ق.ت.تەۋەككۈل :زىيارەت ۋەرىيازەت

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-9-29 12:46:39


	زىيارەت ۋە رىيازەت قەھرىمان تۆمۈر تەۋەككۈل (ئەدەبىي خاتىرە ) 2011 -يىلى 25-مارتتىن5-ئىيۇنغىچە كۇچا ناھىيىلىك مالىيە ئىدارىسىنىڭ سېكىرتارى يولداش خېلىل خالىق باشچىلىقىدىكى يىگىرمە نەچچە كىشىدىن تەشكلىللەنگەن ئېكىسكۇرسىيە ئۆمىگىدىكىلەر بىلەن بىرگە شىمالىي شىنجاڭدىكى بىرقىسىم جايلارنى كۆزدىن كەچۈرۈش ،تەجىربە ئالماشتۇرۇش پائالىتى سەپىرىگە ئاتلانغانىدىم . سەپەر جەريانىدا كۆرگەن ،ئاڭلىغان ، ھېس قىلغان بىرقىسىم ئىشلارنى ئوقۇرمەنلەر بىلەن ئورتاقلىشىشنى تايىن تاپتىم .يازغانلىرىم ئوقۇرمەنلەرگە زەرىچە زوق ئېلىپ كېلەلىسە ئەجەپ ئەمەس، دېگەن ئۈمۈدتىمەن . ــ ئاپتۇردىن داستىخان ئۈستىدىكى پاراڭ مارت ئېيىنىڭ ئاخىرقى مەزگىلى شىمالىي شىنجاڭغا نىسبەتەن ھاۋا تازا ئىلىپ كەتمەيدىغان پەسىل ھېساپلانسىمۇ ، يېقىنقى بىرقانچە كۈندىنبېرى تېمپۇراتۇرا ئىزچىل يۇقىرى بولۇپ كەلگەنىدى .ھاۋا كىلىماتىنىڭ ياخشى بولۇشى سەپىرىمىزدىكى ئەڭ چوڭ خوشاللىقنىڭ بىرسى بولسا ، ساھىپخاننىڭ قىزغىنلىقى خوشاللىق ئۈستىدىكى يەنە بىر خوشاللىق ئىدى .ھېلىتىن ھېلىغا ئۇرۇلۇپ تۇرۇلغان تېلفۇنلار ئۇلارنىڭ يولىمىزغا بولغان تەققەزاسىنى ئىپادىلەيتتى .ئەنە شۇ سەۋەب ،25- مارت كوچادىن يولغا چىققان ئۆمەك ئۈرۈمچى ،شىخەنزە ، قارماي ، بۆرىتالا قاتارلىق شەھەرلەردىكى زىيارەتنى تېز ئاخىرلاشتۇرۇپ ( بىرقىسىم جايلارنى قايتاشىمىزدا كۆرۈشكە قالدۇرۇپ )، 29 – مارت كۈن چۈشتن ئۆتكەندە غۇلجا ئوبلاستىغا يىتىپ كەلدۇق .ئالدىمىزغا ئوبلاستلىق مالىيە ئىدارىسىنىڭ كادىرى نەتىجە مۇراتبېك چىققانىدى .ئۇ بىزنى قىزغىن قارشى ئالدى ،خېلىل خالىقنىڭ غۇلجىدا چۈشكۈن قىلماي ئۇدۇللا جىلىيۈزگە بېرىش ،ئوبلاستا نارات ، كۈنەس قاتارلىق مەنزىرگاھلارنى كۆرۈپ قايتقاندا بىر كېچە تۈنەش تەكلىپىگە بىنائەن جىلىيۈزگە قاراپ يول باشلاپ ماڭدى . جېلىيۈزدە ناھىيىلىك مالىيە ئىدارىسىنىڭ سېكىرتارى غەيرەت نىزامىدىن باشچىلىقىدىكى مۇناسىۋەتلىك يولداشلار يولىمىزغا قاراپ تۇرۇشقانىدى . ياتاققا ئورۇنلۇشۇپ بولغاندىن كېيىن ، كەچلىك تاماققا چىقتۇق . كەچلىك تاماق ‹‹پاشالىق باغ›› ئارامگاھىغا ئورۇنلاشتۇرۇلغان بولۇپ ، داستىخانغا غۇلجىنىڭ ئۆزگۈچە تائاملىرى كەلتۈرۈلگەندىن سىرت سازاندە ۋە چاقچاقچىلارمۇ تەل قىلىنغان بولۇپ ،ۋايىغا يەتكۈزۈپ چېلىنغان تامبۇر مۇزىكىسىغا تەڭكەش ئېيتىلغان غۇلجا خەلق ناخشىلىرى ،مۇزىكا ئارىلىقىدا ئارىلاپ ئېيتىلغان قىزىقارلىق چاقچاقلار بىلەن قوشۇلۇپ نەچچە مىڭ چاقىرىملىق مۇساپە ھارغىنلىقىنى تېزلا تاراتقانىدى .ساھىپخاننىڭ خۇشچاقچاق قىزغىن مۇئامىلىسىدىنمۇ ياكى گۈل – چېچەكلەرنىڭ دىماققا ئۇرۇلۇپ تۇرغان خۇشبۇي ھېددىنىڭ تەسىرىدىنمۇ ،ئەيتاۋۇر قانداقتۇر بىر سېھرى كارامەت تۈپەيلى خېلى كۆپ ئىچىلگەن شاراپ گويا قۇمغا سىڭگەندەك سىڭىپ كەتكەنىدى ... سەھەر سۈبھى بىلەن ئورنۇمدىن تۇرۇپ شەھەر كوچىلىرىغا قاراپ يول ئالدىم . كۇچىلار رەت – رەت سېلىنغان ئىمارەتلەر بىلەن قورىشالغان بولۇپ ، كوچا قاسناقلىرىدىكى دەرەخلەرنىڭ بۈك – باراقسانلىقىدىن ئىمارەتلەر كۆزگە ئانچە چېلىقىپ كەتمەيتتى . تۇتاش كەتكەن ئاسفالىت يوللار پاكىزە ھەم ئازادە بولۇپ ، يول بويلاپ ئېلىنغان گۈللۈكلەردىكى رەڭگا – رەڭ گۈللەر بىلەن تېخىمۇ كۆركەم ئىدى . جىلىيۈز خەلقى يېڭى بىر كۈنلۈك ھاياتلىق ھەركىتىگە ئاتلانغان شۇ دەقىقىلەردە ، بىزمۇ مۇناسىۋەتلىك يولداشلارنىڭ يول باشچىلىقىدا ئۆز ئىشىمىزغا يۈرۈپ كەتتۇق .ناھىيىلىك مالىيە ئىدارىسى ۋە يېقىن ئەتراپتىكى يېزا مالىيە پونكىتلىرىغا بېرىپ ئۆزئارا تەجىربە ئالماشتۇرۇش ئېلىپ باردۇق .سائەت بىرگە ئاز قالغاندا چۈشلۈك تاماق يىيىش ئۈچۈن ناھىيىلىك مېھمانخانىغا قايتىپ كەلدۇق .ماشىنىدىن ئەمدىلا چۈشۈپ تۇرۇشۇم خېلىل خالىق ھەدىسىنىڭ ئۆيىگە پەتىگە بىللە كېرىشنى ئېيتتى .بۇ گەپنى ئۇ سەپەر ئۈستىدىمۇ بىر قېتىم تىلغا ئېلىپ ،جىلىيۈزدە ئانىسىنىڭ نەۋرە سىڭلىسى بارلىقىنى ، ئالدىنقى بىرقانچە قېتىملىق غۇلجا سەپىرىدە ئۇلار بىلەن كۆرۈشمەي قايتقانلىقىدىن ئانىسىنىڭ رەنجىپ قالغانلىقىنى ، بۇ قېتىم كۆرۈشمىسە بولمايدىغانلىقىنى ئېيتقانىدى . مەن تۇققانلار ئارىسىدا قىستىلىپ يۈرۈشنى لايىق كۆرمىگەچكە ، تۇرۇپ تۇرۇشنى ئېيتقانىدىم ،ئۇ ئۇنمىدى : ــ تاماق يىتىشمەي ئاش قالارمەنمىكىن ،دەپ ئويلاپ قالمىغانلا ، ھەدەمگە ئۈچ ئادەم ئىكەنلىكىمىزنى ئېيتىپ بولغانمەن، ــ دېدى ئۇ چاقچاققا ياڭزاپ . يەنە تۇزۇت قىلىشقا يۈزۈم كۆيدى .غەيرەت ئەپەندىنىڭ يول باشلىشى توختى غازىنىڭ ئۆيىگە ئاياق باستۇق . تۆردىن ئورۇن ئېلىپ بولغاندىن كېيىن، خېلىل خالىق ھەرقايسىمىزنى ئۆزئارا تۇنۇشتۇرۇپ چىقتى. توختى غازى ئەر -ئايال ئوچۇق – يورۇق كىشىلەردىن ئىدى . داستىخانغا شاتۇت ، ئۈرۈك ، قۇغۇن – تاۋۇز ۋە قۇرۇق يەل – يىمىشلەرنىڭ ھەممە تۈرىدىن دېگۈدەك تەل قىلىنغان بولۇپ ،بىزنى توختىماي تەكلىپ ئىتەتتى ،‹‹بولدى ›› دېگىنىمىزگە ئۇنماي مىۋە – چىۋىلەرنى ئۆزى قولى بىلەن سۇنىشاتتى... رېسالەت ھەدە بىز بىلەن ھەمداستىخان بولۇپ ئوننەچچە مىنۇتچە ئولتۇرغاندىن كېيىن ، ‹‹بىر پىيالىدىن ھاردۇق ئېشى تەييار قىلغانلىقى ›› نى ئېيتىپ ئاشخانا ئۆيگە چىقىپ كەتتى ۋە ھايال ئۆتمەيلا تاماقنىڭ تەييار بولغانلىقىنى جاكارلىدى . ــ چۆچۈرىنى غۇلجا پەدىسىگە ئەمەس ، كۇچا پەدىسىگە ئەتتىم ، تېتىپ بېقىڭلار ،ــ دېدى رىسالەت ھەدە پەتنۇسنى سۇنۇپ تۇرۇپ. ‹‹كۇچا پەدىسى ؟! غۇلجا پەدىسى قانداق بولغۇيتتى ؟! بىزنى كۇچادىن كەلدى ،دەپ كۇچا پەدىسىگە ئەتتىمۇ ياكى بۇنىڭدا باشقا بىر سەۋەپ بارمۇ ؟ ...›› رسالەت ھەدىنىڭ ئېيتقانلىرى ئۈستىدە ئويلۇنۇپ ئولتۇراتتىم ، توختى ئاكا ئېغىز ئاچتى : ــ بىزنىڭ بۇ يەردە چۆچۈرىنى قورۇپ ئىتىدۇ، كۇچادا ئۇنداق ئەمەس ،قېنى تاماققا ئېغىز تىگەيلى،ــ توختى ئاكا چىنىنى قولىغا ئېلىۋېتىپ سۆزىنى داۋام قىلدى ،ــ كۇچا دېگەن قالتىس يۇرت ،بولۇپمۇ تاماقلىرى ئۆزگۈچە . ــ قارىغاندا كۇچانى پىشىق بىلىدىكەنلىدە ؟! ــ كۆڭۈل تۈگۈچۈمنى يېشىۋېتىش مەقسىتىدە توختى ئاكىدىن شۇنداق سورىۋىدىم ، ئۇ سەل تۇرىۋېلىپ داۋام ئەتتى : ــ مىنىڭ كۇچاغا بولغان مېھرى – مۇھەببىتىم ناھايتتى چوڭقۇر .مەن كۇچاغا بارغاندا تېخى ئەمدىلا 16 نىڭ قارىسىنى ئالغان بىر بالا ئىدىم ،كۇچادا يىتىلدىم ، ئائىلىلىك ، بالىلىق بولدۇم ، تاۋلاندىم ، نۇرغۇن ئىسسىق – سوغاقلارنى باشتىن كەچۈردۈم . ئىسىمدىن مەڭگۈ چىقمايدىغىنى ،1961- 1962- يىللىرىدىكى قەھەتچىلىك كۈنلەر . شۇ كۈنلەردە مەن بېھىشباغ يېزىسىغا خىزمەتكە چۈشكەنىدىم . يەيدىغان ئاشلىقنىڭ قىسلىقىدىن قۇناقنىڭ شېخى ۋە پۇستىنى قاينىتىپ تىرپىسىنى چىقىراتتۇق ،ئاندىن بوغداي ياكى قۇناق ئۇنلىرىدىن مەلۇم نىسبەتتە ئۈلەشتۈرۈپ بىرھازا چېلىپ تالقان تەييارلايتۇق ،تەڭلىگە ئېلىپ، قاتقاندىن كېيىن ،ئاز – ئازدىن يەپ قورساقنى گوللايتتۇق ... ــ توختاخۇن مېھمانلارنى گەپكە تۇتمىسىلا ،تاماقنىڭ بېشى قېتىپ قالدى،ــ دېدى رېسالەت ھەدە . ھەمىمىز چىنىنى قولىمىزغا ئالدۇق .توخى ئاكا بىرئازدىن كېيىن ،يەنە سۆز ئالدى. تاماققا ئېغىز تەگكەش كەچمىشلىرى ئۈستىدە توختالدى : ــ غۇلجىغا قايتىپ كەلگەندىن كېيىن ، كۇچاغا بىرقانچە قېتىم باردىم . ئۆزگۈرۈش بەك چوڭ بولۇپ كېتىپتۇ ، ــ دەپ گەپ باشلىدى ئۇ ،ــ بۇنىڭ ئىچىدە 2010-يىلىدىكى سەپىرىمدە تۇرغان ۋاقتىم ئەڭ ئۇزۇن بولدى . ئۇ قېتىمدا ئەينى ۋاقىتتا ئىشلىگەن يۇرتلارنى كۆرۈپ كېلەي ، دېگەن مەقسەتتە بېھىشباغ يېزىسىغا باردىم . ھەممە يەرنى ئاچارچىلىق قاپلىغان ئاشۇ ئېغىر كۈنلەرنى بىرگە ئۆتكۈزگەن سەبداشلىرىمنى سۈرۈشتۇردۈم . بىرقىسملار ئۈلۈپ تۈگەپتۇ ، يەنە بىر قىسىملىرى بەكلا ئاجىزلاپ كېتىپتۇ . كىم ئىكەنلىكىنى پەقەتلا ئىسىمگە ئالالمىدىم ،كەنتىكىلەر بىر بوۋاينىڭ ئۆيىگە باشلاپ كىرىىشتى . ئەينى يىللاردىكى ئشىلاردىن بوۋاينىڭ ئاز – تۇلا خەۋىرى بار بولۇپ ، مەن توختى غازى ھەققىدە خېلى كۆپ نەرسىلەرنى بىلىدىكەن .ھەيران قالارلىقى شۇ بولدىكى ، بوۋايدىن نەچچە ياشقا كىرگەنلىكىنى سورىسام ، ئۇ ئاتمىش ئۈچ ياشقا كىرگەنلىكىنى ئېيتتى . ‹‹يېشىنى تۇللۇق بىلمىسە كېرەك ›› دەپ ئويلىغانىدىم ئىچىمدە ، ئەمما ئەتراپتىكىلەر ئۇنىڭ راستىنلا ئاتمىش ئۈچ ياشقا كىرگەنلىكىنى جەزىم قىلىشتى... ئەپسۇسلىنارلىقى ، بوۋاي مەندىن يەتتە ياش كىچىك ئىدىيۇ،ئەمما قاراشتا مەندىن ئون ياشچە چوڭدەك كۆرۈنەتتى .بوۋاي يەنە سۆز قىلىپ :‹‹توختاخۇن مەن سېلىدىن كېمىدا ئون ياش كىچىك تۇرۇپ قېرىپ مۈكچۈيۈپ كەتتىم ، سىلى مىنىڭ ئوغلۇمدەك تۇرۇپسىلە ، غۇلجا دېگەن ئادەم قېرىمايدىغان يۇرتكەن ››دىۋىدى ئەتراپتىكىلەر كۈلۈشۈپ كەتتى . ھەمىمىز كۈلۈشۈپ كەتتۇق ... توختى غازى 1942 - يىلى 4-ئايدا غۇلجا ناھىيىسىنىڭ پەنجىم يېزىسىدا تۇغۇلۇپ ئۆسكەن بولۇپ ،1955-يىلى ئىمتېھان ئارقىلىق ئاپتۇنۇم رايۇنلۇق كادىرلار مەكتىۋىگە ئوقۇشقا بارغان ،ئىككى يىللىق ئوقۇشنى غەلبىلىك تاماملىغاندىن كېيىن ،1957-يىلى 8-ئايدا كۇچا ناھىيسىگە خىزمەتكە بۆلۈنۈپ ،ناھىيىلىك ھۆكۈمەتنىڭ پىلان – سىتاسىتىكا بۆلۈمىگە ئىشقا چۈشكەن .1966- يىلى بېھىشباغ يېزىسىدا خىزمەتتە تۇرغان كۈنلىرىدە رىسالەت ئېزىز بىلەن تونۇشۇپ قالغانىكەن .رىسالەت ئېزىز 1949-يىلى 11-ئايدا كۇچا كونىشەھەر كۆكچى مەھەللىسىدە ئولتۇرۇشلۇق ئېزىز بەكرىنىڭ ئۆيىدە تۇغۇلۇپ ئۆسكەن ، 1966-يىلى ئاقسۇ مالىيە مەكتەپنى پۈتتۈرگەندىن كېيىن ، بىھىشباغ يېزا تەمىنلەش كوپراتىپىگە تەقسىم قىلىنغانىدى .توختى غازى بىلەن رېسالەت ئېزىز 1967-يىلى 4-ئايدا توي قىلىپ ، 1975-يىلى 5-ئايدا غۇلجىغا قايتىپ كەتكەنىكەن ... تاماقتىن كېيىن ،داستىخانغا ئەتكەن چاي ، گۆش قاتارلىق تائاملار كەلتۈرۈلدى .غۇلجىنىڭ ئەتكەن چېيى ئۆزگۈچە بولۇپ ، ‹‹بىر ئىچكەن كىشىنىڭ مەڭگۈ تىلىدا قالىدۇ ›› دېگۈچىلىكى بار ئىدى .پارىڭىمىز چاي ئۈستىگە مەركەزلەشكەن بىر چاغدا توختى غازى ئاكا DVD پىلاستىنكىسىدىن بىرنى قويدى . ئۇنىڭ بۇ قىلىقى ماڭا خۇددى بىزنى ئۆيدىن قوغلىماقچى بولىۋاتقاندەك بىلىنىپ كەتتى . چۈنكى ، بۇنداق چاغدا پىلاستىنكا قويۇشنىڭ ئۆزىمۇ ئەقىلگە سىغمايدىغان بىر ئىش ئىدى . ‹‹توۋا !›› دەيتىم ئىچىمدە ،‹‹پاراڭنى بۇزۇپ پىلاستىنكا قويغۇنىنى ماۋۇ ئادەمنىڭ .ئاران بىر دېدارلاشقاندا ئوبدان بىر ئەھۋاللىشىۋالماي پىلاستىنكا كۆرۈپ ئولتۇرغۇلۇقمۇ ، كوچىنىڭ ھەممە يېرىدە تۆكمە تۇرسا بۇ نەرسە ...›› ھايال ئۆتمەيلا ئويلىغانلىرىمنىڭ ئارتۇقچە ئىكەنلىكىنى تۇنۇپ يەتتىم .ئۇنىڭ قۇيىۋالغىنى ‹‹قوشىنشدارچىلىق چېيى ›› نىڭ پىلاستىنكىسى بولۇپ ، پىلاستىنكىسىنىڭ قويۇلۇشى بىلەن ھەمىمىزنىڭ دېققىتى تىلۋۇزۇر ئېكرانىغا مەركەزلەشكەنىدى . يېڭى ئولتۇراق رايۇنىدىكى 60 نەچچە ئائىلە ۋەكىللىرى قاتناشقان كاتتا يىغىلىش ....رىياسەتچىنىڭ سۆزلىرى دەبدەبىلىك ھەم قىزىقارلىق ، سورۇن ئەھلى كۆتۈرەڭگۈ روھلۇق بولۇپ ، چىرايىدا كۈلكە تەبەسسۇم جىلۋىسى ئىدى ... رىياسەتچى ھەر بىر مېھماننىڭ ئىسىم فامىلىسى ،مىللىتى ،يېشى ، لەقەم ( تەخەللۇسى )،خىزمەت ئورنى ،ئائىلە نوپۇس سانى ، ئۆيىنىڭ قانچىنچى بىنا ، قانچىنچى كورپۇس ، قايسى ئىشىكتە ئىكەنلىكىنى،قىزىقىشى ،ئالاھىدىلىكى دېگەنلەرنى تەپسىلى تۇنۇشتۇرۇپ چىقاتتى ، ھەتتا ، لەقىمىگە ياڭزاپ بىرقانچە چاقچاقلارنى كەلتۈرۈپمۇ ئۈلگۈرەتتى ، ئىسمى تىلغا ئېلىنغان مېھمان ئورنىدىن دەس تۇرۇپ ، سورۇن ئەھلىگە ئېھتىرام بەجا كەلتۈرەتتى .تۇنۇشتۇرۇشتىن كېيىنكى كەينى – كەينىدىن ئېيتىلغان يۇمۇرلار ۋە غۇلجا خەلق ناخشىلىرىغا تەڭكەش چېلىنغان يېقىملىق مۇزىكىلار كىشى كۆڭلىنى تەسۋىرلىگۈسىز لەرزىگە سالاتتى . بىر – بىرىسىمىزگە قاراشقىنىمىزچە كۇسۇرلاشتۇق : ــ مانا بۇ ھەقىقى چايكەن . ــ شۇنداق ، نەدىكى بىر بۇلا-بولماس سەۋەبلەر بىلەن قىلىۋاتقان سورۇنلىرىمىزدىن مىڭ ھازا ياخشىدە ! ــ قاتار چاي ئوينىدۇق، دەپ بۇلىشىغا ئىچىپ ،ھۆكۈرەپ ،تىنىمىزنى زەئىپلەشتۈرگەننىڭ ئورنىدا مانا مۇشۇنداق ئەھمىيەتلىك چايلارنى ئۆتكۈزۈپ ، قوشنا – قۇلۇملار ئۆزئارا تۇنۇشۇپ ، كەچمىشلىرىمىزدىن ئورتاقلاشساق نېمىدىگەن ياخشى ھە ؟! ــ شۇ ئەمەسمۇ ، بىزنىڭ ئولتۇراق رايۇندا مىڭغا يېقىن ئائىلىلىك بولغىنى بىلەن، ئۆزئارا تۇنىشىدىغانلار چاغلىق ،ئادىناسى ئۆزەمنى ئېلىپ ئېيتقاندىمۇ، ئىسمىنى ئاتاپ تۇنۇيدىغانلار ئونغا يەتمەيدۇ ، كۆپۈنچىلىرىمىز ئۇدۇل كىلىپ قالغاندىلا سالام – ساھەت قىلىشىپ قويىمىز- يۇ ، بىر – بىرسىمىزنىڭ ئىسىم– فامىلىسى ،كەسپى ،ئۆي ئادرىسى دېگەندەكلەرنى بىلىشمەيمىز ، ئالىمادىس ياخشى كۈننىڭ يامىنى بولغاندا ، بىرەرسى : ‹‹ سىلەرنىڭ ئائىلىكلەر رايۇنىدا پۇكۇنى قازا قىپتۇ ›› دەپ سوراپ قالدىمۇ ،ئۇ كىشىنىڭ كىم ئىكەنلىكىنى بىلەلمىگەنلىكىمىزدىن تىڭىرقايمىز ، ھەتتا،قىلچە تەپ تارتماستىنلا :‹‹ ئۇ كىشىنى ئاڭلاپ باقماپتىكەنمەن ›› دەپ قۇيۇشلىرىمىزمۇ بار تېخى ... ــ تۆت بەش ئادەم بىر يەرگە كىلىپ چىلاشقىچە ئىچىپ كاللا قاپاق قىلغاننىڭ ئورنىدا، مانا مۇشۇنىڭغا ئوخشاش ئەھمىيەتلىك يىغىلىش ئارقىلىق ئۆزئارا ھال – مۇڭ بولۇشساق نېمىدىگەن ياخشى ھە ؟! توختى غازى ئاكىنىڭ تونۇشتۇرىشىچە: بۇ خىل چاي غۇلجىدا خېلىلا ئومۇملاشقانكەن ، ھەرقانداق بىر ئولتۇراق رايۇنىغا يېڭىدىن كۆچۈپ كىرگەنلەر ئالدى بىلەن ‹‹قوشىندارچىلىق چېيى ›› نى ئۆتكۈزۈپ ئۆزئارا تۇنۇشۇش ھاسىل قىلىشىدىكەن ، ئۇنىڭدىن كېيىنكى ئۆزئارا ئىزدىشىشمۇ ناھايتتى قۇيۇق بولىدىكەن . ئىككى سائەتچە داۋاملاشقان قېزغىن كۈتۈنۈشتىن كېيىن، توختى غازى ئاكا ، رىسالەت ئىزىز ھەدىمىز بىلەن خوشلۇشۇپ قايتىپ چىقتۇق . ‹‹قوشىندارچىلىق چېيى ›› نىڭ سىن كۆرۈنۈشلىرى كۆز ئالدىمدىن زادىلا كەتمىدى ، سەپەرداشلىرىمنى چاينىڭ ئەھۋالىدىن خەۋەردار قىلغانىدىم ، ئۇلارمۇ ، بۇنداق ئەھمىيەتلىك چاينى ئۆتكۈزۈشنىڭ زۈرۈرلىكىنى ھاياجان ئىلكىدە تىلغا ئېلىشىپ، غۇلجا خەلقىنىڭ ئىناق – ئىجىللىقنى تەشەبۇس قىلىشتەك ئىسىل خىسلىتىگە چىن كۆڭلىدىن ئاپىرىن ئوقۇشتى ... داۋامى بار........... بۇ يازمىنى ئاخىرىدا ARKZAT تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2015-9-29 14:43

