چىن تۆمۈر باتۇرنىڭ قەبرىسى زادى قەيەردە؟

danggal

qaytquchi يوللىغان ۋاقتى  2016-2-9 15:46
چىن تۆمۈر باتۇرنىڭ سۇلتان ئۈۋەيسخان ئىكەنلىكىنى ھەممە ...

گەپنى ئەگىتمەي،چىرايلىق-ئىلمىي يۇسۇندا دەلىل-ئىسپاتلىق قېلغىنىڭىز تۈزۈك. يېرتىق ئىشتاندىن ھەسىنىكام چېققاندەك پاراڭ قېلىپ باشقىلارنىڭ ئەمگىكىگە بىر يولىلا پەش قېقىش ئۇقۇمۇشلۇق كىشىنىڭ قېلىقى ئەمەس!

eltugh-yarkant

       يوغىسۇ...سۇلتان ئۈۋەيىسخان توغرىسىدىكى گەپلەردىنمۇ ئوبدانلا خەۋىرىم بار...
  مەن پەقەت يەكەن دەرياسى ۋادىسىدا موڭغۇللارنىڭمۇ ياشىغانلىقىنى قەيت قىلدىم. بىرەر يۇرتنى  ياكى بىرەر يۇرتلۇقنى موڭغۇلتى دەپ ھۆكۈم قىلىش ئويىدا بولمىدىم. دەريانىڭ شەرقىي قىرغىقىدا يەكەننىڭ ئىگەرچى، بەشكەنت، قاراسۇ، باغئاۋات، ئالمەت، ئاۋات، ئازادباغ، مەكىت ناھىيەسىنىڭ قىزىلئاۋات، غازكۆل قاتارلىق يېزىلىرى بار. بۇ رايونلاردا موڭغۇلللارنىڭ ياشىغانلىقىنى دېيىش ئارقىلىق يەكەن دەرياسىنىڭ غەربىي قىرغىقىدا چىن تۆمۈر باتۇر، شەرقىي قىرغاقتا موڭغۇللار بار ئىدى دېگەن قاراشنى ئىلگىرى سۈرمەكچى بولدۇم.
   ئۇنىڭ ئۈستىگە مەھەلللەمدە «چىن تۆمۈر باتۇر»نىڭ قەبرىسىنىڭ بارلىقىنى، قەبرىستانلىق ئەتراپىدىكى بەزى پاكىتلارنىڭ «چىن تۆمۈر باتۇر» داستانىدىكى بايانلارغا ماس كېلىدىغانلىقىنى ھەر تەرەپتىن تەھلىل قىلىپ باقتىم. مەن بۇ قەبرىنى يەكەنگە يۆتكىۋالمىدىم. مەن تۇغۇلساممۇ، بوۋامنىڭ دەۋرىدىمۇ بۇ قەبرە مۇشۇ جايدا «چىن تۆمۈر باتۇرنىڭ قەبرىسى» دېگەن نامى بىلەن ئاتىلىپ كەپتىكەن. شۇڭا ئوتتۇرىغا تاشلاپ قويدۇم. بەلكىم  «چىن تۆمۈر باتۇر» ئىككىمۇ تېخى...
   تولۇقلاش پىكىرىڭىز بولسا سەمىمىي قوبۇل قىلىمەن.
   

eltugh-yarkant

2-3 يىل بۇرۇن شىنجاڭ تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىنىڭ «بايقاش» پىروگراممىسىدا چىن تۆمۈر باتۇرنىڭ قەبرىسىنى ئىزدىگەن بىر فىلىم قويۇلغان ئىدى. بىلىدىغانلار يوللاپ قويساڭلار بولۇپتىكەن.....

