ياسىنجان توخنىياز توغراق: شېرىن چۈش

سىزگىمۇ رەخمەت ياسىنجان، بالىلار ئۈچۈن مۇشۇنداق يېزىپ تۇردۇم.

ياسىنجان توخنىياز توغراق



                                                                                                                             
بىزنىڭ گۈزەل سەھرادا،
قايناق ئەمگەك ساداسى.
ساغلام بولغاچ مۇھىتى،
تەنگە داۋا ھاۋاسى.
                                       بىزنىڭ گۈزەل سەھرادا،
                                       ياڭرار ئۇسۇل شۇخ ساما.
                                       خەندان ئۇرۇپ قۇشلارمۇ،
                                    باشلىۋەتتى كۈي ناۋا.
بىزنىڭ گۈزەل سەھرادا،
گۈللەر نازلىق بېقىشار.
ئېرىقلاردا شوقلۇنۇپ،
زۇمرەت سۇلار ئېقىشار.
                                       بىزنىڭ گۈزەل سەھرادا،
                                       كۆڭۈل خوشال يايرايدۇ.
                                       بۈك-باراقسان باغلاردا،
                                          بۇلبۇل، كاككۇك سايرايدۇ.
بىزنىڭ گۈزەل سەھرادا،
گۈل چېچەكلەر ئېچىلغان.
زەر قۇياشنىڭ نۇرلىرى،
كەڭ زېمىنغا چېچىلغان.


بىزنىڭ گۈزەل سەھرادا،
قىز-ئوغۇللار تاۋلانغان.
چىن يۈرەكتىن رىشتىسى،
ئەل-ۋەتەنگە باغلانغان.
                                             بىزنىڭ گۈزەل سەھرادا،
                                            بەخت قۇچاق ئاچىدۇ.
                                             دېھقان تاغا تەر تۆكۈپ،
                                            يەرگە ئۇرۇق چاچىدۇ.
بىزنىڭ گۈزەل سەھرادا،
يېڭى يېزا قۇرۇلدى.
مول ھۇسۇللۇق بۇغداي، شال،
كومبايىندا ئۇرۇلدى.

يۇلتۇز مىنى چىللىدى

ياسىنجان توخنىياز توغراق

يۇلتۇز مىنى چىللىدى،
ئىللىق قوينىغا.
ئاداش بولدۇم ئېسىلىپ،
ئۇنىڭ بوينىغا.

بىز ئىككىمىز ئايلاندۇق،
ئالەمنى كېزىپ.
ئۇنىڭ ئىللىق نۇرىدا،
كەتمىدۇق ئېزىپ.
خوشال بولدۇم يۇلتۇزلۇق،
ئالەمنى سىزىپ.

توقۇمچى قىز ئۆگەتتى،
توقۇم توقۇشنى.
بۇنىڭ ئۈچۈن تىرىشىپ،
ياخشى ئوقۇشنى.

چۈمۈچ يۇلتۇز ئوخشاركەن،
راسىن چۈمۈچكە.
پارىقىرىقى ئون ھەسسە،
ئوخشار كۈمۈشكە.

قىزىق چۆچەك باشلىدى،
پادىچى يىگىت.
ئاخىرلاشتى بىر چاغدا،
قويۇلۇپ چىكىت.

دوستلۇق رىشتى باغلاندى،
كەتمەيمىز تېزىپ.
ئىلھام بىلەن خوشلاشتۇق.
نەزمىلەر يېزىپ.

سان قوشىقى
ياسىنجان توخنىياز توغراق

نۆلدۇر بىر بودەك،
چۆرگىلەر پىر-پىر.
بىر بولسا ئاۋاق،
توڭلايدۇ دىر-دىر.
ئىككىدۇر ئىلمەك،
دەيمىز تېزراق كىر.
ئۈچتۇر كىر قۇلاق،
ئاۋازى خىر-خىر.
تۆت بولسا چوققا،
يۈگۈردۇق بىر-بىر.
بەش بولسا راۋاپ،
ئاۋازى تىڭگىر.
ئالتىدۇر ئالما،
دەيمىز گالغا كىر.
يەتتىدۇر بايراق،
شاماللاردا جىر.
سەككىزدۇر جۈپ كۆز،
ياشلىرى مىر-مىر.
توققۇز نازۇك شار،
قول تەگسە چىر-چىر
بىرىكسە سانلار
تۈگىمەس ئاخىر.

بىلىم- كۈچ
ياسىنجان توختىنىياز توغراق

بىلىم –كۈچ، تىرىشقان ئۇنىڭدا ئۇزار،
بىلىملىك بىلىمىسىز قولىدا تۇزار.
بىلىمسىز كىشىلەر دائىم ئىش بۇزار،
نادانلىق ئىقبالغا توزاقلار قۇرار.
                               بىلىم –كۈچ، ئۇ گويا ئىنسانغا قانات،
                           بىلىمنىڭ كۈچىدە قاينايدۇ ھايات.
                            بىلىمسىز ھەر قاچان ئۆزگىلەرگە خار،
                             ئاچ- زېرىن، خارلىقتا چىكىدۇ پەرياد.
بىلىم –كۈچ، ئەستە سەن ساقلا ھەر زامان،
ئۇ سېنى قوغدايدۇ مۈشكۈلدىن ئامان.
مەرىپەت بېغىدىن ئۇچقان قۇشلارمۇ،
قىلىدۇ ئەمەسمۇ چۆلنى گۈلبوستان.
                              بىلىم –كۈچ، ئىنسانغا بىرەر كۈچ مادار،
                            بىلىمنى دوست تۇتقان قۇدىرەت تاپار.
                           ياتلاشسا ئىنسانلار بىلىم ھېكمەتتىن،
                         نادانلىق ئىنساننى قىلار خارۇ- زار

گۈزەل تاغلاق
(شېئىر)
ياسىنجان توخنىياز توغراق


گۈزەل تاغلاق، سۈيۈڭ ئەلۋەك، خەلقىڭ مېھماندوست،
گۈزەللەكتە تەڭدىشى يوق نوشقا يايلىقى.
قېتىق-قىمىز، ئىللىق ھاۋا تەنگە شىپادۇر،
يېشىل قارغاي، چىتىن-تاللار باھار شادلىقى.

