«مەنتىقۇتتەيىر»(قۇشلار تىلى) _ ناۋائىي
نەشىرگە تەييارلىغۇچى: ئابدىرېھىم توختى
(بۇلاق جورنىلى، 1982-يىللىق 2-، 3- سان)
تورغا ئۇزاتقۇچى: مۇھەممەدقادىر (بارخان)
ئەلشىر ناۋائىي «مەنتىقۇتتەيىر» (قۇشلار تىلى) ناملىق بۇ ئەسىرىنى باشلاشتىن ئىلگىرى ئەنئەنىۋى ئادەت بويىچە ئاللاغا ھەمدۇ- سانا، پەيغەمبەر ئەلەيھىسالامنىڭ ئىسىل سۇپەتلىرى، ھەزرىتى ئابابەكرى سىددىق، ئۆمەر، ئوسمان ۋە ئەلىلەرنىڭ ياخشىلىقلىرى ئۈستىدە توختالغاندىن كېيىن، بۇ تېما ئۈستىدە ئۆزىدىن بۇرۇن قەلەم تەۋرەتكەن شەيخ پەرىددىن ئەتتارغا مەدھىيە ئوقۇش بىلەن باشلايدۇ:
ئازات كىشىلەرنىڭ يۇقۇرى چوقىسى، ئۇلۇغ كىشىلەرنىڭ ئالدىنقىسى شەيخ پەرىددىن ئەتتارغا مەدھىيە ۋە ئىپتىدا قىلىشتىكى مەقسەت توغرىسىدا
ھەرنە گەردۇن بەھر ئىلە كانىدا بار،
ئانچە يۈز ئەتتار دۇكانىدا بار.
بەھرىدە ئەنجۈمدىن ئولمىش زىب پەر،
ھەر كېچە دەۋىر يەڭلىغ ئولماق جىلۋەگەر.
كانىنىڭ ياقۇتى شام ئۇلغاي شەپەق،
سۇبھى ئەنۋەر سازى ئانداغ كىم پەلەق.
ئول گۆھەر يوقكىم ھاۋادىس تاشىدۇر،
سۇنغۇچى ئاندىن زەبۇنلەر باشىدۇر.
بۇبىدى ياقۇت يوقكىم قان دېگىل،
ئالەم ئەھلى قەتلىدىن ئەفخان دىگىل.
ئول دۇكان شەرھىن قىلاي ئەمدى رەقەم،
گەرچە ئەۋساپىدا ئاجىزدۇر قەلەم.
ھەر يامان ئەخلاقىدىن بولسا ئەلىل،
ئادەمى تەبئىنى جەھل ئەيلەپ زەلىل.
بولغالى زايىل ھەرئانداغ ئىللەتى،
بۇ دۇكان ئىچرە مۇھەييا شەربىتى.
نۇكتە ھەلۋادىن بەسى قەندۇ نەبات،
كىم تاپىپ ئۆلگەن ئۇلۇغ ئاندىن ھەيات.
پەيز باغىدىن گۇلابى مىشىك بىد،
ھەربىرىدىن تەبئىغە يۈز پەيز ئۈمىد.
ۋەئز ئىرپاندىن بەسى سەھرۇ-شەكەر،
كىم بولۇپ بىچارىلەرگە چارەگەر.
نەزم نەسىردىنكى تەھرىر ئەيلەبان،
ۋەھدەت ئەسرارىنى تەپسىر ئەيلەبان.
خەلق ئۈچۈن مەخلۇت ئېتىپ گۈل بىلە قەن،
تەبئىغە گۈل قەند يەڭلىغ سۈرمەن.
چۈن مۇسىبەت نامەسىن ئەيلەپ ئايان،
يۈز مۇسىبەت نەپسىگە ئەيلەپ بايان.
ھەر مۇسىبەتتىن كۆڭۈلگە سۆز بولۇپ،
كىم كۆڭۈل ئول سۆزدىن مەسرۇر بولۇپ.
چۈن رەقەم ئەيلەپ ئىلاھى نامەنى،
ۋەھيىگە ئەيلەپ مۇھەررىر خامەنى.
شەرھى ئەسرارى ئىلاھى ئەيلەبان،
خەلق ئارا شەرھىن كە ماھى ئەيلەبان.
چۈنكى ئۇشبۇ نامە ئەيلەپ ئاشكار،
نۇكتەسى بۇختىلارىن تارتىپ قەرار.
نەچچە مىڭ بۇختى نىچۈككىم چەرخ دۇن،
دۇررى- گۆھەر ھەملىدىن بارى زەبۇن.
چۈنكى غەۋۋاس لەھمەئىي ھىلاج ئېشىپ،
ھەر دۇرن شەھلەر باشىغە تاج ئىتىپ.
بەلكى ئەيلەپ شاھ تاج زىننەتى،
مۈلكى نەقدى ھەر بىرىنىڭ قىممىتى.
چۈن قازا يەر دەشتىگە سالىپ كەمەست،
ۋادى قەتئى ئەيلەبان ھەر تەرەپى پەست.
لىك ھەر ۋادادا يۈز مۈلكى غەرب،
مۈلكلەردىن ھەر بىرىگە يۈز ئەجىپ.
چۈن غەزەل گۈلزارىدا مەجئى توزۇپ،
بۇلبۇل ئاين مىڭ تەرەننۇم كىرگۈزۈپ.
لىك ئول ھەر بىر تەرەننۇمدىن ئايان،
سىررى ۋەھدەت شەررىغە روشەن بايان.
چۈن روبائىيدىن بىرىپ دىۋانغا زىن،
رۇبئىي مەسكۈن ئىچرە سالب شۇرىشىن.
ئالەمى مەئنى ئارا تەقيىمىدىن،
ھەربىرى پەخر نىچە ئىقلىمىدىن.
قەھر ئىلە چۈن تەزكىرە مەۋجۇت ئىتىپ،
ئەۋلىيا ئەرۋاھىنى خۇشنۇد ئىتىپ.
ھەر بىرىنىڭ روھىدىن يۈز تىرە زات،
جان تېپىپ ئىچكەن كىشى ئابى ھايات.
ھەر تەرەپ بازارىغە ئايىن شەرەپ،
مەنتىقۇتتەير نەۋائىي ھەر تەرەپ.
ئانداكىم دۇرج ئەتتى قۇشلاردىن مەقال،
ئۆزگە تىلدۇر، ئۆزگە سۆزدۇر، ئۆزگە ھال.
پەھمىگە مەخپى زەباندانى كېرەك،
يوق زەباندا كىم سۈلەيمانى كېرەك.
يۈز تۈمەن قۇش نۇتقى مۈشكۈل كەلدى بىل،
تۈربە بۇكىم ھەر بىرىگە ئۆزگە تىل.
ھەربىرىگە لەھىن قانۇنى ئەجەپ،
ئەقىل ئىدراكىدا مەجنۇنى ئەجەپ.
لىك ھەق تەۋپىق بەرسە مەن گەدا،
شەيخىنىڭ روھىغا ئەيلەپ ئىختىدا.
ئۇيلە قۇشلار نۇتقىدىن ئىزھار ئېتەي،
بۇلبۇلى تۇتى كەبى گۇپتار ئېتەي.
كىم خەلايىق چۈن تەرەننۇم ئەيلەگەي،
قۇش تىلى بىرلە تەكەللۇم ئەيلەگەي.
لىك سۈرمەك نوكتەسى تۇتى مەقال،
بۇدۇر ئىنساپ ئۆلسە ئەي پەرخۇندا فال.
كىم بۇ تۇتى تۇئىمەسى بولغان شەكەر،
ئول شەكەر پىكىر ئەيلەسەڭ بولغاي مەگەر.
تەڭرىنىڭ لۇتفى ئىنايەت خىۋانىدىن،
يەئنى ئول ئەتتارىنىڭ دۇككانىدىن.
قۇشلارنىڭ، جەم بولۇشۇپ، بىر-بىرى بىلەن يۇقىرى- تۆۋەنلىك توغرىسىدا مۇنازىر قىلىشى
جەم ئولۇپ بىر كۈن گۈلۈستان قۇشلارى،
پىشەۋۇ، بەھرۇ- بايابان قۇشلارى.
بارچە مەنزىلدە مەجمەئى بولدىلار،
ھەربىرى ئۆز خەيل ۋەسفەسى كۆرگۈزدىلار.
كىم مۇھەببەت بىرلە تۈزگەيلەر نەۋا،
چۈن تۈگەنسە بەزىم بولغايلەر ھەۋا.
ئولتۇرۇردا چۈنكى ئايىنلۇق ئىدى،
ھەر بىرىنىڭ ئورنى تەيىنلىق ئىدى.
يۇقۇرى ئولتۇردى تۇتىدىن كۇلاغ،
بۇلبۇل قۇمرىدىن ئول ياڭلىغ كى زاغ.
قاز شۇنقاردىن بۈيۈك تۇتتى مەقام،
يۇتچى تاۋۇس ئۈزە قىلدى خۇرام.
چۈن ھۈنەرۋەن ئۆزرە چىقتى بىھۈنەر،
تازدىن قۇيىراق قالدى تاجىۋەر.
جەيلى ئەشرەپ ئەتتىلار زاھىر نىزاھ،
قىلمىدى ئول سۆزگە ئەرزال ئىستىماھ.
تۈشتى قۇشلار ئىچرە غەۋغا ھەر تەرەپ،
ماجرا بىرلە مەھابا ھەر تەرەپ.
بىر-بىرىدىن كەتمادى بۇ ماجرا،
ھەردەم ئاشتى ماجرا بۇ خەيل ئارا.
بولدىلار مۇختاجى ئاخر ئول گوروھ،
كىم ئەگەر بولسا شەھى ساھب شۇكۇھ.
ھاكىمى ئىنساپلىق دانا ۋەلى،
ھۇش ئايىن شەھرىيارى ئادىلى.
يەتمەگەي ئەئلاغا ئەدنادىن شىكەست،
بولماغاي ئەشرەپ ئەخەس ئالىدا پەست.
ھەر گوروھ ئەردى ئۆزىگە چۈن ئېزىز،
ئىستەدى پارچە شەئى ساھبتەمىز.
يوقلۇغىدىن زارى مەھزۇن بولدىلار،
ھەربىرى ئۆز ھالىغا مەپتۇن بولدىلار.
يەئس ئانىڭدىن تۈزۈپ تارتىپ نەۋىد،
بولدىلار شەدىن ساراسەر نائۈمىد.
بۇ تەئەبدىن ھەر بىرى كۆڭلىدە تاپ،
نىم بىسمىل قۇشدەك ئەيلەپ ئىزتىراپ.
قۇشلار تىلىگىنى تاپالمىغانلىغىدىن ھەيران بولۇپ تۇرغىنىدا، ھۆپۈپنىڭ سۇمرۇغدىن خەۋەر بەرگەنلىكى
ھۇدھۇد ئول نۇرى خىرەددىن بەھرەمەند،
راھبەرلىك ئەفسەرىدىن سەربەلەند.
زاتىدا ئىززۇ-شەرەپ مىئىراجىدىن،
باشىدا نۇرى ھىدايەت تاجىدىن.
جىبرەئىل ئاسا ئايان يۈز زار ئاڭا،
قۇرب ئەرش ئەۋجىدە يۈز پەرۋاز ئاڭا.
كىردى ئول مەجمەئى ئارا دىۋانەۋار،
شەمئى مەقسەت ۋەسفىسىدە پەرۋانىۋەر.
دىدى كەئى غاپىل گوروھ بىخەبەر،
جانىڭىز غەپلەت ئارا زىرۋ -زەبە.
سىزگە شاھى باركى بى شەھبە مىسال،
ۋەفىسىنى ئەيتۇردا يۈزمىڭ نوتق لال.
بارچە ئالەم قۇشلارىغە شاھ ئول،
ھالىڭىزدىن مۇ بەمۇ ئاگاھ ئول.
ئول يېقىن سىزگە، ۋە سىز ئاندىن يىراق،
ۋەسىل ئاڭا ئايىن ۋەلى سىزگە پىراق.
ھەر پەرىدە يۈز تۈمەن رەڭگى ئەجىپ،
لىك ھەر رەڭگىدە يۈز نەقشى غەرىپ.
نەقىش رەڭگىدىن خىرەد ئاگاھ يوق،
غاپىل ئىركەنگە خىرەد ئىكراھ يوق.
كىم خىرەد ئىكراھدىن ئەفزۇندۇر ئول،
مۇندىن ئىدراكىگە ئەقلى تاپماس يول.
ھەم نەشىمەن قاپ ئىستىغنا ئاڭا،
ھەم لەقەب ئول قاب ئۆزە ئەنقا ئاڭا.
شۆھرىتى سىمۇرغ ئىلە ئاپاق ئارا،
زاتى مەملۇ چەرخ ئالى تاق ئارا.
سىز تۈشۈب ئول شاھدىن بىھەر بەئىد،
ئول ياۋۇقراق سىزگە مىن ھەبلىل ۋەرىد.
ھەر كىشى بولسا تىرىك ئاندىن يىراق،
ئول تىكىركلىكتىن ئۆلۈمكىم ياخشىراق.
ھۆپۈپتىن سۇمرۇغنىڭ خەۋىرىنى ئاڭلاپ قۇشلارنىڭ خۇشال بولۇپ تەن بەرگەنلىگى
سەر بەسەر قۇشلار ئالالا قىلدىلەر،
ھۇد ھۇد ئەتراپىدا غەۋغا قىلدىلەر.
كەئى مىڭ جان بەخش نۇتقۇڭدا پىسەن،
ئىككى جانۇ- كۆڭۈلدە سۈرمەن.
ھەم سۇلەيمان بەزمىدە تاپقان قوبۇل،
ھەم رەسۇل ئەتكەن سېنى ئانداق رەسۇل.
خىزمىتىدە قۇرب ھاسىل ئەيلەگەن،
يولىدا قەتئى مەنازىل ئەيلەگەن.
ئەمرى بىرلە ۋادى قەتئى قىلىپ،
كىم بەسى ئالى مەنازىلغا يىتىپ.
قايدا ئەزىم ئەتسە سۇلەيمان سەن دەلىل،
مۇستەفاغە ئول سۈپەتكىم جىبرەئىل.
ھەزنى ئولسا ئەيلەگەن غەمسازلىق،
ئەيشىدە قىلغان ئايان دەمسازلىق.
ئىستەسە بىلقىس ھالىدىن خەۋەر،
سەن بولۇپ شەھرى سەباغا راھبەر.
ياردىن سەن يەتكۈزۈپ مەيغام ئاڭا،
ئىزتىراپ ئىچرە بىرىپ ئارام ئاڭا.
ئۇيە پەيغەمبەرگە مەھرەملىك قىلىپ،
ھەر غەمى يۈزلەنسە ھەمدەملىك قىلىپ.
بەزم گەر شەھ ئولسە ھەر يازى يابان،
بىز قىلىپ باشىغە پەردىن سايەبان.
يۈز تۈمۈنمىڭ قۇش بولۇپ شىريانەسى،
سەن ۋەلىك ئول سايىدا غەمخانىسى.
بەزىم ئىچرە كامىران ئەيلەپ سېنى،
مەھرەمى رازى نىھان ئەيلەپ سېنى.
بەردى ھەق تاپتىڭ چۇ ئانداق رىفئەتى،
ھەر بىر ئۆزۋىڭگە بىر خاسىيەتى.
بىزگە چۈن مانىئى بولۇپ گۇمراھلىق،
بەرسەڭ ئول شەھ سىررىدىن ئاگاھلىق.
ھەم سۇپاتىدىن رىۋايەت ئەيلەسەڭ،
زاتى سارى ھەم ھىدايەت ئەيلەسەڭ.
قويمىساڭ بىزنى بۇ غەپلەت دامىدا،
تيرەلىك بىرلە زەلالەت شامىدا.
ۋاقىپ ئەتسەڭ بىزنى شەھ ئەسرارىدىن،
بەھرىمەن ئەتسەڭ بۇسىز ئىزھارىدىن.
جەھل ئارا ئۇفتادەلقتىن قولداساڭ،
شاھىمىزنى ئىستەمەككە يولداساڭ.
كامىمىزدىن يەتسە بىر خوردارلىق،
سەندىن ئولغاي بارچە مىننەتدارلىق.
ھۇدھۇد ئەنقاسىن شەكەررىز ئەيلەدى،
ئول شەكەرنىڭ نوكتە ئامىز ئەيلەدى.
قۇشلار نۆۋەت بىلەن سوراشقاندا ھۆپۈپنىڭ سۇمرۇغ ھەققىدە ئېيتقانلىرى
كۆردى چۈن قۇشلارنى ئانداغ ئىزتىراپ،
بەردى ئول مەجمەئىگە بۇ ياڭلىغ جاۋاپ.
كى ئۇنىڭ ئەھۋالىدىن بىلگەننى دەي،
كۆڭلۈمە ئەسرارىدىن كەلگەننى دەي.
لىك بۇ ئەپسانە بىلە پۈتمەس ئىش،
سۆز بىلە ئەل گەنج ۋەسلىن تاپمامىش.
ئىش ئۇلۇقدۇر، شاھ ئۇلۇق، دەرگاھ ئۇلۇق،
يول قاتتىق، ۋادى ئۇزۇن، دەركاھ ئۇلۇق.
بۇك دەرسىز شەھ سۆزىدىن سۆز-كالام،
كەر ئانى مىڭ يىل دېسەم بولماس تامام.
كىمسە ئىدراك ئەتمەمىشىدۇر زاتىنى،
لىك شەرت ئولدۇر تۇتارغە ئاتىنى.
كىم يۇبان ھايۋان سۈيى بىرلە ئېغىز،
يوق ئۇن، يۈز قەتلەكىم ئەندازەسىز.
تىل بىلە ئاغزىنى ئەيلەپ ئۇيلە پاك،
تۇتقاي ئاتىن ئول ۋە لېكىن ھەۋلىناك.
ئاندىن ئەئىلا جاناپ ئول شاھىغا،
ئاندىن ئەۋسەئى پىسھەت ئول دەرگاھىغا.
كىم مەن ئەيلەي ئالغامەن تەقرىرنى،
يالىسان كىلكى بىلەن تەھرىرنى.
لىك بۇ قۇشلارغا بۇدۇر ئارزۇ،
كىم شەھ ئەۋساپىدىن ئۇلغاي كۇپتىگۇ.
مەن داغى مىڭدىن بىرىن ئەيلەي ئايان،
سىزگە بىردىن مىڭگە مەن ئايلەي ئايان.
بىزگە شاھىدۇركى؛ شەھلەر شاھىدۇر،
كىم بارى ئەھۋالىمىز ئاگاھىدۇر.
بىرلىك ئاينىدا زاتىدۇر ئانىڭ،
لىك مىڭدىن كۆپ سۇپاتىدۇر ئانىڭ.
ئول سۇپات ئاپاق ئارا شايئى بولۇپ،
بارچە ئانىڭ زاتىغە راجىئى بولۇپ.
كىمسەگە ئۇرماق نەپەس ئىمكان ئەمەس،
بولمايىن ئانداق ئارادا ئول نەپەس.
سىز ئارا بولسۇن ھەقىر ئەزخۇد ھەقىر،
تۇر ۋەزئى ئىچرە سەغىر ئەزخۇد كەبىر.
ھەر يېرىدە نەچچە مىڭ پەر باردۇر،
ھەر پېرىدە نەچچە يۈز مىڭ تاردۇر.
بارچەسىگە بار ئۇنىڭ ئىلمى مۇھىت،
كى مۇرەككەپ بولسۇن ئول شەيئى بەست.
بىزگە ئانىڭ نەشئەسىدىن دۇر ھايات،
كىم ئۇچارسىز ھەر قايان ئاچىپ قانات.
ئانى ئەزايىڭدا قان يەڭلىغ بىلىڭ،
جىسىم ئەھساسىدا جان يەڭلىغ بىلىڭ.
تەن ئىچىندە سىزگە ئول جاندىن يېقىن،
ھەرنى يوق ئاندىن يېقىن، ئاندىن يېقىن.
لىك سىز مىڭ يىلچىلىق ئاندىن يىراق،
قايسى مىڭ يىللىق كى ئىمكاندىن يىراق.
ئاندىن ئايرۇ كىمسەگە ئاندىن نى سۈد،
جانكى ئانسىز بولغاي ئول ئاندىن نى سۈد.
ۋەسىل بىردەملىق كى تۈشكەي ئىتتىپاق،
ئىككى ئالەم شەھلىغىدىن ياخشىراق.
پىرقەتىدە كىم ئۆلۈمدىندۇر خەتەر،
سەككىز ئۇچماقتىن يىتتى دەۋزەختىن بەتەر.
لىك مۇنداغ شەھگە ۋەسىل ئاسان ئەمەس،
ئىستەمەي كۆپ سەيئى ئىلە ئىمكان ئەمەس.
يولىدا يەتسە تەلەپدىن مىڭ تەئەب،
ھەم يەتمەس كىشى قىلغاي تەلەب.
لىك ئول ۋادى نىھايەتتىن ئۇزۇن،
قەتئىدە ئاپەت نىھايەتتىن پۇزۇن.
ئۆمۈرلەر تىنماي كېرەك ئۇرماق قانات،
نەچچە كەركەس ئۆمرىچە بولسە ھايات.
يولدا دەريالار تۇرۇر خۇنابدىن،
دىمايىن خۇناپ، زەھەر ناب دىن.
تاغلاردۇر تارتقان گەردۇنغا تىغ،
تىغى پارچە قان تۆكەرگە بى دەرىغ.
ئوت تۇتاشقان دەشتلەر ھەر سارى تاش،
تارتىبان بالىن لەرى گەردۇنغا باش.
بىشەلەر مۇھلىك بەلالەردىن تۇلا،
شاھ ئەندۇھى تەئەب، بەركى بەلا.
ھەم ھاۋاسىدا بۇلۇتلار چەرخ ئۇرۇپ،
باشىغە يامغۇر ئورنىدا تاش ياغدۇرۇپ.
ھەم ساھابىدىن چاقىنلەر پەرق ئۇرۇپ،
تابىدىن ئالەمگە ئوتلار ياقىلىپ.