bugra47

  چىڭگىزخان ئىستىلاسىدىن كېيىن مۇڭغۇل ئەۋلادلىرى ھۆكۈم سىۈرگەن دەۋىر، ھەتتا سەئىدىيە خانلىقىغىچە .. دۆلەتنىڭ ئىسمى موغۇلۇستان، خەلىقنىڭ نامى موغۇل خەلقى.   بىزمۇ مۇڭغۇل ئەۋلادلىرىدىن بولغان شاھلارغا بەيئەت قىلغانلىقىمىز ئۈچۈن موغۇل خەلقى دەپ ئاتالغان، تارىخى رەشىدىنى ئوقۇپ كۆرسەك بىلەلەيمىز.  
مۇڭغۇل ئىستىلاسىدىن كېيىن مۇڭغۇل قوشۇنلىرى قەشقەر ئەتراپىدا خېلى ئۇزۇن تۇرۇپ، كېيىن ئاستا ئاستا ئىسلامغا كىرىپ بىزگە ئاسىمىلاتسىيە بۇلۇپ كەتكەن.   مەيلى سەئىدخان بولسۇن، ئابدۇرەشىدخان بولسۇن، مۇڭغۇل قېنى بولغان بىرى ھۇقۇق تۇتۇشى ئادەتكە ئايلانغان....  سەئىدخاننىڭ نەسەبىمۇ تۆمۈرلەڭ ۋە چىڭگىزخان بىلەن قانداشلىقى بار.     بىلىشىمچە بىزگە ڭ ھەرىپى كېيىن كىرگەنغۇ دەيمەن،  خېلى مىللەتلەر ھازىر« مۇڭغۇل»نى  «موغۇل» دەپ ئاتايدۇ.  
ئەمما مەكىتنىڭ نامىنىڭ  مۇڭغۇللارنىڭ مەركىت قەبىلىسى بىلەن مۇناسىۋىتى  بارمۇ يوق، بەلكى ئىزدىنىپ بېقىش كېرەك.    بىلىشىمچە مەركىت قەبىلىسى  چىڭگىزخان قەبىلىسگە دۈشمەن،  ئۇنداق بولغاندىكىن چاغاتاي كونتروللىقىدىكى رايۇندا مەركىت قەبىلىسى بولماسلىقى كېرەك

bugra47

qaytquchi يوللىغان ۋاقتى  2016-2-9 15:46
چىن تۆمۈر باتۇرنىڭ سۇلتان ئۈۋەيسخان ئىكەنلىكىنى ھەممە ...

سۇلتان ئۈۋەيسخاندىمۇ مۇڭغۇل قېنى بار، شۇنداق تۇرۇقلۇق نىمىشقا مۇڭغۇللارغا قارشى چىققۇدەك؟  ئاساسىڭىز كەمچىل بۇلۇپ قاپتۇ

obulqasim

مۆمىننىڭ مومىغا چىقىشى دىگەن ھېكايە ئەسلى بولغان ئىش ئىكەن-دە

kidirhan

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ھۆرمەتلىك تېما ئىگىسى  ، ئىزدىنىشلىرڭىزغا مول ھوسول ۋە بەرىكەت تىلەيمەن ،يەكەندىكى يىزا بازارلارنىڭ ئىسمىنى ناھايىتى چۇشىنىشلىك قىلىپ يىزىپسىز ،  بولسا شۇ يىزىدىكى كەنىتلەرنىڭ ئىسمىنىمۇ  ،     تولوق يىزىپ  بولسا پۇتۇن قەشقەر ۋىلايىتى تەۋەسىدىكى ناھيە بازارلاردىكى يىزا   ۋە  كەنىتلەرنىڭ ئىسمىنى بىرمۇ بىر يىزىپ  كەلگۇسى  ئەۋلاتلارغا  خاتىرە قالدۇرۇپ قويساق دىمەكچى ، ئۇندىن باشقا دىيارىمىزدىكى بارلىق ۋىلايەت ۋە شەھەرلەردىكى ناھيە ۋە يىزا كەنىتلەرنىڭ ئسمىنىمۇ تولوق يىزىلسا  ( مۇشۇ توغۇرسىدا توريازغۇچىلىرىمىز خىلى كۇچەپ باققان بولسىمۇ بۇنىڭغا ئاۋازقوشىدىغانلار ساناقلىقلا بوپقالدى ) مومكىن بولسا شارائىتىڭىز يار بەرسە مۇشۇ توغىرسىدا ئىزدىنىپ بىر كىتاپ يازغان بولسىڭىز دىگەن ئۆمىتتىمەن    يەنە بىر تەكلىۋىم ياقىرىق يىزىسىدىكى قورۇل پوتەي توغىرلىق بىر ئىزدىنىپ بىقىشىڭىزنى تەۋىسىيە قىلىمەن

tenha_roh

   چىن تۆمۈر باتۇرنى ئۇۋەيىسخان شۇ دەيدىغان قاراشلارمۇ بار. غۇلجىنىڭ تىكەس ناھىيەسىدە بىر دۆڭلۈكنى يەرلىك كىشىلەر مەختۇمسۇلانىڭ قەبرىسى دەپ ئاتايدۇ. بۇ توغۇرلۇق يېڭى ئىزدىنىشلەرنىڭ بولغىنى ياخشى ئىش.