تۇرسۇنجان ھەسەن · ۋاقتى: 2015-9-29 16:48:56


	ئەجەپ ئېسىل باشلىنىپتىكەن بۇ ئەسەر، داۋامىنى تېزراق يوللاپ قۇيارلا، قەھىرمانجان!

ئۆزيول · ۋاقتى: 2015-9-29 19:06:19


	ياخشى باشلىنىپتۇ، داۋامىغا تەشنابىز.

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-10-3 01:35:20


	تەشنا قەلىبلەرگە تەشنالىق ئىزدەش يولىدا يۈگرۈپ كېتىۋاتىمەن .

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-10-13 11:53:34


	يايلاق خەلقىدە يېشىللىق روھى 2009 –يىلى 9-ئايدا ،شىنجاڭ تېلۋۇزىيە ئىستانىسىنىڭ دۆلەتلىك بىرىنچى دەرىجىلىك رېژىسورى، سەنئەت تەشكىلاتچىسى يولداش ئۆمەر سايىم ئاكا نۇمۇنە سۈپىتىدە ئىۋەرتكەن ،‹‹جۇڭگو ئۇيغۇر ناخشىلىرى ‹ئىلى ناخشىلىرىنىڭ بايانى› ›› ناملىق ئون قىسىملىق بىر يۈرۈش DVD پىلاستىنكىسىنى تاپشۇرۇپ ئېلىپ قاتتىق ھاياجانغا چۆمۈلگەن ، ئۆيگە ئالدىراپ كىرىپ كەلگىنىمچە پىلاستىنكىنى كومپىيۇتېرغا دەرھاللا سالغانىدىم . ئۇ پىلاستىكىدا باتۇر ،ئەمگەكچان ئىلى خەلقىنىڭ نەچچە مىڭ يىللىق مەدەنىيەت سەمەرىسى يۇغۇرۇلغان بولۇپ ،ئىلى خەلقىنىڭ مەدەنىيەت ئەن – ئەنىسىنى چۈشىنىش ، ئىلى تاغلىرىنىڭ كۆركەم مەنزىرلىرىدىن قانغۇچە بەھىرلىنىشىمدىكى ئەينەك ئىدى .گۈزەل ئىلى ۋادىسىدىكى ئۇزۇن ئەسىرلەر مابەينى ھۈكۈم سۈرگەن تىنىچلىق ۋە ئاسايىشلىقلار ئەكىس – ئەتكەن يېقىملىق ناخشا لەرزان مۇزىكىسى بىلەن قۇشۇلۇپ قەلب تارىلىرىمنى يىنىك چەككەن ، غۇلجىنى يەنە بىر قېتىم كۆرۈش ، چوڭقۇرلاپ چۈشىنىش ئىستىكىمنى ھەسسىلەپ ئاشۇرغانىدى ... بۇ قېتىمقى سەپەر ئاشۇ ئىستەك تەلپۈنۈشلىرىمگە مەلھەم بولدى ...مەن غۇلجىغا ئىلگىرى بىرقانچە قېتىم كەلگەن ، تاغ – دەريالىرىنى سەيلە – ساياھەت قىلغانيۇ ، ئەمما ، ئەمگەكچان غۇلجا خەلقىنىڭ تۇرمۇش ،ئۆرۈپ –ئادەتلىرى بىلەن ئانچە ئىچكىرلەپ تۇنۇشۇپ كىتەلمىگەنىدىم، ئوچۇقىراق قىلىپ ئېيتقاندا ، غۇلجىنى يۈزەكىلا كۆرگەنىيۇ ، ھەر تەرەپتىن كۈزۈتۈپ ، ئەتراپلىق چۈشۈنۈپ باقمىغانىدىم . بۇ قېتىمچۇ ؟ بۇ قېتىم بۇ ئەزىز تۇپراقنىڭ تاغ – دەريا ، گۈل – گىياھلىرى ، زەرىچە تۇپراقلىرىمۇ تەپەككۈر ئالىمىمدىكى قىممەتلىك دېتاللار ئىدى . جېلىيۈزدىكى بىر كۈنلۈك ئېكىسكۇرسىيەدىن كېيىن ، نارات ، كۈنەس يايلاقلىرىغا قاراپ يۈرۈپ كەتتۇق ، يولبۇيى ئەڭ دىققەت قىلغىنىم ،دېھقان – چارۋۇچىلارنىڭ تۇرالغۇسى بىلەن يېشىللىققا تولغان بىپايان دالا ، سالا – سالا ئېتىزلار بولدى ،بۇمۇ ئىلگىرى باشقىلاردىن :‹‹غۇلجىدا ئۆينىڭ ئۈستىدىمۇ ئادەم بۇيى ئوت – چۆپلەر كۆكلەپ كېتىدۇ ›› دەپ ئاڭلىغانلىقىمنىڭ مەھسۇلى ئىدى . ئۈستى پۇلات تاختاي ( تونىكا قەلەي ) بىلەن كۇنۇس شەكىلدە يېپىلىپ ، قىزىل ياكى كۆك رەڭدە سىرلانغان (بەلكىم ئىشلىتىلگەن ماتىريالنىڭ رەڭگى شۇنداق بولسا كېرەك ) ،رەت – رېتى بىلەن قاتار سېلىنغان داچا شەكىللىك ئۆيلەر ئادەمنڭ ھەۋىسىنى كەلتۈرەتتى . ئاندا – ساندا كۆزگە چېلىقىپ تۇرىدىغان كونا ئۆيلەرنىڭ ئۆگىزىسىدىكى نەچچە چى ئىگىزلىكتە ئۆسكەن ئوت – چۆپ ، گۈل – گىياھلارنى ھېسابقا ئالمىغاندا ، يېڭىدىن بىنا قىلىنغان ئۆيلەرنىڭ ئۈستى قۇياش نۇرىدا يالتىراپ تۇراتتى .ئۆيلەر بۈككىدە ئۆسكەن گۈل – گىياھ ، دەل – دەرەخلەر بىلەن قورىشالغان بولۇپ ،باغلاردا ھەرخىل يىمىشلەرنىڭ سەرخىل سورتلىرى ئىدى . يوللار ئاسفالىتلاشقانىدى . كۆز ئالدىمدىكى رىيالنى مەنزىرە ماڭا نەچچە ئەۋلادتىن تارتىپ تەبئىي ئورمانلار بىلەن قاپلانغان يېشىل كارىدوردا ئۈسۈپ يىتىلگەن بۇ يۇرت ئەھلىنىڭ گۈزەل تەبىئەتكە ، يېشىللىققا بولغان مېھرى – مۇھەببىتىنىڭ نەقەدەر چوڭقۇرلىقىنى تېخىمۇ يۇرۇق دەلىللەپ تۇراتتى . چاسىغا ئېلىنىپ نەچچە - ئون رەتتىن ئايلاندۇرۇپ كۈچەت قۇيۇلغان سالا ئېتىزلار ، كۆز يەتكۈسىز چوققىلارغىچە سۇزۇلغان ئورمانلار ( بۇنىڭ ئىچىدە سۈنئىي يىتىشتۈرگەن قارىغاي ، ئارچا دەرەخلىرىمۇ بار ) ئىدى . ھەممە يەر يېشىللىقا پۈركەنگەن بۇ زىمىن كىشىگە جەنئەت ھۇزۇرى ئاتا قىلاتتى ،ئەلۋەتتە ... ــ غۇلجىدا ئورمان بەك كۆپ ئىكەن ،چارۋۇچىلار خالىغانچە كىسىپ پايدىلىنار ھەقاچان ؟ــ بىزگە ھەمراھ بولۇپ ماڭغان ئوبلاستلىق مالىيە ئىدارىسىنىڭ كادىرى يولداش نەتىجە مۇراتبېكتىن شۇنداق سورىۋىدىم ،ئۇ كۈلۈپ كەتتى .تەمكىنلىك بىلەن سۆز ئالدى : ــ بۇنىڭ ئەكسىچە ، ئۇلارنىڭ كۆكەرتىش ئېڭى يۇقىرى، ئالدىراپ ئورمانغا چېقىلمايدۇ ،ــ ئۇ يولنىڭ ئىككى تەرىپىدىكى قاتار ئۆيلەرنى ئىشارە قىلىپ تۇرۇپ داۋام قىلدى ،ــ ئەنە قارىمامسىز دېھقان ئۆيلىرىنىڭ ئەتراپىدىكى قۇچاق يەتكۈسۈز دەرەخلەرگە . باشقا يەرلەردىن سېتىۋېلىپ ئىشلەتسە ئىشىلتىدۇكى ،ئىشىك ئالدىدىكىنى كېسىشكە كۆزى قىيمايدۇ .ئوبلاست بويىچە تاغ قاپتاللىرىغا تۇلۇقلاپ سېلىندىغان سۇنئىي ئورمانلارمۇ ( قارغاي ، ئارچا ) يىلىدا نەچچە يۈز مىڭ مۇ كۆلەمنى ئىگەللەيدۇ ،يەنە كىلىپ ، تاغدىكى چارۋۇچىلارنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك ئورمان قاراۋۇللىرى ... ‹‹ بۇ قارىماققا ھەممە ئادەم قىلىپ كېتەلەيدىغان ئاددى ئىشتەك كۆرۈگىنى بىلەن ،رىياللىقا ئايلىنىشى مەلۇم جەريان ،ئېتىقاد – ئىنتىلىش ،ئىرادە ،روھقا چېتىلدىغان ئىش ، بولۇپمۇ ، بازار ئىگىلىكى ئۇچقاندەك تەرەققىي قىلىپ ،ئىقتىساد ئالدىنقى ئۇرۇندا تۇرىۋاتقان بۈگۈنكى كۈندە تېخىمۇ شۇنداق. ئىنسانلاردا بۇنداق ئاڭنىڭ شەككىلىنىشى ،ئۇلار ئېڭىدىكى تەبىئەتنى سۈيۈش ، قوغداش ۋە ئۇنىڭدىن بەھىرلىنىش تۇيغۇسىنىڭ شەككىلىنىش دەرىجىسىگە باغلىق ...›› نەتىجەنىڭ ئېيتىشىچە ، يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، ئوبلاستقا بىۋاسىتە قاراشلىق ناھىيە، (شەھەر) لەر نۇقتىلىق قۇرۇلۇشلارنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىتقا بولغان تەسىرىگە يۈكسەك ئەھمىيەت بېرىپ، سۇ ئېلېكتىر ئىستانسىسى، يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيول، غەربنىڭ گازىنى شەرققە يەتكۈزۈش قۇرۇلۇشى، كان ئېچىش قاتارلىقلارغا قارىتا قانۇن ئىجراسىنى تەكشۈرۈش سالمىقىنى زورايتقان. نۆۋەتتە، غەربنىڭ گازىنى شەرققە يەتكۈزۈش قۇرۇلۇشى قىلغان تەرەپ يەتتە مىليون يۈەن، سايرام–تەلكە يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيولى تۈر بۆلۈمى بەش مىليون 500 مىڭ يۈەن ئاجرىتىپ، توسۇق تام ياساش، يېپىنچا ئۆسۈملۈكلەرنى يېتىشتۈرۈش، تور سىم بىلەن مۇقىملاشتۇرۇش قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنىپ، بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىغان قۇرۇلۇش بۆلەكلىرىنىڭ ئېكولوگىيەسىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈپ، نۇقتىلىق يول بۆلەكلىرىنىڭ ئېكولوگىيەسىنى كۆرىنەرلىك ياخشىلاش بىلەن بىللە، سۇ، تۇپراقنىڭ ئېقىپ كېتىشى ۋە لاي–لاتقا ئېقىنى قاتارلىق گېئولوگىيەلىك ئاپەتلەرنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغان. گوۋۇيۈەن 2010-يىلى 10–ئايدا غەربتىكى سەككىز ئۆلكە، ئاپتونوم رايونغا قارىتا ئوتلاق ئېكولوگىيەسىنى قوغداش بويىچە تولۇقلىما بېرىش مېخانىزمىنى يولغا قويغاندىن بۇيان، ئوبلاست يەنە ئوتلاق ئېكولوگىيەسىنى قوغداش بويىچە تولۇقلىما بېرىش مېخانىزمىنى ئەمەلىيلەشتۈرۈش خىزمىتىنى پائال يولغا قويۇپ، «ئىلى ئوبلاستىنىڭ ئوتلاق ئېكولوگىيەسىنى قوغداش بويىچە تولۇقلىما بېرىش مېخانىزمىنى يولغا قويۇش لايىھەسى»نى تۈزۈپ، ھەر يىلى 830 مىڭ مودىن ئارتۇق سۇلۇق ئوتلاقتا چارۋا بېقىشنى چەكلەپ، ھەر مو يەر ئۈچۈن 50 يۈەندىن، چېكىنىشى ئېغىر بولغان بىر مىليون 550 مىڭ ئوتلاقتا چارۋا مال بېقىشنى چەكلەپ، ھەر مو يەر ئۈچۈن 5.5 يۈەندىن تولۇقلىما تارقىتىپ چارۋىچىلار كىرىمىنىڭ كېمىيىپ كەتمەسلىكىگە كاپالەتلىك قىلغان.قاراجۈن يايلىقىدا چارۋامال بېقىش چەكلەنگەندىن بۇيان، نۇرغۇن چارۋىچىلار ئوتلاقنىڭ تۆۋەنكى تەرپىگە كۆچۈرۈلگەن، بەزى چارۋىچىلار مۇقىم ئولتۇراقلاشتۇرۇش نۇقتىسىدا قوتاندا مال باققان، بەزى چارۋىچىلار ‹‹چارۋىچىلار شادلىقى›› ئارامگاھلىرىنى ئېچىپ، قوشۇمچە ساياھەتچىلىك، مۇلازىمەت كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىپ كىرىمىنى ئاشۇرغان. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ئوبلاستلىق پارتكوم، خەلق ھۆكۈمىتى سۇلۇق يەرلەرنى قوغداش ۋە ئېكولوگىيەسىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش خىزمىتىگە يۈكسەك ئەھمىيەت بەرگەن. 2005–يىلى 4–ئايدا ئىلى دەريا ۋادىسىدىكى سۇلۇق يەرلەرنى قوغداش ئىدارىسىنى قۇرغان ھەمدە شۇ يىلى ئىلى دەريا ۋادىسىدىكى سۇلۇق يەرلەرنىڭ قوغداش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش قۇرۇلۇش تۈر ئومۇمىي پىلانىنى ۋە يەتتە تۈرنىڭ ئىمكانىيەتلىك تەتقىقات دوكلاتىنى تاماملىغان. 2008–يىلى 8–ئايدا دۆلەتلىك ئورمانچىلىق ئىدارىسى چاپچال، مۇڭغۇلكۈرە ناھىيەلىرىدىكى سۇلۇق يەرلەرنى قوغداش قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى تۇرغۇزۇشنى تەستىقلىغان بولۇپ،نۆۋەتتە، ئاپتونوم ئوبلاست قورغاس، غۇلجا ناھىيەسى، غۇلجا شەھىرىدىكى ساسلىقلارنىڭ قوغداش تۈرىنى ئاپتونوم رايوننىڭ ‹‹12–بەش يىللىق›› پىلانغا كىرگۈزۈش ئۈچۈن پائال تىرىشچانلىق كۆرسىتىۋىتىپتۇ. بۇ تۈر قۇرۇلۇشلىرىنىڭ يولغا قويۇلۇشى ئىلى ئوبلاستىغا بىۋاسىتە قاراشلىق جايلار سۇلۇق يەر ئېكولوگىيە سىستېمىسىنى ئۈنۈملۈك قوغداپ، ئىلىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىتىنى قوغداش ۋە ئوبلاستنىڭ ‹‹ئېكولوگىيەلىك ئوبلاست›› قۇرۇش نىشانىنى ئىشقا ئاشۇرۇشنى كۈچلۈك كاپالەتكە ئىگە قىلىدىكەن . 2008-يىلى دۆلەت ۋە ئاپتونوم رايون ‹‹مۇكاپاتنى تولۇقلىما ئورنىدا بېرىش، مۇكاپاتلاش ئارقىلىق تۈزەشنى ئىلگىرى سۈرۈش›› سىياسىتىنى يولغا قويغاندىن بۇيان، ناھىيە (شەھەر)لەر پائال ئاۋاز قوشۇپ، يېزا مۇھىتىنى ئۇنىۋېرسال تۈزەش قۇرۇلۇشىنى زور كۈچ بىلەن ئىلگىرى سۈرگەن بولۇپ ، بۇنىڭ بىلەن يېزا مۇھىتىدا كۆرۈلۈۋاتقان پاسكىنا، قالايمىقان بولۇش مەسىلىسى ئۈنۈملۈك ھەل قىلىنغان. ناھىيە (شەھەر)لەر يەنە يېزا مۇھىتىنى ئۇنىۋېرسال تۈزەش قۇرۇلۇشىنى ماكانلاشتۇرۇش خەلقنى بېيتىش، چارۋىچىلارنى مۇقىم ئولتۇراقلاشتۇرۇش، يېزا قۇرۇلۇشى، شىنجاڭغا نىشانلىق ياردەم بېرىش قۇرۇلۇشلىرىنى بىرلەشتۈرۈپ، يېزا مۇھىتىنى تۈزەشنى ئومۇميۈزلۈك ئىلگىرى سۈرگەن بولۇپ، ھازىرغىچە ئوبلاستقا بىۋاسىتە قاراشلىق 119 تەبىئىي كەنتتە مۇھىت تۈزەش قۇرۇلۇشى يولغا قويۇلۇپ، بۇنىڭغا سېلىنغان مەبلەغ 127 مىليون يۈەنگە، بۇنىڭدىن بىۋاسىتە نەپ ئالغان نوپۇس 330 مىڭغا يىتىپتۇ . ــ ناراتقىمۇ كەپ قالدۇق . شوپۇرنىڭ سۆزى بىلەن سۆھبىتىمىز ئۈزۈلدى .كۆز ئالدىمدىكى چەكسىز كەتكەن يېشىللىققا قاراپ ئىچ – ئىچىمدىن خوشاللاندىم ، مەمنۇنىيەت تۇيغۇسى ئىچىدە كۆز يەتكۈسىز چۇققىلارغا نەزەر سالدىم .ئىگىز چوققىلاردا گىگانىت قەد كۆتەرگەن قارغايلار كۆز ئالدىمدىن لىپ ، لىپ ئۈتۈپ تۇراتتى .بىپايان دالىغا قۇچاق ئاشقان كۆپكۆك ئاسمان تىنىق ھەم سۈزۈك بولۇپ ، چوڭقۇر سۈكۈتكە پاتقان تۇرقىدىن ئىش ھەركەتلىرىمىزگە قىزىقسىنىپ نەزەر تاشلاۋاتقان قىلاتتى ... ــ پاھ ! ــ دەپ توۋلاپ سالدىم مەن ماشىنىدىن چۈشۈپلا .ئەتراپ تەسەۋۇرۇمدىكىدىنمۇ گۈزەل ئىدى . كۆپ – كۆك ئاسمان ،ياپيېشىل چىمەنلىك ، ئاپئاق چوققىلار ،سۈپسۈزۈك تاغ سۇلىرى ،نەمخۇش ساپ ھاۋا ...ھەممە ، بۇ يەردىكى ھەممە نەرسىلەر تەبئىي ئىدى ،ــ راستىنلا گۈزەلكەن ،ــ دېدىم مەن نەتىجىگە قاراپ ھاياجان بىلەن . ــ شۇنداق ،ــ دېدى نەتىجە كۈلۈپ تۇرۇپ ،ــ كۈنەسنىڭ مەنزىرسى تېخىمۇ ئۆزگۈچە . شۇ كۈنى كەچتە يامغۇر قۇيۇلدى .ئالدىراپ يېغىپلا توختىغان يامغۇردىن كېيىن كۆتۈرۈلگەن ھەسەن – ھۈسەنمۇ شۇنچىلىك جەزبىدار ، كۆركەم بولۇپ ، بىر قارىغانلا كىشىنىڭ كۆز قارىچۇغۇدا قېتىپ قالىدۇ ، دېگۈچىلىكى بار ئىدى ... ناراتتىكى كۈنلىرىمىز ناھايتتى تېزلا ئۈتۈپ ، ئۈچىنچى كۈنى كۈن سەل يانغا قايرىلغاندا ياپيېشىل مەخمەلدەك جۇلالىنىپ تۇرغان بىپايان يايلاقنى باغرىغا مەھكەم بېسىپ ياتقان كۈنەس يايلىقىغا ئاياق باستۇق . بۇ جايدىمۇ ئادەملەر مىغ – مىغ بولۇپ ، ئايىغى ئۈزۈلمەي ئۈتۈشۈپ تۇرغان ساياھەتچىلەرنىڭ جېھرىدە كۈلكە ، تەبەسسۇم ئىدى .مەن نارات ۋە كۈنەسلەردىكى ساياھەت جەريانىدا ئۆزەمچە مۇنداق بىر خىيالنى سۈرۈپ قالدىم : ‹‹ ئۇلارمۇ مەن ئويلىغاننى چۇقۇم ئويلايدۇ ، ھېس قىلىدۇ ، قايتىپ بېرىپ يۇرت ئەھلىگە ئۆز تەسىراتلىرىنى سۆزلەپ ،ئۇلارنىمۇ بۇ ھەقتە ئويلىنىشقا دالالەت قىلىدۇ ،بەلكىم بىر كۈنلەردە بىزنىڭ يۇرتتا ، جۈملىدىن بارلىق ئىقلىمدا ئەنە شۇ ئىلى خەلقىگە ئوخشاش يېشىللىقنى سۆيۈپ ، يېشىللىققا ئىنتىلدىغان ،يېشىل تەبئىەت كارىدورى شەككىللەندۈرۈش يۇلىدا كۈرەش قىلىدىغان ئوغلانلار ، قۇلى گۈل ،چىۋەر قىزلار كۈنسايىن كۆپىيىشى ، ھەممە جاي بۈك – باراقسانلاشقان گۈزەل ماكانغا ئايلىنىشى مۇمكىن ، شۇ چاغدا پۈتكۈل تەبىئەت ھاياتىي كۈچكە تۇلۇپ ، دۇنيا تېخىمۇ گۈزەللىشىپ كەتكۈسى، تەبئەت بىلەن ئىنسانىيەت ئىناقلىقى ئاغزىمىزدىكى قۇرۇق شۇئار بىلەن ئەمەس ، ئەمەلىي ھەركىتىمىز بىلەن ئەمەلگە ئاشقۇسى ! مەن ، سىز ، ئۇ ... ھەمىمىز گۈزەللىككە ئىنتىلگۈچى ،گۈزەللىكنى سۆيگۈچى ،گۈزەللىكتىن بەھىرلەنگۈچى ، شۇنداق ئىكەن، ئۆزىمىز بەھىرلىنىدىغان تەبىئەتنىڭ گۈزەل كەلگۈسى ئۈچۈن ئورتاق كۈچ چىقىرايلى!... ›› داۋامى بار ........ بۇ يازمىنى ئاخىرىدا قەھرىمان تۆمۈر تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2015-10-13 11:57

تۆرىبەگ قىزى · ۋاقتى: 2015-10-13 16:57:59


	بۇ خاتىرىنى ئوقۇپ مېنىڭمۇ غۇلجىغا بېرىپ باققۇم كېلىپ كەتتى. ھەي...! قاچانغۇچە قۇدۇقتىن چىقالماي يۈرەرمەن؟

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-10-15 13:54:20


	مەيۈسلەنمەڭ تۆرىبەگ قىزى ،ئۇ كۈنلەرمۇ كەپقالار ئالدىمىزدا ....