ئاندا بىر تون تۇتقالى كاشانە يوق،
جىسىم قۇت ئالماققە سۇ ۋە دانە يوق.
مىڭ تۈمەن قۇش ئەيلەبان ئول يان سەپەر،
ئۇرسە مىڭ يىل، ئول ھاۋادا بالۇ پەر.
بۇيلە يول قەتئى ئەتمەكى مەلۇم ئەمەس،
مەخسىدىگە يەتمەگى مەلۇم ئەمەس.
لىك ئولكىم بۇ تەلەپدە بەرسە جان،
ياخشىراقكىم يۈز بۇ ھەياتى جاۋىدىن.
چۈن جاھان بوستانىدا ئول نەۋئى قۇش،
نەچە كۈن تاپسا ئۇچۇش يا خۇد قونۇش.
نەۋھەئى باغى پانا تۈزمەك كېرەك،
ئول تەرەپ پەرۋاز كۆرگۈزمەك كېرەك.
چۈن ئۇلار ۋادىئى ھىجران يولىدا ،
بەرسە ئەئىلا جاننى جانان يولىدا.
ئەي خۇش ئول ئۆلمەككە يۈزمىڭ جانچە بار،
قايسى جانكىم ئۆمرى جاۋىدانچە بار.
دۆلەتى ئىقبال ئەگەر ياۋەر بولۇپ،
تالىئى بەختى شەرەپ رەھبەر بولۇپ.
بولسا قەتئى بى ھەدەر ئەندازى دەشت،
كىم قازاسىدىن دىيىلدى شەرگۈزەشت.
روزى ئولغاي تائەبەت ئىنتىقال،
قەتئى قىلغان قۇشقا گۈلزارى ۋىسال.
ۋەھدەتى جاۋىد بولغاي شاھغە،
ۋاسىل ئەتكەي ئۇزنى زىللۇللاھغە.
پايەسى رىغئەتتە بولغاي ئەرش ساي،
سايەسىدىن بۇ مېنى قىلغاي ھوماي.
قۇشلار ھۆپۈپتىن سۇمرۇغنىڭ ئاشكارىلىنىشىنىڭ ۋاختىنى سورىغاندا ھۆپۈپنىڭ ئېيتقانلىرى
بارى قۇشلار دىدىلار ئى راھبەر،
بىزگە بەر ئىش ئىپتىداسىدىن خەبەر.
كىم بۇ سۇلتانكىم سىپاھىدۇر تۇيۇر،
خەلق ئارا نى نەۋئى ئەتتى زوھۇر.
كىم كۆرۈبدۇر ئانى ۋە ھالاتىنى،
پېئىل ئەسمائى، سۇپاتى، زاتىنى.
تەۋپ سەيرىڭنى دىگىل كەيپىيەتىن،
ئەمىر نەھيىنىڭ داغى خاسىيەتىن.
كىم ئىرۇر سۆز مۈشكۈل ۋە بىگانە تەبئى،
بولغۇدەك دىۋانە يۈز پەرزانە تەبئى.
چىن شەھرىنىڭ سۈپىتى ۋە سۇمرۇغنىڭ ئۇ يەرگە چۈشكەن پەرى توغرىسىدا بايان
دىدى ھۇدھۇد كىم بۇ ئىش بولمىش يەقىن،
كىم ئىرۇر مەشرىقدە شەھرى ئاتى چىن.
شەھرى يوقكىم ۋۇسئەت ئىچرە بۇ جاھان،
ئول جاھان خەلقى ساۋادىندا نىھان.
خەتتەسى خۇشراق ئىرەم گۈلزارىدىن،
سۈيى دىلكەشراق بىھىشت ئەنھارىدىن.
بىر كېچە ئول شاھى دۆلەت ئاشىيان،
دەھر ئارا پەرۋازىنى ئەيلەپ ئايان.
ئىتتىپاقا سەير تۈشمىش چىن سارى،
ئول ساۋادى مۈلك خۇد ئايىن سارى.
ئول تۈن ئول كىشىۋەر سەراسەر يارۇمىش،
ۋاقىف ئەلنى بىشۇئۇر ئەتمىش ئول ئىش.
سىلكىنىپ چىن سارى تۈشمىش بىر پەرى،
تاپمىش ئاندىن زىيىب پەرھىن كىشىۋەرى.
رەڭگى، نىقىش ئول بىر دەغايەتتىن پۇزۇن،
كىم ئۇنىڭ شەرھىدە بولغاي سۆز ئۇزۇن.
تاڭلاسى چۈن كەلمىش ئەل ئۇز ھالىغە،
باقىپ ئول پەر رەڭ بىلە ئەشكالىغە.
ھەر كىشى باغلاپ تەخەييۇلدىن قەلەم،
قىلمىش ئول پەر نەقشىدىن تەرھى رەقەم.
بارچەنىڭ نەقشى خىيال ئەندىشەسى،
بۇ ئىش ئاندىن بولماس ئول ئېل پىشەسى.
ھەر كىشىنى قىلمىش ئول نەقىشى خىيال،
نەقىش تەسۋىر ئەمرىدە ساھىب كامال.
ئاتى مانى خامەسى مۇئىجىز ناماي،
سەنئىتى نەززارەسى ھەيرەت پەزاي.
بۇيلە نىسبەتلەردىن ئەھلى مەئىنەۋى،
چىندا دەرلەر كارگاھى مەئىنەۋى.
ئول پەر ئەمدى گويىياكىم چىندادۇر،
ھۆردەك ئول مۇلك خۇلد ئايىندادۇر.
بۇ ئىمىش بۇ پەر زوھۇرىنىڭ ئىشى،
مۇندىن ئارتۇق پەھىم قىلمايدۇ كىشى.
كۆرمەكىدىن كىمە دەم ئۇرمايدۇرۇر،
سۆزنى بۇ غايەتكە يەتكۈرمەيدۇرۇر.
زاتىدىن مىدەيدۇر ئول خۇدكىمە سۆز،
كىم ئېرۇر كۆر ئاندا ھەر بەندىدە كۆز.
ئول پەي ئۆزرە ھەر تەرەپ تارى ئانىڭ،
پىل سۇپاتىنىڭ نەمۇدارى ئانىڭ.
بى ئەدەد نەقىش ئولدى ئول پەر ھالىدىن،
ناقىل ئول پەر ساھىبى ئەفئالىدىن.
رەڭلار ئول پەردە بىھەد بىقىياس،
ھۆكىم ئەسماسىغە قىلدى رەھ شۇناس.
كىمە تەۋف ۋە سىررى ئەھۋالىن دىمەس،
ھەرگىز ئاندىن ھىچ پەر خالى ئىمەس.
ئەمرۇ نەھى بارچىمىزغە پەرز ئەين،
تەركى ئەمرۇ نەھيىدە يۈز شۈرەشىن.
كەلدى مەئىمۇرىغە ئۈمىدى ۋىسال،
ئاسى ۋە جافىسىغە بىمۇ- نىكال.
چۈشتى قۇشلارغا بۇ ھالەتتىن خۇرۇش،
شەۋق سالدى ھەر بىرى كۆڭلىگە جۇش.
«چىن شەھرىنىڭ سۈپىتى ۋە سۇمرۇغنىڭ ئۇ يەرگە چۈشكەن پەرى توغرىسىدا بايان» ناھايىتى موھىم بولغاچقا ئۇنىڭ نەسرى تەرجىمىسىنىدىن ھوزۇرلانغايسىلەر...
نەسرى يەشمىسى:
ھۆپۈپ دىدىكى: بۇ، كۈن چىقىش تەرەپتىكى چىن ناملىق شەھەردە بولغان ۋەقە... دۇنيادا چىن شەھرىدەك كەڭ شەھەر يوق، ئەمما جاھان خەلقى ئۇنى بىلمەيدۇ... ئۇ شەھەرنىڭ بوستانلىرى ئىرەم باغنىڭ گۈلزارىدىن ياخشىراق، ئۇنىڭ سۆيى جەننەتتىكى ھەۋزىكەۋسەرنىڭ سۈيىدىنمۇ دىلكەشراق... بىر كېچىسى ئۇ دۆلەتنىڭ شاھى ئاشيانىسىدە تۇرۇپ ئالەم ئارا پەرۋاز قىلماقچى بولدى... پايانسىز، گۈزەل چىن مەملىكىتىگە سەيلە قىلىشنى قارار قىلدى... شۇ كېچىسى چىن مەملىكىتى پۈتۈنلەي يورۇپ كېتىپ، ۋاقىپ بولغان كىشىلەر مەس، بىھۇش بولغانمىش... سۇمرۇغنىڭ سىلكىنىشى بىلەن بىر تال پىيى يەرگە چۈشۈپ، پۈتۈن چىن مەملىكىتى ئۇنىڭدىن زىننەت تاپقانمىش... ئول پەينىڭ رەڭدارلىقى نەقشىدارلىقىدەك ئالاھىدىلىكلىرىنى سۆزلەپ تۈگەتكىلى بولمايدۇ... ئەتىسى ئەل ئۆز ئۆز ھالىغا كېلىپ، ئۇ پەينىڭ رەڭگى ۋە شەكلىگە قاراپ... ھەر كىشى قولىغا قەلەم ئېلىپ ئۇ پەينىڭ نەقشىنى سىزغانمىش... بارچە نەققاشلار ئۆزىنىڭ ئىشلىگەن نەقىشلىرىنىڭ ھەممىدىن يۇقۇرى بولىشىنىلا ئويلايتتى... بۇ نەقىشنى كۆرگەن ھەربىر كىشى تەسۋىرى سەنئەتتە شۇنداق كامالەت ئىگىسى بولۇشنى ئارزۇ قىلاتتى... شۇلاردىن بىرى بولغان مانى ئىسىملىك كىشىنىڭ قەلىمى مۆجىزىلىك قەلەم بولۇپ، ئۇنىڭ سەنئىتى كۆرگىچىلەرنى ھەيران قالدۇراتتى... بىلىمدانلار بۇ ئىشلارغا قاراپ، ھۈنەر ئىگىلىرىنىڭ كارخانىسى چىن مەملىكىتىدە دەيدۇ... بۇنىڭدىن ئارتۇغىنى بىلگىلى بولمايدۇ، لېكىن بۇ گۈزەللىك شۇ پەينىڭ شۇ زىمىنغا چۈشكەنلىكىدىندۇر... كىشىلەر بۇنى كۆرگەنلىكىدىن ئارتۇق گەپ قىلىشمايدۇ... كىشىلەرنىڭ كۆزى كۆرمەس بولۇپ قالغاندەكلا، ھېچكىممۇ ئۇنىڭ زاتى توغرىسىدا دىيەلمەيدۇ... ئۇ پەينىڭ ھەر تەرەپتىكى تارىلىرى پىلنىڭ سۈپەتلىرىنى كۆرسىتىپ تۇرىدۇ... نەققاش ئۇ پەينىڭ ئىگىسىنىڭ ئىشلىرىدىن ۋە ئۇ پەينىڭ ئەھۋلىدىن سان-ساناقسىز نەقىشلەرنى ئىشلىدى... ئۇ پەيدىكى قىياسقا سىغمايدىغان رەڭلەر ئۇنىڭ ئىسىملىرىغا ھۆكۈم قىلىشقا يول كۆرسىتىپ بېرىدۇ... كېچ كىشى ئۇنىڭ سىرىنى دىمەيدۇكى، ئۇنىڭ ھەر بىر قانات پىيى خىسلەتلەردىن خالى ئەمەس... ئەمىرىنى قىلىش، نەھيىدىن يېنىش ھەممىمىزگە پەرز بولۇپ، بۇنى قىلمىساق نۇرغۇن غەۋغالار يۈز بېرىدۇ... ئەمىر ۋە نەھيىنى بىجا كەلتۈرگەنلەرگە ۋەسىلنىڭ ئۈمۈدى بار، گۇناھكارلارغا قورقۇنچ ۋە ئازاپ بار... قۇشلار بۇ ئەھۋالدىن غۇلغۇلىغا چۈشۈپ، قەلبىدە ئىتتىپاقلىرى قايناپ تاشتى...
ھۆپۈپنىڭ سۇمرۇغ ھەققىدە ھېكايە قىلىشى، مۇھەببەت ئوتىنىڭ قۇشلارنىڭ دىلىدىن تىلىغا ئۆتىشى
ھىچقايسى قەۋم ئارا يوق بۇيلە شاھ،
ئانسىز ئولغانلارغا يۈز مىڭ دەرت ئاھ.
دىدىلار ھۇددۇغەكىم، ئى پىشىۋا،
بۇيلە شاھنىڭ پۇرقەتى ئەرمەس راۋا.
دەھىر ئارا بولغاي بۇ يەڭلىغ شاھىمىز،
بارچە تۈرلىل ھالدىن ئاگاھىمىز.
بىر خىجالەتكە كىرىپتار ئولغامىز،
پۇرقەتى ئاشۇبىدىن زار ئولغايمىز.
بۇيلە غەپلەتكە ئۆلۈم راجىھ دۇرۇر،
ئەھلى ھۇش ئالىندا بۇ ۋازىھ دۇرۇر.
سەن ئارامزدە چۇ كەلدىڭ رەھ شۇناس،
بارچەمىزدىن بۇدۇر ئەمدى ئىلتىماس.
كىم بارىغە مۇقتەرالىق قىلغاسىن،
بۇ سەپەردە پىشىۋالىق قىلغاسىن.
كىرگامىز ئول شەھيولىغە جان بىلە،
جان ئاۋۇچلاپ دىدەئى كىريان بىلە.
ۋەسىل كامىن ئەيلەگەيمىز مۇلتەمەس،
ئىستەمەكتىن تىنماغايمىز بىر نەپەس.
ئانچە ئۇرغايمىز بۇ يولدا بالۇ پەر،
ئەيلەگەيمىز قەتئى ئانچە بەھرۇبەر.
كىم ۋىسال كامىغە يا يەتكەمىز،
يا تەمەنناسىدا جان تەرك ئەتكەيمىز.
ھۆپۈپنىڭ قۇشلارغا كۆڭۈل بېرىپ بۇ يولغا رىغبەتلەندۈرگەنلىكى
ھۇدھۇد ئول سۆزلەردىن ئولدى شادخۇش،
دىدىكىم ئەي بىر سۈرۈك دىۋانەۋۇس.
بىزگە چەرخ ئولسە مۇسائىد بەختىيار،
قىلساڭىز مۇنداغ سەپەرنى ئىختىيار.
مەن داغى بۇ يولدا جانىم بارىچە،
جىسىم ئارا تابۇ- تاۋانىم بارىچە.
بارچەڭىزگە ئەيلەيىن ھەمراھلىق،
بارچە مەنزىلدىن بىرەي ئاگاھلىق.
يولدا ھەر غەم يەتسە ھەمدەملىك قىلاي،
ياشۇرۇن دەرت ئولسە مەھرەملىك قىلاي.
ئالدىڭىزغا كەلسە ھەر ياخشى-يامان،
دەفئىدە مەزۇر بولماي بىر زامان.
ھەم ئۇچاردا ھەم ئىنانلىق ئەيلەيىن،
ھەم قوناردا پاسىبانلىق ئەيلەيىن.
قەۋمدىن پەھىم ئەيلەگەچ بۇ مۇددەئا،
ئەيلەبان بارىنى تەھسىن ۋە دۇئا.
باشلاپ ئول مەجمەدە ئەسرارى شەگەرف،
باش قىلدى بۇيلە سەر مەستانى ھەرپ.
كى ئى بار ئەسرار ئىرفان مايىلى،
زاتىڭىز بۇ گەنج فىنھان قايىلى.
يەر ۋە فىترەتتە بىھىشىت ئەدنان ئارا،
شاھ سارى خۇلد ئارا دىلىستان ئارا.
بارچەڭىز شەھ سىرىغە مەھرەم كېلىپ،
زارىغە بىر-بىر بۇيلە ھەمدەم كېلىپ.
ھەم ئانىڭ تەسبىھىدىن ئەلھانىڭىز،
ھەم ئانىڭ تەھلىلىدىن داستانىڭىز.
قۇتىڭىز زىكرى غىزايىڭىز يادى ھەم،
زىكرى ئىلە فىكرىدىن ئۇرماي ئايرۇ ھەم.
تا فۇزۇلى ئۆرگۈتۈپ ئول جەمئىنى،
كۆزىڭىزدىن يارۇتۇپ ئول شەمئىنى.
يەتكەچ ئول جەمئىگە ئانداغ قوزغالان،
ھەربىرى ئاۋارەئى بى خانىمان.
تاپمايىن ئول كۈلشەنى ۋەسلىگە يول،
بەلكى كۇللى مەھۋ ئۇلۇپ خاتىردىن ئول.
دەھر باغى سارى مەيىل ئەتكەن ئەئىيان،
ئەيلەگەن بۇ خاكىداننى ئاشىيان.
بۇ غەربىستان ئارا بولغاي مۇقىم،
كۆڭلىڭىزدىن كەتكەن ئول نازۇ نەئىم.
بەرسە ھەق تەۋپىقىدىن جىد جەھد ئېتەي،
تا يەنە سىزنى ئاڭا ھەم ئەھد ئېتەي.
بۇ سەپەردە رەنجلەردىن تەئىمىيە،
كۆڭلىزگە يەتسە ئاندىن تەسپىيە.
بۇ مەنازىل قەتئىدىن يەتكەچ پۈتۈھ،
ساپ بولسا جىسمىڭىز ئانداغ كى روھ.
جىلۋە كۆرگۈزگەي ھەمۇل ئەۋۋەلقى ھال،
زاھىر ئولغاي سىزگە ئەييامى ۋىسال.
شەھ سۇفاتىغە بولۇپ ئىرفانىڭىز،
زىندەئى جاۋد بولغاي جانىڭىز.
بولغايسىز سەيرۇ رەيازەت دافىئى،
شاھ بىرلە نەپسىڭىزنىڭ ئارىفى.
ھۆپۈپنىڭ تۇتىنى غايە ئۈچۈن رىغبەتلەندۈرگەنلىگى
سايرىغىل ئەي تۇتى ئى شىرىن كالام،
نۇتق تەشرىپى بىلە ئالى مەقام.
خىلئەتى ئەخزەر بىلە جۇيانى شەھ،
يول ئەزىققانلارغە بولغىل خىزرى رەھ.
ئەۋۋەل ئۆز مەنزىلگاھىڭنى ياد قىل،
كۆڭلۈڭ ئول ئۈمىد بىلە دىلشاد قىل.
كىم ۋەتەن زاتىڭ كى ھىندىستان ئىدى،
شەھ ھەرىمىدە سەرا بوستان ئىدى.
ھەم مەقامىڭ شەككەرىستانى ۋىسال،
ئول شەكەردىن نۇش ئېتىپ ئەيلەپ مەقال.
شاھ ئىلكى مەسكەنى مەزىلگەھىڭ،
ھەم تەكەللۇپ ھالەتىدىن ئاگەھىڭ.
كەل، بۇ غۇربەتتىن رەھىل ئاغاز قىل،
ئول چەمەن سارى يانا پەرۋاز قىل.
ھۆپۈپنىڭ تاۋۇس بىلەن سۆزلەشكەندىكى سۆزچانلىغى
كۆرگۈز ئەي تاۋۇس گۇلزارى ئەلەست،
جىلۋەئىكىم قىلغاسەن دەۋراننى مەست.
ھەم باشىڭ تاجى رىياسەت مەسكەنى،
ھەم تېنىڭ نەقدى لەتاپەت مەخزەنى.
قامىتىڭغە كىلۋەتى ھۆسنى جامال،
ئۇيلەكىم ۋەسپىدە ئانىڭ نۇتقى لال.
ھەم ياراشىپ خىلئەتىڭگە خوبلۇق،
ھەم مۇۋاپىق زاتىڭە مەھبۇبلۇق.
لىك يادىڭدىن چىقىپ ئۆز مەسكەنىڭ،
شەھ قېشىدا جىلۋە ئەيلەر گۈلشەنىڭ.
بىر يولى ئۆز رەۋزەنى قىلما ئۇنۇت،
بۇ خەراب ئاباد مۇھېس تەركى تۇت.
شاھ بەزمى شەۋقىدىن تارتىپ نەۋا،
ئول سەرا بوستان سارى قىلغىل ھەۋا.
ھۆپۈپنىڭ بۇلبۇل ئاھاڭىدا سايرىغىنى
چەك ناۋا ئەي بۇلبۇلى گۈلزارى شەۋق،
سەۋت ئەلھانىڭ كېلىپ ئەسرارى شەۋق.
ئىشق لەھنىن مىڭ نەۋا بىرلە تۇرۇپ،
بى نەۋالىقلار سورۇدى گۆرگۈزۈپ.
شەھ گۈلۈستانىدا گۈل ھۆسنىگە مەست،
تارتىپ ئول گۈل ئىشقىدىن جامى ئەلەست.
ئاتەشىن گۈل جىلۋە قىلغاچ گۈل جاغى،
ھەر پەرەڭگە ئوت ياقىپ گۈل ياپراغى.
تا تۈشۈپ ئول تازە گۈلشەندىن يىراق،
كۈل قىلىپ جىسمىڭنى پىران-پىراق.
قىل ھەۋا ئول گۈلشەنى مىنە سارى،
مەيىل كۆرگۈز ئول گۈلى ھەمرا سارى.
شاھ بوستاندا يۈز گۈل جىلۋە ساز،
سەندە ھىجران شۇئىلەسىدىن مىڭ كۇداز.
ھۆپۈپنىڭ پاختەك ئاۋازى بىلەن نەغمە قىلىشى
نەغمە تۈز ئەي قۇمرەئى بوستان جان،
زەخمىڭ ئىچرە مۇندەرخ ئەلھانى جان.
تەيىر خەيلىن ھەر نەپەس لال ئەيلەگىل،
سەۋىت لەھنىڭ بىرلە بى ھال ئەيلەگىل.
سالغانىڭدىن بوينۇڭە تەسبىھ يۇسىر،
تىلگە ئاندىن ۋەسپىدە يۈزلەندى ئۇسىر.
بۇكى ھەر بوستان ئارا سەرگەشتە سەن،
قان بىلە تۇپراققە ئاغۇشتە سەن.
