەسىر ئېلىنىپ باغدادقا ئېلىپ بېرىلىپ قەتل قىلىندى. شۇنىڭ بىلەن ئۇلار ئىراق- سۈرىيەدىن جەنۇپقا- يېرىم ئارالغا چىكىندى. ۋە بۇيەردە 100 يىلدىن ئارتۇق ھۈكۈم سۈردى. (سەلجۇقىيلارنىڭ داڭلىق مەرىپەتپەرۋەر ۋەزىرى نىزامۇلمۇلكنى قەستلىگەنلەر دەل مۇشۇ ئىسمائىلىييەلەر شۇ.)
يەنە بىرسى ئىسمائىلىيەلەرنىڭ بىر تارمىقى بولغان ئاسساسىنلار ئىسلام قەھرىمانى ، قۇددۇس فاتىھى ،ئۇلۇغ جەڭچى سالاھىددىن ئەييۇبىي رەھىمەھۇللاھنى يۇشۇرۇن ئۆلتۈمەكچى بولغان، بىراق بۇ پەسلەرنىڭ بۇ پەس مەقسىدى ئىشقا ئاشمىغان. |
|