كۆرۈش: 103|ئىنكاس: 5

يۇرت ھەققىدە ئىككى يۈرۈش شېئىر [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

پەرھات كازىم

ئالىي مۇھەررىر

Rank: 15

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى: 69

يازما سانى: 138

نادىر تېمىسى: 0

تېللا: 616

تۆھپە : 9

توردا: 217 سائەت

ھالىتى:

ئاخىرقى: 2012-10-19

يوللىغان ۋاقتى 2012-9-20 17:28:36 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش

يۇرت ھەققىدە ئىككى يۈرۈش شېئىر

پەرھات كازىمى

1.       دىغار(1) قەلبىمدە  سەن بار

دىغاردىكى كەيپىياتىم

ھېس قىلمايدۇ غېرىبلىقىمنى،
جاڭگال تامان پەر قاققان كەپتەر.

بۇ قەلبىمدىن تاشار تىت-تىتلىق،
يۈرىكىمنى يېمەكتە يىغا.
گويا سېنىڭ كۆڭلۈڭ پۈتۈندەك،
ھەسرەتلىرىم تۆكۈلەر ساڭا.
كاككۇكلارنىڭ دەرمەن كۈيلىرى،
دەردلىرىڭنىڭ ئۈزۈندىسىمۇ؟
كارىزلاردا ئاققان ئىسسىق سۇ،
كۆز يېشىڭنىڭ سارقىندىسىمۇ؟
دىغار دەيمەن يۇلتۇز چۈشەيمەن،
يۇلتۇزلاردىن دەستە تىزىمەن.
جاڭگالدىكى ئىجرىقتىن، شاپتىن،
يۈرىكىمگە ئۈمىد چوقۇيمەن.
تەڭنە شورلۇق تاقىر دالادا،
تېنەپ يۈرەر كېيىك بالىسى،
بىر ھەقىقەت سۆزلەر بوراندا،
توزۇپ، توزۇپ دىغار دالىسى.
كارىزلاردىن باقتىم تاغلارغا،
يىغلامسىراپ ئويغاندى ھايات.
مەن دىغاردا، مەندىن يىراقتا،
ئاقساق ئاھۇ يىغلايدۇ پات-پات.

دىغاردا سەھەر

قۇشلارنىڭ سايرىشى ئويغىتار تاڭنى،
مىسالى پەرىزات دىغار مۇشۇ دەم.
يوللارغا سۇ سەپكەن دىلرەبا قىزلار،
مۇقاملار ئەۋجىدە كۈلگەن شوخ سەنەم.
كەپتەرلەر پەر قاقار مەغرۇر ۋە جۇشقۇن،
كاككۇكنىڭ ھەسرىتى ئاڭلىنار تەكرار.
كۆزلەرنى چاقناتقان يېشىل ياقۇت ئۇ،
بارخانلار ئىچىدە يېشىل ئۈزۈمزار.
ھەر سەھەر باشلىنار ئېسەنلىك سوراش،
ئادەمگە يوق بۇندىن ئارتۇق سائادەت.
يىگىتلەر پىلانى، شىجائىتىگە،
بوۋايلار قۇت تىلەپ بېرىدۇ مەدەت.
ئوچۇملاپ ئىچكەندە كارىز سۈيىنى،
يۈرىكىم ياشاردى، سۆيگۈگە تولدى.
باغلارنىڭ تەمىنى تىتالماي بىر رەت،
بۇ قەلبىم ئۆرتەندى، ئارماندا قالدى.
خەيرى-خوش دىغارنىڭ چىرايلىق سەھىرى،
قايتىدىن بىر كۆرمەك بوپ قالار نېسىپ.
شادلىق ھەم ھەسرەتكە چىلاندى دىلىم،
يول بويى ماڭار مەن ئەمدى ئۇھسىنىپ.