كم قىلۇرسەن نالە مەھزۇنلەر كەبى،
ئىشق سەۋداسىدا مەجنۇنلەر كەبى.
ياد ئىتىپ سەن گۇييا باغى ۋىسال،
كم بولۇپسەن بۇ سۈپەت ئاشۇپتە ئەل.
مۇژدەكم ئول غەمىدە قالماي بى نەۋا،
كم ئوشۇل گۈلشەن سارى قىلغىل ھەۋا.
كەكلىكنىڭ پەريات- پىغانىغا ھۆپۈپنىڭ كۈي قوشىشى
قىل خىرام ئەي كەبك كوھسارى پىراق،
لەئىل ئېتىپ كۆزۈڭنى دەردى ئىشتىياق.
ھەجر كوھستانىدا پەرھادۋار،
پۇيە قىلماقتىن دەمى تۇتماي قارار.
بۇكى مىنقارىڭ بولۇپدۇر لالە قام،
قان يۇتاردىندۇر دەلىلدۇر تامام.
قۇرب قاپىن گۇييا ياد ئەيلەدىڭ،
بەئد ئارا مۇنداغكى پەرياد ئەيلەدىڭ.
قەھقەھە ئىرمەسكى تارتارسەن بەلەند،
كم ئىرۇر ئۆز ماتىمىڭغە زەھر خەند.
چۈنكى قىلدىڭ قۇرب قاپى سارى ئەزم،
تۈزگىل ئەمدى ۋەسىل ئۈمىدى بىرلە بەزىم.
ۋەسىل ئۈمىدى چۈن يېقىندۇر شاد بول،
ھىجر تاغى تاشىدىن ئازاد بول.
ھۆپۈپنىڭ قىرغاۋۇل بىلەن بىللە كېتىۋېتىپ، ئۇنىڭ سەيلىسى توغرىسىدا سۆزلىگىنى
ئىشۋەئى ناز ئەيلە ئي رەئىنا تەزەرۋ،
كم قولۇڭ گۈلشەن ئار ئازادە سەرۋ.
گۈلىستان زەينى جامالىڭدىن سېنىڭ،
گۈل خىجىل رۇخسار ھالىڭدىن سېنىڭ.
جىۋەگاھىڭ گاھى باغ گاھى زاغ،
مۇپتەخىر زىبالىقىڭدىن راغى-باغ.
ھەم چەمەن ئەھلىغە سەن مەھبۇبسەن،
ھەمدەمىن خەيلىگە سەن مەرغۇپسەن.
گەرچە بى غايەت دۇرۇر رەئىنالىغىڭ،
بى نىھايەت ھۆسۈن ئىلە زىبالىغىڭ.
ئۆمرى ئۇز ھۆسنىڭگە مەغرۇر ئولماغىل،
ئۆز جامالىڭ بىرلە مەسرۇر ئولماغىل.
ياد قىل ئول ھۆسىننى نۇقسانىنى ھەم،
ئوتتەك ئول گۈلشەن سارى جەككىل ئەلەم.
ھۆپۈپنىڭ چىلگە ئېيتقان سۆزلىرى
كەلگىل ئى دۇرراج كىم بەس خۇبسەن،
جان قۇشىدەك بارچىغە مەتلۇب سەن.
بېشە ئىچرە زىب كامىڭدىن سېنىڭ،
سەبزەغە رەۋنەق جىرامىڭدىن سېنىڭ.
مەستلىكتىن سەۋتۇڭ ئۇسلۇ دىل غىرىپ،
مۇستەمئىلەر كۆڭلىدىن ئېلىپ شىكىب.
ھەيئەتىڭ مەتبۇئە شەكلىڭ دىلپەرىز،
سۈرەتىڭ مەۋزۇن، نۇتقۇڭ بى نەزىر.
بۇيلە ۋەز ئۇ ھەيئەتىڭ مەۋزۇن ئىلە،
بۇيلۇ نۇتقۇ-نەغمەئى مەپتۇن ئىلە.
لايىق ئول سەنكى قەيد ئولغاسېن،
سەئيى ئېتىپ شاھغە سەيد ئۇلغاسېن.
جان پىدا قىلغايسەن يول سۈرگەچ سەمەند،
بولغاسىن ئۆمرى ئەبەدكە بەھرەمەند.
كەپتەرنىڭ پەرۋاز قىلىپ ئۇچىشىغا نىسبەتەن ھۆپۈپنىڭ ئارزۇسى
ئەي كەبۇتەر چەرخ ئۆزە پەرۋاز قىل،
ئول ھەۋادا تاپ ئۇرارنى ساز قىل.
ئانچە بولماق تىرە ئۆزە كاشانەدە،
خانە كۆر ئولدۇڭ كەبۇتەر خانىدە.
شاھ قەسىرىنىڭ ھاۋاسىن قىل خىيال،
ئول ھاۋادا ئور زامانى پەرۇ- بال.
تا قالىبدۇرسەن كۆكۈل پەرۋازىدىن،
شاھ قەسىرى تامىنىڭ ئەندازىدىن.
خاتىرىڭدىن چىقمامىش گۇييا تەمام،
قەسرى سۇلتانى ئۆزە ئالى مەقام.
ئول تەرەپ ئۆرتەب ۋەقۇن ئول تام ئۆزە،
سەرەراز ئول گەردىشى ئەييام ئۆزە.
نى قويۇپ بۇينۇڭغە شايەد تۇتغاي ئول،
تاپقاسىن ئەسلى كەبۇتەر خانىغا يول.
شاھيار(ھىندىستاندا ياشايدىغان بىر خىل قۇش)نىڭ نازلىق ھۆسنى توغرىسىدا ھۆپۈپنىڭ يول كۆرسىتىشى
ھەببەزا! ئەي شاھ باز شاھۋۇش،
ھەيئەتىڭ ھەم خۇش جامالىڭ داغى خۇش.
سەرپەراز ئەيلەپ سىنى قۇشلاردا ھەق،
خوبلۇقتا بارچەدىن ئىلتىب سەبەق.
شاھ ئىلكى مەسكەنىڭ بولغاي مەدام،
تۇئمەڭ ئول تارتىپ يىدۇرگەي بىر داۋام.
ئول سىلاپ ئىلكىنى پەرۇ- بالىڭە،
يەتكۈرۈپ مىنىقار ئىلە چاڭگالىڭە.
مۇددەتىكىم چەرخ ئېتىپ زاھر نىپاق،
شاھ ئىلكىدىن سېنى سالدى يىراق.
مۇپتەلا بولدۇڭ چۇ ھىجران دامىغە،
تەبئىڭ ئۆرگەندى پىراق ئەييامىغە.
بول يەنە شاھغە گىرىپتارۇ- نەژەند،
ئىلكىنى ئۆپمەك بىلە بولسەر بەلەند.
شۇڭقارنىڭ ئەزىمەتلىكى توغرىسىدا ھۆپۈپنىڭ مەدھىيىسى
مەرھابا ئەي شۇنقارى چەرخ ئاشىيان،
شەھ قولىندا مەنزىلىڭ ئەيلەپ ئايان.
قۇشلار ئىچرە شاھلاردەك تاجىۋەر،
شەھ كۆرۈپ باشىڭغا لايىق تاج زەر.
تاجۋەر قۇشلارغا سەن سەرخىل بولۇپ،
شەھغە ئاندىن سۆھبىتىڭدىن مەيل ئولۇپ.
شەھ بەزمىدە ساڭا ئالى مەقام،
بى نىھىايەت ئىھتىمامۇ-ئىھتىرام.
چۈن كېلىپ ئون ئۆزگەلەرچە ھۆرمىتىڭ،
شەھ بېرىپ ئون ئۆزگەلەرچە رىفئەتىڭ.
ئىلكىنى بوينۇڭغا مايىل ئەيلەبان،
دۇررى گۆھەردىن ھەمايىل ئەيلەبان.
كۆپ يىراق تۈشتۈڭ بۇ ھىجراننى ئۇنۇت،
شەھ قولىغا تۈش، ۋەتەن ئىلكىدە تۇت.
قۇشلارنىڭ سەپەرگە بەل باغلىغانلىقلىرى ۋە يول مۇشەققىتىدىن بەزىلىرىگە ھاردۇق يەتكەنلىكى
چۈنكى ھۇدھۇد ئەيلەبان ئاغاز ئىشىق،
بۇ سۈپەت قۇشلارغا سۈردى راز ئىشىق.
قۇش تىلى بىرلە تەرەننۇم ئەيلەبان،
ۋەسىل، ھىجرانىدىن تەكەللۇم ئەيلەبان.
بولدى ئول قۇشلارغا ھىجراندىن مەلال،
ۋەسلىدىن ھەر بىرگە چۈشتى يۈز خىيال.
ھەربىرى يادىغا كەلدى ھاللار،
ھىجىر دەردىدىن قاتتىق ئەھۋاللار.
نى سائادەتتىن يىراق چۈشكەنلىرى،
نى ھىدايەتتىن پىراق چۈشكەنلىرى.
بولدى ھۇدھۇد سۆزىدىن ئاگاھلىق،
كىم ئۇلارنى جەھىل ئارا گۇمراھلىق.
ئىش تەرىقىدىن يىراق ئەتمىش بەسى،
بەستەئى دامى پىراق ئەتمىش بەسى.
ئۆرتەنىپ ئۆز شۇئىلەئى ھىرمانىدىن،
دۇد چىقتى ھەر بىرىنىڭ جانىدىن.
يېقىن ئېردى ئۆچكەلى شەمئىي ھايات،
ھەر بىرىگە بەسكى يۈلەندى ئۇيات.
بولدىلار ئۆز پېئىلىنىڭ شەرمەندىسى،
ئۆز سۈلۈكى پېئىلىنىڭ ئەفكەندىسى.
گەرچە كۆپ خۇناپ ھەسرەت يۇتتىلار،
ئۆزرى ماپات ئۆزلىرىگە تۇتتىلار.
كىم نە يەڭلىغ بولسا، تا بولسا ھايات،
تۈن،كۈن ئول يولدا ئۇرغايلار قانات.
باشلىرىگە كەلسە مىڭ تۈرلۈك بالا،
ھەر بالادا بولسا يۈزمىڭ ئېتىلا.
يانماغايلار ئول تەلەپ ۋادىسىدىن،
قالمىغايلار ئول شەرەپ ھادىسىدىن.
چۈن بارىغە بولدى مۇنداق ئىتتىپاق،
چەكتىلەر دەۋرانغە ئاھاڭكى پىراق.
بولدىلار ھۇدھۇدغە پەي رەۋ سەر-بەسەر،
راھ رەۋ ئول خەيل ھۇدھۇد راھىبەر.
چۈشىتىلار يولغا نىيازۇ- ناز ئىلە،
ۋەسىل ئۈمۈدىغە ئىتتىك پەرۋاز ئىلە.
چۈن نىچە بۇيلە تەيران قىلدىلار،
سەئىي ئىلە قەتئى باياۋان قىلدىلار.
مىھنەتۇ رەنجۇ ئەلەم يۈزلەندى كۆپ،
شىددەتى ئاشۇ ئى غەم ئۆزلەندى كۆپ.
بۇيلەكىم قەتئى مەساپەت قويدى يۈز،
ناتاۋانلارگە كۆپ ئاپەت قويدى يۈز.
نازپەرۋەر ئېردىلار بوستان ئارا،
سايەلىغ ئەشجار ۋە تۇبا سان ئار.
بولدىلار يول رەنجىدىن پەرسۇدە ھال،
ھەر بىرىگە قويدى يۈز بى ھەد مەلال.
ساغىنىپ ئاسۇدەلىق بىرلە ۋەتەن،
باغ بوستان بىرلە گۈلزارى چەمەن.
نەپىس كامى ۋە پاراغەت مەئىمەنى،
ئەيش ئايىنى ئىشرەت كۈلشەنى.
ئول ئەزىمەتتە تاپىپ بەزى فۇتۇر،
پەھىم ئەيلەپ ئول تەۋەجقۇھدىن قۇسۇر.
ناتاۋانلىق بىرلا ئەجىر ئەيلەپ ئايان،
ھەر بىرى بىر ئۆزرە قىلدىلار بايان.
ئۆز قېشىدا ئۆزرەنى مەقبۇ ل ئىتىپ،
ئول تەۋەججۇھدىن ئۆزىن مەئىزۇل ئىتىپ.
قىلدىلار ھۇدھۇدغە بارى ئىلتىماس،
چۈن تەۋەققۇپ قىل دەمى ئى رەھشۇناس.
بىزدە بەزى ناتاۋان بولمىش بەسى،
يول بارۇردە خەستە جان بولمىش بەسى.
بەزى ئالغە كىلىبدۇر مۈشكىلات،
كم سىنىڭ رايىڭدىن ئىستەرلەر نىجات.
بەزى ئالىدا سەئۇبەتلەر دۇرۇر،
ئول سەئۇبەتتىن ئوقۇبەتلەر دۇرۇر.
كىم ئېرۇر ئانى بايان قىلماق زۆرۈر،
يۇقسە يول ئەزمىگە يۈزلەنگەن قوتۇر.
راھىبەر چۈن كۆردى ئاجىزلىقلارىن،
قوندى بىر ۋادىدا جەم ئەيلەپ بارىن.
ئول چۇ بارى نوكتەسىغە تىكتى كۆز،
دىدى: ئەيتىڭ قايسى بىرگە بولسە سۆز.
چۈنكى ھۇدھۇد ئول ھاۋادىن بولدى بەست،
سورغالى قۇشلار سۆزىن بولدى نەشەست.
تۇتىنىڭ ھۆپۈپكە ئۆزرە بايان قىلىشى
تۇتى ئەۋۋەل ئۆزرىن ئاغاز ئەيلەدى،
بۇيلە ئەجىز ئايىنىنى ساز ئەيلەدى.
كىم قۇشى دۇرمەن ماكانىم كەرەم سەير،
ھىندۇ ئەقساسىدا قىلغان سەيرۇ- تەير.
ئەل ئارا شۆھرەت پەساھەتتىن بولۇپ،
نوكتە بىرلە غەملىك ئەلنى ئاۋۇتۇپ.
كامىرانلىق مەنزىلىم ئەيلەپ قەپەس،
ھەم مەلامەت يەتسە ئەيلەپ ھەمنەپەس.
نازىنىنلار ئىلكىدىن ئالب خۇرۇش،
قەندۇ-شەككەر بىرلە تاپىپ پەرۋەرىش.
روبىرويۇم گاھ بىر كۆزگۈ بولۇپ،
گاھ كۆزگۈچەھرىلىك مەكرو بولۇپ.
كۆرمەيىن ئۆمرۈمدە جۈزئى كام نىشان،
ئەلگە نۇتقۇمدىن يېتىپ يۈز ئىنبىسات.
تابىلىپ ئۆزنى قاتتىغلىق كۆرمىگەن،
رەنج زەھرىدىن ئاچچىغلىق كۆرمىگەن.
دەرگەھىكىم پاشادۇر ئاندا ئۇقاپ،
پاشەدىن ئاجىزراق ئەلگە نى ھىساپ.
ئاڭلامان ئۆزدىن كى ئول يان كەتكەمەن،
ئۆزگە قۇشلاردەك بۇ يول قەتئ ئەتكەمەن.
ئەيلە ئالغايمەن ساڭا ھەمراھلىق،
ھالەتىمدىن بۇيلە تاپ ئاگاھلىق.
ھۆپۈپنىڭ تۇتىغا بەرگەن جاۋابى
دىدى ھۇدھۇدكى ئۇزۇن ھەرپىڭ غەلەت،
بارچە گۇپتارىڭ خەتا بىرلە سەخەت.
ھەرزە نۇتقۇڭنى پەساھەت ساغىنىپ،
گەچە لەفىزىڭنى بەلاغەت ساغىنىپ.
ئەيتىپ ئۆز ۋەسفىڭدە كۇناكۇن خىلاپ،
بارچە ھەشۋۇ- بارچە لەغۋۇ-بارچە لاف.
خۇد پەرەستى سەن ئۆزۈڭنىڭ ئاشىقى،
خۇد پىسەندى سەن مەزەممەت لايىقى.
پەخر ئېتەرسەن نوتق بىرلە كۆزگۈگە،
كىم ئىرۇر نۇتقۇڭ مۇناسىپ كۈلكىگە.
كۆزگۈ ئول بولغايكى تارتىپ يۈز بەلا،
بەركاسىن لەۋھى زەمىرەڭگە جۇلا.
بۇكى ھەر ھىندۇ قاشىدا شاھدۇر،
دەر بۇ سۆزنى ھەشۋە كىم ئاگاھدۇر.
شاھ ئولدۇركىم يولىدىن قايتاسىن،
ھەر زامان يولسىز ھەرسى ئەپتاسىن.
بارچە پاسىددۇر خىيالاتىڭ سېنىڭ،
ئۆزرە ئەيتۇرگە مەقالاتىڭ سېنىڭ.
بولدى مانىئ غەپلەتى گۇمراھلىق،
كىم يىتىشمەس كۆڭلىگە ئاگاھلىق.
ئويغۇنۇپ بىلسەڭكى ھالىڭدۇر قاتىغ،
قىلمىغاي ئول دەم پۇشەيمانلىق ئىسىغ.
قىلغانىڭغا يۈز خىجالەت چىكاسەن،
بەلكى يۈزمىڭ ئاھ، ھەسرەت چىكاسەن.
بولغان ئېرمىش بارچە نەقدىڭ ناسىرەھ،
نەپىس ئىلە شەيتانغا زاتىڭ مەسخىرە.
بىر غاپىلغا پاكىت كۆرسىتىش ھىكايىسى
غاپىلى قويدى قەدەم بازارغا،
خەيل نابىئ نەپس بەد كىردارغا.
رىزق ئۈچۈن ئەگنىدا دەلقى خىزرى ھۇش،
لىك يېشىل بەرگ بىرلە نەپسى خۇش.
ئۇرمىش ئېردى تاشلاغان ئىسرارى تاپ،
كۆردى دۇككانلاردا نىئمەت بى ھىساپ.
ئەگرى يوللار كىگۈزۈپ نەپس دەنى،
سالىبان شەيدا كەدالىققا ئۇنى.
گاھ ئەلتاپ مەقال ئەيلەر ئىدى،
گاھ ئىزھار كەمال ئەيلەر ئىدى.
كى كەراماتىن قىلىپ ئەل ئىچرە نەقىل،
كى ئېتىپ زاھىر تەرىقى شەرئى ئەقىل.
ئەيلەبان بۇ نەۋئى يۈز ئەفسۇن ۋەدەم،
ئالغۇچە بىر لۇقمەئى يا بىر دەرەم.
بۇيلە يۈز باز يەپ ۋە يۈز بازى بېرىپ،
نەپىس مەتلۇبىن يۈرۈر ئېردى تېرىپ.
بەنكىدىن ھەر لەھزە يۈز پاسىد خىيال،
سالىبان كۆڭلىگە بىر پىكرى ماھال.
يەتتى ناگەھ باشىغە ساھىپ ۋەلى،
كۆپ مانازىل قەتئى قىلغان كامىلى.
كۆرگەچ ئول كامىلنى شەييادى رەغەل،
ئول يامان ھالىدىن ئولدى مۇبتەزەل.
دىدى بىر ئالمدا كەسب ئىتكەننى تۇت،
كىم كۆرەيكىم ھاسىل ئەيلەپ سەن نى قۇت.
چۈن خېرت باشىنى ئاچتى لەئىم،
كىم يىغىلمىش ئېردى زەققۇم جەھىم.
كۆردى جەمئى بولغان نىجاسەتلەر بەسى،
تۈشتى ئوت جىسمىغا ئانداغكىم خەسى.
بىر يېرىدىن بىر ئاۋۇج تۇپراق ۋە تاش،
ئالىبان بەردى ئاڭا كىم قىل مائاش.
باقسا ئول تۇپراق ئىمەس ئالتۇن ئېرۇر،
تاشلىرى لەئىلى دۇررى مەكنۇن ئېرۇر.
ناقىس ئول ھالەتنى كۆردى ناگاھان،
كامىل ئولمىش ئېردى ئالىدىن نىھان.
ئۆزنى ئول خىجالەتتىن ئۆلتۈرمەك نى سۇد،
ئاھ ۋاھىن كۆككە يەتكۈزمەك نى سۇد.
ساڭا ھالەت كىم قىلۇرسەن كۆپ خۇرۇش،
بىل كى؛ بار ئول نەۋئىكىم ئول سەۋزە پۇش.
تاۋۇس (توز)نىڭ ئۆزرى
سۇڭرە تاۋۇس ئەتتى ئۆزرىن ئىبتىدا،
كى ئى سەن بارچەمىزگە مۇقتادا.
مەن قۇشمەن قەسرۇ- گۈلشەن زىننىتى،
نىقىش ۋە رەڭگىم ئەھلى ئالەم ھەسرەتى.
سۆرىتىم گۈلشەنگە ئارايىش دۇرۇر،
ھەيئىتىم كۆرگەنگە ئاسايىش دۇرۇر.
باغ ئارا مەندىن خازاندا بولستان،
بىيشەدە مەندىن قىش ئىچرە كۇلىستان.
جىلۋە ئەيلەر چاغدا ھۇليەم زىۋەردى،
سەربەسەر ئايىنەئى ئەسكەندەرى.
تەڭرى بەرمىش ھۆسىنى ھۆسنى زىبالىق ماڭا،
ھەددىن ئارتۇق زىب رەئىنالىق ماڭا.
كىم ئۇلۇس ھۆسنۈم تاماشا ئەيلەگەي،
ئافىرىن ۋەئز ئەفشا ئەيلەگەي.
ھەر كىشى قىلدى ھەق بىر ئىش ئۈچۈن،
نۇش ئچۈن بىرنى ۋە بىرنى ئىش ئۈچۈن.
ئىشكى قىلمىش ئىزدەدى دانا نەسىپ،
كىم ئول ئىشتا ھەرنە كەلسە يا نەسىپ.
تەڭرى ئەمرىدىن بارى مەھبۇب ئېرۇر،
لىك شەيتانى لەئىن مەنكۇپ ئېرۇر.