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-10-19 19:07:37


	يۇرتىغا قايتالمىغان قىز غۇلجا سەپىرىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ ئۈرۈمچىگە قايتىپ كەلگەن كۈنى كەچتە ‹‹回家 ›› دەپ ۋىۋىسكا ئېسىلغان مۇسۇلمانچە ساماۋەرخانىدىكى بىر سورۇنغا داخىل بولۇپ قالدىم .سورۇننى كەسىپدېشىمنىڭ ئاغىينىسى ئورۇنلاشتۇرغان بولۇپ ، كەسىپدېشىم ئۇنمىغىنىمغا قويماي بىرگە ئېلىپ بارغانىدى . تائاملار تارتىلىپ ،ئانچە ئۇزاق ئۆتمىگەن بىر چاغدا ، مۇلازىم ھېساۋات قېلىۋېتىشىمىزنى ئەسكەرتتى . ساھىپخان دوستىمىز ھېساپ بۇغۇپ كىردى . تائاملارغا ئېغىز تەگكەش كۆرگەن – بىلگەنلىرىمىز ئۈستىدە قىزغىن پاراڭ سۇقۇپ ئولتۇراتتۇق ، ئىشىك تاراققىدە ئېچىلىپ ،كۈتكۈچى قىزنىڭ بېشى كۈرۈندى . ــ قايتقان بولساڭلار ،ــ دېدى ئۇ قوپال ئاۋازدا . ئىشىك يېپىلغۇچە بولغان شۇ دەقىقىدە ساھىپخان دوستىمىز سۆز ئالدى : ــ تاماق ئەمدىلا تارتىلغان تۇرۇقلۇق ، ھايداققا چۈشكىنىمىز نېمىسى ، بۇ يەرگە ئۆزئارا سىرداشقاچ ئارام ئالغىلى كەلمىسە ، قورساق تۇقلاشقىلا كىلەمدا كىشى ؟ ــ كەچۈرسىز ، بەلگىلىمە بويىچە ئىشىكنى تاقايدىغان چاغ بولدى ،ــ دېدى كۈتكىچى قىز . ــ كىرگەندىلا ئەسكەرتسەڭلار بولماسمىدى ، ھېساۋات ئۈزۈلىشىگىلا ھايداققا سالغىنىڭلار نېمىسى . ــ شۇ ئەمەسمۇ ، ئادەم بوزەك قىلغانلىقتە بۇ . ...بىرھازا قايناشتىن كېيىن ، يەنە جىمىپ قالدۇق . ھەئە ،مىڭ قاينىساقمۇ ئىلاجە قانچە ؟ خەق تاقايمىز ،دېسە ، تاقىمايسەن ،دەيدىغانغا ھەددىمىزمۇ ؟! بىز ئۇلارغا ئاشخانا ئىچىشىپ بەرمىسەك يە . ساھىچخان دوستىمىز ھەممە گۇناھنى ھاراققا يۈكلەپ ، دەردىنى ئۇنىڭدىن چىقارماقچى بولغاندەك بىر ئەلپازدا رومكىنى لىپمۇ – لىق تولدۇرۇپ ، زەپلەپ ئايلاندۇرماقتا ئىدى . ئالاھەزەل يىگىرمە مىنۇتچە ۋاقىتتىن كېيىن ، كۈتكۈچىنىڭ ھايدىقىغا يەنە چۈشتۇق : ــ ئەمدى قايتساڭلار بۇلاتتى ئەپەندىلەر ،ــ دېدى ئۇ ئىشىكتىن بېشىنى تىقىپ ،ــ ئەتە يەنە ئىشلىمىسەم بۇلمايدۇ . ــ بىز بۇ يەرگە كۆڭۈل ئاچىمىز ، ئىچىمىز ، دەپ كەلمىسەك ... ساھىپخان دوستىمىزنىڭ ئاغزىدىن چىققان گەپلەر تىلغا ئالغۇسىز ئىدى .ئۇ ئىشىك تەرەپكە مېڭىۋىدى ، كەسىپدىشىم تۇسۇپ قالدى : ھاراقنىڭمۇ كۆپ ئىچىلگەنلىكى ، قايتىدىغان پەيتنىڭمۇ كەپقالغانلىىقىنى ئېيتىپ ، قايتىشنى ئىلتىجا قىلدى ، ئەمما دوستىمىز ئۇنىڭ گىپىگە زادىلا كۆنمىدى : ــ ئاران بىر كۈرۈشكەندە بۇنداقلا خوشلاشساق قانداق بولغىنى ، پۇخادىن چىققۇدەك ئوينايلى ، ئىچىپلا ئولتۇرماي ،كۆڭۈل ئاچىدىغان يەرگە بارايلى ،ــ دېدى ئۇ ئۆز گىپىدە چىڭ تۇرۇپ . ــ ھە ماۋۇ گەپنىڭ جېنى بار ،ــ دېدى كەسىپدىشىم دوستىمىزنىڭ شۇنداق دېيىشىنى كۈتۈپ تۇرغاندەك . كەسىپدىشىمنىڭ ئاغزىغا قاراپلا قالدىم . توۋا ! قايتايلى دىيىشى بىر تەڭ ، پىلتىگە ئوت ياققىنى نېمىسى .ئۆزى يۇۋاش كۆرۈنگىنى بىلەن خېلى ئىشلىرى بارمۇ نېمە بۇنىڭ ؟ ھەممىسى ھاراقنىڭ كۈچىدىن –دە ، مۆڭدۈردى دېگەن شۇ ... ئۆتكۈنچە خىيالدىن ئۆزەمگە كىلىپ سۆز ئالدىم : ــ بۈگۈن مۇشۇ يەرگىچە بولسۇن ، باشقا بىر پۈرسەتتە يەنە ئولتۇرشىۋالارمىز . ــ يەنە بىر كۆرۈشكۈچە كىم بار – كىم يوق ،ــ دېدى دوستىمىز . ــ شۇ ئەمەسمۇ ،ــ دېدى كەسىپدىشىم دوستىنىڭ سۆزىنى قۇۋەتلەپ . يەنە ئارتۇقچە گەپ قىلىشىمنىڭ ھاجىتى يوقتەك قىلاتتى . ئۇلاردىن ئايرىلىپ ياتاققا كېتىشنى ئويلۇدۇم – يۇ ، ھېلىتىن چوققا بېشىغا بىردىن توغۇرلاپ ئېچىلگەن ھاراقنى كۆز ئالدىمغا كەلتۈرۈپ پەيلىمدىن ياندىم . ‹‹ مەن ئارلاپ ئىچكەن بىلەن ئۇلار نۆۋەت ئاتلاتمىدى . ئۇلارنىڭ كەيپى ماڭا قارىغاندا ئېغىر .بۇنداقلا كىتىپ قالسام ، ئالىمادىس بىرەر پىشكەللىك چىقىپ قالسا ، ھەمىمىزگە ياخشى ئەمەس ›› دېگەنلەرنى كۆڭلۈمدىن كەچكۈزدۈم ، ئۈن – تۈنسىز ھالدا ئۇلارغا ئەگىشىپ ماشىنىغا چىقتىم . ‹‹ چەتئەل مۇزىكىلىق ئارامگاھى ›› نىڭ ئالدىدا ماشىنىدىن چۈشتۇق . ساھىپخان دوستىمىز بەكرەك تەڭشىلىپ قالغاندەك قىلاتتى .مەن ئۇنى يۈلىۋالدىم .ھېلىتىن قىزىقچىلىقتا گىپىمگە كىرمىگەن بولسا ، ئەمدىلەتتە نىيىتىدىن يېنىپ قالار ، دېگەن ئوي بىلەن ئېغىز ئېچىپ :‹‹ئوبدان ئوينىدۇق ، قايتىپ كىتىپ ئارام ئالمايلىمۇ ›› دىۋىدىم، ئۇ سۆزلەپلا كەتتى : ــ نېمە دەيدىغانسىلەر ھەي ،مەۋەگە كەپ بولۇپ قايتامدۇق ، ئوغامبالىدەك بىر گەپ قىلساڭلاچۇ... چايخانا غەرىب مىمارچىلىق ئۇسۇلۇبىدا كاتتا بىزەلگەن بولۇپ ، لىپىلداپ يېنىپ تۇرغان رەڭگا – رەڭ چىراق يۇرىقىدا سىرلىق بىر تۈسكە كىرگەنىدى .ئامانلىق ساقلىغۇچىلار بولسا كېرەك ،بىر خىل رەڭ ۋە ئوخشاش پۇسۇندا كىيىنىپ قارا كۆزئەينەك تاقىۋالغان بىرقانچە يىگىتلەر سورۇن ئەتراپىدا ئايلىنىپ يۈرەتتى . ــ سىلەر نەچچە ئادەم ،ــ دەپ سورىدى شۇلاردىن بىرسى ، قايسى ئورۇنغا بېرىپ ئولتۇرۇشنى ئىلغا قىلالماي تۇرغان شۇ پەيتتە . داۋامى بار .......... بۇ يازمىنى ئاخىرىدا قەھرىمان تۆمۈر تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2015-10-19 19:11

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-10-20 17:31:33


	سەمىمىي ئەسكەرتمىلەر ئۆسۈپ قالمىسۇن ، دوستلار !

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-10-20 17:31:59


	ئۆكسۈپ دېمەكچىدىم، بۇرادەرلەر !.......

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-10-20 17:32:01


	ئۆكسۈپ دېمەكچىدىم، بۇرادەرلەر !.......

م.توختى سەببەت · ۋاقتى: 2015-10-20 18:18:37


	قەھرىمان تۆمۈر يوللىغان ۋاقتى 2015-10-20 17:32 ئۆكسۈپ دېمەكچىدىم، بۇرادەرلەر !....... داۋامىنى ساقلاۋاتىمىز....