دىغار كېچىسى

نەگە كەتتى چۈشتىكى ئىسسىق،
جانغا ھۇزۇر غۇر-غۇر شوخ شامال.
يۈرىكىمنى ئەگىپ ھارمىدى،
دىغار كۆكىدە ئۇزۇن بىر خىيال.
كۆكتە ئۈكەر بىر سىقىم ياقۇت،
تاڭنى چىللاپ ئۆلەر بىتىنىم.
سۈت ئايدىڭدا جەلپكار ھەممە،
قۇم ئۈستىدە ئۆرتىنەر قېنىم.
«دىغار يۇلتۇزى» دېدىم ئۆزۈمچە،
پىل-پىل يانغا خىرە يۇلتۇزنى.
كارىزلىرىڭ ياتار سوزۇلۇپ،
ئەسىرلەردىن ئۇلاپ ئوتتۇزنى.
ياۋا گۈللەر پىچىرلار ئاستا،
دىغار ساڭا گۈزەللىك تىلەپ.
باشلار مېنى ئۇيقۇ قوينىغا،
غۇر-غۇر شامال ئاستا پەپىلەپ.
يۇلتۇزلىرى يارقىن نۇرانە،
گۈزەللىكتە يەككە بىر دانە.
مەرۋايىتتەك چاقناق كۆزۈڭگە،
مەنلا ئەمەس ئالەم ھەيرانە.
بۇ گىرىمسىز گۈلدەك چېھرىڭنى،
گىياھ بىلەن قوغدىغىن دىغار.
كۆز تەگكەندەك سېنىڭ كۆكۈڭدە،
پات-پات،
توپا ياغار، قۇم ياغار.

دىغاردا بار

دىغاردا يوق قىش-ياز توختىماي،
تاغ سۇلىرى ئاققان شوخ ئېقىن.
ھارارەت بار، دىغاردا چوغ بار،
دىغار دېگەن قۇياشقا يېقىن.
دىغاردا بار تىلسىم قۇرۇق تاغ،
ئەسىرلەرنى قېرىتقان كارىز.
قۇم ئاستىدا قالغان شەھەر بار،
ئەل ئاغزىدا ئۆچمەس ئۇلۇغ ئىز.
شالدىراڭدىن كېلىدۇ بەزەن،
توسۇن تايدەك تەلۋە شوخ قىيان.
سوغۇلىدىمۇ كارىز سۇلىرىڭ،
تەشۋىشلىرىم سەندە ھەر زامان.
دىغاردا بار مويسىپىت سۈپەت،
قاتار-قاتار قەدىم جۈجەملىك.
دىغارلىقتىن ئۆتتى تالاي رەت،
دەرەخ كەسكەن ئېغىر سەۋەنلىك.
دىغاردا بار دىغار نۇسخىلىق،
ئېسىل گىلەم يە يېپىنچىسى.
دىغاردا بار مەڭگۈ ئۈزۈلمەس،
ئۇيغۇر ئاھاڭى، شادلىق ئەلچىسى.

دىغار رىۋايىتى

دىغار دېگەن «داغ غار» (2) دېيىلسە،
ھەسرىتىڭنىڭ داغلىرى چوقۇم.
سەن تارىختا بىر سىرلىق ماكان،
ھەر زەررەڭگە كېلىدۇ زوقۇم.
سەندە ئاۋۋال باشلىنار تېرىم،
سەندە نورۇز يېڭى بىر ئالەم.
قۇم تاغلارنىڭ گۈللۈك كەشتىسى،
سەنەمدەك ئۇز تەكلىرىڭ كۆركەم.
ئۆتمۈشۈڭگە چۆكىمەن پات-پات،
سەنغۇ ئەسلى غايىب خەزىنە.
ماڭماقتىمەن قۇرۇق تاغ تامان،
قاقشال توغراق ئۇچرىدى يەنە.
سىڭىپ كەتكەن پىغان مۇڭلىرىڭ،
قۇم تاغلاردەك ئىسسىق تېنىڭگە.
ئاپرېلغا بۈگۈن ئون سەككىز(3)،
پەرۋا قىلماس بوران سۆزۈڭگە.
مەيلى دىغار «داغ غار» بولساڭمۇ،
شېئىرلىرىمدا يۇياي دېغىڭنى.
يېڭى دەۋر پۈركەيدۇ گۈلگە.
چۆل باياۋان قۇرۇق تېغىڭنى...

2.       چوڭكارىزنىڭ مۇڭلىرى

بەخت ئەمچىكى

چوڭكارىز(4)
چوڭكارىزلىقلارنىڭ ئانىسىسەن مېھرىبان.

