ئۇيغۇرلاردا خامان: ئابدۇخېلىل مىرخېلىل [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

‹‹ يەر ئالتۇن قوزۇق›› دىيشەتىكەن ئاتا بۇۋىلىرىمىز .بىراق ھازىر نۇرغۇنلىرىمىز  يەرلىرىمىزنى سېتىپ بولدۇق .
‹‹ خامان ئالماق شەھەرئالماق››  دېگەن ھىكىمەتلىرىمىزمۇ تىللىرىمىزدىن ياتلىشىدىغان  بولدى.
خامان ئالغان چاغدىكى قەۋىملەر ئىتپاقلىقىمۇ لەيلىقازاقتەك توزىۋاتىدۇ . شۇڭا بالىلىرىمىز خاماننىڭ نىمىلىكىنى نەدىن بىلسۇن ...

بۇ ماقالىغا سىڭدۈرگەن ئەجرىڭىزگە رەخمەت ئاكا !  كىشىنى سۈيۈندۈرگىدەك ئىزدىنىش بولۇپتۇ .

مۈمكىن بولسا ئابدۇخېلىل ئەپەندىنىڭ بۇ ماقالىسىنى دەرىسلىككە كىرگۈزگىلى بولسا خويمۇ ياخشى بولاتتى.

تەرەققى قىلىپ نۇرغۇنلىغان نەپكە ئىرىشكەن بولساقمۇ،يەنە بىر جەھەتتە ئۆزىمىزنىڭ مىللى ئۆرپە ئادەتلىرىمىز  ۋە قىممەتلىك ماددى مىراسلىرىمىز تەدرىجى يوقۇلىۋاتىدۇ،  
ئاسارە ئەتىقە ،قەدىمى يادىكارلىق ۋە ماددى مەدەنىيەت مىراسلىرىمىزنى قوغدايدىغان ئورۇن ۋە شەخىسلەر دۆلەت ۋە خەلقنىڭ كۈتكەن يېرىدىن چىقىپ قوغداشقا تىگىشلىك ماددى-مىراسلارنى تەكشۈرۈپ ئىنىقلاپ يۇقۇرغا  ۋاقتىدا دوكىلات قىلىپ قوغداش تىزىملىكىگە كىرگۈزۈپ،ئۆزلىرىنىڭ مەجبۇرىيەتلىنى تولۇق ئادا قىلسا بولاتتى ،
ئەتىگندىن-كەچكىچە ئىشخانىغا كىرۋىلىپ كومپىيۇتۇر ئويناپ ۋاقىت ئۆتكۈزمەي،
ھازىر راستىنلا قىسمەن ھۇنەر ،كەسىپلەر تاشلىنىپ،ئۇنتۇلۇپ قىلىۋاتىدۇ

بارلىق قېرىنداشلارنىڭ بەرگەن ئىلھام- مەدەتلىرىگە رەھمەد!!!

خەلىقىمىزنىڭ فولىكلور مەدەنىيتىگە تەۋە بولغان مەدەنىيەت-ئەنئەنىللىرىنى قېزىش ساقلاپ قېلىش ھەربىر ئۇيغۇر قەلەمكەشنىڭ مەجبۇرىيتى،بۇ مەجبۇرىيەتنى ئەستىن چىقىرىپ قويۇپ باشقا ئىجادىيەتلەرنى ھەرقانچە كۆككە كۆتۇرسەك ئۆزىمىزدىن ياتلششنىڭ ئارلىقى يېقىنلاپ كىتىدۇ!

يۇقۇرقى ماقالە ئۇيغۇرلارنىڭ بۇغداي مەدەنىيىتىنىڭ موھىم تەركىبى قىسمى بولغان خامان مەدەنىيىتىنى خېلى ياخشى يورۇتۇپ بېرىپتۇ.قايسىدۇ بىر تور مۇنبىرىدە خامان تېپىش ۋە خامان ناخشىسىنى كۆرگەن ئىدىم.ئۇنىڭدىن باشقا 2008-يىللىرى ئاقسۇ ۋىلايەتلىك «تارىم ناخشا ئۇسۇل ئۆمىكى » ئىجات قىلىپ ئورۇنلىغان «دولان چېچەكلىرى»ناملىق چوڭ تىپتىكى ئوپىرانىڭ چوڭ بىر بۆلىكىدە خامان مەدەنىيىتىگە دائىر كۆرۈنۈشلەر بەكمۇ يارقىن يورۇتۇپ بېرىلىپتىكەن.بۇەداي مەدەنىيىتىدە خاتىرلەپ قۇيۇشقا تېگىشلىك ناھايىتى موھىم تەرەپلەر بار.يۇقۇرقى ماقالە شۇ جەھەتتىكى ياخشى بىر ئىزدىنىش بوپتۇ.بولسا رەسىم،سۈرئەت بىلەن يۇقۇرقى ماقالىدىكى موھىم باسقۇچلار تولۇقلانسا تېخىمۇ ياخشى بولغۇدەك.

ماقالىنى سۈيۈنۈش ئىچىدە ئۇقۇپ چىقتىم....! قەلىمىڭىزگە بەركەتلەر بولسۇن!

            ئابدۇخېلىل، ماقالاڭنى كۆرۈپ بەك سۆيۈندۈم. « خامان » ئۇنتۇلۇش ئالدىدا تۇرۇۋاتقان بىر تارىخ، بىر كەچمىش، بىر مەدەنيەت ئىدى. بۇنى بىر پۇتۇن ماقالا سۈپىتىدە ئەۋلاتلارغا  بىلدۈرۈشنىڭ  زۆرۈرلىكىنى ھېس قىپسەن. بۇ بىزنىڭ كۆڭلىمىزدىكى ئىش بوپتۇ. ماقالا كوممۇنا مەزگىللىرىدە تۇلۇققا ئات مېنگەن بالىلىق چاغلىرىمنى يادىمغا سېلىپ قويدى. ئۇنىڭ ئۈستىگە ماقالىنىڭ تىلى شۇنداق راۋان، تاتىملىق چىقىپتۇ. بىر پۈتۈن خامان ئوبرازى كۆز ئالدىمىزغا كەلدى. تېخى بۇنىڭدىن ئىلھام ئالغان « تەسەددۇق » نامىدىكى گاھى بىر ئىنسانلار « ئىشتان » توغۇرسىدا دوكتۇرلۇق ماقالىسى ياقلىماقچى بوپتۇدەك. بۇمۇ ياخشى بولغىنى.