قىرغىزىستان «بىقىۋالغان» يۈسۈپ خاس ھاجىپ

ziya

ئاشقىن يوللىغان ۋاقتى  2016-2-27 01:49
بىر ئالىمنىڭ قايسى مىللەتكە ياكى قايسى دۆلەتكە تەۋە ...

بىر ئالىمنىڭ قايسى مىللەتكە ياكى قايسى دۆلەتكە تەۋە بولۇشىغا قارىغاندا،ئۇنىڭ قايسى مەدەنىيەتنىڭ بۆشۈگىدە ئۇتۇق قازانغىنى تېخىمۇ موھىم،يەنى،مەدەنىيەت ئامىلى تېخىمۇ موھىم ئورۇندا تۇرىدۇ.

____________________


"قۇتاتقۇ بىلىگ" ۋە يۈسۈپ خاس ھاجىپ شەھەر مەدەنيىتىنىڭ مەھسۇلى.
يازما ئەدەبىيات ئاساسەن شەھەر مەدەنيىتىدە مەيدانغا كەلگەن.
فولىكلور بۇ باشقا گەپ.

wehime

otkunchi-nur يوللىغان ۋاقتى  2016-2-27 19:26
ئىش قىلىپ دارتمىلىغان يەرلىرىڭىز كۆپ ئىكەن . يۈسۈپ خا ...

ئەمىسە مەن قىرغىر دىگەن گەپ بارمىكەن ؟  بولسا كۆرسۈتۈپ قويۇڭ مەن بىلىۋالاي ،

digz

قاراخانىلارنىڭ قۇرۇلۇشى9 – ئەسىرنىڭ باشلىرىدىن باشلاپ 13 – ئەسىرگە قەدەر بولغان 300 يىللىق ئارىلىقتا ئۇيغۇر، ياغما ۋە تۈركىي تىللىق مىللەتلەرنىڭ قەدىمكى مۇقەددەس ئانا ماكانى بولغان غەربىي دىياردا ياغمىلار قاراخانىيلار ھاكىمىيىتىنى قۇردى.
قاراخانىيلار سۇلالىسىنىڭ راسا گۈللەنگەن مەزگىللىرىدە ئۇنىڭ زېمىنى ھازىرقى تارىم ئويمانلىقىنىڭ ئوتتۇرا ۋە غەربىي قىسمى، ئىلى مىڭلاق ۋادىلىرى ۋە بالقاش كۆلىنىڭ جەنۇبىي، چۇ دەريا ۋادىسى ۋە ئىسسىقكۆل ئەتراپى شۇنىڭدەك ماۋەرائۈننەھرنىڭ شەرقىدىكى رايونلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغانىدى.
بۇ مەزگىللەردە قاراخانىيلار سۇلالىسى بىلەن قوجۇ ئۇيغۇر خانلىغىنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى چېگرا كۇچار بولغانىدى.
قاراخانىيلار ھاكىمىيىتى دەسلەپ بالاساغۇن ( بالاساغۇن شەھىرىنىڭ ئورنى ھازىرقى قىرغىزىستان جۇمھۇرىيىتى توقماق رايونىنىڭ شەرىقى جەنۇبىغا توغرا كېلىدۇ ) شەھىرىنى ئاندىن قەشقەر (ئوردا كەنت) نى پايتەخت قىلدى.
”قارا“ دېگەن ئىسىم قاراخانىيلار خانلىقىنىڭ خانلىق ئۇنۋانىدا قوللانغان. قاراخانىيلار سۇلالىسىنىڭ ئەڭ ئالىي دەرىجىلىك ھۆكۈمرانى (خاقان) بۇغراخان ( بۇغرا — نار تۆگە دېگەن بولىدۇ ) ياكى قارا خان ( قارا — بۈيۈك، قۇدرەتلىك دېگەن بولىدۇ )، تاۋغاچ خان ئۇنۋان سۈپەتلىرى بىلەن بىللە قوللىنىلغانىدى.
قاراخانىيلار سۇلالىسىنىڭ ئەڭ ئالىي دەرىجىلىك ھۆكۈمرانىنىڭ ”بۇغراخان“ (بۇغراخان ئەڭ بۇرۇن ئۇيغۇر، ياغما ھۆكۈمدارلىرى قوللانغان ئۇنۋان) نىڭ ئۇنۋان سۈپىتىدە قوللىنىشىغا كەلسەك، ياغمىلارغا رەھبەرلىك قىلغان ھۆكۈمدارلارنىڭ بۇرۇندىنلا بۇغراخان ئۇنۋانىنى قوللانغانلىقى تارىخىي مەنبەلەردە قەيت قىلىنغان. تارىخىي مەنبەلەردە بۇ ئۇنۋاننىڭ قاراخانىيلار دۆلىتىدە ئومۇميۈزلۈك قوللىنىشىمۇ ئەجەپلىنەرلىك ئەمەس. چۈنكى بۇ ياغمىلارنىڭ قاراخانىيلار خاقانى تاۋغاچ بۇغراقاراخان ئەبۇ ئەلى ھەسەننىڭ ئۇنۋانلىرى ئىچىدە بۇغراخان خاقان ئۇنۋانى سۈپىتىدە قوللىنىلغان. بۇ ئەسەرنى خاقانغا تەقدىم قىلغانلىقىنىمۇ كۆرسىتىدۇ.
مەنبە: ۋىكىپىدىيە