ئۈمىد تالاسى تارايدۇ سەندىن.
توز قانىتىدەك رەڭدار ۋادىغا.
قانىتىڭ ئاستىغا ئال
كرىزىس ئىچىدە قالغان تېنىمنى.

قۇرۇغان تىلما، تەشمىلىرىڭ
سۈتى تارتىلغان بەخت ئەمچىكى.
چوڭ كارىز بىر يۈز سەكسەن نوپۇسۇڭ
يېشىغا توشماي
ئەمچەكتىن چىققان قارغىش بالاڭمۇ؟

چوكارىزدىكى جۈجەم دەرىخى

مەن ئاڭلىغان يۈرىكىڭنىڭ سوقۇشلىرىنى.

كۆيەر سەندە ھەسرەتلىك كەچمىش،
تۆكۈلەر سەندىن ھەسرەتلىك ناخشا،
چوڭ كارىزنىڭ ئىسسىق قەلبىگە.

قوۋزىقىڭنىڭ ئېرىقچىلىرىدىن
ئاققان قېنىڭ
ئۈمىد ئوتى ياقتى كۆيۈمگە.

كالا مۈڭگۈزى قۇرۇق شاخلىرىڭ
مىجىلغان يۈرەك
ئوينىغۇچتەك سارغىيىپ
قۇرۇغان ياپرىقىڭ.

ئالتۇن قوزۇق زەر يىپ يىلتىزلار
سىردىشىدۇ يۈرىكىم بىلەن.
توڭلىدىڭمۇ كەچكۈز كېچىسى
يۇلتۇزسىز قالغان، غېرىب دالادا،

شادلىقىڭنى كۆرەلمىدىم ھېچ
ھىجران ناخشىسى ئېيتىپ كېلىسەن
جۈپىدىن ئايرىلغان تەنھا تۇرنىدەك.
كارىز سېنىڭ جۈپتۈڭ ئىدى راست
شۇڭا يارا سېنىڭ يۈرىكىڭ
شۇڭا مىسكىن سېنىڭ بۇ قەلبىڭ.

مەللە پاختا (5)

قۇمتاغ مۈرىسىنى قۇچاقلاپ
ئويغاندى قۇياش.

چوڭكارىزنىڭ يېشىل ئاسمىنى
سالا-سالا كېۋەزلىك.
يۇلتۇزلىرى كۆزنى چاقناتقان
غوزەك يېرىپ ئېچىلغان پاختا.

ئەگىپ-ئەگىپ ئۇچۇپ كېلىدۇ
بوز يىگىتنىڭ ھېكايىسىدەك
مەللە پاختىنىڭ رىۋايىتىمۇ.
رەسساممىكىن كارىزلىق دېھقان
كېۋەز كۈرىكىگە رەڭ بەرگەن.
ئۆزگەرمەكتە بىزنىڭ رەڭگىمىز،
يۇيۇپ تۇرار بىزنى روھىمىز
مەللە پاختا ئۆستۈرگەن
كارىزلارنىڭ سۈزۈك سۈيىدە.
يۈرەكلەرگە بېرىدۇ مەدەت
چولپان بىلەن تەڭ ئېيتقان كۈيىدە.

مەللە چەكمەن توقۇغان
بۆزچى ئۇستامنىڭ دوكىنى قېنى؟
يىپ ئېگىرگەن قىزلارنى ئەسلەپ،
مۇڭلىنىدۇ كۆكتە تولۇن ئاي.
بىز تەرەپكە كېلەر يورغىلاپ
مەللە تون كىيگەن قىش بوۋاي.

مەللە پاختا ئېچىلغان پەسىل
چوڭ كارىزنىڭ قىران ياشلىقى.
مەللە پاختىنىڭ سۇنغان قانىتى
شامال سوققان توغراق ياپرىقى.
چوڭكارىز
سەن تاشلىۋەتكەن بىچارە بالا
مەللە پاختا ئېچىلغان تۇپراق.

موللا زەيدىن
«مەللە كۆت» دەپ (6) ئەمەس دەپ
كارىزلارنى كۈلدۈرۈپ يۈرەر
باغىرلارنى (7) كۈلدۈرۈپ يۈرەر
مەللە پاختا بىر سېنى داڭلاپ
كۆز ياشلىتار ئۈچەينى ئۈزەر.