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-10-29 15:31:27


	ــ مۇشۇ ئۈچىمىز ،ــ دەپ جاۋاب قايتۇردى دوستىمىز . ــ ھە قېنى يۇقۇرى ئۆتۈڭلار ،ــ ئۇ جەنۇپ تەرەپتىكى بوش ئورۇننى ئىشارە قىلغاندىن كېيىن ، ئالدىمىزدا يول باشلاپ ماڭدى ... ئارامگاھ كۆلەم جەھەتتىن ئانچە چوڭ بولمىغىنى بىلەن ،ئورۇنلاشتۇرۇشى ئەپلىك ئىدى .جوزىلار ئۇسۇل مەيدانىنىڭ ئەتراپىغا ياي شەكىلدە ئورۇنلاشتۇرۇلغان بولۇپ ، مەيدان بىلەن جوزا قويۇلغان ئورۇن چىرايلىق نەقىشلەنگەن ياغاچ پەنجىرە بىلەن ئايرىلىپ تۇراتتى . لىپپىدە تولغان ئوتتۇزچە جوزا قاينام – تاشقىنلىق كەيپىياتقا چۆمۈلگەنىدى ...مۇزىكا باشلىنىشى بىلەن قىقاس - چۇققان كۆتۈرۈلدى. چېلىنىۋاتقىنى چەتنىڭ تېز رېتىملىق مۇزىكىسى بولۇپ ، ناخشىسمۇ چەت ئەلنىڭ تىلىدا ئىدى.مەيدان لىققىدە تولغان بولۇپ ، ئەر – ئايال ئارىلاشقان ئىدى .ھەر خىل – ھەرياڭزا ھەركەت ، غەلىتە قىلىق : يە چەتنىڭ ئەمەس، يە ئۆزىمىزنىڭ ... ئىككى چارەك ۋاقىتتىن كېيىن ،ئۆزەمنى سورۇنغا خېلى كۆنۈشۈپ قالغاندەك ھېس قىلدىم . ھېلىتىن كۆزۈمنى لال قىلغان غەلىتە كۆرۈنۈشلەر ،ئەمدىلەتتىن ئانچە يۇچۇن تۇيۇلمىغانىدى ، قىسقىسى ، يەنە قارىسام يەنە شۇ ، جۇۋاز كالىسى جۇۋاز ئوقىنى چۆرىدەپ ئايلىنىۋەرگىنىگە ئوخشاش بىر خىل ھەركەت ، بىر خىل رېتىمدىكى قىلىقلار ...بىز جوزىدىن ئۇرۇن ئېلىپ بولغاندىن كېيىن ، بىرقانچە تەخسە قورۇما بىلەن ئىككى بوتۇلكا پىۋە ۋە بىر بوتولكا چەتنىڭ ھارىقىنى بۇيرۇتتۇق . بىرقانچە رومكا ئوتلىغاندىن كېيىن ،كەسىپدىشىم بىلەن دوستۇم ئۇسۇلغا چۈشتى .ئۇلار مىنى كۆپ زورلاپ باققان بولسىمۇ ،ئۇسۇلغا رەغدايىم بارمىدى ، پىۋە ئىچكەچ ئۆز خىياللىرىمغا بەنت بولۇپ ئولتۇردۇم : ‹‹ توۋا ! مۇشۇ كۈنلەردە ،گىرەجگە بارسا ھەممە ئادەم سەپەرگە ئاتلانغاندەك ، كوچىلارغا قارىسا ھەممە يەر ماشىنا بىلەن تۇشۇپ كەتكەندەك ، دوختۇرخانىغا بارسا ھەممە ئادەم ئاغرىپ قالغاندەك تۇيۇلغىنىدەك ماۋۇ يەردە ھەممە ئادەم ئۇيۇنغا كەلگەندەك تۇيۇلدىكىنا ؟! قىلىقلىرىدىن بىر ئائىلىدىن چىققانلارغا پەقەتلا ئوخشىمايدۇ ، ئەمما ھەممىسىنىڭ بويتاق بولۇشى ئەسلا مۇمكىن ئەمەس ...ئويناۋاتقىنى ئۇسۇلغا ئاز – تولا ئوخشاپ كەتكەن بولسىچۇ ، كاشكى ، ھەي ، زامان ئاخىرىنىڭ بىشارىتى مۇشۇنداقمىدۇ يا ؟! ...›› ــ سىلەر ئىچكەچ پاراڭلىشىپ ئولتۇرۇپ تۇرۇڭلار مەن سىرتقا چىقىپ باقاي ،ــ دېدى دوستىمىز ئۇسۇلدىن يېنىپ جوزىغا كىلىپلا ،ــ ئازغۇنلار پەيدا بولۇشتىمىكىن . دوستىمىزنىڭ سۆزىدىن سەل غەلىتىلىك ھېس قىلىپ كەسىپدىشىمگە قارىسام ئۇ بىخارامان ئولتۇرۇپتۇ .‹‹بۇلار ئۆزئارا بىلىشسە كېرەك . بەلكىم بۇ يەرگە ئىلگىرىمۇ كىرىپ باققان بولىشى مۇمكىن ›› دەپ ئويلۇدۇم ئىچىمدە . دوستىمىز چىقىپ كىتىپ ھايال ئۆتمەستىنلا ئايال زاتىدىن ئۈچنى ئەگەشتۈرۈپ قايتىپ كىردى .ئۇلارنى جوزىغا تەكلىپ ئەتكەندىن كېيىن ، كۈتكۈچىنى چاقىرتىپ يەنە بىرقانچە تەخسە سوغاق سەي، پىۋا ۋە ئىچىملىكلەردىن بۇيرۇتتى . قىزلارغا بىزنى تۇنۇشتۇرۇپ چىققاندىن كېيىن ، ئۇلارنىڭ ئىسىملىرىنى سورىۋىدى ،ئۇلار تەڭلا : ــ كىتىپ بېرىپ بىلىشۋېلىڭلار ،ــ دەپ جاۋاب بىرىشتى. ئىش ئويلىغىنىمدەك ئاددى ئەمەس ئىدى .قىزلار گەپ – سۆزگە تەيلىك بۇلۇپلا قالماي ، تارتىنىپمۇ ئولتۇرمايتتى ، ئىچىدىغاننى ئىچىپ ، چېكىدىغاننى چېكىشەتتى . بۇيرۇتمىلار جوزىغا كەلتۈرۈلۈپ بولغاندىن كېيىن :‹‹ ئىككى قۇتۇپنىڭ ئادەملىرىدەك بۆلۈنۈپ ئولتۇرماي ، ئارلىشىپ ئولتۇرايلى ›› دېيىشكىنىچە ئورۇندۇقلىرىنى ھەربىرلىرىمىزنىڭ ئارلىقىدىكى بوشلۇققا تارتىشتى ... كېچە سائەت ئون بىردىن ئاشقان بولسىمۇ ، سورۇن يەنىلا داۋام قىلىۋاتاتتى.مېھمانلار شالاڭلىماقتا تۈگۈل تېخىمۇ ئەدەپ كەتكەندەك كۆرۈنەتتى .قۇلاققا سىڭىپ كەتكەن ئەبجەش مۇزىكا ئەۋجىگە چىققان بولۇپ ، گويا بىر توپ ھەرىلەرنىڭ غۇڭۇلداشلىرىدەك مەزىسىز ئاڭلىناتتى ... ــ سىز ئوينىمامسىز ،ــ دېدى يېنىمدىكى ئورۇندۇقتا ئولتۇرغان قىز . ئۇ قارىماققا ئەمدىلا يىگىرمە ئۈچ، يىگىرمە تۆتلەرنىڭ قارىسىنى ئالغان زىلۋا قىز بولۇپ ، تەبەسسۇم بىلەن قاراشلىرىدا پات – پات پەيدا بولۇپ قالىدىغان بىر جۈپ زىنىقى بىلەن ئوماق كۆرۈنەتتى . ــ مەن ئۇسۇلنى ئانچە ئۇقۇپ كەتمەيمەن ،ــ دەپ جاۋاب بەردىم ئۇدۇلسىغىلا . ــ سىزنى ئۇسۇل ئۇقمايدۇ ، دېسە كىم ئىشىنىدۇ ؟ ــ قانداق دەيسىز ؟ ــ ئۇسۇل بىلمەيدىغان ئادەمگە بۇ يەردە نېمە بار؟! ــ گىپىڭىزگە قارىغاندا سىز بۇ يەرنىڭ دائىملىق مېھمىنىكەنسىزدە ؟ قىز سەل ئىككىلەنگەندەك تۇرۇپ قالدى .دوستلىرىم بىلەن تانسىغا چۈشكەن ئىككى ھەمرېيىغا قاراپ سۇس تەبەسسۇم قىلغاندىن كېيىن ، نەزىرىنى ماڭا يۆتكىدى ، رومكىنى مىجىپ تاشلايدىغاندەك ئەلپاز بىلەن كۈچەپ سىقتى .كۆزۈمگە تىكىلىپ تۇرۇپ سۆز ئالدى : ـــ شۇنداق ، داۋاملىق كەپتۇرىمەن ، ھەركۈنى دېسەكمۇ بولىدۇ ،ــ ئۇنىڭ قاراشلىرىدىن ‹‹ بۇ ئۆزەمنىڭ ئىشى ، بۇ ئىشلارنى سوراشنى ساڭا كىم قويۇپتۇ ›› دېگەندەك مەنا چىقىپ تۇراتتى . كۆزلىرىدىن ئۇچقۇندىغان سوغاق نۇردىن ئادەم ئەيمىنىدۇ دېگۈچىلىكى بار بولۇپ ، نەزىرىمنى دەرھال باشقا ياقلارغا ئاغدۇرىۋالغانىدىم . ــ خىزمەتكە كەلگەندەك قىلىسىز ؟ ــ دەپ سورىدى قىز نەچچە ئون دەقىقە سۈكۈتكە پاتقاندىن كېيىن . ــ شۇنداق ،غۇلجىنى ئېكىسكۇرسىيە قىلغىلى بارغان ،ــ دەپ جاۋاب بەردىم مەن . ئۇ مىنىڭ ئىسىم - فامىلەمنى ، خىزمەت ئورنۇم ، كەسپىم ...دېگەندەكلەرنى تەپسىلى سوراپ چىقتى . مەنمۇ ئۇنىڭ سورىغانلىرىغا راستچىللىق بىلەن جاۋاب بەردىم . ئۇنىڭ ئىسمىنى سورىغانىدىم ، ئۇ پىسسىڭڭىدە كۆلۈۋەتتى ، سەل تۇرىۋالغاندىن كېيىن مەندىن سورىدى : ــ ئىسمىمنى بىلىشىڭىزنىڭ زۈرۈرىيتى بارمۇ ؟ ــ سىزنىڭچىچۇ ؟ ــ مىنىڭچە زۈرۈرىيىتى يوق . ــ نېمىشقا ئەمدى ، تۇنۇشۇپ قويغاننىڭ نېمە زىيىنى ؟ ــ بۇنىڭ سەۋەبى بەكلا ئاددى . چۈنكى، مەن سىزگە ئىسىمىمنى يالغاندىن ئېيتساممۇ بەرىبىر بىلمەيسز ،ئۇنىڭدىن كۆرە دىمەيلا قويغۇنۇم تۈزۈك . قالغانلار ئۇسۇلدىن چۈشۈپ ئورنىغا قايتىپ كېلىشى بىلەن سۆھبىتىمىز ئۈزۈلدى .بىز بىر رومكىدىن سۇقاشتۇرۇپ ئىچىشتۇق ، ئىشلىرىمىزغا خەيرىلىك تىلەشتۇق .مۇزىكا چىقىشى بىلەن قالغانلار يەنە ئۇسۇلغا قوپتى .بىزنىڭ سۆھبىتىمىز يەنە داۋام قىلدى : ــ ئۇنداقتا يۇرتىڭىز قەيەردە ؟ ــ دەپ سورىدۇم ئۇ قىزدىن . داۋامى بار ........ بۇ يازمىنى ئاخىرىدا قەھرىمان تۆمۈر تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2015-10-29 15:34