چۇنكى

قىرغىزلار   تۇرك بولسا   ،،  مەن  بولار  بىلەن  بىر  ئەمەس .

humaltag

يۈسۈپخاس ھاجىپ ،مەھمۇد قەسقىرىلەرنىڭ تەقۋادار مۇسۇلمانلىغى ئېنىق .قىرغىزلار بۈگۈنگە قەدەر تولۇق مۇسۇلمان بولالمىدى !....

ھۇما

قاراخانىلارنىڭ قۇرۇلۇشى9 – ئەسىرنىڭ باشلىرىدىن باشلاپ 13 – ئەسىرگە قەدەر بولغان 300 يىللىق ئارىلىقتا ئۇيغۇر، ياغما ۋە تۈركىي تىللىق مىللەتلەرنىڭ قەدىمكى مۇقەددەس ئانا ماكانى بولغان غەربىي دىياردا ياغمىلار قاراخانىيلار ھاكىمىيىتىنى قۇردى.

ياغمىلارنىڭ قارىخانىلار خاندانلىقىنى قۇرغانلىقىغا ئائىت دەلىل «قۇتادغۇبىلىك»تىمۇ بار...

Erkani

بۇ مەسلىدە بىزنىڭ ئىلىم ساھەسىدىكى زاتلار ھەركەتلىنىشى زۆرۈر. مىرسۇلتان ئوسمانوف ئەپەندى بۇ توغىرلۇق مەدەنىيەت بوستانى پروگىراممىسىدا ،يەنى ‹‹قۇتادغۇ بىلىگ ›› نىڭ يېڭى نەشىر نۇسخىسى توغىرلۇق سۆھبەت ئېلىپ بارغاندا ،يۈسۈپ خاس ھاجىپنى ھەققى ئويغۇر ئالىمى ئىكەنلىكىنى ،ھەرگىزمۇ مۇرەسسە قىلغىلى بولمايدىغانلىقنى ئېنىق تەكىتلەپ ئۆتكەن.

ibrahim010

تىمىنىڭ ئۆزىلا بەك ئىلمى بولماپتۇ ، شۇڭا ئايىغىنى ئوقۇغۇم كەلمىدى، لىكىن موشتا تايىنى يوق تالاش تارتىشلارنى ئازراق قىلساق دەيمەن. ھىلىمۇ  تاس قىلىۋاتىمىز بىر بىرىمىزنىڭ قىنىنى ئىچكىلى.