چوڭكارىز
ئالتۇن ئوردا پۈتىدۇ سەندە
مەللە پاختا، قايتا ئېچىلغان كۈنى.

چوڭكارىزدىكى تۆگە قوتىنى

(ئۇلۇغ بوۋام ئاتاۋۇللا ھاجىغا بېغىشلايمەن.)

شەھەر كۆرمىگەن رايىش تۆگىلەر
يانتاق يېگىلى ماڭار لاپاقلاپ.

ئېيتار غىڭشىپ شاماللار بىلەن
بېلى ئۈزۈلگەن پۇچۇق سوقما تام
ئەللىك يىللىق ھىجران ناخشىسى.
يۈزى يېرىلغان بۇ چىلان تۇپراق،
چوڭكارىزنىڭ قىسمەت قىسسىسى.

پاختا يىپەك تارتقان كارۋاننىڭ
تۆگىلىرى سېنىڭكى ئىدى.
كۆك يانتاقلار ئاينىغان دالا
چوڭكارىزنىڭ ئېتىكى ئىدى.
بەخت ئارتىپ كېلەتتى تاڭدا
ساھىبجامال، گۈزەل قىزچاقتەك،
كارۋان بىلەن كۈلگەن چولپاندەك،
كارىزلىق بالىنىڭ جىمىغۇر ياش قەلبى.
يادىڭدا بار ئۇلۇغ بوۋام ھەم
چۆچەك، شەمەي، نامانگان.(8)
بىر قىسسە سۆزلەپ بەر ماڭا قايتىدىن
يۈرىكىمنى يۇلماقتا ئارمان.

چوڭكارىزدىكى تۆگە قوتىنى
سەن تاشلاندۇق بىر تەنھا ئارال.
توقۇمىچى قىزنىڭ سىڭلىسى چوقۇم
مەللە تۆتپاق توقۇغان ئايال.

چوڭكارىزدىكى تۆگە قوتىنى
ئەمدى سېنىڭ ئالتۇن بويلۇق ئىگەڭ يوق.
كۆزلىرىدىن ئۈمىد چاقنىغان
بۇغرا، ھىنگان ئاتان تۆگەڭ يوق.
سېغىنىشنىڭ يۈرىكىدە بار
پۇچۇق بۇرۇن ئالتۇن تۆگىلەر.

سۈيى ئۈزۈلگەن تاشلاندۇق تۈگمەن (9)
سەنمۇ ئەسلى بىر بوۋاي دەردمەن.
بۇرنىغا چۈلۈك ئۆتكۈزۈلگەن تالاي تۆگىلەر
ماڭار پۇشۇلداپ، جەننەتنى كۆزلەپ
قىلدىن ئىنچىكە چىغىر يول بىلەن.

ئىزاھاتلار:
(1) پىچان ناھىيىسىگە قاراشلىق بىر يېزىنىڭ نامى.
(2) بۇ يەردە «داغ غار» دېگەن رىۋايەت كۆزدە تۇتۇلىدۇ.
(3) ھەر يىلى 4-ئاينىڭ 18- كۈنى قاتتىق بوران چىقىدۇ ياكى شۇ  كۈننىڭ ئالدى كەينىدە كۈچىيىدۇ ئەڭ كۈچىيىدۇ.
(4) مەھەللىنىڭ نامى
(5) ئۇيغۇر دېھقانلىرى بۇيان تارىختىن بۇيان ئۆستۈرۈپ كېلىۋاتقان رەڭلىك پاختا. چوڭ كارىزدا ئازادلىقتىن ئىلگىرى مەللە پاختا كۆپلەپ تېرىلغان ئىكەن.
(6) موللا زەيدىننىڭ «مەللە كۆت» ناملىق لەتىپىسى كۆزدە تۇتۇلىدۇ.
(7) مەھەللىنىڭ نامى.
(8) ئۇلۇغ بوۋام 300 تۆگىلىك كارۋان تارتىپ بارغان شەھەرلەر.
(9) چوڭ كارىزنى ئۇلۇغ بوۋام ئاتاۋۇللا ھاجى قازدۇرغان. كېيىن ئوغۇللىرى پاختا زاۋۇتى ماڭدۇرغان ھازىرمۇ «زاۋۇت ئورنى» دەيدىغان جاي بار.
ـــــــــــــــــــــــــــــ
«تۇرپان» ژۇرنىلى 2001- يىلى 1-سان

كارىزلارنى قۇتۇلدۇرۇش، كارىزلارغا كۆڭۈل بۆلۈش ھەر بىرىمىزنىڭ بۇرچى!