ھەر بىرىگە ئۇز تەقىرىدىن پىراق،
زاھىر تەكلىپ ئېرۇر- مالا يۇتاق.
ھۆپۈپنىڭ تاۋۇس (توز)غا جاۋابى
ھۇدھۇد ئول سۆز نەقشىگە ئاچىپ نەپەس،
دىدى كى ئى جەھل ئەھلى يەڭلىغ بىل ھەۋەس.
ئانچە زاھىر ئەيلەدىڭ ئەھۋالىدىن،
كەلگەي ئول مەجنۇندىن- ئەتفالىدىن.
ئادەم ئولغان زىب زاھىردىن دىمەس،
كىم كى ئاندىن پەخىر ئېتەر ئادەم ئېمەس.
ناز ئىلە ھۆسىن ئولدى شاھىدلەر ئىشى،
دەردۇ مىھنەت بىلە خۇشدۇر ئەر كىشى.
بارچە سۆرەت ئەھلىغە ئىشرەفدۇر ئول،
كىم سۆرەتدىن ئىلتىگەي مەئنى غە يول.
سەنكى بۇ سۆرەتكە بولدۇڭ مۇپتىلا،
ئول تەمەسخورغا ئولۇس ئىچرە سالا.
زىب زاھىر جۈز تەمەسخۇر كەلمەدى،
كىمەگە ئاندىن تاپاخور كەلمەدى.
تەمسىل
ھىندۇۋى زاھىر قىلىپ نەقىش نىگار،
ئەيلادى كۆپ بۇلئەجەبلىق ئاشكار.
تاج قويدى باشىغە ئول مەسخەرە،
دەۋرىدە ئانىڭ ساراسەر كۇنگىرە.
تاجئىلە كىۋەتكى تەرتىپ ئەيلەبان،
بار كەيگەن بۇيلە تەزھىپ ئەيلەبان.
يېنىدا بىر تەبلى ھىندى چالغۇچى،
ھىندۇي رەققاس ئلغۇي ئالغۇچى.
تىترەتىپ باشىن ھامان ئىلكىن ھامان،
ھىندۇ ئاسا لەئىب بىرلە ھەر زامان.
زىب ئارا ئارايىشى بوستان كەبى،
جىۋەدە تاۋۇسى ھىندۇستان كەبى.
ئەيلەدى مەيدان ئارا ھەنگامە تىز،
دەۋرىدە ئۇ باش سالىپ رۇستخېز.
بۇ مەھەلدە مۇھتەسپلەر يەتدىلار،
ئول غۇلۇۋ ھەريان ئەزىمەت ئېدىلار.
تۇتدىلار ھىدۇۋ ناپەر جامنى،
خۇشلۇقىدا نادىرى ئاييامىنى.
تىبلى بىرلە تاجنى سۇندۇردىلار،
دەردى ئەزاسىن يالاڭلاپ ئۇردىلار.
بولدى ئىبرەت ئالغۇدەك ئول شەنئىتى،
تاجى نوكبەت بولدى تاجى زىننىتى.
بۇلبۇلنىڭ ئۆزرە بايان قىلىشى
دىدى بولبۇل كى ئى بۇ مەجمەئغە دەلىل،
مەن بولۇپمەن گۈل ھاۋاسىدا زەلىل.
ئاندىن ئايرۇئىشىقۇ دىۋانەمەن،
ئەقىل، ھۇش، سەبىردىن بىگانىمەن.
ئانسىزىن يوق سەبر ئىلە تاقەت ماڭا،
قايدا يار ئىچكىلى فىرقەت ماڭا.
تاكى گۈل بوستانىدا بولغاي جىۋەساز،
مىڭ ناۋا بىرلە قىلۇرمەن شەرھى راز.
ئىشقىدە ھەر لەبزە ئەفزۇن شىددەتىم،
ھۆسنىغە ھەر لەبزە ئارتىپ ھەيرەتىم.
باغدىن ئول كەتكەندە بولماق گۇڭگى-لال،
تىل غا تىكرۇ يوق تەرەننۇمغا ماھال.
ھەم ئانىڭ يادى بىلەن باغ ئىچرە مەن،
ھىجرىدىن يۈز دەرد ئىلە داغ ئىچرە مەن.
ئول دۇرۇر كۆڭلۈمدە ھەم جانىمدا ھەم،
كۆزدە ھەم، بىدار پىنھانىمدا ھەم.
شاھ غە كامىل تەۋەججۇھدۇر بۇ ئىش،
بۇيلە ئاشىق دىن قاچان بولۇر بۇ ئىش.
ھۆپۈپنىڭ بۇلبۇلغا جاۋابى
ھۇدھۇد ئول فەسانەنى چۈن قىلغى كۇش،
دىدى كۆپ قىلمە بۇ ئىشقىڭدىن خۇرۇش.
ئىشىق ئىمەسدۇر بۇ ھەۋەستۇر سەر بەسەر،
گەر ھەۋەسدۇر مۇنچە بەس ئەي بى خەبەر.
سەن كەبى ئالەمدە نادان بولمىغاي،
نەپسىگە مەئمۇر پەرمان بولمىغاي.
كىم ياساپسەن ئۆزنى ئاشىق زور بىلە،
كۆرگۈزۈرسەن ئىشق ئارا مىڭ شور بىلە.
بىر چېچەكدۇركىم ۋاپاسى يوق ئانىڭ،
ئۆمىر باغىدا باقاسى يوق ئانىڭ.
يىلدا بەش كۈنكىم چەمەندە ئاچىلۇر،
ئون كۈن ئۆتمەي تۇپراق ئۆزىرە شاچىلۇر.
كىمسە بۇ پەيكەرگە ئاشىق بولمىغاي،
كىم بۇ ئاشىقلىققا لايىق بولمىغاي.
بىل ئانى مەشۇق كىم يۈز خەستە ھال،
ئولسە ۋە ئۆتسە ئاڭا يوقتۇر زاۋال.
گەرچە بۇ ئىشقىڭدا شەيدالىق دۇرۇر،
لىك ئانىڭ پايانى رەسۋالىق دۇرۇر.
تەمسىل
سەير ئۈچۈن ساھى سۈرەر چاغدا فەرەس،
ئاشىق ئولدى بىر گادايى بىلھەۋەس.
ئاھ ۋاۋەيلا ۋە ئەپغان باشلىدى،
خەلق ئارا غەۋغا ۋە توپان باشلىدى.
سەندەك ئاشۇپ ئەيلەبان ئەفغان بىلە،
نالە ئەيلەر ئېردى يۈز داستان بىلە.
تەلبەلەردەك تۇرمايىن مەسكەن ئارا،
ئۆزنى كۈلكە بولغابان گۈلخەن ئارا.
شامغە مەلۇم بولغان ئول ئىشقى جۇنۇن،
ئىستەدى ئاشىقنى قىلماق ئازمۇن.
ئاتلىنىپ فىلھال ئانداغكىم دۇرەخش،
ئىمتىھانغا سۈردى گۈلخان سارى رەخىش.
دىدى ئول گۇمراھنى سۇدرەپ كەلتۈۈڭ،
خىزمىتىمگە كەلتۈرۈپ بوينىن ئۈزۈڭ.
چۈنكى ئانى تارتىبان كەلتۈردىلەر،
ئاشىق ئارا مەتلۇبىغە يەتكۈردىلەر.
قەتل ھۆكمى قىلدى شاھى بەختىيار،
ۋەھمىدىن قاچتى گادا نى ئىختىيار.
ئەيلەر ئېردى ۋەھمىدىن ھەر سارى مەيىل،
تۇتماغىغە بۇ يەرگە ھەرسارى خەيل.
تۇتتى ئاندىن ئول تەرەپ گۈلخانغا يول،
بى خور ئۆزنى ئوتقا تاشلاپ كۆيدى ئول.
شەھغە بو ئۈمۈدكىم ئاشىق ئىسە،
ئىشىق دەئۋاسى ئارا سادىق ئىسە.
قەتلى ھۆكم چۈنكى ئول قىلسە قوبۇل،
شاھ ئاتتىن ئالىدا قىلغاي نۇزۇل.
ئۆزرە ئىلە دىل خاھلىقلار ئەيلەگەي،
ھالىدىن ئاگاھلىقلار ئەيلەگەي.
شەھفە قىلغاي سىدىق ئىلە ئىخلاسىنى،
ھەم مۇساھىب ھەم نازىمى خاسىنى.
ئول گاداجۇن ئىشىق ئارا ئېردى رەغەل،
بولدى رەسۋالىققا ئەھۋالى مەسەل.
گەر ساڭا ھەم يەتسە گۈلدىن بىر تىكەن،
گۈلخەن ئولغاي مەسكەنىڭ يوقكىم چەمەن.
پاختەكنىڭ ھۆپۈپكە ئۆزرە بايان قىلىشى
دىدى قۇمرى كىم ئايا پۇرخەنداراي،
غافىلۇ- گۇمراھلارغا رەھنىماي.
مەن قۇشى دۇرمەن چەمەندىن چىقمىغان،
دەشت ۋادى سەيرىدىن دەرت تارتمىغان.
زەئىف، ئاجىزلىق شۇئار ئولغان ماڭا،
شاخ بەرگ ئۆزرە قارار ئولغاي ماڭا.
نى ساۋۇق كۆرگەن جاھاندىن نى ئىسىغ،
نى ئىرىگ باشىمغا كەلگەن نى قاتىغ.
بارغدىن تاغ ئۆزرە كىرگۈزگەن سەپەر،
شاخلاردىن باغ ئارا قىلغان مەقەر.
بۇيلە يول رەنجىن چىكا ئالغايمۇ مەن،
بۇ ھەۋەس تۇخمىن ئىكا ئالغايمۇ مەن.
قويدۇم ئېرسە بۇ مەشەققەت جانىمە،
كۈچ بىلە كىرمەك تۇرۇر ئۆز قاتىمە.
ھۆپۈپنىڭ پاختەككە بەرگەن جاۋابى
دىدى ھۇدھۇد كەئى زەبۇنى ئەجىر كىيىش،
شەۋق دەرد ئىچرە كۆڭۈلنى ئالسەرش.
مىڭ يىل ئولسا باغ ئارا مەنزىل ساڭا،
شاخ ئارا بەرگ ئىچرە نى ھاسىل ساڭا.
غەير ئولكىم ياتىبان بۇلۇڭدا شۈك،
قارمابان ئىچكەي قانىڭنى بىر مۆشۈك.
يا بىراۋ گەز بىرلە بولغاي قاتىلىڭ،
ياكى تىغ تىز قىلغاي بىسمىلىك.
مۇندىن ئۆزگ ئشق كامىڭ نى ئىكەن،
گۇلشەن ئىچرە ئىھتىرامىڭ نى ئىكەن؟
بۇيلە مۇردار ئۆلگىچە غەپلەت ئارا،
ئۆزنى ئۆز تەپ شۇ ئلەئى فۇرقەت ئارا.
ئەر ئىسەڭ مەقسۇد ئەسلى ئىستابان،
يولغا كىرسەڭ يار ۋەسلى ئىستابان.
ئۆلسەڭ ئول يول ئىچرە دەردۇ غەم بىلە،
جىسىم زارۇ جان غەم پەرۋەرد بىلە.
ياخشىراق يۈز قاتلا ئۇلا ھالاتىدىن،
ئار قىلغۇدەك ئوشۇل ئەۋقاتىدىن.
ھىكايەت
باغبانى بار ئىدى بەس بى ھۈنەر،
باغبانلىق سەنئەتىدىن بى خەبەر.
نى شەجەر پەيۋەندە قىلماق شىۋەسى،
كىم ھالاۋەت ھاسىل ھاسىل ئىتكەي مىۋەسى.
نى ياغاچ ۋە بەرگ بىرلە پەرۋەرش،
ئەيلا يالىپ كىم شەجەر قىلغاي ژەۋىش.
ۋەقت ئىلە نى دانە ساچماقنى بىلىپ،
كىم پەرەھ قىلغاي ئۇنى ھالسىل قىلىپ.
باغىبان ئانبار كەش لىك بىرلە خۇش،
باغىبان يووقكىم دىگىل ئانبار كەش.
چۈن كۆرۈپ بۇ نەۋئ رەنجى تاپ ئاڭا،
پەندلەر دەپ ئەھلى ھۇش ئەھباب ئاڭا.
كىم بۇ بى ھاسىل ئىشىڭنى تەرك تۇت،
ئۆزنى بىر ھاسىللىق ئىش بىلە ئاۋۇت.
جاھىل ئول مىھنەتىدىن بولماي مۇجتەنىب،
ئېردى ئول مىھنەت چېكەرگە مۇر تەكىب.
تاكى بۇ جۈيە ئارا كەزمەكدە تاك،
ئەيەلدى ئانى يىلان سانجىب ھىلاك.
ھۆپۈپكە كەپتەرنىڭ ئۆزرە بايان قىلىشى
سوڭرە ئەرز ئەتتى كەبۇتەر شەرھى ھال،
كى ھىدايەت فەنىدە ساھىب كامال.
بارچە قۇشلار ئىچرە ھەييى لايەمۇت،
ماڭا قىسىم ئەتمىش ئولۇس ئىلكىدە قۇت.
ئېل ياساپ مەسكەن ماڭا كاشانە ھەم،
كەلتۈرۈپ ئالىمغا سۇ ۋە دانە ھەم.
دەھر ئارا ئەل بەندىنىڭ مەھبۇسى مەن،
بىر سەۋەب بىرلە ئۆلەر مەئنۇسى مەن.
تەڭرى بۇ ھالەت نەسب ئەتمىش ماڭا،
خۇانى قىسمەتىدىن بۇ ئىش يەتمىش ماڭا.
ھەق نەسىپ ئەتكەندىن ئەتمەك ئىجتىناب،
ئەقىل قانۇنىدا بولغايمۇ ھىساپ.
شۈكرى ئەيلەپ قىسمەت ئەتكەنگە ئىلاھ،
چەكمىسەم ئەۋلا بۇ رەنجى ئۇمرىگاھ.
ھۆپۈپنىڭ كەپتەرگە جاۋابى
دىدى كى باھانە بولمىش پەن ساڭا،
گۇشەئى مەكرو-ھىيەل مەسكەن ساڭا.
قۇشلار ئەيەلەپ ھالەتىدىن ھەيرىتى،
يوق سېنىڭدەك كىم يانا بى غەيرىتى.
كىم ساڭا تەڭرى نەسىپ ئەيلەب قانات،
قىلغۇلۇق بىر دەمدە قەتئى كائىنات.
سەن خالايىققا بولۇپ پەرمان پەرىز،
دانە بىرلە شۇ ئۈچۈن زارۇ- ئەسىر.
قاۋغالى خەيلىڭنى تاپار ئىھتىمال،
لاتەنى باشىغا باغلاپ بى مالال.
قاۋۇبان سەر خەيل ناپەر جامەنى،
پۇتىڭىزدىن خالى ئەيلەپ نامەنى.
سىز بۇ جەۋرى-زەجر بىرلە كەتمەمىش،
غەير ئول تام ئۆزرە ئوق مەيل ئىتمەمىش.
كەپتەرنىڭ ھالىغا ئوخشاش بىر ھىكايەت
خەلق ئىچىدە بار ئىدى بى غەيرىتى،
ئەلگە بى غەيرەتلىكىدىن ھەيرىتى.
مۇشت سەللى بىرلە ھاپانى يىبان،
ئەلدىن ئالىپ لوقمەئى ئانى يىبان.
قاۋلابان كەتمەي خالايىق كويىدىن،
بەلكى چىقماي دۇن سۈپەتلەر ئۆيىدىن.
بۇ جاپالارغا تۈزەنمىش ئېردى نەرخ،
قايسى بىر تەپسە ئۇرۇپ بىر قاتلا چەرخ.
ئول مۇقەررەر مۇزدەنى ئالۇر ئىدى،
نەپىس كامىن ئاغزىغا سالۇر ئىدى.
تا بېرىپ بىر پارچە نان، بىر مۇشت دەست،
قىلدى بىر مۇشت ئۇرغاچ ئانداغ يەرگە پەست.
گەرچە سەللى لەر يىمەكتىن توق ئىدى،
مۇشت يەپ گوياكى ھەرگىز يوق ئىدى.
ھۆپۈپكە كەكلىكنىڭ ئۆزرە ئىېيتىشى
يەنە ئەجز ئەيلەپ ئايان كۆبكى دۇررى،
دىدى كى مەجمۇئ قۇشلار سەرۋەرى.
مەن قۇشدۇرمەن كۈھىستان مەنزىلىم،
ئاندا تەڭرى ھەمدىغە زاكىر تىلىم.
دەھر ئىلى ئاشۇبىدىن سىلكىپ ئىتەك،
تاغ ئىتەكىدە تېپىپ ئارامۇ- تەك.
چۈن بولۇپ تالىئ رەپىق بەختىيار،
قۇللەئى ئۆزلەتتى ئەيلەپ ئىختىيار.
تاغ گۈنجى چۈن ماڭا بولدى مەقەر،
نى مۇناسىپ ھالمە مۇنداق سەپەر.
كان ئۈزە دائىم خىررامىمدۇر مېنىڭ،
گەۋھەرى بۇ ئىشتا كامىمدۇر مېنىڭ.
گەۋھەرى كامىم ھامانە بۇ دۇرۇر،
سەير بى مەئنى ماڭا بۇ يول دۇرۇر.
ھۆپۈپنىڭ كەكلىككە بەرگەن جاۋابى
دىدى ھۇدھۇد كەئى خىيالاتىڭ ماھال،
يوق دىماغىڭ ئىچرە جۈز باتىل خىيال.
تاغ ئارا دەرسەنكى تۇتتۇم ئىنزىۋا،
ئىنزىۋا ئىرمەس ئېرۇر نەپسى ھاۋا.
ھىرزە گەردى سەن يۈگۈماغلىق ئىشىڭ،
پۇيە تاغ قۇللە ئۆزرە ۋەرزىشىڭ.
قەھقەھە ھەر لەھزە ئەيلەپ بى جەھەت،
كم ماجانىن شىۋەسىدۇر بۇ سۈپەت.
گەۋھەرى مەئنى نى مەھزۇر ئەيلەدىڭ،
نامۇناسىپ ئەمىر مەزكۇر ئەيلەدىڭ.
كم سەنۇ-مەئنى كىم، مەجھۇل مەست،
جەھل بىرلە مەست لىكدىن خورپەرەست.
گەۋھەرى مەئنى ئارا سەن ئۇرما دەم،
ئۆزنى بۇ يالغانغا قىلما مۇتتەھەم.
كىم ئېرۇر ئول مەھىز بەر گۆھىرلىغىڭ،
ئەينى بى مەئنى لىكىڭ ئەپتەرلىكىڭ.
كىم ھەمۇل يالغانغا بولغۇڭ مۇپتىلا،
كەلگۈسى ئاندىن بېشىڭغا يۈز بالا.
ھىكايەت
بىر ئۇلۇسنىڭ قەلبى ۋە بەد ئەختەرى،
قويدى بىر شەھر ئىچرە ئاتىن جەۋھەرى.
تانماي خەر مىھرەنىفەيرۇزەدىن،
فارىغ ئەتتى نەپىس نى دەريۈزەدىن.
ئەيلەبان، گەۋھەر ۋۇقۇپى بىرلا خاس،
ئەيلەدى ئۆزنى گادالىقتىن خالاس.
رەڭگى گۇناگۇن قىلىپ بىللۇر ساپ،
لەئل ئىلە ياقۇتتىن لافى- كازاپ.
بۇيلە مھمەل لەرگە دەپ ئول ناتامام،
چىن گۇمان ئەيلەپ تامام ئاندىن ئاۋام.
تاكى ساتتى بىر كۈن ئول قەلبى دەغەل،
بىر غەنى گە ساز ئېتىپ مۇنداغ ئەمەل.
بى نىھايەت نەقدىغە بىر پارچە تاش،
كىم ئۇنى خۇش رەڭ ئەيلەپ ئېردى قاش.
ۋەجھىنى ئالغان كۈن ئانداغ سەييادى،
گەۋھەر ئالغان چۈن بۇ ئىشنى ئاڭلادى.
كىم بىر ئالتۇنلۇق بىللۇركىم لەئلى كۈن،
يۈزمىڭ ئالتۇنغا ساتىدۇر قەلب دۈن.
گەۋھەرى بەيئيىن «ئىقالە» ئەيلەدى،
تۇتتىيۇ ۋەجھيىن ھاۋالە ئەيلەدى.
جۈببەسى يوق ئېردى چۈنكىم كۆردىلار،
قەلب نى قىيىن ئاستىدا ئولتۇردىلار.
ھۆپۈپكە قىرغۇلنىڭ ئۆزرە ئېيتقىنى
يەنە ئەرز ئەتتى تەزرۇ گۈلئۇزار،
كەئى ھىدايەت شىۋەسىدە نامۇدار.
مەن قۇشى دۇرمەنكى قىلمىش ھۆسىن زىب،
گۈلشەن ئىچرە سۆرەتىمنى دىلفەرب.
تەڭرى روزى ھۆسىن زىب ئەتمىش ماڭا،
لۇتپ- رەئىنالىق نەسىپ ئەتمىش ماڭا.
چۈنكى ئەپرادۇ-جامالۇ خوبلۇق،
ئەيلىدى زاھىر ماڭا مەھبۇبلۇق.
ناز ئىستىغا بولۇپ مەھبۇب ئىشى،
رەنج چەكمەي ئىلگەرۇ يەتمەس ئىشى.
ھۆپۈپنىڭ قىرغۇلغا جاۋابى
دىدى ھۇدھۇد كېئى خىيالىڭ بولئەجەب،
ھەم خىيالىڭ ھەم ماقالىڭ بولئەجەپ.
كىمە مۇنداق ھەرف ھەرگىز سوزمادى،
ئول جامالۇ-ھۆسىن دىن لاپ ئۇرمادى.
كەلمىگەي بۇ سۆز ماجانىن خەيلى دىن،
جەمئى گۈلۈ تىفلى ئايىن خەيلى دىن.
قۇھبەلەركىم ھۇللە قىلغاي رەڭگۇ رەڭ،
بۇ تەكەللۇم دىن ئۇلارغا ئار- نەڭ.
