غۇلجىدىكى دۆڭمەھەللە مازىرى توغرسىدا [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

                    
                  غۇلجىدىكى دۆڭمەھەللە مازىرى توغرسىدا

    غۇلجا شةهةرنىث كۈن پېتىش  تةرةپتىكى دۆثمةهةللة تةرةپتة كېتىدىغان  يول ظۈستىدة بىر راۋاق قةد كأتۈرۈپ تۇرىدۇ.بۇرۇن بۇ  جاي خةلپةم بذزذرذك مازىرىغا تةۋة يةر ئىدى،شةهةر دائىرسىنى كېڭەيتىش جەريانىدا بۇ قەبرىستانلىق كۆچۈرۈلگەن،ئەمما،مۇشۇ راۋاق چېقىلماي،ساقلىنىپ قالغان،كىچىك ۋاقتىمىزدا چوڭلار بۇ يەرنىڭ ئۇيغۇر تارىخىدىكى مەشھۇر ئاياللارنىڭ قەبرىسى ئىكەنلىكى توغۇرلۇق سۆزلەپ بېرەتتى. كېيىن مەكتەپتە ئۇقۇش جەريانىدا،كۆپلىگەن كىشىلەر بۇ راۋاقنىڭ نۇزۇگۇمنىڭ قەبرىسى ئىكەنلىكى توغۇرسىدا سۆزلەپ بېرەتتى،يېقىندا پىشقەدەم ئۇستازلار بىلەن سۆھبەتلىشىش جەريانىدا بۇ راۋاققا دەپنە قىلىنغان كىشىنىڭ بىر تاتار ئىكەنلىكىنى ئسىپاتلاپ چىققانلىقىنى ئاڭلىدىم.
بۇ جەرياندا بۇ قەبرىستانلىققا زادى كىم دەپنە قىلىنغان بولغىيىتى دېگەن بىر سوئال مېنى كۆپ قىينىدى،شۇ سوئالغا جاۋاب تېپىش ۋە مۇنبەردىكى دوستلار بىلەن پىكىرلىشىپ بېقىش مەقسىتىدە بۇ تېرمىنى يوللىدىم.
   قىممەتلىك ۋاقتىڭلارنى چىقىرىپ،بىرلىكتە كۆرگەن ۋە ئاڭلىغان بىلىملەرگە ۋە تارىخلارغا ئاساسان بىر مۇنازىرلىشىپ باقساق دېگەن ئۈمىدتىمەن

    «ئىلى(غۇلجا) تارىخى ماتىرىياللىرى« دېگەندەك كىتابلاردىن ۋەياكى ئىلىدا تۈزۈلگەن يەرناملىرى تەزكىرىسىگە ئائىت كىتابلاردىن ئىزدەپ باقىدىغان ئىش ئىكەن. قالغىنىنى ئاۋۇ ۋىۋىسكىنى ئاسقان ئورۇندىكى پىشقەدەملەر ئىنىق بىلىشى مۆمكىن. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئابدۇمىجىت.م تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-7-26 15:56  

ئابدۇ مىجىتنىڭ دىگەنلىرىنى ‹‹ئىللىق›› ئويلىشىپ باققاندۇ ،بەلكىم.

        مەنمۇ قىزىقىپ قالغان بۇ مازار ھەققىدىكى قاراشلارغا.بىراق،بۇ مۇنبەردە بۇ ھەقتە بىلىدىغانلار يوق ئوخشايدۇ........

مەنمۇ  شۇ ئورۇندىكى يۆتكەلگەن مازار ھەققىدە ئاڭلىغان. ئەمما بۇ ھەقتە تولۇق چۈشەنچىگە ئىگە ئەمەسكەنمەن. ئىلگىرى شۇ مازارلىقنىڭ ئورنىغا سېلىنغان «ئىلى ئوبلاسىتلىق تەنتەربىيە مەكتىپى» دە ئوقۇۋاتقان مەزگىلىمدە ھەر كۈنى كەچ  ياتاقتىكى بىرەرىمىزنى «جىن» بوغۇپ چىقاتتى.  

墩买里麻扎  墩买里麻扎位于伊宁市新华西路，建于清代。麻扎，阿拉伯语，意为陵墓。墩买里麻扎，是一处典型中原风格的亭阁式建筑，为三层砖木结构。一、二层为方形，三层是六角形，建筑面积38平方米。麻扎飞檐斗拱，雕梁画栋，细致精巧。麻扎陵主为宗教名人努尔斯依提，努尔斯依提宗教知识渊博，曾在拜吐拉清真寺进行讲经传教活动，深受当地各族宗教人士的尊敬，威望很高。他死后，当地政府出资为他修建了麻扎。墩买里麻扎是研究清代伊犁乃至新疆的宗教活动和当时实行民族宗教政策的实物见证。主体结构保持原貌，木结构保存较好，屋面瓦件破碎，油漆彩绘脱落严重。2008年12月13日第三次全国文物普查伊犁州直工作队实地调查并建档

。

ماتىرىياللاردا، بۇ مازار دىكى ئۇشبۇ راۋاق چىڭ سۇلالىسى مەزگىلدە ياسالغان ، كاتتا دىنى ئۆلىما نۇر سىيىت ھاجىمنىڭ مەقبەرىسى دىيىلىپتۇ، نۇر سىيىت ھاجىم غۇلجا بەيتۇللا جامئەسىدە ئىمامەتچىلىك قىلىپئ ۆتكەن،  خەلقنىڭ چوڭقۇر ھۆرمىتىگە نائىل بولغان، ئىناۋىتى يۇقۇرى كىشى بولغاچقا ،  ۋاپات بولغاندىن كىيىن ھۆكۈمەت پۇل چىقىرىپ ياساپ چىققان، بۇ چىڭ سۇلالىسى دەۋردىكى ئىلى ۋادىسى، جۈملىدىن شىنجاڭنىڭ دىنى پائالىيىتى ۋە مىللىي دىنىي سىياسىتىنىڭ قانچىلىك دەرىجىدە ئەمەلىيلەشكەنلىكىنىڭ ئەمەلىي پاكىتى سۈپىتىدە ساقلاپ قېلىنغان. 2008-يىلى ئارخىپلاشتۇرۇلۇپ چىقىلغان. دىيلىپتۇ،
ئەينى دەۋردە چىن سۇلالىسى ھاكىمىيتى ئاستىدا ياشاۋاتقان ئاۋام پۇقرا قىزى نۇزۇگۇمدەك كىشىلەر ئۈچۈن مەبلەغ چىقىرىپ بۇنداق كاتتا گۈمبەزنى ياسىشى مۇمكىن ئەمەس.

مەنبە:  http://www.yining.gov.cn/Item/19.aspx

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇختارقۇربان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-7-27 10:40  

«جىن بوغۇپ » چىققانلار ئورنىدىن تۇرۇپ كېتىپ ھەممىڭلارنى بۇغۇپ چىققاندۇ بەلكىم. خە...خە...خە...

بۇ تىما توغۇرلۇق تولۇق مەلۇمات بولسا يوللاڭلار بىر بىلىۋالايلى!

ئۇيغۇر مازالىرى نامىلىق كىتاپتا ئۇچۇر يوقما ؟