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-10-31 02:13:45


	ــ يۇرتىڭىز ؟! بۇنى تىلغا ئېلىشنىڭ زۈرۈرىيىتى بارمۇ ؟! ــ قىز كۆزۈمگە تىكىلىپ تۇرۇپ شۇنداق دېدى ،ــ مەن بىر ئازغۇن ، يۇرتۇمغا قايتالمىغان ئازغۇن . يۇرتۇمغا قايتىشتىن تۈگۈل نامىنى تىلغا ئېلىشتىنمۇ ئۇيۇلىمەن ، مىنىڭ يۇرتۇم يوق ... قىزنىڭ ھەسرىتى خېلى باردەك قىلاتتى ،سورىغانلىرىدىن سەل ئىككىلىنىپ قالدىم، پىكىرىنى باشقا ياققا بۇراپ ئۇنى ئوڭايسىز ھالەتتىن قۇتۇلدۇرۇش ئۈچۈن سۆزىنىڭ بىلىگە تەپتىم .ئوقۇش تارىخى ، قىزىقىشى ،دېگەندەك ئاممىباپ سۇئاللاردىن گەپ ئاچقانىدىم ، ئۇ ئۆزىنىڭ ئىككى يىل ئەۋەللەم ئالى مەكتەپنىڭ ئالى سېستىرالىق كەىسپىنى پۈتتۈرگەنلىكىنى ئېيتتى . مەن يەنە ئۇنىڭدىن ، ئوقۇش پۈتتۈرگەندىن كېيىن نېمە ۋەجىدىن يۇرتىغا قايتمىغانلىقىنى سورىغانىدىم ،ئۇ كۆزىنى ياشلاپ تۇرۇپ جاۋاب بەردى : ــ مىنى يۇرتىغا كەتكۈسى يوق دەپ ئويلاپ قالمىغانسىز ؟ مەنمۇ يۇرتۇمنى ، ئاتا – ئانام ، ئۇرۇق تۇققانلىرىمنى سېغىنىمەن ، بىراق قايتىپ كېتىشكە ئامالسىزمەن ، ئاتا – ئانامغا ،ئىنى – سىڭىللىرىم ، ئۇرۇق – تۇققان ، قۇۋم – قېرىنداشلىرىمغا يۈز كېلەلمەيمەن ، ئەمدى يۇرتۇمغا مەڭگۈ قايتالماسلىقىم مۇمكىن . ــ نېمىشقا قايتالمايسىز ؟ ــ مەن يامان يولدا ماڭدىم ، نامىم بۇلغاندى ،ــ قىز ئىسەدەپ كەتتى ،ــ باشقىلارغا قارىغۇدەك يۈزۈم قالمىدى . ــ سىزنىڭ مۇشۇ يولغا كىرىپ قالغىنىڭىزغا قانچىلىك بولدى ؟ ــ ئىككى يىلچە بولدى . ــ نېمە سەۋەبتىن بۇ تۇيۇق يولغا كىرىپ قالغانىدىڭىز ؟ قىز ئۈندىمەيتتى .ئۇنىڭ بىر نوقتىغا تىكىلگەن كۆزلىرىدىن ئۆز كۆڭلىدە باشقىلارغا ئېيتىش بەسىمۈشكۈل بولغان قانداقتۇر بىر ھەسرەتنىڭ مەۋج ئىكەنلىكىنى ھېس قىلغىلى بۇلاتتى .شۇ تاپ ئۇ ئۆز كەچمىشلىرىنى ئېيتىش ياكى ئىچىگە يۇتۇش ھەققىدە زىديەتلىك تاللاشقا دۇچ كىلىۋاتسا كېرەك .شۇنداق ، ھەركىمنىڭ ئۆزىگە تۇشلۇق مەخپىيەتلىكى ، كۆڭۈل سىرلىرى بولىدۇ ،ئۇنى باشقىلارغا يۇرۇتۇش – يۇرۇتماسلىق ئۆز ئىختىيارلىقىدىكى ئىش .بەزىلەر ئىچ – باغرىنى باشقىلارغا تۈكۈش بىلەن ئەمىنلىك تاپسا ، يەنە بەزىلەر بارلىق ھەسرىتىنى ئىچىگە يۇتۇش بىلەن ئەمىنلىك تاپىدۇ .قارىماققا ئېغىر – بېسىق كۆرۈندىغان بۇ قىزمۇ بەلكىم ئاشۇ ئىچ مىجەزلەر تىپىدىن بولسا كېرەك .ئۇنىڭ دىل يارىسىنى تاتلاپ ، يەنە ئىچكىرلەپ سوراۋەرگىنىمنىڭ نېمە پايدىسى .ئۇنىڭ قىيىنچىلىقىنى ھەل قىلىپ بېرەلمىسەم يە ... بىر تال تاماكىغا ئوت تۇتاشتۇردۇم .بوغۇزۇمغا كىلىپ قالغان سۆزلىرىمنى ئىس بىلەن قوشۇپ ئىچىمگە يۇتىۋەتمەكچى بولغاندەك كۈچەپ شورۇدۇم .تاماكا ئىسىنى ھالقىسىمان ھالەتتە پۈۋلەپ ئولتۇاتتىم ،ئۇنىڭ ھەسرەتلىك ئاۋازى ئاڭلاندى . ــ دېپلوم ئېلىپ بولغان بولساممۇ ، سېسترالىق كىنىشكىسىنى ئېلىپ بولالمىغانىدىم ،ــ دېدى قىز چوڭقۇر ئۇھسۇنۇپ ،ــ بۇ كەسىپنى پۈتتۈرگەنلەر سېستىرالىق كېنىشكىسىگە ئىگە بولالمىساق ،خىزمەت تاپمىقىمىز تەس بولىدۇ . كىنىشكىنى يۇرتۇمغا قارىغاندا ئۈرۈمچىدە تېزراق بېجىرگىلى بولاتتى ، شۇڭا ،يۇرتۇمغا كېنىشكىنىڭ ئىشىنى پۈتتۈرۈپ، ئاندىن، قايتىشنى قارار تاپقانىدىم . مەكتەپتە ئوقىۋاتقان چاغلىرىمدا تۇنۇشۇپ قالغان بىرسى بار ئىدى .ئۇنىڭغا ئەھۋال يۇرۇتسام ،ئىقتىساتلا بولسا تامامەن ھەل بولىدىغانلىقىنى ئيېتتى ... ئاشخانا ، مېھمان كۈتۈشلەردە ، تاللا بازارلىرىدا ئىشلىدىم ، كۆپ تىرىشتىم ، ئەمما ھەرقانچە قىلىپمۇ كىنىشكە ئېلىشقا يەتكۈدەك پۇل غەملىيەلمىدىم . تاپقان تەرگىنىم تۇرمۇش خىراجىتمدىن ئاشمىدى. قىز گىپىنىڭ ئاخىرىنى ئىچىگە يۇتتى .ئۇنىڭ سۆزلىرىدىن بىرسىنىڭ ئۇنى يامان يولغا باشلىغانلىقى ئېنىق ئىدى .‹‹ئىپلاس›› دېدىم مەن ئىچىمدە ، ھەل قىلالمىغان نەرسەڭگە ئۇنى تۇيۇق يولغا سۆرەپ نېمە قىلار ئىدىڭ .ئۇنىڭسىزمۇ كىنىشكىسىز تىجارەت قىلىۋاتقانلار ، تۇرمۇشىنى قامداپ كېتىۋاتقانلار ئازمىدى ... ــ غەملەپ بۇلالمىغۇدەك قانچە پۇل ئىدى ئۇ ؟ــ دەپ سورۇدۇم ئۇنىڭدىن . ــ 30 مىڭ يۈەن . ــ 30 مىڭ يۈەن ؟! ئۇ سىزگە 30 مىڭ يۈەن بولسا كىنىشكىنى بىجىرگىلى بولىدۇ ، دېگەنمىدى . ــ شۇنداق . ــ ئارقا ئىشىك قىلىمەن دېگۈچە ئۆزىڭىز ئىمتېھان بەرسىڭىز بولاتتىغۇ ؟ ــ ئىمتېھان بەرمىدى دەمسىز ،نەچچە دورام ئىمتېھان بېرىپمۇ ئۆتەلمىدىم ... ‹‹ شۇمۇ گەپ بولدىمۇ ،ئۆزىنى خار قىلغۇچە ، كۈچىنى خار قىلسىچۇ ؟! ئارقا ئىشىككە پۇل تاپالمىدىم ، دەپ ژۇندا ئۆرۈكىگە ئۆزىنى ئاتقۇچە ئىشتىن سىرت كۇرسىغا قاتنىشىپ بىلىمىنى ئاشۇرسىچۇ؟! ئوسوغاققا ئارپا نېنى باھانا ،دېگەن شۇ دە ، ھەي ...›› ــ ئۇنداقتا ھازىر كىنىشكىنى ئېلىپ بولغانسىز ؟ ــ ياق ، ئۇ ئەسلى مىنى ئالداپتىكەن ...ــ قىز سۆزىنىڭ ئاخىرىنى يىغا بىلەن ئاخىرلاشتۇردى . ‹‹ ئاشۇ بىر ۋاراق قەغەزنى دەپ، قىزلىق ئىپپىەتنى ، ئار – نومۇسنى دورغا تىككەن بىراۋنى قانداقمۇ ئالى مەكتەپ تەربىيەسى كۆرگەن دېگىلى بولسۇن . نەچچە يىل ئالى مەكتەپ تەربىيەسى كۆرگەن ئوقۇنۇشلۇق زىيالىلار ئىشىنچىلىك ئاددى ساۋاتنى بىلمەستىن ، ئازغىنە قىيىنچىلىق ئالدىدا بەل قۇيىۋېتىپ ،جەمئىيەت داشقاللىرىنىڭ زىيانكەشلىكىگە سۈكۈت قىلىشتىن باشقىنى بىلمىسە ... ھەي ، بۇمۇ ئۆزىنىڭ شورى ، كىم ئۇنى مەكتەپتە ئوبدان ئوقۇماڭ دەپتۇ ؟ ئەقىل پاراسىتىگە تايىنىپ جاھان ئەھلىنى تاڭ قالدۇردىغان ئالەمشۇمۇل ئىشلارنى قىلىپ كېلىۋاتقان ، ئەخلاقى ، ئەقلى جەھەتتىن تەڭ يىتىلگەن قىزلارمۇ كۆرمىڭغۇ ؟...›› ــ ۋۇي ، دوستىمىزنى يىغلىتىۋىتىپسىزغۇ ؟ نېمە قىلدىڭىز ، تىللىمىغانسىز ھە ؟ــ ساھىپجامال (بۇ بەلكىم ئۇنىڭ يالغان ئىسىمى بولىشى مۇمكىن )ئىسىملىك قىز كۆزۈمگە قادىلىپ تۇرۇپ سۆزلەيتتى ،ئۇ نېمە ۋەجىدىندۇر مۇزىكا تۈگىمەستىنلا ئورنىغا قايتىپ كەلگەنىدى ،ــ پۇشۇلداپ ئولتۇرسىڭىز ، ھەجەپ يۇۋاش ، چوڭ سۈپەت بالىكەن ، دېسەم سۆزىڭىز سېسىقمۇ نېمە ؟ ــ ۋوي ، يىغىلتىپسەنغۇ بۇنى ، ئۇرمىغانسەن ھە ؟ــ دېدى كەسىپدىشىم ساھىپجامالنىڭ ئارقىسىدىن تاپانداپ كىلىپ . مەن ئەھۋالنى قانداق چۈشەندۈرۈشنى بىلمەي تۇراتتىم ئۇ قىز ئۆزى ئېغىز ئاچتى : ــ ئەسقەركامدا گۇناھ يوق ،ئۆزەمچە كۆزۈمگە ياش ئەپقالدىم . يۇرتۇمنى ، تۇققانلىرىمنى ئويلاپ قالدىم . ــ ۋاي ۋۇي ،مۇشۇنداق چاغدىمۇ خىيال سۈرگۈلۈكمۇ ، ھەممىنى قىلغان ىسز ، پۇشۇلداپ ئولتۇرغۇچە ئويناپ تۇرغان بولسىڭىز بۇ ئىش بولمايتتى .كۈلۈپ ،ئېچىلىپ ، ئويناپ ئولتۇرسا كۆڭۈلسىزلىكلەر خىيالىغا يېقىن يۇلىمايتتى ئەمەسمۇ ؟ ــ شۇ ئەمەسمۇ ، ئويناپ ئولتۇر ... ئۇلارنىڭ ئۇسۇللىرى مۇزىكا رېتىمىغا ماس ئىزچىل داۋام قىلغىنىغا ئوخشاش ، بىزنىڭ سۆزىمىزمۇ سىجىل داۋاملاشماقتا ، پەللىمۇ - پەللە چوڭقۇرلاپ بارماقتا ئىدى ... ــ ئۇ ئەرنىڭ يېشى چوڭمۇ ؟ــ دەپ سورۇدۇم ئۇ قىزدىن . قىز بېشىنى بوشقىنا لىڭىشتىپ قويغاندىن كېيىن ، سۆزىنى يەنە داۋام قىلدى . ــ ئۇ ئەر بىز بىلەن بىر يۇرتلۇق بولۇپ ،شىرەم تۇقاندارچىلىقىمىزمۇ بار ئىدى .مەن ئالى مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان چاغلىرىمدا دەم ئېلىش كۈنلىرىمدە ئۇنىڭ ئۆيىگە بېرىپ ئائىلە ئىشلىرىغا ياردەملىشىپ بېرەتتىم .ئۇنىڭ ئايالىمۇ ئوڭلۇق ئايال بولۇپ ماڭا ئامراق ئىدى .قايسىبىر دەم ئېلىش كۈنلىرى ئۆيىگە بارالماي قالسام تېلفۇن قىلىپ تۇرغۇزمايتتى ،ھېيت ئايەملەردە ئۆزىگە بىر قۇر كىيىم سېتىۋالسا ماڭىمۇ بىرقۇر تەييارلاپ بېرەتتى .