ياقسا كىم سورسا بۇ يەڭلىغ كالام،
قويمىغان خۇشراق بۇ يول ئەزمىغە كام.
بەس كى خاتۇنلار كەبى سەن خۇد پىسەند،
يەتكۈسى زاتىڭغا ئەرلىكدىن گەزەند.
كىمە دەئۋايى مۇھەددىس قىلماغاي،
دىمەيىن ئەركىم مۇخەننىس قىلمىغاي.
ئەركىرەر ئەر سانىغا ھىممەت بىلەن،
ئەر ئىمەس پەخر ئەيلەگەن زىننەت بىلەن.
ئەرگە خۇلق پىئىل ئېرۇر زىبى جامال،
يېڭى زەركەش ھۇللەسىدۇر ئەسكى شال.
ھىكايەت
تۇشدىلار بىر يول ئارا ئىككى رەپىق،
بىر ئىدى يولسىز، بىرى ساھىپ تەرىق.
بىرى ناقس ۋەش، بىرى كامىل سۇپات،
ئاڭا مۇقبىل، ماڭا مۇدبىر ئېردى ئات.
ھەر بىرىگە ئات ئىدى زاتى كەبى،
ئول سۈپەتكىم ئانى دەي ئاتى كەبى.
مۇقبىل ئەيتۇر ئېردى «ئەھلۇللاھ» دىن،
دىندا خەيل كامىلۇ-ئاگاھ دىن.
ئەھلى نۇقساندىن ئىدى مۇدبىرغا سۆز،
ئويلەكىم بۇت ۋەسفىدىن كاپىرغا سۆز.
دەردۇ-سۆزى ھالىدىن ئول نوكتە دەب،
لەۋنۇ-زىبۇ رەڭگىدىن ئول ھىررە دەب.
تاپمايىن بىر-بىرلىرىدىن ھىچ بەھىر،
تا نەمۇدار ئولدى بىر پۇرخەندە شەھىر.
ئىككىسى ئانى غەنىمەت بىلدىلار،
بىر بىرسىدىن داۋان ئايرىدىلار.
بۇ بىرىگە كوي پەقىر ئېردى تەرەب،
بولدى ئول بىر ئەزىمى بەيتۇتتەلەب.
شەھ مۇنى كۆرمەككە كەلدى سەر پەداز،
كۆرگۈزۈپ يۈز ھۆرمەت ئەجرۇ- نىياز.
ئاندا ئەردى شەھكى باغلاپ ئۇستۇۋار،
مۇدبىر ناقىس ۋە شى نى خار-زار.
كەلتۈرۈپ ئەرز ئىتتىلار خەيلى ئەسەس،
كىم ئىچىپ بۆكچە جەمئى بول ھەۋەس.
ۋاقئب بولمىش قان، بۇ بائىس ئىمىش،
كىم، بۇنى مەغبۇن، بەد ھەيئەت ئىمىش.
مۇنچە سۆزكى ئول لەئىم خۇدپسەند،
ئاڭا خەنجەر بىرلە يەتكۈزمىش گەزەند.
شەھ ئىشتكەچ بولدى ئەدىل ئەمرىگە خاس،
قىلدى مۇدبىرغا راۋان ھۆكمى قىساس.
ئۇچقۇن ئالدى ئەزىمى چەرخى بەرىن،
قالدى قازۇرات ئۆزە ئىستار چىبىن.
خۇد شىكەن غايەتتى ئول ئالى ماقام،
خۇد ناما تاپتى بۇ ياڭلىغ ئىنتىقام.
ھۆپۈپكە قارچىغۇنىڭ ئۆزرە ئېيتىشى
قارچىغە قىلدى ئايان كۇپتارىنى،
كۆرگۈزۈپ چاڭگال ئىلە مىنقارىنى.
كىم ماڭا قۇشلار كەبى ئەرمەس ھىساپ،
كىم بەسى قۇشلارغا مەن مالىك رىقاب.
مۇنچە قۇشكىم بولدى گۇپتارى ساڭا،
بىل كى تۆئمەدۇرلار ئول بارى ماڭا.
زاتىمە شەھلەر قولى ئارام گاھ،
تۆئمە ھەر كۈن يەتكۈرۈپ ئالىمغا ساھ.
قايسى قۇش قەسىدىغە ئاچسام پەرۇبال،
نەسىر تائىر بولسە مۇخلەس دۇر ماھال.
شەھلەر ئالىندا تاپىب بۇ ئىتىبار،
شەۋكەتىم سۇمرۇغچە بىلغىئلى بار.
شەھ قۇلى تەختىم دۇرۇر باشىمدا تاج،
يوق ماڭا سۇمرۇغ سارى ئىھتىياج.
ھۆپۈپنىڭ قارچۇغىغا جاۋابى
دىدى ھۇدھۇدكى ئى غۇرۇر ئىلكىدە پەست،
جەھل ئىلە غەپلەتكە بولغان زىر دەست.
شەھ ئاياغىغا سېلىپ بەندە ئەزىم،
يوقكى شەھ ھەرقايسى سەييادى لەئىم.
ئاچلىقۇ-بىخۋابلىق ئانچە يارىب،
كىم سۆڭەك ئۆزرە ئانىڭ نارى يارىب.
يەتكۈچە بىر لوقمە ئەت بىداد ئىلە،
يەپ ئۇلۇس مەغزىن ئۆكۈش پەرياد ئىلە.
تەڭرى قىسىم ئەتكەننى يەپ ئى زاردۇن،
لىك ئولۇپ دونلارگە مۇھتاجۇ زەبۇن.
قايسى سەيدىكىم ئانى سەن ئاۋلابان،
قۇشچى باشلاپ تەبل چالىپ قاۋلابان.
سەن ئۆزەڭدىن بىر زەبۇنراقنى تاپىب،
جۈزئىدىن بى خور ئۈچۈن بىتگەچ قاچىب.
تاپشۇرۇپ ئېل گە ئىتائەت ئەيلەبان،
قۇشچى بەرگەنگە قانائەت ئەيلەبان.
بۇ زەبۇنلۇقلەر بىلە مۇنچە گازاب،
ھەم قىلىپ ئىزھار ئۇرغان چاغدا لاب.
كى ھەمىيەت بولسا ئېردى يا ئۇيات،
بولماغاي ئېردى ئۇياتىڭدىن ھايات.
لىك ئۈچۈن نادانلىقىڭ غالىب دۇرۇر،
نەپس مۇنداق بادەغە راغىپ دۇرۇر.
تەمسىل
كۆھى تاغ ئىچرە بىر ئايىغ تۇتۇپ،
ئۆركۈتۈپ ئىدى ئانى كۆپ قان يۇتۇپ.
بولغىچە رام يەپ ئېردى ئول ساياغ،
كۈندە ئىككى قاتلا ئۆلگۈنچە تاياغ.
ئاچلىق بىرلە تاياغى بى ھىساب،
رەنچ باشىن ئەيلەبان بى نۇش تاب.
ئۆيلەكىم سالسا ياغاچ بىر جەبر دەست،
ئۆزگە سارى ئول بولۇپ تۇپراققا پەست.
ھەم ئىشىكلەردە ئويۇنچۇلۇق قىلىپ،
ھەم ئۆيى سارى ئوتۇنچىلىق قىلىپ.
يۈكلابان ئېگىنگە بى ئەندازە يۈك،
يۈك تاشىردىن قالمايىن ئىگىندە تۈك.
ھەر جاپاكىم مۇمكىن ئېرمەس تارتىبان،
جەھلىدىن نەپسىدە پىدار ئارتىبان.
كى خىيال ئەيلەپ كى قاپلان باشىنى،
يانچىپ ئەتسە مەگەر ئۇ دىۋان باشىنى.
كەھ گۇمان ئەيلەپ يولۇقسا شىرزە-شىر،
تۆئمە ئەيلەپ قارنىنى يارىپ دەلىر.
بۇ سۈپەت تۆئمە خىيال ئەتتى بەسى،
تاكى بولدى ئاخىر ئىتلار تۆئمىسى.
ھەر زامان بۇ ھىرزە قىلماقدىن گۇمان،
خەلق ئىچرە سەن ھامانۇ- ئول ھامان.
شۇڭقارنىڭ ھۆپۈپكە ئۆزرە ئېيتىشى
دىدى شۇڭقار كەئى ئۇلۇسقا راھبەر،
ئەمرىڭە تابە كېلىپ ئاگاھلەر.
ماڭا ھەق بىر رۇتبە زاھىر ئەيلەمىش،
كىم بارى قۇشلارغە قادىر ئەيلەمىش.
بارچە شەھلەر چۈن ماناھىدۇر ماڭا،
ئىسىم قۇشلار پادىشاھى دۇر ماڭا.
باشىمە ئالتۇن تۇماغە تاج زەر،
چۈن مېنى ھەق بۇيلە قىلمىش تاجىۋەر.
سەنچۇ ۋاقىپ سەن بارى ھالەتىمە،
خەيل ئارا ھەم ئاتىمە ھەم زاتىمە.
خوپ ئىمەس بىر شەھ قويۇپ باشىغە تاج،
ئۆزگە شەھكە زاھىر ئىتمەك ئېھتىياج.
شاھلىق ئايىنىغا راجئ بولاي،
ئۆزگە شەھكە نەگۈچۈن تابىز بولاي.
ھۆپۈپنىڭ شۇڭقارغا جاۋابى
دىدى ھۇدھۇدكى ئى پەقىرى تىرە راي،
بۇ خىيالىڭ زاتىڭە ۋەھشەت يازاي.
بۇكى شەھلىق غە تەھەۋۋۇردۇر ساڭا،
بەس ئەجەپ باتىل تەسەۋۋۇردۇر ساڭا.
ئى بەسا زەنگى گە كەلدى تىرە زات،
كىم ئاڭا خەلق ئىچرە كافۇر ئولدى ئات.
ئىسىم ئارا سۇلتان بەسى شايە دۇرۇر،
بۇ بارى ئەرزالغا راجەئ دۇرۇر.
ھەر كىشى ئەرمۇدىبان ئەرمۇ بولۇر،
كەلمەس ئىشى ئىلكىدىن دەرمۇ بولۇر.
قوي نادانكىم دىگەيلەر سېنى شاھ،
بۇتنى يا ئوتنى دىگەندەكدۇر «ئىلاھ».
زاتىڭە شەترەنج شاھىدۇر دەلىل،
كىم ئۆزىدەك ئوترۇسىدا دۇر بەدىل.
نى شەھ ئولغايكىم ئانى ھەر دۇنى خەس،
كۆككە ئىلتىپ يەرگە ئۇرغان ھەر نەپەس.
ئول شەھ، سەن شەھ ئېرۇر بىھەد يىراق،
بۇيلە شەھلىق دىن گادالىق ياخشىراق.
ھىكايەت
خۇسرەۋى تەرھ ئەتتى بىر پۇرخەندە سۈر،
كىشىۋەر ئەھلىگە ئايان بولدى سۇرۇر.
ئاند زىننەت ھەد ۋە غايەتتىن فۇزۇن،
ھەرنىكىم بولغاي گۇمان ئاندىن فۇزۇن.
باغلاردىلار مۇلك ئايىن سەربەسەر،
شەھر ئىلىدە زىبۇ- تەزيىن سەربەسەر.
سەنئەت ئەھلى باغلىبان بىسىيار تاق،
مېھىر رەخشان ئەۋجىدەك يۈزخار تاق.
تەئبىيە باغلاپ بەسى ئەھلى ھۈنەر،
تاپىب ئاندىن ئەھلى كىشىۋەر.
كۆپ ئەجۈبە باغلاپ ئەھلى روزىگار،
ئۆز فۇسۇنىدىن بولۇپ ئامۇزكار.
ھەر كىشى يەئنى ياساپ كۈلمەك ئۈچۈن،
ئىسرەت ئارتىپ ھۇزۇن ئۆكسۈتمەك ئۈچۈن.
جەم ئارا بىر قەلتىبانى بى ھايا،
ئاتىن ئەيلەپ پادىشاھى بورىيا.
بورىيادىن سەر بەسەر كىۋەت ئاڭا،
ساغداق ۋە قالقان بلەن زىنەت ئاڭا.
ئۆزىدەك ياساپ نىچە يارى سەرە،
يوق سەرە نىچە لەئىم ۋە مەسخىرە.
بەزىم مەيدانى ئۇلەرگە جىۋىگاھ،
زاھىر ئەيلەپ بىدئەتى ھەردەم تەباھ.
ئۆزنى شاھى كىشىۋەر ئايىن ساغىنىپ،
ھەرنە قىلساڭ ھەزىل ئىلە چىن ساغىنىپ.
چۈنكى ئاخىر بولدى سۆز ۋە تەئبىيە،
تۇتدى ئول ئەبلەھ ئۆزىگە تەئزىيە.
جۇترە ئىلە تاجىن باشىغا ئۇردىلار،
بورىيا تونىن بۇزۇپ كۆيدىردىلار.
بولدى بۇ ھەنگامەدىن ئاگاھلىغى،
كىم تەمەسخور ئېرمىش ئۇنىڭ شەھلىغى.
بۈركۈتنىڭ ھۆپۈپكە ئۆزرە ئېيتىشى
كىردى بۈركۈت ئوترىغا يەئنى ئوقاب،
دىدى ئەي قۇشلار ئارا مالىك رىقاب.
ماڭا ھالەت ئۆزگە قۇشلاردەك ئىمەس،
قۇمرى ۋە بۇلبۇلدەك ئېل ۋەسفىم دىمەس.
سۈرەتىم مۇفرىت دۇرۇر، قەھرىم يامان،
تاغ مۈلكى ئىچرە مەن، مەن قەھرىمان.
نىچە كەكلىك تۆئمەدۇر ھەركۈن ماڭا،
بولمىسا بۇ ئۇيقۇ كەلمەس تۈن ماڭا.
تكئمە ئىستەپ چۈن ھاۋا تۇتقۇم بىيىك،
ئىمىن ئېرمەس نى قۇلان ۋە نى كىيىك.
ئولكى بولغاي نەپس بۇ يەڭلىغ ئۇلۇق،
يول نىتىپ قەتئ ئەيلەگەي بولماي ئۇرۇق.
مېنى بۇ يولدا قانات كۆپ سالدى تۇت،
قارنى ئاچ بولغاي يىقىلىپ قالدى تۇت.
ھۆپۈپنىڭ بۈركۈتكە جاۋابى
دىدى ھۇدھۇد كەئى خىدىۋۇي كامگار،
كۆرمىگەن سەندەك بىر ئەھلى روزىگار.
ھەم يىگىتلىك ۋەسفى لايىق زاتىڭە،
ھەم مۇسەللىم پەھلىۋانلىق ئاتىڭە.
ھەيبۇ بۇ مىنقارۇ چاڭگالىڭ سېنىڭ،
فەرۇ شەۋكەتلىك فەرۇ بالىڭ سېنىڭ.
سەنكى مەخسد ئىستەمەي بەر نەپس دۇن،
ئەزىم ئېتەردىن بۇيلە بولغاي سەن زەبۇن.
ئەزىم ئولماي يولغا ئاچمايسەن قانات،
جەڭگى مىنقارىڭ، قاناتىڭدىن ئۇيات.
مۇنچە بىرلە ئۆزنى تەۋسىب ئىتكايىسىن،
زور شەۋكەت بىرلە تەئرىب ئىتكايىسىن.
پەھلىۋان ۋە قەھرىمان ئول بولدى ئول،
كىم كېچىپ جاندىن ئەتكەي ئەزىم يول.
ھىكايەت
بار ئىدى بىر پەھلىۋانى زورگەر،
بى ھۈنەرلىك فەننىدە ساھىب ھۈنەر.
چاشتىگاھ يەر ئېردى ئۇ پاتمان تائام،
يەنە مۇنچە ئويلار ئىدى قۇت شام.
بۇ ئىككى ھەنگامەنىڭ پايانى ھەم،
يەنە مۇنچە ئويلار ئېردى بىيىش ۋە كەم.
زورلار ئەيلەر ئىدىكىم پىل مەست،
قىلسە تاپقاي ئاندا ئانداقى شىكەست.
ئىتتىپاقا ھادىساتى روزىگار،
مۈلك ئارا قىلدى بۇزۇغلۇق ئاشكار.
ئۇيلەكىم بولغاچ ئايان ئانداغ تالا،
ۋاجىپ ئولدى مۈلك ئەھلىغە جەلا.
خەلق ئۆزگە مۈلك ئەزمى قىلدىلار،
جان ئاۋۇجلاب باش ئالىبان كەتتىلار.
زورگەر ھەم ئەيلەدى ھەمراھلىق،
يوق ئاڭا يول رەنجىدىن ئاگاھلىق.
يول ئۇزۇنراق تۈشتى ۋە ئاباد يوق،
قىلغىلى بەدنەپىسلىك ئىل نەپىس يوق.
زورگەر چۈن تاپمىدى بىر كۈن غىزا،
ياشلىدى ئۆز ھالىغا تۇتماق ئازا.
چۈن ئىكىنجى كۈنىگە يەتتى پەھلىۋان،
كەتمىش ئېردى جىسىمىدىن تاپ ۋە تاۋان.
لىك ئۈچىنجى كۈن ئاڭا نى بەركلىك،
ئەپلىدى زاھىر بىيابان مەركلىك،
قەتئ ئىتىپ يولنى ياياق ئەتفال ھەم،
ھەر تەرەپ ئىككى بۆكۈلگەن زال ھەم.
ئىككى ئۈچ كۈن تارتىبان رەنجۇ ئەنا،
مەئمەن ئىچرە كام لەر تارتىپ پاناھ.
پەھلىۋان تارتىپ بۇ مېھنەتتىن شىكەست،
ئۇيلەكىم بولدى ئەجەل يولدا پەست.
ھوقۇشنىڭ ھۆپۈپكە ئۆزرە ئېيتىشى
زاھىر ئەتتى ئەرز ئەھۋالىنى كۆف،
كىم ئىرۇرمەن ھەم زەئىفۇ، يۇلمەخوف.
ئوتكارىب مەن ئۆمىرنى ۋەيرانەدە،
باشىمە يۈمرىلگۈدەك كاشانەدە.
بارچە ئەۋقاتىم ئۆتۈپ ئەندۇھ ئىلە،
ماتەم ئەھلىدەك پىغانۇ-ئاھ ئىلە.
گەنچ ئۈمىدىغە پىغانلار كۆرگۈزۈپ،
لىك ئول ئۈمىد ئىلە ئۆزنى بۇزۇپ.
دەپ كى گەرچە تارتتىم ئۆمرۈمدە رەنج،
باك ئىمەس بىر كۈن نەسىبىم بوسا گەنج.
مەنكى گەنج ئۈمىدىدىن دىۋانەمەن،
كىچە-كۈندۈز ساكىنى ۋايرانەمەن.
بۇ ئۇزۇن يولدىن مېنى تۇقىلى مائاپ،
مەن كىمۇ سۇمرۇغ بىرلە كۈھى قاپ.
ھۆپۈپنىڭ ھوقۇشقا جاۋابى
دىدى ھۇدھۇدكى ئى ئىشىڭ مەكرو ھىيەل،
قەسدى جانىڭ ئەيەلبان تۆلى ئەمەل.
يەر تۇتۇپ كۆڭلىڭدە ئۈمۈدى ماھال،
كىم ۋۇقۇئىغە ئانىڭ يوق ئىھتىمال.
فىلمەسەل بىلپەرز ھەم تاپساڭ بۇ گەنج،
قىل خىيال ئەي ناتاۋانى غۇسسە سەنچ.
كىم نە بولغاي بەھرىڭ ئاندىن جۇز بالا،
ھەردەم ئۆزگە غەمگە بولماق مۇتالا.
ئول بالالەر بىرلە ئۆلمەك خارۇ زار،
گەنج تۇتماق دۈشمەن ئىلكىدە قارار.
بارئىدى بىر مۈلك ئارا دىۋانەئىي،
كېچە-كۈندۈز مەسكەنى ۋەيرانەئىي.
گەنج ئۈمۈدى بىرلە ئۆمرىن ئۆتكارىپ،
ھەردەم ئول ۋەيرانە بىر يانىن قازىپ.
ئىتتىپاقا بەس كى چەكتى رەنج ئول،
بەختى بىر كۈن گەنج گە باشقاردى يول.
بىر ئىشىك بولدى ئايان نەقبى ئارا،
كىردى ئەرسە بى ئۇلۇغ ئىشرەت سەرا.
قىرىق خۇم ۋە ئاندا پەرىدۇن گەنجىدەك،
يوق فەرىدۇن بەلكى قارۇن گەنجىدەك.
كۆرمەكىدىن تەلبە ئۇردى بىر خۇرۇش،
يەتتى ناگەھ بىرلەئىمى سەخت كۇش.
كۆردى ئول ۋەيرانەدە دىۋانىنى،
ھۇش زايل قىلغۇچى غەمخانىنى.
كۆرمەي ئول مەجنۇننى مۇجرىم چەتتى تىغ،
قانىنى گەنج ئۆزرە تۆكتى بى دەرىغ.
گەنج ئەردى ئۆمرى ئانىڭ ۋايەسى،
باردى گەنج ئۈستىدە جان سەرمايەسى.
ھۇماي(بەخت قۇشى)نىڭ ھۆپۈپكە ئۆزرە ئېيتىشى
باشلىدى ئۆزرىنى ساھىب پەر ھۇماي،
دىدى ئەي سەرگەشتلەرگە رەھنىماي.
ئاندا دۇر ئىقبال دىن پايەم مېنىڭ،
كىم بېرۇر بەختىنى شەرەپ سايەم مېنىڭ.
زاتىمە ئانچە شەرەپ بەردى ئىلاھ،
كىم مېنىڭ سايەم گادانى قىلدى شاھ.
مەن شەھۇ ۋە شەھ ئىستىمەك ئېرۇر گۇنەھ،
ئۆزنى رەنجۈر ئەيلەمەك يەئنى كى نەھ.
قىلماغىم خۇشراق ھاۋايى خىلۋەگە،
بەرمەكىم سايەمدە شاھلەرگە يەنە.