جابدۇق ئىشلىتىش پاش قىلىش

ئەلرام

دائىملىق ئەزا

Rank: 5 Rank: 5

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى: 2273

يازما سانى: 294

نادىر تېمىسى: 0

تېللا: 454

تۆھپە : 0

توردا: 60 سائەت

ھالىتى:

ئاخىرقى: 2012-10-21

يوللىغان ۋاقتى 2012-9-20 21:59:09 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش


	... دىغارلىقتىن ئۆتتى تالاي رەت، دەرەخ كەسكەن ئېغىر سەۋەنلىك. دىغاردا بار دىغار نۇسخىلىق، ئېسىل گىلەم يە يېپىنچىسى. دىغاردا بار مەڭگۈ ئۈزۈلمەس، ئۇيغۇر ئاھاڭى، شادلىق ئەلچىسى. ۋەتەنگە بولغان مۇھەببەت،ئۇنىڭدىن ئويغانغان مېھىر ھەم ۋەتەن گۈزەللىكىنى ئىپادىلەش شېئىردا بىر يەڭگىل مۇزىكىلىق رىتىمنى بارلىققا كەلتۈرۈپتۇ.

جابدۇق ئىشلىتىش پاش قىلىش

زۇلفىيەتوختاخۇن

دائىملىق ئەزا

Rank: 5 Rank: 5

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى: 1726

يازما سانى: 116

نادىر تېمىسى: 0

تېللا: 220

تۆھپە : 0

توردا: 38 سائەت

ھالىتى:

ئاخىرقى: 2012-9-30

يوللىغان ۋاقتى 2012-9-21 01:30:24 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش


	ئىلھاملىرىڭىزغا بەركەتلەر بولسۇن .

جابدۇق ئىشلىتىش پاش قىلىش

سەۋىردىن

دائىملىق ئەزا

Rank: 5 Rank: 5

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى: 431

يازما سانى: 126

نادىر تېمىسى: 0

تېللا: 449

تۆھپە : 0

توردا: 52 سائەت

ھالىتى:

ئاخىرقى: 2012-10-22

يوللىغان ۋاقتى 2012-9-21 02:33:23 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش


	ئېسىل تىمىلىرىڭىز ئۈزۇلمىسۈن !...

جابدۇق ئىشلىتىش پاش قىلىش

دىلداش

ئالى ئەزا

Rank: 12

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى: 99

يازما سانى: 897

نادىر تېمىسى: 0

تېللا: 2279

تۆھپە : 19

توردا: 471 سائەت

ھالىتى:

ئاخىرقى: 2012-10-24

يوللىغان ۋاقتى 2012-9-21 03:10:35 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش


	تمىڭىزدىن شۇنداق سۈيۈندىم. ئېلھاملىرىڭىز يەنىمۇ بەركەتلىك بولغاي!

جابدۇق ئىشلىتىش پاش قىلىش

دىدار

دائىملىق ئەزا

Rank: 5 Rank: 5

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى: 1180

يازما سانى: 57

نادىر تېمىسى: 0

تېللا: 390

تۆھپە : 0

توردا: 0 سائەت

ھالىتى:

ئاخىرقى: 2012-10-19

يوللىغان ۋاقتى 2012-9-21 10:10:11 |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش


	ھەر سەھەر باشلىنار ئېسەنلىك سوراش . ئاجايىپ بىر خىل ئىللىقلىقنى ھىس قىلغاندەك بولدۇم .

جابدۇق ئىشلىتىش پاش قىلىش

تىزىملىككە قايتىش

يۇرت ھەققىدە ئىككى يۈرۈش شېئىر [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

كۆرگەن سەھىپە