بەش يىللىق ئوقۇش داۋامىدا خۇددى بىر تۇققاننىڭ بالىلىرىدەك ئىجىل ئۈتۈپ كەلگەنىدۇق .ئوقۇش پۈتتۈرۈش دىپلومىنى ئالغان كۈنى كەچتە ئالدىن كىلىشىپ قويغىنىم بويىچە ئۇلارنىڭ ئۆيىگە ئاياق باستىم .ئەر – ئايال ئىككىسى مىنى ئىلگىركىگە ئوخشاشلا قىزغىن قارشى ئالدى ،ئىسىل تائاملار بىلەن كۈتىېۋالدى .ئوقۇشنى غەلبىلىك تاماملىغانلىقىمنى تەبرىكلەپ خېلى كەچكىچە ئەھۋاللاشتۇق .گەپ ئارلىقىدا سېستىرالىق كىنىشكىسىنى ئالالمىغانلىقىمنى ئېيتىۋىدىم ، ئۇ قىلچە ئىككىلەنمەستىن ، بۇ ئىشنىڭ ئانچە تەسكە چۈشمەيدىغانلىقىنى ،ئازراق پۇللا بولسا ھەل قىلىپ كەتكىلى بولىدىغانلىقىنى ئېيتتى .نەدە تۇرۇپ ، نەدە ئىشلەپ پۇل تېپىشىمنى بىلمەيتتىم .ئۇنىڭ ئايالى ماڭا ياردەم قىلىدىغانلىقىنى ، ئەتىلا بىر ئورۇن بىلەن ئۇشقۇشۇپ ئىش ئورنۇمنى ھەل قىلىدىغانلىقىنى ، خالىسام ئۆيىدە يېتىپ قوپساممۇ بولىدىغانلىقىنى سەمىمىيلىك بىلەن ئوتتۇرغا قويدى .مەن ئارتۇقچە ئىپادە بىلدۈرمىدۈم .ئىپادە بىلدۈرمىگىنىم ئەمەلىيەتتە ئۇلارنىڭ تەكلىپىگە قوشۇلغانلىقىم ، ئەمما خىجىللىق يۈزىسىدىن كۆڭلۈمدىكىنى ئوتتۇغا قۇيالمىغانلىقىمدىن ئىدى .ئەتىسىدىن باشلاپ ئۇلارنىڭ ئۆيىگە يېقىن بىر دورىخانىدا ۋاقىتلىق ئىشلىدىم .ياتاق ، تاماق ئۇلارنىڭ ئۆيىدە بولدى .ئۆي ئىشلىرىغا ئۆزەمنىڭ ئۆيىدەك كۈيىندىم .ئۇلارنىڭ بالىسى بولمىغاچقا بېرىش – كىلىشلىرىمۇ كۆپ ، چايلىرىمۇ جېق ئىدى .بەزى كۈنلىرى ھەتتا تۈن نىسبىدە قايتىپ كېلىشەتتى . پات – پاتلا جىدەللىشىپمۇ قالاتتى ئەلۋەتتە .بىر كۈنى كەچتە ئىشتىن چۈشۈپ ئۆيگە قايتىپ كىرسەم ، ئەر – ئايال قاتتىق ئۇرۇشقىلى تۇرۇپتۇ .گەپنىڭ ئۇرامىدىن جىدەلنىڭ مەنبىيى مەن ئىكەنلىكىمنى ، ئايالىنىڭ ئېرىنى مەندىن كۈندەشلىك قىلىپ جىدەل تېرىغانلىقىنى ئۇقتۇم .ئارقامغا ئۆرۈلدۈمدە ئۆزەمنى تالاغا ئاتتىم .شۇ چىققانچە قانچىلىك ۋاقىت ئايلىنىپ يۈرگىنىمنى بىلمەيمەن .بىر ۋاقىتتا يانفۇنۇم سايرىدى . تېلفۇننى ئۇ ئەر ئۇرغانىدى .تېلفۇندا ئۇ مىنىڭ نەدىلىكىمنى سورىدى .مەن سىرتتا ئايلىنىپ يبرىۋاتقانلىقىمنى ، مىنىڭدىن ئەنسىرمىسىمۇ بولىدىغانلىقىنى ، ئايالىغا ئوبدان قارىشىنى ئېيتتىم .بۇ مىنىڭ ئۇلارنىڭ ئۆيىدە تۇرىۋاتقىنىمغا ئىككى ئايچە بولغان ۋاقتىم ئىدى . مەن شۇ كۈنى كېچىسى بىر مېھمانخانىدا قۇنۇپ قالدىم . ئەتىسىلا ئۇلارنىڭ ئۆيىدىن خېلى يىراق بىر ئورۇندىكى خۇسىسى ئامبۇلاتۇرىيەدىن ئىش تاپتىم . شۇ ئەتراپتىن كونا بىر يۈرۈش ئۆينى ئىجارىگە ئېلىپ ئولتۇردۇم .ئۆي كونا بولسىمۇ ، ھەر ھالدا ئىشىلتىپ تۇرغۇدەك ئائىلە سايمانلىرى بار ئىدى .مۇھىمى كۆڭلۈم خاتىرجەم ، قورۇنۇپ ، تاتىرىپ يۈرۈشىمنىڭمۇ ئورنى يوق .كونىلارنىڭ :‹‹ئۆز ئۆيىمىزنىڭ خوشلىقى ، پۇت – قولۇمنىڭ بوشلىقى ›› دېگەن گىپىنىڭ تېگىگە شۇ چاغدىلا ھەقىقى يەتكەندەك بولدۇم . ...ئەس – يادىم كىنىشكىدا ئىدى .ئايدا ئالدىىغان نەچچە مىڭ يۈەن پۇلۇمنىڭ ئۆي ئىجارىسى بىلەن قورسىقىمدىن ئاشمايۋاتقانلىقىنى ئويلىسام شۇ ھامانلا يۇرتۇمغا كىتىشنى ئويلايتتىميۇ ، يەنە تۇرۇپ ئىككىلىنىپ قالاتتىم .ئانامنىڭ ھەر قېتىم ئۆيگە قايتقىنىمدا :‹‹قىزىم ، ئېلىشقا تىگىشلىك كىنىشكىنىڭ ھەممىسىنى ئېلىپ كەل ، ئاڭلىسام ، دوختۇر ، سېستىرالارنىڭ بىر كىنىشكىسى بولارمىش ،ئۇ بولمىسا ئىشقا ئورۇنلىشالمايدىكەن ، سەن قانداقلىكى قىلما كىنىشكىنى چوقۇم ئال ›› دېگەن سۆزلىرى قۇلاق تۈۋۈمدە جاراڭلاپ كىتەتتى .قايسى يۈزۈم بىلەن قايتىمەن ؟ ئانام مىنى مىڭ مۇشاقەتتە بېقىپ چوڭ قىلمىدىمۇ ،ئالى مەكتەپتە بەش يىل ئوقۇتۇپ بولغۇچە قانچىلىغان جەبرى – جاپالارنى تارتمىدى ،ئۇنىڭسىزمۇ مەن ئۇنىڭغا تالاي قېتىم :‹‹ خاتىرجەم بول ئانا ، ئېلىشقا تىگىشلىك كىنىشكىلەرنىڭ ھەممىسىنى تۇللۇق ئېلىپ كىلىمەن ›› دەپ ۋەدە قىلمىغانمىدىم ...ئالى مەكتەپتە :‹‹ياشىسۇن 60 نومۇر ›› دېگەن ئۇلۇق قۇرۇق شۇئارنى توۋلاپ يۈرۈپ ، نەچچە پەندە قايتتا ئىمتېھان بېرىپ پالاقلاپ يۈرگەنلىرىم ، ئوقۇتقۇچىلار ئالدىدا بويۇن قىسقانلىرىمنى ئويلىسام ئۆز – ئۆزەمچە كۈلگۈم كىلىدۇ .ئەسلى ئادەمنىڭ گۈزەللىكى چىراي بىلەن ئەمەس ،بىلىم –ئىقتىدار ، ئەخلاق – پەزىلەت بىلەن ئۆلچىلىنىدىكەن ئەمەسمۇ ،مەكتەپتە ئويناپ يۈرۈپ مىڭ تەسلىكتە دىپلومغا ئىرىشكىنىم بىلەن ، ئادەتتىكى بىر خىزمەت ئورنۇمدا تۈزۈكرەك ئىككى ئايمۇ ئىشلىيەلمىدىم .بىمارغا ئوكۇلنى خاتا سالغانلىقىم بىلەن ئىشتىن بوشۇتۇلدۇم .شۇ قېتىمقى ئىش ماڭا قاتتىق زەربە بولدى .ھېلىقى بىمارنىڭ تاتىرىپ كەتكەن چىرايى ، گەز باغلاپ كۆكەرگەن لەۋلىرى كۆز ئالدىمغا كەلسىلا قاتتىق قورقۇپ كىتىمەن .ھېلىمۇ ياخشى تېز تۇتۇش قىلغاچقا بىمار ھايات قالدى ، ناۋادا ئۇلۇپلا قالغان بولسا قايسى كۈننى كۆرگەن بولاتتىم ...شۇنىڭدىن ئېتىبارەن دوختۇرخانا ، دورىخانىلارغا يېقىن يۇلاشقا ماجالىم قالمىغانىدى . ئىشتىن توختىتىلغان كۈنۈم ئۇنىڭدىن يەنە تېلفۇن كەلدى .ئۇنىڭ ئالدىدىمۇ ئۇ پات – پات تېلفۇن قىلىپ ، ئورنۇمنى ئېيتىپ بېرىشمنى سورايتتى ،ئەمما مەن ئۇنىڭغا ئورنۇمنى ئېيتىپ بەرمىگەچكە بىز يۈزتۇرانە بولمىغان ، پەقەت تېلفۇندىلا كۆرۈشكەنىدۇق .تېلفۇندا ئۇ ئۆيىگە كېلىشىمنى ، ئەر – ئايال يۇلۇمغا قاراپ ئولتۇرغانلىقىنى ئېيتتى .مەن رەت قىلغان ئىدىم ،ئۇ ھېچ بولمىغاندا نەرسە – كېرەكلىرىمنى ئېلىۋېلىشىمنى تىلغا ئالدى .ئۆزىنىڭ نەرسىسىنى ئۆزى ئېلىۋېلىش ئەقىلگە مۇۋاپىق ئشىتە ؟! بىر بېسىپ ،ئىككى بېسىپ ئۇنىڭ ئۆيىگە ئاياق باستىم .ئەر – ئايال راستىنلا يولۇمغا قاراپ ئولتۇرغانىكەن . يەنە تېخى بىرقانچە تەخسە قورۇما تەييارلاپمۇ قويۇشۇپتۇ .بېشىمغا ئېغىر دەرد كەلگەن شۇ مىنۇتلاردا قىلىنغان بۇ غەمخورلۇقتىن راستىنلا تەسىرلەنگەنىدىم .شۇ چاغدا ئۆزەمنىڭ بەكلا يەڭگىللىك قىلغانلىقىمنى ھېس قىلىپ يەتتىم . ئۆيدىن ئۈن – تىنسىز چىقىپ كەتكەنلىكىمدىن ئەپۇ سورۇدۇم ...ئۇ كۈنىدىكى كەچلىك تاماق باشقىچىرەك ئىدى . جوزىغا بىر بوتۇلكا ئاق ھاراق بىلەن ئىككى بوتۇلكا قىزىل ھاراق كەلتۈرۈلگەن بولۇپ ، مىنىڭ ئالدىمغىمۇ رومكا كەلتۈرۈلگەنىدى .مەن ئىچىشنى رەت قىلسام ئۇلار بولدى قىلمىدى .ئۇنىڭ ئايالى بىلەن مەن قىزىل ھاراقنى ئوتلىدۇق .كەچتە ئۇنىڭ ئايالىنىڭ تەكلىپى بىلەن ئۇلارنىڭكىدە قۇنۇپ قالدىم .ئەمدى ئۇخلاي دەپ تۇرسام ئۇنىڭ ئايالى ئىككى ئىستاكان قەھۋەنى كۆتۈرۈپ كىردى .‹‹قەۋھە ئىسپىرىتنى كېسىدۇ ››دېدى ئۇ بىر ئىستاكان قەۋھەنى ماڭا سۇنۇپ تۇرۇپ .تۇزۇت قىلىپ ئولتۇرماستىن قەھۋەنى قولۇمغا ئېلىپلا ئىچىۋەتتىم .تۇمۇز ئايلىرى بولغاچ ئۆي ئىچى دىمىق ئىدى .قەھۋەنىڭ كۈچىدىنمۇ ياكى قىزىل ھاراقنىڭ كارامىتىدىنمۇ قوقاسقا قاقلىنىپ ئولتۇرغان كىشىدەك پۈتۈن بەدەنلىرىم يېلىنجاپ تۇراتتى .ئۇيان – بۇيان ئۆرۈلۈپ خېلى بىر مەزگىلگىچە كۆز يۇمالمىدىم .ئارىدىن قانچىلىك ۋاقىت ئۆتكىنى ماڭا قاراڭغۇ .بىرچاغدا ئويغۇنۇپ قارىسام ئانا تۇغۇلما يېتىپتىمەن .ئۆزەمنىڭ دەپسەندە قىلىنغانلىقىمنى ھېس قىلىغىنىمدا بۇقۇلداپ يىغلاپ كەتتىم ،ئۇلارغا بولغان نەپرىتىم تاشقىن بولۇپ ، كۈچۈم يەتسە بۇغۇپ ئۆلتۈرگۈدەك ھالەتكە كىلىپ كەتتىم .يېنىمدا ئۇنىڭ ئايالى ،ئايالنىڭ يېنىدا ئۇ ئىدى .بىخارامان ئۇخلاۋاتقان ئۇ نىجىسلارنى بىر يولىدىلا ھالاك قىلىشنى ــ چاناپ تاشلاشنى نىيەت قىلدىم .ئىچ كىيىملىرىمنى كىيىپ ئورنۇمدىن ئاستا سۇغۇرۇلدۇم ، ئاشخانا ئۆيگە چىقماق بولۇپ ئىشىكنى تارتىۋىدىم ئېچىلمىدى .شۇ ئەسنادا ئايالنىڭ ئاۋازى ئاڭلاندى : ــ سىرتقا چىقماقچىمىدىڭىز ؟ داۋامى بار......