ھۇدھۇدنىڭ ھۇماي(بەخت قۇشى)غا جاۋابى
دىدى ھۇدھۇد كەئى سۆزۈڭ ئەفسانەئى،
كىم ئانى قىلغاي بايان دىۋانەئى.
ئولكى زاتىڭغە بىلاھەت چاغلىمىش،
ساڭا بۇ ياڭلىغ سەقىقە باغلىمىش.
كىم يېتەر سايەڭدىن ئەلگە شاھلىق،
ساڭا ياۋەر قىلدۇرۇپ گۇمراھلىق.
شاھلەر تارىخى كىم مەستۇر ئېرۇر،
قايسىنىڭ ۋەسفىدە بۇ مەزكۇر ئېرۇر.
كىم ئانى شاھ ئەيلەمىش شانىڭ سېنىڭ،
كىم ئېرۇر بۇ مۇددائا ئاتىڭ سېنىڭ.
بۇ غەلەت ئەپسانە شاد ئەيلەپ سېنى،
بۇيلە فاسىد ئىتىقاد ئەيلەپ سېنى.
فىلمەسەل بولسا بۇ دەئۋا راست ھەم،
كەلسە سەندىن بۇ سۈپەت پەجىۋالست ھەم.
بەرسە ئەلگە شاھلىق ھەييى-ۋۇدۇد،
ساڭا ھەم ئول شاھلىقتىن ھەم نەئسۇد.
تۆئمەڭ ئىتدەك دەشت ئارا قالغان سۆڭەك،
تۇرفەراق بىر ئىشكى قاقشالغان سۆڭەك.
بىلگىل ئەي باتىل خىيال ئىچرە ئەسىر،
كىم، ئېرۇر پالىڭغە لايىق بۇ نەزىر.
ھىكايەت
ساھىلى ئۇمماندا سودا پىشە خەيل،
بەھر سوداسىدا سۆز ئەندىشە خەيل.
بەسەلەر بەش، ئون دەرەم غەۋۋاس دۇن،
بەھر ئىچىگە سالۇر ئۆزنى سەرنەگۇن.
جاننى يۈز رەنج ئوتىغە ئەيلەپ ھەدەف،
بەھر قەئرىدا ئىلىكلەپ بىر سەدەف.
ئول سەدەف ئىچرە ئەگەر مىڭ دانەدۇر،
يا ئەگەر بىرخۇد دۇرى كاشانەدۇر.
كىم ئېرۇر ئول شاھ تاجى رەۋنىقى،
ئاڭلا ئانى مۇزد بەرگەننىڭ ھەقىقى.
تاجى ئالىپ ئول سۈپەت تەقدى ئېزىز،
ئەخىر ئېتىپ، غەۋۋاس بىر ئىككى بەشىز.
ئىت كەبى ئەيلەپ سۆڭەك نەپسىڭنى توق،
ئول ئېلىپ مۇزد، ساڭا ئول داغى يوق.
ئاقىل ئېرسەڭ كۆپ دىمە مۇنداغ گىزراپ،
كىم ساراسەر بۇ سۆزۈڭ باردۇر خىلاپ.
ئۆدەكنىڭ ھۆپۈپكە ئۆزرە ئېيتىشى
ئۆردەك ئاغاز ئەتتى كى ئى پۇرخەندە زات،
سۇ بىلەن ئولمىش ماڭا قايىم ھايات.
ئاندىن ئايرۇ مۇز تەرەپ مەن قايغۇدىن،
ئۇلەكىم تۈشكەي يىراق بالىق سۇدىن.
چۈن سۇ ئىچرە زاتىمە تەسكىن بولۇپ،
پاك دامەنلىق ماڭا ئايىن بولۇپ.
پاكلىق چۈن سۇدىن ئەتتىم ئىكتىساب،
لايىق ئولدى ۋەسفىمە ھوسۇلمۇ ئاب.
بولمىسا بىر لەھزە ئەرىغ سۇ ئارا،
پۇرقىتىدا ئەيلەرەم يۈز ماجرا.
مەۋج دىن سەججادەنى سالىب سوۇدا،
كۆرگۈزۈپ مەقسۇد يۈز ئول كۆزگورا.
سۇدادۇر مەقسۇدىمە چۈن يەتمىكىم،
بەس خاتادۇر ئۆزگە يان ئەرز ئەتمىكىم.
ھۆپۈپنىڭ ئۆدەككە جاۋابى
دىدى ھۇدھۇد كىم خاتا سۆز كەلدى بۇ،
كىم دىدىڭ ئەي پاك بوپ ئەقلىڭدىن سۇ.
سۇغاكىم سەججادە سالىب مەن دىدىڭ،
خەير ھالىڭدىن مەگەر غاپىل ئىدىڭ.
پاك دامەن لىق قىلىپ مەن فەن دىمە،
ئۆزنى سۇدا غەيرتەر دامەن دىمە.
پاك ئىسەڭ نىدۇر سۇغا چۈممەك ئىشىڭ،
كېچە كۈندۈز غۇتە ئۇرماقدۇر ئىشىڭ.
پىسق تۇخمىن نەپىس ئىلە ئولكىم تارىر،
سۇ ئارا بىر غۇتە كىم ئۇردى ئارىر.
نى جىنايەتدۇر ۋە بۇ بى پاكلىك،
كىم چۈمۈپ تۈن-كۈن يېتىشمەك پاكلىك.
ئەر ئىسەڭ ئالىڭدەدۇر بەھرى فەنا،
چۈمغىلۇ قىلغىل ئۆزۈڭنى ئاشىنا.
ھېكايەت
ھىندى دەرياسىدا ئېردى تاجىرى،
سودۇ-سەۋدا شىۋەسىدە ماھىرى.
مايەئى سودا دىماغىغا تۈشۈب،
غەرقى بەھرى پىكىر ئۇلارغە ياۋشۇب.
تۇتمايىن بىر مۈلك دە ئون كۈن مەقام،
ئەيلەگەچ سودا ۋە سود ئەيلەپ خۇررام.
يىللەر ئەيلەپ ئەردى بۇ يەڭلىغ سەپەر،
بەھرنى ئاڭلاپ ھەر ئاپەتتىن مەقدىر.
مەككە ئەتراپىن سۇ ئىچرە ئايلانىب،
پەرز ئادا ئەتكەچ يېقىن يەتكەچ يانىب.
خەلق دەپ ئول مۇشەررەپ ھەجغە ھەم،
مەيل بەرمەي ئول تەرەپ ھېرسى دەرەم.
ناگاھ بىر كۈن تۈشتى دەريا ئىچرە مەۋج،
كىمە گاھى خەزىزۇ گاھى ئەۋج.
بولدى تاجىر لۇججەئى سودادا غەرق،
لىك بولدى كېمەسى دەريادا غەرق.
بەرمادى سودا خىيالى ھەجگە يول،
تاكى بىر بالىققا ئولدى تۆئمە ئول.
تاۋۇغ (توخۇ)نىڭ ھۆپۈپكە ئۆزرە ئېيتىشى
تاۋۇغ ئەيلەدى بۇيلە ئۆزرىن ئاشكار،
كەئى توبۇ ئىچرە ئەنىسۇ تاجىدار.
بىز ئىكەۋغا تاج روزى قىلدى ھەق،
لىك ھەر بىرىگە بىر ئىش كەلدى سەبەق.
ساڭا ئەيلەپ راھبەرلىكنى ئاتا،
قىلدى قۇشلارغا رەئىسۇ پىشىۋا.
ماڭا بەردى سەۋتى دىلكەش بەر داۋام،
ئەلنى تائەتكە تىلەرگە سۈبھى شام.
ئولكى مەخلۇق ئەتتى سۇنئى ۋەھشى نەير،
بىزگە تەسكىن روزى ئەتتى، ساڭا سەير.
چۈن سەرامەر كەلدى ئەرلىكدە خۇرۇس،
ھەق ئاڭا بەردى نىچە زىبا ئەرۇس.
تۇتدى ھەريان سەير قىلماقدىن مائاپ،
ئولكىمۇ سۇمۇرۇغ بىرلە كوھى قاپ.
ھۆپۈپنىڭ توخىغا جاۋابى
دىدى ھۇدھۇدكۇم بۇ سۆز بى ۋەجھ ئىمەس،
ھەركىشى بۇ سۆزنى ھالىدىن دىمەس.
بار ئانىڭدەك قۇشكى ئاچماي بالۇپەر،
سىدرە شاخىى ئۈستىدە ئەيلەر مەقەر.
كەلدى خىلۋەتگاھى ئانىڭ ئەنجۈمەن،
سەير ئېتەر لىكىن بىرى دايىم ۋەتەن.
ئەرش پەرۋاز ئولدى ۋە سىدرە نەشىن،
ئەلگە زاھىر ئەيلەمەي پەرۋاز ئىشىن.
ئېرمەس ئول سىمرۇغدىن ئايرۇ دەمى،
ۋەسلىدە كۆڭلىگە ئۆزگە ئالەمى.
يەتمەيىن جانغا ھىجرانىدىن گەزەندە،
خىلۋەتى ۋەسلىدە ھەردەم نەقشىبەندە.
باشى ئۆزرە مۇھەببەت تاجى ئانىڭ،
جىلۋىگاھى ۋەسل مىئراجى ئانىڭ.
ۋەسلىدىن مەملۇ دىلى دەم ئاسرابان،
غەيرىدىن ھالىنى مۇبھەم ئاسرابان.
ۋەسلى يۈزمىڭ دەردىدىن كۆڭلىدە خۇش،
لىك ئولۇپ ئاغرى سەدەپ ياڭلىغ خامۇش.
سەن قۇش ئېرمەس سەنكى ئەي خارج ناۋا،
ھىرزە گەرۇ ھىرزە گۇي، بى ھايا.
پىسىق مۇپرىت كېچە-كۈندۈزدۇر ئىشىڭ،
بى جەھەت غەۋغا ۋە قىچقىرماق ئىشىڭ.
يۈز يامانلىق بىرلە شەپقەت ئەيلەبان،
ياخشىلارغا ئۆزنى نىسبەت ئەيلەبان.
سۇستلۇقلار بۇيلەكىم قىلدىڭ ئايان،
دىمەگىل ئۆزنى خۇرۇس ئەي ماكىيان.
قۇشلار ئۆزلىرىنى سۇمرۇغقا سېلىشتۇرغانلىقلىرىنى ھۆپۈپتىن سورىغانلىقى
ھەر بىرى بىر ئۆزرەكىم قىلدى خىتاپ،
بولدى ھۇدھۇددىن ئاڭا مۇنداق جاۋاپ.
نوكتەدىن ئاجىز بولۇپ ئول لەھزە خەيل،
قىلمادىلار ئۆزگە ئۆزر ئەيتۇرغە مەيل.
بارچەنى سەرگەشتە ئەيلەپ زۇئف ھال،
مۇتتەپىق ھۇدھۇدتىن ئەتتىلار سۇئال.
كى سېنىڭ زاتىڭ رىياسەت گەۋھەرى،
باشىڭە لايىق ھىدايەت ئەفسەرى.
سەير ئارا قەتئى بىيابان ئەيلەگەي،
پەي مەسەللىك ئانچە ئىمكان ئەيلەگەي.
يول رەجا ۋە خەۋپسىنى بىلگەي تامام،
خەۋپ ئىسلاھىدە قىلغان ئىھتىرام.
بىر گوروھى ئاجىزۇ زارۇ زەبۇن،
بارچەنى خار ئەيلەبان بەختى نىگۇن.
كۆڭلىمىزگە بولمىغان روشەن بۇ راز،
جەھلىمىز كۆبدىن-كۆپ ئىلىم ئازدىن-ئاز.
زەررەدەك سەرگەشتە، ئەھۋالى ھەقىر،
ئول كامال ئەۋچى ئۈزە بەردى مۇنىر.
مەنزىلەتدە چەرخ ئەئلادىن رەفىئ،
بۇسىھەت ئىچرە ئەرش ئەئلادىن ۋەسىئ.
ئول كېلىپ ئارتۇق توققۇز ئەفلاكدىن،
لىك بىز ئۆكسۈك بەسى خاشاكدىن.
سىزگە ئانىڭ بىرلە نىسبەت نە ئىكىن ؟
يا بۇ نىسبەت بىرلە ھىكمەت نە ئىكىن ؟
شاھلار شاھى كېلىپ ئول پادىشاھ،
بىز گادالەرنىڭ گادايى خاك راھ.
بىزگە مۇلۇم ئەتكى بەس مەجھۇل ئېرۇر،
ئەقىل ئانىڭ ئىدراكىدىن مەئزۇل ئېرۇر.
بىز ھەقىرۇ ئالى ئانىڭ ھەزرەتى،
قەترەنىڭ دەرياغا نىدۇر نىسبىتى.
ھۈپۈپنىڭ سۇمرۇغنىڭ ۋۇجۇدىدىن خىتاپ قىلىپ قۇشلارغا جاۋاپ بەرگىنى
بەردى ھۇدھۇد قەۋمىغە مۇنداق جاۋاپ،
كىم ئۇشۇل شاھىنشاھى ئالى جاناپ.
گەنج ئېردى لىك مەخپى زات ئاڭا،
ياشۇرۇن ھۆسىن ئېردى كۈن مىرئات ئاڭا.
ئۆز زوھورىن چۈن تەمەننا ئەيلەدى،
چىقتى ۋە ئەۋۋەل تەجەللى ئەيلەدى.
بۇ تەجەللىسى ئارا خۇرشىدۋار،
يۈز تۈمەن مىڭ سايە سالدى ئاشكار.
سايەكىم پاكىز بولدى جىلۋەگەر،
ئەيلەدى ئول سايەغە كۆبراق نەزەر.
بارچە ئالەم قۇشلىرىنىڭ سۆرىتى،
بىلگىل ئانىڭ سايەسى يۈز ھېكمىتى.
چۈن مۇھەققىق بولدى بۇ سۆرەت ساڭا،
بولدى بۇ سىمۇرۇغ ئىلە نىسبەت ساڭا.
بۇ ساڭا مەلۇم چۈن بولدى يەقىن،
پاش قىلمە رازنى ئەي خىرەد بىن.
كىم بۇ كەشىپ ئولدى مۇستەغرىقىدۇر ئول،
ھاشەلىللاھكىم دىگەيسەن ھەقدۇر ئول.
ھەقغە مۇسرەغرىقنى بولماس ھەق دېمەك،
بولغاي ئانى ھەقغە مۇستەغرىق دىمەك.
سەن چۇ پەھىم ئەتتىڭ كى كىمگە سايەسەن ؟
ئۆز يەقىنىڭدا قەۋى سەرمايە سەن.
سايى ئىستەب بولمىسا گەر جىلۋەگەر،
بىلكى سىمۇرغ ئولماس ئېردى سايەۋەر.
ئۆزنى سىمۇرۇغ ئىستەسە ئېردى نىمان،
سايەسى بولماس ئىدى ھەرگىز ئايان.
سايە ئەپكەن نىڭ ۋۇجۇدىدىن دەلىل،
سايە زاھىر بولماغىن تەھقىق بىل.
كۆزلىرىنىڭ سىمۇرۇغ بىن گەر بولماغاي،
كۆزگىدەك كۆڭلۈڭ مۇنەۋۋەر بولماغاي.
كىمكى ئول يۈزنى كۆرە ئول كور ئەمەس،
ھەر نىكىم دەر، غەير ئارتۇق سۆز دىمەس.
ئىستەدى ھۆسنىگە ئاشىقلىقنى پاش،
كۆزگۈ پەيدا قىلدى ئانداغكىم قۇياش.
تاكى ئاندا جىلۋەئى ناز ئەيلەگەي،
ھۆسنىغە ئاشىقلىق ئاغاز ئەيلەگەي.
بولدى ئول كۆزگۈ كۆڭۈل ئەي ئەھلى دىل،
كىم ھەق ئاندا جىلۋە ئەيلەر مۇتتەسىل.
ئول قىلىبان جىۋەئى ھۆسىن ئاشكار،
سەن كۆڭۈل بىرلە ئاڭا ئايىنەۋار.
چىرايلىقلىقىنى كۆرسىتىشكە ئەينەكنى ۋاستە قىلغان پادىشاھنىڭ ھىكايىسى
بار ئىدى شاھ جامال ئەۋجىدە ماھ،
ماھ پەيكەرلەر سىپاھ، ئول ئېردى شاھ.
قامەتىدىن سەرۋگە ئەپكسەندەلىغ،
ئارەزىدىن مىھرغە شەرمەندەلىغ.
ئالەم ئاشۇبى كېلىپ رۇخسارەسى،
مۇھلىڭ ئول رۇخسارەنىڭ نەززارەسى.
ھۆسىن غەۋغاسى جاھان ئىچرە توشۇب،
ئىشقىنىڭ يەغماسى جان ئىچرە توشۇب.
ئانچەكىم ھۆسنى جاھان ئارا ئاڭا،
يۈزمىڭ ئانچە ناز-ئىستىغنا ئاڭا.
چىقسە گاھى ئاتلانىپ مەيدان ئارا،
سالسا ئىردى رەخشىنى مەيدان ئارا.
ھەركىشى ئالغا كەلسە ئول زامان،
ھۆسنىنى كۆرمەك ھامان ئۆلمەك ھامان.
بولمىش ئېردى ئۆلگەن ئەلدىن بىدىل ئول،
سەير ئېتىپ يانغۇنچە جەۋلانگاھتىن ئول.
بولمىش ئېردى ئۆلگەن ئەلدىن بىدىل ئول،
سەير ئېتىپ يانغۇنچە جەۋلانگاھتىن ئول.
ھۆسنىدىن ئاپاق ئارا غەۋغا ئىدى،
زۇلمىدىن جان مۈلكىغە يەغما ئىدى.
ئەلگە يۈز كۆرگۈزمەكىن قىلدى مالال،
ئەلگە يۈز كۆرگۈزمەكىن قىلدى خىيال.
كۆزگۈگە ھوكىم ئەتتى پەيدا قىلدىلار،
تەخت ئالىندا مۇھەييا قىلدىلار.
قەسىر ئالىندا ياساتتى مەنزەرى،
ئاندا نەسىپ ئەتتى چۇ رەۋشەن ئەختەرى.
ئۆزى ھۆسىنغە نەزەر سالۇر ئىدى،
بەھرى ھەم ئەل ئەكسىدىن ئالۇر ئىدى.
تا بۇ ياڭلىغ كۆزگۈ ئەرتىپ ئەتمەدى،
ھۆسنىدىن نازىرغا بەھرە يەتمەدى.
ھەم ئۆزى ھۆسنىدىن ئولدى بەھرەۋەر،
بەھرە ھەم تاپتى ئاڭا قىلغان نەزەر.
سەن بۇ كۆزگۈنى كۆڭۈل قىلغىل جىيال،
كىم سالۇ-ئەكسىنى ئاندا ئول جامال.
قەسىرتەن ئاندا كۆڭۈلنى كۆزگۈ بىل،
كۆزگۈدە شاھ ھۆسنىنى نەززارە قىل.
بەرمەيىن ئول كۆزگۈگە ئەۋۋەل جۇلا،
ئەكس ئاندا سالماغاي ئول پادىشا.
ئاڭلاغىل ئول ھۆسىن ئەكسىنى كۆزگۈدا،
سەن تاماشاسىدە تۇرغىل ئوترۇدا.
كۆزگۈ روشەنراق نىچە قىلسە زوھۇر،
زاھىر ئولغاي ئاندا ئەكس بى قۇسۇر.
ئىسكەندەرنىڭ ئەلچىلىككە بارغان ھېكايىتى
بىر كۈنى ئىسكەندەر بۇ ئايىن ئەيلەدى،
ئەلچىلىككە ئۆزنى تەيىن ئايلەدى.
ئەيلەدى سىمۇرغىنى ئول نامۋەر،
ئول كەبۇتەر چۈنكى بولغاي نام بەر.
باردى ئول كىشىۋەرغەكىم باردى رەسۇل،
ئەيلەدى ئاندا رەسۇلانە نۇزۇل.
دىدى ئەلگە بۇدۇر ئىسكەندەر سۆزى،
تۇرفە بۇ كىم ئېردى ئىسكەندەر ئۆزى.
ئەلچىلەردەك سۆز بايان ئەيلەر ئىدى،
ئۆزى ئۆز ھۆكمىن ئايان ئەيلەر ئىدى.
ئەل نە بىلسۇنلاركى ئىسكەندەردۇر ئول،
يوقكى قاسىد ھاكىمى كىشىۋەدۇر ئول.
يەتكۈزۈپ ئەھكام نامەئدۇد نى،
ئەلگە قاسىد كۆركۈزۈپ مەقسۇدنى.
خەلقدىن مىڭدىن بىرىن بىلمەي بۇ ھال،
كىم نەدۇ بۇ پەردە نەقشىدە خىيال.
سەن داغى شەھدىن قىلۇرسەن نوكتە گۈش،
ساغىنۇرسەن لىك ناقىلنى سەرۇش.
بىلدىلار قۇشلار چۇ بۇ گۇپتارىنى،
ئاڭلىدىڭلار پەردەئى ئەسرارىنى.
بارى مەقسۇدىغا نىسبەت تابدىلار،
كامى مەقسۇدىغا ئۈلپەت تابدىلار.
ئاشنا سۆزلەر بىلەن ئول پىشىۋا،
قىلدى ئول يىگانەلەرنى ئاشىنا.
قىلدىلار بارى يەنە ئاندىن سۇئال،
كى ھىدايەت ئەمرىدە ساھىب كامال.
بىز گوروھى بىز بەسى زارۇ- زەئىب،
جىسىم زارۇ تەن نىزارۇ جان نەھىب.
ئىش ئەزىمۇ يول يىراقۇ خەۋپ كۆپ،
نىچۈك ئولغاي ئەزمىمىز بو يولدا خوپ.
قۇشلار يولىنىڭ ئەھۋالىنى ھۆپۈپتىن سورىغانلىقى ۋە ھۆپۈپنىڭ جاۋاپ بەرگەنلىكى
بەردى ھۇدھۇد قەۋمىغە مۇنداغ جاۋاپ،
كىم بۇ يەڭلىغ ئاڭلىڭىز راي ساۋاپ.
