ئادەم  تىللاش 

 مىلىتسىيە

      ئۇچقاندەك  تەرەقىي  قىلىپ   شەھەرلىشىش  ،  يېزىلارنىڭ   بازارلىشىشى  ،كىشلەرنىڭ   مەدەنىيەت  ئالماشتۇرشى   كۈندىن - كۈنگە   تىز   بۇلىۋاتىدۇ  .
   بۇخىل   تەرەقىيات   تۇرتىكىسىدە   شەھەرلەردە  ،   يېزىلاردا   بولمىسۇن   كۆپ  مىللەت   ئولتۇراقلىشىش ،   ھەرقايسى   رايۇن   خەلىقلىرى   ئولتۇراقلىشىش   ئەھۋالى   شەكىللىنىپ   تۇرمۇشىمىز   كۈندىن -كۈنگە  رەڭگارەڭ   بۇلىۋاتىدۇ .  
بۇخىل   مۇھىت   باللارنىڭ   ئۈسۈپ   يىتىلىش   تەرەقىياتىغا  ،چوڭلارنىڭ   تۇرمۇش  ،  سودا -سېتىق    ،مەدەنىيەت   ئالماشتۇرشىغا   زور   پايدىسى  بولدى .
لىكىن   مانا   مۇشۇنداق   ئەۋزەل   شارائىتتا  بىرقىسىم  ناچار    بولغان   ئەھۋال   مەيدانغا   كىلىۋاتىدۇ   ،قارىماققا   بۇ   بىر   ئادەتتىكى  مەسىلە  بولسىمۇ   ئاتا-ئانىلارنىڭ   ھەم  جەمىيەتتىكى   ھەرقانداق   بىر   ئادەم  كۆڭۈل   بىلىشكە   تىگىشلىك   بولغان  مەسىلە .  ئۇ   بولسىمۇ   دەل  باشقىلارغا  تىل   ئارقىلىق   ھاقارەت   قىلىش «تىللاش».
      تىللاش   بولسا   ئەخلاققا   چېتىلىدىغان   سۆز .
:  ئەخلاقلىق   بولغان  ئادەملەرنىڭ   تىلى   گۈزەل   بۇلىدۇ  ،بۇخىل   ئادەملەر   كىشلىك   مۇناسىۋەت  ھەم   ئىلمى   بولغان   ئىلىم   سورۇنلىرى   ياكى  باشقا   مۇناسىۋەتلەردە   زور   ئۇتۇقلارنى  قازانغان   بۇلىدۇ .    ھەممىمىز   ئەخلاقىغا   ھۆرمەت  قىلىدىغان  ،ئىلىمىگە    قول   قۇيىدىغان ،  دىننى   ئالىم  ،تەرجىمان   مۇھەممەد  سالىم  داموللا   ھاجىم   بىلەن   پاراڭلاشقىنىمدا  ئۇنىڭ «بىزنى   ئاتام   سەت  گەپتىن  تۇساتتى  ،مەن   ھاياتىمدا   سەت  گەپ  قىلىشتىن  يىراق   تۇردۇم »دېگىنىنى   ئاڭلىغانتىم  .   دېمەك   بۇ   ئادەمدىكى   گۈزەل  ئەخلاق  ھەم   پۈتۈك   ئىلىم  دەل   ئۇنىڭ   گۈزەل  تىلىدىن  ئايرىپ  قارىغىلى   بولمايدۇ .
   تىللاش   يەنى  مەدەنىيەت  ھەم  ئىتىقادقا   چېتىلىدىغان  سۆز .
