مۇجىبۇل راخمان ئەركىم: سېرىق ئۇيغۇرلار قومۇلدىن كەتكەنمۇ

arkim

baturkarahan يوللىغان ۋاقتى  2015-10-7 16:24
نمىشقا‹‹ ئۇيغۇر››نىڭ ئالدىغا‹‹سىرىق›› دېگەن رەڭ ئۇقۇ ...

9-ئاينىڭ24-كۈنى سۇنەندىن ئۈچ نەپەر مېھمان قومۇلغا كەلدى. ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى يېشى 60 قا يېقىنلاپ قالغان ئەن يۈلىڭ ئاچام ( ياغلاقار قەبىلىسىدىن) ئەجەپلىنىپ تۇرۇپ: بىزدىن بىرسى مىللىتىڭ كىم؟ دەپ سورىسا بىز ھەرقاچان : ئۇيغۇر (يوغۇر - تىل ئادىتى سەۋەبلىك ئۇ كەينىدىكى ي بىلەن يىيىشىپ كېتىدىكەن، شۇڭا سېرىق ئۇيغۇرلار ئۇيغۇر سۆزىنى يوغۇر دەپ ئاتايدىكەن.) دەپ جاۋاپ بېرىپ كەلدۇق، باشقا مىللەتلەر بىزنى نىمە ئۈچۈن سارىغ ئۇيغۇر دەپ ئاتايدىغانلىقىغا ئەقلىم ھەيران دېگەن ئىدى.

arkim

OZXAH يوللىغان ۋاقتى  2015-10-7 20:00
ئۇلارنى قېرىنداش دەپ  يۈرۈشنىڭ ھاجىتى يوق قېرىنداشلار  ...

سېرىق ئۇيغۇر تىلى تۈرك ئالتاي تىللىرى تۈركىمىگە تەۋە. سېرىق ئۇيغۇر تىلى خەلقئارا تىلشۇناس، مىللەتشۇناسلار تەرپىدىن ئۇيغۇر، تۈرك تىلىنىڭ تىرىك تاشقاتمىسى، دەپ تەرىپلىنىپ كەلمەكتە. سېرىق ئۇيغۇرلارنىڭ قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقىنى 20-ئەسىرنىڭ باشلىرىغىچە قوللىنىپ كەلگەنلىكى مەلۇم. ھازىر تىلى بار، يېزىقى يوق. ئورخۇن قاغانلىقى ۋە مەڭگۈ تاشلىرى، قامچۇ (گەنجۇ) ئۇيغۇر قاغانلىقىدىن قالغان تەۋەرۈك تىلنى تا بۈگۈنگىچە سۆزلەپ كېلىۋاتقان سېرىق ئۇيغۇرلار پۈتكۈل تۈرك دۇنياسى تىل تەتقىقاتچىلىرىنىڭ گۆھەر قازىدىغان كانى بولۇپ كەلمەكتە. بىراق، سېرىق ئۇيغۇرلار نوپۇسى شۇقەدەر ئاز بولسىمۇ شەرقى ۋە غەربى سېرىق ئۇيغۇر دەپ ئىككى تارماققا بۆلىنىدۇ. غەربى سېرىق ئۇيغۇرلار ساپ قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدا سۆزلەشسە، شەرقى سېرىق ئۇيغۇرلار مۇڭغۇل تىلىدا (قەدىمكى ئۇيغۇر تىلى ئالامەتلىرىمۇ ئۇچىرايدۇ) سۆزلەيدۇ.

112

baturkarahan يوللىغان ۋاقتى  2015-10-7 16:24
نمىشقا‹‹ ئۇيغۇر››نىڭ ئالدىغا‹‹سىرىق›› دېگەن رەڭ ئۇقۇ ...

بۇ ھەقتە بىر نەچچە خىل قاراش بار ئىكەن. مەن ئۆزۈم بىلىدىغان ئىككىسىنى دەپ بېرەي.
1. ئاتا- بوۋىلىرىمىز قەدىمدە ھەر قايسى تەرەپلەرنى رەڭ بىلەن ئىپادىلىگەن. قىزىل، ئاق، كۆك، قارا رەڭلەر تۆت تەرەپكە ۋەكىللىك قىلىدىكەن. سېرىڭ رەڭ مەركەزنى ئىپادىلەيدىكەن.
سېرىق ئۇيغۇرلار  تەڭرىتاغ ئەتىراپىدا ياشايدىغان ئۇيغۇرلار بىلەن ئورقۇندا ياشايدىغان ئۇيغۇرلارنىڭ ئوتتۇرىسىدا بولغانلىقتىن سېرىق ئۇيغۇر دېيىلگەن.
2. سېرىق ئۇيغۇرلار بۇددا دىنىدا.  بۇ يەردىكى سېرىق دەل ئۇلارنىڭ ئېتىقادىغا ۋەكىللىك قىلىدىكەن.
بۇ ئىككىسىدىن قايسىسىنىڭ تېخىمۇ توغرىلىقىنى تەتقىقاتچىلار تاپسا ياخشى بولىدۇ.

112

arkim يوللىغان ۋاقتى  2015-10-7 20:12
سېرىق ئۇيغۇر تىلى تۈرك ئالتاي تىللىرى تۈركىمىگە تەۋە ...

ئەسلى تەڭرىتاغ ئەتىراپىغا كۆچۈپ كەلگەن بولسا، بىز بىلەن ئارىلىشىپ ئولتۇراقلاشقان بولسا ياخشى ئىدى. سىڭىپ كەتمەيتى.

boztekin

قولىڭىزغا دەت كەلمىسۇن،يازمىلىرىڭىزغا رەھمەت.نەدىكى كىمنى يازماڭ ئۇيغۇرۇمنى يېزىپسىز.

Petrologist

« سېرىق ئۇيغۇرلارنىڭ مىڭ يىلى » دىگەن كىتاپنى تاپقىلى  بۇلامدۇ؟

BOGHDAY

ئېسىل تېمىكەن،ياخشى نەپ ئالدىم،ئاپتورغا رەھمەت!!
كىچىككىنە ئەسكەرتىش:
«ھەتتەم» سۆزى تۇرپاندىمۇ كۆپ قوللىنىلىدۇ،تۇراقلىق ئىبارىسىمۇ بار.مەسىلەن:«ھەتتەمگە ھەشەم كېرەك».

1017695944

ئاۋۇ سۆزلەرنىڭ  كۆپىنچىسىنى  مەنمۇ چۈشەنمدىم  ،  مارالبېشى  مەكىت ، يوپۇرغا  تەرەپتى   يېزىلاردا   ئۇچراتقىلى  بولىدىغان سۆزلەركەن .