كىم بۇ يولدا ئىشقىدۇر گۈل سۈپەت،
ئشىق ئەھلىدىن يىراقدۇر مەسلىھەت.
كىمكى ئاشىقدۇر ئاڭا جاندىن نى باك،
كۈفەر ئېلىپ بەرمەك ئىماندىن نى باك.
كەي كېرەك ئاشىققا دۇر ئۆز جانىدىن،
سەھىل ئېرۇر كەچمەك جاھانى جانىدىن.
جان ئېرۇر ئاشىق بۇ يولدا سەددى راھ،
ئويلەكىم بولغاي بىراۋ يولىدا چاھ.
قەد ئېرۇر ئاشىق تەنۇ-جاندىن داغى،
ئەقلۇ ھۇشۇ سەبرۇ ئىماندىن داغى.
ئشق ئالەمسۆز ئېرۇر جانسۇز ھەم،
شەۋق ئوتىدىن كۇفىر، ئىمان سۆز ھەم.
ئاشىق ئولغان كەچتى نىكۇ- نامدىن،
مىللەتۇ ئىسلامۇدىن-ئماندىن.
لازىم ئولدى ئشق، شەۋقۇ سۆز دەرد،
بەرق يەڭلىغ پويەئى گىتى نەۋەرد.
كىمگە دەردى ئشق مۇستەۋلا ئېرۇر،
تەرك جان ئەتمەك ئاڭا ئەۋلا دۇرۇر.
كىمكى جانان سارى ئانىڭ رايى بار،
جانغا ئاپەت يەتسە نى پەرۋايى بار.
ئشق ئىشى غەم، شامى دەردۇ سۆزدۇر،
شەمئ ئاڭا ئاھى جاھان ئەپرۇز ئىدۇر.
دەرد كەلدى ئشق سۆزىدىن نەھان،
دەرد بولماي ئاشىق ئولماس جان پەشان.
مۇترىبا تۈز بىر سۇرۇدى دەردى ناك،
ساقىيا بى دەردلىكدىن مەن ھىلاك.
دەرد جامىن تۇت مېنى زار ئەتكۈدەك،
ئىشىق دەردى كۆڭلۈمە كار ئەتكۈدەك.
تا ئانى نۇش ئەيلەبان جاندىن كېچەي،
ئەقلۇ ھۇشۇ سەبرۇ ئىماندىن كېچەي.
كۇفىر دەيىر ئىچرە مەئۋا ئەيلەيىن،
ئەزىم زۇننارى جەلىسا ئەيلەيىن.
پىر دەيىر ئالىدا ئەيلەپ ئۆزنى مەست،
كۆيدۈرۈپ مۇسھەپم بولايىن بۇد پەرەست.
ئشق دەيىرى ئىچرە ئەيلەپ ئۆزنى خاس،
جاننى ئىماننىڭكىدىن ئايلەي خالاس.
دەير ئارا سەممائ ناقۇس ئەيلەيىن،
بۇت سۇجۇدىدا زىمىن بۇس ئەيلەيىن.
بەلگە مەھكەم باغلابان زۇننارنى،
ئۆزدىن ئەيلەي شادىمان گۇپتارىنى.
شەيخ سەنئەتنىڭ ھىكايەتلىرى
شەيخ سەنئان ۋاسىلى دەرگاھ ئىدى،
كۆڭلى غەيب ئەسرارىدىن ئاگاھ ئىدى.
كەئبەدە ئەۋتاد ئىلە ئەقتاب ئارا،
ئۇيلە ئېردى كىم، نەبى ئەسھاب ئارا.
خەلق ئىرشادىغا راسىخ ئېردى ئول،
كەئبەدە شەيخۇل ماشايىخ ئېردى ئول.
ئاستانىنىڭ گادايى شاھلار،
قۇللۇغىغا مۇپتەخىر ئاگاھلار.
ھەر دۇئاكىم قىلسا بىر غەمكىن ئۈچۈن،
قول ئاچىپ خەيلى مەلەك ئامىن ئۈچۈن.
چېھرەئى مەقسۇدىنىڭ ئوترۇسىدا،
جىۋە ئەيلەپ كۆڭلىنىڭ كۆزگۈسىدا.
تۆرت يۈز ئالىندا ئەسھاب مۇرىد،
ھەر بىر ئانداغ كىم، جۈنەيدۇ بايەزىد.
چەرخ ئەئلاغا شۇ كوھىدىن شىكەست،
ئەرش ئەزم ھىممىتى ئالىدا پەست.
دەرد ئاپەتتىن قارارىب ئالەمى،
يارۇبان يەتكەچ دۇئاسىدىن دەمى.
كىمكى بولسا بىز بالاغا مۇبتالا،
ئول دۇئا قىلغاچ بولۇپ دەفئى بالا.
ۋارىداتى ئەرشىدىن پەيغام دەك،
ۋاقىئاتى ۋەھى ئىلە ئىلھام دەك.
ھەر نەرسە كۆرسە ۋاقىئە تەئىبىر ئاڭا،
كۆرگىنى ئوق يۈزلانىب بىر-بىر ئاڭا.
نەچچە تۇن بىر تۈش ئاڭا كۆرگۈزدىلار،
رىشتەئى سەبرۇ قارارىن ئۈزدىلار.
ئويغانىپ ھالىغا ئىستىغفار ئىدى،
يۈمسە كۆز ئول تۈشكى ئوق تەكرار ئىدى.
كىم ماتاچى ئېردى بىر يىگانە بوم،
ئەيلەسە مەلۇم ئول بوم ئېردى رۇم.
ئاندا بىر دەيىر ئىچرە ئېردى زارۇ مەست،
مەستلىقىدىن دەيىر ئىلىدەك بۇتپەرەست.
چۈن بۇ تۈش بولدى مۇكەررەر گەنج راز،
دىدى بولماس بۇ بالادىن ئىھتىراز.
كىمگە مەئۋا ۋە ھەرەمدۇر، يا كەنشت،
كۆرمەي ئولماس ئانچە بولمىش سەرنەۋشت.
ياتراق ئول كىشىۋەرغە ئەزم ئەتمەك كېرەك،
ھەر قايان تارتار قازا كەتمەك كېرەك.
چۈنكى بولسا بىزگە ئول مەئۋا نەسىب،
باشىمىزغا ھەرنە كەلسە يا نەسىب.
قىلدى چۈن ئۆز ھالىغا نەززارەئى،
تاپمىدى بارماقدىن ئۆزگە چارەئى.
يۈز «ھەرەمگە» قويدى ساھىب ئنقىتائ،
قىلدى يۈز ئاشۇپ ئىلە تەۋفى ۋىدائ.
قىلدى چۈن مىڭ ھۇزن ئىلە تەۋفى «ھەرەم»،
رۇم ئىقلىمى سارى قويدى قەدەم.
تابدىلار ئەسھاب چۈن ئاگاھلىغ،
ئول سەپەردە قىلدىلار ھەمراھلىغ.
يولنى قەتئ ئەيلەر ئىدى پىرى تەرىق،
تۆرت يۈز ئەھلى تەرىق ئېردى رەپىق.
شەيخنىڭ كۆڭلىگە سەۋدالار توشۇب،
كىم، ئانى زايە قىلۇرغا ياۋۇشۇب.
ھەر زامان بۇ نەۋئ بولۇپ ئەندىشەسى،
يوق بەجۇز ئەندىشە ئانىڭ پىشەسى.
ھالىدا ئەسھاب تەغپىر ئاڭلابان،
ھۇش ئىلە سەبرىنى بىر-بىر ئاڭلابان.
خاسلەر ئەيلەپ سۇئال ئول ھالىدىن،
ۋاقىب ئولماي ئول غەرىب ئەھۋالىنى.
كىم سۇئالى كىم، قىلىپ تاپماي جاۋاب،
شەيخدىن كۆبراق ئۇلاردا ئىزتىراب.
بۇ سۈپەت يول قەتئ ئىتىپ مەقسەد سارى،
قايسى مەقسەد شىددەتى بىھەد سارى.
تا قەدەم قويدىلار ئول كىشىۋەرگە تېز،
شەيخ نىڭ كۆڭلىدە يۈزمىڭ رۇستەخىز.
ھەر بىر نەپەس بۇقئەنى ئەيلەردە سەيىر،
مەرئى ئولدى ناگاھان بىر تۇرپە دەيىر.
تاقى ئانىڭ چەرخ تاقى بىرلە جۇفت،
جۇفت تاقى ئىچرە كۆپ رازى نىھۇفىت.
تاشى ئەندۇھى بەليەت تاغىدىن،
كىرىچى دەردۇ-بالا تۇپىراغىدىن.
زىب ئىلە كاشىغە يۈز تەرھى تەئەپ،
كۆرگۈزۈپ يۈزنەۋئى نەقشى بولئەجەب.
غۇرپەلەردىن پىتنەلەر نەززارە گەر،
قىلغالى بىچارىلەرگە جىلۋەگەر.
ئشق ئەينىدىن يارۇقدۇر دەۋزەنى،
لىك ئول رەۋزەن بالالەر مەسكەنى.
كونگىردىن رەخنەلەر ئىمان سارى،
ئىشىق ئەينى نىڭ نەمۇدارى بارى.
تەئبىيە ھەر كونگىرىدا تاشلار،
ئىشىق تىغىدىن كېسىلگەن باشلار.
ئەھلى دىن باشىغا پىران قىلغالى،
ئالەم ئىچرە سەنگى باران قىلغىلى.
پىتنە خەيلىغە مەمەر دەرۋازەسى،
پىتنە گەر تاقى شۇ پەھىر، ئەندازەسى.
ھەلقەئى زەنجىرىدە يۈزمىڭ فۇنۇن،
ھەلقەئى زەنجىرىدە يۈزمىڭ جۇنۇن.
ئشق ئوتىدىن ئاندا يۈز ئاتەش كەدە،
ھەر بىرىدە يۈز تۈمەن سەۋدا زەدە.
دەيىر ئۈزەتىرە دۇدى ھەيئەتى،
زاھىر ئەيلەپ كۈفىر ئىسيان زۇلمىنى.
دەيىر مۇنداق كۆرمەيىن تا قىلدى سەيىر،
كۇفىر، ئىمان ئەھلىغە بۇ ئەسكى دەيىر.
شەيخ جىسمىدىن بارىپ ئول يەردە تاب،
كۆڭلىنى بى تاقەت ئەيلەپ ئىزتىراب.
زۇئىف مۇستەۋلى بولۇپ ھەردەم ئاڭا،
جىلۋە ئەيەلەپ ئۆزگە بىر ئالەم ئاڭا.
نازىر ئېردى ھەر تەرەب ئاشۇپتەۋار،
بىر تەرەب تۈشتى كۆزى بى ئىختىيار.
مەنزەرى ئېردى ئاسىلغان بىر نوتۇق،
بىر قوياشغە ئول بولۇپ قەۋسى ئۇپۇق.
نى قوياشكىم يۈز قوياش دىۋانەسى،
ھۆسىن شەمئى دەۋرىدە پەرۋانەسى.
پەيكەرى روھى مۇسەۋۋەردىن مىسال،
روھقا ھەرلەھزە ئاندىن ئۆزگە ھال.
ھۆر سۆرەتلىك پەرىزادى ئەجەب،
گۈل ھۆسىنلىك سەرۋى ئازادى ئەجەب.
روھنى ئاشۇبتە ئەيلەپ ھەيئىتى،
يۈز ئەجەپ سۆرەتكە سالىب سۆرەتى.
سۆرەتىدىن مۇنپەئىل ھۆرۈ پەرى،
تەلئەتىدىن ئابتابى خاۋەرى.
يۈزى نۇر ئەفشان، ساچى زۇلمەت پەشان،
نۇر زۇلمەت كۇفىز ئىماندىن نىشان.
يۈز ئۆزە زۇلپىن چۇ مېنىڭ ئەپشان قىلىپ،
زۇلمەت ئىچرە نۇرنى پىنھان قىلىپ.
ساچى نۇر ئەھلىغە زۇلمەت ئالەمى،
ئەھلى سەۋدانىڭ ساۋادى ئەزەمى.
قاشى سەۋداسى ئولۇسقا يېڭى ئاي،
يېڭى ئاي دىۋانىغا ھەيرەت پەزاي.
قاشى تاقى ئىچرە ئاپەتلىك كۆزى،
دەيىر تاقىدا ئانىڭدەك كىم ئۆزى.
كىرپىگى كۆز دەۋرەسىدە ھەر تەرەب،
پىتنە خەيلىدىن كۆزى دەۋرىدە سەب.
كۆزكى بولدى خالى ئانىڭ ئاستىدا،
نوقتە يازىلغان بالانىڭ ئاستىدا.
ئول بالا ئاستىدا يۈز، ئۈستىدە خال،
ئىككىسىنىڭ نوقتەسىدىن بىر مىسال.
غەيب سىرلاردىن بېرىپ ئاغزى نىشان،
ئۆزى غەيب ئەھلىدەك ئەمما بى ناشان.
لەئلى، خالى خەستەلەرنىڭ مەرھەمى،
نۇتقىدا ئەيسا روھۇللانىڭ دەمى.
ئۇ مۇپەردىھ مايەسى ياقۇت ئولۇپ،
بۇ نەپەستىن خەستە قانغا قۇت ئولۇپ.
ھەم زەنەخدانىدا يۈزمىڭ جان ئەسىر،
جاھاندا يۈز يۈسۈفى كەنئان ئەسىر.
زۇلپىدىن سالىپ چىقارۇرغا كەمەند،
كۆبراق ئەيلەب كەمەند ئول ئېلنى بەند.
تەۋقى غەبخەب ئول زەقەن ئاستىدا نۇن،
ئاب ھەيۋانغا ھۇباب، ئەمما نىكۇن.
ھەم قەدىنىڭ نەخلىغە جان جىلۋەسى،
ھەم فىرامى ئاب ھەيۋان جىلۋەسى.
كۆز بىلە لەئلى ئەجەب سەنئەت تۈزۈپ،
ھەر نىچە ئول ئولتۇرۇپ بۇ تىرگۈزۈپ.
جىسىم گۆلگۈن، كۆڭلىگى ئۆزرە گۈل،
كۆزماڭىدىن تابسىز يۈزمىڭ كۆڭۈل.
كۆڭلەك ئۆزرە نەچچە ھۇللە رەڭگى-رەڭ،
سەنئەتىدە جان چېكىپ رومۇ پەرەڭ.
ھۇللە رەڭگى نىچە كىم قاتىل بولۇپ،
ئەترىدىن يۈز جان يەنە ۋاسىل بولۇپ.
كاپىرى قاتىل كۆزىدىن نارچە كام،
بۇكى دىن ئەھلىغە سالغان قەتلى كام.
كىمكى قىلسا ساچ زۇننارىن خىيال،
دىن ۋە ئىمانىنى ئەيلەپ پايىمال.
ھۆسىن لۇتپى جان ئارا يەر تۇتقىدەك،
بىر ئاياق سۇ بىرلە بەلكىم يۇتقۇدەك.
شۇئلەئى ھۆسنى سالىپ دەۋرانغا ئوت،
ئاتەشىن لەئلىدىن ئەمما جانغا ئوت.
تاپىپ ئاتەشكە ئىشقىن ئەھلى ھۇش،
بارچەسى سۇزەندەئى زۇھھار كۇش.
قەسىر ئۆز بۇ شەكىل ئىلە تەرسا قىزى،
بەل قۇياش ئايۋانىدا ئەيسا قىزى.
شەيخ كۆڭلىگە چاقىلغاچ ئۇيلە پەرق،
شۇئلە دەرياسىغا بولدى جان غەرق.
ئاسرىدى كۆپ ئۆزنى ئىستىغپار ئېتىپ،
ئاغزىدا «لاھەۋلە»نى تەكرار ئېتىپ.
شوخ ئاچقاچ شۇئلەئى رۇخسارىنى،
ئۆرتىدى «لاھەۋلە» ئىستىغفارىنى.
بولمىش ئېردى جسمى تۇپراقتا نېگۇن،
بىردەم ئول ئۆيگە ئەسا بولدى سۇتۇن.
ئارقاسىدىن قويدى قەدەم دىۋارغە،
ھەيرەت ئەيلەپ ئول غەرىپ ئاسارغە.
ھەم ئەيسا ھەم جىسمىغە يەتتى شىكەست،
ھالىدىن باردىيۇ بولدى يەرگە پەست.
تۇشتى جانى پاك پەرجامىغا ئىشق،
كىردى قاندەك يەتتى ئەندامىغە ئىشق.
گاھ بى ھال ئېردى گاھ ئۆز ھالىدا،
لال ئولۇپ ئەسھاب ئۇنىڭ ئەھۋالىدا.
ھەيرەت ئەيلەپ بىر بىرىگە باقىبان،
باش قويى ئەيلەپ ئاۋۇجلاپ قاقىبان.
ھالىغە ئاخشامغىچە ھەيران قالىب،
بەلكى ئۆز ھالىغە سەرگەردان قالىب.
تۇن ساۋادى قىلدى چۈن تۈننى قارا،
زۇلمىتى كۇفىر ئول سۈپەتكىم دەيىر ئارا.
ئول قارا كۈن باشىغە كەلگەن قارى،
روزىگارى ھەم قارا تابەئلىرى.
قالدىلار مۇغ دەيىرنىڭ تۇپراغىدا،
قايسى تۇپراغكىم بەلىيەت تاغىدا.
شەيخنىڭ باشىغە كەلدى ئويلە كۈن،
كىم، كىشى كۆرمايدۇ ئۇنداغ تىرە تۈن.
كۆككە ياپىپ پەردەئى ئىد بارلار،
ھەريان ئەختەردىن قاقىپ مىمارىلار.
چەرخ ئەشكىن ئاققۇزۇرغا مەيىل ئېتىپ،
كۆكنىڭ ئەتراپىنى قىرا ئەندۇد ئېتىپ.
تارتىبان گەردۇن تەھەررۇكدىن قاراغ،
ئورنىدىن تەۋرەنمەي ئول يەڭلىغ كى تاغ.
چەرخ دەرد ئەھلىغە بىداد ئەيلەبان،
تاغ-تاغ ئەندۇھ ئىجاد ئەيلەبان.
دەھىرنى ئول تاغ ئىچرە ياشۇرۇپ،
يۈز تۈمەن مىڭ تاشلار ھام ياغدۇرۇپ.
كۆزلىرىن ئەختەر قىلىپ گۆھەر پەشان،
شەيخ ئەھۋالىغا شۇخدىن نىشان.
بارچە دەيىر ئەھلىغە بۇ ماتەم سادا،
كەيدۈرۈپ ئانىڭ ئازاسىدە قارا.
شەيخ مەزلۇم، گىرىپتارى نەھىب،
تۈشمىگەن ئىش باشىغە تۈشكەن زەئىف.
ئىشىق زالىم زۇلمىدىن زارۇ نىزار،
دەيىر تۇپراغىدا ياتىپ خارۇ زار.
ئشق ئەيلەپ روزگارىن ھەم قارا،
تۈن خۇد ئەيلەپ بار-يوقىن ھەم قارا.
يۈز بەلا جانىغا چۈن بولدى نەسىب،
دەر ئىدى ھالىغا ئەيلەپ ئول غەرىب،
كىم بولۇر ھەر لەھزە رەنج ئەفزۇن ماڭا،
نى ئىدىكىم، قىلدىڭ ئى گەردۇن ماڭا.
ئاپىيەتتىن ئشق سارى باشلىدىڭ،
يۈز يانار ئوت ئىچرە ئالىب تاشلىدىڭ.
كۆزگە ئەۋۋەل كۆرگۈزۈپ مېھرى مۇيىر،
ياشۇرۇپ غەم شامىغە قىلدىڭ ئەسىر.
قايسى شامى كىمكى كۆك جەۋپى ئارا،
ئاپرىنىش ئارىزىن قىلدىڭ قارا.
دەۋزەخى غەم دۇدى ئالەمنى تۇتۇب،
شۇئلەسىن كۆڭلۈم ئوتىدىن يارۇتۇپ.
«ئاللا-ئاللا»نى كېچەدۇر بۇ كېچە،
سۇئب مۇنداق يارەب ئولغايمۇ كېچە.
ئوتگارىپ مەن كۆپ سۇئۇبەت كېچەلار،
كۆرمىدىم مۇنداغ ئوقۇبەت كېچەلار.
تۈن ئىمەس دەۋزەخ ئوتىنىڭ دۇدىدۇر،
يا پەلەكنىڭ ئاھ قىرا ئەندۇدىدۇر.
بۇيلە تۈن يارەب نەمۇدار بولمىسۇن،
ئاندا ھىچ ئادەم گىرىپتار بولمىسۇن.
بىلمان ئايا تۈن بەلاسىن مۇ دىيسىن،
ماڭا تۈشكەن كۈن بەلاسىن دىيىن.
جىسىم ئەزا، ھەۋاس ۋە ئەقىل، ھۇش،
ئىشقىدىن بولدىلار ئانداق پەردە پۇش.
كىم، دىگەيسەن كىم بارى مەۋجۇد ئەمەس،
ئشىق بىدادىدا جۈر نابۇد ئەمەس.
پىكرىمدا ئانچە يوق تەبۇ-تەۋان،
ئەشكىدەك كويىدا بولغۇنچە راۋان.
باشىمە يوق ئانچە قۇۋۋەت ئۇرغىلى،
تاش ئۆزە غەم پەرتىدىن سۇندۇرغىلى.
كۆز قانى ئول ئاي يۈزىگە سالغۇچە،
ئول قوياش ئەنۋارىدىن نۇر ئالغۇچە.
يۈز قانى سۈرتەرگە ئول دەرگاھغە،
قىل تەزەررۇ ئەيلگەندەك شاھغە.
قول قانى كۆكسۈمگە خارا قىلغۇدەك،
باشىمە تۇپراقلار ساۋۇرغۇدەك.
ھۇش قانى ئەيلەگۈنچە ئۆزنى زەبت،
بەرمەگۈنچە يول دىماغ ئۆيىگە خەبت.
قانى ئەقىل، ئەتكۈنچە ئىش تەدبىرىنى،
قىلغۇچە ۋەيران كۆڭۈل تەئمىرىنى.