قەھرىمان تۆمۈر · ۋاقتى: 2015-11-10 11:19:05


	ئالۋاستقىغا يۇلۇقۇپ قالغاندەك بىر ھېياتتا ئىدىم . بەدەنلىرىم سوغاق تەرلەپ، تىترەپ كەتتىم .پۇت – قۇلۇم ھەركەتتىن توختاپ قالغاندەك قولايسىز ھەم جانسىزلاشتى .ئۇنىڭ ئالدىغا يۈگۈرۈپ بېرىپ كارىگىدىن سىقماقچى بولۇپ ، نەچچە قەدەم ماڭماستىنلا ئونۇمدا ئولتۇرۇپ قالدىم .‹‹ئاھ ! تەڭرىم ، بىز ئاياللار شۇنچە ئاجىزمۇ ؟ مەن زادى نېمە گۇناھ ئۆتكۈزگەن بولغۇيتۇم ...››. بار كۈچۈمنى يىغىپ ئايالغا ئېتىلدىم .ئۇنىڭ چاچلىرىنى قاماللاپ تۇرىشىم ، كۈچلۈك بىر قول بىلىكىمنى قاتتىق قاماللىدى .تىنىمدە كۈچ قالمىغاندەك قىلاتتى .ئەمدى بارلىق ھەسرىتىمنى يىغىغا زورلىماقتىن ئۆزگە چارە يوق ئىدى .يىغلىدىم ، چاچلىرىمنى يۇلۇپ ،ئۆز – ئۆزەمنى تەستەكلىدىم . ــ قاراڭ سىڭلىم ،ــ دېدى ئۇ ئايال بىرھازا ۋاقىتتىن كېيىن ، ئىرى بىلەن نېمىلەرنىدۇر كۇسۇرلۇشۇپ بولۇپ ،ــ بىزنى توغرا چۈشىنىڭ .سىزمۇ بىلىسىز خۇدا بىزگە ئەر – ئاياللىق مېھرى – مۇھابەتنى ئاتا قىلغىنى بىلەن پەرزەنت ئاتا قىلمىدى ،توي قىلغىنىمىزغا سەككىز يىل بولغان بولسىمۇ بالا يۈزى كۆرمىدۇق ، شۇڭا ،ئاكىڭىز بىلەن مەسلىھەتلىشىپ سىزدىن بىر بالىلىق بولۇشنى تايىن تاپقان ئىدۇق .مەقسىتىمىزنى سىزگە ئۇچۇق يۇرىتۇشقا يۈزىمىز چىدىمىغاچ ،بۇ يولنى تاللىدۇق ... قەھۋەگە ئۇيقۇ دورىسى ئارىلاشتۇردۇق .ئاللاھ نىسىپ قىلسا ئاكىڭىزدىن قورساق كۆتۈرسىڭىزكەن دېگەن ئۈمۈدتىمەن .سىز بالىنى ئۈچ ئايلىق قىلىپ بەرسىڭىزلا قالدى ئىشلارنى ئۆزىمىز ئوڭشاپ كىتىمىز . بالىڭىزنى مانا مەن بىر قوللۇق بېقىپ چوڭ قىلىمەن . بۇنىڭ بەدىلىگە سىزنىڭ سېستىرالىق كىنىشكىڭىزنى ھەل قىلىش بىلەن بىرگە يەنە روھىي ئازاب تۆلىمى ۋە كۈتۈنۈش ھەققىڭىز ئۈچۈن ئەللىك مىڭ يۈەن بەرمەكچى . شۇنداق بولغاندا سىزگىمۇ ، بىزگىمۇ ياخشى ...ئۇنىڭ گېپى قولۇقۇمغا مۇش بىلەن ئۇرغاندەك ئاڭلىناتتى ، ئاخىرقى گەپلىرى قۇلۇقۇمغا كىرمەيتتى ... ئادەم قېلىپىدىن چىققان بۇ ھايۋانلارغا قانچىلىك نەپرەتلىنەي ،ئۆچمەنلىك قىلاي ، قىساسىمنى ئېلىشقا يەنىلا ئاجىز ئىدىم .يۈزۈمنى ئالقاندىغىنىمچە يىغلايتتىم ، نالە قىلاتتىم . ــ مانا بۇ 50 مىڭ يۈەن ،ــ دېدى ئۇ ئەر بىر سومكىنى ئالدىمغا قۇيۇپ ،ــ بىزنى تۇغرا چۈشىنىڭ . يەنە كىلىپ بۇ ئىشنى ئۈچىمىزدىن باشقا ھېچكىم ئۇقمايدۇ . سىز بۈگۈندىن باشلاپ بۇ ئۆيدە تۇرسىڭىز بولىدۇ ، سىڭلىم . شۇ تاپ ئۇنى قىيما – چىيما قىلىۋەتسەممۇ دەردىم چىقمايتتى .سومكىنى كاللىسىغا ئېتىپ ئىچىمدىكى ھەسرىتىمنى تۆكۈۋالماقچى : ئىنسانىي قەدىر – قىممەتنى پۇل بىلەن ئۆلچىمەكچى بولغانلارنىڭ تولىمۇ چاكىنا كىشىلەردىن ئىكەنلىكىنى ،ئىنساندا ئادىمىيلىك بولمىسا ھايۋاندىنمۇ بەتتەرلىشىپ كېتىدىغانلىقىنى ، ئۇلارنىڭ قىلمىشلىرىنىڭ قانۇنغا ، ئىنسانىي ئەخلاققا يات بولۇپ ، بۇ ئىشنى ئاڭلىغان ھەرقانداق كىشىنىڭ ئۇلارغا لەنەتلەر ياغدۇردىغانلىقىنى ، ماڭا ئۆمۈرلۈك زىيانكەشلىك قىلغانلىقىنى ، جۈملىدىن ، مۇشۇنداق خورلۇنۇپ تۇرۇپمۇ دېگىنىگە كۆنۈشۈمنىڭ ئۆز قەدىر – قىممىتىمنى يوقاتقانلىق بولىدىغانلىقىنى ، ئۇلارنىڭ ئۇخلىماي خام – خىيال قىلغانلىقىنى ، قانۇن ئورۇنلىرىغا بۇ ئىشنى مەلۇم قىلىپ ئۇ ئىپلاسلارنى قانۇننىڭ جازاسىغا تارتىدىغانلىقىمنى بىر – بىرلەپ يۇرۇتۇپ قويۇشنى ئويلۇدۇم ، ئەمما دېمەكچى بولغانلىرىمنىى ھەرقانچە قىلىپمۇ ئىچىمدىن چىقىرالمىدىم .قىسقىسى ، ئۇ پەسكەشلەرگە ئېغىز ئېچىشىمنىڭ بىھۇدە ئىكەنلىكىنى تۇنۇپ يەتكەن ، ھەممە گەپنى ۋاقتى – سائىتى كەلگەندە ئوتتۇرغا قويۇشنى تايىن تاپقانىدىم ...ئۆيدىن چىقماق بولىۋىدىم ئۇلار يول قويمىدى . ئىشىكنى زادىلا ئاچقىلى ئۇنمىدى . بىز توپتوغرا بىر كۈن مۇنازىرلەشتۇق .مەن چىداپ بولالماي ، ئۆزەمنى قانۇن ئورۇنلىرىغا مەلۇم قىلىدىغانلىقىمنى ئېيتتىم .كىملەرگىدۇر تېلفۇن قىلماقچى بولدۇم،ئەمما تېلفۇنۇمنى تاپالمىدىم .نېمانداق ئەتراپلىق پىلانلانغان سۇيقەست ھە ؟! ئۇلار بۇ ئىشلارنى ئالدىن پىلانلىغاندەك قىلاتتى . گەپ – سۆزىنىڭ ئۇرامىغا باقسام ، يەنە ھەدىمدىن ئېشىپ دېگىنىگە كۆنمىسەم بۇ ئۆيدىن مەڭگۈ چىقىپ كېتەلمەيدىغانلىقىم ئېنىق ئىدى ...ھاياتىمنى بۇنداقلا ئاخىرلاشتۇرۇشقا ئاجىز ئىدىم .يەنە جىدەل قىلسام تەنلىرىم پارە – پارە بولىشى تۇرغان گەپ .ئۆز مەنپئەتى ئۈچۈن بىر كىشىنىڭ ۋىجدانى ، كىشلىك ھوقوقى ، ئەخلاق مىزانى بىلەن ئوينۇشۇپ ، ئىنسانغا يات رەزىل قىلمىشلارنى سادىر قىلىشتىن باش تارتمىغان بىراۋنىڭ جىنايەت يولىدىن باش تارتىپ كېتىشى مۇمكىنمۇ ؟ ئۇلارنىڭ مىنى بۇغۇپلا ئولتۈرۋېتىشكە تامامەن قۇدرىتى يىتەتتى ... يەنىلا پۇرسەت كۈتۈش كېرەك، دەپ ئويلۇدۇم .مەقسىدىمگە يېتىش ئۈچۈن ھايات قېلىشىم ، ھايات قېلىش ئۈچۈن تاماق يىيىشىم كېرەك ئىدى . ئىككى كۈنچە گېلىمدىن ھېچنېمە ئۆتمىدى . ئەر – ئايال ئىككىسىنىڭ يالۋۇرۇشلىرى ، بەزلەشلىرى ، بولۇپمۇ ئۇ ئايالنىڭ ئاللاھنى شىپى كەلتۈرۈپ ئۈن سېلىپ يىغلاشلىرى ئارقىسىدا يەنىلا نورمال تۇرمۇشۇمغا قايتىپ كېلىشكە مەجبۇر بولغانىدىم .پەرزەنت ئۇتىدا پۇچلىنىدىغانلارنىڭمۇ ئۆزىگە تۇشلۇق ھەسرىتى بولسا كېرەك ، ئۇنىڭ يىغىسى كىشىنىڭ يۈرىكىنى لەختە قىلغۇدەك دەرىجىدە مۇڭلۇق ئىدى ... كۈنلەر شۇ تەرىقىدە ئۆتتى .ۋاقىتنىڭ ئۈتىشى بىلەن كۆڭۈل خەستىلىكىمدىكى ئازاب ئوتلىرى پەيدىنپەي پەسەيگەندەك قىلاتتى .شۇ ئىش بولۇپ ، توپتوغرا قىرىق ئۈچ كۈن بولغاندا ئۆزەمدە غەيرىي ئالامەتلەرنىڭ بولىۋاتقانلىقىنى ھېس قىلغاندەك قىلدىم .ئەمدى قانداق قىلىمەن ؟ ئاشۇ قاباھەتنىڭ يالدامىسى بولغان بۇ جاننى يۇرۇق دۇنياغا ئاپىرىدە قىلىشىم كېرەكمۇ ؟ بىر يولىدىلا بىر تەرەپ قىلسامچۇ ؟زىدىيەتلىك خىيال بىلەن تولغۇناتتىم .كاللامغا كەچكەن بىر ئەقىل بىلەن ئۇنىڭ ئايالىغا ئاخىرى ئېغىز ئاچتىم . ــ ھەدە دوختۇرغا بېرىپ تەكشۈرتۈپ باقساممىكىن ،ــ دېدىم بىر كۈنى ئەتىگەنلىكى رايىشلىق بىلەن . نەچچە ئون كۈندىن بۇيانقى ئىپادەمدىن ماڭا بولغان ئىشەنچىسى ئاشقان بولسا كېرەك ، ئۇمۇ تەلىپىمگە ماقۇل بولدى .خىزمەتكە چىقىپلا قايتىپ كىرىپ ، دوختۇرخانىغا بىرگە بارىدىغانلىقىنى ئېيتتى .ئەمدى قانداق قىلىمەن ؟ ئۇ بىرگە بارسا بالىنى ئالدۇرۋىتەلەيتىممۇ ؟ ...ئۇلار ئىشقا چىقىپ كەتتى . ياتاق ئۆينىڭ بىر بۇلىڭىغا تىقىلغىنىمچە يەنە خىيالغا پاتقانىدىم . بىر چاغدا چۆگۈننىڭ گىژىلدىغان ئاۋازى ئاڭلاندى . ئۇ ئايالنىڭ ئىشىكتىن چىقىش ئالدىدا ئاشخانا ئۆيگە چاي قويۇپ قويغانلىقىنى ، ئەسكەرتكەنلىكى يادىمغا كەچتى . ئاشخانا ئۆيگە چىقىۋېتىپ تاماق شىرەسى ئۈستىدىكى بىر توپ ئاچقۇچقا كۆزۈم چۈشتى . ئاچقۇچنى ئالدىمدە ئالدىراپ – تىنەپ ئىشىككە سالدىم .‹‹تاراققىدە ›› قىلغان ئاۋاز بىلەن يۈرۈگۈم قېپىدىن چىقىپ كەتكەندەك ئەندىكىپ كەتتىم .ئىشىك راستىنلا ئېچىلغانىدى .ئالدى – كەينىمگە قارىماي يۈگۈرۈپ دېگۈدەك ئىشىكتىن چىقتىم .نەچچە يەردە ماشىنا ئالمىشىپ مىچۈەنگە كەلدىم . ئاۋال ھامىلىنى ئالدۇردۇم ، ئاندىن بىر خۇيزۇ ئاشپۇزۇلغا كىرىپ ئىش ئۇشقاشتىم ...كېيىنچە بۇ دوستلۇرۇم بىلەن تۇنۇشتۇم ۋە مانا بۇ ئىنشى تىرىكچىلىك يولى قىلىپ تاللىۋالدىم . قىز گېپىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ قاتتىق كۈلۈپ كەتتى .