  بىر   ئائىلىنىڭ   ئائىلە   مەدەنىيىتى   ئىسىل   ھەم   ئىتىقاد  ئەركىنلىكى   ئاستىدا   بولسا   بۇخىل  ئائىلىدە   سەت  گەپ   قىلىدىغان  ئادەم   مەۋجۇت   بولمايدۇ .  ئائىلە   مەدىنىيىتى   بالىغا   تۇنجى   تىل   دەرسى   بىرىدىغان   مەكتەپ   بۇلۇپ   باللارنىڭ   قانداق   تىل  قۇيۇشىغا    سەۋەپ   بۇلىدۇ .  ئاتا -ئانىنىڭ   پەرزەنىت   ئالدىدا   ئىشلەتكەن  تىلى  باللارنىڭ   كىيىنكى   تۇرمۇشىدا   ئىشلىتىدىغان   تىل   بۇلۇپ   قالىدۇ .  
  ئەر -ئايال   ئەخلاق   سىرتىدا   پاراڭلىشىدىغان   ئائىللەرنىڭ   باللىرنىڭ   تەپەككۇرى  ھاجىز   ، سەلبى   پىكىرلىك  ،ھەم   ئەخلاق   سىرتىدىكى   سۆز -جۈملەرنى  ئىشلىتىشكە  ماھىر   كىلىدۇ .
شەرىق  مۇتەپەككۇرلىردىن  مۇھەممەد  پەيغەمبەر: «بىركىشى   ئۆزىنىڭ   قېرىندىشىنىڭ   ئاتا-ئانىسىنى  تىللىسا ،  ئۇ  ئۆزىنىڭ  ئاتا  -ئانىسىنى  تىللىغان  بولدى »  دېگەن   ،دېمەك   بۇ   ئىتىقاد    نوختىدىن  قارىغاندىمۇ   يوللۇق   ئەمەس   ئىكەنلىكىنى .   شۇ   ئائىلىنىڭ   ئىتىقاد   قارشىنىڭ   كەمچىل    ئىكەنلىكىدىن  دېرەك   بىرىدىغان  مەسىللەرنىڭ   بىرە .
ئەخلاق   ئادەم   زىننىتى ،تىل   قەلىبنىڭ   ئەينىكى  .
بىز   تىلىمىز   بىلەن  ئۆزىمىزنىڭ   ساپاسىنى  باشقىلارغا   بايان  ئەيلەيمىز  .
تىللاش  يەنە   مىللەت ھەم   تىنىچلىق   مەسىللىرگىمۇ   چېتىلدىغان  بۇلۇپ   ھەرقانداق   تىلدا   ئىشلىتىلگەن   تىللاش   سۆزلىرى   كۈشلۈك  ھەم   تىنىقسىز   ئادەم   ئېغىزىدىن ئچىقىدۇ  ،  تاۋۇش  -ئۇدارى   قاتتىق  بۇلىدۇ   چۈشەنمەيدىغان   ئادەم   بىر   قاراش   ياكى  ئاڭلاش  بىلەنمۇ   ھاقارەت   سۆزى  ئىكەنلىكىنى   ھېس   قىلالايدۇ   ھەم  تىنىچلىقنىڭ   يىمىرلىشىغا   ئاساس   سالىدۇ .
دائىم   سەت  گەپ   قىلدىغان   ئادەمنىڭ   پىسخىكا   ساپاسى   ناھايىتى   تۆۋەن  بۇلىدۇ  ،بۇنداق   ئادەملەر   روھى  دۇنياسى   ھاجىز   ئادەملەر   بۇلىدۇ .  بۇلارنىڭ   سۈكۈتتىكى  ساراڭدىن  پەرقى   بولمايدۇ .
ئارتۇق   ئادەم  تىللايدىغانلارنىڭ   ئىللىق   ئائىلىسى   بولمايدۇ ،چۈنكى   مۇھاببەت   تىل   ئارقىلىق   ياغلاپ   تۇرۇشقا   مۇھتاج  بۇلىدۇ .
دېمەك  سەت   گەپ   قىلىش  ھەم  ئادەم  تىللاش  ئادەمنى  ئىتىقادتىن   يىراقلاشتۇرسا    ،جەمىيەتتە   كىشلەردىن  جامائەتتىن  يىراق  قىلىدۇ .
كۆپ  ئادەم  تىللايدىغانلارنىڭ   يۈزى   نۇرسىز   بۇلىدۇ .
مىلىتسىيە