قانى سەبىر ئەتكۈنچە دەردىم چارەسىن،
كىم داۋا قىلغۇنچە باغرىم يارەسىن.
غەم يىگۈنچە ھالىمە قانى كۆڭۈل،
كىم ئېرۇر ھلال ئۆلۈك سانى كۆڭۈل.
بىر نەپەس ئۇرغۇنچە بارى جان قانى،
كىم كۆڭۈلدەك ھەم تاپا ئالماس ئانى.
ماڭا بۇ يول، نى بەلالىغ يول ئىدى،
ھەرنىكىم ئاندىن بەتەر يوق ئول ئىدى.
كاش ھەرگىز بولمىغاي ئېردىم تىرىك،
ئۆمىرنى كۆرگۈنچە بۇ يەڭلىغ ئېرىك.
نىتى ئىسە ئەردى بىر بەرقى خەتەر،
قويمىسا ئېردى ۋۇجۇدىدىن ئەسەر.
دوستلار نىتى مەدەد يەتكۈرسىڭىز،
جەم ئولۇپ مەن زارنى ئۆلتۈرسىڭىز.
تا قۇتۇلسە، دەھر ئارىمدىن مېنىڭ،
دەھىر ئىلى ئەفغان زارىمدىن مېنىڭ.
جانىمە ئەسھاب، تاغى قەتىل ئۇرۇڭ،
كۆيدۈرۈپ ھەريان كۈلۈمنى ساۋۇرۇڭ.
تا جاھاندا بۇيلە رەسۋا بولمايىن،
بىر ئۆلەي يۈز قاتلا ھەردەم ئۆلمەيىن.
ھالىغە ئەسھاب ھەيران يىغلابان،
ھەردەم ئانىڭ دەردىدىن قان يىغلىبان.
جەمئ ئۇلۇبان بۇ گورۇھى مۇستەمەند،
شەيخغە ھەربىر بېرىپ يۈز نەۋئى پەند.
شەيخ ئۇلارنىڭ پەندىنى پەھىم ئەتمەيىن،
نوكتە مەئناسىغا داغى يەتمەيىن.
ئەقىل مىزانى بىلە قىلغان خىتاب،
ئشق تەۋرىدە تاپىب ئاندىن جاۋاب.
بىرى دەپ كى ئى مۇرشىدى ئەرباب دىن،
خاكراھىڭ سۈرمەئى ئەرباب دىن.
كىمە يولىندا بولۇر بۇ ۋارىدات،
ئۆزنى زەبت ئىتكەن تاپار خەيرى نىجات.
دىدى ئەي پەرزەنت دەي ئۆزلۈك قانى؟
تاكى مەن ھەم زەبت قىلغايمەن ئانى.
بىرى دەپ كىم، بۇ ئېرۇر سەيتان ئىشى،
زىكىر ئىلە ئاندىن تاپار مۇخلەس كىشى.
شەيىخ دەپ جەمىيەت ئاندا شەرت ئېرۇر،
مەن پەرىشان نە خاسىيەت بېرۇر.
بىرى دەپ كىم مۇقتەدايى ئەھىل زار،
بۇ بەلا دەفئىغە ۋاجىبدۇر ناماز.
شەيخ دەپ كىم، ئۇرما بۇ مەئنى غە دەم،
تىلبە دۇرمەن تىلبەغە يوقدۇر قەلەم.
بىرى دەپ كىم، قوب تاھارەت ئەيلەگىل،
ئىل گە تائەتكە ئىشارەت ئەيلەگىل.
شەيخ دەپ كىم، غەرقى بەھرى فەنا،
بولماشىم، مەندىن نە ئىستەرسەن يانا.
بىرى دەپ تەسبىھ گە مەشغۇل بول،
بۇ پەرىشان ھالىدىن مەئزۇل بول.
شەيخ دەپ كىم كۆز ياشىمدىن ئۆزگە سۇ،
قان كېلۇر ھەردەم بېغىردىن كۆزگەمۇ.
بىرى دەپ كىم غۇسلى پاك ئەيلەپ كۆڭۈل،
پارىخ ئەت غەمدىنكى بۇ توغرا كۆڭۈل.
شەيخ دەپ تەسبىھ ئۈزدى تارىنى،
چەكتىم ئۇنداغ رىشتەئى زۇننارىنى.
بىرى دەپ مىسۋاك غە قىل ئىلتىجا،
ئاغزىغا سالىپ كېتۇر سۇننەت بىجا.
شەيخ دەپ مىسۋاك ئەگەر قىلسان ھەۋەس،
ئەجىز ھەيرەت بارماغى ئاغزىمدا بەس.
بىرى دەپ سەھۋە ئەگەر تۇتسا ۋۇجۇد،
ئۆزرىگە تۇپراق ئۇپۇب قىلغىلى سۇجۇد.
شەيخ دەپ كىم، ئاقىزىپ قان ياشىنى،
ئالماغىمدۇر بۇ ئىشىكدىن باشىنى.
بىرى دەپ كىم، رۇمغە بولدى سەپەر،
كەئبەنى قىلماق كېرەك ئەمدى مەقەر.
شەيخ دەپ كىم ئاندا قىلغاننى تەلەب،
مۇندا تاپتىم نى چىكاي ئول يان تەئەب.
بىرى دەپ كىم، يۈزلىنىپ سەھرا سارى،
ۋەقىتدۇر ئەزم ئەيلەسەڭ بەتھا سارى.
شەيخ دەپ كىم مۇندا تاپتىم ئانى مەن،
رۇم بارىدا نىتاي بەتھانى مەن.
بىرى دەپ كىم چۈن سەپەر بولدى تامام،
ئەيلەمەك خۇشدۇر ۋەتەن سارى خۇرام.
شەيخ دەپ كىم، گۇييا كىم زۇلمىنەن،
بىزگە دەيىر ئەيكەندۇرۇر ئەسلى ۋەتەن.
بىرى دەپ كىم چۈن ماشايىخ غە بۇ ئىش،
يەتسە، بىزگە يەتكەي ئۇسرۇ سەرزەنىش.
بىرى دەپ كىم ھەددى ھالاتىڭ قانى،
زۇھد ئىلە پاكىزە ئەۋقاتىڭ قانى؟
شەيخ دەپ يوقدۇر بۇلا بىرلە ئىشىم،
كىم خارابات ئىچرەدۇر ئىستەر كىشىم.
شەيخ دەپ كىم دەيىر ئارا ھالات ئېرۇر،
كىم تۈپەيلى ئۆزرە يۈز ئەۋقات ئېرۇر.
ئول كېچە ئول قەۋم ئۇرۇپ يۈزپىچ تاب،
شەيخ ئەھۋالىغا ئەيلەپ ئىزتىراب.
تەئنە ئەيلەب شەيخ پەرۋا ئەتمەيىن،
پەندلەر ئېيتىپ بىرىگە يەتمەيىن.
تا سەھەر دەيىر ئەھلى غەۋغا ئەيلەبان،
ئەھلى دىن ھالىن تاماشا ئەيلەبان.
ھەزل ئېتىپ دىن ئەھلى ئايىنى بىلە،
كۆپ مۇباھات ئەيلەپ ئۆز دىنى بىلە.
ئەھلى دىن بۇيلە تەمەسخورلەر قىلىپ،
ئۆز تەرىقىغە تاپاخورلەر قىلىپ.
شەك تۇتۇپ ئەندىشەئى گۇمراھ ئىلە،
لات لاسىن ئۇلار ئىللەللاھ ئىلە.
ئول ئۇلۇسقا بۇ شاقاۋەت بىر سارى،
دەيىر ئەھلىدىن شاماتەت بىر سارى.
شەيخ ئەسھابى ئىلە ئەسھابى دەيىر،
خاھى شەردىن نۆكتە ئېيتىپ خاھى خەيىر.
شەيخ دەيىر ئەسھابىغا ئەمدار ئېتىپ،
گەرچە دىن ئەھلىغە خىجالەتلەر يېتىپ.
تاڭ يورۇق بولغۇنچە مۇنداغ تىرە ھال،
بۇ مۇسۇلمانلارغا يەتكۈزدى مالال.
چۈن يارۇغلۇق تىرەلىقنى قىلدى پەست،
چالدىلار ناقۇس ئەھلى پۇتپەست.
چەرخ كۆرگۈزدى قوياش ئەنۋارىنى،
ئۇلەكىم تەرسا قىزى رۇخسارىنى.
دەھىر ئەھلىغە ئۇزالدى ماجرا،
شەيخ ئىشقى بىرلە ئەھۋالى ئارا.
كۇفىر ئارا چۈشتى ئەجەپ جەمئىيەتى،
دەير ئەھلى مىللەتىغە قۇۋۋەتى.
دىن ئەھلىنىڭ خىجالىتى ھەددىدىن ئاشىپ،
شەيخنى تاشلاپ ئۇياتتىن تارقاشىپ.
شەيخ مەھزەل بولدى دەيىر ئەفغالىغا،
كىم، كۈلەرلەر ئېردى ئانىڭ ھالىغا.
ئول غەرىبۇ ئاشىقۇ زارى قارى،
يول ئۈزە ياتىپ كۆزى مەنزەر سارى.
باسىب ئۆتكەن ئەل قىلىپ ئاندا ئاڭا،
يوق ۋەلى يۈز ئانچە دىيىن پەرۋا ئاڭا.
مىھنەتىدىن غايىبۇ ھازىرغا رەھىم،
شىددەتىدىن مۆئمىنۇ كاپىرغا رەھىم.
لىك تەرسازادەئى ئاپاق سۆز،
شەيخنى ئول نەۋئى قىلغان تىرەروز.
دىن تەرىقىدىن مۇبەررا ئەيلەگەن،
كۇفىر دەيرى ئىچرە رەسۋا ئەيلەگەن.
پەردەدىن ئەيلەپ نەزەر زادى سارى،
ياشۇرۇن باقىپ گىرىپتارى سارى.
غەپلەت ئەيلەپ چۈن كۆرۈپ پامالنى،
ئۆزىگە كەلتۈرمەي ئانىڭ ھالىنى.
قەسد دىنۇ غارەتى جان ئەيلەبان،
لىك ئۆزنى گۈل ۋە نادان ئەيلەبان.
فۇرقەتىدىن شەيخ جانى ئۆرتانىپ،
بەلكى پەيدا ۋە نىھانى ئۆرتانىپ.
كۈندۈزى ئاخشامغىچە باغرى چاك-چاك،
كېچە تاڭ ئاتقۇچە فۇرقەتتىن ھىلاك.
ھەرنەپەس بىر ئايدىن ئارتىپ مىھنەتى،
بۇ ئىدى بىر ئايغا تېكىرۇ ھالىتى.
چۈنكى ھەددىن ئۆتتى دەردۇ رەنج ئاڭا،
تۇپراق ئولدى جىسىم غەم پەرۋەرد ئاڭا.
كاپىرى زالىم سرىشتى ئىشۋەگەر،
يەنە ئول مەنزەردىن ئولدى جىۋەگەر.
ئوت سالىپ ئالەمگە ھۆسنۇ نازدىن،
سوردى ئول ئۇفتادەسى نىڭ رازىدىن.
كىم، ئايا ئىسلام ئىلىگە راھبەر،
دىن، ئىسلام ئەھلىگە ئېرشادگەر.
چۈن ساڭا ئېردى تاۋاپۇ كەئبەفەن،
دەيىر ئىشىگىدە نىدىن تۇتتۇڭ ۋەتەن.
سېنى دەرلەر دىن ئېلىگە دەستىگىر،
كۇفىر دەيىرغە نەدىن بولدۇڭ ئەسىر.
مەنزىلدە بىر كېچە ئەھلى سەپەر،
تۇتسا تەسكىن، تاڭلاسى ئەيلەر كۆزەر.
شەيخ كىم، بىرئاي سۈكۈن فەن ئەيلەمىش،
دەيىر تۇپراغىنى مەسكەن ئەيلەمىش.
كۇفىر دەيىرىدا بولۇپ ئارام ئاڭا،
زۇلمەت ئەھلىدىن نى ئېرمىش كام ئاڭا.
شەيخ كۆرگەچ ئول جاھان ئارا جامال،
ئىستىما ئەتكەچ بۇ روھ ئەپزا ماقال.
جۈملە ئەزاسىغە تۇتدى زۇئپ يۈز،
گاھ ئېگىلدى جىسمى گاھى بولدى ئۆز.
ھۇش ئېتىپ سۇستايدى ئۆزدىن بىخەۋەر،
جىسمىدە قالماي ھاياتىدىن ئەسەر.
دەيىر ئىلى ئەيلەپ گۇمان كىم، ئۆلدى ئول،
مىڭ يىل ئۆلگەنلەر بىلەن تەڭ بولدى ئول.
بىر كېچە- كۈندۈز ئۆلۈكلەردەك ياتىپ،
ئول سەنەم ھالىغا باشىن ئىرغاتىپ.
ھالىغا ھەيران قالىپ كۇپپار ھەم،
رەھىم ئېيتىپ ئول قاتىل خۇنخار ھەم.
كەلدىلار باشىغا ئەھلى كۇفىردىن،
ئۇيلە كامىل ئىشقىغە دەپ ئاپىرىن.
باشىنى تۇپراقتىن ئەيلەپ بىيىك،
قىلدىلار مەلۇم ئېرمىش كىم، تىرىك.
ئشقتىن ئەل كۆڭلىگە تەسىر ئۇلۇپ،
ئول سەنەم ھالىغا ھەم تەغيىر ئولۇپ.
قويدى مەقبۇلى باشى ئۆزرە ئاياغ،
خەستەئى مەقسۇد ئىسى تاپمىغاچ دىماغ.
ئاچتى ئول كۈلچەھرە رۇخسارىغا كۆز،
نە يۈزىدە رەنگۇ ئاغزىدا سۆز.
مۇددىتى ئول نەۋئ كۆنگۈ لال ۋىسال،
كاپىر، زالىم يەنە قىلدى سۇئال.
كىم، چۇ سوردۇق شەيخ ھالى سۈرەتىن،
ئاڭلالى دەپ ھالىتى كەيپىيەتىن.
زەۋق ئىلە شەيخ ئۆزنى بىھۇش ئەيلەدى،
نوكتەدىن ئاغزىنى خامۇش ئەيلەدى.
ئەمدى ئۆز ھالىدەدۇر بەرسەڭ جاۋاب،
ئانچە بىز ئەۋۋەل ئاڭا قىلدۇق خىتاب.
شەيخ ئاھ ئۇردى، بولدى ئەشىك رىز،
دىدى ئەي كۆڭلۈمگە سالغان رۇستىخىز.
چۈن سورارمەن ئەرز قىلماي نەيلەيىن،
نى تەكەللۇپ بىرلە پىنھان ئەيلەيىن.
مەخپى ئەسراردىن ئۆتۈبدۇر چۈن بۇ ئىش،
دەرمەن ئەمدى بەركېتىپ باغرىمغا نىش.
دەيىر ئارا بۇندا ئىكىم زار ئولمىشام،
ئشق بەندىغە گىرىپتار ئولماشىم.
ھەربالا جانىمغا ھادىس كىم ئېرۇر،
ئارەزىڭ كۆرمەك ئاڭا بائىس دۇرۇر.
تۈرپە مەنزەردىن ھۆسنۈڭ بولدى پاش،
ئويلەكىم تۆرتىنچى مەنزەردىن قۇياش.
نى تەھەممۇل قالدى، نى تاقەت ماڭا،
ئەقىل ھۇشى يەتتى ھەمۇل سائەت ماڭا.
مۇجمەل ئۆز ھالىمنى ئىزھار ئەيلەدىم،
سېنى دەردىمدىن خەبەردار ئەيلەدىم.
چارەم ئەتسەڭ ھەم ساڭا ئاسان ئېرۇر،
قەتىل قىلساڭ ھەم ھاياتى جان ئېرۇر.
ئۇيلەكىم ئەرز ئەيلىدىم ھالىمنى بىل،
سەن بىلۇرسەن قەتىل قىل، يا رەھىم قىل.
دىدى شۇخى، مۇرشىدى ئالى سۈپەت،
ئەھلى ئىسلام ئىچرە يوق ئېرمىش ئۇيات.
سەن كېبى ئىسلام ئېلىگە مۇقتەدا،
نى پەرىشان نوكتەلەر قىلدىڭ ئادا.
نى ھاياۋۇھىم بولدى سەندىن، نى ئەدەپ،
سەن ئەجەپ، دىگەن سۆزۈڭ سەندىن ئەجەپ.
كىمكى بولسا ئەھلى ئشق ئى پىشىۋا،
بىل ئانى مەھزى ئەدەپ كانى ھايا.
بى تەھاشا سۆز دىمەك مۇنداق تەباھ،
تىفل لەردىن ئى سەردى راھ.
شەيخلىق تۆرىدە ئاتىڭ يوقمىدۇر،
ئاق ساقالىڭدا ئۇياتىڭ يوقمىدۇر.
چۈن ساڭا نۇقسان، يۈزگە يەتتى ياش،
ھەم قەرى دىمەك بولۇر ھەم سېنى ياش.
ياش ئىسەڭ كىرمەبدۇرۇر ئەقلىڭ ھۇنۇز،
قەرىغان پېتى قەرىلىقتىن بۇ سۆز.
ياش ئەمەس سەن، قەرى ۋە مەبھۇت سەن،
ئەقىل ھۇشۇڭ زايىلۇ پەرتۇت سەن.
نى ئىبادەتلەر ئادا قىلدىڭ دىگىل،
جىنىس ئىنساندىن بۇ كەلمەس بارى بىل.
ھىچ شەك يوقدۇر ساڭا ئەي بىلھەۋەس،
كىم بۇ سۆزدە تىل كۆڭلۈڭ بىر ئەمەس.
ئشقىنى مەخپى تۇتارلار ئەھىل راز،
پاش ئېتەردىن كۆب قىلۇرلار ئىھتىراز.
خاسسە مەشۇق ئالىدا قىلماق ئايان،
بۇيلە تۈند ۋە بىھىجاب ئەتمەك بايان.
دەردى ئشق ئايىنى مۇنداغمۇ بۇلۇر؟
زۇھد ئىلى تەمكىنى مۇنداغمۇ بولۇر ؟
دىدى سۆزلەر مەھۋەشى فەررۇخ جامال،
كىم ھەرىفىن زايە ئەتتى ئىنپىئال.
كۆپ خىجالەت بىلەن شەيخى نامۇراد،
دىدى ئەي ئىنسان سۈپەتلىك ھۆر زاد.
ئشق بۇيلە زارۇ زەبۇن ئەتمىش مېنى،
ئەقىل ئالىپ مەھزى جۇنۇن ئەتمىش مېنى.
ئەل تەھۇش ئەتكەي تەمەئ دىۋانەدىن،
يا ئەدەپ سەۋدا ئىلە ئەفسانەدىن.
گەر جۇنۇندىن بى تاھاشا سۆز دىدىم،
ئەفۋە قىلغىل گەر ئۆزۈمدە يوق ئىدىم.
چۈن نى كىم شەرھ ئەيلەدىم بار ئېردى راست،
مۇئتەرىب مەن ھەرنە قىلساڭ يار خۇاسىت.
بى تەكەللۇپ بىرلە سۆز دەي ئەي نىگار،
جان تېنىم زار ئولمىش، كۆڭلۈم فىگار.
ئانچە بار ئىدى دىدىم سورغان زامان،
نىچە ياشۇرسام ھاماندۇر سۆز ھامان.
چۈنكى مەن، ئاشىق ئەمەسمۇ دىيىن،
يار ۋەسلى ئىستەمەسمەنمۇ دىيىن.
شەيخ چۈن دىگەن سۆزىدىن تانمىدى،
ئۆزرە ئەپسۇن جانىبىن ئايلانمىدى.
شوخ سەركەش دىدى ئى جاھىل سىرشىت،
رازى بولساڭ ھەرنە بولسا، سەنەۋشىت.
كىم مېنىڭ ۋەسلىم تەمەننا ئەيلەمىش،
ئىختىيار ئەتمەك كېرەكدۇر تۆرت ئىش.
مەي ئىچىپ زۇننار ئاسىب بولغاندا مەست،
كۆيدۈرۈپ مۇسھەفنى بولماق بۇت پەرەست.
ئشقنىڭ بۇ تۆرت ئېرۇر شۇكرانەسى،
يەنە ئىككى ئىش دۇرۇر جىرىمانەسى.
كىم ئېرۇر بۇ تۆت تەكبىرى فەنا،
ئول ئىككى، بۇ تۆرت ئىفناسى يانا.
خوكبانلىق كەلدى بىر يىل يانەسى،
بولماق ئاتەشگاھ ئوتى دىۋانەسى.
شەيخ ئەگەر دەيىر ئارا ئاشىق ئىسە،
ئشقنىڭ دەۋابىدا سادىق ئىسە.
بۇ ئىككى شۈكرانە ھەم جېرىمانە ھەم،
كۆپ بالالەر بار مۇندىن يانە ھەم.
گەر مېنىڭ ۋەسلىم ساڭا مەتلۇب ئېرۇر،
ھەمنەشىن بولماغلىغىم مەرغۇب ئېرۇر.
بۇ دىگەنلەرنى قوبۇل ئەتمەك كېرەك،
ۋەسىل كويىدا نۇزۇل ئەتمەك كېرەك.
گەر ھەرىف ئېرمەس سەن ئۇشبۇ ئىشكە ھىچ،
يولغا ئەزم ئەت ئېرتە كۈننى قىلما كەچ.
دىدى شەيخ ئى خەستە جانىم ئاپەتى،
ئۆرتىگەن كۆڭلۈمنى ئىشقىڭ شىددەتى.
شۇئلە ۋە شەۋقىم ۋۇجۇدۇم ئۆرتەگەن،
بەرق ئىشقىڭ تار پۈرۈپ ئۆرتەگەن.
مەن غەرىبۇ ئاشىقۇ دىۋانەمەن،
ھۇشۇ ئەقلۇ سەبىردىن بىگانەمەن.
نى گە ئەمىر ئىتسە پەرى رۇخسارە يار،
ئاشىقۇ دىۋانىغا نى ئىتىبار.
تۈگىدى
يوللىغان ۋاقتى 2012-6-21 14:05:02