ئۇنىڭ تۇرقىغا قاراپ نېرۋىسىنىڭ نورماللىقىدىن گۇمان قىلىپمۇ قالدىم .چايخانىدىن شۇ ھامانلا چىقىپ كەتمەكمۇ بولدۇميۇ ، يەنە كۆڭلۈمنىڭ بىر يەرلىرىدە تۈگۈش بولۇپ تۇرغان گۇمانىي قاراشلىرىمنى سوراپ باقماق بولۇپ نىيىتىمدىن ياندىم . شۇ چاغدا كاللامدا ئەكىس ئەتكىنى ، ئۇلار بەرگەن 50 مىڭ يۈەن پۇل بىلەن ئاشخانا ئۆيدىكى گاز ئىدى . ئۇ پۇلنى ئالدىمۇ – يوق ؟ شۇ چاغدا گازنى ئىتىۋەتمەي چىقىپ كەتكەن بولسا كېيىنكى ئىشلار قانداق بولدى ،ئۇنىڭ كېيىنكى ئىشلاردىن خەۋىرى بارمۇ – يوق ؟... مانا بۇلار ماڭا قاراڭغۇ بولغان ھەم مەن بىلىشكە ئىنتىلىپ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر ئىدى .ئۇ كۈلكىدىن ئۆزىنى توختۇتۇپ رومكىسىنى پىۋا بىلەن لىقلىغان ، توختىماي ئىچىۋاتقانىدى .نەچچە مىنۇتلۇق سۈكۈتتىن كېيىن ، ئارىدىكى جىمجىتلىقىنى بۇزۇپ ئۇنىڭدىن يەنە سورۇدۇم . ــ شۇنداق قىلىپ 50 مىڭ يۈەننى ئالدىڭىزمۇ ؟ ــ ياق ، ــ دېدى ئۇ شىرەگە جەينەكدىگىنىچە قوش قوللاپ تۇتىۋالغان رومكىغا سىنچىلاپ قاراپ ،ــ قارىغاندا سىز ئۇنىڭدىن كېيىنكى ئىشلارغا قىزىقسىنىۋاتىسىز شۇنداقمۇ ؟ ــ ھەئە ،ھۇجرا ئۆيدىن چىققاندا گاز ئۇچۇق ئىدى .تاماق ئۈستىلىدە ئاچقۇچنى كۆردىڭىز .ئۆيدىن چىقىشتىن بۇرۇن نەرسە – كېرەكلىرىڭىزنى ئېلىپ ، گازنى ئېتىۋەتتكەنمۇ – يوق ، ئۇنداق بولمىغاندا كىيىنكى ئشىلار قانداق بولدى ؟ قىز سەل تۇرۇپ داۋام قىلدى : ــ دۇنيادا ئېتى – سورىقى يوق ئىش بولمىسا كېرەك ، ئۇلارمۇ تىگىشلىك جازاسىنى تارتتى .قانداق بولدى دىمەمسىز ؟ مەن ئۆيدىن چىققاندا ھېچنىمىگە قارىمىدىم .ئۇلارنىڭ كىرىپ قېلىشىدىن قورقۇپ ئىشىك ئېچىلىشى بىلەنلا ئۆزەمنى سىرتقا ئاتتىم . ئاھالىلار رايۇنىنىڭ يان تەرىپىدىكى تار يولدىن ئۈتۈپ ، چوڭ يولغا چىقىتم ،تەلىيمگە ئالدىمدىلا بىر تاكسى توختىدى . تاكسىغا ئولتۇردۇم . دەسلەپ ئاپتۇنۇم رايۇنلۇق ئاياللار بىرلەشمىسىنىڭ ئالدىدا ماشىنىدىن چۈشتۈم ، ئەھۋالىمنى ئاياللار بىرلەشمىسىدىكىلەرگە ئېيتماق بولدۇميۇ ، يەنە يالتايدىم .ئەرزىمنىڭ قولدىن قولغا ئۈتۈپ ۋاقتىنىڭ ئۇزۇراپ كېتىشىدىن ئەنسىردىم .يەنە ماشنىغا ئولتۇرۇپ رايۇنلۇق جامائەت خەۋىپسىزلىك ئىدارىسىنىڭ ئالدىغا باردىم ، يەنە كەينىمگە ياندىم .قانۇن ئورۇنلىرى بۇ ئىشىمنى ئۆيۈمدىكىلەرگە ئېيتماي قالسۇنمۇ ؟ ئانامنىڭ بەرداشلىق بېرەلمەسلىكىدىن ئەنسىرىدىم .ئاخىرقى تاللىشىم يەنىلا مىچۈەن بولدى .مىچۈەن ئۈرۈمچىگە نىسبەتەن چەت بولۇپ ، ئۇلارنىڭ مىنى ئىزدەپ تېپىۋېلىشى مۇمكىن ئەمەس ئىدى .ئارىدىن يېرىم يىل ئۆتكەندە بۇ دوستلىرىم بىلەن تۇنۇشۇپ ئۈرۈمچىگە چىقىپ كەلدىم .بىركۈنى مۇشۇ چايخانىنىڭ ئالدىدا ئۇ ئەر بىلەن دوقۇرشۇپ قالدىم . شۇ چاغدا ئۇ ماڭا ، شۇ كۈنى ئۆيىگە ئوت كەتكەنلىكىنى ، ئۆي بىسات ، سەرەمجانلىرىنىڭ كۈلگە ئايلانغانلىقىنى ئېيتتى .‹‹بىردە بىر بوپتۇ ›› دېدىم مەن ئۇنىڭغا . مەن يەنە ئۇنىڭغا :كونىلارنىڭ : ‹‹ كىشىگە قىلساڭ ئۆزەڭگە ›› دېگىنىنى ئاڭلىمىغانمۇ ، ئەمما ئۇ ئاپەتنى مەن كەلتۈرۈپ چىقمىدىم ، دېدىم .مەن يەنە ئۇنىڭغا :‹‹ ئوت كەتكەنلىك بىلەن مىنىڭ ئىشىمنى تەڭلەشتى دېگىلى بولمايدۇ ، قالدى قىساس تېخى ئالدىمىزدا ››دېدىم ،ئۇ لام – جىم دېيەلمەي تۇرغان ئورنىدا قاققان قوزۇقتەك تۇرۇپ قالدى . مۇزىكا توختىشى بىلەن سۆھبىتىمىز يەنە ئۈزۈلدى .بۇ ھال ئىلگىرىمۇ نەچچە قېتىم تەكرارلانغان بولۇپ ، مۇزىكا باشلىنىپ قالغانلار ئۇسۇلغا چۈشىشى بىلەن سۆھبىتىمىزنى يەنە ئەسلىگە كەلتۈرۋالغان ئىدۇق ، ئەمما بۇ قېتىم ئۇنىڭ ئەكسىچە بولدى .ئۇ قىز ئىچىدىكى ھەممىنى تۈكۈپ بولغاندەك ، كۆڭۈل ھەسرىتى بوشاپ قالغاندەك ،غەم – غۇسسىز ، سۆزسىز ھالدا پىۋىغا ئىشتىراك قىلىپ ئولتۇرىۋەردى . ئاخىرى ئۆزەم ئېغىز ئېچىپ ، ئۇنىڭغا بۇندىن كېيىنكى ھاياتلىق يولى ، تۇرمۇشقا بولغان كۆزقاراش ھەققىدە بىرتالاي گەپلەرنى قىلدىم ، كۆزقاراشلىرىمنى ئوتتۇرغا قويۇپ ئۆتتۈم .دېگەنلىرىم ئۇنىڭ زەينىگە ئېلىندىمۇ – يوق بۇنىسى ماڭا قاراڭغۇ ... ئىنسانىيەتنىڭ ھاياتلىق پائالىيىتىدە سەۋەپسىز ھېچقانداق بىر ئىش بولمىغىنىدەك ، بۇ قىزنىڭمۇ ھەربىر ئىشلىرىنىڭ ئۆزىگە يارىشا ئالاھىدە سەۋەبلىرى بار ئىدى . راست – يالغانلىقىنى ئايرىپ بولالماس كەچمىشلىرى تەسىرلىك بولۇپ ، ئادەمنىڭ ئىچىنى سىرىيتتى ، ئۇنىڭ كەچمىشلىرىنى ئاڭلىغان ھەرقانداق كىشىنىڭ غەزەپ –نەپرىتى ئۇچقۇن بۇلاتتى –يۇ ،ئەمما مەزكۇرنىڭ بۇنداق تۇيۇق يولغا كىرىپ قېلىشىنىڭ سەۋەبلىرىنى پۈتۈنلەي باشقىلارغا يۈكلەپ قويۇش بىلەن قانائەتلىنىپ ئۇنىڭغا ھېسداشلىق قىلىشنىڭ بىرتەرەپلىمىلىك ئىكەنلىكىنىمۇ تۇنۇپ يىتەتتى .شۇنداق ، ئىنسانىيەت ھاياتلىق ئالىمىدە ھەربىر ئىنسان ئۆز تۇرمۇش ھەلەكچىلىكىدە ئوخشاش بولمىغان قىسمەتلەرگە دۇچار بولۇپ ، قىسمەتلەر قاينمىدا تىنىمسىز چۆگىلەيدۇ ، يەتمەكچى بولغان نىشانىنى چۆرۈدەپ تىنىمسىز ھەركەتلىنىدۇ ، ئىزدىنىدۇ ،بىراق ئىزدىنىش يوللىرىنىڭ دەرىجىسى ، چەك – چىگىرىسى ئوخشاش بولمايدۇ ، ئەنە شۇ سەۋەب ئۇلارنىڭ ئېرىشكەن ۋە يوقاتقانلىرىنىڭ دەرىجىسىمۇ ھامان پەرىقلىقتۇر .مەيلى نېمىلا بولمىسۇن ، يىغىپ ئېيتقاندا ،ئەقلىي كامىلىي ئىنسان ئۈچۈن ھەرقانداق ئارزۇ – ئارمانلار يولىدا ئۆز ئىپپىتىنى ، ئىززەت -ھۆرمىتى ، دىيانىتىنى يوقۇتۇشتىن ئارتۇق بەدەل تۆلەش ئەسلا مەۋجۇت بولمايدۇ.بۇنى بىز بەدەل تۆلەش دېگەندىن كۆرە ، پاجىئە ، ئەخمىقانىلىق دېگىنىمىز تۈزۈكتۈر... ــ ئەمدى مەن قايتاي ، ــ دېدى ئۇ ئەڭ ئاخىرقى بىر ئىستاكان پىۋىنى بىر يولىدىلا كۆتۈرۋېتىپ . ــ ماقۇل ،ــ دېدىم مەن . مىنىڭ ئۇنىڭغا يول قۇيۇشۇم ، ئۇ مۇنداقلا دەپ قويدى ،ھەمرالىرىغا قارىمايلا چىقىپ كېتەلمەيدۇ ، دېگەن ئوينىڭ تۈرتكىسىدىن ئىدى ، ئەمما ئۇ ئويلىغىنىمنىڭ ئەكسىچە ،ئورنىدىن تۇرغىنىچە ئۈن – تۈنسىز ھالدا سىرتقا قاراپ يول ئالدى . ــ خوش ،ـ- دېدىم مەن قايتىلاپ . ــ خوش ، ئامان بولغايسىز . ــ يۇرتىڭىزغا تېزراق قايتىشىڭىزغا تىلەكداشمەن ، دېگەنلىرىمنى ئۇنتۇلۇپ قالماڭ ،ــ دېدىم مەن . ــ نەسىھەتلىرىڭىزنى مەڭگۈ ئېسىمدە ساقلايمەن ،ــ قىز كېتىۋېتىپ داۋام قىلدى ،ــ ھەممە ئەركەكلەر سىزدەك ئويلىيالىغان بولسا ياخشى بۇلاتتى ، ئاللا خالىسا پات يېقىندا يۇرتۇمغا قايتىپ كېتىمەن ، ئامان بولۇڭ ،خوش ... قىز كەتتى ،ئەمما ئۇنىڭ چوڭقۇر غەمگە پاتقان ،مىسكىنلىك ھۈكۈم سۈرگەن ئويچان كۆزلىرى ،ئاشۇ كۆزلىرىنىڭ چوڭقۇر قاتلاملىرىغا سىڭىپ كەتكەن ئەيمىنىش ،خىجىللىق ئالامەتلىرى ، مەسۇمە چىرايى كۆز قارىچۇقۇمغا ئويۇپ قالغاندەك قىلاتتى ... غۇلجا سەپىرىدىكى گۈزەل ئەسلىمىلەر قەلبىمنى ئاۋۇندۇرۇپ ، بۇندىن كېيىنكى ھايات مۇساپەمگە يېڭى بىر مەنا قوشقان بولسا ، ئاشۇ پىنھان كېچىدىكى غەلىتە كۆرۈنۈشلەر ،كۆڭۈلسىز ئەسلىمىلەر كۆڭلۈمنى غەش قىلغان ئىدى . قەلىب نىگاتىۋىمنىڭ ئەڭ چوڭقۇر قاتلىمىدا يەنىلا شۇ قىزنىڭ ــ يۇرتىغا قايتالمىغان ئازغۇن قىزنىڭ خىرە سىيماسى،خىيال بەتلىرىمدە بولسا :‹‹ ئۇ يۇرتىغا راستىنلا قايتىپ كېتەرمۇ ؟!›› دېگەنلەر ئىدى . 2011 -يىلى ئىيۇل ئاقسۇ . تامام بۇ يازمىنى ئاخىرىدا قەھرىمان تۆمۈر تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2015-11-10 11:24

ق.ت.تەۋەككۈل :زىيارەت ۋەرىيازەت

باھا سۆز

باھا سۆز