تۇمۇر چوقا، تېرەڭ دەريا، تەبئى بايلىقلار،
بارچە ئەلنىڭ خوشاللىقى پەلەكتىن ئاشقان.
ئوتتۇز يىللىق ئىللىق باغرى مەن ئۈچۈن جەننەت،
تەربىيىلىدى بىر ھەۋەسكار ئىلھامى تاشقان.

كۆمۈر، نېفىت،تەبىئى گازلار، ئىسىق سۇلىرى،
سانائەتنىڭ، ھاياتلىقنىڭ ئىلمىي ئاساسى.
ئېچىلماقتا يەنە سىرلار، تىلسىماتلىرى
ھەر بىر گىيا، ھەر بىر جانلىق بايلىق سىماسى.

پىنگىۋىن
(شېئىر)
ياسىنجان توخنىياز توغراق


مۇز ئوكىيان دەيدۇ كىشىلەر،
ھەم ئىسىمى جەنۇبىي قۇتۇپ.
پىنگىۋىنلار ياشار خىرامان،
بۇ ئورۇندىن ماكانلار تۇتۇپ.


پىنگىۋىنلار ئۈزگۈچى قۇشتۇر،
ئۇزۇقلىقى ئاساسلىق بېلىق.
بەدىنىدە قاتمۇ-قات پەيلەر،
بىر-بىرىگە سالمايدۇ سېلىق.


پەيلىرىدە تەڭگىچە ھالەت،
كېرەلمەيدۇ دېڭىزنىڭ سۈيى.
دۇنيادىكى ئەڭ سوغاق جايلار،
بولغان ئۇنىڭ ماكانلىق ئۆيى.

بەكمۇ ناچار بولغان شۇ مۇھىت،
پىنگىۋىننى ئەگدۈرمەيدۇ باش.
كۆزى ئۆتكۈر ھەركىتى چاققان،
توسالمايدۇ يولنى خادا تاش.

تېرىسىدە بولغاچقا لىق ماي،
ئۆتەلمەيدۇ سوغاق تېنىدىن.
ئۈركىمەيدۇ سەپلەر تۈزۈشۈپ،
ئادەملەرمۇ ئۆتسە يېنىدىن.

ئوماق قۇزىچاق
(بالىلار شېئىرى)
ي.ت.توغراق



ئوماق قۇزىچاق ،
سەكرەيدۇ تاق-تاق.
ئوينايلى دېسەم،
باش چايقاپ ياق-ياق.


ئوماق قۇزىچاق ،
سەكرەيدۇ تاق-تاق.
قوغلاپ قويغانغا،
قاچىدۇ ئاخماق.


ئوماق قۇزىچاق ،
سەكرەيدۇ تاق-تاق،
دائىم ھەركەتچان،
تەنلىرى ساپ-ساق.


ئوماق قۇزىچاق ،
سەكرەيدۇ تاق-تاق.
گاھى ئەركىلەپ،
قىلىدۇ چاق-چاق

  ھەممىسى ياخشى چىقىپتۇ، بولۇپمۇ سان قۇشىقى ئۆزگىچە ئىكەن، يادىقا ئېلىپ كىچىك دوسىتلارغا ئوقۇپ بەرسەك ھەيران قالغۇدەك.

پىنگىۋىننى تونۇشتۇرۇش ماقالىسى قىلىپ يازسىڭىز بولىدىكەن ئەسلى...
شېئىرى تىلدا بايان قىلىش ئانچە مۇۋاپىق بولماپتۇ دەپ قارىدىم.

بۇنى شېئىر شەكىلدە يوللاپ باقتىم. پىنگىۋىننىڭ ئالاھىدىلىكىنى تۇللۇق تەھلىل قىلىپ باقتىم.

بەك ياخشى شىئېر ئىكەن ...قولۇڭلىغا دەرد بەرمىسۇن !

رەخمەت دوستۇم، داۋاملىق يېزىپ تۇرىمەن.

باققا كىرسەم

ياسىنجان توخنىياز توغراق


باققا كىرسەم بار ئىكەن،
ھەرخىل گۈل، قوش، ھاشارەت.
مۇجىسسەمكەن ئۇلاردا،
ئۆزىگە خاس ماھارەت.

گۈلدىن-گۈلگە قوناركەن،
شىرنە يىغىپ ھەرىلەر.
كېپىنەككە قارىسا،
كۆرىنەركەن پەرىلەر.

خانىقىزنى بەزىلەر،
گۈللۈك خېنىم دەيدىكەن.
گۈل-چېچەكنىڭ غولىدا،
كۆكپىتلارنى يەيدىكەن.

يىڭناغۇچلار پاشىنى،
تۇيدۇرماستىن يەيدىكەن.
يىڭناغۇچنى بالىلار،
ئايرۇپىلان دەيدىكەن.

خەندان ئۇرۇپ بۇلبۇللار،
نەغمە ناۋا چالاركەن.
مەيىن شامال گۈللەرنى،
شوخ ئۇسۇلغا سالاركەن

بالىلارچە يازغان بۇ شېئىرىڭىزنى  يەنە بىر  قېتىم ئوقۇۋەتتىم.